Tin Việt Nam – 26/09/2019
Sư trụ trì chùa Nga Hoàng bị kỷ luật
sau cáo buộc “gạ tình” nữ nhà báo
Sư trụ trì chùa Nga Hoàng, Thích Thanh Toàn, vừa bị Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Vĩnh Phúc quyết định kỷ luật bằng hình thức viết kiểm điểm, sám hối Đại Tăng, và bị đình chỉ chức vụ trụ trì chùa Nga Hoàng 3 tháng.
Truyền thông trong nước loan tin này, theo kết luận tại cuộc họp của Ban Thường trực Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Vĩnh phúc vào chiều ngày 25/9 vừa qua.
Sư Thích Thanh Toàn đã không có mặt tại buổi họp dù Ban Trị sự đã gửi giấy mời và cố gắng liên lạc qua điện thoại nhưng không được.
Kết luận kỷ luật sư Thích Thanh Toàn được đưa ra sau khi báo Phụ Nữ TP Hồ Chí Minh những ngày qua đăng loạt bài điều tra về hoạt động của tập đoàn Sun Group và của chùa Nga Hoàng, chùa Địa Ngục nơi nhà sư Thích Thanh Toàn trụ trì. Loạt bài điều tra tố cáo nhà sư Thích Thanh Toàn đã có những hành động dâm ô đối với nữ nhà báo – người đóng giả là dân đến chùa gặp sư, liên kết với Sun Group lấy đất rừng, làm chùa.
Tại cuộc họp, Thượng tọa Thích Thanh Phương, Trưởng ban Trị sự GHPGVN huyện Tam Đảo, nơi có hai chùa Nga Hoàng và Địa Ngục, báo cáo sự việc do báo Phụ Nữ đăng, đồng thời cho biết sư Toàn đã nhiều lần vi phạm các Nội quy Ban Tăng sự và quy định về trật tự xây dựng, quy định bảo vệ rừng.
Ban Trị sự cũng cho biết sư Thích Thanh Toàn đã bị kỷ luật cảnh cáo trước đó, và thường ít sinh hoạt ban Trị sự tại địa phương, có biểu hiện thực hiện tà đạo không đúng với đường lối tu hành của đạo Phật.
Trong kết luận được đưa ra, sư Thích Thanh Toàn sẽ bị đình chỉ chức vụ trụ trì chùa Nga Hoàng 3 tháng, và không được tiến hành xây dựng các công trình cũng như thực hiện các hoạt động tín ngưỡng ở chùa Địa Ngục vì chùa này chưa được xác định là cơ sở thờ tự Phật giáo.
Đây không phải là lần đầu tiên trong năm nay, Giáo hội Phật giáo Việt Nam phải đối mặt với những cáo buộc được phát giác từ báo chí, liên quan đến các hoạt động sai trái của các vị sư thuộc giáo hội.
Vào tháng 3 vừa qua, Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã phải kỷ luật và bắt sám hối Đại đức Thích Trúc Thái Minh, trụ trì chùa Ba Vàng, tỉnh Quảng Ninh. Sư Thích Trúc Thái Minh cũng bị báo chí điều tra phát giác đã thực hiện những nghi lễ thỉnh vong, cúng oan gia trái chủ sai Phật pháp, thu tiền bất chính.
Tội phạm người nước ngoài tại Đà Nẵng:
Cần bản án nghiêm khắc
Khách Trung Quốc tăng đều
Tuyến đường biển Hoàng Sa-Võ Nguyên Giáp-Trường Sa nằm ở địa bàn 02 quận Sơn Trà và Ngũ Hành Sơn (TP.Đà Nẵng) tập trung khá nhiều khách sạn, nhà nghỉ, resort, hàng quán ăn uống…và cũng nơi được cho là “điểm tập kết” của đa số du khách quốc nội lẫn quốc tế khi đến Đà Nẵng du lịch, trong đó có khách Trung Quốc.
Theo Sở Du lịch Đà Nẵng, 7 tháng đầu năm 2019 tổng lượng khách du lịch đến Đà Nẵng ước đạt hơn 5 triệu lượt, tăng 8.5% so với cùng kỳ năm ngoái, trong đó khách quốc tế đạt gần 2 triệu lượt tăng 11.2%.
Cũng theo nguồn của Sở du lịch Đà Nẵng, dẫn đầu lượng khách quốc tế đến Đà Nẵng là Hàn Quốc, ước đạt hơn 1 triệu lượt tăng 14% so với cùng kỳ 2018, chiếm 57%; du khách Trung Quốc gần 500 ngàn lượt, tăng 18%, và tiếp đến là du khách Thái Lan, Nhật Bản…
Khách quốc tế đến Đà Nẵng vào hầu hết các tháng trong năm nhưng cao điểm là từ tháng 7 đến tháng 9.
Chú T tài xế taxi lâu năm ngụ tại Đà Nẵng, người thường xuyên chở khách du lịch cho biết:
“Cỡ tháng Bảy dương lịch là đông nhất gồm khách nội địa nó đi vì học sinh nó nghỉ hè nên ba mẹ họ dẫn con họ đi du lịch cho nên thời điểm đó là cao điểm nhất”
“Khách quốc tế thì bình thường tháng nào cũng có hết”
“Khu vực mình chủ yếu là khách Hàn Quốc và Trung Quốc là nhiều. Trung Quốc đang mới tràn vào đây thôi chứ trước đây không có.”
Chị Thanh kinh doanh dịch vụ du lịch tại bãi biển Mỹ Khê qua trao đổi với chúng tôi cũng cho rằng du khách Trung Quốc chủ yếu đến Đà Nẵng nhiều vào dịp hè hoặc dịp Tết.
“Cỡ dịp lễ 30 tháng Tư trở lên là khách nó đông đến cuối tháng Bảy và nữa đầu tháng Tám.”
“Trung Quốc với Hàn Quốc chị không để ý nhưng mà khách Trung Quốc thì nhiều.”
Anh Vũ, cũng một tài xế taxi như ông T chia sẻ thêm:
“Khách du lịch quốc tế thông thường nó đi quanh năm. Có nghĩa là một chuyến bay quốc tế đáp xuống sân bay quốc tế, một ngày xuống một lượng khách đến du lịch Đà Nẵng có thể trên một ngàn khách. Nó du lịch Đà Nẵng quanh năm riêng về khách quốc tế ấy.”
“Khách Hàn Quốc qua Đà Nẵng là nhiều.”
“Còn khách Trung Quốc nó chỉ đa phần thôi chứ không nhiều bằng Hàn Quốc”
Lợi dụng du lịch để phạm tội
Nhiều năm qua, du lịch đã đóng góp rất nhiều cho việc phát triển kinh tế ở Đà Nẵng. Tuy nhiên, đi cùng với đó là tội phạm người nước ngoài hoạt động “trá hình” tại Đà Nẵng cũng gia tăng ở mức độ nghiêm trọng khiến cho tình hình anh ninh-trật tự tại địa phương đầy bất ổn. Nổi cộm trong thời gian gần đây là nhóm-đối tượng người Trung Quốc lợi dụng Visa du lịch đến Đà Nẵng tổ chức các hoạt động vi phạm pháp luật Việt Nam hết sức trắng trợn, gây bức xúc dư luận. Một số vụ nổi cộm được báo đài Việt Nam nhắc đến như vụ bắt giữ 35 người Trung Quốc sử dụng Internet tại Việt Nam để lừa đảo, tổ chức đánh bạc; nhóm 10 người Trung Quốc thuê một khách sạn ở Q.Thanh Khê để tổ chức đánh bạc có thưởng thông qua mạng Internet và 34 người Trung Quốc thuê khách sạn Chula để thao túng thị trường chứng khoán và mới nhất vào ngày 17/9/2019, Công an TP.Đà Nẵng đã bắt 5 đối tượng người Trung Quốc và một người Việt Nam thuê các cô gái Việt Nam để tổ chức quay phim sex…
Trước những thông tin về người TQ bị bắt vì vi phạm luật pháp VN, ông T, tài xế taxi cho rằng như bản thân ông, đưa đón du khách thường xuyên nhưng làm sao phân biệt được ai tốt, ai xấu. Đến khi đọc báo, đài loan tin về họ thì mới biết. Do đó, ông mong là các cơ quan có thẩm quyền nên siết kiểm soát khâu nhập cảnh để hạn chế tình trạng mượn danh du lịch sang VN phạm pháp.
Ông cũng cho biết bản thân rất bức xúc trước các hoạt động phạm pháp của các du khách Trung Quốc tại Đà Nẵng.
“Bức xúc chứ. Cái nớ là rõ ràng đó chứ. Trước đây nó đánh mình trong kia là dân mình thấy Trung Quốc là không ưa rồi.”
Đồng cảm với ông T, anh Vũ (người dân địa phương) nói thêm:
“Thông tin này thì cũng nghe nói ở Đà Nẵng bắt một số vụ liên quan đến Trung Quốc ở gần bên Casino ấy. Khách Trung Quốc họ tập trung nhiều bên ấy.”
“Nhiều lúc tôi là người ở Đà Nẵng cũng bức xúc tại vì nó qua đây không đem lại lợi nhuận nhiều cho ngành du lịch mà nó qua đây còn lợi dụng du lịch để làm những điều gây ra tệ nạn xã hội, làm mất đi thẩm mỹ của Đà Nẵng và ngành du lịch của Đà Nẵng.”
Tuy vậy, cũng có nhiều người dân Đà Nẵng khi trao đổi với chúng tôi đã chia sẻ là họ không quan tâm hoặc không biết đến những thông tin du khách Trung Quốc hoạt động “trá hình”, vi phạm pháp luật Việt Nam tại Đà Nẵng.
“Không biết.”- Công nhân làm cây xanh.
“Chịu. Mình cũng không biết chuyện đó được”
“Oh. Mình chẳng biết, chẳng quan tâm đến mấy chuyện đó”-Lời của anh tài xế taxi Tiên Sa.
Giải quyết hậu quả?
Ngày 23/9, Công An Đà Nẵng cho biết đã tống đạt các quyết định khởi tố vụ án, bị can và tạm giam 4 tháng đối với nhóm người Trung Quốc thực hiện hành vi quay clip sex với người dưới 16 tuổi
Anh Vũ, ông T và nhiều người dân Đà Nẵng cho rằng cách xử lý của Cơ quan Công an đối với các nhóm người Trung Quốc có hành vi vi phạm pháp luật tại Việt Nam thời gian qua là quá nhẹ, không đủ sức răn đe.
“Không. Nhẹ quá ! Phải làm nữa, nặng cho nó kinh, nặng nó mới sợ. Qua mình phải tuân thủ pháp luật, không phải coi thường, coi thường là dần dần nó lấn dần”- Lời của ông T.
Anh Vũ gửi lời mong muốn đến các cấp chính quyền:
“Mong chính quyền tiếp cận và rà soát kỹ hơn về những vấn đề của người Trung Quốc qua đây lạm dụng ngành du lịch để buôn bán này nọ, những thứ tệ nạn xã hội gây ra tại Đà Nẵng.”
Chúng tôi liên lạc Chủ tịch UBND TP.Đà Nẵng ông Huỳnh Đức Thơ và lãnh đạo Sở Du lịch Đà Nẵng bằng phương tiện điện thoại và hộp thư điện tử email để hỏi thêm một số thông tin liên quan nhưng cả hai đều từ chối trả lời qua điện thoại và cũng như không hồi âm thư điện tử.
Tuy nhiện, ngày 24/9, ông Huỳnh Đức Thơ Chủ tịch UBND Đà Nẵng trả lời với truyền thông trong nước liên quan đến các vụ án người TQ vi phạm pháp luật bị bắt tại Đà Nẵng, cho rằng các ngành chức năng Đà Nẵng cần hết sức chú trọng tội phạm người nước ngoài. Riêng vụ nhóm tội phạm TQ dụ trẻ em đóng phim người lớn, Đà Nẵng sẽ chọn đây là vụ án điểm để đưa ra xét xử lưu động với bản án nghiêm khắc nhất nhằm đảm bảo tính răn đe đối với tội phạm người nước ngoài vào Đà Nẵng.
Theo nguồn tin của Công An Đà Nẵng, từ cuối 2018 đến nay, Công an TP.Đà Nẵng cùng các địa phương đã ngăn chặn hơn 500 người Trung Quốc tổ chức đánh bạc qua mạng, trong đó có 35 đối tượng truy nã, 20 người có tiền án tiền sự.
Ai có quyền ‘đi nhờ’ chuyên cơ nguyên thủ?
Công luận Việt Nam ngày 25/9 càng “dậy sóng”dữ dội hơn sau khi Tổng thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc trả lời báo chí rằng 9 người bỏ trốn ở lại Hàn Quốc trong chuyến công tác của Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân là “đi nhờ”.
“9 người này không thuộc thành phần đoàn công tác của Quốc hội Việt Nam mà thuộc đoàn của Diễn đàn đề nghị đi nhờ chuyên cơ sang kia”, báo Thanh Niên dẫn lời Tổng thư ký Quốc hội trả lời báo giới ngày 25/9 về vụ “vượt biên bằng chuyên cơ” của các thành viên trong đoàn tháp tùng chuyến công tác của Chủ tịch QH Việt Nam đến Hàn Quốc vào cuối năm ngoái.
Theo người phát ngôn của Quốc hội, những người bỏ trốn “không thuộc thành phần đoàn ngoại giao của Quốc hội Việt Nam và không được cấp visa ngoại giao”.
Nữ doanh nhân Lê Hoài Anh, người từng có kinh nghiệm tháp tùng Thủ tướng Phan Văn Khải trong một chuyến công tác sang Nhật, nói với VOA rằng bà “buồn cười” về câu trả lời “coi thường dư luận” của quan chức Việt Nam.
“Đó là chuyên cơ chứ có phải tàu chợ đâu mà nói thế. Nếu là chuyên cơ thì từng người một đều mang danh nghĩa là thành phần của đoàn Việt Nam sang Hàn Quốc. Tôi nghe như thế thì thấy rất buồn cười. Không thể nào nói như vậy được. Rất coi thường dư luận”.
Mặc dù đã xảy ra từ tháng 12 năm ngoái, nhưng thông tin về vụ bỏ trốn của các thành viên trong phái đoàn công tác Việt Nam chỉ được công chúng biết đến sau khi báo chí Hàn Quốc hôm 23/9 loan tin cho biết 2 trong số 9 người bỏ trốn đã bị trục xuất khỏi nước này và 7 người còn lại vẫn “mất tích”.
“Đâu có đi free”
Vụ “vượt biên” bằng chuyên cơ nguyên thủ đã khiến công luận Việt Nam đặt ra nhiều câu hỏi xung quanh những chuyến đi công tác tiêu tốn hàng tỉ tiền thuế của người dân của các quan chức Việt Nam.
Theo doanh nhân Lê Hoài Anh, việc được tháp tùng các nguyên thủ đi công tác nước ngoài là một cơ hội tốt trong công việc kinh doanh, nhờ không khí thân mật trong chuyến chuyên cơ giữa các thành viên cũng như điều kiện thuận lợi để làm việc tại quốc gia điểm đến.
Tuy nhiên, các doanh nhân muốn đăng ký đi tháp tùng nguyên thủ phải là những gương mặt nổi bật trong các lĩnh vực thương mại liên quan tại quốc gia điểm đến, và họ phải đóng tiền mua vé máy bay như khi đi máy bay thương mại.
Với vụ bỏ trốn đang gây chấn động dư luận, Tổng thư ký QH Nguyễn Hạnh Phúc hôm 25/9 nói rằng phía Quốc hội “không biết” thông tin gì về những chi phí mà 9 người bỏ trốn đã đóng góp cho chuyến đi.
“Toàn bộ sinh hoạt đi lại, ăn ở khách sạn chúng tôi cũng không biết vì đều do Bộ KH-ĐT lo”, ông Phúc nói và cho biết thêm rằng sau khi làm việc tại Hàn Quốc thì những người tháp tùng Chủ tịch QH lại “đi nhờ về”.
Sau lời giải thích của ông Phúc, nhiều ý kiến trên mạng xã hội không những không bị thuyết phục mà còn tỏ ra nghi ngờ về việc có hay không một đường dây “vượt biên” qua đường chuyên cơ, và đâu là động cơ thực sự của những người đã bỏ trốn.
“Điều em rất thắc mắc là ban tổ chức chuyến đi này đã thu được bao nhiêu tiền??? Mấy đồng chí ấy đâu có đi free [miễn phí] được. Và tại sao tới khi Hàn Quốc phát giác mình mới tỏ tè”, tài khoản Facebook tên Nguyễn Võ Anh Trường viết.
Trong khi đó, nhà báo Huy Đức, trong một bài đăng trên Facebook liên quan đến vụ việc, lại đặt câu hỏi về những chuyến chuyên cơ mà theo ông “chỉ riêng tiền thuê sân đỗ đã là một con số khổng lồ với ngân sách của Việt Nam.
“Tại sao bà Ngân (và những người trong bộ tứ) lại dùng hẳn một chuyên cơ cho các chuyến công du?” khi “những người thực sự đi làm việc cùng họ có khi không đủ để xếp một khoang hạng nhất”, nhà báo Huy Đức viết, đồng thời dẫn chứng nhiều trường hợp nguyên thủ của các quốc gia G7 cũng thường dùng máy bay thương mại để đi công tác, thậm chí là máy bay giá rẻ như Thủ tướng Lý Hiển Long của Singapore.
Ai được “đi nhờ”?
Bình luận về lý do “đi nhờ” chuyên cơ, nhà báo Trương Châu Hữu Danh nói việc tiếp cận “tứ trụ” ở “cự ly gần” là không dễ dàng.
“Những lần họp báo mà có tứ trụ, anh em phóng viên phải qua 2 cửa an ninh, rồi còn kiểm tra trực tiếp máy tính máy ảnh”, nhà báo tại Việt Nam cho biết trên trang Facebook.
Theo anh, việc “quá giang” được chuyên cơ của Chủ tịch Quốc hội còn khó hơn tiếp cận Hàn Quốc bằng những con đường khác (như đầu tư, học tập, hay xuất khẩu lao động). Vì vậy, việc 9 nhân vật chọn bỏ trốn theo con đường khó khăn này phải có vấn đề.
Một số ý kiến trên mạng xã hội cũng bày tỏ sự nghi ngờ tương tự khi cho rằng việc đi du lịch Hàn Quốc là khá dễ dàng khi chi phí đi tour chỉ khoảng 13 triệu đồng (gần 560 đôla).
Lên tiếng về trách nhiệm tổ chức đoàn tháp tùng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KHĐT) Nguyễn Chí Dũng, trong cùng ngày, trả lời với báo giới rằng Bộ này đã “làm hết trách nhiệm” trong việc chọn lọc những người đi theo chuyên cơ của Chủ tịch Quốc hội.
“Chúng tôi đã tổ chức hàng trăm cuộc như thế, chẳng may có một cuộc có một số trường hợp trốn lại rất là đáng tiếc. Chúng tôi cũng buồn lắm”, ông Dũng nói với Vietnamnet..
Doanh nhân Lê Hoài Anh cũng xác nhận với VOA về quá trình xét duyệt khá chặt chẽ trước đây, vốn do Phòng thương mại và công nghiệp Việt Nam – VCCI phụ trách, trong đó các doanh nhân đăng ký tham gia vào đoàn tháp tùng đều phải trải qua các thủ tục quy định về kiểm tra lý lịch và an ninh.
Nhưng dưới sự quản lý của Bộ KHĐT và câu trả lời của người đứng đầu Bộ này, nữ doanh nhân này không khỏi đặt câu hỏi vì sao “con voi lại có thể chui qua lỗ kim” trong vụ bỏ trốn mà bà gọi là “nỗi nhục quốc thể” này.
“Nếu chỉ 1, 2 người tôi còn tin họ bất chợt nổi hứng bỏ trốn chứ đến 9 người thì cháu tôi nó cũng cười khẩy!” bà Hoài Anh nói với VOA.
“Là 1 một người chạy ăn từng bữa nhưng tôi chưa bao giờ nghĩ đến chuyện trốn lui trốn lủi ở nước ngoài kiếm sống tủi nhục chứ huống gì những vị được ‘chọn lọc, thẩm định hết sức cẩn thận, xem xét từng đối tượng’ như ông Dũng nói. Chỉ có những kẻ chuẩn bị từ trước, có tiền bạc, địa vị và chạy trốn vì lý do nào đó chứ không phải sang đó kiếm từng won mới lọt vào được danh sách thẩm định kỹ càng này”.
“Người dân chúng tôi rất muốn biết những vị đi nhờ là như thế nào? Bằng cách nào họ lọt được vào đoàn và cuối cùng trốn lại?”, bà Lê Hoài Anh nói với VOA.
Hiện danh tính của 9 người bỏ trốn vẫn chưa được các quan chức Việt Nam công bố, mặc dù theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, Bộ này vẫn còn đang giữ hộ chiếu của tất cả những người này.
Chuyến thăm cấp nhà nước của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đến Hàn Quốc tham dự diễn đàn Đầu tư và Thương mại Việt Nam – Hàn Quốc diễn ra vào ngày 7/12/2018. Đi cùng bà có hơn 160 người, trong đó có 20 quan chức cấp cao, theo đài truyền hình Hàn Quốc MBC.
https://www.voatiengviet.com/a/ai-co-quyen-di-nho-chuyen-co/5098230.html
Nguyễn Hạnh Phúc & Nguyễn Chí Dũng
phải chịu trách nhiệm vụ 9 người trốn tại Hàn Quốc
Nguyễn Ngọc Già
“Quá giang” – một cách đi nhờ (đi ké) người khác trong một quãng đường mà (nhấn mạnh) người có xe buộc phải đi qua và người đi nhờ không hề phải trả tiền.
“Quá giang” hầu hết thuộc về xe gắn máy, xe hơi. Dưới quê, ngày xưa, có thêm đò, ghe, xuồng, thuyền. Chính vì vậy, chữ “quá giang” (nghĩa là qua sông) xuất phát từ “miệt vườn Nam Bộ).
“Quá giang” – một nét văn hóa của người Việt Nam có từ rất xưa. Đặc biệt, vô cùng phổ biến tại miền Nam trước 1975.
Nhiều nhà văn, kịch tác gia và đạo diễn đã lấy cảm hứng từ nét văn hóa này, để tạo ra nhiều câu chuyện tình lãng mạn, không thiếu những phim kinh dị, ma quái và cả những đề tài về kẻ có đầu óc đen tối lợi dụng “quá giang” để “làm bậy” (cướp của, giết người, hiếp dâm v.v…)
Ai có đi về qua nơi ấy
Một quãng đời thơ, tôi quá giang
Kể từ ngày…
Giặc từ miền Bắc vô đây
Bàn tay nhuốm máu đồng bào
Giặc từ miền Bắc vô đây
Bàn tay nhuốm máu anh em…
… cùng với đời sống đói nghèo và tăm tối phủ trùm cả nước, “quá giang” đã “lặn chìm” mất tăm cùng với “lòng nhân ái” bạc thếch, khi đời sống “làm chủ tập thể” lên ngôi – nơi vốn không dung chứa, dù chỉ một chút xíu “sự khoáng đạt” – thật nhỏ nhoi!
Lúc từng lít xăng, lít dầu trở thành “của hiếm”, người ta còn chế ra “xe than” để đáp ứng nhu cầu đi lại của cái thứ “thời đại Hồ Chí Minh” mà người Sài Gòn Xưa cũng như miền Nam không tài nào quên nỗi, những chuyến xe đi nuôi “tù cải tạo” hay những lượt người chui nhủi cho những chuyến đi buôn thời “ngăn sông cấm chợ”! Làm gì còn “quá giang” để bày tỏ tấm thịnh tình cho người lỡ đường với cái túi tiền trống rỗng!
“Quá giang” đã chết! Nhân cách người Việt Nam đã lụi tàn lâu lắm rồi!
Vì vậy, khi mà Nguyễn Hạnh Phúc (Tổng Thư ký Quốc hội) và Nguyễn Chí Dũng (Bộ trưởng Bộ Kế hoạch – Đầu tư) gọi 9 người trốn tại Hàn Quốc với cái chữ “đi nhờ” (tức là “quá giang” hay “đi ké”) nghĩa là cả 2 ông Cộng Sản này nói láo không biết ngượng!
Bên cạnh đó, Đài VOA phỏng vấn doanh nhân Lê Hoài Anh về chuyện 9 người Việt Nam trốn lại Hàn Quốc, bà Anh cho biết:
“…việc được tháp tùng các nguyên thủ đi công tác nước ngoài là một cơ hội tốt trong công việc kinh doanh, nhờ không khí thân mật trong chuyến chuyên cơ giữa các thành viên cũng như điều kiện thuận lợi để làm việc tại quốc gia điểm đến.
Tuy nhiên, các doanh nhân muốn đăng ký đi tháp tùng nguyên thủ phải là những gương mặt nổi bật trong các lĩnh vực thương mại liên quan tại quốc gia điểm đến, và họ phải đóng tiền mua vé máy bay như khi đi máy bay thương mại…”
Như vậy, đã quá rõ, việc 9 người trốn tại Hàn Quốc, họ phải mua vé – không hề có chuyện miễn phí. Hơn nữa, họ không phải là “kẻ lỡ đường” và chuyến chuyên cơ của nữ công bộc Kim Ngân không phải là “chuyên xe rong ruổi” đâu đó!
“Quá giang” (đi nhờ, đi ké) trước 1975, cũng không được nhìn nhận trong phương tiện xe lửa hay máy bay!
Yêu cầu Bộ Chính trị phải làm cho rõ vai trò của Nguyễn Hạnh Phúc và Nguyễn Chí Dũng đã “tạo điều kiện” cho 9 con người kia làm nhục “đảng thể” mà người Việt Nam phải chịu lây mang tên “quốc thể”!
* Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á Châu Tự Do
Trưởng đoàn ĐBQH Sóc Trăng tổ chức
đám cưới rình rang cho con
bị “kiểm điểm, rút kinh nghiệm sâu sắc”
Ngày 26/9/2019, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Sóc Trăng phát đi thông cáo báo chí kết luận về vụ việc bà Hồ Thị Cẩm Đào – Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng Ban Dân vận Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Sóc Trăng tổ chức đám cưới rình rang cho con trai vào tháng 7 có nhiều xe biển xanh, biển đỏ chở cán bộ đến dự.
Mạng báo Lao Động dẫn kết luận của Ban Thường vụ cho rằng, bà Đào tổ chức lễ cưới cho con là việc làm bình thường theo phong tục, tập quán của người dân Nam bộ, không biểu hiện vụ lợi.
Tuy nhiên, việc bà Đào làm bị đánh giá là chủ quan, thiếu cân nhắc mời khách đến dự tiệc cưới khá đông dẫn đến gây thắc mắc, bàn tán trong dư luận và trên một số báo chí.
Việc làm này là chưa gương mẫu, ảnh hưởng tới uy tín cá nhân bà Đào và đảng bộ tỉnh. Vì thế, bà Đào cần rút kinh nghiệm sâu sắc.
Theo mạng báo Zing, hai tháng trước bà Hồ Thị Cẩm Đào tổ chức đám cưới cho con trai trưởng, đãi tiệc 4 lần trong 3 ngày từ 19 đến 21/7, có hàng ngàn khách đến tham dự.
Trong số các xe đến dự tiệc cưới có các xe biển số xanh, biển số đỏ (quân sự) chở cán bộ đến tham dự, thuộc các đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh như Bến Tre, Đồng Tháp, Bạc Liêu, Cần Thơ. Số còn lại là của Đảng ủy Dân chính đảng tỉnh Sóc Trăng, UBND huyện Châu Thành và Huyện ủy Châu Thành (Sóc Trăng).
Ngoài ra còn có 2 xe biển số xanh của Công an thị xã Ngã Năm và UBND huyện Kế Sách chở cán bộ hưu trí dự đám cưới tại nhà bà Đào. Những cán bộ dùng ôtô biển số xanh đi đám cưới con trai bà Đào cũng bị kiểm điểm, rút kinh nghiệm.
Giám đốc sở giáo dục Kiên Giang
3 lần phớt lờ lệnh triệu tập của toà án
Tin Saigon.- Báo Giáo dục Việt Nam ngày 26 tháng 9 năm 2019 loan tin, bà Nguyễn Thị Minh Giang, giám đốc sở Giáo Dục tỉnh Kiên Giang là bị đơn trong một vụ án đã bị Toà án quận 12, Sài Gòn 3 lần gửi giấy triệu tập đến toà, nhưng cả 3 lần bà Giang đều không thèm đến.
Trước đó, vào ngày 20 tháng 2 năm 2019, Toà án quận 12, đã có thông báo thụ lý vụ án ông Nguyễn Đình Chung, cựu Hiệu trưởng trường trung học phổ thông Võ Văn Kiệt, thuộc huyện Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang khởi kiện bà Giang. Ông Chung yêu cầu bà Giang phải bồi thường thiệt hại về danh dự, nhân phẩm, uy tín, vì bà này đã cùng báo chí đưa thông tin sai sự thật, vu khống ông Chung.
Theo hồ sơ vụ án, vào năm 2017, khi ông Trung đang làm Hiệu trưởng của trường Võ Văn Kiệt, ông bất ngờ được sở Giáo dục tỉnh mời lên thông báo ông sẽ được điều động về làm phó trưởng phòng Giáo dục trung học. Ông Chung lên sở nộp đơn xin được ở lại trường làm việc, nếu không được chấp nhận nguyện vọng này thì ông xin được về hưu trước tuổi. Bà Giang vẫn quyết định điều ông Chung về làm Phó trưởng phòng Giáo dục trung học. Ngày hôm sau ông Chung trả lại quyết định cho sở, đồng thời nộp đơn xin nghỉ việc. Để phản ứng lại ông Chung, bà Giang đã cung cấp thông tin cho báo chí viết bài mang tính chụp mũ, xúc phạm danh dự ông nặng nề.
An Nhiên
https://www.sbtn.tv/giam-doc-so-giao-duc-kien-giang-3-lan-phot-lo-lenh-trieu-tap-cua-toa-an/
Quan chức trong “sạch”, tài sản có “sạch”?
Thanh Trúc
Dự thảo Luật Phòng Chống Tham Nhũng sửa đổi đang được mang ra thảo luận tại Việt Nam với nhiều ý kiến cho rằng cần thiết phải mở rộng đối tượng có nghĩa vụ kê khai tài sản, thu nhập.
Mở rộng đối tượng kê khai – có biến
Được biết theo qui định Luật Phòng Chống Tham Nhũng hiện hành, đối tượng có nghĩa vụ kê khai tài sản là cán bộ từ cấp Phó Phòng Ủy Ban Nhân Dân cấp huyện và tương đương trở lên. Điều này có nghĩa một số cán bộ, công chức cấp xã, người làm công tác quản lý ngân sách, tài sản Nhà Nước hoặc người trực tiếp liên hệ cũng như giải quyết công việc của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân … đều có nghĩa vụ kê khai tài sản, thu nhập hàng năm.
Nay Dự thảo Luật Phòng Chống Tham Nhũng sửa đổi lại có thêm qui định là ngoài các đối tượng phải kê khai theo Luật hiện hành, cần thiết nên mở rộng kê khai lần đầu đối với mọi cán bộ, công chức trong chính phủ.
Trong lúc tin được loan đi trên các kênh truyền thông và gợi sự chú ý từ mọi giới, thì một viên chức chính phủ là tiến sĩ Đặng Hùng Võ, nguyên thứ trưởng Bộ Tài Nguyên Môi Trường, lại cho rằng sẽ là “động trời” nếu Nhà Nước yêu cầu tất cả cán bộ công khai nhà đất của gia đình kèm theo giải trình về nguồn gốc của tài sản đó.
Ông Đặng Hùng Võ nói “động trời” có nghĩa là nó động đến tất cả mọi đối tượng, từ ông Thủ tướng, từ ông Chủ tịch nước, từ ông Tổng bí thư cho đến các cấp cán bộ phó trưởng phòng ở dưới, phàm đã là giàu có thì đều dính đến dính đến việc cướp đoạt đất đai công thổ quốc gia tài sản đất đai, mua rẻ bán đắt. Động trời là cái chỗ ấy.
-Nhà báo Phạm Thành
Phản ứng của dư luận có sự đồng tình ít nhiều với phát ngôn của ông Đặng Hùng Võ kèm theo đó là những lời chỉ trích gay gắt về từ “động trời” mà ông sử dụng.
Nguồn cơn bắt đầu từ Luật Đất Đai năm não năm nào trong Hiến Pháp Việt Nam, là nhận định của nhà báo Phạm Thành, phóng viên lâu năm Đài Truyền Hình Việt Nam ở Hà Nội:
Hiến Pháp về Luật Đất Đai qui định rằng đất đai là công thổ quốc gia thuộc quyền quản lý của Nhà Nước, người dân về bản chất chỉ được Nhà Nước cho mượn đất để sử dụng, ông chủ đất đích thực là ông Nhà Nước. Ở Việt Nam đất đai là một thứ tài nguyên để tham ô, tham nhũng theo phương thức dùng áp lực của chính quyền để thu hồi đất mà từ trước đến nay đã giao cho dân sử dụng.
Và nếu bắt tất cả cán bộ đảng viên phải công khai nhà đất rồi phải giải trình nguồn gốc nữa thì chẳng khác nào “lạy ông tôi ở bụi này”, là nhận định tiếp của nhà báo Phạm Thành:
Đất đai là mảnh đất béo bở nhất bên cạnh những nguồn khác, nhiều năm nay tất cả các quan chức từ lớn đến bé đều quan tâm đến vấn đề cướp đoạt tài nguyên đất đai của đất nước để làm giàu riêng. Vì vậy bây giờ muốm bạch hóa các điều này ra thì đương nhiên không có quan chức nào không dính vào. Không có quan chức nào có tiền tỷ mà lại không dính vào việc cướp đoạt tài nguyên đất đai của đất nước. Ông Đặng Hùng Võ nói “động trời” có nghĩa là nó động đến tất cả mọi đối tượng, từ ông Thủ tướng, từ ông Chủ tịch nước, từ ông Tổng bí thư cho đến các cấp cán bộ phó trưởng phòng ở dưới, phàm đã là giàu có thì đều dính đến dính đến việc cướp đoạt đất đai công thổ quốc gia tài sản đất đai, mua rẻ bán đắt. Động trời là cái chỗ ấy.
Luật sư Đặng Trọng Dũng, Đoàn Luật Sư thành phố Hồ Chí Minh, cũng là thành viên Liên Đoàn Luật Sư Việt Nam, nhận xét về ngôn từ “động trời” của ông Đặng Hùng Võ:
Bức ảnh gây xôn sao một thời gian: Tổng bí thư đảng cộng sản VN, Nồng Đức Mạnh ngồi trên bộ nghê như ngai vàng tiếp Bí thư thứ nhất trung ương đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh. Xuân 2015 (báo Tiền Phong) Photo: RFA
Ông Đặng Hùng Võ làm về môi trường và về đất đai, ông biết các quan chức được hưởng lợi từ vấn đề đất đai rất nhiều, thành ra bây giờ phải khai trình nguồn gốc tài sản có được như thế nào thì đối với chính bản thân ông Đặng Hùng Võ đã là chuyện cực kỳ khó khăn như các quan chức nhà nước. Thành ra ông kêu lên một tán thán từ động trời như thế tôi nghĩ cả người dân đều hiểu ông cũng lo ngại cho chính ông, và các quan chức chắc chắn cũng đồng ý với ông ấy rằng bây giờ mà phải kê khai theo kiểu như thế là cả một điều bứt dây động rừng.
Tài sản “thật” không có để kê khai
Phóng viên kỳ cựu Đài Tiếng Nói Việt Nam VOV, ông Lê Phú Khải, nói ông không ngạc nhiên về Dự thảo Luật Phòng Chống Tham Nhũng sửa đổi qua đó mở rộng đối tượng kê khai tài sản đất đai đối với tất cả cán bộ viên chức:
Bản thân ông Đặng Hùng Võ đó có bao nhiêu của ông có khai không hay là ông nói động trời động đất đề làm màu làm mè thôi. Đặng Hùng Võ nói cho vui thôi chứ những người có nhà có đất người ta có đứng tên đâu, người ta cho họ hàng con cháu đúng tên. Ví dụ như căn hộ tôi đang ở tại Phú Mỹ Hưng đây, khi tôi mua thì có phải ông chủ bán cho tôi đâu mà là cái bà ô xin tận Bến Tre lên bán cho tôi. Bà bảo ông chủ cho bà đứng tên năm mười căn hộ như này, chủ tin nên để cho bà bán. Thế thì ông chủ nào đó, ông giám đốc nào đó, ông quan lớn nào đó dấu tên dấu của người ta có kê khai đâu.
Một trong những trường hợp chiếm hữu đất đai tài sản khác mà nhà báo Lê Phú Khải cho rằng không bao giờ có thể kê khai chứ chưa nói chuyện làm rõ:
Tôi lấy ví dụ những cái nhà lớn nhất ở Sài Gòn này, toàn Viện Kiểm Sát với Tòa Án vào mua thôi, toàn là người nhà của họ vào đây mua những cái nhà một lúc ba mươi mấy tỷ. Thế tôi hỏi từ Cải Cách Ruộng Đất tới giờ cán bộ làm gì mà có 35 tới 40 tỷ để mua một căn nhà nếu không ăn cắp rồi đưa cho vợ con gia đình vào mua. Đảng cộng sản đưa ra công khai nhà đất này kia chỉ là trò lừa dân mà thôi, bà con anh em họ đứng tên hết rồi, kê khai cái gì mà cũng chẳng ai kê khai cả. Đó là trò hề.
Theo tin thì có hai đại biểu quốc hội, bà Lê Thị Thủy ở Hải Dương và bà Nguyễn Thị Lệ Trinh ở Bến Tre, đều cho rằng việc mở rộng đối tượng kê khai tài sản, thu nhập như Dự thảo Luật sửa đổi là cần thiết.
Đảng cộng sản đưa ra công khai nhà đất này kia chỉ là trò lừa dân mà thôi, bà con anh em họ đứng tên hết rồi, kê khai cái gì mà cũng chẳng ai kê khai cả. Đó là trò hề.
-Nhà báo Lê Phú Khải
Riêng bà đại biểu Nguyễn Thị Lệ Trinh còn bổ sung rằng mở rộng đối tượng có nghĩa vụ kê khai lần đầu là tạo cơ sở dữ liệu để so sánh, đối chiếu với tài sản thu nhập tăng thêm khi được đề bạt hay bổ nhiệm.
Đó là quan điểm của giới dân cử, còn những người trong giới truyền thông hay luật pháp suy nghĩ như thế nào? Luật Phòng Chống Tham Nhũng trước giờ có được thực thi một cách nghiêm chỉnh và minh bạch hay không, là câu hỏi và cũng là câu trả lời của nhà báo Phạm Thành:
Không minh bạch không nghiêm chỉnh, tham nhũng bây giờ lại đứng ra chống tham nhũng, không có cơ chế chống tham nhũng thì làm sao chống được. Xã hội Việt Nam bây giờ phàm những vụ tham nhũng đều là đảng viên, đó là một thực tế, càng có chức có quyền thì tham nhũng càng lớn. Nói Nhà Nước cũng có việc kiểm soát cái giàu có của cán bộ đảng viên thì tôi khẳng định luôn nó không đi tới tận cùng của vấn đề được. Ai khai thế nào là cứ khai thôi, không có tác dụng gì đâu. Đặng Hùng Võ cũng là một quan chức đã giúp cho các quan cộng sản ăn đất, như vụ Eco Park ở Hưng Yên, không có
Đặng Hùng Võ làm sao người ta chiếm được hàng ngàn hectares đất của dân Hưng Yên, có bàn tay của ông Đặng Hùng Võ đấy.
Đứng về phía những người đưa tin, nhà báo Lê Phú Khải nói Chính phủ và quốc hội Việt Nam có quyền ban hành hoặc sửa đổi Luật Phòng Chống Tham Nhũng vào khi điều này đã trở thanh một vấn đề lớn của đất nước. Thế nhưng, vẫn theo lời ông, quan trọng là ai xứng đáng xét xử ai, chưa kể người phanh phui những vụ tham ô nhũng lạm trong bộ máy công quyền lại là những người dễ bị hại nhất:
Tôi có anh bạn là anh Kim Quốc Hoa, tổng biên tập báo Người Cao Tuổi, chính anh là người khui vụ tham nhũng thì bị bộ trưởng Bộ Thông Tin Truyền Thông Trương Minh Tuấn bắt phạt 700 triệu VND. Bây giờ ông Trương Minh Tuấn đương ở tù vì ông là người tham nhũng nhất. Trước khi ở tù thì ông ấy đánh Kim Quốc Hoa vì Kim Quốc Hoa chống tiêu cực.
Tham nhũng nhất thì lại đi khui người khác, cũng như ông Truyền (Trần Văn Truyền-PV) tổng thanh tra Nhà Nước, có bao nhiêu nhà thì tổng thanh tra cái gì, kể cả Đặng Hùng Võ nữa, chả có gì động trời cả. Vụ Thủ Thiêm đấy, ăn cướp như thế, 20 năm trời dân đi kiện có ai xử đâu.
Được hỏi Nhà Nước có thể dựa trên việc công khai tài sản của cán bộ đảng viên để thẩm định hay đánh giá đạo đức cũa họ không, luật sư Đặng Trọng Dũng thận trọng cho rằng đây là việc không đơn giản:
Đặc biệt vấn đề chống tham nhũng thì cách làm của nhà nước là không cần đến nơi đến chốn. Thành ra suy nghĩ của tôi về chống tham nhũng thể hiện qua việc kê khai tài sản rồi cũng chẳng đi đến đâu hết.
Bao năm qua, luật sư Đặng Trọng Dũng nói tiếp, Việt Nam lẽ ra phải nhìn vào Singapore, Indonesia, Hàn Quốc… là những nước bạn trong khu vực tương đối có hành động chống tham nhũng rất tốt:
Thế nhưng chúng ta có học hỏi gì đâu, chúng ta muốn chống theo kiểu Việt Nam dưới sự lãnh đạo của đảng. Cách chống tham nhũng đó không có một cái International Standard (tiêu chuẩn quốc tế-pv) hoặc những cái chuẩn chống tham nhũng cần phải có ở Việt Nam.
Sun Group và “Chủ nghĩa thân hữu” tại VN
Diễm Thi, RFA
Sun Group lũng đoạn kinh tế, chính trị ở Việt Nam
Sun Group được một nhóm người Việt Nam thành lập tại Ukraine năm 1998. Ngay từ khi thành lập, tập đoàn này đã xây dựng và đưa vào hoạt động trung tâm thương mại lớn nhất của người Việt Nam tại nước ngoài lúc bấy giờ có tên Barabasova, Siêu thị và Văn phòng cho thuê – Sun City, siêu thị thực phẩm đầu tiên của người Việt – Sun Mart, công viên nước trong nhà – Jungle hay khách sạn 4 sao đầu tiên của người Việt – SunLight. Nổi bật nhất là Làng Thời Đại – nơi sinh sống của 300 gia đình người Việt ở Kharkov, thành phố lớn thứ hai của Ukraine.
Năm 2007, Sun Group quyết định đầu tư tại Việt Nam và chọn Đà Nẵng là điểm bắt đầu với tiêu chí “Chất lượng và sự khác biệt”, hướng tới những sản phẩm mang “Dấu ấn vượt thời gian”.
Ngày 14/9/2007, Công ty CP Dịch vụ Cáp treo Bà Nà được thành lập. Hai năm sau, 02 tuyến cáp treo Suối Mơ – Bà Nà, Debay – Morin được đưa vào vận hành, chính thức mở ra khu quần thể vui chơi, nghỉ dưỡng mang tên Ba Na Hills. Đó là dấu chân đầu tiên của Sun Group tại Việt Nam.
Tiến sĩ Nguyễn Quang A, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển IDS đã tự giải thể, nói với RFA hôm 24/9:
“Tôi nghĩ đây là cái cấu kết rất mật thiết của các đại gia và những người có quyền có chức. Tất cả những người được gọi là đại gia đó đều đã học được những bài của các nhà tài phiệt Nga sau thời Liên Xô tan rã. Nó cũng lũng đoạn toàn bộ nền kinh tế của Nga, và thậm chí cả nền chính trị của Nga nữa. Đấy là một điều rất là đáng quan tâm ở Việt Nam.”
Từ năm 2009 đến năm 2012, Sun Group xây thêm một loạt khu du lịch nghỉ dưỡng tại Đà Nẵng như InterContinental Danang Sun Peninsula Resort, Novotel Danang Premier Han River, Premier Village Danang Resort…
Tất cả những người được gọi là đại gia đó đều đã học được những bài của các nhà tài phiệt Nga sau thời Liên Xô tan rã … Đấy là một điều rất là đáng quan tâm ở Việt Nam. -TS. Nguyễn Quang A
Ngày 2/2/2016, tuyến cáp treo nối Thung lũng Mường Hoa với Fansipan bắt đầu hoạt động.
Đầu năm 2017, Sun Group đã cho ra mắt thương hiệu mới Sun World quy tụ các hệ thống công viên, tổ hợp vui chơi giải trí của Tập đoàn như Sun World Ba Na Hills, Sun World Danang Wonder, Sun World Halong Complex và Sun World Fansipan Legend.
Theo kế hoạch, từ năm 2017 đến năm 2020, Sun Group sẽ hoàn thành một số sự án nữa như JW Marriott Phu Quoc Emerald Bay, Premier Village Phu Quoc Resort, Premier Residence Phu Quoc Emerald Bay, MGallery, Khu phức hợp vui chơi giải trí Vân Đồn, Quần thể vui chơi giải trí biển Hòn Thơm, Sơn Trà Ocean Park…
Với sự “bành trướng” trong các hoạt động giải trí, du lịch, Sun Group đã được chính quyền thành phố Đà Nẵng cho phép “phá” núi, đốn rừng, giải tỏa khu dân cư…
Và, một trong những vụ cưỡng chế lấy đất giao cho Sun Group làm dự án, đẩy hàng trăm gia đình lâm cảnh khốn khó cùng hàng chồng hồ sơ khiếu kiện từ năm 2008 đến nay chưa giải quyết xong, là dự án “Khu đô thị sinh thái Hòa Xuân”, nơi có xóm đạo Cồn Dầu tọa lạc ở phường Hòa Xuân, quận Cẩm Lệ, thành phố Đà Nẵng.
Ông Nguyễn Đình Bông, một người dân nơi đây kể cho RFA biết về câu chuyện đã xảy ra tại xóm đạo Cồn Dầu cuối năm 2018:
“Lấy đất gia đình tôi, đưa ra giá đền bù là ba trăm năm mươi ngàn đồng/m2 nhưng lại đem ra phân lô bán nền trị giá ba mươi mấy triệu đồng/m2 khiến cho gia đình chúng tôi lâm vào cảnh màn trời chiếu đất.”
Ông kể thêm, nguyên gia đình ông trước đây có 4.700 mét vuông đất thổ cư lẫn đất nông nghiệp. Sau đó, ông đã cho nhà nước 3.800 mét vuông đất nông nghiệp, còn lại 900 mét vuông đất thổ cư, nhưng Nhà nước chỉ giao lại cho ông chưa đến 100 mét vuông nên gia đình ông không đồng ý dẫn đến việc chính quyền cưỡng chế đất nhà ông.
Vợ ông Bông kể thêm rằng trước ngày đưa giấy cưỡng chế, chính quyền cho công an đêm ngày tới gia đình bà, họ cứ đi ra đi vào rồi đi quanh nhà bà cho đến ngày đọc lệnh cưỡng chế.
Đó là một trong những “quyền lực” mà Sun Group có được trong việc mở rộng kinh doanh của mình tại Việt Nam mà RFA muốn đề cập đến.
Sun Group luôn bình yên vô sự
Không dừng lại ở việc cưỡng chế đất, Sun Group với những dự án phát triển tại Đà Nẵng được cho là đã tàn phá môi trường thiên nhiên nơi đây một cách “hợp pháp” vì cho đến giờ, tập đoàn này vẫn bình chân như vại.
Tháng 5/2019, chính quyền thành phố Đà Nẵng ra lệnh tạm dừng dự án Marina Complex vì dự án lấn sông Hàn được truyền thông trong nước đăng tải. Dự án này do Công ty TNHH Bến du thuyền Đà Nẵng và Công ty Cổ phần Tập đoàn Việt Nam Đà Thành hợp tác đầu tư.
Trong khi đó, dự án khu nghỉ dưỡng Olalani của Tập đoàn Sun Group cũng lấn sông Hàn thì cả chính quyền lẫn truyền thông nhà nước đều im lặng. Nhà báo Võ Văn Tạo từng cho RFA biết:
“Những hãng tư nhân mà làm thiệt hại chung cho quyền lợi xã hội thì ở đâu cũng có, nhưng những năm gần đây do tiến bộ của nghiên cứu khoa học cũng như đấu tranh chống tiêu cực, nhiều dự án tương tự đã phải dừng lại. Riêng dự án của Sun Group lại không bị ra lệnh dừng lại.
Thậm chí tôi có nguồn tin là có ý kiến chỉ đạo dừng lại của thành phố, nhưng họ vẫn làm. Như vậy ta hiểu rằng có một thế lực nào đó rất mạnh đã chi phối việc đó.”
Tiến sĩ Nguyễn Quang A thì khẳng định sự câu kết giữa các chính trị gia và những doanh nhân, tập đoàn lớn đầy rẫy ở Việt Nam, và không chỉ có Sun Group mà còn một số những tập đoàn tư nhân khác nữa.
Khi tập trung như vậy thì chỉ cần thứ quyền lực đó tha hóa và cấu kết với những thế lực về tiền bạc thì gần như là nó trở thành một lực lượng quá mạnh trong xã hội mà không ai có thể chế ước được. – Blogger Nguyễn Anh Tuấn
Blogger, nhà hoạt động Nguyễn Anh Tuấn, người có nhiều bài viết về hoạt động của Sun Group, gọi hiện tượng Sun Group ở Việt Nam là điển hình của ‘Chủ nghĩa thân hữu – Cronyism’.
Theo blogger này, chủ nghĩa thân hữu bè phái là một hiện tượng rất phổ biến trong nhiều quốc gia khác nhau, nhiều nền văn hóa khác nhau trong lịch sử loài người, và biểu hiện phổ biến là sự cấu kết giữa quyền lực và tiền bạc. Tuy nhiên, với những xã hội, thể chế văn minh tiến bộ thì họ biết cách ứng xử, đối phó cũng như giải quyết vấn đề thân hữu để hài hòa giữa lợi ích tư và lợi ích công cộng. Ông phân tích hiện tượng này ở Việt Nam:
“Quyền lực chính trị ở Việt Nam không phân tán mà tập trung lại với nhau. Khi tập trung như vậy thì chỉ cần thứ quyền lực đó tha hóa và cấu kết với những thế lực về tiền bạc thì gần như là nó trở thành một lực lượng quá mạnh trong xã hội mà không ai có thể chế ước được.
Nó khuynh loát toàn xã hội. Như thế thì mức độ lạm dụng quyền lực nó sẽ cao hơn. Đồng nghĩa với nó là chuyện gây thiệt hại cho lợi ích cộng đồng vì lợi ích riêng tư sẽ nghiêm trọng hơn rất nhiều.”
Có lẽ mối “quan hệ chặt chẽ” của Sun Group với chính quyền Việt Nam nói chung và chính quyền Đà Nẵng nói riêng không chỉ mình blogger Nguyễn Anh Tuấn nhìn thấy. Nhưng thấy và phản ánh cũng như tìm cách giải quyết lại là các phạm trù xa vời nhau.
Tuy vậy, cách đây 3 ngày, tờ Phụ nữ TPHCM đã có bài viết vạch trần sự thao túng của Sun Group khi tập đoàn này được báo Phụ Nữ cho là đã làm cho núi rừng tan nát, chim muông cỏ cây bị thiêu rụi khi các dự án của Sun Group, từ Vườn quốc gia Tam Đảo đến núi Bà Nà đã phá nát môi trường sinh thái.
Chưa biết Sun Group có suy suyển gì hay không qua loạt bài vạch trần sự thật về cái gọi là “Chủ nghĩa thân hữu” đã được củng cố mạnh mẽ hơn 10 năm nay, nhưng cách đây đúng một năm, tháng 9/2018, Phó chủ tịch Thường trực UBND TP. Đà Nẵng, ông Đặng Việt Dũng đã gửi thư đến Công ty cổ phần Tập đoàn Mặt trời (Sun Group) và Công ty TNHH Tư vấn Thiết kế Kiến trúc và Cảnh quan Thủy Anh (TA Corporation Ltd.) để bày tỏ lời cám ơn vì đã đầu tư, thiết kế, thi công công trình Cầu Vàng trên đỉnh Bà Nà….(!?)
Dự án đường sắt Cát Linh-Hà Đông:
Thiếu tài liệu để nghiệm thu
Bộ Giao thông-Vận tải (GTVT) không thể tiến hành nghiệm thu dự án đường sắt Cát Linh-Hà Đông do tổng thầu EPC Trung Quốc chưa cung cấp đủ tài liệu và hồ sơ của nhiều hạng mục trong dự án này.
Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông, vào chiều ngày 25 tháng 9 cho truyền thông quốc nội biết thông tin vừa nêu, nói thêm rằng việc tổng thầu EPC Trung Quốc chưa cung cấp đủ tài liệu để nghiệm thu, cho nên đó là lý do chính khiến dự án không thể khai thác thương mại.
Ông Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông còn cho biết dự án đường sắt Cát Linh còn 1% hạng mục cần xây dựng, chủ yếu là hoàn thiện mỹ quan; tuy nhiên sẽ mất nhiều thời gian để hoàn thành vì tổng thầu EPC Trung Quốc chưa đưa vào Việt Nam những máy móc, thiết bị cho hạng mục cuối cùng của dự án, cũng như chưa thay thế những thiết bị có sai sót và hư hỏng.
Trả lời câu hỏi của báo giới liệu rằng tổng thầu EPC sẽ bị khởi kiện vì chậm trễ tiến độ của dự án hay không, Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông cho biết Bộ GTVT chưa xem xét đến biện pháp này bởi vì phía Việt Nam đã chậm trễ trong công tác giải phóng mặt bằng cho dự án.
Dự án đường sắt Cát Linh-Hà Đông có tổng mức đầu tư hơn 18 ngàn tỷ đồng, được bắt đầu xây dựng hồi tháng 10 năm 2011 và được vận hành thử vào tháng 9 năm 2018. Thế nhưng, cho đến thời điểm hiện tại dự án này vẫn chưa xong và gây bức xúc trong xã hội.
Ngụy biện –kế phản hồi của quan chức thời nay
Giải thích cho qua chuyện
Thời gian gần đây ngày càng nhiều quan chức, cơ quan chính phủ đưa ra lời giải thích, đính chính về những thông tin tiêu cực liên quan đến họ được người dân đưa lên mạng xã hội. Cụ thể như vụ bà Nguyễn Thị Bích Ngọc, Chủ tịch Hội đồng Nhân dân thành phố Hà Nội, sử dụng xe công đi ăn sáng hay vụ Bí thư Tỉnh ủy Hà Giang Triệu Tài Vinh đã phải giải thích trước thông tin trên facebook về việc cả gia đình làm quan và gian lận thi Trung học Phổ thông năm 2018.
Và, lần giải thích mới đây nhất của ông Nguyễn Hạnh Phúc, Tổng thư ký Quốc hội VN nói rằng, 9 người đi theo phái đoàn Quốc hội Việt Nam do Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân dẫn đầu, đã tách đoàn, trốn ở lại Hàn Quốc bất hợp pháp từ hồi tháng 12 năm 2018, được cho là chỉ đi nhờ máy bay của đoàn ngoại giao, đã làm trò cười cho dư luận.
Từ Sài Gòn, Tiến sĩ Phạm Chí Dũng, chủ tịch Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam, hôm 25/9 đưa ra nhận định với RFA:
“Trong đảng cầm quyền của Việt Nam hiện nay, hầu như chưa có não trạng về cách hành xử để chủ động ứng phó thông tin đưa trên mạng xã hội, mà thường thường họ đáp trả thông tin đó hết sức là bị động, và họ miễn cưỡng giải thích những thông tin đó một khi những thông tin đó đã lan tỏa quá lớn, quá rộng, thì họ mới phải giải thích, còn bình thường thì họ lơ đi. Chẳng hạn như vụ phản ứng nhanh mới cấp kỳ là vụ 9 người được cho là ‘đi nhờ’ chuyên cơ quốc hội.”
Luật an ninh mạng 2018 đã được quốc hội thông qua vào tháng 6/2018 cấm cản người sử dụng mạng xã hội rất nhiều nhưng không ai phủ nhận được rằng sự tồn tại của MXH trong thời gian qua đã phần nào giúp ích và chuyển tải được tiếng nói của người dân VN trên khắp mọi miền đất nước. Thông qua MXH nhiều sự vụ tiêu cực đã được phanh phui và chia sẻ nhiều hơn.
Đặc biệt, người dân ngày càng quan tâm đến các hoạt động thực thi pháp luật của các cơ quan chức năng cũng như lối sống của cán bộ công quyền.
Nhà báo Ngô Nhật Đăng, khi trao đổi với RFA từ Hà Nội hôm 25/9 cho biết:
“Như trước đây nhiều năm, những người cầm quyền hay những người tự nhận là lãnh đạo, hầu như là bất khả xâm phạm. Ngay cả có những dư luận xã hội thì hầu như họ cũng coi là không cần để ý. Nhưng thứ nhất về mặt xã hội, do công nghệ phát triển, internet phát triển, thứ hai do việc làm của họ nhiều lúc đi quá quy chuẩn, họ không thể không để ý đến dư luận xã hội, và tôi cho đây là cách phản ứng với họ với nhiều lý do khác nhau.”
Hay áp lực bầu bán trước đại hội?
Nhà hoạt động Lã Việt Dũng từ Hà Nội cũng thừa nhận sức mạnh của mạng xã hội. Trước đây quan chức chỉ lờ đi, bây giờ họ không thể coi thường dư luận xã hội được.
Việc các quan chức lên tiếng giải thích đính chính được ông Lã Việt Dũng cho rằng có hai khía cạnh, thứ nhất nếu là tin đồn không chính xác, thì quan chức không trả lời. Còn tin mang tính xác thực một chút thì các quan chức vội vàng lên tiếng thanh minh, vội vã giải thích. Ông nói tiếp:
“Tôi thấy càng gần các kỳ đại hội, bầu bán, thì quan chức Việt Nam càng đưa lên các thông tin nghe nói thì có vẻ hay nhưng thực tế cuối cùng chỉ làm trò cười cho dân, là những cái mà họ nói nhưng họ không làm được gì cả. Tôi cho rằng đó là những động tác mà họ đấu đá nội bộ với nhau thôi, chứ không phải họ thực sự muốn làm cho người dân gì cả.”
Đồng ý kiến với ông Lã Việt Dũng, Tiến sĩ Phạm Chí Dũng cũng cho rằng, cứ gần đến các hội nghị trung ương quan trọng hay đại hội đảng lại có thông tin không chính thức tung lên MXHtừ những bàn tay bí ẩn, những cây bút ẩn danh. Ông cũng cho là ai cũng hiểu những cây bút này đều từ trong nội bộ đảng mới có thông tin như vậy. Chứ trên MXH, các facebookers, bloggers không thể có những thông tin như thế. Ông nói tiếp:
“Từ đại hội 12 đến giờ, có nhiều bài viết như vậy được tung ra. Cho nên mới có câu trong nghị quyết liên quan kiểm soát quyền lực mà mới đây ông Nguyễn Phú Trọng ký là ‘không lợi dụng mạng xã hội để nâng người này, hạ người kia’. Bây giờ đảng phải thừa nhận thông tin không chính thức, thừa nhận có những bàn tay, nhân vật, quan chức… kể cả những thế lực chính trị tuồn những thông tin trong đảng ra bên ngoài và lên mạng xã hội để đấu đá trước đại hội đảng.”
Tại hội thảo khoa học đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng trong điều kiện mới, những vấn đề lý luận và thực tiễn do Tạp chí Cộng sản tổ chức hôm 25/9/2019, Phó giáo sư, Tiến sĩ Lê Minh Thông, Trợ lý Chủ tịch Quốc hội cho rằng, cần cung cấp thông tin nhân sự đại hội Đảng để tránh ‘râm ran tin đồn’.
Trước đây, có bao giờ đảng cầm quyền thực sự chú ý đến tin đồn? Hay thật sự đảng cộng sản bắt đầu quan tâm đến mong muốn nguyện vọng của dân?
Tiến sĩ Phạm Chí Dũng nhận định:
“Vừa rồi có chuyện thú vị là lần đầu tiên các cơ quan tuyên giáo, cơ quan đảng, chính quyền thừa nhận một khái niệm mới là ‘thông tin không chính thức trên mạng xã hội’ trước đây họ chỉ nêu ‘thông tin xấu độc, thông tin phản động, thế lực thù địch…’ Mà thông tin không chính thức này liên quan rất nhiều đến nhân sự đại hội đảng 13.”
Tuy nhiên, Tiến sĩ Phạm Chí Dũng cho rằng việc cung cấp thông tin nhân sự đại hội đảng là nói cho vui.
Hội nghị trung ương 11, một sự kiện quan trọng của Đảng Cộng sản Việt Nam dự kiến diễn ra vào tháng 10/2019 và được coi là hội nghị quan trọng chuẩn bị nhân sự cho đại hội Đảng toàn quốc vào năm 2020.
Việt Nam sẽ bắt kịp Trung Quốc?
Nguyễn Xuân Nghĩa
Tuần qua, truyền thông quốc tế nêu câu hỏi với sự hoài nghi, rằng liệu Việt Nam có bắt kịp Trung Quốc hay không. Thật ra, việc so sánh đó thiếu phần chính xác và nhìn trong dài hạn, Việt Nam vẫn có thể là một Hàn quốc nếu biết tự chuẩn bị. Diễn đàn Kinh tế sẽ giải thích tại sao…
Việt Nam: Tiểu Trung Quốc?
Nguyên Lam: Ban Việt ngữ đài Á Châu Tự Do cùng Nguyên Lam xin kính chào chuyên gia kinh tế Nguyễn-Xuân Nghĩa. Thưa ông, trong bối cảnh của trận thương chiến giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, nhiều trung tâm nghiên cứu đã nói tới trường hợp Việt Nam với câu hỏi rằng Việt Nam có khai thác được lợi thế để sẽ là một “Tiểu Trung Quốc” hay không? Ông nghĩ sao về câu hỏi đó?
Việt Nam phải đầu tư vào nguồn vốn then chốt là con người qua giáo dục và đào tạo tay nghề để từ khả năng sản xuất loại hàng hóa hạ đẳng như dệt may, áo quần giày dép và đồ gỗ mà bước lên trình độ chế biến các sản phẩm tinh vi và có giá trị hơn.
-Nguyễn Xuân Nghĩa
Nguyễn-Xuân Nghĩa: – Có lẽ chúng ta nên nhìn từ ngắn hạn tới dài hạn, may ra sẽ thấy được câu trả lời cho trường kỳ.
– Về ngắn hạn, trận thương chiến giữa hai nền kinh tế có sản lượng cao nhất thế giới từ hai bờ Đông-Tây của Thái Bình Dương không thể chấm dứt và sẽ chi phối các quốc gia Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam.
– Khối Đông Nam Á bị hai tai họa là Mỹ kim lên giá và số cầu sút giảm nên ảnh hưởng đến khả năng xuất khẩu. Nhìn rộng ra ngoài, những bất trắc với vụ Vương quốc Anh ra khỏi Liên hiệp Âu Châu, sự suy sụp của Liên Âu, trận thương chiến giữa Nhật Bản và Hàn quốc, nạn sụt giá thương phẩm và các vật liệu bán dẫn cũng gây vấn đề cho các nước Đông Nam Á.
– Vì vậy, tổ chức OECD có trụ sở tại Paris vừa cảnh báo rằng đà tăng trưởng toàn cầu có thể giảm 0,3% và chỉ còn là 2,9% trong năm nay. Tổ chức Thương mại Thế giới WTO thì dự báo rằng lượng hàng hóa giao dịch toàn cầu từ 4,7% vào năm 2017 sẽ chỉ còn 2,6% vào năm nay. Hậu quả là đà tăng trưởng của các thị trường đang phát triển tại Á Châu sẽ sụt từ số 6,5% trong năm 2018 xuống 6,2% vào khoảng thời gian 2019-2020. Việt Nam nằm giữa chỗ trũng đó.
Nguyên Lam: Thưa ông, một cách cụ thể thì Việt Nam sẽ bị những gì và được những gì?
Nguyễn-Xuân Nghĩa: – Nằm trong chuỗi cung ứng hàng hóa từ Trung Quốc khi kinh tế xứ này đã mất vai trò “công xưởng toàn cầu” từ năm năm trước và nay lại lao vào trận thương chiến nên Việt Nam có một số lợi thế nhất định. Ngân hàng Thế giới ước tính là trong 33 doanh nghiệp triệt thoái khỏi thị trường Trung Quốc vì vụ thương chiến thì 23 doanh nghiệp đã hạ cánh tại Việt Nam. Nhưng sự yếu kém của hạ tầng vật chất và luật lệ tại Việt Nam đã giới hạn ưu thế này.
– Nếu nhìn vào tiềm năng lâu dài hơn thì Việt Nam vẫn còn nhiều lợi thế khi đã ký kết Hiệp ước TPP với 10 quốc gia Á Châu Thái Bình Dương và Hiệp định Tự do Mậu dịch với Âu Châu và sẽ thực thi kể từ cuối năm nay. Chính là triển vọng đó mới khiến giới đầu tư quốc tế nhìn vào Việt Nam, nhưng bài toán là lãnh đạo Hà Nội có kịp thời cải cách cơ chế của mình hay không?
Nguyên Lam: Trở lại câu hỏi là liệu Việt Nam có trở thành một “Tiểu Trung Quốc hay không?” thì ông nghĩ sao?
Nguyễn-Xuân Nghĩa: – Tôi nghĩ rằng đây là một sự so sánh khập khiễng giữa một quốc gia gần trăm triệu dân với Trung Quốc có gần một tỷ 400 triệu người. Riêng tỉnh Quảng Đông là một trung tâm chế biến của xứ láng giềng này thì đã có một lực lượng lao động gần 13 triệu so với hơn chín triệu của Việt Nam. Vì vậy, nói về lượng thì Việt Nam chưa thể cạnh tranh được. Nhưng cũng vì thế mà Việt Nam nên nhìn vào phẩm trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
– Chúng ta không nên quên một nhược điểm của Trung Quốc là có khoảng 30% thanh niên chưa hoàn tất bậc trung học cho nên về dài thì tiềm năng sẽ còn sa sút. Bên cạnh đó, Việt Nam có thể làm gì?
Nguyên Lam: Đúng là Việt Nam có thể làm gì, ông nghĩ sao về câu hỏi đó?
Nguyễn-Xuân Nghĩa: – Tôi nghĩ tới chuỗi cung ứng toàn cầu hay global supply chain mà Việt Nam đã hội nhập được một phần, ở cấp thấp, với giá trị đóng góp còn hạn chế. Nay sẽ làm gì để bước lên một cấp cao hơn hầu gia tăng được lợi tức hay thu nhập cho người dân?
– Khi ấy, người ta nói tới thuật lý, technology hay chuyển giao công nghệ mà mình phải học. Điều ấy có nghĩa là phải đầu tư vào nguồn vốn then chốt là con người qua giáo dục và đào tạo tay nghề để từ khả năng sản xuất loại hàng hóa hạ đẳng như dệt may, áo quần giày dép và đồ gỗ mà bước lên trình độ chế biến các sản phẩm tinh vi và có giá trị hơn. Khi ấy, Việt Nam nên học kinh nghiệm của Hàn quốc từ gần nửa thế kỷ trước.
Học hỏi kinh nghiệm
Nguyên Lam: Thưa ông, kinh nghiệm đó là gì?
Việt Nam nên nhìn xa hơn nước Tầu và tránh là một phiên bản nghèo của Trung Quốc và cố gắng cải tiến khả năng hội nhập vào chuỗi cung ứng toàn cầu ở một mức cao hơn. Kinh nghiệm của Nam Hàn hay Đài Loan là những gì mình nên nghiên cứu và học hỏi sau khi nhớ lại rằng Việt Nam vẫn nằm dưới mức trung bình về tự do kinh tế và xã hội mà chỉ hơn nhiều nước về tham nhũng.
-Nguyễn Xuân Nghĩa
Nguyễn-Xuân Nghĩa: – Hàn quốc hay Nam Hàn là một xứ thiếu tài nguyên, chủ yếu sống nhờ nông nghiệp sau mấy năm bị Chiến tranh Cao Ly tàn phá. Lãnh đạo xứ này không chấp nhận số phận tầm thường đó mà muốn vươn lên. Họ tiếp thu kinh nghiệm của một nước cừu thù là Nhật Bản để chủ động công nghiệp hóa qua từng bước cải cách kể từ những năm 1965-66. Ban đầu, họ đề ra các ngành kỹ nghệ hay công nghiệp phôi thai non yếu mà chính quyền cần nâng đỡ trong năm năm đầu. Tôi xin nhấn mạnh là nâng đỡ chứ không trực tiếp can thiệp và quản lý. Những ngành đó là ráp chế điện tử, đóng tầu, sản xuất phân bón cùng sắt thép.
– Song song, lãnh đạo xứ này cũng lần lượt đề ra là trong 10 năm, 15 năm và 20 năm tới thì sẽ làm những gì để có sức cạnh tranh cao hơn, từ áo quần giày dép tới đóng tầu và sản xuất thép, chế tạo xe hơi, hay thiết bị công nghiệp, vv… Nhờ vậy mà họ bắt kịp và còn vượt qua Nhật Bản trong một số lĩnh vực và ngày nay là thầy, là chủ của Việt Nam. Hàn quốc đã tính chuyện này từ nửa thế kỷ trước, khi chưa giàu bằng Việt Nam vào cùng giai đoạn ấy khi Việt Nam còn lao vào một trận chiến tương tàn.
Nguyên Lam: Ông có nhấn mạnh là Nam Hàn đã nâng đỡ chứ không trực tiếp can thiệp hay quản lý các ngành công nghiệp mà họ coi là chiến lược. Việt Nam có nên học điều ấy không?
Nguyễn-Xuân Nghĩa: – Trước hết, họ coi tư doanh là quan trọng và cần khuyến khích chứ không nên trực tiếp quản lý theo kiểu quốc doanh của Việt Nam như các tai họa của Vinachin hay Vinalines mà chúng ta đã thấy từ 10 năm trước và nay vẫn còn. Thứ hai, vì thị trường quá nhỏ mà muốn sản xuất cho nhiều và rẻ thì phải xuất khẩu, nên Hàn quốc chú trọng tới hiệu năng và sức cạnh tranh với hàng hóa tương tự của Hoa Kỳ, Nhật Bản hay Âu Châu. Chính quyền Hàn quốc nâng đỡ khả năng cạnh tranh chứ không tung tiền trợ cấp như trường hợp Trung Quốc.
– Ngoài ra, có lẽ Việt Nam cũng nên học tấm gương xã hội của Đài Loan. Ngày xưa, Quốc dân đảng Trung Hoa đã theo xã hội chủ nghĩa kiểu Xô viết nhưng sớm từ bỏ và tiến dần tới kinh tế tự do và chính trị dân chủ. Họ không có các tập đoàn doanh nghiệp hay tài phiệt như các “chaebols” Nam Hàn nhưng chú trọng tới các doanh nghiệp loại nhỏ và vừa của tư nhân. Quan trọng hơn cả, họ đảm bảo yếu tố công bằng xã hội mà các nước tự xưng là xã hội chủ nghĩa lại chưa hề có. Chẳng phải ngẫu nhiên mà Nam Hàn và Đài Loan đã từ trình độ chậm tiến hay “đang phát triển” mà bước lên thành phần tiên tiến trong có mấy thập niên, hơn hẳn các nước Đông Nam Á.
Nguyên Lam: Phải chăng ông muốn nói Việt Nam không nên học Trung Quốc mà nên theo tấm gương của Nam Hàn hay Đài Loan?
Nguyễn-Xuân Nghĩa: – Mỗi quốc gia lại có hoàn cảnh riêng cho nên nếu có muốn học thì cũng học những gì nên tránh!
– Ngoài yếu tố xã hội chính trị của một xứ độc tài và bất công, thuần về kinh tế thì Trung Quốc cũng đang mắc phải cái bệnh của khu vực chế biến tại Hoa Kỳ vào mấy chục năm trước mà chưa phát triển được khu vực dịch vụ và tài chính như nước Mỹ. Việt Nam nên nhìn xa hơn nước Tầu và tránh là một phiên bản nghèo của Trung Quốc và cố gắng cải tiến khả năng hội nhập vào chuỗi cung ứng toàn cầu ở một mức cao hơn. Kinh nghiệm của Nam Hàn hay Đài Loan là những gì mình nên nghiên cứu và học hỏi sau khi nhớ lại rằng Việt Nam vẫn nằm dưới mức trung bình về tự do kinh tế và xã hội mà chỉ hơn nhiều nước về tham nhũng.
Nguyên Lam: Ban Việt ngữ đài Á Châu Tự Do cùng Nguyên Lam xin cảm tạ kinh tế gia Nguyễn-Xuân Nghĩa về bài phân tích tuần này.
Chính phủ kêu gọi, dân thờ ơ: vì đâu nên nỗi?
Cao Nguyên
Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (MTTQVN), ông Trần Thanh Mẫn, vào ngày 22 tháng 9 phát đi lời kêu gọi của MTTQ lần thứ 9.
Nội dung lời kêu gọi có đoạn “toàn thể đồng bào, cán bộ, chiến sĩ cả nước, đồng bào ta ở nước ngoài vượt qua mọi khó khăn, thách thức, chung sức, đồng lòng xây dựng đất nước hùng cường và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam Xã hội Chủ nghĩa.”
Người dân trong nước hưởng ứng trước kêu gọi mới nhất của một lãnh đạo trong hệ thống điều hành đất nước hiện nay ra sao?
Người dân thờ ơ
Ông Trần Quốc Khánh, một người dân thường xuyên bình luận các sự kiện chính trị xã hội trên Facebook cá nhân chia sẻ về lời kêu gọi này rằng:
“Tổ quốc của tôi là dải đất hình chữ S, là dân tộc của tôi, còn cái Xã hội Chủ nghĩa thì thực ra là do đảng Cộng sản Việt Nam đặt ra thôi chứ còn dân tộc của tôi 3900 năm về trước chẳng ai gọi là Xã hội Chủ nghĩa cả, và trong tương lai thì chắc là người ta sẽ không còn gọi như thế!”
Đồng quan điểm, nhà báo Sương Quỳnh từ Sài Gòn bình luận với RFA:
“Xã hội chủ nghĩa hiện nay là một xã hội đang tham nhũng và cái Xã hội chủ nghĩa không tưởng đó thì người dân nào mà bảo vệ trong khi họ không để Tổ quốc, đất nước và nhân dân lên trên thì họ chỉ kêu gọi người dân đi bảo vệ một nhà cầm quyền đang đầy rẫy tham nhũng, đẩy rẫy tha hóa.”
Ông Nguyễn Thế Huy, hiện đang tư vấn việc làm tại Nhật Bản cho biết ông cũng không còn “thiết tha” gì với lời kêu gọi như thế này:
“Tôi nghĩ là nó không có chút đánh động nào trong tâm tư của tôi cả. Bởi vì tôi thấy là qua bao nhiêu năm, từ sau năm 75 đến giờ đã 40-50 năm, có những biến cố xảy ra nhưng hầu như mình không có làm một điều gì cụ thể cả, toàn là những lời kêu gọi không nên lòng tin của mình cũng đã giảm đi từ từ.”
Cả ba người đều cho rằng sở dĩ MTTQ ra lời kêu gọi có nội dung như vậy một phần là do Trung Quốc đang gây hấn với Việt Nam ở khu vực Bãi Tư Chính, và MTTQ muốn kêu gọi sự ủng hộ của người dân.
Tuy nhiên, nhà báo Sương Quỳnh nói thẳng rằng lời kêu gọi này chỉ mang tính chất lừa mị dân mà thôi:
“Mặt trận Tổ quốc xưa nay phải làm những việc này để cầu cứu người dân, nhưng thực sự khi người dân lên tiếng bị đàn áp thì MTTQ lại làm lơ.
Bây giờ MTTQ kêu gọi người dân tham gia bảo vệ đất nước phải có những việc làm cụ thể để chứng minh cho người dân rằng nhà cầm quyền, quân đội, công an và MTTQ đang thật lòng để giữ gìn đất nước nhưng có thấy đâu! Như vậy thì lời kêu gọi này có phải là để mị dân hay không, dối trá hay là một động thái gì đó để đáp ứng cho nhà cầm quyền thôi?!
MTTQ chỉ là một cánh tay nối dài của đảng chứ không phải đang nói tiếng nói của nhân dân.”
Còn ông Khánh cũng không tin đây là một Lời kêu gọi thật lòng:
“Lời kêu gọi của bất kì ai trong việc bảo vệ đất nước thì tôi đều ủng hộ nhưng tin vào lời kêu gọi đó hay không thì đó là quan điểm của mỗi người.
Trong lúc Trung Quốc xâm lược Việt Nam ở Bãi Tư Chính thì quan chức Việt Nam vẫn duy trì bang giao hợp tác với Trung Quốc. Đó là một điều người dân rất là lo ngại và lòng tin ở chính quyền thấp lắm.”
“Dân đã bị lừa quá nhiều lần”!
Trước đây, lãnh đạo chính phủ Việt Nam đã nhiều lần kêu gọi người dân thực hiện các hoạt động khác nhau như thủ tướng “kêu gọi toàn dân thực hiện Chương trình sức khoẻ Việt Nam”, “kêu gọi thanh niên đi bộ 10.000 bước mỗi ngày”, “kêu gọi chung tay giải quyết vấn đề rác thải nhựa”… Nhưng hầu hết những lời kêu gọi đó đều “đi vào quên lãng”.
Đặc biệt, mới đây Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc lại gây chú ý với hai lời kêu gọi hôm 19/6/2019, ông kêu gọi người dân “đồng cam cộng khổ’ cùng chính phủ trả nợ công”.
Hôm 9/8, ông Phúc lại kêu gọi các tôn giáo cảnh giác các thế lực lợi dụng chính sách của nhà nước để chống phá.
Bình luận về vấn đề này, nhà báo Sương Quỳnh cho biết bởi vì người dân đã bị lừa quá nhiều nên chẳng còn tin vào lời kêu gọi của lãnh đạo:
“Không còn người dân tin vào cái lời đấy của ông Phúc. Mà có phải là đất nước nghèo hay kinh tế suy thoái đâu mà do chính tham nhũng, chính lãnh đạo phá hoại môi trường, chính lãnh đạo mang đầu tư từ Trung Quốc để phá hoại đất nước. Thế thì kêu gọi người dân đồng cam cộng khổ cái gì khi mà tham nhũng đầy ra, quan thì giàu dân thì nghèo.
Nếu như nhà cầm quyền này vì dân, nếu đất nước này nghèo khổ thì nhân dân xưa nay vẫn đồng cam cộng khổ.
Ông Hồ ngày xưa kêu gọi xây dựng đất nước đã có nhiều người dân bị lừa rồi. Như Bà Năm (người đầu tiên bị xử tử trong Cải cách Ruộng đất – PV) nuôi ông Hồ và các ông ấy nhưng bà là người bị xử đầu tiên, thế thì bây giờ người dân có còn tin vào các ông ấy nữa?”
Ông Trần Quốc Khánh cũng từng là một cựu chiến binh, cho biết trong quá khứ, đã rất nhiều lần người dân tin và hưởng ứng lời kêu gọi đồng hành cùng Chính phủ, ví dụ như trong cuộc chiến tranh Biên Giới phía Bắc và cuộc chiến Biên Giới Tây Nam, đã có hàng chục ngàn người dân sẵn sàng bỏ tính mạng để tham gia bảo vệ đất nước nhưng sau đó Việt Nam lại tiếp tục bang giao với Trung Quốc. Theo ông Khánh, điều đó cho thấy giá trị hi sinh của người dân là rẻ quá.
Làm sao để lấy lại được lòng tin từ người dân?
Trả lời câu hỏi rằng “Bây giờ lãnh đạo Việt Nam cần phải làm gì để lấy lại được lòng tin từ người dân”
Ông Nguyễn Thế Huy nói rằng trước hết nếu lãnh đạo Việt Nam muốn người dân hưởng ứng những lời kêu gọi như thế này thì Chính phủ phải có những hành động cụ thể để người dân có niềm tin:
“Tôi nghĩ phải có hành động cụ thể thì tôi mới hưởng ứng được ví dụ như bây giờ Trung Cộng xâm chiếm lãnh thổ Việt Nam thì ít ra chính phủ phải có hành động cụ thể nào đi đã. Chẳng hạn như cho người dân trong nước tuần hành biểu tình chống Trung Cộng. Tất cả các nơi trên thế giới người ta đều có quyền tự do biểu tình nói lên chính kiến của mình.
Thứ hai bây giờ phải thu thập tất cả bằng chứng về quyền lãnh thổ của Việt Nam để đưa ra Tòa án quốc tế. Đó là hai chuyện mà tôi nghĩ cần phải làm như vậy thì lời kêu gọi của MTTQ mới có tác động với người dân.
Ngoài ra, nếu Chính phủ muốn lấy lại lòng tin, sự đồng hành của người dân thì phải xuất phát từ chính cán bộ nhà nước:
“Trước tiên những người cán bộ phải hưởng ứng. Đã có bao nhiêu vụ án tham nhũng xảy ra, lấy của công xây đường sá hạ tầng bất cứ chỗ nào cũng bị rút ruột, thì mình thấy chính người cán bộ đó phải trả lại tiền thì người dân mới hưởng ứng được.
Nói chung là kêu gọi phải có sự cụ thể, mà sự cụ thể đó phải do người cán bộ Cộng sản đi đầu mới được.”
Theo ông Trần Quốc Khánh, trước khi kêu gọi người dân làm gì, Chính phủ phải đáp ứng những quyền cơ bản của người dân:
“Lời kêu gọi của Chính phủ hay của những đơn vị gọi là cánh tay nối dài của đảng thì chúng tôi cũng phải yêu cầu ngược lại, tức là các anh phải phải tôn trọng quyền tự do ngôn luận của người dân, tôn trọng quyền thành lập hội đoàn của người dân thì từ đó người dân mới có chỗ dựa, tiếng nói mới có giá trị.
Còn nếu như anh không tôn trọng những điều ấy cứ lúc nào anh cần thì hô hào, sau đó thì chưa chắc anh đã thực hiện.”
Nhà báo Sương Quỳnh thì thẳn thắn nêu quan điểm:
“Lãnh đạo muốn lấy lại lòng tin của người dân thì phải thay đổi thể chế thôi, phải có tam quyền phân lập. Chính họ phải thực hiện đúng pháp lý và hiến pháp mà họ đưa ra chứ chưa cần đến hiến pháp hòa nhập với thế giới.”
HD-8 rút ra rồi lại kéo vào như chơi…
Việt Trung
Câu chuyện Bãi Tư Chính rồi đây sẽ được các nhà làm sử ghi lại với nhiều pha gay cấn. Lúc ấy sẽ có sự phản chiếu phức hợp từ nhiều góc nhìn khác nhau: địa – chính trị với bang giao chính quốc – chư hầu, dầu khí với chiến lược nước lớn, đặc biệt là cuộc thương chiến Mỹ – Trung… Tất cả đều liên đới, khiến những ai quan tâm đến thời cuộc sẽ phải thảng thốt: “Chạnh thương cô Kiều như đời dân tộc/ Sắc tài bao mà lại lắm truân chuyên”.
Ví đời dân tộc với Thuý Kiều có thể gây phản cảm[1]! Nhưng bao trùm lên tất cả là “tiếng kêu xé lòng” của thi nhân đối với tình cảnh bi thương của đất nước lâu nay. Việt Nam xét trên một số mặt, có thể tiến tới vạch xuất phát để tham gia vòng đua xếp loại cường quốc tầm trung (Xếp loại thôi, được hay không là chuyện khác). Ngày 11/6/2019, tờ Bangkok Post của Thái Lan đã đăng tải bài viết với nhận định, Việt Nam đang đóng vai trò là cường quốc tầm trung bất đắc dĩ ở châu Á[2]. Nghịch lý chưa giải mã được là, tại sao đất nước có một vị trí quốc tế như thế mà bao đời nay vẫn luôn bị đe doạ về an ninh và phát triển? Đối đầu với Trung Quốc tại khu vực Bãi Tư Chính nằm ngay trong EEZ của Việt Nam càng cho thấy, cũng như các thế kỷ trước đây, ngày nay Việt Nam vẫn dễ bị “can dự” vào các cuộc “tranh bá đồ vương” ở khu vực cũng như toàn cầu.
Tại sao HD-8 rút khỏi Bãi Tư Chính?
Có nhiều giả thuyết, cũ và mới, giải thích đối đầu Trung – Việt tại khu vực Bãi Tư Chính từ đầu hè đến nay. Hãy bắt đầu bằng các lập luận gần đây nhất, vì nghe có vẻ mới và giật gân. Tuy nhiên cần thời gian, ít nhất là vài ba tuần tới, mới kiểm chứng được mức độ khả tín của các giả định này (hypothesis). Trung Quốc “quấy nhiễu” ở khu vực Bãi Tư Chính trước hết là để “quậy phá” việc nâng cấp quan hệ Việt – Mỹ[3]. Giả thuyết này nghe ra có vẻ hợp lý, nhưng từ đấy để đi đến kết luận, nếu ông Trọng thôi không đi Mỹ, Trung Quốc sẽ hết “quấy rối” Việt Nam ở Bãi Tư Chính, thì có vẻ quá đơn giản. “Chiến dịch Bãi Tư Chính” năm nay của Trung Quốc không thể kết thúc một cách lãng xẹt như vậy, cho dù đẩy lùi sự xích lại gần nhau giữa Hà Nội và Washington vẫn luôn là một ưu tiên trong chiến lược của Bắc Kinh.
Nên nhớ trước khi “bắn pháo hiệu” cho các loại tàu tiến vào khu vực Bãi Tư Chính, Trung Quốc đã “khai hoả” mặt trận ngoại giao khá sớm. Hãy xem độ ma mãnh của trò ngoại giao kiểu Tàu, từ công hàm 1958 của Phạm Văn Đồng cho đến hội thảo quốc tế “70 năm tiến trình hiện đại hoá xây dựng xã hội chủ nghĩa ở Trung Quốc” ngay giữa lòng Hà Nội, ngày 24/9/2019 (Viện Trung Quốc thuộc Viện Hàn lâm KHXHVN cùng phối hợp với Đại Sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam đồng tổ chức)! Cái thâm hiểm ở đây là, Bắc Kinh đã thao túng được một tầng lớp “hủ Marx” trong chính quyền Hà Nội tự ru ngủ mình, rồi “bơm ma tuý” vào xã hội Việt Nam, rằng ĐCSTQ và ĐCSVN vẫn tay nắm tay dưới ngọn cờ “bách chiến bách thắng” của chủ nghĩa xã hội! Thì đấy, tàu giặc vào ra vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của đất nước như chốn không người, mà vẫn “nâng bi”, vẫn “ôm chầm” lấy nó như vậy!
Cả hai guồng máy độc tài đã/đang thi nhau nghiền nát ý chí chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam. Vậy thì hà cớ gì lại tìm cách bắt bẻ một “liễu bồ” như cô Bùi Thị Thu Hiền từ Trung tâm Nghiên cứu Biển Đông (cũng thuộc Viện Hàn lâm Khoa học) nhỡ “chót dại” đứng tên trong cái “Cooperative Research Report on Joint Development in the South China Sea: Incentives, Policies & Ways Forward”. Mặc dầu đọc hết những khuyến nghị về chính sách của cái hội thảo quốc tế từ đầu hè ấy (từ ngày 27/5/2019), ta cứ tưởng như là phát ngôn của chính phủ Trung Quốc vậy. Đặc biệt là khuyến nghị đề cập tới việc chấp thuận Bãi Tư Chính (Vanguard Bank) là khu vực tranh chấp giữa Trung Quốc và Việt Nam, nên đồng ý đưa vào diện “khai thác chung” (?) Cô Thu Hiền chẳng “chệch hướng” so với đường lối chung của Viện Hàn lâm Khoa học là bao!
Do đó, trả lời câu hỏi “Tại sao ngày 23/9 HD-8 rút khỏi Bãi Tư Chính?” đơn giản chỉ là thế này: HD-8 rút ra rồi lại đẩy vào như chơi. Một khi đường lối chung đã vậy rồi thì tất cả chỉ là “diễn”. Vào hay ra cũng là “diễn”. Mà phải “diễn” thật khéo để khán giả đừng bức xúc. Khán giả mà bức xúc thì “rách việc” lắm. Chuyện kể hồi Cải cách ruộng đất (cũng thực hiện dưới sự chỉ đạo sát sao của các cố vấn Trung Quốc), trong một buổi chiếu phim tố cáo tội ác địa chủ, bộ đội đã không cầm được nước mắt, có anh đứng dậy chỉa súng lên “phông”, bắn nát cả màn ảnh, vì chí căm thù ngút trời! Rút kinh nghiệm, đảng ta và đảng Tàu ngày nay chỉ đạo từ Viện Hàn lâm đến Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA), sao cho đừng nẩy nòi ra những “chú bộ đội” như hồi cải cách. Chả thế
mà hội thảo về Bãi Tư Chính của Viện Chính sách, Pháp luật và Phát triển đã bị cản mũi kỳ đà dưới hình thức trì hoãn[4]!
Cuộc chiến vào hồi giáp lá cà
Một giả thiết khác vừa mới vừa cũ, đó là sự phối hợp giữa ngoài biển với trong đất liền phải nhịp nhàng sao cho có thể hỗ trợ tối đa “các đồng chí còn chưa bị lộ nằm trong đống rơm”. Số là thế này: cuộc chiến giành những chiếc ghế tại Đại hội 13 đang vào hồi đánh giáp lá cà. Nhưng chớ đơn giản hoá đây là trận đấu giữa nhưng người “thân Mỹ” và “thân Tàu”. Không chỉ có thế! Cuộc giáp la cà từ nay đến trước Đại hội 13 còn là cuộc so găng giữa những người cùng chiến tuyến, đều “thân quyền” và “thân tiền” như nhau. Họ chỉ đến từ những nhóm lợi ích khác nhau. Nếu “tình hữu nghị viễn vông” mà giúp họ có thêm tiền, thêm quyền và kiếm được nhiều tiền hơn, nhiều quyền hơn thì chẳng có sự khác nhau nào giữa Bộ Ngoại giao với Ban Tuyên giáo như Trung Quốc đang rao giảng[5]. Bộ Ngoại giao có những lần vạch mặt chỉ tên Tàu xâm phạm chủ quyền của Việt Nam, thì cũng chỉ vì “vai diễn” của nó phải như thế.
Bằng chứng là từ Bộ Ngoại giao, chứ không phải trên Ban Tuyên giáo, đã gọi điện xuống cho báo VietNamNet (Tuần Việt Nam) yêu cầu phải dỡ bài của một vị đại sứ xuất sắc của mình, chỉ vì Nguyễn Trường Giang[ 6] đã ca ngợi chí khí quật cường, niềm tin mãnh liệt của dân tộc Việt Nam từ lịch sử xa xưa đến nay trong cuộc đấu tranh chống lại những kẻ cướp nước và tập đoàn bán nước. Truân chuyên của cuộc đời Kiều – hay của dân tộc Việt Nam – là cùng lúc phải chịu sự bức hại từ hai “gã bán tơ”: Mã Giám Sinh gốc Tàu và Mã Giám Sinh gốc Việt. Vì vậy, cản phá nâng cấp quan hệ Việt – Mỹ lên đối tác chiến lược, cũng như bào mòn xu hướng tiến bộ và dân chủ hoá mọi mặt xã hội Việt Nam là hai gọng kìm hiểm độc của chủ nghĩa bá quyền Bắc Kinh, toa rập với tập đoàn toàn trị Hà Nội đang thi nhau tròng vào cổ người Việt trong nước.
Hẳn nhiên, trong các lớp lang của vỡ diễn về cuộc “đối đầu” Việt – Trung, từ nay cho đến Đại hội 13, sẽ được nhà cầm quyền hai nước chủ động “dán thêm” các nhãn mác khác nhau như: mâu thuẫn giữa trung tâm với ngoại vi trong cạnh tranh địa – chính trị, hoặc đối đầu nước lớn trước trật tự thế giới, đặc biệt là cuộc thương chiến Mỹ – Trung. Nhưng rồi “lộng giả thành chân”, biết đâu trong quá trình tương tác giữa các nhãn mác ấy sẽ sinh ra những công lực ngoài ý muốn của giai cấp thống trị. Lúc ấy, tất cả chúng ta sẽ “quý cô Kiều như đời dân tộc/ chữ kiên trinh vượt trăm sóng Tiền Đường/ chàng Kim đã đến tìm, lau giọt khóc/ và lò trầm đêm ấy tỏa bay hương”[7]. Liệu một Kim Trọng từ bên kia Đại Tây Dương có kịp đến để cứu Thuý Kiều như trong “Đoạn trường tân thanh” (Tiếng kêu xé ruột) ấy hay không, đợi hồi sau sẽ rõ./.
* Bài viết không thể hiện quan điểm của đài Á Châu Tự Do
________________________________________
[1] http://khoavanhoc-ngonngu.edu.vn/home/index.che-lan-vien-vi-nguyen-du-va-truyen-kieu
[2] https://www.bangkokpost.com/opinion/opinion/1692984/vietnam-plays-role-of-reluctant-asian-middle-power
[3] https://www.rfavietnam.com/node/5656
[4] https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-49802994 Tàu HD-8 rút đi, VN hoãn hội thảo về Bãi Tư Chính
[5] Tình hình Biển Đông gần đây, Tạp chí “Tri thức Thế giới”, số19/2019, TLTKĐB của TTXVN ngày 25/9
[6] https://www.youtube.com/watch? Bài bị gỡ: “Không thể để mất Biển, mất Bãi Tư Chính được”.
[7] http://khoavanhoc-ngonngu.edu.vn/home/index.che-lan-vien-vi-nguyen-du-va-truyen-kieu
https://www.rfa.org/vietnamese/news/blog/hd-8-withdraws-then-returns-09262019092733.html
Trọng có dám ‘thiêu’ Tiến?
Phải mất đến hai năm kể từ phiên tòa vụ nhập 9.300 hộp thuốc H-Capita chữa bệnh ung thư “không được sử dụng cho người” với nguyên Tổng giám đốc VN Pharma Nguyễn Minh Hùng bị dư luận xem là ‘Lê Lai cứu chúa’, vụ án này mới được Bộ Công an khởi tố ở cấp cao hơn là Cục Quản lý Dược thuộc Bộ Y tế.
Không có cơ sở đáng thuyết phục nào cho thấy vụ khởi tố trên xuất phát từ ‘quyết tâm đốt lò’ của ‘Tổng tịch’ Nguyễn Phú Trọng, trong khi vẫn ngày càng nóng lên dư luận về chuyện ông Trọng thích đốt ‘củi rừng’ hơn là ‘củi nhà’ mà khiến cho tính ‘chính nghĩa’ của chiến dịch được xem là ‘chống tham nhũng’ của ông ta càng lúc càng thiếu thuyết phục và càng bế tắc.
Nhìn lại phiên tòa ‘Lê Lai cứu chúa’
Vụ án VN Pharma, thực chất là nhập khẩu thuốc ung thư giả, đã gây phẫn uất ghê gớm trong dư luận khi Công ty VN Pharma, được cấp phép vô thiên vô pháp bởi Cục Quản lý Dược. Trong 3 năm liên tiếp 2012, 2013, 2014, cục này đã cấp đến 607 giấy phép nhập khẩu thuốc chưa có số đăng ký, không yêu cầu doanh nghiệp nộp giấy phép hoạt động về thuốc và nguyên liệu làm thuốc tại Việt Nam. Trong đó có các loại thuốc không rõ nguồn gốc, không đủ chất lượng và không thể sử dụng làm thuốc chữa ung thư cho con người như H-Capita, H-Epra 40 và H-Lastapen 500mg.
Theo đó, VN Pharma đã tung ra thị trường và vào các bệnh viện hàng trăm ngàn viên thuốc ung thư giả mà đã khiến hàng ngàn bệnh nhân – trong khi chưa chết vì bệnh ung thư thật – thì đã đối mặt với tử thần vì uống thuốc giả.
Một chi tiết rất ‘đáng nể’ là VN Pharma đã giả mạo tất cả hồ sơ, chứng thư để nhập khẩu số thuốc trên, đặc biệt là giả mạo cả giấy xác nhận của tham tán lãnh sự quán Việt Nam tại Canada để hợp pháp hoá lô thuốc H-Capita và đưa vào Việt Nam.
Thế nhưng tại phiên tòa xét xử vụ VN Pharma vào tháng 10 năm 2017, chỉ có Nguyễn Minh Hùng và một số ‘cá bé’ phải nhận án tù, trong khi cấp trên trực tiếp của Hùng là Thứ trưởng y tế kiêm Cục trưởng Cục quản lý Dược Trương Quốc Cường vẫn bình chân như vại dù đã trực tiếp ký rất nhiều giấy phép nhập khẩu cho VN Pharma.
Và trên Trương Quốc Cường là bộ trưởng ‘kim tiêm’ Nguyễn Thị Kim Tiến, quan chức đã bút phê chấp thuận chủ trương cho nhập khẩu thuốc ung thư giả, cũng không hề hấn gì.
‘Ả chuyên giết người’
Sau khi thoát khỏi phiên tòa xử VN Pharma, Nguyễn Thị Kim Tiến đã mạnh miệng trước báo chí: trong gia đình tôi không có ai tham gia VN Pharma’. Đó cũng là khoảng thời gian mà ‘đảng và nhà nước ta’ khởi động bàn tiệc ‘làm nhân sự’ cho đại hội 13, còn các quan chức từ trên xuống dưới chuẩn bị cho một cuộc chạy đua giành giật từng cái ghế trong Ban chấp hành trung ương và Bộ Chính trị. Trong số đó và một lần nữa ấp ủ hy vọng là Bộ trưởng y tế Nguyễn Thị Kim Tiến, dù quan chức này đã trở thành ‘hàng hiếm muộn’ trong chính trường bởi là bộ trưởng duy nhất không phải là ‘trung ủy’ (ủy viên trung ương đảng) tại đại hội 12 vào đầu năm 2016.
Nhưng chẳng bao lâu sau lời trần tình có vẻ rất chân thật của Nguyễn Thị Kim Tiến, đã xuất hiện những thông tin rất màu nội bộ vạch trần sự giả dối của bà ta. Theo đó, có ít nhất hai người nhà của Nguyễn Thị Kim Tiến đã tham gia VN Pharma là Hoàng Quốc Dũng – em chồng bà Tiến – là Phó Tổng giám đốc phụ trách mảng đối ngoại và quan hệ với các bệnh viện, đã dùng ảnh hưởng của chị dâu là Bộ trưởng Tiến để đi móc nối và ép các bệnh viện cho công ty VN Pharma trúng thầu thuốc; và Hoàng Quốc Cường – con trai bà Tiến – là cố vấn của VN Pharma.
Hoàng Quốc Cường, 37 tuổi và thuộc loại ‘tuổi trẻ tài cao’, cũng là nhân vật được người mẹ Nguyễn Thị Kim Tiến trực tiếp ký bổ nhiệm làm phó viện trưởng Viện Pasteur TP.HCM vào tháng 9 năm 2019 – một biểu hiện rõ như ban ngày về sang chấn ‘hốt cú chót’ nếu bà Tiến chẳng may bị ‘văng’’ khỏi đại hội 13.
Nếu Thứ trưởng y tế Trương Quốc Cường không bị quá nhiều dư luận chú ý bởi đặc tính giấu mặt của ông ta, thì đặc thù thích làm nổi của Nguyễn Thị Kim Tiến đã đưa tên bà ta vào lịch sử của dân tộc Việt Nam trong câu vè ‘Trai kim Cự, gái Kim Tiêm; Kẻ thì giết biển, ả chuyên giết người’, không chỉ bởi tội nhập thuốc ung thư giả mà đã giết hàng ngàn người bệnh đến hai lần, mà còn để cho toàn bộ ngành y tế rơi vào thảm trạng vô lương tâm trong kiểu cách đối xử với hàng triệu bệnh nhân nghèo.
Nguyễn Thị Kim Tiến cũng là một trong những quan chức bị dân chúng Việt Nam căm ghét nhất và đòi hỏi phải từ chức nhiều nhất. Những làn sóng đòi bà ta phải từ chức cứ rộ lên từng đợt trên mạng xã hội hầu như vào mỗi năm.
Nhưng không những không chịu từ chức, không những được ‘lò’ của Nguyễn Phú Trọng nương nhẹ và không phải chịu bất cứ một hình thứ kỷ luật nào, đến tháng 7 năm 2019 Nguyễn Thị Kim Tiến còn được đặc cách bổ nhiệm Trưởng Ban Bảo vệ chăm sóc sức khỏe cán bộ trung ương, trở thành bộ trưởng duy nhất không phải là ‘trung ủy’ nhưng lại có độ tập quyền thuộc loại cao nhất trong giàn giáo các bộ trưởng và như được đúc khuôn bởi mô hình ‘chủ tịch nước kiêm tổng bí thư’ của Nguyễn Phú Trọng.
‘Củi nhà’ khác ‘củi rừng’ ra sao?
Tháng 9 năm 2019, bầu không khí ‘toàn đảng’, toàn quân lập thành tích chào mừng đại hội 13’ đã trở nên quyết liệt và hứa hẹn sống mái. Đơn thư tố cáo nội bộ – cái mà đảng cầm quyền xem là ‘thông tin không chính thức’ bất chợt tung ra dày đặc trên mạng xã hội…
Chỉ hai ngày sau khi Nguyễn Thị Kim Tiến ‘hốt cú chót’ vụ con trai Hoàng Quốc Cường, Thanh tra Chính phủ thình lình thông báo kết luận thanh tra vụ nhập khẩu thuốc ung thư giả, nhưng lần này đề cập trực tiếp đến trách nhiệm của Cục quản lý Dược, Bộ Y tế. Đáng chú ý, kết luận thanh tra trên đã chính thức xác định Bộ Y tế đã có nhiều tắc trách trong đăng ký, quản lý nhập khẩu, lưu hành thuốc chữa bệnh, dẫn đến doanh nghiệp nhập khẩu, lưu hành thuốc ung thư giả.
Cũng đáng chú ý, Thanh tra Chính phủ chuyển kết luận thanh tra này sang Ủy ban kiểm tra trung ương để xem xét, xử lý theo thẩm quyền đối với cán bộ, đảng viên thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý có liên quan đến khuyết điểm, vi phạm nêu trong kết luận thanh tra.
Và cũng chỉ vài ngày sau đó, Bộ Công an khởi tố vụ án này.
Như vậy, sau hai năm ‘không chính thức’ kể từ lúc mở tòa xử Công ty Pharma nhập thuốc ung thư giả, cũng là hai năm Bộ trưởng ‘kim tiêm’ Nguyễn Thị Kim Tiến được bảo bọc bởi Nguyễn Phú Trọng – người đã được bà Tiến chăm sóc thường trực và hết mình trong khoảng thời gian ông Trọng bị bạo bệnh từ tháng 4 năm 2019, Nguyễn Thị Kim Tiến đã chính thức bị quy trách nhiệm trong vụ án tán tận lương tâm đó.
Vậy ‘ả chuyên giết người’ sẽ bị xử lý ra sao – chỉ đơn giản là về mặt đảng và một phần trách nhiệm hành chính, hay còn phải ra tòa để với tội danh hình sự nhẹ nhàng nhất cũng phải là ‘thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng’?
Nhưng với truyền thống ‘giơ cao đánh khẽ’ và đặc biệt với triết lý mới ‘chống tham nhũng phải nhân văn’ của ‘Tổng tịch’ Nguyễn Phú Trọng, chẳng có gì chắc chắn là Bộ trưởng y tế Nguyễn Thị Kim Tiến sẽ phải nhận một hình thức xử lý nào, cho dù là xử lý cho có.
Thậm chí còn có thông tin ‘không chính thức’ cho biết Nguyễn Thị Kim Tiến đã có tên trong danh sách các ủy viên trung ương cho đại hội 13, sau khi Hội nghị trung ương 10 kết thúc vào tháng 5 năm 2019.
Cũng bởi thế, triển vọng bà Tiến tiếp tục được cho tồn tại để tận tình chăm sóc sức khỏe cho Nguyễn Phú Trọng và ‘các đồng chí có công với cách mạng’ là khá tươi sáng.
Rất ‘đồng cảm’ với Nguyễn Thị Kim Tiến còn là hàng loạt quan chức có quá nhiều tai tiếng nhưng vẫn an lạc hành sự như Bí thư Thanh Hóa Trịnh Văn Chiến, cựu Bí thư Hà Giang Triệu Tài Vinh, Bí thư Bắc Ninh Nguyễn Nhân Chiến, Bí thư Yên Bái Phạm Thị Thanh Trà… Tất cả những quan chức này đều được xem là ‘người nhà’ của ‘Người đốt lò vĩ đại’.
https://www.voatiengviet.com/a/vn-pharma-nguyen-thi-kim-tien/5098566.html
VN Pharma: ‘Minh bạch’ lại khóc ngất!
Hội đồng xét xử sơ thẩm lần thứ hai vụ án Nguyễn Minh Hùng (cựu Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Tổng giám đốc VN Pharma) và đồng bọn “buôn bán thuốc giả” vừa tạt vào mặt “minh bạch” một gáo nước lạnh: Cảnh báo tất cả các cá nhân dự xử, từ bị cáo, nhân chứng, người có quyền và nghĩa liên quan,… cho đến luật sư, báo giới,… rằng, hồ sơ vụ án có một số tài liệu thuộc loại “mật” và “tuyệt mật”, vô tình hay cố ý tiết lộ những tài liệu này sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự (1)!
***
VN Pharma chào đời năm 2011, năm 2012 thai nghén rồi sinh hạ năm công ty con, đến 2014 trở thành “vua” trong lĩnh vực nhập cảng – tranh thầu – phân phối thuốc, thiết bị y tế cho các bệnh viện trên toàn quốc.
Tháng 9 năm 2014, công an Việt Nam khởi tố vụ “buôn lậu” xảy ra ở VN Pharma. Hàng “buôn lậu” được xác định là H-Capita, một loại thuốc đặc trị ung thư mà VN Pharma xin phép nhập cảng từ Canada và đã được cho phép nhập cảng, phân phối tại Việt Nam.
Có thể tóm tắt vụ “buôn lậu” vừa kể thế này: Thông qua trung gian, VN Pharma tiếp cận với người của một công ty dược có tên là Helix ở Canada để mua H-Capita. Về nguyên tắc, muốn có giấy phép nhập cảng H-Capita, Helix phải cung cấp hồ sơ về H-Capita cho VN Pharma nhưng Helix chẳng có gì để trao cho VN Pharma cả. Do đó VN Pharma thay Helix làm hết (tự soạn từ kết quả nghiên cứu, kết quả thử nghiệm đến giấy phép phân phối tại Canada, hướng dẫn bảo quản, hướng dẫn sử dụng,…).
Cho dù có thể tìm thông tin về Helix, về H-Capital trên Internet và chỉ cần dùng Google, cũng có thể nhận ra Helix là… công ty ma, H-Capita là… thuốc đểu nhưng Cục Quản lý Dược của Bộ Y tế – cơ quan kiểm soát, cho phép lưu hành tất cả các lọai dược phẩm sản xuất trong nước và nhập cảng, không làm! Cơ quan này cũng chẳng nhận ra, những tài liệu liên quan đến H-Capita mà VN Pharma đệ trình có nhiều sai sót ký quái… Nhờ vậy, VN Pharma có giấy phép nhập cảng, phân phối H-Capita tại Việt Nam!
***
Cách nay năm năm, khi vụ VN Pharma/H-Capita bùng lên thành scandal, từng có rất nhiều người thắc mắc, tại sao lại xem ông Hùng và tám đồng phạm “buôn lậu”, trong khi tất cả những tình tiết có liên quan đến chuỗi sai phạm này là “buôn bán thuốc giả”? Tuy nhiên hệ thống tư pháp không thèm giải thích tại sao.
Tháng 8 năm 2017, Hội đồng xét xử sơ thẩm lần đầu, tuyên phạt ông Hùng và ông Võ Mạnh Cường (Giám đốc Công ty H&C – bị cáo buộc là đồng chủ mưu) mỗi người 12 năm tù. Bảy bị cáo còn lại bị phạt nhiều mức khác nhau, cao nhất là 5 năm tù, nhẹ nhất là hai năm tù nhưng được hưởng án treo.
Bản án vừa kể khiến dư luận phẫn nộ không chỉ do điều tra – truy tố – kết án sai bản chất của hành vi phạm tội, đó rõ ràng là “buôn bán thuốc giả” (hình phạt lẽ ra nặng hơn nhiều so với “buôn lậu”), mà còn bỏ sót trách nhiệm của nhiều viên chức như: Nguyễn Quốc Triệu (cựu Bộ trưởng Y tế, nguyên Trưởng Ban Bảo vệ sức khỏe cho BCH Trung ương đảng CSVN, nay được thay thế bằng Nguyễn Thị Kim Tiến), Cao Minh Quang, Trương Quốc Cường (cùng là Thứ trưởng Y tế),… Đã vậy còn làm ngơ, không truy xét xem những ai biến VN Pharma thành “vua”!
Chẳng riêng hệ thống tư pháp, hệ thống chính trị và hệ thống công quyền cũng làm ngơ, không thèm đáp ứng yêu cầu của công chúng: Liệu bà Nguyễn Thị Kim Tiến, cựu Thứ trưởng Y tế, nay là Bộ trưởng Y tế, có giữ được sự “vô tư” cần thiết khi ông Hoàng Quốc Dũng, em chồng bà Tiến là Phó Tổng giám đốc của VN Pharma? Khi VN Pharma/H-Capita bùng lên thành scandal, tại sao bà nói dối – phủ nhận tin đồn bà có thân nhân làm việc cho VN Pharma (2) và chưa bao giờ xin lỗi do đã nói dối?..
Có thể trận bão dư luận về bản án sơ thẩm xử ông Hùng, ông Cường và các đồng phạm “buôn lậu” là lý do một tháng sau (tháng 9 năm 2017), Viện Kiểm sát phúc thẩm tại TP.HCM đột nhiên tuyên bố đã kháng nghị hủy bản án sơ thẩm. Tháng 10 năm 2017, tới lượt Tòa phúc thẩm của Tòa án Tối cao tại TP.HCM tuyên hủy bản án sơ thẩm, yêu cầu điều tra – xác định lại tội danh, xác định thêm đồng phạm…
***
Đầu tuần này, ông Hùng, ông Cường và các đồng phạm tiếp tục bị đưa đến pháp đình để chịu xét xử sơ thẩm lần hai. Tuy tội danh đã đổi từ “buôn lậu” thành “buôn bán thuốc giả”, tuy công an đã khởi tố thêm ba người, nâng tổng số bị cáo từ chín thành 12 nhưng cả ba đều chỉ là nhân viên hoặc của VN Pharma, hoặc của Công ty H&C.
Cho dù phiên xử sơ thẩm lần hai chỉ mới bắt đầu song chắc chắn hàng loạt câu hỏi liên quan đến nhiều vấn đề mà công chúng từng quan tâm sẽ không được giải đáp. Ví dụ, VN Pharma không chỉ nhập và phân phối H-Capita. VN Pharma từng nhập cảng – phân phối ít nhất bảy loại kháng sinh dùng để chích vào tĩnh mạch của… Helix. Helix là… công ty ma. Những được phẩm như H-Capita đã được xác định là không thể dùng… cho người!
Dựa vào các yếu tố đó, y giới cảnh báo, nếu không hội đủ yêu cầu nghiêm ngặt về chất lượng, kháng sinh tiêm vào tĩnh mạch sẽ trở thành đặc biệt nguy hiểm cho người bệnh. Thế nhưng sau scandal VN Pharma/H-Capita, Cục Quản lý Dược chỉ lẳng lặng rút giấy phép lưu hành bảy loại kháng sinh mà VN Pharma từng mua từ Helix!
Còn hệ thống tư pháp (công an, viện kiểm sát, tòa án) của Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam? Hệ thống này cũng không bận tâm. Hoạt động điều tra – truy tố – xét xử ông Hùng, ông Cường và các đồng phạm chỉ xoay quanh H-Capita, bất kể một đại biểu Quốc hội vốn là chuyên viên y tế đã từng chất vấn tại sao (3)?
Ông Hùng, ông Cường và phần lớn thuộc cấp dính líu đến scandal VN Pharma/H-Capita đã bị tạm giam hơn năm năm. Trong năm năm ấy, các viên chức y tế có trách nhiệm liên đới không chỉ vô sự mà còn được qui hoạch để đảm nhận những trọng trách… nặng nề hơn. Ông Trương Quốc Cường, Cục trưởng Cục Quản lý Dược ngày ấy, nay là Thứ trưởng Y tế. Ông Nguyễn Tất Đạt, ngày ấy là Trưởng phòng Quản lý kinh doanh Dược, nay là Cục phó Cục quản lý Dược…
Mãi đến tuần trước, sau khi Thanh tra của chính phủ chuyển Kết luận Thanh tra việc cấp giấy phép nhập cảng và giấy lưu hành 10 loại thuốc của Công ty Helix cho VN Pharma đến Ủy ban Kiểm tra của BCH Trung ương đảng CSVN, đề nghị nơi này xem xét, xử lý theo thẩm quyền những đảng viên thuộc diện Ban Bí thư, Bộ Chính trị quản lý (4), công an mới khởi tố vụ án “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Cục Quản lý Dược và các nơi có liên quan đến VN Pharma/H-Capita (5).
Chắc chắn dấu hiệu vi phạm pháp luật đã rất rõ nên công an mới khởi tố vụ án nhưng vụ án mới trong scandal VN Phama/H-Capita chưa có bị can. Ủy ban Kiểm tra chưa luận tội, Ban Bí thư, Bộ Chính trị chưa có… phán quyết thì công an, kiểm sát, tòa án phải chờ xem cá nhân nào thuộc diện Ban Bí thư, Bộ Chính trị quản lý, bị chọn làm… bị can.
Đó là ví dụ minh họa tại sao những người kêu gọi thực hiện “tam quyền phân lập” (lập pháp, hành pháp, tư pháp hoạt động độc lập, kiểm soát lẫn nhau nhằm bảo đảm các hệ thống hoạt động lành mạnh) – lõi của thể chế cộng hòa, luôn bị đảng ta xem là… thù địch, là luận điệu phản động “cổ xúy cho… xung đột quyền lực và bất ổn chính trị” (6)!
***
Dẫu hoạt động “buôn bán thuốc giả” của ông Hùng, ông Cường liên quan chặt chẽ với hoạt động của Cục Quản lý Dược và Bộ Y tế nhưng rõ ràng, hệ thống tư pháp muốn tách chuỗi hoạt động phạm pháp này thành hai vụ án riêng biệt. Bộ Chính trị, Ban Bí thư giữ vai trò gì khi năm năm sau, mới khởi tố vụ án thứ hai?
Lần trước, khi “được” truy tố tội “buôn lậu”, hình phạt tối đa dành cho ông Hùng chỉ là 12 năm nhưng lần này, khi tội danh đã chuyển thành “buôn bán thuốc giả”, ông Hùng sẽ phải đối diện với khả năng bị phạt tử hình. Liệu viễn cảnh ấy có làm ông Hùng suy sụp tới mức “khai tuốt tuồn tuột” và gây nguy hại cho qui hoạch nhân sự lãnh đạo chủ chốt của đảng ở nhiệm kỳ tới?
Vì lẽ gì mà nhập cảng – phê duyệt – phân phối dược phẩm lại có tài liệu thuộc loại “mật” và “tối mật”? Vì lẽ gì mà Hội đồng xét xử vụ án Nguyễn Minh Hùng và đồng bọn “buôn bán thuốc giả” phải cảnh báo tất cả các cá nhân liên quan đến tiến trình xét xử, rằng vô tình hay cố ý tiết lộ những tài liệu được bảo mật sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự? Cảnh báo như vậy thì làm sao có thể tìm và xác định “sự thật khách quan” để định tính, định lượng cho đúng đắn theo đúng tinh thần của luật hình sự?
Tài liệu “mật” và “tuyệt mật” liên quan tới nhập cảng – phê duyệt – phân phối dược phẩm, có cùng tính chất với… tài liệu “mật” và “tuyệt mật” trong vụ… AVG bán 95% cổ phần cho MobiFone không? Bảo mật chắc chắn có lợi cho một số cá nhân, một số nhóm nhưng làm sao bảo đảm sự toàn vẹn của công lý, làm sao thuyết phục đám đông, rằng công lý đã được thực thi và hệ thống tư pháp từng xác định ông Hùng chỉ “buôn lậu”, lần này vẫn… đúng khi bảo rằng đó là… “buôn bán thuốc giả”?
Chú thích
(1) https://plo.vn/phap-luat/nhung-dau-mat-tuyet-mat-trong-ho-so-vu-an-vn-pharma-860035.html
(3) https://news.zing.vn/lo-hong-dau-thau-duoc-pham-giup-vn-pharma-thang-the-post775699.html
https://www.voatiengviet.com/a/vn-pharma-nguyen-minh-hung/5098560.html