Trương Đức Giang, Ủy viên trưởng của Ủy ban Thường vụ Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc, phát biểu tại Bắc Kinh vào ngày 09/03/2012. Ông Trương gần đây đã quy định tiêu chuẩn “yêu nước” cho vị trí Trưởng Đặc khu Hồng Kông. (Ảnh internet)

Trong vụ tranh chấp giữa chính quyền Trung Quốc và Hồng Kông về việc bầu cử vị trí Trưởng đặc khu hành chính, Bắc Kinh đã đặt ra một yêu cầu mấu chốt về ý thức hệ, đó là bất kỳ ứng cử viên nào cũng phải “yêu Hồng Kông và yêu nước”.

Giờ đây, một quan chức Cộng sản cấp cao có vẻ đã nới lỏng phần nào tiêu chuẩn này. Trương Đức Giang, Ủy viên trưởng của Ủy ban Thường vụ Đại hội Đại biểu Nhân dân toàn quốc, là người có vai trò chủ yếu trong việc thực hiện các chính sách của Bắc Kinh đối với Hồng Kông. Tại một cuộc họp chính trị gần đây, ông phát biểu rằng: “trưởng đặc khu tương lai phải là một người yêu nước và yêu Hồng Kông, nhưng không cần phải yêu hay ủng hộ Đảng Cộng Sản (ĐCS),” theo ông Michael Tien, phó chủ tịch Đảng Nhân Dân Mới ở Hồng Kông, một nhóm nhỏ những người ủng hộ Bắc Kinh.

Cụm từ “yêu nước” thường được hiểu là chủ nghĩa dân tộc nhưng cũng bao gồm cả tình yêu với Đảng Cộng Sản Trung Quốc. Phát biểu của ông Trương dường như nhằm xoa dịu áp lực tại Hồng Kông trong lúc người dân ở đây đang cảm thấy ngột ngạt bởi sự kìm kẹp của Bắc Kinh.

Tuy nhiên, những thay đổi mà phát biểu này có thể mang lại cho cuộc bầu cử là không rõ ràng, bởi lẽ chính quyền Trung Quốc vẫn nắm quyền lựa chọn những người mà họ nhắm đến.

Đương nhiên, những quy định vẫn còn đó, rằng các ứng viên không được chống lại Đảng Cộng sản và chế độ một Đảng cai trị [bởi vì] đó là Hiến pháp,” Tien nói.

Tuy vậy, phát biểu trên khá là hiếm hoi khi công khai tách bạch hai khái niệm yêu nước và yêu ĐCS – một tuyên truyền ý thức hệ chủ yếu đã lớn lên cùng nhiều thế hệ người Trung Quốc.

Đầu tháng 9, tờ báo nhà nước Global Times phiên bản tiếng Trung, đã đăng tải một bài viết với tựa đề: “Tại Trung Quốc yêu nước và yêu Đảng là một”. Bài viết khẳng định: “Một người có yêu Đảng hay không là tiêu chuẩn then chốt để đánh giá người đó có thật sự yêu nước”.

Tiêu chuẩn của ông Trương cũng khác với một tuyên bố công khai của Phó Tổng thư ký Ủy ban Thường vụ Quốc hội Trung Quốc Lý Phi tại một cuộc họp báo vào ngày 31 tháng 8: “Trưởng đặc khu hành chính phải yêu nước và yêu Hồng Kông, còn “yêu Đảng” là điều hiển nhiên.”

Liệu những quan điểm mâu thuẫn này thể hiện sự phân hóa ý thức hệ trong hàng ngũ Đảng về cách xử lý tình hình ở Hồng Kông, hay đơn thuần chỉ là một trò ảo thuật hùng biện. Điều đó chưa được thấy rõ.

Phát biểu của ông Trương được ông Michael Tien nhìn nhận như “một định nghĩa nới lỏng hơn nhiều về lòng yêu nước”. Tuy phát biểu này không được nêu trong các tin tức chính thức từ Đại lục, nhưng nó lại xuất hiện trên tất cả các tờ báo của Hồng Kông.

Mục đích của tuyên bố này là để xoa dịu cơn giận dữ của Hồng Kông đối với hàng loạt thủ đoạn chính trị mà Bắc Kinh đưa ra, nhằm mục đích gia tăng sự kiểm soát của ĐCS trong đặc khu. Trong đó, gần đây nhất là một quyết định mới có hiệu lực của Thường vụ Quốc hội Trung Quốc khi ứng viên sẽ bị Bắc Kinh kiểm tra về ý thức hệ.

Vào ngày 22 tháng 9, sinh viên từ 24 trường đại học và cao đẳng đã bắt đầu bãi khóa trong vòng 1 tuần bằng cách tẩy chay các lớp học. Theo sau bãi khóa là phong trào dân chủ do Occupy Central tổ chức, nhằm đấu tranh cho quyền bầu cử phổ thông đầu phiếu dự định diễn ra vào khoảng tháng 10 năm nay.

Cũng trong tháng 10, chính phủ Hồng Kông sẽ bắt đầu vòng trưng cầu dân ý thứ hai cho bản đề nghị từ Bắc Kinh. Bản đề nghị cần ít nhất hai phần ba số thành viên của Hội đồng Lập Pháp thông qua, quy trình này dự kiến sẽ diễn ra vào đầu năm sau.

Báo cáo bởi Cheng Jing

http://vietdaikynguyen.com/v3/13752-trung-quoc-cac-quan-chuc-muon-xoa-diu-tinh-hinh-hong-kong/