Xuất hiện máy bay quân sự Trung Quốc tại đá Chữ Thập ở Biển Đông

Hải quân Trung Quốc đang điều máy bay quân sự từ Hạm đội Biển Nam đến đá Chữ Thập thường xuyên hơn.

Hình ảnh vệ tinh cho thấy máy bay quân sự Trung Quốc một lần nữa xuất hiện tại căn cứ lớn nhất ở đá Chữ Thập thuộc quần đảo Trường Sa. Thông tin này cho thấy lực lượng không quân của Hải quân Trung Quốc có thể bắt đầu sử dụng nơi đây làm căn cứ hoạt động, theo đài RFA.

Sự hiện diện của máy bay quân sự Trung Quốc tại đá Chữ Thập là dấu hiệu mới nhất cho thấy chính quyền Bắc Kinh đang muốn tăng kiểm soát Biển Đông từ các căn cứ mà họ xây dựng trên các rặng san hô và đá từ năm 2016.

Đá Chữ Thập nằm trong số 7 thực thể trong quần đảo Trường Sa, thuộc chủ quyền Việt Nam, bị Trung Quốc bồi đắp thành đảo nhân tạo phi pháp.

Gần đây, Trung Quốc đã có một loạt các động thái trên biển và cả biện pháp hành chính nhằm củng cố các tham vọng lãnh hải của Bắc Kinh.

Xuất hiện máy bay quân sự trên đá Chữ Thập

Trang mạng Jane, chuyên về các vấn đề quốc phòng và tình báo, cung cấp hình ảnh vệ tinh chụp hôm 11/5. Hình ảnh cho thấy hai loại máy bay giám sát cùng với một máy bay trực thăng quân sự xuất hiện tại đá Chữ Thập, cũng là trụ sở của ‘quận Nam Sa’ mới của Trung Quốc, thuộc quần đảo Trường Sa.

Trung Quốc đã đưa máy bay đến các đảo và căn cứ nhân tạo ở Biển Đông trước đó, sau khi máy bay ném bom H-6K đầu tiên hạ cánh trên đảo Woody vào năm 2018 (phía bắc quần đảo Hoàng Sa).

Tuy nhiên, lần triển khai này đến từ lực lượng không quân của Quân giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLAAF). Chiếc máy bay được trang Jane phát hiện thuộc về PLANAF, lực lượng đang phát triển nhanh chóng của hải quân Trung Quốc.

Sean O’Connor, nhà phân tích của trang Jane, cho biết: “Máy bay giám sát Trung Quốc đã xuất hiện 2 lần trong vòng một tháng qua. Điều đó cho thấy PLANAF đang bắt đầu đưa máy bay định kỳ đến căn cứ trên đá Chữ Thập. Máy bay có thể được điều đến căn cứ này thường xuyên từ các đơn vị khác của PLANAF trong Hạm đội Biển Nam.”

Ông Sean nói rằng nhà chứa trên đảo đủ chỗ cho ít nhất 3 máy bay giám sát. Ngoài ra, những máy bay khác có thể đỗ ngoài trời.

Theo trang Jane, hình ảnh vệ tinh cũng cho thấy một tàu vận tải đổ bộ Type 071 cập cảng đá Chữ Thập. Đây có thể là một màn trình diễn khác của hải quân Trung Quốc khi Bắc Kinh đang quân sự hóa Biển Đông và đe dọa các vùng biển khác.

Máy bay vận tải quân sự Y-8 hoặc máy bay tuần tra biển KJ-200 xuất hiện ở đá Chữ Thập, ngày 3/5/2020. (Ảnh: RFA)

Trước đó, máy bay vận tải quân sự Y-8 và máy bay tuần tra hàng hải KJ-200 cũng xuất hiện trên đá Chữ Thập vào ngày 3/5. Cả hai loại máy bay này có liên quan chặt chẽ với nhau và trông giống nhau khi nhìn từ trên cao.

Không quân sự hóa Biển Đông?

Trung Quốc trong quá khứ đã cam kết không sử dụng các đảo nhân tạo ở Trường Sa làm căn cứ quân sự. Phát biểu tại Nhà Trắng vào tháng 9/2015 sau cuộc gặp với Tổng thống Mỹ lúc đó Barack Obama, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã nói trong cuộc họp báo rằng: “Không có ý định quân sự hóa” Biển Đông.

Nhưng sau đó, Trung Quốc dường như đã “quay ngoắt” lại với cam kết đó. Đá Chữ Thập đã có nhà chứa máy bay chiến đấu, máy bay ném bom và máy bay vận tải quân sự, và có một bến cảng sâu để chứa tàu chiến và tàu của Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Trung Quốc. Trung Quốc cũng đã triển khai tên lửa đất đối không và tên lửa hành trình chống hạm trên đá Chữ Thập, đe dọa bất kỳ lực lượng hải quân và không quân các nước gần đó.

Ảnh vệ tinh chụp ngày 10/4/2020 cho thấy Trung Quốc triển khai máy bay tuần tra KQ-200 tại bãi Đá Chữ Thập (Ảnh: ISI).

Đá Chữ Thập đã trở thành một trung tâm hoạt động cho chiến dịch Biển Đông của Trung Quốc. Bắc Kinh đã thiết lập một trạm quan trắc sinh thái trên đảo vào tháng 1 vừa qua, một trạm nghiên cứu dưới biển sâu vào tháng 3 và đã đồn trú vĩnh viễn cho Lực lượng Cứu hộ Trung Quốc trên đá Chữ Thập từ tháng 2.

Đến ngày 19/4, Trung Quốc đã công bố hai khu hành chính mới để quản lý Biển Đông, đó là quận Tây Sa (Hoàng Sa) và Nam Sa (Trường Sa). Thông báo ngay lập tức bị Việt Nam lên án mạnh mẽ.

Phản ứng của Hải quân Mỹ

Gần đây, Hoa Kỳ đã tăng cường các hoạt động quân sự ở Biển Đông dường như để kiềm chế kế hoạch của Trung Quốc.

Sau khi Trung Quốc cử một tàu khảo sát và một đoàn tàu hộ tống vào vùng biển Malaysia nơi một tàu khoan dầu đang hoạt động, các tàu chiến của Mỹ và Úc cũng đã di chuyển đến đó. Ngoài ra, tàu chiến USS Gabrielle Giffords cũng triển khai hai lần trong hai tuần. Gần đây nhất, tàu chiến USS Montgomery lần lượt tuần tra khu vực này vào ngày 7/5.

Tàu tên lửa dẫn đường USS Bunker Hill (trước) và tàu chiến USS Barry (DDG-52) có mặt ở Biển Đông vào tháng 4/2020. (Ảnh: US Navy)

Đô đốc John Aquilino, tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ, hôm 8/5 đã chỉ trích hoạt động của Trung Quốc ở Biển Đông, gọi hành động của Bắc Kinh thời gian qua là “bắt nạt” các nước láng giềng Đông Nam Á, theo USNI.

“Đảng Cộng sản Trung Quốc phải chấm dứt hành động bắt nạt các nước Đông Nam Á để độc chiếm dầu mỏ, khí đốt và đánh cá ở ngoài khơi. Chúng tôi cam kết một trật tự dựa trên luật lệ ở Đông Nam Á, và sẽ tiếp tục bảo vệ các quyền tự do trên biển và nguyên tắc pháp luật”, Đô đốc Aquilino nêu rõ.