Vatican and Irak – Nhữ Đình Hùng
Giáo Hoàng François trong chuyến viếng thăm Nam Hàn – ảnh YONHAPNEWS
Giáo Hoàng François mong muốn ngưng ‘một cuộc gây hấn không chánh đáng’ nhưng không phải là ‘gây chiến tranh’ ở Irak.
Ngày thứ Hai 18.08.2014, trong chuyến bay từ Séoul trở về Rome, Giáo-Hoàng François đã trả lời các ký-giả về tình-hình ở Irak. Qua cuộc phỏng-vấn này, người ta có thể ghi nhận một thay đổi trong cách nhìn và giải-quyết vấn-đề của Vatican: một cách kín đáo, Giáo Hội thừa nhận việc có thể dùng vũ-lực để giải-quyết vấn-đề (djihadistes) ở Irak.
Giáo-Hoàng François coi một cuộc can-thiệp là ‘hợp-pháp’ để ‘chận đứng’ điều được gọi là ‘một kẻ gây hấn bất chính’ (nhưng không đi đến chỗ chỉ ra đó là những djihadistes người hồi giáo). Giáo Hoàng cũng coi việc can-thiệp này là việc của LHQ – chớ không phải là của ‘riêng một nước’ – để quyết-định các phương-tiện phải dùng đến. Giáo Hoàng cũng nhấn mạnh đến việc Ngài dùng đến từ ngữ ‘chận đứng’ (stopper, arrêter) chớ không nói đến ‘oanh tạc’, ‘làm một cuộc chiến’.”Trong trường hợp có một cuộc gây hấn không chánh đáng, điều hợp pháp là chận đứng kẻ gây hấn bất chánh. Tôi nhấn mạnh động từ ‘chặn đứng’, tôi không nói oanh tạc, cũng không nói làm cuộc chiến. Nhưng ‘chỉ một quốc-gia’ không thể xét đoán làm thế nào để chặn đứng sự gây hấn này.”. Giáo Hoàng cũng nói rõ Ngài không chấp nhận các oanh-tạc chống lại các djihadistes của Nhà Nước Hồi Giáo (EI) cũng như cuộc chiến đang xảy ra nhưng nhắc rằng tình-hình ở Irak nghiêm trọng và cộng-đồng quốc-tế cần phải đáp ứng;’sau đệ nhị thế chiến, người ta đã nghĩ ra LHQ, chính ở đó người ta phải thảo-luận và nói ‘có một kẻ gây hấn bất chánh. Chúng ta làm thế nào để chận đứng họ ?’ Nhưng Giáo Hoàng cũng nhắc nhở ‘chúng ta cần nhớ trong ký ức là đã biết bao lần,dưới cớ chận đứng kẻ gây hấn, bao nhiêu cường quốc đã làm một cuộc chiến thực sự chinh phục’.
Như vậy, Giáo Hoàng đã rất thận-trọng trong việc dùng chữ , và nếu Ngài không chống việc can-thiệp (quân sự), đây chỉ là giải-pháp sau cùng sau khi các giải pháp khác đã thất bại và việc can-thiệp này phải tương xứng với cuộc gây hấn…Nhưng, dù cho cẩn thận trong cách dùng chữ, đây là lần đầu tiên kể từ khi có cuộc chiến Irak, từ ngữ ‘can-thiệp ‘ đã được dùng tới!
Giáo Hoàng gởi thông điệp đến nhân dân Trung Hoa khi phi cơ bay qua không phận Trung Hoa/ ảnh Radio Noy
Giáo Hoàng cũng đã khéo léo nhắc đến số phận những người thiên chúa giáo khi các ký giả nói đến những thành phần thiểu số. “Những người thiểu số, nhiều người nói với tôi ‘những người Thiên Chúa Giáo’, ‘những người Thiên Chúa Giáo đáng thương’..Đúng thế, họ đau khổ. Kế đó, họ nói với tôi ‘những người tử đạo’. Vâng, nhưng có biết bao người tử đạo. Mà ở đó có những người đàn ông và phụ nữ, những thiểu số tôn-giáo mà không phải tất cả đều là Thiên Chúa Giáo. Và tất cả đều bình-đẳng trước Thượng-Đế. Ngăn chặn kẻ gây hấn bất chính như thế là một quyền của nhân-loại, để kẻ gây hấn không làm điều ác’. Về câu hỏi du hành sang Irak, Giáo Hoàng cho biết là ‘sẵn sàng’
Trong cách trình bày của Giáo Hoàng, người ta cảm thấy như có sự mâu thuẫn, một mặt phải ngăn chặn kẻ gây hấn bất chánh, mặt khác không tán thành việc can thiệp hay làm cuộc chiến. Tuy nhiên, trong trường hợp Irak, sự ‘dấn thân’ của Giáo Hoàng xem chừng khá mạnh, vì ngoài các tuyên-bố, trong tuần lễ trước đây,Vatican đã gởi cho TTK/LHQ một văn thư, yêu cầu cộng đồng quốc tế ‘làm tất cả mọi sự để làm ngưng các cuộc bạo động’ vì đó là ‘một sự lăng nhục Thượng Đế và nhân-loại’. Giáo Hoàng cũng nói đến sự tự vệ chánh đáng, nhất là trong trường hợp có nguy cơ diệt chủng. Và khi nói đến các nguy-hiểm đang đè nặng trên người Thiên Chuá Giáo và các sắc tộc thiểu số, xem chừng Vatican đang có một thay đổi lập-trường. Trong năm ngoái, về hồ sơ Syrie, Giáo Hoàng đã cho rằng ‘với chiến-tranh, mọi sự đều mất’.
Nhữ Đình Hùng – 24.08.2014
Tham khảo:
http://www.bfmtv.com/international/le-pape-francois-disponible-po-828787.html