Nhìn lại Thượng đỉnh đầu tiên Trump-Tập Cận Bình từ Nhà Trắng đến Mar-o-Lago (ngày 6,7/04/2017) – Bs Mã Xái
Cả thế giới đang quay về Thượng đỉnh Trump-Tập; hội nghị đã không diễn ra không ở thủ đô Washington mà tại khu nghỉ dưỡng Mar-0-Lago Florida của tổng thống tỷ phú Donald Trump với một thời lượng khá ngắn ngủi không quá 24 tiếng từ chiều ngày 6 đến trưa ngày 07/04/2017, chưa kể thời gian nghỉ đêm của chủ tịch Tập Cận Bình ở một khách sạn Eau Palm Beach Resort and Spa. Cả thế giới muốn nghe, thấy trọn vẹn minh bạch một chánh sách Trung Quốc chính từ một vị tổng thống với ý chí và quyết tâm muốn “Làm cho Nước Mỹ Vĩ đại Trở lại”, đang mặt đối mặt với một “lãnh tụ “cốt lõi”cũng quyết tâm xây dựng “Giấc mộng Trung Hoa”,mưu tìm lại một mô hình “quan hệ kiểu mới giữa cường quốc” mà Tập đã đề xuất với Obama năm 2013 cũng tại một khu nghỉ dưỡng Sunnylands, lại được ngoaị trưởng Rex Tillerson nhắc laị khi hội kiến với họ Tập tháng vừa qua tại Trung Nam Hải.
Ngoại trưởng Rex Tillerson đã chánh thức gặp Tập Cận Bình tại Bắc Kinh ( 18/3/2017), và đã hoàn tất chương trình thượng đỉnh Trump-Tập. Ngoài những tweet gây gắt của Trump trước đây trong thời gian vận động cho đến ngày nhậm chức, nhiều chuyên gia về Trung Quốc, các think tank quốc tế, nhiều hội thảo tiếp tục xoay quanh chủ đề quan hệ Mỹ Trung, nhưng mục tiêu, nghị trình cuả thượng đỉnh rất mơ hồ, chỉ được Nhà Trắng cho biết trong môt cuộc họp báo hai ngày trước tức ngày (04/04/2017) và người phát ngôn chánh phủ cho biết hồ sơ ưu tiên sẽ là kinh tế thương mại song phương và vũ khí hạt nhân Bắc Triều Tiên, tất nhiên sẽ còn bao trùm các vấn đề toàn cầu và khu vực.
Hai dàn tham mưu ưu tú của hai lãnh đạo thế giới mang theo hiện diện trong hai ngày họp cho thấy sẽ đáp ứng nội dung phong phú cho phiên họp ( về phía Tập Cận Bình có Dương Khiết Trì, Vương Nghị, Uông Dương, Wang Huning…; tháp tùng Trump phần lớn là nội các gồm Rex Tillerson, Wilbur Ross, Steve Mnuchin, James Mattis, cố vấn An ninh Quốc Gia H.R.McMaster, Jared Kushner…).
Nhưng một hoạt cảnh bất ngờ với tên lửa Tomahawk tấn công Syria ngày đầu phiên họp (06/04/17) đã làm niềm tin lạc quan của chuyến đi của Tập có phần hụt hẫng. Phái đoàn Trung Cộng chắc cũng đã chứng kiến cuộc biểu tình “chống Tàu Cộng, diệt Việt Cộng” với rừng cờ vàng ba sọc đỏ của cộng đồng người Việt quốc gia, bên ngoài Mar-o-Lago. Nhưng Trump, Tập cũng đã đón nhận thử thách ngoại giao khi Bình Nhưỡng rót thêm tên lửa đạn đạo một ngày trước thương đỉnh.
Nhìn chung, không khí hai ngày họp đã tạo được mối quan hệ tốt đã từng khá căng thẳng, hai lãnh tụ hàng đầu thế giới mỗi bên cũng đạt được kết quả đôi phần, Tập nhận chút hào quang về nước chuẩn bị bám lấy vị thế “cốt lõi” ở đại hội đảng CSTQ vào mùa thu năm 2017, và Trump nhận lời mời sẽ qua Bắc Kinh đáp lễ, có thể vào năm nay; Trump cũng đã thực hiện giấc mơ “làm cho Nước Mỹ Vĩ đại Trở lại”, ít ra Trump cũng lấy lại niềm tin cho người dân và thế giới qua hành động quyết liệt khi ra lịnh bắn tên lửa hành trình vào Syria.
Không thấy một thông cáo chung Trump-Tập sau phiên họp hai ngày; riêng báo chí Trung Quốc lại tương đối yên lặng; tuy nhiên các bản tin từ các thông tín viên, các cơ quan truyền thông quốc tế cho thấy các phiên họp khá sinh động, lạc quan.
Trong dạ tiệc hôm Thứ Năm (06/04/17), tiếp xúc báo chí, ông Trump nói đùa “chúng tôi đã thảo luận khá lâu nhưng chẳng đạt được gì từ cuộc nói chuyện với Tập” hàm ý là chưa thấy được sự tương nhượng nào! Nhưng với báo chí, Trump lại nói “nhưng chúng tôi xây dựng được tình thân hữu tuyệt hảo. “Tôi tin tưởng các vấn đề với tiềm năng xấu sẽ biến đi”. Cũng tại buổi dạ tiệc, Tập không có lời phát biểu cho báo chí khi được hỏi vấn đề Syria và Bắc Hàn nhưng sau buổi dạ yến, Trump có họp báo giải thich lệnh pháo kích Syria, và cho biết đã thông báo cho Tập và Moscow.
Theo báo cáo của tờ Xinhua Tập Cân Bình nhấn mạnh tầm quan trọng quan hệ Mỹ Trung, rằng có cả ngàn lý do làm cho quan hệ hai nước tốt hơn, không lý gì làm gẩy đổ. Bản tin từ bộ ngoại giao TC mô tả cuộc thảo luận xuyên suốt, thân thiện và bền vững,
Hồ sơ thuơng mại, Bắc Triều Tiên cho phiên họp diễn ra lại không quá khó khăn như Trump dự đoán trên Tweeter những ngày trước đó mấy hôm (“…the talks would be difficult, given America’s massive trade deficit with China” ); trên Air Force One trên đường phó hội, Trump vẫn nói với báo chí khoảng $310 tỷ USD thâm thủng mậu dịch với Trung Quốc, Hoa Kỳ đã không được Trung Quốc đối xử một cách công bằng. Hồ sơ thương mại kinh tế này đươc Tillerson cho biết đã được thảo luận; tin từ Bắc Kinh cho biết chủ tịch Tâp có thể có một số nhân nhượng thương mại và đầu tư, nhằm gíup tạo công ăn việc làm ở Mỹ. Chủ tịch Tập đề nghị tái cấu trúc khung đối thoại tầm cao mới với bốn cơ chế, nối thông hai nước Trung-Mỹ: ngoại giao và an ninh; đối thoai kinh tế toàn diện; đối thoại chấp pháp và an ninh mạng; trao đổi xã hội và nhân văn. (Trump trước đây đã đề nghị loai bỏ cơ chế Đối thoai Chiến lược và Kinh tế của Obama). Theo Xinhua, Trump và Tập hứa sẽ “ tiến hành đàm phán hiệp ước đầu tư song phương (BIT), và mưu tìm sự hợp tác thực dụng trong xây dựng hạ tầng và năng luợng. (nguồn: ”Trump-Xi Summit: Much Ado About Nothing”/THE DIPLOMAT ngày 08-04-2017, By Shannon Tiezzi). Tờ People’s Daily của đảng CSTQ cho cuôc gặp đề ra đuờng hướng cho viêc phát triển hai nuớc. Trump hôm 8/4 lại tweet “ thiện chí và tình bạn đươc thành hình, nhưng chỉ có thời gian mới trả lời về vấn đề thương mại”!
Trong khi truyền thông Trung Cộng khéo léo không đề cập, nhưng hồ sơ gai góc Bắc Triều Tiên lại nằm cao trên bàn hội nghị đối với phái đoàn Trump. Trước đây Trump đã hăm he “ Nếu Trung Quốc không giải quyết vụ Bắc Hàn, chúng ta sẽ làm”; chánh phủ Trump cũng đã nghĩ tới việc trừng phạt các ngân hàng và công ty Trung quốc đã giúp Bình Nhưỡng tiếp cận các định chế tài chánh quốc tế. Về chương trình hạt nhân và hoả tiển Bắc Hàn, một giới thân cận của Tập khuyến khích xử lý “phù hợp “các điểm nóng” khu vực và kêu gọi Mỹ-Trung tăng cường hợp tác trong lãnh vực không phổ biến hạt nhân. Còn Tillerson bên lề hội nghị hôm 7/04/2017 tuyên bố là Hoa Kỳ sẵn sàng “hành động một mình” nếu TQ không thể phối hợp với chúng tôi, để chống lại tham vọng hạt nhân của Bình Nhưỡng, đang vi phạm luật pháp quốc tế. Tuy nhiên Tập và cả Trump không tiết lộ phương cách thực hiện làm Bình Nhưỡng chấm dứt hay giảm thiểu chương trình tên lửa và hạt nhân. Nhưng tin nóng ngày 8/04/2017cho biêt nhóm tàu tấn công Carl Vinson thuộc Hạm đội 3 tiến về hướng Bắc Triều Tiên thay vì kế hoạch đi tới Australia.
Chắc Tập cũng chỉ “ù ơ ví dầu” tìm cách dùng ảnh hưởng của mình để áp lực Kim Jong-un để làm vui lòng nguời Mỹ; Băc Triều Tiên là đồng minh địa chiến lược cùng ý thức hê với Bắc Kinh, ai cũng thấy Tập không thể để yên cho Seoul nuốt sống Bình Nhưỡng, để rồi Hoa Kỳ và đồng minh bao vây mình. Mỹ lại dơ cao đánh khẻ?!
Trump mở lại hồ sơ Syria, định can dự vào Trung Đông?
Nhưng dù sao chùm tên lửa Tomahawk bay vào sân bay quân sự Shayrat (Syria) làm mọi người suy nghĩ, ngoài lý do vì lòng trắc ẩn, nhơn đạo khi Assad dùng võ khí hoá học giết thùơng dân trẻ con vô tội, nó có tác động dằn mặt Bình Nhưỡng và gián tiếp Bắc Kinh; Trump đã thông báo trận pháo kích cho Tập trươc buổi dạ tiệc; Trump cũng báo cho Moscowa hay truớc về vụ tấn công để cố vấn Nga tại sân bay Shayrat kịp thời sơ tán. Nhưng đánh Syria là chạm đến người bao che nó là Nga là nước mà Trump bị nghi ngờ là có thông đồng mờ ám trong cuôc bầu cử tổng thống vừa qua ; vấn đề tấn công vào Syria lại gặp sự chống đối cho là vi hiến của một vài nghị sĩ Hoa kỳ; Nga, Iran hai nước chống đối quyết liệt cho rằng Mỹ tấn công Syria một quốc gia độc lập có chủ quyền là vi phạm luật pháp quốc tế và cả hai tuyên bố sẽ tiếp tục mạnh mẽ ủng hộ Assad. Hoa Kỳ gần đây (Tháng Hai) đệ trình nghị quyết trừng phạt chánh phủ Syria về việc dùng vũ khí hoá học trong năm 2014 và 2015 nhưng bị Nga và TC phủ quyết; nhắc lại, năm 2013 Syria cũng đã dùng hoá chất giết người ở Ghouta ( Syria), nhưng Obama không dươc phép Quốc hội Mỹ cho phép tấn công dù Syria lúc bấy giờ đã vượt qua “lằn ranh đỏ”. Hành động của Trump cũng gây ngạc nhiên cho nhiều người, ông chủ trương “biệt lập”, chỉ làm tổng thống Hoa Kỳ và từ chối vai trò “ cảnh sát quốc tế” nay lại can dự vào việc Trung Đông.! Bà Đại sứ Hoa kỳ tại LHQ, bà Nikki Haley mới đây,7/4/2017, nói Assad phải rời vị trí lãnh đạo thì mới có hoà bình cho Syria. Có lẽ Trump lại có chánh sách mới cho Trung Đông?
Lại chuyện buồn cho vận mạng Biển Đông?
Quả thật 59 tên lửa Tomahawk đã phủ mờ thượng đỉnh Trump-Tập, khiến Tillerson báo cho biết chủ đề tranh chấp lãnh hải bao gồm Biển Đông đã không được đem ra thảo luân.
Không đem ra thảo luận hay chánh quyền Trump đã âm thầm nhượng bộ? ông Tập Cận Bình trên đường về Bắc Kinh với niềm tin là Trump đã chấp nhận sự xâm chiếm và bành trướng của Trung Cộng ở Biển Đông dù ông Tập không cần nhắc lại câu “ mô hình quan hệ cường quốc theo kiểu mới “ mà ông Tập đã đề xuât với Obama tại Sunnylands năm 2013, rồi lại được ngoại trưởng Rex Tillerson nhắc lại tai buổi gặp gỡ Tập Cận Bình ở Bắc Kinh tháng Ba vừa qua “ TQ và Mỹ không xung đột, không đối kháng, tôn trọng lẫn nhau, hợp tác cùng thắng“ Ước mong việc nhuợng bộ chỉ là hoang tưởng, suy đoán; không lẻ một dealmaker thượng thặng của siêu cường Mỹ lại chấp nhận thua thiệt quyền lợi quốc gia ở Biển Đông cho Trung Cộng qua những trao đổi dưới gầm bàn? Thực tế Biển Đông thì ai cũng thấy,Tổng thống Trump hảy nhìn rừng cờ vànng ba sọc đỏ với đoàn người biểu tình bên ngoài Thượng đỉnh Mar-0-Lago; đó là những người Việt Nam và đồng bào quốc nội là chủ thự sư của Biển Đông, nguời chủ thực sự cuả Hoàng Sa và Trường Sa đang bị bọn Đại Hán tiếm đoạt; đoàn người Việt Nam đó là nạn nhân của CSVN; Miền Nam Việt Nam bị họ cướp đoạt tạo nên Ngày Quôc Hận 30-04-1975.
Thay lời kết:
Cho đến hôm nay 8/04/2017, tức sau ngày hội đàm, hai bên Mỹ và Trung Cộng đều chưa đưa ra bất cứ thông tin tron vẹn chánh thức nào của Thượng đỉnh, chỉ lẻ tẻ từ các cơ quan truyền thông. Báo chí TQ thì cho cuộc họp tạo lại bầu không khí lạc quan “hai bên cùng thắng”, mọi bất đồng đã được hoá giải qua sự hiểu biết lẫn nhau, hai bên Mỹ Trung đều “cùng thắng”. Còn Trump đã đươc gì trong thương thảo kinh tế thuơng mại để dổi lấy “im lặng là vàng” trong hồ sơ Biển Đông ? Điểm son là Trump đã biết giơ cao cơ bắp tấn công Syria, đồng thời dằn mặt Kim Jong-un và giánn tiếp Bắc Kinh. Nếu thực sự Trump lại nhượng bộ trong hồ sơ Biển Đông thì hệ luỵ tai hai cho chính Hoa Kỳ, cho Á châu -Thái Bình Dương, cho ASEAN. Ong phó TT Mike Pence chuẩn bị công du 10 ngày Châu Á từ giữa tháng Tư ( Nhựt, Indonesia, Australia, Hawai ) nhằm làm cho nước Mỹ Vĩ Đại Trở lại.
Những cuộc biểu tình của cộng đồng nguời Việt Quốc gia tại Mar-o-Lago trong những ngày qua nói lên khí thế đấu tranh bền bĩ chống TC xâm lăng, giải thể CSVN, đồng hành cùng phong trào đấu tranh cuả đồng bào quốc nội. Công cuộc đấu tranh lật đổ bạo quyền cộng sản, ý chí quyêt tâm của quốc nội là chánh, với sự yểm trợ của hải ngoại, và sự hổ trợ quí báu của thế giới tự do, nhưng chỉ có chúng ta đứng lên làm cách mạng, không phải chờ ngoại bang bật đèn xanh; bài học 30-04-75 luôn khắc ghi trong lòng trong việc xây dựng một việt Nam tự do dân chủ pháp tri, độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ. Chánh nghĩa tất thắng.
Bác Sĩ Mã Xái
Florida 08-04-2017