Lý do khiến ông Tập Cận Bình có thể bị khựng lại là vì trước đây Trung Quốc tỏ ra chống lại bất cứ hành động quân sự đơn phương nào từ một siêu cường như Nga, Mỹ hay Trung Quốc, thứ nhì ông Tập có vẻ “về phe” với TT Putin của Nga ủng hộ ông TT al-Assad.
Cú bắn “dằn mặt” mà TT Trump ra lệnh nhắm thẳng vào cả ông Putin lẫn ông Tập. Đối với ông Putin, TT Trump nhắn “tôi không phải là Obama”, đối với ông Tập, đó là “ tôi mà chơi được Syria thì tôi sẽ ‘sờ gáy’ Bắc Hàn”
Alan Dupont, một chuyên gia quân sự Úc trong Bộ Quốc Phòng xứ này, nhận xét: “Chắc chắn ông Tập sẽ bị bất ngờ, chắc chắn sau đó ông ta sẽ ra lệnh bộ sậu của ông đánh giá lại tình hình Biển Đông và nhất là vấn đề Bắc Hàn, thì ra ông Trump cứng chứ không mềm”
Các nhà bình luận còn cho biết Hoa Kỳ bắn mũi tên trúng hai con chim, vì họ cho là Bắc Kinh cứ đinh ninh Washington không cách gì dám tấn công phủ đầu Bắc Hàn vì Bắc Hàn là “mục tiêu nguy hiểm hơn Syria rất nhiều”
Nhưng Douglas H.Paal, Phó Chủ tịch của viện Carnegie Endowment for International Peace, nhận xét: “Tôi nghĩ giờ đây ông Tập sẽ xem xét lại những gì mà ông Trump từng đe dọa Bắc Hàn một cách nghiêm chỉnh hơn sau vụ tấn công Syria”
Hoa Kỳ đã cảnh báo Nga rằng họ đã chuẩn bị để tiến bước thêm ở Syria sau một ngày căng thẳng gia tăng giữa Moscow và Washington.
Nikki Haley, đại sứ Mỹ, nói với Hội đồng Bảo an LHQ rằng “Hoa Kỳ đã tiến hành một bước rất quan trọng. Chúng tôi đang chuẩn bị để làm nhiều hơn, nhưng chúng tôi hy vọng nó sẽ không cần thiết.”
Quân đội Hoa Kỳ đã bắn 59 tên lửa Tomahawk từ tàu USS Porter và tàu chiến USS Ross ở biển Địa Trung Hải vào căn cứ không quân al-Shayran gần thành phố Homs phía tây của Syria vào sáng thứ Sáu, nơi mà Lầu Năm Góc cho biết đang được sử dụng để chứa vũ khí hoá học.
Donald Trump, Tổng thống Hoa Kỳ, đã công bố cuộc tấn công vào căncứ không quân ở Syria trong một lời bày tỏ từ khu nghỉ mát Florida, Mar-a-Lago, nơi ông gặp gở Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, sau khi xảy ra biến cố có ít nhất 86 người trong đó có 33 trẻ em đã bị giết chết trong một cuộc tấn công bằng khí thần kinh của không quân chính phủ Assad ở thành phố Idlib Syria do quân phiến loạn chiếm cứ hồi đầu tuần này.
“Ngay cả những đứa trẻ xinh đẹp cũng bị giết chết tàn nhẫn trong cuộc tấn công dã man này”, ông nói, “Không một đứa trẻ nào của Thiên Chúa phải chịu đựng nỗi kinh hoàng như thế.”
Ông Tập nói với ông Trump rằng ông hiểu phản ứng của Mỹ đối với cái chết của các trẻ em, Rex Tillerson, bộ trưởng ngoại giao cho biết.
Cuộc tấn công của Hoa Kỳ gây ra cơn thịnh nộ tại Matxcơva khiến họ chuyển hướng các tàu chiến tới Địa Trung Hải để bảo vệ bờ biển Syria và thề sẽ tăng cường phòng thủ cho Bashar al-Assad để chống lại các cuộc tấn công tên lửa về sau của Mỹ.
Đô đốc của chiến hạm Grigorovich, một tàu khu trục mang tên lửa hành trình, đã đưa tàu đi qua eo biển Bosporus để tiến về căn cứ hải quân của Nga tại Tartus ở Syria.
Chiến Hạm Grigorevich, mang theo tên lửa hành trình Kalibr tối tân của Moscow, đang tham gia vào các cuộc tập trận chung ở Biển Đen với hải quân Thổ Nhĩ Kỳ thì nó được lệnh chuyển hướng sang Syria.
“Để bảo vệ cơ sở hạ tầng then chốt của Syria, một loạt các biện pháp sẽ được áp dụng để củng cố và nâng cao hiệu quả phòng thủ của không quân Syria”, Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố trong một thuyết trình vào sáng thứ Sáu.
Điện Kremlin cũng cho biết họ đã ngay lập tức đình chỉ hợp đồng an toàn với Mỹ để đáp trả các cuộc tấn công tên lửa trên căn cứ không quân Syria.
Công hàm hợp đồng này, được ký vào tháng 10 năm 2015, được lập ra để tránh đụng độ trên vùng trời đông đúc của Syria, mỗi bên phải đưa ra cảnh báo trước cho bên kia về các cuộc bắn phá được dự định.
Dmitry Medvedev, thủ tướng Nga, cho biết vụ tấn công đã làm suy yếu lòng tin ban đầu của Moscow đối với chính quyền mới của Hoa Kỳ và có thể đưa các quốc gia này đến “bờ vực của một cuộc đụng độ quân sự”.
Dmitry Peskov, phát ngôn viên của ông Vladimir Putin, cho biết quyết định của ông Trump nhằm trực tiếp nhắm vào chế độ Syria đã gây ra thêm “thiệt hại đáng kể” cho mối quan hệ giữa Moscow và Washington.
“Bước này của Washington gây ra thiệt hại đáng kể cho quan hệ Mỹ-Nga, vốn đang ở trong tình trạng tồi tệ”, ông nói.
Ông nói rằng ông Putin, một đồng minh cứng cựa của vị lãnh đạo nước Syria, coi hành động của Mỹ là “một sự tấn công chống lại một quốc gia có chủ quyền” dựa trên “một cái cớ tự tạo” và một toan tính xảo trá để làm thế giới xao lãng khỏi cảnh chết chóc của người dân ở Iraq.
Hình ảnh được phát hành bởi Hải quân Hoa Kỳ cho thấy một tên lửa Tomahawk được phóng lên từ một tàu chiến tại biển Địa Trung Hải. CREDIT: ROBERT S. PRICE / AFP
Các nhà lãnh đạo thế giới khác thì ca ngợi cuộc tấn công của Mỹ và kêu gọi Tổng thống Nga Vladimir Putin nên tổ chức các cuộc đàm thoại khẩn cấp với ông Trump nhằm ngăn chặn cuộc khủng hoảng ở Syria đang leo thang vào một cuộc xung đột toàn cầu rộng lớn hơn.
Văn phòng của thủ tướng Anh Theresa May nói trong một tuyên bố rằng “Chính phủ Vương quốc Anh hoàn toàn ủng hộ hành động của Mỹ, chúng tôi tin đó là một phản ứng thích hợp đối với cuộc tấn công bằng vũ khí hoá học man rợ của chế độ Syria, và hành động trên nhằm ngăn đe các vụ tấn công khác nữa”,
Thủ tướng Đức Angela Merkel, và Tổng thống Pháp Francois Hollande nói trong một tuyên bố chung rằng “Tổng thống Assad một mình” phải chịu trách nhiệm về cuộc bắn phá này.
“Việc Assad lắm lần sử dụng vũ khí hoá học và những tội ác của ông ta đối với người dân của ông đòi hỏi phải có những lệnh trừng phạt mà Pháp và Đức đã yêu cầu trong mùa hè năm 2013”, họ nói.
Truyền hình chính thức của Syria cho thấy các nhà chứa máy bay bị cháy và hư hỏng khi bị tên lửa Mỹ Tomahawk tấn công CREDIT: SYRIAN GOVERNMENT TV / AP
Các quan chức quân đội Syria hôm thứ Sáu gọi cuộc không kích của Mỹ lên căn cứ không quân của Syria là một hành động “xâm lăng trắng trợn”, nói rằng nó khiến cho Mỹ trở thành “một đồng nghiệp” của bọn khủng bố IS của Irak và bon ISIL (Levant) vì căn cứ không quân trên của chính phủ Assad được dùng để tiến hành các cuộc đánh phá chống lại nhóm “thánh chiến”.
Theo báo cáo, 6 binh lính Syria đã tử thương trong cuộc tấn công tên lửa hôm thứ Sáu, phá huỷ 90% cơ sở. Các quan chức Syria cho biết 9 thường dân, trong đó có 4 trẻ em, cũng bị giết. (?? tại sao thường dân cỏ thể ỏ lỳ trong căn cứ quân sự để lãnh bom dù đã được báo trước mấy tiếng đồng hồ ?? chắc chắn là tin vu khống ! BBT)
Không có người lính hoặc thiết bị nào của Nga bị báo cáo là đã chết hoậc bị hư hỏng trong vụ tấn công. Lầu năm góc cho biết họ đã thông báo cho Nga về kế hoạch tấn công của họ vài giờ đồng hồ trước, cho họ thời gian để di dời bất kỳ máy bay nào mà họ đang đóng tại căn cứ.
Các nguồn tin quân sự Syria nói rằng họ cũng nhận được thông tin tình báo trước về cuộc tấn công để di chuyển thiết bị ra khỏi căn cứ, báo hiệu cho thấy các cuộc tấn công tên lửa chỉ có chủ đích là phô trương sức mạnh của Mỹ chứ không phải là một nỗ lực nghiêm trọng để phá hủy khả năng không quân của chế độ Syria.
Một quan chức cao cấp của phe phản loạn từ lực lượng “Quân Đội Syria Tự Do” kêu gọi quốc tế nên không kích chống lại, không chỉ là một mà là.tất cả các căn cứ không quân Syria,
“Chúng tôi kêu gọi cần tung ra những cuộc không kich chung (quốc tế) … tại tất cả các sân bay”, ông nói. “Đó là cách duy nhất để bảo vệ người dân.”
Một hình ảnh nhìn từ trên không của sân bay al-Shayrat gần Homs đã được nhắm làm mục tiêu trong cuộc không kích. CREDIT: US DEPARTMENT OF DEFENCE
Nhà Trắng đã làm việc hôm thứ Sáu để chống lại bất cứ đề nghị nào xúi Hoa Kỳ nên lâm chiến rộng lớn hơn để lật đổ chế độ Assad.
Sean Spicer, thư ký báo chí Nhà Trắng, nói họ sẽ tiếp tục tập trung vào sứ mệnh đánh bại ISIL ở Syria và thậm chí sẽ làm việc gián tiếp cùng với chính phủ Damascus để đạt được mục tiêu.
(Điền phong phỏng dịch và rút gọn)