Tin Việt Nam – 26/12/2016
Việt Nam y án sơ thẩm 2 bloggers Quốc Duy
và Thiên An
Sáng nay tòa án thành phố Đà Nẵng đã xử phiên phúc thẩm hai bloggers Nguyễn Hữu Quốc Duy, và Nguyễn Hữu Thiên An.
Kết quả phiên tòa là y án theo như phiên sơ thẩm trước đó tại thành phố Nha Trang, với bản án là 3 năm tù cho anh Nguyễn Hữu Quốc Duy, và 2 năm tù cho anh Nguyễn Hữu Thiên An, với tội danh tuyên truyền chống phá nhà nước, chiếu theo điều luật 88 luật hình sự Việt Nam.
Bào chữa cho anh Duy là luật sư Võ An Đôn cho chúng tôi biết:
“Đa số các vụ án có liên quan đến chính trị, an ninh quốc gia thì người ta có sự chỉ đạo trước rồi. Cho nên mọi cái như là án bỏ túi, luật sư thì hình thức thôi. Tại giai đoạn điều tra cũng như tại phiên tòa sơ thẩm thì tòa án không cho luật sư vào.
Đến hôm nay tại tòa án phúc thẩm cấp cao tại Đà Nẵng thì người ta mới cho. Nhưng tại tòa thì bị cáo Duy khai là sáng nay mới được cán bộ trại giam thông báo ra tòa, mà theo luật thì bị cáo phải được thông báo 10 ngày trước khi ra tòa.”
Luật sư Đôn cũng cho biết thêm là gia đình hai bị cáo không được cho vào phòng xử án. Chúng tôi cũng không liên lạc được với gia đình hai bị cáo.
Chống nhà nước trên Facebook
Xin nhắc lại là Nguyễn Hữu Quốc Duy, sinh năm 1985 bị cơ quan An ninh Điều tra tỉnh Khánh Hòa bắt giam vào ngày 21 tháng 11 năm 2015 Theo thông tin từ cơ quan điều tra cho gia đình anh Duy biết do anh Duy đã sử dụng phần mềm Messeger của Facebook, cùng với người em họ mình là Nguyễn Hữu Thiên An, để tuyên truyền cho 30 em học sinh chống nhà nước.
Vào tháng tám năm nay, tổ chức theo dõi nhân quyền quốc tế Human Rights Watch có trụ sở ở Hoa Kỳ cũng ra thông cáo phản đối bản án dành cho hai anh Duy và An, nói rằng hai thanh niên này chỉ sử dụng quyền tự do biểu đạt để chỉ trích trên mạng xã hội.
Tổ chức này còn nói rằng điều 88 bộ luật hình sự Việt Nam về tội danh tuyên truyền chống nhà nước được diễn giải quá rộng, điều đó làm cho Hà Nội có thể gán cho bất kỳ ai tội danh này, nếu người đó có những lời chỉ trích, phê bình trái ý với nhà cầm quyền.
http://www.rfa.org/vietnamese/vietnamnews/vietnam-bloggers-appeal-rejected-12262016093745.html
Cứu trợ lũ lụt: Mất lòng tin hay mệt mỏi
vì thiên tai quá nhiều?
Thanh Trúc, RFA
Mất lòng tin hay mệt mỏi vì thiên tai quá nhiều?
Nhiều tỉnh thành tại khu vực miền Trung chịu thiệt hại nặng nề do ngập nặng vì nhiều đợt mưa lớn và thủy điện xả lũ. Rất nhiều người dân hiện cũng đối mặt với khó khăn, thiếu thốn mọi bề cần cứu trợ.
Thế nhưng dường như hoạt động này không còn như hồi tháng Mười tại khu vực bắc Trung bộ. Phải chăng lòng từ tâm chia sẻ của người Việt đang mệt mỏi dần đi?
Lũ lụt tàn phá nặng nề
Đợt cứu trợ thu hút chú ý của nhiều người và được đánh giá thành công lúc đầu là đợt 500 triệu đồng “Nói Là Làm” do MC Phan Anh phát động để rồi chỉ sau 24 tiếng đã có 10 tỷ đồng rót vào tài khoản của anh.
Sự ủng hộ nồng nhiệt này chứng tỏ lòng đồng cảm và mức độ tin cậy đối với nghĩa cử của một người nổi tiếng như Phan Anh.
Đáng tiếc, bên cạnh lời khen cũng có lời ong tiếng ve của chê bai, nghi ngờ, thậm chí chính trị hóa công việc từ thiện đó khiến người quan tâm suy nghĩ không ít.
Trên trang blog cá nhân của mình, blogger Song Chi viết rằng từ thiện là việc không dễ dàng khi mà những tiêu chuẩn đạo đức căn bản trong xã hội đang xuống cấp.
Đến lúc này lũ chưa rút khỏi các vùng hạ du miền Trung, trong lúc mưa dầm tiếp tục đổ xuống cộng thêm lượng nước xả từ 12 hồ thủy điện ở Quảng Trị, Thưa Thiên Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định.
Ông Sáng, phó giám đốc Sở Văn hóa Thông tin Du lịch Hà Tĩnh, nói rằng ông thấy có những chương trình hướng về miền Trung đang được phát động:
“Tôi thấy có nhiều người đang hướng về miền Trung, có những chương trình quyên góp ủng hộ đồng bào miền Trung đấy. Truyền hình đưa tin là với mức độ thiệt hại hiện nay thì người dân đang rất quan tâm.”
Người Việt đã mệt mỏi và chai sạn?
Đây là trận lụt nặng nhất ở miền Trung tính từ 3 năm qua, mà chừng như những lời kêu gọi cứu trợ cũng không thấy đồng loạt gióng lên như đã vang vọng vừa qua là cảm tưởng của một con dân miền Trung, MC Trần Thiện Tùng:
“Sáng nay một người bạn của tôi ở Hà Nội gọi điện và chia sẻ rằng khi xảy ra lụt lội ở Quảng Bình – Hà Tĩnh thì dư luận thể hiện trên facebook rất nhiều chương trình quyên góp làm từ thiện rồi các đoàn cứu trợ, kể cả những người nổi tiếng cũng tổ chức rất nhiều chương trình.
Thế mà đến khi xảy ra ra vụ lụt rất lớn, mà theo thống kê nhà nước chỉ riêng vùng Bình Thuận Phú Yên đã hơn 100 người chết và mất tích 111 người, rất nhiều người bị thương và số tiền thiệt hại lên tới hàng trăm tỷ đồng, thì có vẻ không còn tạo được tiếng vang và sự chú ý của dư luận thông qua facebook nữa.
Theo tôi biết thì cũng có nhiều nhóm nhiều cá nhân vẫn đứng ra quyên góp nhưng dường như sự lan tỏa không được như đợt lụt ở Hà Tĩnh và Quảng Bình nữa. Tôi không rõ sao nhưng chỉ cảm giác mơ hồ, tôi và bạn tôi chia sẻ là rất buồn.
Ở đây tôi không nói là lòng tốt bị cạn kiệt mà bưồn vì phải chăng người dân đã thực sự mệt mỏi, phải chăng hàng năm đối mặt với thiên tai và cả nhân tai chồng chất lên thì họ đã thực sự mệt mỏi rồi.
Tôi cảm giác người Việt Nam bây giờ đang bị rối tung rối mù lên và không biết làm thế nào nữa.”
Với câu hỏi anh có nghĩ từ câu chuyện MC Phan Anh quyên góp giúp nạn nhân lũ lụt ở Bắc Trung Bộ mà bị chê bai, dè bỉu và thậm chí bị dọa kiện, đã tác động phần nào lên tình hình cứu trợ lụt lội cho các tỉnh duyên hải miền Trung, MC Trần Thiện Tùng trả lời:
“Nó cũng xảy ra nhiều chuyện nhưng tôi nghĩ rằng đấy cũng chỉ là bề nổi thôi, tôi và người bạn tôi chia sẻ nỗi buồn sâu sắc là dường như người ở những vùng may mắn hơn đồng bào duyên hải miền Trung đã có phần mệt mỏi và chai sạn rồi.
Tôi nghĩ là không quá lời đâu, đành rằng lụt lội là do thiên nhiên, đành rằng phong trào từ thiện chia xẻ với người kém may mắn là tốt nhưng cái mà người dân gánh chịu ở những vùng lụt lội không hẳn do thiên tai, không hẳn là bất khả kháng mà về cách quản lý điều hành người ta hoàn toàn có thể giảm bớt điều đó.
Không ai ngở năm nay vùng Bình Định, Phú Yên và vùng Nam Trung Bộ lại bị lũ lụt kinh khủng như vậy.”
Mất lòng tin hay mệt mỏi vì thiên tai quá nhiều?
Một người dân vùng lũ Phú Yên, may mắn không bị tổn thất nhiều, đồng ý rằng đợt này phong trào cứu lụt có vẻ thầm lặng hơn:
“Cái vụ của Phan Anh làm cho người ta mất lòng tin rồi, giờ mà nói quyên góp thì có những nhóm mạnh thường quân họ tự động liên hệ với nhau và một người đại diện cầm tiền đi tới nơi trao tận tay những người thật sự cần giúp đỡ. Những hoạt động đó có diễn ra, không rầm rộ nhưng mà có diễn ra.”
Hiện tại bây giờ các đoàn từ thiện chưa tới tại vì nước chưa rút hết. Cho tới ngày hôm qua là nắng lên thôi, nước vừa rút nhưng hôm nay lại mưa lại. Hiện tại đường ra Phú Yên đã bị sát lỡ rồi, xe không đi được thì không một đoàn từ thiện nào có thể tới hỗ trợ được vào thời điểm này. Tình hình căng thẳng như vậy mà nó lại quá cận Tết nữa.
Em thấy những chị bạn của em, vài chục chị với nhau, góp tiền mua băng vệ sinh, mua đồ lót phụ nữ rồi gởi về vùng lũ lụt, một người đại diện đi thôi để tránh tốn kém. Họ tin tưởng nhau, mua cái gì cũng có hóa đơn hết, về trình bày lại với nhau.
Thay vì thể hiện ra một cách rầm rộ thì người ta thể hiện bằng một cách khác chứ không phải là người ta không làm.”
Một người dân khác ở Quảng Ngãi, cho rằng không có chuyện lòng từ thiện đối với nạn nhân lũ lụt vơi cạn hay mệt mỏi đi mà vì tình trạng lũ chồng lũ khiến không ai có thể đáp ứng kịp:
“Họ cũng có làm nhưng không rầm rợ như kiểu khoảng hơn một tháng trước tại Hà Tĩnh. Qua theo dõi thông tin báo chí thì được biết họ chia sẻ nhiều, có điều lòng nhiệt huyết nói chung không được như Hà Tĩnh hay Quảng Trị . Họ vẫn chia sẻ đấy còn mệt mỏi thì chắc là không,theo em nghĩ là như thế.”
Ông Trịnh Hòa Bình, nguyên giám đốc Trung tâm Dư luận Xã hội, nay là thành viên của Liên hiệp các Hội Khoa kọc Kỹ thuật Việt Nam, nhận định:
“Cũng khó để phân tích nhưng chắc chắn là nếu như liên miên lúc nào cũng từ thiện thì không cứ người phát động mà ngay cả người thực hiện người ta cũng không biết lúc nào sẽ kết thúc.
Theo lý mà nói thì từ thiện chỉ có tính cách là cú hích, là trực tiếp tạm thời cứu giúp thôi. Nếu đặt vấn đề chỉ trông chờ vào từ thiện thì nó cũng chả đi đến đâu.
Nói điều đấy thì xem như mâu thuẫn với truyền thống tương thân tương ái lá lành đùm lá rách của người Việt, nhưng cái xu hướng nhấn quá mạnh như thế này tôi cho cũng là nói lấy được.
Còn đương nhiên những hoạt động cứu giúp dân ở những vùng bị thiên tai, thậm chí nhân tai, người dân vẫn sẵn lòng một khi được tổ chúc tốt.
Thực ra mà nói các hoạt động làm thường xuyên liên tục thì người bị thiên tai đương nhiên mệt nỏi rồi, người làm từ thiện thì không biết lúc nào dừng, thành ra có khi người ta dừng lại người ta nghỉ, tất cả cùng dừng.
Cho nên là cắt nghĩa về chuyện bây giờ từ thiện thưa vắng thì chắc chắn có nhiều lý do. Có điều với tất cả chiều cạnh như tôi vừa nói, những hoạt động từ thiện bộc phát sẽ tốt hơn nếu được tổ chức tốt hơn từ qui mô của cộng đồng xã hội.
Nhưng mà như chúng ta thấy, có thể xem như niềm tin xã hội nay rất là có hạn. Đấy là cái câu chuyện.”
Sáng 20/12 vừa qua, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, cơ quan ngoại vi của đảng cộng sản, lên tiếng kêu gọi ủng hộ đồng bào lũ lụt miền Trung vào khi chỉ còn 36 ngày nữa là đến Tết cổ truyền của dân Việt.
http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/no-more-eagerness-in-relief-work-tt-12232016132311.html
Đi tìm con “dê tế thần” trong vụ Formosa
Nam Nguyên, RFA
Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc sốt ruột về việc cho đến nay chưa xử lý kỷ luật được bất kỳ viên chức của Đảng hoặc Chính quyền có trách nhiệm trong việc cấp phép xả thải, đánh giá tác động môi trường, quy trình xử lý của Dự án Khu Liên hợp Gang Thép Formosa Hà Tĩnh mà hậu quả dẫn tới thảm họa môi trường biển miền Trung hồi tháng 4/2016.
Đối tượng nặng ký
Nhà báo tự do Huỳnh Ngọc Chênh, người được tổ chức Phóng viên không biên giới vinh danh là Công dân mạng toàn cầu 2013, từ Saigon trình bày ý kiến về việc những ai thực sự phải chịu trách nhiệm trong việc đưa dự án gang thép Formosa về Hà Tĩnh và làm ngơ với những dễ dãi làm tổn hại môi trường:
“ Không một quốc gia nào chấp nhận việc gây ra thảm họa môi trường lớn như vậy mà đến bây giờ vẫn chưa kỷ luật được những người nào chịu trách nhiệm, chưa chỉ ra đích danh những người chịu trách nhiệm.
Theo tôi, chịu trách nhiệm chính vẫn là ông Nguyễn Tấn Dũng, ông Thủ tướng thời đó và trên ông ta là Đảng đã có chủ trương cho phép Formosa vào Hà Tĩnh và tiếp theo đó nữa là Bộ Tài nguyên Môi trường đã cho phép xả thải, rồi không kiểm tra kỹ chuyện trong hợp đồng ký kết đã không có ràng buộc bảo vệ môi trường.
Ai liên quan đến trách nhiệm đó thì cần làm rõ. ”
Sự mất kiên nhẫn của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc được thể hiện qua sự kiện ngày 21/12/2016, Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng, Tổ trưởng Tổ công tác của Thủ tướng đã truyền đạt ý kiến của Thủ tướng, yêu cầu Bộ trưởng Tài nguyên Môi trường Trần Hồng Hà báo cáo tiến độ kiểm điểm trách nhiệm các cá nhân hoặc tập thể liên quan đến sai phạm của Formosa.
Ý kiến của Thủ tướng là việc này để lâu quá ảnh hưởng không tốt đến công tác chỉ đạo và Bộ trưởng Tài nguyên Môi trường Trần Hồng Hà cần thực hiện lời hứa với Quốc hội tại kỳ họp thứ 2 vừa qua.
Theo báo điện tử Chính phủ, trả lời Tổ Công tác của Thủ tướng, Bộ trưởng Tài nguyên Môi trường Trần Hồng Hà cho biết, hiện nay Ủy ban Kiểm tra Trung ương đang cử đoàn xuống làm việc để xác định những dấu hiệu vi phạm.
Bộ Tài nguyên Môi trường đang phối hợp và sẽ căn cứ kết luận của Ủy ban Kiểm tra, Bộ Chính trị Trung ương Đảng để xử lý.
Bộ trưởng Trần Hồng Hà thêm rằng nhưng vấn đề thuộc thẩm quyền của Bộ Tài nguyên Môi trường sẽ xử lý trong năm 2016. Còn sau khi có ý kiến Bộ Chính trị về tập thể, cá nhân nào nữa có liên quan, Bộ Tài nguyên Môi trường sẽ tiếp tục xử lý.
Formosa và lợi ích nhóm
Lật lại hồ sơ phê duyệt đại dự án Formosa là một việc làm nhiêu khê vì nó nằm trong hai nhiệm kỳ của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Đại dự án khu Liên hợp Gang thép Formosa và Cảng nước sâu Sơn Dương tới nay đã kéo dài gần 10 năm.
Từ những xem xét ban đầu năm 2007 thời Bộ trưởng Tài nguyên Môi trường Mai Ái Trực, rồi chính thức phê duyệt các văn kiện trong năm 2008 dưới thời Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang và xảy ra thảm họa môi trường từ tháng 4/2016 với Bộ trưởng tân nhiệm Trần Hồng Hà.
Báo chí dòng chính, cụ thể là tờ Lao Động từng có phóng sự điều tra bật mí những bê bối khó tưởng tượng trong quá trình đưa dự án Formosa về Hà Tĩnh. Theo đó, cựu Thứ trưởng Tài nguyên Môi trường Bùi Cách Tuyến tiết lộ đã có sự dính líu của những nhóm lợi ích mà ông gọi là ghê gớm liên quan đến dự án Formosa.
Ông Bùi Cách Tuyến nhấn mạnh, tuy ông ký quyết định cho phép Formosa xả thải ra biển, nhưng đó là quyết định tập thể của Ban Cán sự Đảng Bộ Tài nguyên Môi trường gồm rất nhiều người.
Bên cạnh các giới chức lãnh đạo của Bộ Tài nguyên Môi trường, vai trò đặc biệt quan trọng là ông Võ Kim Cự, nguyên Chủ tịch, nguyên Bí thư tỉnh Hà Tĩnh.
Nhân vật này được cho là người trực tiếp vận động đưa dự án Formosa về Hà Tĩnh, cấp phép cho thuê đất 70 năm vượt thẩm quyền nhưng được Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng lúc đó hợp thức hóa.
Ông Võ Kim Cự sau khi bình yên rời Hà Tĩnh cuối năm 2015 đã tiếp tục đắc cử Đại biểu Quốc hội khóa 14, đắc cử Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam.
Với một hệ thống chính trị song trùng Đảng – Chính phủ, vấn đề kết luận ai là người trách nhiệm trong vụ Formosa hầu như nằm trong tay Ban Kiểm tra Trung ương, cơ quan nắm cây roi kỷ luật của Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam. Từ đó mới có thể có biện pháp xử lý về mặt chính quyền hoặc xử lý pháp luật.
Dư luận trong những ngày qua bàn tán về việc sẽ phải có con dê tế thần trong vụ Formosa. Luật sư Trần Quốc Thuận, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội nhận định:
“Chưa biết con dê đó là con dê nào, đó là những lời bình luận, cần phải có chứng cứ rõ ràng. Bởi vì việc Formosa không phải ông Võ Kim Cự mà làm được, ông cự đã từng nói có các Bộ ngành ở Trung ương đồng ý và có phê duyệt của người đứng đầu chính phủ. Như vậy chia xẻ trách nhiệm đi tới đâu thì xử lý tới đấy.
Nếu nghiêm trọng thì hình thức xử lý cao nhất là khai trừ Đảng, nếu mà đã nghỉ rồi thì như thế, còn nếu dính tới của cải vật chất, nhận tiền nhận hối lộ thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.”
Gần đây Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thể hiện quyết tâm chống tham nhũng, làm trong sạch Đảng. Nỗ lực này được mở ra với những phanh phui sai phạm nghiêm trọng ở Bộ Công Thương, liên quan tới cựu Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng.
Nhân vật này bị cảnh cáo về mặt Đảng bị làm cho mất danh dự, nhưng về mặt pháp luật nếu muốn xử lý hình sự ông cựu Bộ trưởng, thì cần phải có chứng cớ về tham nhũng hối lộ mà đây là điều rất khó chứng minh.
Câu chuyện xử lý kỷ luật cá nhân, tổ chức liên quan tới thảm họa môi trường do Formosa Hà Tĩnh gây ra chưa biết sẽ có kết quả như thế nào, đặc biệt đối với các quan chức mà cao nhất là Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, tới các Bộ trưởng và Thứ trưởng, các Tổng Cục trưởng, Cục trưởng Bộ Tài nguyên Môi trường các thời kỳ và đặc biệt nguyên Chủ tịch, nguyên Bí thư Hà Tĩnh Võ Kim Cự.
Theo Luật sư Trần Quốc Thuận, xử lý về mặt Đảng thì cứ xử lý nhưng về mặt pháp luật cần có những chứng cớ cụ thể liên quan tới ăn tiền nhận, hối lộ thì mới có thể xem xét để truy cứu trách nhiệm hình sự.
http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/scape-goat-in-formosa-disaster-nn-12232016141115.html
Phòng lãnh đạo Yên Bái bị bắn chết
có 100.000 USD
Kết quả điều tra của công an vụ hai lãnh đạo hàng đầu tỉnh Yên Bái bị bắn chết ngày 18/8 cho hay lý do là ‘bức xúc cá nhân về sắp xếp cán bộ’.
Công an tỉnh Yên Bái đã tổ chức họp báo chiều thứ Hai 26/12 để công bố kết quả điều tra.
Vụ Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Đỗ Cường Minh dùng súng bắn chết hai ông Phạm Duy Cường, Bí thư Tỉnh ủy, và Ngô Ngọc Tuấn, Chủ tịch HĐND kiêm Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy Yên Bái, vào bốn tháng trước đã gây chấn động dư luận.
Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Yên Bái đã khởi tố “vụ án giết người đặc biệt nghiêm trọng” ngay trong ngày 18/8.
Tuy nhiên nay Công an tỉnh đã ra quyết định đình chỉ điều tra vụ án này vì nghi can duy nhất trong vụ án là ông Đỗ Cường Minh đã chết.
Tại cuộc họp báo chiều 26/12, ông Phạm Ngọc Thắng, Phó Giám đốc Công an tỉnh Yên Bái đồng thời là thủ trưởng cơ quan cảnh sát điều tra, nói cảnh sát không tìm thấy dấu hiệu của “ghen tuông tình ái, không có dấu hiệu của việc mâu thuẫn trong làm ăn kinh tế và không có động cơ mục đích chính trị”.
Do vậy họ kết luận “nguyên nhân gây án là do bất mãn bức xúc cá nhân trong bố trí sắp xếp nhân sự khi sáp nhập Chi cục Lâm nghiệp vào Chi cục Kiểm lâm tỉnh Yên Bái”.
Trong vụ sắp xếp lại nhân sự này, ông Đỗ Cường Minh từ vị trí Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm phải chuyển sang vị trí phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm (mới).
Chi tiết vụ án
Cảnh sát điều tra tỉnh Yên Bái cũng bác bỏ thông tin nói rằng khi xảy ra vụ án, trong phòng làm việc của lãnh đạo tỉnh có số tiền lớn lên tới hàng trăm tỷ đồng.
Theo ông Phạm Ngọc Thắng, két sắt trong phòng ông Ngô Ngọc Tuấn, Chủ tịch HĐND kiêm Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy Yên Bái, chỉ có 100.000 USD và 1,5 tỷ đồng cùng một số nhẫn. Đây được nói là “số tiền cá nhân, tích cóp nhiều năm nay” của vợ chồng ông Tuấn.
Trước đó, chính quyền tỉnh Yên Bái đã công bố chi tiết vụ án mạng đôi đặc biệt nghiêm trọng, khiến Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phải lập tức tới tỉnh này để chỉ đạo việc xử lý.
Khoảng 7h sáng ngày 18/8, Chi cục trưởng Kiểm lâm Đỗ Cường Minh đã đến xin gặp và được cho vào phòng làm việc Bí thư Tỉnh ủy Phạm Duy Cường. Tại đây, ông Minh dùng súng quân dụng K59 bắn ông Cường.
Sau đó ông Minh di chuyển sang phòng của Chủ tịch HĐND kiêm Trưởng ban Tổ chức Tỉnh uỷ Ngô Ngọc Tuấn, cách đó 150 mét, dùng súng bắn ông Tuấn, rồi tự sát tại đây.
Ba người được đưa lên Bệnh viên Đa khoa tỉnh cấp cứu. Tỉnh Yên Bái liên lạc với các cấp lãnh đạo trung ương, gồm cả Bộ trưởng Y tế, mời các bác sĩ Bệnh viện Bạch Mai, Việt Đức về Yên Bái cứu chữa.
Đến 13h05, hai ông Phạm Duy Cường và Ngô Ngọc Tuấn qua đời.
Ông Đỗ Cường Minh cũng tắt thở lúc 15h26 cùng ngày.
http://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-38436328
Tổng kết tình hình Việt Nam 2016
Formosa gây ô nhiễm khiến cá biển chết hàng loạt, thay đổi ban lãnh đạo sau những đấu đá quyết liệt ở Đại hội Đảng, Việt Nam tăng cường tiềm lực quân sự ở Biển Đông, Hoa Kỳ bãi bỏ lệnh cấm vận vũ khí Việt Nam, nợ công tăng cao đến mức báo động. Đó là một số trong những sự kiện đáng chú ý của thời sự Việt Nam năm 2016.
Cá biển chết hàng loạt
Có thể nói sự kiện được bàn tán nhiều nhất và gây chấn động nhiều nhất trong năm 2016 là vụ cá biển chết hàng loạt tại các tỉnh miền Trung vào tháng Tư do các chất độc hại do nhà máy của công ty Formosa Hà Tĩnh thải ra biển. Thảm họa môi trường chưa từng có ở Việt Nam đã gây thiệt hại nặng nề cho ngư dân các vùng này, và thu hút sự chú ý của báo chí quốc tế trong nhiều tháng.
Theo thẩm định của chính phủ trong một báo cáo với Quốc Hội vào tháng Bảy, khối lượng cá bị chết tại các vùng bờ biển miền Trung vào tháng Tư vừa qua lên đến 115 tấn, gây tác hại đến việc kiếm sống của hơn 200 ngàn người, trong đó có 41 ngàn ngư dân.
Vào tháng 06/2016, công ty Formosa đã thừa nhận trách nhiệm gây ô nhiễm biển khiến cá chết hàng loạt và đã hứa sẽ bỏ ra tổng cộng 500 triệu đôla để làm sạch nước biển và bồi thường cho những ngư dân bị thiệt hại. Nhưng cho tới nay, nhiều người dân địa phương vẫn chưa nhận được tiền đền bù, nên vẫn tiếp tục biểu tình phản đối Formosa, đòi bồi thường và đòi đóng cửa công ty này. Trong tháng Chín, hàng trăm ngư dân cũng đã tới tòa án Hà Tĩnh nộp đơn kiện Forrmosa, nhưng các hồ sơ kiện của người dân đã bị tòa bác với lý do « không có đủ cơ sở đánh giá mức độ thiệt hại ».
Thảm họa cá biển chết hàng loạt đã gây phẫn nộ dư luận Việt Nam và đã khơi dậy một phong trào mạnh mẽ đòi chính quyền phải chú tâm hơn đến việc bảo vệ môi trường khi cấp phép cho các dự án đầu tư ngoại quốc.
Đối với các chuyên gia quốc tế về môi trường như ông Nguyễn Đức Hiệp tại Sydney trong khi trả lời RFI ngày 04/07/2016, vụ Formosa là một bài học đắt giá cho Việt Nam về việc kiểm soát tác động của các dự án đầu tư ngoại quốc tại Việt Nam đối với môi trường biển.
Nhưng họa vô đơn chí, không chỉ gặp nạn cá biển chết hàng loạt, các tỉnh miền Trung năm nay còn gặp những trận lũ lịch sử. Thêm vào đó, các hồ thủy điện còn đồng loạt xả lũ, khiến nhiều địa phương chìm trong biển nước. Theo số liệu thống kê chính thức thì các trận mưa lũ đã khiến hơn 230 chết và mất tích. Biết bao người dân đời sống vốn đã khó khăn nay càng thêm khốn đốn vì các trận mưa lũ, xã lũ.
Thay đổi lãnh đạo
Chính trường Việt Nam năm 2016 đã có nhiều thay đổi, với việc tại Đại Hội đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ 12 họp vào đầu tháng Giêng, Ban Chấp Hành Trung Ương khóa mới đã bầu lại ông Nguyễn Phú Trọng vào chức tổng bí thư Đảng, chấm dứt một tuần họp kín đầy kịch tính với cuộc đấu đá quyết liệt giữa phe của ông Trọng với phe của thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Việc ông Trọng giành phần thắng đã kéo theo việc thay đổi ban lãnh đạo chính quyền Việt Nam, với ba nhân vật đã được chọn trước lên thay thế ban lãnh đạo cũ: bộ trưởng Công An Trần Đại Quang lên làm chủ tịch nước, phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc lên làm thủ tướng và phó chủ tịch Quốc Hội Nguyễn Thị Kim Ngân lên làm chủ tịch Quốc Hội.
Ba nhân vật nói trên đã được Quốc Hội mãn nhiệm bầu ngay vào chức vụ mới ngay cả trước khi diễn ra bầu cử Quốc Hội khoá mới vào tháng 05/2016, một sự kiện bất thường, tuy không phải là lần đầu tiên. Và Quốc Hội khóa mới dĩ nhiên là đã bổ nhiệm lại ba người vào vị trí cũ.
Nội bộ chính quyền Việt Nam 2016 cũng đã gặp không ít xáo trộn với vụ Trịnh Xuân Thanh, nguyên phó chủ tịch tỉnh Hậu Giang, cựu chủ tịch hội đồng quản trị Tổng Công ty Xây Lắp Dầu Khí Việt Nam PVC bị cáo buộc là có « hành vi cố ý làm trái » gây thua lỗ hơn 3.000 tỷ đồng cho công ty. Nhưng chính quyền chưa kịp bắt thì ông Trịnh Xuân Thanh đã trốn ra nước ngoài, có tin đồn là đã trốn sang châu Âu, và cho tới nay vẫn biệt tăm, cho dù Việt Nam đã yêu cầu Interpol phát lệnh truy nã quốc tế đối với nhân vật này và tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã liên tục hô hào « phải bắt cho bằng được ».
Vụ Trịnh Xuân Thanh cho thấy là đấu đá nội bộ vẫn tiếp diễn ở Việt Nam, nhất là vì ông Vũ Huy Hoàng, cựu bộ trưởng bộ Công Thương, cấp trên trực tiếp trước đây của ông Trịnh Xuân Thanh, cũng đã bị kỷ luật, bị « cách chức » cho dù không còn là bộ trưởng nữa. Đánh vào ông Trịnh Xuân Thanh và ông Vũ Huy Hoàng cũng chính là đụng đến phe của Nguyễn Tấn Dũng.
Biển Đông : Việt Nam tăng cường tiềm lực quân sự
Về tình hình Biển Đông, đáng chú ý là trong năm nay là việc Hà Nội đã tăng cường tiềm lực quân sự và bồi đắp các đảo do Việt Nam kiểm soát để có thể đối phó với Trung Quốc. Ảnh vệ tinh Mỹ chụp ngày 30/11/2016 cho thấy Việt Nam có dấu hiệu bắt đầu công trình nạo vét tại Đá Lát (Ladd Reef), một đá thuộc quần đảo Trường Sa, bên trên có sẵn một ngọn hải đăng và một đồn lính nhỏ.
Trước đó, các hình ảnh vệ tinh do Trung Tâm Nghiên Cứu Quốc Tế Và Chiến Lược (CSIS) cũng cho thấy là Hà Nội đã mở rộng phi đạo và xây hai nhà chứa máy bay lớn trên một đảo của Trường Sa để có thể tiếp nhận những phi cơ mới của không quân Việt Nam, như máy bay giám sát biển PZL M28B và máy bay vận tải CASA C-295. Để mở rộng phi đạo, Việt Nam đã bồi đắp đảo cho lớn hơn, tương tự như việc Trung Quốc xây các đảo nhân tạo, tức bồi đắp các đá thành những đảo thật sự.
Hãng tin Reuters tháng 08/2016 tiết lộ rằng Việt Nam cũng đã bắt đầu triển khai các dàn tên lửa địa đối không ở quần đảo Trường Sa, nhưng Hà Nội chưa xác nhận thông tin này.
Với nguy cơ chiến tranh tái diễn với Trung Quốc do vấn đề Biển Đông, Việt Nam không có con đường nào khác hơn là phải tiếp tục hiện đại hóa quân sự, mua thêm vũ khí và thiết bị quân sự từ nhiều nguồn khác nhau, đặc biệt là từ Hoa Kỳ.
Mỹ bỏ cấm vận vũ khí
Trong năm 2016, quan hệ Việt – Mỹ tiếp tục được tăng cường, kể cả về mặt quốc phòng, đặc biệt với việc tổng thống Obama khi viếng thăm Việt Nam vào tháng 05 đã loan báo bãi bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí cho Việt Nam. Bãi bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí sát thương là điều mà Hà Nội vẫn thúc giục Washington làm trong bối cảnh Trung Quốc ngày càng tỏ ra hung hăng trên vấn đề chủ quyền Biển Đông. Tuy nhiên, ông Obama cũng đã nói rõ là việc bán vũ khí cho Việt Nam vẫn còn phải đáp ứng những yêu cầu của Mỹ, trong đó có yêu cầu về nhân quyền.
Theo báo điện tử của chính phủ Việt Nam, tổng thống tân cử của Mỹ Donald Trump, khi điện đàm với thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ngày 14/12, đã « khẳng định mong muốn hợp tác với Việt Nam để cùng thúc đẩy quan hệ ». Hai nhà lãnh đạo cũng đã « trao đổi phương hướng và biện pháp thúc đẩy quan hệ kinh tế, thương mại, đầu tư Việt Nam-Hoa Kỳ thời gian tới. »
Việt Nam đã hy vọng là thông qua hiệp định Tự Do Mậu Dịch Đối Tác Xuyên Thái Bình Dương sẽ củng cố hơn nữa quan hệ với Hoa Kỳ, giảm bớt sự lệ thuộc vào Trung Quốc. Thế nhưng, tổng thống tân cử Donald Trump đã dập tắt hy vọng đó khi tuyên bố rằng ngay trong ngày đầu tiên vào Nhà Trắng, ông sẽ rút Hoa Kỳ ra khỏi TPP, một hiệp định mà theo ông chỉ bất lợi cho nước Mỹ.
Tuy vậy, theo chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, trả lời RFI ngày 21/11/2016, Việt Nam còn nhiều kênh khác để tiếp tục hội nhập kinh tế thế giới.
Báo động nợ công
Nhưng trên con đường phát triển kinh tế, có một nguy cơ rất lớn đang rình rập Việt Nam, đó là món nợ công tiếp tục tăng cao và nay đã lên đến mức đáng báo động.
Theo các số liệu do chính phủ đưa ra thì tốc độ tăng nợ công của Việt Nam giai đoạn 2011 – 2015 là 18,4% một năm, gấp 3 lần tăng trưởng kinh tế. Nợ công của Việt Nam năm 2016 được dự báo sẽ tăng lên mức 64%, tức là tiến ngày càng gần đến mức trần cho phép (65% GDP). Trả lời phỏng vấn RFI Việt ngữ ngày 28/11/2016, chuyên gia tài chính Huỳnh Bửu Sơn ở Sài Gòn cho rằng nguyên nhân chính khiến nợ công Việt Nam tăng nhanh là do hiệu quả của đầu tư công quá thấp.
Hệ quả của tình trạng nợ công tăng cao là thâm hụt ngân sách triền miên. Việt Nam đang có nguy cơ là bị cuốn sâu vào vòng xoáy vay để trả nợ, vay để bù đắp thâm hụt ngân sách. Đây là những thách thức đối với nền kinh tế Việt Nam trong những năm tới.
http://vi.rfi.fr/viet-nam/20161226-tong-ket-tinh-hinh-viet-nam-2016