Tổng thống Iran Hassan Rouhani là ai?
BBC
4 tháng 10 2016
Image copyright epaKhi thỏa thuận có được vào tháng Bảy 2015, ông nhanh chóng lên truyền hình để nhắc người dân rằng ông đã thực hiện xong lời cam kết bầu cử.
Trong cuộc đấu tranh quyền lực nội bộ giữa phe cứng rắn và ôn hòa của Iran, thỏa thuận đã giúp củng cố vị thế của ông Rouhani.
Nhưng ông Rouhani cẩn thận không nhận hết thành tích cho mình.
Ông nhắc lại mọi thứ diễn ra nhờ ủng hộ và lời khuyên của Lãnh tụ Tối cao, Ayatollah Ali Khamenei.
Đây là cách để ông kiềm chế giận dữ của phe cứng rắn, những người tôn thờ Ayatollah Khamenei và xem thỏa thuận là bán nước.
Khi ông Rouhani ra tranh cử năm 2013, ông biết mình phải đối diện tầng lớp cầm quyền đầy những người cứng rắn, nghi ngờ ông.
Khẩu hiệu tranh cử của ông “ôn hòa và khôn ngoan” được lòng nhiều người Iran đã chứng kiến mức sống và danh tiếng đất nước suy sụp dưới Tổng thống Mahmoud Ahmadinejad.
Dù ông được xem là thuộc về giới tinh hoa, những lời hứa của ông Rouhani về giảm nhẹ trừng phạt, cải thiện quyền dân sự và phục hồi “danh dự quốc gia” đã khiến đám đông theo ông trên đường tranh cử.
Image copyright ISNANhiều người tin rằng ông không phải là lựa chọn đầu tiên của Lãnh tụ Tối cao. Nhưng vì thấy ông có cách chấm dứt đối đầu hạt nhân mà không làm bất ổn hệ thống, ông Khamenei đã ủng hộ ông Rouhani.
Chỉ vài tuần sau khi lên làm tổng thống năm 2013, ông Rouhani nói chuyện qua điện thoại với Tổng thống Mỹ Barack Obama. Đây là lần liên lạc trực tiếp cấp cao nhất đầu tiên giữa Iran và Mỹ từ cuộc cách mạng 1979.
Đối thoại đã mở đường cho cuộc đàm phán trực tiếp, cởi mở lịch sử giữa Iran và Mỹ, cũng như giữa Iran và các đại cường khác.
Hassan Rouhani đã đóng vai trò quan trọng trong chính trường Iran từ 1979.
Ông là nhân vật có ảnh hưởng trong bộ máy quốc phòng thời kỳ chiến tranh Iran-Iraq 1980-88 và sau đó giữ nhiều vị trí chính trị quan trọng.
Từ 2003 đến 2005, ông là nhà đàm phán hạt nhân chính của Iran.
Ông từ chức chỉ vài tuần sau khi Mahmoud Ahmadinejad lên làm tổng thống vì có sự khác biệt lớn.
Năm 2013, khi đã là tổng thống, ông thuyết phục Lãnh tụ Tối cao cho phép bộ ngoại giao dẫn dắt thương lượng hạt nhân với phương Tây.
Ông Rouhani đã hứa giúp trả tự do cho các lãnh đạo đối lập cải cách, bị giam không xử từ 2011, nhưng phe cứng rắn không nhượng bộ.
Ông cũng hứa đem lại nhiều tự do hơn tại một đất nước có nhiều vi phạm nhân quyền. Nhưng ít ai tin rằng đã có nhiều cải thiện.
Internet ở Iran vẫn bị kiểm soát chặt, khiến nhiều người phải tìm cách vượt tường lửa tại một đất nước mà tốc độ internet thuộc hàng chậm nhất thế giới