Việt Nam ‘xử nặng’ 3 người vì ‘tuyên truyền chống nhà nước’

Áp dụng Điều 88 Bộ luật Hình sự, tòa sơ thẩm tuyên ông Vũ Quang Thuận, sinh năm 1966, bị án tù 8 năm, Nguyễn Văn Điển, sinh năm 1983, bị 6 năm 6 tháng tù. Trần Hoàng Phúc, sinh năm 1994, bị tòa tuyên 6 năm tù.

Ngoài ra, bị cáo Thuận bị 5 năm quản chế, hai ông Điển và Phúc bị 4 năm quản chế kể từ ngày chấp hành xong hình phạt tù.

Thông tấn xã Việt Nam nói “các bị cáo đã nhiều lần thực hiện hành vi phạm tội nên cần thiết phải áp dụng tình tiết tăng nặng ‘phạm tội nhiều lần’ theo quy định tại Điều 48, khoản 1, điểm g – Bộ luật Hình sự năm 1999 để xử phạt nghiêm khắc”.

Ông Trần Hoàng Phúc, bị bắt hồi tháng 7/2017, gây nhiều chú ý vì là thành viên chương trình Sáng kiến Thủ lĩnh trẻ Đông Nam Á (YSEALI), sinh viên Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh.

Trong dịp Tổng thống Mỹ Barack Obama thăm Việt Nam và gặp gỡ các thành viên YSEALI tại TP. Hồ Chí Minh vào tháng 5/2016, ông Trần Hoàng Phúc bị câu lưu ngay tại địa điểm diễn ra cuộc gặp với ông Obama.

Luật sư Đặng Đình Mạnh, người bào chữa cho ông Phúc và ông Thuận, cho BBC biết “không người thân nào của ba người nêu trên được tham dự phiên tòa”.

Luật sư Mạnh đã đề nghị tòa “tuyên trả tự do cho các bị cáo ngay tại tòa”, đồng thời, “thỉnh cầu tòa án kiến nghị Quốc hội hủy bỏ Điều 117 Bộ luật Hình sự mới (vốn là Điều 88 của Bộ luật Hình sự cũ chuyển hóa thành), hoặc hủy bỏ sự chế tài hình sự đối với sự phỉ báng chính quyền và chuyển thành chế tài vi phạm hành chính.”

Một điều luật quy định một tội danh hình sự phải là điều luật rõ ràng và có giới hạn tức là không thể hiểu đa nghĩa đến mức hành vi như thế nào cũng có thể suy thành hành vi vi phạm điều luật.

luật sư Đặng Đình Mạnh

Ông Mạnh nói thêm: “Tội danh mà nhóm ông Vũ Quang Thuận bị truy tố theo Điều 88 Bộ luật Hình sự “Tuyên truyền chống Nhà nước” có đặc điểm tương tự như một số tội danh khác thuộc nhóm “Xâm phạm an ninh quốc gia”, là tội danh hoàn toàn mang tính chất “định tính thuần túy”, không rõ ràng và không hề có định lượng vì nội hàm không hề có sự giới hạn.”

“Sở dĩ nói “không rõ ràng” vì chẳng thế nào có một định nghĩa đầy đủ về khái niệm “Tuyên truyền chống Nhà nước” là như thế nào? Gồm những yếu tố gì đủ để cấu thành tội phạm?”

“Nếu nội hàm của một điều luật không giới hạn, không định lượng thì lấy gì làm cơ sở để lượng định về hình phạt?”

“Một điều luật quy định một tội danh hình sự phải là điều luật rõ ràng và có giới hạn tức là không thể hiểu đa nghĩa đến mức hành vi như thế nào cũng có thể suy thành hành vi vi phạm điều luật.”

“Do tội danh không rõ ràng, nên để củng cố về lý luận, các cơ quan truy tố đã “sáng tạo” ra tổ chức giám định tư tưởng chưa từng có trong thực tiễn pháp chế hình sự của các quốc gia trên thế giới từ trước cho đến nay, đó là “Giám định tập thể” thuộc Bộ Thông tin-Truyền thông.”

“Các giám định viên này đã được rộng rãi “trao quyền” để đánh giá ý chí của một nghi can khi phát biểu quan điểm khác với chính quyền là họ có tư tưởng “chống Nhà nước” hay không?”

“Dù đã có một số án lệ cho thấy các tòa án hình sự ở Việt Nam đã chấp nhận các kết luận giám định tư tưởng dạng này nhưng quan điểm chung của giới luật sư là chưa bao giờ chấp nhận.”

“Cả ba người ra tòa hôm nay đều tự bào chữa cho rằng mình vô tội,” luật sư Mạnh nói với BBC.

Cáo trạng nói bị cáo ‘xuyên tạc, vu khống’

Thông tấn xã Việt Nam dẫn cáo trạng nói vào ngày 1/3/2017, Sở Thông tin và Truyền thông thành phố Hà Nội đề nghị công an Hà Nội điều tra trang Facebook của ông Thuận và Điển vì đăng video “xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín tổ chức, danh dự nhân phẩm của cá nhân”.

Ngày hôm sau, công an Hà Nội “khám xét khẩn cấp” chỗ ở thuê của hai người này ở Hà Nội.

Công an sau đó nói ông Phúc đã giúp hai người này ” trong việc làm, đăng tải các video clip lên mạng Internet có nội dung tuyên truyền chống Nhà nước”.

Cáo trạng đề cập 17 video clip của những người này đã “phỉ báng chính quyền nhân dân, phao tin bịa đặt, xuyên tạc sự thật”.

Hôm 30/1, thông cáo của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) phát đi từ New York dẫn lời ông Brad Adams, Giám đốc Ban Á Châu của cơ quan này: “Trần Hoàng Phúc, Vũ Quang Thuận và Nguyễn Văn Điển là ba người trong hàng ngũ đang lớn mạnh của các nhà hoạt động và blogger sử dụng Internet để thúc đẩy nhân quyền và dân chủ ở Việt Nam.”

“Việc bắt bớ và bỏ tù những người bất đồng chính kiến không ngăn cản được ngày càng có nhiều người Việt Nam lên tiếng.”