Tin Việt Nam – 22/05/2020
Bộ Giao thông Vận tải xin ngân sách để ‘đền’ các trạm BOT
Bộ Giao thông- Vận tải Việt Nam vừa có báo cáo và đề xuất một số kiến nghị xử lý bất cập tại các trạm thu phí BOT giao thông đường bộ đặt sai vị trí, khiến đa số người dân phản đối, trong đó có việc xin ngân sách để ‘đền’.
Truyền thông trong nước loan tin hôm 22/5 dẫn báo cáo của Bộ Giao thông Vận tải gửi tới Quốc hội kỳ họp thứ 9 với nội dung các trạm BOT bị người dân phản đối hay giảm doanh thu thì Bộ sẽ dừng thu phí, xóa trạm và báo cáo Thủ tướng bố trí nguồn vốn ngân sách nhà nước để thanh toán cho các nhà đầu tư.
Báo cáo cũng cho biết 15/19 trạm thu phí BOT đã khắc phục được tình trạng mất an ninh trật tự. 4 trạm còn lại vẫn còn bất cập, gồm trạm Bỉm Sơn tuyến tránh phía tây TP Thanh Hóa, trạm trên quốc lộ 3 dự án BOT Thái Nguyên – Chợ Mới và cải tạo quốc lộ 3, trạm T2 dự án BOT cải tạo, nâng cấp quốc lộ 91 và quốc lộ 91B và trạm thu phí La Sơn – Túy Loan.
Bộ GTVT cho biết do có những khó khăn, vướng mắc về giải pháp xử lý bất cập nên đến nay, các trạm vẫn chưa được thu phí, gây sụt giảm doanh thu tại các dự án.
Trước đó vào ngày 18/5 Bộ Giao thông Vận tải cũng đưa ra nhiều lý do trong việc các trạm BOT bị sụt giảm doanh thu và trình Chính phủ hai phương án đề xuất hỗ trợ các doanh nghiệp BOT nhằm tăng phí tại các trạm BOT. Khẳng định rằng nếu không tăng phí BOT thì nhiều khoản vay của nhà đầu tư có nguy cơ trở thành nợ xấu ngân hàng.
Thống kê cho thấy tại Việt Nam hiện nay có 88 trạm thu phí sử dụng đường bộ theo hình thức BOT (Xây Dựng – Vận Hành – Chuyển Giao). Bộ GT-VT quản lý 74 trạm, số còn lại do các Ủy Ban Nhân Dân các tỉnh quản lý. Tuy nhiên đã có nhiều phản đối trong cả nước hơn hai năm qua, các tài xế cho rằng các chủ đầu tư không xây dựng bao nhiêu, mà lại cố tình đặt trạm sai vị trí để thu nhiều tiền, ngoài ra số tiền phải trả khi qua các trạm cũng bị người dân phản đối cho là quá cao.
Không cải tổ giáo dục, nạn gian lận thi cử
vẫn tiếp tục xảy ra ở Việt Nam
Các mức án mà TAND tỉnh Hòa Bình tuyên đối với 15 cán bộ từng công tác trong ngành giáo dục và công an ở tỉnh này trong vụ án là từ 21 tháng đến 10 năm tù.
Về các mức án này, Thạc sĩ Đinh Gia Hưng, giảng viên Văn hóa học trường ĐH Kiến trúc Đã Nẵng, có nhận định:
“Tôi nghĩ rằng vấn đề không phải là hình phạt như thế nào, mà vấn đề là phải minh bạch và vấn đề là người dân người ta phải có ý kiến, tham gia vào quá trình đó; người ta phải giám sát, kiểm tra, cũng như là phản ánh lại những điều tòa án thực hiện, các mức án đưa ra trong giáo dục. Tôi nghĩ là nếu làm đúng cái đó, thì các mức án sẽ thực thi hiệu quả và nó có tác dụng răn đe, ngăn ngừa tất cả những ai có ý định vi phạm diễn ra trong khuôn khổ coi thi, chấm thi, cũng như là gian lận trong kỳ thi cử.”
Theo thạc sĩ Đinh Gia Hưng, mặc dù trong các Điều luật của Việt Nam đã có những khung quy định, mức phạt đối với các trường hợp vi phạm về gian lận thi cử, nhưng người dân ít biết đến các thông tin cụ thể về điều này:
“Nhưng thường người dân họ ít được thông tin, họ không biết được cái điều như vậy, thành ra khi những vụ việc xảy ra, người ta cũng không biết toà án xử như thế nào, mức độ ghiêm minh tới đâu và người ta làm có đúng theo quy định pháp luật hay không.”
Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ tịch Hội Luật gia TP.HCM, trình bày các mức xử phạt hành chính trong lĩnh vực giáo dục được qui định tại Nghị định 138:
“Mức phạt cho hành vi mang tài liệu, thông tin không được phép vào phòng thi và khu vực chấm thi, sẽ phạt từ 1-2 triệu VNĐ; hoặc là cái hành vi làm bài thi hộ, trợ giúp thí sinh làm bài sẽ bị phạt từ 2-3 triệu VNĐ; hành vi thi thay hay đi thi kèm với người khác, thì phạt từ 3-5 triệu VNĐ; hành vi viết thêm hoặc sửa chữa nội dung bài thi, hoặc sửa điểm bài thi sẽ phạt hành chính từ 5-7 triệu VNĐ; hành vi đánh tráo bài thi sẽ phạt từ 7-10 triệu VNĐ và 8-10 triệu VNĐ cho hành vi tổ chức thi sai quy định.”
Ngoài ra, theo luật sư Nguyễn Văn Hậu, hành vi viết thêm, sửa đổi nội dung bài thi hoặc sửa điểm bài thi có thể bị phạt hành chính từ 20-25 triệu đồng. Nếu tính chất và mức độ bị xem xét là có ảnh hưởng nghiêm trọng đến xã hội có thể bị truy tố trách nhiệm hình sự. Liên quan đến vụ án ở tỉnh Hòa Bình, luật sư Hậu đánh giá đây là vụ gian lận thi cử lớn nhất bị phát hiện từ trước đến nay và đã làm niềm tin của người dân về ngành giáo dục bị giảm sút:
“Đây là hành vi sai phạm nghiêm trọng, nó gây ảnh hưởng đến cả bộ máy giáo dục, cũng như ảnh hưởng đến ngân sách nhà nước để rà soát, kiểm tra kết quả chấm thi. Hành vi sửa điểm có thể bị truy
cứu trách nhiệm hình sự về tội giả mạo trong công tác theo Điều 359 của Bộ luật Hình sự hiện nay. Người phạm tội, theo quy định của điều này, có thể bị phạt tù đến 20 năm và thấp nhất là 12 tháng tùy theo tính chất, mức độ.”
Luật sư Hậu cho rằng những mức phạt nêu trên là nghiêm khắc, được xem là một lời cảnh báo đối với những người có hành vi vi phạm trong thi cử chỉ vì nể nang bạn bè, người thân vì theo ông, đó là những lời giải trình không thuyết phục của các bị cáo.
PGS-TS Hoàng Dũng, giảng viên Đại học Sư Phạm TP.HCM, nhận định rằng khi một xã hội đã bị hỏng, mọi cách xây dựng về kỹ thuật để loại trừ gian dối chỉ dừng ở một ngưỡng nào đó và người điều hành phải hình dung, đặt mình vào tình huống xử lý khủng hoảng. Ngoài ra, khi các cấp bị truy cứu trách nhiệm và đưa ra tòa, theo tiến sĩ Hoàng Dũng, chỉ là thuộc cấp thừa hành:
“Thế nhưng mà ta thấy là các cấp đưa ra tòa là cấp thấp, chỉ riêng người nào bị truy tố thôi, chứ chưa nói đến mức án, đã thấy rằng là nhiều người thoát tội. Những người đóng vai trò chủ chốt chưa được đưa ra tòa, thành ra tính nghiêm nó cũng vừa phải.”
PGS-TS Hoàng Dũng cho rằng những hi vọng có thể thay đổi hoàn toàn nền giáo dục ở Việt Nam trong một sớm, một chiều để trở thành cái gì đó trong sạch là một ảo tưởng:
“Giáo dục không thể là một áp đảo riêng được; xã hội có cái gì, giáo dục có cái ấy; nó có thể tầm cấp không lớn, kinh khủng như trong các ngành trực tiếp đến kinh tế, ngành trực tiếp đến quyền lực, nhưng mà nó không phải nói là áp đảo được.”
Tiến sĩ Hoàng Dũng cũng cho rằng những công tác được thực hiện trong ngành giáo dục Việt Nam để tránh các hành vi gian lận thi cử cũng đã được tiến hành trong nhiều năm qua. Tuy nhiên, việc gian lận vẫn tiếp tục xảy ra:
“Ở Việt Nam, người ra đề thi cũng không biết chắc cái đề của mình có được chọn không, mà họ bị đưa vào nơi cách ly, điện thoại tịch thu, xung quanh là có công an gác. Tôi đã từng đi làm mấy cái đề thi chỉ để tuyển cao học thôi, chứ không phải tuyển đại học, vì đại học căng thẳng hơn rất nhiều, thế mà cũng phải như vậy. Đến khi học trò thi xong thì tôi mới được về. Thế mà người ta vẫn có thể gian lận được.”
Thạc sĩ Đinh Gia Hưng nhận định, để Việt Nam có thể thực hiện công việc thi cử tốt hơn thì bản thân việc học phải biểu thị tương ứng—học để làm gì, học phát triển kỹ năng nào, kiến thức nào và việc thi cử cần phải phản ánh những yếu tố, phẩm chất tương xứng:
“Chẳng hạn như là việc học để phát triển tư duy, chứ không phải học theo sự áp đặt, hay bắt học sinh phải nhớ, tái hiện lại; những cách học như vậy thì ra đề tương ứng, có nghĩa là những đề phải kích thích tư duy mở, các tư duy tổng hợp, sáng tạo của học sinh. Tôi nghĩ là nếu giáo dục Việt Nam theo kiểu giáo dục khai phóng, cởi mở, tạo sự thoải mái cho tư duy học sinh thì khi mà ra đề, chọn đề thì nó có bản chất ấy—bản chất thực thi bản năng của học sinh, chứ không phải là bắt nhớ hết, tái hiện lại những cái cũ.”
Theo thạc sĩ Đinh Gia Hưng, cải tổ căn cơ nhất là suy nghĩ trong vấn đề giáo dục phải thay đổi; các hình thức, nội dung giảng dạy, cũng như các phương pháp, mục tiêu phải vương đến việc tạo ra những công dân trưởng thành, có phẩm chất về tư duy, trí thức. Đồng thời, nền giáo dục Việt Nam cần chú tâm vào việc phát triển sáng tạo cũng như nhân phẩm của học sinh. Từ đó, quy định cho việc ra đề thi, coi thi và thi cử trở thành một hoạt động mang tính giáo dục nhân bản và sâu sắc hơn.
Lần đầu tại Việt Nam
một chủ tịch tỉnh kiêm chức hiệu trưởng đại học!
Ủy ban Nhân dân (UBND) tỉnh Quảng Ninh hôm 18/5/2020 có quyết định công nhận ông Nguyễn Văn Thắng hiện là Chủ tịch UBND tỉnh, sẽ kiêm nhiệm luôn chức vụ Hiệu trưởng Trường Đại học Hạ Long, nhiệm kỳ 2020-2025.
Ông Nguyễn Văn Thắng, ngoài chức vụ chủ tịch tỉnh còn là Uỷ viên dự khuyết Trung ương Đảng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Bí thư Ban cán sự Đảng UBND tỉnh.
Chưa từng có tiền lệ
Phó giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Dũng trong trao đổi với RFA hôm 21/5 liên quan vấn đề này cho biết trong hơn 40 năm công tác trong ngành giáo dục đại học, ông chưa bao giờ thấy trường hợp chủ tịch một tỉnh lại kiêm luôn chức hiệu trưởng một trường đại học:
“Việc ông Chủ tịch tỉnh mà làm luôn hiệu trưởng một trường đại học thì về lối hành chính ở Việt Nam sẽ rất thuận lợi. Tức là khi ông Chủ tịch tỉnh ký dưới tư cách là hiệu trưởng của một trường, mà lưu ý trường này thuộc tỉnh, thì tôi tin chắc rằng không có một cơ quan nào trong tỉnh dám làm chậm trễ hay gây khó khăn. Trong khi không chắc ông hiệu trưởng mà không có cương vị đó mà người ta làm ngay, thành ra có thuận lợi. Nhưng những thuận lợi đó không có gì mà đáng ca ngợi, trái lại còn cho thấy chỗ đáng thay đổi của nền hành chính Việt Nam, vì người này ký thì giải quyết sớm, người kia ký thì để đó đã… Ngoài ra còn nhiều chuyện khác, mà tôi tin chắc rằng một chủ tịch tỉnh khó lòng làm tốt vai trò một hiệu trưởng.”
Ông sẽ giao cho người phó làm hết, như thế không phải là một hiệu trưởng thực sự… Nhưng điều tôi ngạc nhiên là vì sao ông không kiếm người khác làm hiệu trưởng mà lại mất công như vậy.
-PGS. TS Hoàng Dũng
Phó giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Dũng cho rằng, một vị hiệu trưởng thì trăm công nghìn việc, mà ông chủ tịch tỉnh thì cũng đâu có nhiều thì giờ, trừ khi là ông là người ‘cõi trên’, người phi thường, cùng một lúc làm được hai nhiệm vụ đó. Ông nói tiếp:
“Tôi hình dung tuy làm hiệu trưởng nhưng ông sẽ giao cho người phó làm hết, như thế không phải là một hiệu trưởng thực sự… Nhưng điều tôi ngạc nhiên là vì sao ông không kiếm người khác làm hiệu trưởng mà lại mất công như vậy.”
Theo thông tin đăng tải trên trang chủ, Trường Đại học Hạ Long là trường công lập, trực thuộc UBND tỉnh Quảng Ninh. Trường được thành lập theo Quyết định số 1869, ban hành ngày 13/10/2014 của Thủ tướng Chính phủ, trên cơ sở sáp nhập trường Cao đẳng Sư phạm Quảng Ninh và trường Cao đẳng Văn hóa, Nghệ thuật và Du lịch Hạ Long.
Không chỉ ông Thắng là quan chức tỉnh làm lãnh đạo nhà trường, trong số các Ủy viên Hội đồng Đại học Hạ Long, còn có rất nhiều lãnh đạo của các sở, ban, ngành tỉnh Quảng Ninh, trong đó có ông Đỗ Văn Lực – Giám đốc Công an tỉnh Quảng Ninh.
Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đình Cống, một nhà giáo nhân dân, từng là cán bộ giảng dạy trường Đại học Bách khoa Hà Nội, trước khi về hưu ông đảm nhận chức vụ Chủ nhiệm Khoa tại Đại học Xây dựng Hà Nội, cho RFA biết ý kiến của mình hôm 21/5:
“Tôi nghĩ rằng, vấn đề là năng lực, nếu ông ấy là người có tài năng, được kiểm chứng, được mọi người đánh giá thì ông làm cũng được. Chỉ sợ rằng ổng không có tài năng gì cả mà kiêm luôn hai chức thì không hay. Ở Việt Nam, thường thường dựa vào chuyện này chuyện kia nói, chứ không dựa vào năng lực. Một ông Chủ tịch tỉnh hoàn toàn có thể kiêm luôn hiệu trưởng một trường đại học tư thục, nếu có năng lực, chứ không phải hoàn toàn không thể. Nhưng nếu ông Chủ tịch tỉnh không có khả năng, không hiểu về giáo dục, không biết cách mà cứ xông vào làm thì tôi cho rằng đó là lạm chức lạm quyền.”
Các lãnh đạo chính phủ và bộ giáo dục thời gian gần đây luôn phát biểu cho rằng cần tăng quyền tự chủ cho các trường. Theo quy định thì hội đồng trường là tổ chức quyền lực cao nhất của trường đại học, có quyền bổ nhiệm và miễn nhiệm hiệu trưởng. Hiện ông Nguyễn Văn Thắng là chủ tịch UBND tỉnh có quyền ra quyết định công nhận hiệu trưởng, mà lại kiêm luôn chức hiệu trưởng, thì việc hội đồng trường cần miễn nhiệm hiệu trưởng khi lãnh đạo yếu kém, sẽ thực hiện như thế nào?
Trả lời RFA hôm 21/5, Giảng viên Đinh Gia Hưng của Đại Học Kinh Tế Đà Nẵng, nói:
“Tôi nghĩ việc ông Chủ tịch tỉnh mà làm luôn hiệu trưởng một trường đại học là rất kỳ lạ và trái thông lệ của giáo dục. Bởi vì, một người làm hiệu trưởng một trường đại học phải rất đặc biệt, có tầm cỡ nào đó trong giới học thuật, hay giới lãnh đạo trong ngành giáo dục. Tôi không biết là ông này có tầm cỡ như vậy chưa, có tầm cỡ giáo dục tức là phải có học vị, kinh nghiệm quản lý, kinh nghiệm giảng dạy, kinh nghiệm điều hành, phải có tầm cỡ một vị lãnh đạo giáo dục, nhất là đại học. Nếu ông này đạt được tầm cỡ này và được bổ nhiệm thì cũng khó thực hiện công việc của một lãnh đạo đại học, vì nó rất đặc thù, và phải toàn tâm toàn ý cho trường đại học. Trong khi nhân vật này chủ tịch tỉnh, thì rõ ràng hai việc này là bất khả, không thể nào tiến hành song song được.”
Có sai luật?
Theo cổng thông tin điện tử Trường Đại học Hạ Long, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Văn Thắng có học vị cao nhất là bằng tiến sĩ Kinh tế ngành Tài chính lưu thông iền tệ tại Học viện Tài chính. Trước khi công tác tại UBND tỉnh, ông từng công tác trong ngành tài chính ngân hàng. Tuy nhiên, ông chưa hề công tác giảng dạy, hay đảm nhận chức vụ lãnh đạo nào trong ngành giáo dục.
Trả lời báo chí trong nước hôm 20/5, Phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Quảng Ninh, Đặng Huy Hậu cho biết, việc UBND tỉnh công nhận ông Nguyễn Văn Thắng kiêm nhiệm thêm chức vụ hiệu trưởng Trường ĐH Hạ Long là đúng quy định. Quyết định này theo đề nghị của hội đồng nhà trường và của giám đốc Sở Nội vụ.
Còn nguyên vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp, Tiến sĩ Hoàng Ngọc Vinh khi trả lời truyền thông trong nước, đã khẳng định chủ tịch UBND tỉnh kiêm nhiệm chức vụ hiệu trưởng là trái với điều 20 của Luật giáo dục đại học 2018.
Tôi nghĩ rằng, vấn đề là năng lực, nếu ông ấy là người có tài năng, được kiểm chứng, được mọi người đánh giá thì ông làm cũng được. Chỉ sợ rằng ổng không có tài năng gì cả mà kiêm luôn hai chức thì không hay.
-GS. TS. Nguyễn Đình Cống
Theo Bộ Luật giáo dục đại học 2018 được đăng tải trên trang Thư viện Pháp luật, khoảng 2 điều 20 quy định tiêu chuẩn hiệu trưởng trường đại học là người có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt, có trình độ tiến sĩ, có đủ sức khỏe để thực hiện nhiệm vụ… có uy tín khoa học và kinh nghiệm quản lý giáo dục đại học…
Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đình Cống, nhận định thêm:
“Tôi cho rằng đừng căn cứ vào chức danh, đừng căn cứ vào quá trình công tác của ổng mà đánh giá. Có thể quá trình công tác ổng không làm gì về giáo dục cả, nhưng ổng có những suy nghĩ sâu sắc về giáo dục, ổng có thể nghiên cứu, ngẫm nghĩ về giáo dục, ổng có thể biết. Ví dụ như, hiện nay giáo dục Việt Nam người ta nói rằng phụ thuộc quá nhiều vào chính trị, bị chính trị hóa, nếu ổng làm và bảo tôi không chính trị hóa giáo dục, tôi sẽ đưa giáo dục phát triển độc lập, tôi sẽ đưa giáo dục trường tôi phát triển khoa học, khai phóng, khai sáng, trả giáo dục về cho giáo dục… nếu ổng nói được như thế thì quá hay.”
Tuy nhiên Giáo sư Nguyễn Đình Cống cho rằng, nếu Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Văn Thắng tiếp tục nói rằng trường Đại học Hạ Long phải theo chủ nghĩa Mác-Lenin, phải do chính trị lãnh đạo, thì lúc ấy mới biết rằng ông ấy là một người ‘vứt đi’. Nhưng một vị chủ tịch tỉnh còn là Uỷ viên dự khuyết Trung ương Đảng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Bí thư Ban cán sự Đảng UBND tỉnh, thì khó có thể nói rằng ‘giáo dục không theo chủ nghĩa Mác-Lenin’.
Hoãn họp báo về vụ án tử tù Hồ Duy Hải
Cuộc họp báo về vụ tử tù Hồ Duy Hải mà Công an tỉnh Long An dự định tổ chức vào chiều ngày 22 tháng 5 bị hoãn lại.
Mạng báo Tiền Phong loan tin ngày 22 tháng 5 dẫn lời ông Đại tá Phạm Văn Tâm, Phó Giám đốc Công an tỉnh Long An về thông tin hoãn cuộc họp báo như vừa nêu. Theo báo này, ông Phó Giám đốc Công an tỉnh Long An nói lẽ ra cuộc họp báo về vụ tử tù Hồ Duy Hải diễn ra vào chiều ngày 22 tháng 5; tuy nhiên do một số người liên quan bận việc đột xuất nên phải hoãn cuộc họp báo theo dự kiến.
Ông Phạm Văn Tâm nói với phóng viên báo Tiền Phong rằng Công an tỉnh Long An vẫn chuẩn bị cho buổi họp báo. Thời gian cụ thể cuộc họp sẽ được thông báo cho báo giới và khi diễn ra cuộc họp báo, Công an tỉnh Long An sẽ trả lời tất cả những câu hỏi được báo chí nêu ra.
Vụ án tử tù Hồ Duy Hải tiếp tục thu hút quan tâm của công chúng sau khi vào ngày 8 tháng 5 vừa qua, Hội đồng Thẩm phán phiên xử theo thủ tục giám đốc thẩm bác đơn kháng nghị của Viện Kiểm Sát Nhân dân Tối cao đề nghị hủy bản án tử hình đối với anh Hồ Duy Hải để điều tra lại.
Ngoài chứng cứ ngoại phạm, và vấn đề vật gây án được mua ngoài chợ về, giới luật sư và những người quan tâm còn chỉ ra rằng ông chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình là người từng bác kháng nghị cho điều tra lại vụ án từ đầu, nay lại ngồi ghế chủ tọa phiên xử là vi phạm qui định của chính luật pháp Việt Nam.
Ông Nguyễn Hòa Bình cũng tuyên bố tại phiên xử theo thủ tục giám đốc thẩm rằng trong quá trình điều tra vụ án có những sai phạm nhưng không làm thay đổi bản chất vụ án.
Một số đại biểu quốc hội Việt Nam đã lên tiếng và gửi văn bản chính thức đến các cấp lãnh đạo yêu cầu xem xét lại vụ án.
Tổng thư ký Quốc hội Việt Nam vào ngày 18 tháng 5 vừa qua cũng cho biết đã chuyển vụ việc đến các cơ quan chuyên môn nghiên cứu, đề xuất hướng xử lý vụ án được nhiều người quan tâm này.
Vụ án xảy ra vào tối ngày 13 tháng 1 năm 2008 khi hai nữ nhân viên Bưu diện Cầu Voi tại ấp 5, xã Nhị Thành, huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An bị giết một cách dã man. Chừng 2 tháng sau, thanh niên Hồ Duy Hải bị bắt và tại hai phiên tòa cả sơ thẩm và phúc thẩm bị tuyên án tử hình về tội ‘giết người, cướp tài sản’.
Y án sơ thẩm cựu Giám đốc Sở TN&MT TP.HCM
Tòa phúc thẩm giữ nguyên án đối với những người kháng cáo bản án sơ thẩm trong vụ ‘đất vàng’ 15 Thi Sách, Thành phố Hồ Chí Minh.
Bị cáo Đào Anh Kiệt (cựu Giám đốc Sở Tài nguyên – Môi trường) bị giữ nguyên mức án 6 năm 6 tháng tù tại phiên phúc thẩm hôm 21/5/2020.
Theo truyền thông trong nước, tại phiên sơ thẩm vào tháng 12/2019, bị cáo Đào Anh Kiệt bị tuyên mức án 6 năm 6 tháng tù về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” theo khoản 3 Điều 219 BLHS 2015.
Tòa cũng giữ nguyên hình phạt 3-5 năm tù đối với Trương Văn Út (cựu Phó phòng Quản lý đất đai), Lê Văn Thanh (cựu Phó chánh Văn phòng UBND TP HCM) và Nguyễn Thanh Chương (cựu Trưởng phòng Đô thị UBND TP HCM).
Riêng bị cáo Nguyễn Hữu Tín (nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân TPHCM) không kháng cáo, đang thi hành bản án 7 năm tù.
Đây là vụ án được mở rộng điều tra từ vụ án Phan Văn Anh Vũ và đồng phạm thâu tóm ‘đất vàng’ tại số 15 Thi Sách, Thành phố Hồ Chí Minh.
Theo Hội đồng xét xử, khu nhà đất rộng 5.000 m2 tại số 15 Thi Sách, quận 1, là tài sản Nhà nước nên việc sắp xếp phải tuân theo Ban Chỉ đạo Sắp xếp lại, Xử lý nhà-đất thuộc sở hữu Nhà nước, thường được gọi là Ban Chỉ đạo 09. Tuy nhiên, ông Đào Anh Kiệt và đồng phạm qua nhiều bước sai phạm đã giao 5.000 m2 đất này cho Phan Văn Anh Vũ gây thất thoát số tiền hơn 6,7 tỷ đồng.
Bản án phúc thẩm được TAND Cấp cao tại TP HCM đưa ra chiều 22/5/2020 có hiệu lực ngay với lý do cấp sơ thẩm đã xem xét hết tình tiết giảm nhẹ của các bị cáo, xử dưới khung hình phạt, nên không thể giảm án.
Blogger ‘Bà Đầm Xòe’,
cây bút chỉ trích TBT Nguyễn Phú Trọng bị bắt
Nhà văn Phạm Chí Thành (bút danh Phạm Thành), chủ trang blog Bà Đầm Xòe, tác giả cuốn sách chỉ trích ĐCS Việt Nam và Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng gây xôn xao dư luận, bị bắt giam ngày 21/5/2020.
Tin ông Phạm Thành bị bắt đã được gia đình xác nhận. Vợ ông Phạm Thành nói với RFA là ông bị bắt vào khoảng 10h sáng.
Cây bút Phạm Chí Dũng bị bắt vì tội ‘chống nhà nước’
Bà Đầm Xòe: ‘Tôi không tin ông Trọng sẽ đi Mỹ’
Phản ứng dư luận sau khi cây bút Phạm Chí Dũng bị bắt
“Một toán người ập vào nhà” đọc lệnh bắt, sau đó tịch thu hai máy tính cùng một số tài liệu của ông Thành, theo lời bà Nguyễn Thị Nghiêm.
Hiện chưa rõ thông tin ông Thành bị bắt vì tội gì.
Ông Phạm Thành bị bắt trong bối cảnh ĐCS Việt Nam đang chuẩn bị cho Đại hội đảng toàn quốc lần thứ 13 dự kiến diễn ra vào 1/2021.
Cuốn sách “Nguyễn Phú Trọng: Thế thiên hành đạo hay Đại nghịch bất đạo” do ông tự xuất bản năm 2019 đã gây xôn xao dư luận. Nội dung chính cuốn sách “ngoài luồng” này tập trung vào thái độ và hành động của ông Nguyễn Phú Trọng trước Trung Quốc.
“Ngay từ năm 2007, khi ông Trọng với tư cách Chủ tịch Quốc Hội sang Trung Quốc và trong một cuộc họp báo ở Bắc Kinh, ông khẳng định rằng, quan hệ Việt Nam – Trung Quốc chưa bao giờ tốt đẹp như bây giờ, trong khi trước đó, máu ngư dân Việt Nam đã đổ trên Biển Đông.”
“Từ lúc ấy, tôi đã đặt câu hỏi về con người này. Ông ta sẽ thực hiện các chính sách đối nội, đối ngoại như thế nào, và ông ta sẽ gắn với Trung Quốc như thế nào?,” ông Phạm Thành từng nói với BBC News Tiếng Việt về cuốn sách của ông hồi tháng 9/2019.
Trước đó, ông từng tự xuất bản một số cuốn sách khác như “Hậu Chí Phèo”, “Nền Kinh tế Thị trường Định hướng XHCN Xuống hố cả lũ”.
Trả lời BBC News Tiếng Việt thời gian mới ra sách rằng “ông có sợ không”. Ông Phạm Thành trả lời rằng đó chỉ là nỗi sợ vô hình và cho rằng, điều 25 Hiến pháp Việt Nam cho phép quyền biểu đạt tư tưởng.
“Mà quyền biểu đạt tư tưởng là gì nếu không phải là quyền được tự do nói, mình viết ra cái gì thì mình được quyền in. Trên thực tế, 10 năm nay, rất nhiều người đã thực hiện quyền đó rồi. Người ta có tác phẩm, người ta tự in ra, rồi tặng hay phát cho bạn bè.”
”Lần này, tuy tôi không thể in gần nhà vì các tiệm ở Hà Nội không dám in nhưng tôi tìm nơi xa để in, rồi mang sách về nhà mà không ai làm gì tôi. Còn những người cứ nói sợ và không in sách thì theo tôi đó là nỗi sợ vô hình. Theo tôi, ở Việt Nam đang có tự do này, vấn đề là người ta có gì để in không, có dám vượt qua nỗi sợ hay không”- chủ nhân blog Bà Đầm Xòe nói.
Ông Phạm Thành, sinh năm 1952 từng làm việc tại Đài Tiếng Nói Việt Nam.
Mạng xã hội nói gì?
Faceboker Huỳnh Ngọc Chênh: “Nhóm tuổi sinh 52 như Phạm Thành tham gia phong trào chống cộng khá nhiều.
“Nói trắng phớ ra là chống cộng chứ cũng chẳng nên tránh né gì. Tuy hiến pháp không cấm, nhưng một khi đã viết lách phản biện, nói lên sự thật, phê phán các chủ trương sai của nhà cầm quyền, đấu tranh nhân quyền, đấu tranh cho các quyền tự do theo hiến định, biểu tình chống Tàu cộng, biểu tình chống đặc khu, chống formosa xả thải ra biển, chống chặt cây xanh, chống lại giải tỏa cướp đất, tham gia các hội đoàn độc lập, hay chỉ ngồi nhà viết sách như Phạm Thành … thì đều bị cho là chống cộng.”
“Trong tinh thần đó, nhóm tuổi 52 như Phạm Thành mà tui biết được khá đông.”
“… Bắt Phạm Thành, bắt Lê Anh Hùng, bắt Phạm Chí Dũng, bắt Trần Đức Thạch, bắt Trương Duy Nhất, bắt Trương Minh Đức, bắt Hoàng Bình, bắt các công dân trong hội nhóm Anh Em Dân Chủ, nhóm Hiến Pháp …. bắt lên đến 250 người, và sẽ còn bắt tiếp, liệu có dập tắt được phong trào phản kháng phi bạo động đang càng ngày càng lan rộng như hiện nay?
Không hề.”
Facebooker Nguyễn Thúy Hạnh: “Tôi không sao đâu, mong mọi người trong phong trào vững tâm tiếp bước. Đừng lo lắng cho tôi.”
“Nhà văn Phạm Thành trước khi bị công an dẫn giải ra khỏi nhà đã nhắn qua vợ tới anh em bạn bè như vậy.
“Trước đó, trong một bữa cơm tối, anh nói với vợ: “Là người phải sống sao cho đáng sống. Anh đã xác định rồi, ko sợ tù đày”.
Cảm phục anh Phạm Thành.”
Facebooker Phạm Thư Hiên: Tổng bí thư ĐCSVN Nguyễn Phú Trọng có thể kiện nhà báo Phạm Thành tội bôi nhọ cá nhân. Nhưng công an Việt Nam không đự bắt nhà báo Phạm Thành vì tội xúc phạm lãnh tụ của họ. Hãy thả ngay nhà báo Phạm Thành!
Facebooer Trần Thái Hưng: “Bà Đầm Xòe”, một nỗi oan với chính thể! Một ý chí không thể bẻ gãy!
Facebooer Nghia HP Nguyen: “Ai ra lệnh bắt nhà văn Phạm Thành?”
“Nguyễn Phú Trọng lo xong nhân sự tương lai cho đảng rồi về “Làm người tử tế” chắc không ra lệnh bắt nhà văn bất đồng chính kiến Phạm Thành- Bà Đầm Xòe. Người bắt đích thị là băng nhóm của nhân vật sắp lên thay Trọng. Băng nhóm này sợ nhà văn Phạm Thành vẫn chỉ trích băng trưởng của họ nặng đòn như đã từng chỉ trích Nguyễn Phú Trọng… nên bắt trước phòng xa.”
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-52749467
Phản ứng vụ bắt blogger Bà Đầm Xòe:
‘Không ngạc nhiên, luôn gặp nguy hiểm’
Một nhà hoạt động xã hội dân sự từ Hà Nội và một cựu Đạo diễn truyền hình Việt Nam từ Anh quốc nói với BBC News Tiếng Việt hôm 21/05/2020 rằng không có gì đáng “ngạc nhiên” khi được biết tin nhà văn Phạm Thành, tức Blogger Bà Đầm Xòe, cựu phóng viên, nguyên Phó Trưởng phòng, Đài Phát thanh Tiếng nói Việt Nam (VOV), bị bắt.
Blogger ‘Bà Đầm Xòe’, cây bút chỉ trích TBT Nguyễn Phú Trọng bị bắt
Phản ứng dư luận sau khi cây bút Phạm Chí Dũng bị bắt
Trao đổi trên một chương trình thảo luận của BBC hôm thứ Năm, kỹ sư Nguyễn Lân Thắng ở Hà Nội nói:
“Tôi không ngạc nhiên lắm. Bởi vì trong giai đoạn vừa rồi, trong tầm ba tới bốn tháng trở lại đây, tự tăng cường lực lượng an ninh theo dõi, cũng như thậm chí là canh gác, cầm chân những người hoạt động ở Hà Nội cũng như là ở Việt Nam rất là nhiều.
“Tôi biết là những sự căng thẳng ở trong giai đoạn chuẩn bị Đại hội Đảng này, thì phía nhà nước, phía an ninh cũng cần phải có những động thái mạnh mẽ nào đó và họ sẽ tìm một người nào đó để họ có thể bắt giữ, chứ không hẳn chỉ là do những việc là do ông Phạm Thành làm.”
Từ Leeds, Anh quốc, blogger Song Chi, cựu Đạo diễn truyền hình tại Đài truyền hình TP. Hồ Chí Minh, nói với BBC:
“Tất nhiên là Đại hội Đảng 13 sắp tới, tình hình sẽ căng hơn và hơn nữa vài năm gần đây thấy rằng chuyện đàn áp mạnh hơn rất nhiều.
“Cho nên không có gì ngạc nhiên là có những người bị bắt. Vài năm gần đây có những khuôn mặt rất nổi bật, ví dụ như nhà báo, blogger Trương Duy Nhất bị bắt và đã bị kết án 10 năm tù, nhà báo, Tiến sỹ kinh tế Phạm Chí Dũng cũng bị bắt và chưa ra tòa.
“Do đó sẽ không ngạc nhiên khi có những khuôn mặt nổi bật như vậy bị bắt, mà nhà báo Phạm Thành là một trong những khuôn mặt nổi bật.”
Bị bắt vì viết sách chỉ trích?
Tuy nhiên, cựu Đạo diễn Song Chi cho rằng vẫn còn có yếu tố khác đáng nói hơn đứng sau nguyên nhân dẫn tới vụ việc bắt giữ với ông Phạm Thành, bà nói:
“Nhưng khác với anh Nguyễn Lân Thắng, tôi cho rằng nhà báo Phạm Thành bị bắt không phải là ông chỉ là một blogger nổi tiếng, mà có thể còn vì những tác phẩm của ông nữa nhất là cuốn sách viết về Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
“Chỉ trích đích danh cá nhân một nhân vật cấp cao trong Tứ trụ hoặc là trong Bộ Chính trị thì sẽ còn nguy hiểm hơn nhiều.
“Nhà báo Phạm Thành viết một cuốn sách về ông Nguyễn Phú Trọng thì với mức độ chỉ trích như vậy, chắc chắn bản án sẽ không nhẹ, tôi sợ như vậy.”
Nguyên nhân, tính toán khác?
Từ Hà Nội, ông Nguyễn Lân Thắng trao đổi lại:
“Đúng là ý kiến đó cũng xác đáng, bởi vì những tác phẩm bình luận chính trị mà lại phê phán vào những nhân vật chính trị hiện đang nắm quyền hành ở Việt Nam, phải nói là nó rất là nguy hiểm.
“Tuy nhiên, tôi nghĩ rằng ông Phạm Thành ở trong giai đoạn này, họ đã quyết định bắt ông, thì nó không phải bởi vì do tác phẩm của ông Phạm Thành.
“Nếu như mà nói về những ảnh hưởng xã hội, cũng như những bài viết liên quan đến chỉ trích nhà nước, chỉ trích nhân vật nào đó, thì ở Việt Nam còn nhiều lắm.
“Nhưng điều mà tôi muốn nói ở đây là họ đã nhắm vào ông Phạm Thành bởi vì ông Phạm Thành mặc dù cũng có những đóng góp rất lớn ở trong phong trào phản biện xã hội, nhưng ông không có một mối liên hệ, liên kết đủ mạnh, đủ lớn.
“Và khi họ đã lựa chọn ông Phạm Thành là họ cũng tính rồi, tức là họ tính là khi họ bắt một nhân vật mà họ thấy rằng là cũng ‘được được’, cũng làm chuyện này, chuyện kia, nhưng mà khi thực hiện việc bắt đó thì làm sao bắt những ai mà sự phản ứng của xã hội nó ở mức thấp nhất thì người ta sẽ nhắm vào những người đó.”
‘Vẫn như cũ mà thôi?’
Từ Hà Nội, ông Nguyễn Lân Thắng nói thêm về khía cạnh pháp luật và tự do ngôn luận.
“Tất nhiên là luật pháp quy định việc không được xúc phạm nhân phẩm, không được bôi nhọ, không được nói những điều sai trái về người khác, thì điều đó là hoàn toàn là đúng. Thế nhưng ở Việt Nam, chuyện đúng hay sai là một khoảng cách rất là xa.
“Hoàn toàn những sự kiện, những vụ án, nếu như ở nước ngoài, nó có một hệ thống tư pháp, có một hệ thống tòa án cũng như là việc mà công an, cảnh sát điều tra việc đó hoàn toàn dựa trên pháp luật, rất là công tâm.
“Thế còn ở Việt Nam thì việc người ta xét xử, là hoàn toàn mù mờ và hoàn toàn dựa trên lợi ích của đảng cầm quyền, chứ không phải là dựa trên công lý.”
Trong một diễn biến riêng rẽ, cây bút David Hutt có bình luận ngày 22/5 trên báo mạng Asia Times.
Ông Hutt ghi nhận việc blogger Bà Đầm Xòe vừa bị bắt và phỏng đoán có thể ông Phạm Thành bị bắt vì có liên hệ với Nhà Xuất bản Tự do.
Trên website, Nhà Xuất bản Tự do tự nhận họ là “một tổ chức phi lợi nhuận, được thành lập vào ngày 14 tháng 2 năm 2019, với tinh thần lan tỏa tri thức và tự do thông tin”
“Chúng tôi hoạt động độc lập, với hoạt động chính là xuất bản và phát hành các ấn phẩm không chịu sự kiểm duyệt của chính quyền Việt Nam. Những ấn phẩm này được phát hành thông qua hình thức bán và cho tặng miễn phí.”
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-52769992
Gia đình ông Lê Thanh Tùng cáo buộc
Trại giam Nam Hà ngược đãi tù nhân lương tâm
Tù chính trị Lê Thanh Tùng, người đang thụ án 12 năm tù giam với cáo buộc “hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân”, nói với người nhà về tình trạng các tù nhân lương tâm trong trại giam Nam Hà, tỉnh Hà Nam bị ngược đãi trong chuyến thăm gặp ngày 11 tháng 5.
Bà Trần Thị An, vợ tù nhân lương tâm Lê Thanh Tùng, tối ngày 22 tháng 5 năm 2020 cho Đài Á Châu Tự do biết như sau:
“Hôm vừa rồi em đi thăm thì quạt họ treo cao, mà quạt thì lại không mát, nó cứ lờ đờ như vậy.
Họ bảo làm đơn thì họ sẽ sửa cho, nhưng mà họ cũng chả sửa cứ mặc kệ.
Thuốc gửi vào đến 8 ngày rồi mà cũng không đưa cho, thư từ gửi về cũng không đưa cho gia đình.“
Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn Quốc gia cho biết, thời gian qua tình trạng nắng nóng đã xảy ra diện rộng ở khu vực Bắc Bộ nền nhiệt độ cao nhất ngày ở Bắc Bộ phổ biến 35 – 38 độ C, có nơi trên 39 độ C.
Theo bà An thì ông Lê Thanh Tùng mắc chứng đau đầu, ù tai khi đang thụ án nhưng thuốc người nhà gửi vào ông không được nhận.
Người thân của Tù nhân lương tâm Phan Kim Khánh cũng xác nhận qua ứng dụng Messenger là có tình trạng này trong trại giam Nam Hà như phản ánh của vợ ông Lê Thanh Tùng.
Phóng viên Đài Á Châu Tự do nhiều lần liên lạc với các số điện thoại của trại giam Nam Hà nhưng không thể kết nối.
Theo Human Rights Watch, ông Lê Thanh Tùng, còn có tên khác là Lê Ái Quốc gia nhập Quân đội Nhân dân Việt Nam vào năm 1986, đã đóng quân ở Tây Nguyên và Campuchia và xuất ngũ 5 năm sau đó.
Tháng 8 năm 2012, ông bị tuyên án 5 năm tù giam về hành vi “tuyên truyền chống nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam.
Ông được ra tù trước thời hạn vài tháng vào tháng 6 năm 2015.
Tuy nhiên, chỉ 6 tháng sau đó ông bị công an Việt Nam bắt giam vì bị tình nghi tham gia thành lập một nhóm có tên là “Lực lượng Quốc dân Dựng cờ Dân chủ.”
Tháng 12 năm 2016, Tòa án Nhân dân tỉnh Thái Bình tuyên ông 12 năm tù giam chung với cựu Trung tá Trần Anh Kim vì cáo buộc “hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân” theo điều 79 Bộ luật hình sự năm 1999.
Nhiều cán bộ bị kỷ luật
liên quan gói hỗ trợ 62 ngàn tỷ đồng
Nhiều cán bộ vừa bị kỷ luật vì vi phạm liên quan việc thực hiện gói hỗ trợ 62 ngàn tỷ đồng cho người gặp khó khăn do đại dịch COVID-19.
Truyền thông trong nước loan tin vừa nói dẫn báo cáo của Bộ Lao động – Thương binh & Xã hội (LĐ-TB&XH) gởi Thủ tướng Chính phủ hôm 22/5, và cho biết trong quá trình thực hiện, tỉnh Thanh Hóa và Ninh Thuận có một số sai phạm.
Đáng chú ý, ở tỉnh Thanh Hóa còn có lãnh đạo xã đưa người nhà vào danh sách hộ nghèo. Ngoài ra, một số thôn của các huyện Thọ Xuân, Hoằng Hóa, Quảng Xương có hiện tượng vận động người dân không nhận tiền hỗ trợ, điền thông tin vào mẫu đơn in sẵn tự nguyện không nhận.
Tại Ninh Thuận, các cán bộ đã chi thiếu tiền hỗ trợ cho sáu người nghèo ở thôn Liên Sơn 2, xã Phước Vinh, huyện Ninh Phước.
Bộ LĐ-TB&XH trong báo cáo cho biết đã yêu cầu địa phương chấn chỉnh sai sót, thu hồi văn bản không phù hợp, xử lý kỷ luật cán bộ có liên quan. Mức xử phạt như thế nào chưa thấy được thông báo cụ thể.
Cảnh báo về tình trạng sai phạm khi phân phối khoản tiền hỗ trợ vì dịch COVID-19 được chính các lãnh đạo cấp cao nêu ra khi gói hỗ trợ được chính phủ Hà Nội phê duyệt. Tại cuộc họp vào ngày 27 tháng 4, ông Đào Ngọc Dung, Bộ trưởng LĐ-TB & XH phát biểu “Gói hỗ trợ này rất quan trọng, chúng tôi mong muốn các cán bộ khi thực hiện đừng để như chuyện dê, gà đi lạc đường, đừng để ai vi phạm bị xử lý…”
Theo báo cáo của Bộ LĐ-TB&XH, tổng số tiền đã chi chi hỗ trợ cho các đối tượng tính tới ngày 20/5 là 17.500 tỉ đồng.
Phó Chủ tịch huyện ở Phú Yên
bị cách chức vì sai phạm đất đai
Uỷ ban Nhân dân tỉnh Phú Yên vừa ký quyết định kỷ luật bằng hình thức cách chức ông Lê Tấn Thảo, Phó Chủ tịch UBND huyện Đông Hoà, vì đã thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý để cấp dưới tham mưu và ký nhiều quyết định chuyển mục đích sử dụng đất trái pháp luật.
Truyền thông trong nước loan tin hôm 22/5 cho biết trước đó vào cuối tháng 3, ông Thảo đã bị Ban Thường vụ Tỉnh ủy Phú Yên kỷ luật bằng hình thức cách hết các chức vụ trong Đảng gồm: Ủy viên Ban Thường vụ Huyện ủy, Bí thư Đảng ủy cơ quan chính quyền huyện Đông Hòa.
Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Phú Yên hôm 19/2 đã khởi tố và bắt giam ông Nguyễn Văn Tiên, cựu Trưởng phòng Tài nguyên – Môi trường (TN-MT) và bà Nguyễn Thị Huỳnh Dung, chuyên viên Phòng TN-MT huyện Đông Hòa. Ông Lê Bá Hùng, cán bộ phòng TN-MT huyện Đông Hòa, bị khởi tố.
Báo trong nước cho biết vào tháng 8/2018, lợi dụng được giao nhiệm vụ xây dựng kế hoạch sử dụng đất năm 2019 của huyện Đông Hoà, ông Lê Bá Hùng đã thông đồng với ông Nguyễn Văn Tiên thay đổi danh sách 754 hộ gia đình, cá nhân đăng ký chuyển mục đích sử dụng đất bằng 248 trường hợp chưa thẩm định.
Với danh sách bị thay đổi nói trên, bà Nguyễn Thị Huỳnh Dung đã lấy làm căn cứ tham mưu với UBND huyện Đông Hoà ban hành quyết định chuyển mục đích sử dụng đất mà nhiều trường hợp trái với quy định sử dụng đất. Ông Lê Tấn Thảo, Phó Chủ tịch UBND huyện Đông Hoà, là người trực tiếp ký phê duyệt các văn bản chuyển mục đích này.
Trong khuôn khổ kỳ họp 9 Quốc hội khoá XIV diễn ra hôm 22/5, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết chính phủ đề nghị đưa ra khỏi chương trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai trong Chương trình năm 2020.
Đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé (Đoàn Kiên Giang) cho rằng vấn đề quản lý đất đai thời gian vừa qua có quá nhiều vướng mắc, nhiều yếu kém, trong đó có vấn đề pháp luật về đất đai mà cụ thể là Luật Đất đai còn quy định chung, chưa rõ ràng, một số vấn đề phát sinh mới về quản lý đất đai chưa được điều chỉnh kịp thời.
Đại biểu Quốc hội này nêu thống kê của ngành thanh tra cho hay có gần 70% khiếu nại của công dân liên quan đến đất đai.
Hà Nội kiểm điểm Chủ tịch huyện Ba Vì
liên quan sai phạm đất đai
Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Ba Vì Bạch Công Tiến vừa bị kiểm điểm do thiếu sót trong giải quyết đơn phản ánh của công dân, buông lỏng quản lý đất đai.
Báo trong nước trích kết luận số 25 của Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội được công bố ngày 22/5 loan tin trong cùng ngày.
Tin cho biết, ông Bạch Công Tiến đã không giải quyết dứt điểm những đơn phản ánh của người dân về việc Ủy ban Nhân dân xã Cổ Đô đã không làm thủ tục cấp giấy chứng nhân quyền sử dụng đất đối với diện tích hơn 67 héc ta đất nông nghiệp đã giao cho các hộ gia đình, buông lỏng quản lý đất đai.
Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội cũng đã kết luận những sai phạm vừa nêu và đề nghị kiểm điểm ông Bạch Công Tiến.
Trước đó, vào tháng 5/2019, ông Tiến cũng đã bị Ủy ban Kiểm tra trung ương quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo do thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, kiểm tra, giám sát để xảy ra nhiều vi phạm trong quản lý, sử dụng đất đai, quản lý trật tự xây dựng cũng xảy ra tại thôn Cổ Đô.
Cụ thể chưa thanh lý xong 5/38 hợp đồng do ban thôn Cổ Đô và Hợp tác xã nông nghiệp Cổ Đô ký hợp đồng cho 38 hộ gia đình sử dụng đất không đúng thẩm quyền.
Cũng trong ngày 22/5, báo trong nước loan tin cho biết ông Nguyễn Văn Tuế, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân phường Nam Lý, Quảng Bình bị kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo vì có nhiều sai phạm, khuyết điểm trong quá trình công tác.
Ông Nguyễn Văn Tuế đã thiếu kiểm tra khi quản lý các công trình xây dựng cơ bản do UBND phường Nam Lý làm chủ đầu tư, để các đơn vị tư vấn thiết kế lập dự toán sai định mức với số tiền 178,3 triệu đồng, nghiệm thu khối lượng không đúng thực tế với thi công số tiền gần 76 triệu đồng. Quá trình thẩm tra không phát hiện để cắt giảm, xử lý.
Ngoài ra, khi quản lý đất chưa sử dụng từ năm 2011 đến nay, ông Nguyễn Văn Tuế đã thiếu chỉ đạo rà soát, báo cáo, quản lý hồ sơ địa chính thiếu chặt chẽ; ký và đề nghị cấp Giấy Chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ ông Dương Văn Tuyên và bà Hồ Thị Ánh Hòa có 20,8 m2 chồng lấn lên cống thoát nước của Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cuba Đồng Hới.
Chủ tịch Ủy ban Nhân dân phường Nam Lý còn thiếu kiểm tra để 10 hộ dân địa phương lấn chiếm hơn 1.777 m2 diện tích đất công; không xử lý dứt điểm 9 trường hợp lấn chiếm hơn 1.000 m2 đất do UBND phường quản lý.
Apple làm mẫu tai nghe hoàn toàn mới tại Việt Nam
Tin từ Việt nam: Mẫu tai nghe hoàn toàn mới mang tên AirPods Studio của Apple có thể sẽ được làm tại Việt Nam, đánh dấu lần đầu tiên có nhà máy tại Việt Nam làm ra một sản phẩm mới cho công ty Hoa Kỳ này.
Dẫn nguồn tin từ The Information, cả báo chí nhà nước cộng sản Việt Nam và ngoại quốc đưa tin Apple đã liên hệ các đối tác sản xuất tai nghe của mình, có nhà máy tại Việt Nam, để chuẩn bị sản xuất mẫu tai nghe cao cấp này.
Hai đối tác quen thuộc của Apple là Luxshare và Geortek đã được thông báo về AirPods Studio, và quá trình sản xuất sẽ bắt đầu sớm. Sản phẩm có thể nhập kho của Apple ngay từ tháng sau. Đây là bước thử quan trọng của Apple để di chuyển nhà máy sản xuất dần ra khỏi Trung Cộng.
Luxshare và Geortek đều là các công ty Trung Cộng, có nhà máy tại đại lục và nhiều quốc gia khác. Theo nguồn tin đã được biết về kế hoạch của Apple, hai đối tác của hãng sẽ sản xuất song song mẫu tai nghe AirPods Studio ở cả Việt Nam và Trung Cộng.
Apple muốn không chỉ có lắp ráp, mà còn nghiên cứu để làm ra thiết bị mẫu, phát triển và sản xuấtsản phẩm mới ở Việt Nam. Apple đã nghiên cứu việc sản xuất tại Việt Nam từ vài năm nay. Việc chuỗi cung ứng toàn cầu bị gián đoạn vì dịch Covid-19 càng đẩy nhanh quá trình này.
Mẫu tai nghe này sẽ được trang bị công nghệ khử tiếng ồn, cũng như chế độ trong suốt như trên mẫu AirPods Pro. Sản phẩm này có thể được giới thiệu với phiên bản cao cấp với chất liệu tốt hơn và phiên bản thể thao.
Quốc Tuấn
https://www.sbtn.tv/apple-lam-mau-tai-nghe-hoan-toan-moi-tai-viet-nam/
Phát triển casino có thể góp phần
phục hồi kinh tế Việt Nam sau dịch COVID-19?
Đề xuất dịch vụ casino và vui chơi có thưởng
Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Đầu tư nước ngoài (VAFIE), Giáo sư Nguyễn Mại, qua cuộc trao đổi với Báo mạng Lao Động vào ngày 18/5, cho biết VAFIE đưa ra đề xuất về việc phát triển casino và vui chơi có thưởng với Chính phủ là do hiệu quả kinh tế, xã hội của lĩnh vực này chưa tương xứng với lợi thế và tiềm năng đã được tạo ra.
Giáo sư Nguyễn Mại nhấn mạnh rằng Việt Nam luôn được nhà đầu tư coi là mảnh đất có tiềm năng để kinh doanh casino với dân số gần 100 triệu người và thu nhập ngày càng gia tăng.
Chủ tịch VAFIE còn dẫn thống kê của một chủ đầu tư casino cho thấy người Việt Nam hàng năm chi ra xấp xỉ 3 tỷ USD mua xổ số, 1 tỷ USD nạp thẻ chơi game và mang ra nước ngoài cờ bạc khoảng 1 tỷ USD. Bên cạnh đó, trong số hàng chục triệu du khách đến Việt Nam du lịch thì có rất nhiều khách hàng tham gia vui chơi giải trí tại các casino.
Chủ tịch VAFIE cho biết hiện Việt Nam có hoạt động casino, vui chơi có thưởng ở 43 khách sạn lớn nhỏ và các khu nghỉ dưỡng có casino. Và, kể từ khi Việt Nam ban hành Nghị định về kinh doanh casino cho đến nay thì quy mô thị trường đã tăng gấp 2 lần.
Nghị định 03/2017/NĐ-CP, ban hành hồi đầu năm 2017 quy định về các hoạt động kinh doanh casino và quản lý các hoạt động này trên lãnh thổ Việt Nam. Nghị định cũng đề ra thực hiện thí điểm 3 năm cho phép người mang quốc tích Việt Nam có thu nhập thường xuyên 10 triệu đồng/tháng trở lên được đánh bạc ở các casino. Trước đó, Việt Nam được nói là có 6 casino và quy định chỉ người nước ngoài mới được phép vào chơi.
Ý kiến của chuyên gia
Trong thời gian dự thảo Nghị định về kinh doanh casino được trình Quốc hội thảo luận và xem xét thông qua, Chuyên gia kinh tế Bùi Kiến Thành từng khẳng định các kiến nghị về phát triển kinh tế thông qua những dự án đầu tư casino là rất chủ quan. Ông Bùi Kiến Thành nhấn mạnh:
“Đất nước VN bây giờ không phải là tổ chức cho đánh bạc, mà phải xem xét tổ chức hoạt động kinh tế, sản xuất kinh doanh như thế nào thì mới là vấn đề. Việc đưa ra những dự án như thế trong lúc này theo tôi thấy không hợp thời, không hợp lý trong hoàn cảnh kinh tế của Việt Nam đang gặp rất nhiều khó khăn. Cho nên cần phải quan tâm vào phát triển kinh tế một cách lành mạnh chứ không phải đưa vấn đề đánh bạc ra để đầu độc nhân dân”.
Cờ bạc có thể đem lại phần nào lợi nhuận cho nền kinh tế như qua việc thu thuế và những khu vui chơi như thế có thể tác động tích cực đến nền kinh tế địa phương, chẳng hạn như ở Phú Quốc hay trong tương lai sẽ có ở những địa điểm khác. Dĩ nhiên là có lợi về mặt kinh tế. Thế nhưng trên phương diện về xã hội thì việc cho phép tổ chức những sòng bài đó không bao giờ đáng khuyến khích cả
-Tiến sĩ Nguyễn Trí Hiếu
Báo mạng Zing.vn, hồi trung tuần tháng 2/2020 loan tin phần lớn các casino tại Việt Nam bị thua lỗ, một số ít có lợi nhuận do sòng bài mang lại nhưng kết quả kinh doanh của chủ sở hữu bị thua lỗ.
Một trường hợp được Zing.vn trưng dẫn là casino Corona Phú Quốc, đây là casino đầu tiên thí điểm cho người Việt vào chơi, có mức lãi gộp sau nửa năm 2019 trong mảng casino là 307 tỷ; tuy nhiên lợi nhuận tổng hợp của công ty này bị âm hơn 870 tỷ sau thuế.
Báo mạng Lao Động, vào hạ tuần tháng 5/2020, dẫn lời phản ánh của các nhà đầu tư casino rằng thuế tiêu thụ đặc biệt hiện nay khá cao, khiến cho khoản nộp ngân sách lớn; đồng thời số lượng khách đến chơi không như mong đợi nên nhà đầu tư casino ở Việt Nam gặp khó khăn.
Trong văn bản đề xuất về phát triển casino và vui chơi có thưởng gửi lên Chính phủ, VAFIE cho rằng có thể thành lập Hội đồng quốc gia về hoạt động vui chơi để tư vấn cho Thủ tướng Chính phủ trong vấn đề phát triển casino, vui chơi có thưởng. VAFIE coi đề xuất này như là một giải pháp giúp cho phát triển du lịch và phục hồi kinh tế bởi tác động của COVID-19.
Đài RFA nêu câu hỏi với Tiến sĩ Kinh tế-Tài chính độc lập Nguyễn Trí Hiếu rằng liệu đề xuất này của VAFIE là phù hợp? Tiến sĩ Nguyễn Trí Hiếu xác quyết rằng sẽ không có hiệu quả.
“Trả lời là không. Tôi không nhìn thấy tác động về mặt kinh tế nhiều và có lợi đến mức bù trừ cho những thiệt hại và rủi ro về mặt xã hội. Vấn đề về cờ bạc thì không thể dùng cách ‘dĩ độc trị độc’ như thế được. Lập luận rằng tệ nạn cờ bạc sẽ giảm đi nếu tổ chức đánh bạc ngay trong đất nước Việt Nam. Việc những người qua Campuchia đánh bạc và bây giờ dù có sòng bạc ngay tại Sài Gòn thì chắc chắn vẫn có người tiếp tục qua Campuchia đánh bạc thôi. Phương thức ‘dĩ độc trị độc’ đó không phải là điều tốt.”
Tiến sĩ Nguyễn Trí Hiếu cho biết thêm ông luôn có quan điểm không ủng hộ kinh doanh casino tại Việt Nam, với lý giải:
“Cờ bạc có thể đem lại phần nào lợi nhuận cho nền kinh tế như qua việc thu thuế và những khu vui chơi như thế có thể tác động tích cực đến nền kinh tế địa phương, chẳng hạn như ở Phú Quốc hay trong tương lai sẽ có ở những địa điểm khác. Dĩ nhiên là có lợi về mặt kinh tế. Thế nhưng trên phương diện về xã hội thì việc cho phép tổ chức những sòng bài đó không bao giờ đáng khuyến khích cả.”
Theo ghi nhận cá nhân, Tiến sĩ Nguyễn Trí Hiếu nói rằng các sòng bài luôn luôn được hưởng lợi và người chơi thì không bao giờ thắng. Do đó, dẫn đến tác động không những cá nhân và gia đình của những người chơi bạc mà còn gây nhiều hệ lụy đến toàn xã hội, như trộm cắp, cho vay nặng lãi, cờ bạc biến tướng…
Thực tiễn và Hệ lụy
Đài RFA ghi nhận nhận định của Tiến sĩ Nguyễn Trí Hiếu có thể phần nào chứng minh cho thực trạng cờ bạc của dân chúng tại Việt Nam.
Một người không muốn nêu tên, thường xuyên chơi bạc tại các casino ở Campuchia lẫn casino tại Phú Quốc, vào tối hôm 21/5 kể với RFA về việc ông phải vay tiền đánh bạc ra sao:
“Nếu như vay 50 triệu và họ hỏi gia đình có khả năng trả thì họ đưa và nói nếu đánh ăn cho họ 3-10 triệu. Còn đánh thua thì kêu người nhà đem số tiền 50-60 triệu để chuộc. Họ ra giá như vậy và nếu thua thì người nhà phải trả tiền trong ngày đó. Qua ngày sau thì họ tính khác.”
Đất nước VN bây giờ không phải là tổ chức cho đánh bạc, mà phải xem xét tổ chức hoạt động kinh tế, sản xuất kinh doanh như thế nào thì mới là vấn đề. Việc đưa ra những dự án như thế trong lúc này theo tôi thấy không hợp thời, không hợp lý trong hoàn cảnh kinh tế của Việt Nam đang gặp rất nhiều khó khăn. Cho nên cần phải quan tâm vào phát triển kinh tế một cách lành mạnh chứ không phải đưa vấn đề đánh bạc ra để đầu độc nhân dân
-Chuyên gia Kinh tế Bùi Kiến Thành
Một người trong giới cho vay tín dụng đen, từng cho những người chơi bạc vay tiền nói với chúng tôi:
“Ví dụ như tôi cho chị vay 10 triệu trong 50 ngày chẳng hạn, thì tôi chỉ đưa cho chị 8 triệu thôi. Và mỗi một ngày chị đóng 200 nghìn thì 50 ngày sẽ đủ số tiền vay 10 triệu.”
Thanh niên ẩn danh này cho biết đa số những người vay tiền cờ bạc là ở Sài Gòn.
Đài RFA cũng liên lạc với một vài gia đình có người thân đam mê “đỏ đen”. Họ chia sẻ rằng hoàn cảnh thật là bi đát vì bị rơi vào tình trạng sống dở chết dở do phải trả tiền vay lãi nặng cho người thân. Họ còn nói thêm rằng dù cờ bạc được hợp pháp hay không thì vẫn không thay đổi được thực tế.
Tiến sĩ Xã hội học Trịnh Hòa Bình từng lên tiếng với RFA rằng bối cảnh xã hội Việt Nam không khác các quốc gia, các dân tộc ở khu vực khác là bao nhiêu về các tệ nạn cờ bạc, mãi dâm…Vì thế, quá trình hội nhập là khôn cưỡng. Tuy nhiên, Tiến sĩ Trịnh Hòa Bình đánh giá Việt Nam không đủ năng lực quản lý để thích ứng với tình hình.
Tranh luận về việc để Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao
được giám định âm thanh, hình ảnh!
Trong buổi thảo luận trực tuyến Chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIV vào chiều 21/5, Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giám định tư pháp trong đó nhắc đến dự thảo gây nhiều tranh cãi là “Phòng giám định kỹ thuật hình sự thuộc Viện kiểm sát nhân dân tối cao”.
Nếu dự thảo này được thông qua, một trong các tổ chức giám định tư pháp công lập về kỹ thuật hình sự với nhiệm vụ giám định về âm thanh, hình ảnh từ các dữ liệu điện tử sẽ thuộc quyền quản lý của Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao.
Trao đổi với RFA vào tối 21/5, Nhà báo Võ Văn Tạo từ Nha Trang cho rằng đề xuất bổ sung vào Luật Giám định Hình sự trao cho Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao chức năng thực hiện ghi hình chụp ảnh trong quá trình thẩm vấn nghi can là một tiến bộ, ít nhất là trong khuôn khổ luật pháp hiện nay.
“Nếu thực hiện được chuyện đó thì cũng bớt chuyện lạm quyền, lạm dụng vũ lực mà trong Bộ luật Hình sự người ta gọi là tội ‘dùng nhục hình’. Chỉ sợ rằng không thực hiện được vì vấn đề này đã họp bàn từ lâu, Quốc hội cũng đã thông qua nhưng Bộ Công an gãi đầu gãi tai kêu khó, không có kinh phí. Việc đó làm cho tình trạng lạm dụng tra tấn khi giam giữ, dẫn đến oan sai rất nhiều của Việt Nam mà điển hình là những vụ như ông Nguyễn Thanh Chấn, Hàn Đức Long… hiện nay còn đang tranh cãi cả vụ Hồ Duy Hải. Theo tôi nếu thực hiện được là bước tiến quan trọng của ngành tư pháp Việt Nam.”
Cùng bày tỏ quan điểm đồng tình với đề xuất bổ sung dự thảo mới, Tiến sĩ Nguyễn Quang A, nhà hoạt động xã hội dân sự từ Hà Nội phát biểu:
“Có lẽ trong thời gian vừa qua chưa bao giờ thấy có sự sai lệch nghiêm trọng của vấn đề tư pháp, vấn đề điều tra, vấn đề xét xử. Tôi nghĩ nếu tăng cường giám định tư pháp như thế là một điều tốt. Không nên để cho Bộ Công an làm quá nhiều việc liên quan đến điều tra, ngay cả vấn đề trại giam Bộ Công an phải chuyển về cho Bộ Tư pháp mới đúng. Nhưng Bộ Công an là một thế lực rất mạnh và lớn nên chắc họ không tán thành cho bên Kiểm sát làm chuyện đó.”
Trong thực tế, bên cạnh những đại biểu ủng hộ với việc bổ sung quy định này, vẫn có nhiều người không tán thành.
Điển hình như Thiếu tướng Nguyễn Thị Xuân, ủy viên thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh dẫn luật Tổ chức Viện Kiểm sát Nhân dân cho hay luật không quy định chức năng nhiệm vụ về giám định tư pháp của Viện Kiểm sát Nhân dân. Thêm vào đó, liệu Viện Kiểm sát Nhân dân có đảm bảo tính khách quan, công minh hay không khi vừa thực hiện quyền công tố vừa thực hiện giám định?
Còn theo Thiếu tướng Nguyễn Hữu Cầu, Giám đốc Công an tỉnh Nghệ An, quy định mới hiện tại chưa cần thiết, chỉ làm phát sinh thêm biên chế, kinh phí. Ông Cầu cũng cho rằng nếu nói Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao được giám định âm thanh, hình ảnh để giảm oan sai thì phải có nền tư pháp ngày càng phát triển chứ không phải giám định ghi âm, ghi hình mới phát hiện nhiều oan sai.
Dưới góc nhìn cá nhân, Tiến sĩ Nguyễn Quang A cho rằng ý kiến của hai vị Thiếu tướng vừa nêu có lý do của họ nhưng ông không đồng tình. Ông nhận định:
“Ở Việt Nam thật sự có cái nào mà không vừa đá bóng vừa thổi còi? Bản thân lực lượng lớn nhất là đảng cộng sản Việt Nam trùm lên tất cả những thứ đó vừa đá bóng vừa thổi còi, làm đủ mọi thứ. Nên thật sự lấy những tri thức của phương Tây mà áp vào Việt Nam là khập khiễng, cái đó chỉ đúng khi nào có chủ luật, tức không còn có độc quyền của đảng cộng sản Việt Nam nữa. Chuyện Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao có thêm một bộ phận như thế thì sẽ bớt được sự quá tải hiện tại của việc giám sát và cũng giảm bớt sự độc quyền bên Bộ Công an.”
Với kinh nghiệm chuyên môn, Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Luật gia Việt Nam giải thích về trách nhiệm của Viện Kiểm sát theo luật định:
“Hoạt động của Viện kiểm sát theo Luật Tố tụng và theo Hiến pháp chức năng của họ là phê chuẩn lệnh bắt giam hoặc giám sát các hoạt động tư pháp. Bên cạnh đó khi các cơ quan không đáp ứng được yêu cầu trong việc điều tra và truy tố tội phạm thì hoạt động của Viện Kiểm sát là hoạt động độc lập để qua giám định tư pháp thì chúng ta không làm oan người vô tội, giám định hình ảnh và âm thanh trong quá trình hỏi cung bị can đó có đúng sự thật không. Việc giám định giúp cơ quan tiến hành tố tụng hoạt động tốt hơn, không làm oan người vô tội và không để lọt tội phạm.”
Theo đó, Luật sư Nguyễn Văn Hậu cho rằng nên có giám định và giao cho cơ quan Viện Kiểm sát bên cạnh Bộ Quốc phòng và Bộ Công an. Ông đưa thêm dẫn chứng:
“Trong bối cảnh công nghệ thông tin phát triển nhanh như tại Việt nam hiện nay, từ ngày 1/1/2020 thì các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng trong việc ghi âm, ghi hình và âm thanh trong việc hỏi cung bị can trên toàn quốc, vì vậy tôi thấy nhu cầu giám định này sắp tới sẽ tăng lên. Theo báo cáo của Viện Kiểm sát Tối cao thì từ trước đến nay có một đơn vị giám định hình sự thuộc Bộ Công an đảm nhiệm việc giám định nói trên và dẫn đến quá tải. Trung bình mỗi vụ giám định âm thanh và hình ảnh phải mất cỡ từ 2-3 tháng, có vụ việc 4-5 tháng mới kết luận được trong khi thời hạn để giải quyết tố giác tin báo tội phạm và điều tra vụ án tạm giam được quy định ngắn và chặt chẽ nên ảnh hưởng đến tiến độ những vụ án này.”
Vì vậy, để tạo điều kiện cho các cơ quan tư pháp có lựa chọn về giám định tư pháp khi phải trưng cầu giám định, Luật sư Hậu cho rằng không nên để một, hai cơ quan mà nên có nhiều cơ quan để có sự kiểm soát coi giám định đó đúng hay không.
Còn theo Tiến sĩ Nguyễn Quang A, để giải quyết triệt để thì cần phải thành lập cơ quan riêng biệt không dính gì đến Viện Kiểm sát, Bộ Công an hay tòa án thì may ra mới độc lập, nhưng nếu cơ quan ấy lại dưới sự lãnh đạo toàn diện, triệt để của đảng cộng sản Việt Nam thì cũng như không.
Đây không phải lần đầu Quốc hội có 2 luồng ý kiến đối lập khi nhắc về quy định bổ sung để Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao được giám định âm thanh, hình ảnh.
Trước đó, vào ngày 10/1, Quốc hội cũng đã họp bàn về vấn đề này nhưng chưa thể đi đến thống nhất.
Đến phiên thảo luận ngày 21/5, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu khi kết thúc buổi họp cho biết do còn nhiều ý kiến khác nhau, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ lấy phiếu ý kiến đại biểu trước khi biểu quyết thông qua Dự án Luật tại kỳ họp này.
Luật Đặc khu bị phản đối,
nhưng sao VN quyết mở khu kinh tế Vân Đồn?
Mỹ HằngBBC News Tiếng Việt
Khi dịch bệnh Covid-19 vừa tạm lắng ở Việt Nam, chính phủ bất ngờ công bố thành lập Ban Quản lý (BQL) khu kinh tế thí điểm Vân Đồn, một khu vực nằm trong Dự luật Đặc Khu Kinh tế (Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc) đã bị dư luận cả nước phản đối năm 2018.
Vì sao chính phủ Việt Nam quyết thành lập khu kinh tế này, vào thời điểm Trung Quốc đang tăng cường gây áp lực trên Biển Đông? Liệu các chuyên gia từng lên tiếng về Dự luật Đặc khu trước đây có được tham vấn lần này? Vì sao công luận không có cơ hội lên tiếng góp ý?
Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan và Nguyễn Trí Hiếu trao đổi với BBC News Tiếng Việt các ý kiến có phần trái chiều quanh vấn đề này.
‘Đánh úp người dân’
Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan nói với BBC rằng bà ‘không được ai tham vấn,’ ‘hoàn toàn không biết’, và ‘thực sự bị bất ngờ’ với việc thành lập và đưa vào vận hành thí điểm khu kinh tế Vân Đồn của chính phủ Việt Nam.
Tỉnh Quảng Ninh có thể chỉ coi Vân Đôn là một khu nhỏ trong địa bàn của mình, nhưng khu nhỏ đó có thể trở thành một cứ điểm để Trung Quốc vào và gây nguy cơ đối với an ninh quốc phòng của cả quốc gia Việt Nam.Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan
“Có những lợi ích người ta theo đuổi mà bị đông đảo công chúng phản ứng, kể cả ở diễn đàn Quốc hội, thì người ta sẽ tìm con đường đi lặng lẽ, kín đáo hơn, có thể gọi đùa là ‘đánh úp’ với xã hội,'” bà Chi Lan nói.
“Họ có thể có những cách vận động lặng lẽ hơn so với trước đó. Trước đây với Dự luật Đặc khu, có thể họ đã quá tự tin về khả năng được thông qua nên làm rất ồn ào, quảng bá rất ghê. Nào là Tổ Phượng Hoàng, nào là đầu tư một lãi mười lãi trăm. Nên khi bị bác bỏ thì nay họ rút kinh nghiệm.”
“Nhưng đáng tiếc là kể cả quay lại, cho thành lập mang tính thí điểm thì chính phủ cũng nên tham vấn lại các các chuyên gia, những người đã phản biện mạnh mẽ luật này về nhiều mặt, thì khi ra quyết định sẽ chắc chắn hơn.”
Đặc khu kinh tế: ‘Chỉ chỉnh thời gian thuê đất, chưa đủ’
Tập đoàn dầu khí ConocoPhillips kiện VN – nguy cơ hay cơ hội?
VN: Nguy cơ từ thâm hụt ngân sách 9 tỷ đô la
“Vừa rồi do bận tập trung vào dịch bệnh nên công luận ít để ý đến các vấn đề khác. Tôi chắc bây giờ một số chuyên gia đang quan tâm sẽ quay lại và lên tiếng, phân tích cho xã hội thấy những bất cập của khu kinh tế này thì xã hội sẽ có phản ứng của mình. Gì chứ với Trung Quốc thì xã hội Việt Nam rất nhạy cảm và quyết liệt.”
Về thời điểm chính phủ Việt Nam đưa vào vận hành khu kinh tế Vân Đồn khi Trung Quốc đang tăng sức ép trên Biển Đông, bà Chi Lan cho rằng đây là sự ‘tình cờ’.
“Chứ không ai ngu dốt, vô trách nhiệm tới mức khi Trung Quốc đang lấn vào Biển Đông rất mạnh mà lại đi mở khu kinh tế Vân Đồn để cho Trung Quốc vào lãnh thổ của mình. Nếu cố tình như vậy thì vừa ngu dốt, vừa thiếu trách nhiệm, có thể nói là hành động phản quốc.”
Sức ép từ Trung Quốc?
Bà Chi Lan nói bà không dám võ đoán Việt Nam chịu sức ép từ Trung Quốc hay không để thành lập một khu kinh tế như vậy. Nhưng bà cho rằng có khả năng lớn là Trung Quốc rất mong có được một đặc khu kinh tế như Vân Đồn ở Việt Nam.
“Về tiêu chí địa lý, Vân Đồn nằm đúng tâm điểm Vành đai Con đường mà TQ vẫn mong muốn. Việt Nam có tham gia vào ngân hàng hạ tầng châu Á mà Trung Quốc khởi xướng nhưng lại chưa thực sự tham gia dự án cụ thể nào của Vài đai Con đường, nên Trung Quốc rất muốn lôi Việt Nam vào, nhất là khi Việt Nam đang vực dậy từ dịch Covid-19.”
“Nhưng kể cả nếu họ tạo sức ép thì đó cũng là một chuyện, Việt Nam để sức ép đó đẩy tới việc ra quyết định thành lập khu kinh tế như vậy là chuyện khác. Điều tôi mong là lãnh đạo đủ sáng suốt để thấy những điều bất cập không thể chấp nhận được nếu khu kinh tế thí điểm Vân Đồn được hình thành trên những ý tưởng cũ của Dự Luật Đặc khu, gây đe dọa cho an ninh quốc phòng của Việt Nam.”
TS Nguyễn Trí Hiếu cũng cho hay ông không đánh giá được có phải do sức ép từ Trung Quốc hay không, nhưng khi chính phủ đã ra quyết định rồi thì người dân không làm gì khác được. Điều duy nhất hiện nay có thể làm, là đề xuất chính phủ đưa ra các hướng dẫn cụ thể về cách thức vận khành khu kinh tế Vân Đồn để người dân biết và Quốc hội giám sát.
Nếu đặc khu hoạt động trên nguyên tắc công bằng thì tôi ủng hộ. Nhưng cần minh bạch về cơ chế hoạt động cho công chúng biết và Quốc hội giám sát.TS Nguyễn Trí Hiếu
“Tôi không rõ chính phủ có bàn với Quốc hội hay có ủy ban nào của Quốc hội đã duyệt qua đề án này hay chưa. Tôi không thấy báo chí trước đó nói gì. Nhưng cũng khó để kết luận đây là quyết định đơn phương của chính phủ. Nếu không hỏi ý kiến Quốc hội và các thành phần khác thì có nghĩa chính phủ đặt người dân vào trong sự đã rồi. Nhưng tôi không chắc về việc này.”
“Tôi có đề xuất rằng nếu chính phủ chưa có kế hoạch gì thì đây là thời điểm tốt để đưa ra kế hoạch. Chính phủ cần có hướng dẫn cụ thể gắn liền với dự án được ban hành, để mọi người chưa biết thì được biết về khu này. Không chỉ cho dân biết mà cần trao đổi trên diễn đàn Quốc hội. Chúng ta không thể làm gì khác hơn vì không thể yêu cầu thủ tướng rút quyết định được.”
‘Phải siết lại quyền hạn BQL khu Vân Đồn’
Khu kinh tế Vân Đồn là khu duy nhất nằm trong khu vực hợp tác “Hai hành lang – một vành đai” Việt – Trung, hợp tác liên vùng Vịnh Bắc Bộ mở rộng, cầu nối ASEAN – Trung Quốc, hành lang kinh tế Nam Ninh – Singapore, trong Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh (theo báo Nhân Dân).
Cả bà Phạm Chi Lan và ông Nguyễn Chí Hiếu đều nói ‘không hay biết gì’ về nội dung cụ thể và các quy định được đưa ra trong khu kinh tế thí điểm Vân Đồn.
Nhưng bà Chi Lan nói ‘cần siết lại’ quyền hạn BQL và cắt bỏ các đề xuất từng đưa ra trong Dự luật Đặc khu. Còn TS Nguyễn Chí Hiếu thì nói không cần có luật riêng cho Trung Quốc nhưng cần hoạt động trên cơ sở tuân thủ luật pháp.
Bà Chi Lan nói với BBC:
“Tôi cho rằng chính phủ phải rút lại các đề án mà trước đây Vân Đồn đã đưa ra, đính kèm theo như phụ lục của Dự Luật Đặc khu Kinh tế – vốn dự định là nếu dự luật được thông qua thì các phụ lục này cũng được thông qua luôn. Bởi nếu làm theo các đề án đó thì rất dở.”
“Những chi tiết như cho thuê đất 99 năm. Những người ở các nước có chung biên giới với Quảng Ninh được tự do ra vào; được mua nhà cửa, được quyền sở hữu nhà và thừa kế cho con cháu họ. Nghĩa là mở cửa cho người Trung Quốc và con cháu họ, tự do mua đất, tự do sinh sống ở đó hết đời cha mẹ đến đời con cháu chắt. Và như vậy là quyền vĩnh viễn thuộc về họ. Như vậy là cho người Trung Quốc quyền cao hơn quyền của người Việt Nam ở nước ngoài – được mua nhà ở Việt Nam nhưng chỉ được sử dụng chứ không được sở hữu, bán lại hay chuyển nhượng theo luật hiện hành. Tất cả những cái đó là không thể được.”
“Hay đề xuất cho nước ngoài đầu tư nhà máy điện hạt nhân, đầu tư sản xuất quân trang quân dụng. Những điều này vô lý quá mức. Đây là những điều công luận đã phản ứng rất mạnh mẽ. Trong đó tôi cũng từng phản ứng rất nhiều.”
“Ngoài ra, phải siết lại, và làm thật rõ quyền hạn BQL đến đâu, chứ không được làm mọi thứ. BQL này phải chịu giám sát của những đâu cũng phải quy định rõ ra, chứ không phải chỉ đối với tỉnh. Tỉnh có thể chỉ coi đây là một khu nhỏ trong địa bàn của mình, nhưng khu nhỏ đó có thể trở thành một cứ điểm để Trung Quốc vào và gây nguy cơ đối với an ninh quốc phòng của cả quốc gia Việt Nam.”
“Lúc đó nó không còn là vấn đề của một huyện, một tỉnh nữa mà đó là vấn đề của quốc gia. Do đó những người có trách nhiệm của quốc gia phải có trách nhiệm giám sát và phải siết kỷ cương, quyền hạn của khu này.”
“Còn nếu chính phủ không rút lại các đề án trên, chúng tôi sẽ lên tiếng. Xã hội Việt Nam rất nhạy cảm với các vấn đề liên quan đến Trung Quốc.”
Bà Chi Lan cũng nêu quan ngại rằng sau đại dịch Covid-19, kinh tế toàn cầu thay đổi, mọi thứ không còn như trước đại dịch. Chẳng hạn, mở sòng bạc ra, có ‘hốt bạc’ được như người ta từng mơ hay không khi dịch bệnh rình rập?
“Nên phải tính toán lại. Thậm chí nếu tình hình ở Biển Đông căng nữa thì chính phủ hoàn toàn có thể cho tạm ngừng luôn dự án này, như đã áp dụng khi dịch Covid-19 xảy ra, là cho đóng cửa biên giới với Trung Quốc,” bà Chi Lan nói.
Còn theo TS Nguyễn Trí Hiếu, do đây là khu vực nhạy cảm, “đảng và chính phủ phải lên kế hoạch bảo đảm an ninh quốc phòng ở những khu như vậy không bị phương hại; luật lệ Việt Nam được áp dụng đồng đều; mở cửa cho nhiều nhà đầu tư và có sự khống chế về tỷ lệ ngay từ đầu. Ví dụ 80% đầu tư từ Trung Quốc là không hợp lý.”
“Cần có nhiều biện pháp chế tài cho các nước tham gia vào đặc khu kinh tế này. Nhưng tôi cho rằng không nên có biện pháp chế tài cho riêng Trung Quốc vì có thể tạo ra cách đối xử không công bằng tại khu này.”
Nỗ lực thoát Trung
Theo bà Chi Lan, dịch Covid-19 cho thấy nền kinh tế Việt Nam có rất nhiều vấn đề. Cấu trúc kinh tế Việt Nam quá lệ thuộc Trung Quốc, nên phải xem xét mọi cách để giảm bớt sự lệ thuộc này, chứ không phải lại mở cửa thông qua khu kinh tế Vân Đồn để tăng sự lệ thuộc.
“Mà sự lệ thuộc đó còn nguy hại hơn vì nó diễn ra ngay trên chính đất nước mình. Một khi người ta vào quá xá rồi thì không quản lý được nữa. Riêng việc người Trung Quốc lén lún ở Nha Trang mua nhà mua đất còn không quản lý nổi nữa là cho vào công khai với thời gian dài như vậy thì sẽ xảy ra cái gì.”
Theo bà Chi Lan, hiện các nước trên thế giới đều đang cố gắng thoát khỏi lệ thuộc vào Trung Quốc bằng cách nỗ lực đón các luồng đầu tư mới và dịch chuyển dần sang đầu tư ở các quốc gia khác thì không có lý gì Việt Nam lại phát triển lệch hướng chung đó.
“Việt Nam đáng lẽ cũng phải chuẩn bị đón những dòng đầu tư đó, thì lại mở ra khu kinh tế Vân Đồn với những mục tiêu hết sức tùm lum.”
“Hiện nay có nhiều ý kiến đề xuất với chính phủ đẻ sớm đưa ra một luật về an ninh quốc phòng về kinh tế. Ngay Nghị quyết 52 mà Bộ Chính trị về đầu tư nước ngoài cũng nêu rõ không chấp nhận những dự án gây tác hại đến an ninh quốc phòng. Nghị quyết này phải được đưa vào thành quy định pháp lý và thực hiện.”
“Nhất là lúc này, nhiều nước, kể cả Mỹ, đã từ chối một số dự án đầu tư nước ngoài từ Trung Quốc. Việt Nam cũng có quyền đó. Xu hướng hiện nay tạo ra những cơ hội mới cho Việt Nam để có thể phát triển, giảm bớt lệ thuộc vào Trung Quốc và tăng cường quan hệ kinh tế với các quốc gia khác trên cơ sở tương đồng về lợi ích, như với Mỹ, Nhật Bản, EU, v.v..”
“Trong lĩnh vực công nghiệp phụ trợ, các nước hiện đang muốn giảm bớt nguồn cung từ Trung Quốc và chuyển sang các nước khác, Việt Nam có thể tận dụng cơ hội này. Tất nhiên Việt Nam không đủ khả năng để chấp nhận tất cả, nhưng có một số lĩnh vực Việt Nam làm được, cái chính là cần cải cách mạnh mẽ, nâng cao năng lực để đáp ứng, và chứng tỏ mình có khả năng tốt.”
Dù đồng tình rằng Việt Nam có thể tận dụng cơ hội này để đón nhận các luồng đầu tư mới từ các quốc gia khác ngoài Trung Quốc, nhưng TS Nguyễn Trí Hiếu cho rằng cần phải xem ‘thoát Trung’ là gì, có cần thiết không và có thể thực hiện được không.
Ông Hiếu phân tích:
“Hàng nghìn năm qua hai nước Việt-Trung đã có số phận gắn chặt với nhau. Trong lịch sử hiện đại, 50 năm qua cho thấy những thách thức ghê gớm hơn cả. Dù Việt Nam-Trung có xung đột, căng thẳng về chính trị, xung đột trên Biển Đông, nhưng họ vẫn luôn là hai đồng minh về mọi phương diện, từ chính trị, quân sự, cho đến thương mại, kinh tế, xuất nhập khẩu và đầu tư – rõ ràng, Trung Quốc luôn thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam. Đây là mối quan hệ vô cùng phức tạp, vừa là bạn, vừa là đối thủ. Hai bên có mâu thuẫn, nhưng vẫn phải làm việc với nhau, hợp tác về kinh tế.”
“Việc lệ thuộc Trung Quốc thì Việt Nam từ lâu vẫn luôn như vậy. Nhiều chuyên gia bàn thoát Trung nhân dịch bệnh này, nhưng thoát cách nào? Tỷ trọng hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc vào Việt Nam rất lớn. Nghe ‘thoát Trung’ thì sướng tai đấy nhưng có làm được không, có cần thiết hay không? Ngoài ra cũng có thể hiểu ‘thoát Trung’ dưới nhiều khía cạnh, thương mại, kinh tế, chính trị, văn hóa. Vậy thoát khỏi toàn bộ ảnh hưởng của Trung Quốc là điều không tưởng. Số phận hai quốc đã gia gắn bó với nhau hàng ngàn năm qua.”
Cái giá phải trả ‘có đáng không?’
Hồi tưởng lại Dự luật Đặc khu Kinh tế, bà Chi Lan nói những người vận động cho luật đó đều nói đó là vì lợi ích của tỉnh Quảng Ninh và đó sẽ là một điển hình chứng minh cho nước Việt Nam thấy là nên và cần có những đặc khu như thế. Nhưng cái mà bà Chi Lan lo lắng là cái giá phải trả để đạt được khát vọng đó.
“Lúc đó có nhiều người ủng hộ, khát vọng ghê lắm. Họ có ý chê những người không tán thành, là nhát quá, là không đủ táo bạo. Luôn luôn có những ý kiến khác nhau như vậy.”
“Tôi không phê phán những người có ý kiến khác mình. Có thể họ chân thành muốn vì lợi ích chung thật chứ không vì lợi ích nhóm. Tôi chỉ nghĩ sự táo bạo đó phải đặt trong bối cảnh đất nước có nhiều chuyển biến phức tạp, có nhiều yếu tố bất ngờ, như dịch Covid-19, và rồi khi mọi người đang lo dịch, thì Trung Quốc khuấy đảo trên Biển Đông. Những cái này đều ngoài dự kiến của mọi người.”
“Lẽ ra những người đề xuất khu kinh tế Vân Đồn vào thời điểm này phải nghĩ đến mọi yếu tố đó, chứ không được quyền không nghĩ đến. Ví nó là vấn đề quan trọng với quốc gia, là chủ quyền, là an toàn lãnh thổ, là an ninh quốc phòng.”
“Có việc làm, có tăng trưởng,có thêm ngành nọ ngành kia, thì có thể có. Nhưng vấn đề là nó được trả bằng giá nào? Có đáng hay không? Khi nhìn vào phần trăm tăng trưởng của Việt Nam, tôi vẫn luôn luôn lo lắng là cái giá phải quá đắt, hưởng lợi thực sự lại không phải người Việt Nam. Ví dụ Việt Nam được coi là thành công trong thu hút FDI, nhưng cái giá là kinh tế Việt Nam rơi vào lệ thuộc nhiều hơn, người được hưởng lợi nhiều nhất là doanh nghiệp nước ngoài chứ không phải doanh nghiệp trong nước. Tính lợi mà lờ đi thiệt hại hoặc giá phải trả cho nó thì không thấy được toàn diện, không sòng phằng.”
Trong khi đó, TS Kinh tế Nguyễn Trí Hiếu lại đưa ra ý kiến có phần trái chiều với bà Chi Lan. Ông nói ông ủng hộ đặc khu kinh tế nếu hoạt động dựa trên nguyên tắc công bằng.
Theo TS Hiếu, trước đây chưa có khảo sát chính thức bao nhiêu phần trăm dân chúng đồng ý hay ủng hộ Dự luật Đặc khu Kinh tế, dù chắc chắn có những tiếng chỉ trích liên quan tới kinh tế và anh ninh quốc phòng.
TS Nguyễn Trí Hiếu phân tích:
“Về dự án này, Việt Nam đang muốn mở cửa nền kinh tế của mình cho nước ngoài, kể cả với Trung Quốc. Nếu có một đặc khu để hấp thu vốn của họ thì đây là thời điểm thuận tiện vì nền kinh tế thế giới và châu Á đang bị tác động vì dại dịch. Và nhiều nhà đầu tư đang muốn rời Trung Quốc để đến các nước khác ở châu Á. Do đó, nếu khu kinh tế Vân Đồn đón cả các nhà đầu tư khác chứ không chỉ Trung Quốc thì tôi ủng hộ.
“Dĩ nhiên khu vực Vân Đồn gần biên giới với Trung Quốc, nếu khu kinh tế này lại được thành lập để giành riêng cho Trung Quốc nữa thì lo ngại Việt Nam trở thành bàn đạp của Trung Quốc là có cơ sở. Nhưng cho tới thời điểm này không rõ khu kinh tế Vân Đồn có giành riêng cho Trung Quốc hay không.”
“Do đó, chúng ta cần phải có thêm thông tin từ chính phủ về đặc khu này. Trước hết xem liệu đó có phải là khu kinh tế đặc biệt dành cho Trung Quốc hay cho một quốc gia nào đó không. Nếu vậy thì tiếp đó cần xem chế tài ra sao, các quy định pháp luật hiện hành liên quan có được triệt để áp dụng hay không, hay có các điều chỉnh để thuận lợi cho nhà đầu tư của quốc gia đó. Đặc biệt, cần tuân thủ pháp luật Việt Nam về lĩnh vực sử dụng tiền tệ.”
“Không chấp nhận đặc khu này sử dụng tiền của quốc gia khác bên cạnh tiền đồng của Việt Nam, kể cả đồng đô la Mỹ. Dù biết rằng nhiều chuyên gia và người lao động nước ngoài sinh sống ở khu vực này. Đó là nguyên tắc mà hiện Việt Nam đang áp dụng: người dân có thể giữ ngoại tệ ở các ngân hàng nhưng không được niêm yết hàng hóa hay giao dịch bằng đồng ngoại tệ. Điều này cũng phải áp dụng với đặc khu kinh tế để đảm bảo về chủ quyền tiền tệ.”
“Ngoài ra, các nhà đầu tư vào khu kinh tế này phải tuân thủ luật pháp quốc gia như hợp đồng, hành chính, nhập cảnh, công đoàn, v.v… Nếu hoạt động dựa trên nguyên tắc công bằng và tuân thủ pháp luật thì tôi ủng hộ. Kể cả có nhà đầu tư Trung Quốc thì tôi vẫn hoan nghênh. Dĩ nhiên sẽ có những điều khoản giành riêng cho đặc khu kinh tế như về thuế xuất nhập khẩu v.v…”
“Thời gian sắp tới, nếu Việt Nam tiếp tục kiểm soát đại dịch tốt như hiện nay, thì cho đến cuối quý hai, quý ba, Việt Nam có thể bắt đầu quy trình phục hồi rất sớm, và kêu gọi đầu tư nước ngoài là rất quan trọng. Không những Vân Đồn mà các khu chế xuất khác nên mở ra để đón đầu tư nước ngoài. Đây là cơ hội tốt cho Việt Nam.”
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-52749462
Làm gì để nền kinh tế Việt Nam
thoát khỏi sự lệ thuộc Trung Quốc?
Đinh Hoàng Anh
Báo cáo của Nhà Trắng vừa mới đây, với tựa đề “Cách tiếp cận chiến lược của Hoa Kỳ đối với Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa” đã nêu bật các lo ngại của phía Hoa Kỳ trước các thách thức và đe doạ từ Trung Quốc, trong đó có các đe doạ về kinh tế.
Phần các biện pháp cần thiết để thực hiện việc bảo vệ nền kinh tế Hoa Kỳ trước các đe doạ từ Trung Quốc, có nhắc tới một biện pháp quan trọng là Chính phủ Hoa Kỳ sẽ tăng cường khả năng và sức mạnh của Uỷ ban Đầu tư nước ngoài ở Hoa Kỳ (CIFIUS) nhằm bảo vệ an ninh kinh tế Hoa Kỳ trước sự đe doạ từ các doanh nghiệp Trung Quốc.
Trông người lại ngẫm đến ta
Gần đây, báo chí Việt Nam đang hồ hởi đăng các thông tin về việc các địa phương đua nhau xây dựng các khu công nghiệp để đón làn sóng đầu tư từ nước ngoài, đặc biệt từ Trung Quốc trong bối cảnh căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc trong cuộc “chiến tranh thương mại”.
Dư luận Việt Nam có vẻ hồ hởi khi kỳ vọng về một sự thu hút đầu tư nguồn vốn từ Trung Quốc tràn sang. Một số báo chí nước ngoài còn cho rằng Việt Nam là quốc gia được hưởng lợi nhiều nhất trong “Thương chiến Mỹ – Trung”.
Tuy nhiên, “ngày vui ngắn chẳng tày gang”, trong thực tế, cho tới nay, nền kinh tế Việt Nam vẫn lệ thuộc rất nhiều vào Trung Quốc. Chính vì vậy, những rủi ro rất lớn đang đe doạ nền kinh tế Việt Nam, đặc biệt trước bối cảnh Việt Nam “sẵn sàng” đối đầu với Trung Quốc trong vấn đề biển Đông.
Những con số không phản ánh thực chất
Số liệu trên báo chí cho biết, năm 2019 ghi nhận đã có 125 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư tại Việt Nam. Trong đó, Hàn Quốc vẫn dẫn đầu với tổng vốn đầu tư 7,92 tỷ USD, chiếm 20,8% tổng vốn đầu tư. Hồng Kông đứng thứ hai với tổng vốn đầu tư 7,87 tỷ USD (trong đó, có 3,85 tỷ USD mua cổ phần vào Công ty TNHH Vietnam Beverage tại Hà Nội, chiếm 48,9% tổng vốn đầu tư của Hồng Kông), Singapore đứng thứ ba với tổng vốn đầu tư đăng ký 4,5 tỷ USD. Tiếp theo là Nhật Bản, Trung Quốc…
Bộ kế hoạch đầu tư nhận xét là đầu tư từ Trung Quốc tăng gần 1,65 lần, từ Hồng Kông tăng 2,4 lần so với cùng kỳ 2018 và nhận định: “đầu tư từ Trung Quốc, Hồng Kông có xu hướng tăng so với cùng kỳ do tác động của chiến tranh thương mại Mỹ – Trung”.
Một tờ báo chuyên về kinh tế đã đánh giá về sự tăng trưởng từ dòng vốn đầu tư nước ngoài năm 2019 như sau:
“(1) vốn góp mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài vào doanh nghiệp trong nước là 10,4 tỉ đô la, tăng 82,3% so với cùng kỳ năm 2018 nhưng là tăng trưởng không thực chất vì chỉ là nhà đầu tư “chuyển từ tay trái sang tay phải”.
(2) Hà Nội thành địa phương thu hút vốn đầu tư FDI lớn nhất qua 9 tháng với tổng số vốn đăng ký 6,15 tỉ đô la song thực chất cũng chỉ là thu hút đầu tư trên giấy vì thực chất cũng là xử lý số liệu như trên.
(3) Những e ngại hay đánh giá khả quan về tình hình góp vốn tăng mạnh của doanh nghiệp ngoại vào doanh nghiệp nội qua hình thức mua cổ phần, góp vốn do nhìn những số liệu thống kê trên cũng không có cơ sở, bởi như đã nói là doanh nghiệp trong cùng hệ sinh thái ThaiBev chuyển đổi vốn cho nhau. Còn thực chất, 9 tháng đầu năm, vốn đăng ký FDI cấp mới không có dự án lớn nào vượt quá 300 triệu đô la.”
Như vậy, số liệu thống kê về dòng vốn đầu tư nước ngoài chỉ cho thấy một mảnh ghép nhỏ trong một bức tranh rộng lớn của kinh tế Việt Nam. Đó chưa phải là tăng trưởng thực sự. Tuy nhiên, số liệu lại chỉ cho ta thấy sự đáng lo ngại trước nguồn vốn từ Trung Quốc, thông qua các nhà đầu tư trung gian từ Hồng Công, Thái lan…
Mới đây, đánh giá về việc thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài của Việt Nam, Giáo sư kinh tế Trần Văn Thọ cho biết kinh nghiệm trên thế giới về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (Viết tắt là FDI), thường phải đảm bảo 4 vấn đề trong đó, bao gồm:
Một là, thu hút FDI phải được đặt trong một kế hoạch tổng thể. Những ngành cần thu hút FDI là những ngành mà doanh nghiệp chưa có khả năng nhưng sẽ là ngành phát triển trong tương lai. Đặc biệt là các ngành sử dụng hàm lượng tri thức cao.
Hai là, khuyến khích thu hút FDI dưới hình thức liên doanh với doanh nghiệp trong nước. Bởi vì không chỉ tạo điều kiện thu hút FDI mà còn phải tạo điều kiện để phát triển doanh nghiệp trong nước một cách song hành.
Ba là, khuyến khích các doanh nghiệp FDI sử dụng nguồn nguyên liệu nội địa. Từ đó mới kéo toàn bộ nền sản xuất phát triển.
Bốn là, ưu tiên các doanh nghiệp có trách nhiệm trong việc tôn trọng các quy định về lao động, môi trường.
Xét trên bốn tiêu chí trên thì việc thu hút FDI ở Việt Nam không đáp ứng được các yêu cầu này. Thậm chí, Giáo sư Trần Văn Thọ cũng chỉ ra những lo ngại về nguồn vốn FDI từ Trung Quốc đối với nền an ninh quốc gia. Theo đó, trong 100 công ty đa quốc gia lớn nhất của Trung Quốc hiện nay thì có tới 81 là doanh nghiệp nhà nước hoặc doanh nghiệp cổ phần nhưng nhà nước Trung Quốc chi phối. Vì thế, với những tham vọng lãnh thổ và cách thực hiện “phương cách kinh tế cưỡng đoạt”, thì các hoạt động của các doanh nghiệp Trung Quốc luôn ẩn giấu đằng sau là các âm mưu của chính quyền Trung Quốc.
Thêm nữa, hình thức FDI ra nước ngoài chính của doanh nghiệp Trung Quốc là mua bán và sáp nhập (M&A). Đây là hình thái xâm nhập, sở hữu kinh doanh nhanh chóng nhất ở thị trường nước ngoài. Báo chí Việt Nam mới đây cho biết nhiều nhà máy điện đã bị nhà đầu tư Trung Quốc thâu tóm. Đây là lĩnh vực nhạy cảm đối với an toàn năng lượng. Ngoài ra, mới đây Bộ Quốc phòng Việt Nam cũng chỉ rõ các tư nhân Trung Quốc núp bóng hoặc thâu tóm để sở hữu các bất động sản có vị trí quân sự quan trọng.
Doanh nghiệp trong nước bị vắt kiệt
Việc thu hút FDI là cần thiết, nhưng phải nằm trong sự kiểm soát và song song với đó, phải tạo động lực cho doanh nghiệp trong nước phát triển. Trong suốt thời gian qua, kể từ khi mở cửa nền kinh tế, Chính quyền Việt Nam chỉ tập trung vào việc thu hút nguồn vốn đầu tư từ bên ngoài. Còn các doanh nghiệp trong nước thì bị kỳ thị, chèn ép và hành hạ bởi bộ máy chính quyền.
Cho tới nay, sau hơn 30 năm thu hút vốn FDI thì lượng vốn FDI thực hiện khoảng 211,78 tỷ đô. Con số này là ngang ngửa với tài sản nhà nước hơn 7,79 triệu tỷ đồng (gồm: tổng nguồn vốn của Nhà nước là trên 4,65 triệu tỷ đồng; tổng nợ Nhà nước phải trả là 3,14 triệu tỷ đồng).
Trong khi đó, doanh nghiệp Việt Nam nhỏ về quy mô so với mức trung bình tại các nước ASEAN. Quy mô vốn hóa trung bình của các công ty niêm yết, đại diện điển hình về những công ty tư nhân tốt nhất của Việt Nam, chỉ đạt mức khoảng 190 triệu USD. Trong khi đó, con số này là 810 triệu USD tại Indonesia, 840 triệu USD tại Thái Lan, 1,16 tỷ USD tại Singapore và 1,2 tỷ USD tại Philippines.
Quy mô nhỏ của các doanh nghiệp Việt Nam khiến cho các hoạt động đầu tư về nghiên cứu phát triển, nâng cao trình độ công nghệ, đổi mới sáng tạo, nâng cao năng suất gặp nhiều khó khăn. Trình độ về quản trị công ty của các doanh nghiệp Việt Nam cũng thua xa so với các doanh nghiệp trong khu vực ASEAN.
Sự yếu kém của doanh nghiệp Việt Nam bắt đầu từ trong chính sách của Nhà nước Việt Nam. Chính sách phát triển doanh nghiệp của Việt Nam hiện nay đặt trọng tâm nhiều hơn tới hình thức thay vì quan tâm đến chất lượng của doanh nghiệp Việt Nam.
Một rào cản quan trọng đối với sự phát triển của doanh nghiệp Việt Nam đó là tư duy phát triển bị lạc hậu khi chuyển đổi sang kinh tế thị trường hiện đại và hội nhập. Từ đó đi đến các chính sách kiểu “bao cấp” và thậm chí quan điểm “bao cấp” chỉ ưu tiên một số nhóm doanh nghiệp. Đó là điều kiện tạo môi trường cho tham nhũng, nhất là đất đai, tài sản công và gây ra tình trạng nhũng nhiễu doanh nghiệp, với cơ chế “xin – cho”.
Vì vậy, yêu cầu đòi hỏi là xây dựng hệ thống pháp luật đồng bộ và thích ứng với quá trình chuyển đổi. Các quy định trong Luật Doanh nghiệp cho thấy vẫn còn tư tưởng gây cản trở, phiền hà để “hành” doanh nghiệp với các quy định quá rườm rà.
Sau luật đến hàng loạt thông tư, nghị định cũng rất chậm, thậm chí có một số điều bị “gài” để cán bộ các ban ngành, địa phương có quyền “hành” doanh nghiệp và người dân do quyền “anh”, quyền “tôi” rất phổ biến hiện nay. Thậm chí, các ngành, địa phương đến cấp thấp nhất cũng ra các “quy chế” gây khó dễ cho doanh nghiệp.
Chính vì vậy, muốn xây dựng nền kinh tế phát triển để thoát khỏi sự lệ thuộc vào Trung Quốc, từ đó có thể dẫn đến những hệ luỵ nguy hiểm đối với an ninh quốc gia thì một mặt, Chính quyền Việt Nam cần phải tìm cách hạn chế “sự cưỡng đoạt kinh tế” từ phía Trung Quốc. Mặt khác, cần tạo điều kiện để cho doanh nghiệp trong nước, đặc biệt là khối doanh nghiệp tư nhân được tạo điều kiện để phát triển bình đẳng so với các doanh nghiệp FDI và các doanh nghiệp nhà nước. Làm được như vậy, nền kinh tế Việt Nam mới có bước phát triển thực sự.
* Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á Châu Tự Do
Điểm tin trong nước sáng 22/5:
Sắp có rào chắn ‘FDI núp bóng’;
Nắng nóng miền Bắc có xu hướng dịu dần
Tâm Tuệ
Mục điểm tin trong nước sáng ngày 22/5 của Đại Kỷ Nguyên xin gửi đến quý độc giả những nội dung chính sau:
Nắng nóng miền Bắc có xu hướng dịu dần vì mưa xuống
Theo dự báo của Đài KTTV Quốc gia, thời tiết 3 ngày tới ở khu vực Trung Trung Bộ có nắng nóng gay gắt. Khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ có mưa vừa, mưa to và dông mạnh.
Từ chiều và đêm 22/5, ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ có mưa vừa, mưa to và dông mạnh, riêng các tỉnh Hòa Bình, Phú Thọ, Tuyên Quang, Yên Bái, Lào Cai có khả năng mưa rất to (lượng mưa phổ biến 40-80mm/24h, các tỉnh Hòa Bình, Phú Thọ, Tuyên Quang, Yên Bái, Lào Cai có nơi trên 120mm/24h). Trong mưa dông có khả năng cao xảy ra lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.
Ở các khu vực khác, từ ngày 22/5, nắng nóng gay gắt và đặc biệt gay gắt tiếp tục xảy ra ở các tỉnh Trung Bộ với nền nhiệt độ cao nhất phổ biến 37-40 độ, riêng vùng núi phía Tây của Trung Bộ có nơi 41-42 độ; phía Tây Bắc Bộ có nắng nóng và nắng nóng gay gắt với nền nhiệt độ cao nhất phổ biến 35-38 độ, có nơi trên 39 độ; khu vực đồng bằng Bắc Bộ có nắng nóng với nền nhiệt độ cao nhất phổ biến 34-37 độ. Độ ẩm tương đối thấp nhất phổ biến 40-50%. Thời gian có nhiệt độ trên 35 độ từ 10-18 giờ.
Từ ngày 23/5, nắng nóng diện rộng ở Bắc Bộ chấm dứt; nắng nóng ở các tỉnh Trung Bộ có xu hướng dịu dần.
Sắp có rào chắn ‘FDI núp bóng’
Báo Tiền Phong có nhận định, trước hành vi nhiều doanh nghiệp đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) Trung Quốc núp bóng, nhất là nhằm vào khu đất có vị trí nhạy cảm, Dự thảo Luật Ðầu tư (sửa đổi) bổ sung hàng loạt quy định. Các quy định mới được ví như những rào chắn chặn đầu tư FDI trá hình.
Đại diện Bộ KH&ĐT – đơn vị soạn thảo Luật Đầu tư (sửa đổi) cho biết, dự thảo luật lần này đã hoàn thiện quy định khắc phục hạn chế trong quản lý đầu tư nói chung và quản lý đầu tư nước ngoài nói riêng. Đặc biệt, dự thảo luật có thêm nhiều quy định nhằm chặn đầu tư “chui”, “núp bóng”, chặn các dự án (DA) đầu tư có nguy cơ ảnh hưởng an ninh, quốc phòng, thậm chí để chặn cả chuyện chuyển giá ngay từ khâu đầu tư.
Chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh cho rằng, các biện pháp đưa ra căn bản bịt được kẽ hở của pháp luật. Theo ông Doanh, các quy định rõ ràng, công khai, minh bạch như trên có thể hạn chế được tình trạng quan chức ở địa phương tự ý cấp phép cho dự án. “Điều quan trọng nhất hiện nay là sau khi có quy định, cơ quan chức năng cần giám sát việc thực thi ở các địa phương, đơn vị. Để từ đó tránh để xảy ra việc quy định đã có nhưng không thực hiện đúng”, ông Doanh nói.
Chủ tịch tỉnh kiêm hiệu trưởng đại học: tỉnh nói ‘đúng quy định’, chuyên gia ‘buồn cười’
Ngày 18/5, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Văn Thắng đã có quyết định kiêm nhiệm làm hiệu trưởng Trường ĐH Hạ Long.
Trường ĐH Hạ Long được thành lập năm 2014. Hiệu trưởng đầu tiên của ngôi trường này là bà Vũ Thị Thu Thủy – phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh.
Trao đổi với báo Tuổi Trẻ, ông Đặng Huy Hậu – phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Quảng Ninh – cho biết việc UBND tỉnh có quyết định công nhận ông Nguyễn Văn Thắng kiêm nhiệm thêm chức vụ hiệu trưởng Trường ĐH Hạ Long (trường trực thuộc tỉnh) là đúng quy định.
Ông Hậu chia sẻ: “Trước đó, phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Vũ Thị Thu Thủy cũng kiêm nhiệm chức vụ hiệu trưởng Trường ĐH Hạ Long và luôn hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao trước khi nghỉ hưu theo quy định”.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia lại cho rằng không nên để người đang làm công tác quản lý nhà nước kiêm nhiệm chức vụ hiệu trưởng. TS Lê Viết Khuyến – Hiệp hội Các trường ĐH, CĐ Việt Nam – cho biết: “Công việc chủ tịch UBND tỉnh hay hiệu trưởng đều đòi hỏi làm toàn thời gian, một cá nhân sao có thể làm kiêm nhiệm được? Nếu ông Nguyễn Văn Thắng làm kiêm chức vụ chủ tịch hội đồng trường (trong chừng mực nào đó) còn được.
Còn theo quy định hiện nay, khi Luật giáo dục tăng quyền tự chủ cho các trường, thì hội đồng trường là tổ chức quyền lực cao nhất, có quyền bổ nhiệm và miễn nhiệm hiệu trưởng. Ông Nguyễn Văn Thắng là chủ tịch UBND tỉnh có quyền ra quyết định công nhận hiệu trưởng, giờ lại về trường làm hiệu trưởng thì hội đồng trường miễn nhiệm ông hiệu trưởng kiểu gì? Tôi thấy chuyện này buồn cười lắm”.
Còn TS Hoàng Ngọc Vinh, nguyên vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp (Bộ GD-ĐT), khẳng định việc để chủ tịch UBND tỉnh kiêm nhiệm chức vụ hiệu trưởng là trái với điều 20 của Luật giáo dục đại học 2018. “Điều 20 có quy định về tiêu chuẩn hiệu trưởng cơ sở giáo dục ĐH: là người có uy tín khoa học và kinh nghiệm quản lý giáo dục ĐH. Hiệu trưởng sẽ quản lý các vấn đề liên quan đến trường ĐH, với khối lượng công việc rất lớn. Quản lý nhà nước là công việc rất khác với quản lý nhà trường ĐH. Một người làm quản lý nhà nước về giáo dục cho về làm hiệu trưởng một trường ĐH cũng chưa chắc đã làm được, nói gì đến một người làm công tác quản lý nhà nước về làm hiệu trưởng” – ông Vinh cho biết.
Tiêu thụ điện cả nước tăng quá cao, EVN khuyến cáo khẩn cấp
Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho hay, nắng nóng gay gắt diện rộng ở khu vực Bắc bộ và các tỉnh Trung bộ kéo theo tiêu thụ điện gia tăng rất mạnh.
Theo số liệu từ Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia, tiêu thụ điện trên toàn quốc, tại miền Bắc và TP. Hà Nội ngày 20/5 đều đã lên mức cao nhất từ đầu năm 2020 đến nay. Theo đó, lượng điện tiêu thụ toàn quốc lên tới 750,4 triệu kWh, công suất đỉnh 35.300 MW. Hệ thống điện miền Bắc cũng đạt sản lượng 320 triệu kWh, công suất đỉnh 15.400 MW. Lượng điện tiêu thụ của riêng TP. Hà Nội đạt 75,8 triệu kWh, công suất đỉnh 3.780 MW.
Trước tình hình nắng nóng còn tiếp diễn trong mùa hè, EVN khuyến cáo các cơ quan, công sở, nơi sản xuất và người dân cần tiếp tục chú ý sử dụng điện an toàn và tiết kiệm.
“Ngoài việc sử dụng hợp lý điều hoà nhiệt độ, người dân không nên sử dụng đồng thời các thiết bị điện có công suất lớn (như điều hòa, bếp đun điện…) để giảm thiểu nguy cơ quá tải cục bộ của lưới điện, vừa đảm bảo tiết kiệm điện cho khách hàng, đồng thời cũng hạn chế tình trạng hóa đơn tiền điện tăng đột biến do mức sử dụng điện quá cao so với bình thường”, EVN khuyên nghị.
Điểm tin trong nước chiều 22/5: Điện lực ‘ghi nhầm’
số điện, hóa đơn tăng thêm gần 1 triệu đồng
Minh Khuê
Mục Điểm tin trong nước chiều 22/5 của Đại Kỷ Nguyên xin gửi tới bạn đọc những tin sau:
Điện lực ‘ghi nhầm’ số điện, hóa đơn tăng thêm gần 1 triệu đồng
Ngày 21/5, một hộ dân tại TP. HCM phản ánh cơ quan điện lực ghi sai gần 400KWh khiến số tiền phải trả tăng thêm hơn 930.000 đồng, theo Tuổi trẻ.
Anh T (quận 9) phát hiện số điện trên hóa đơn là 6957 nhưng trên đồng hồ điện ở thời điểm đó là 6558. Cơ quan điện lực xác định nguyên nhân “ghi nhầm” là do đồng hồ điện của nhà khách hàng đặt trên cao nên khó nhìn.
“Đồng hồ điện của khách hàng là đồng hồ cơ cũ nên phải ghi số thủ công, đối với phương pháp ghi chỉ số điện từ xa và các đồng hồ điện tử thì hoàn toàn không có sai số,” đại diện Điện lực Thủ Thiêm giải thích.
Trang trại cả vạn con gà bị chết do sốc nhiệt vì nắng nóng cực điểm
Anh Phạm Minh, chủ một trại nuôi gà công nghiệp ở Thái Nguyên cho biết, hệ thống điện 3 pha của gia đình anh vừa bị chập dẫn đến việc gần 1 vạn gà lông trắng (hơn 1 tháng tuổi) bị sốc nhiệt chết la liệt giữa trưa nắng ngày 20/5 vừa qua, theo Dân Việt.
Chịu thiệt hại nhẹ hơn anh Minh, trại của gia đình anh Phạm Trọng Phương ở Lương Sơn (Hòa Bình) mới đây cũng bị thiệt hại hơn 3.000 con con vì sốc nhiệt. Do anh Phương nuôi nhốt số lượng lớn trong chuồng nhỏ nên gà không đủ không gian, môi trường sống.
Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm: ‘Thủ tục bồi thường bảo hiểm xe máy đúng là có vấn đề’
Sáng 22/5, ông Phùng Ngọc Khánh – cục trưởng Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm, Bộ Tài chính thừa nhận hồ sơ bồi thường đối với bảo hiểm xe máy gây khó khăn cho người mua do thủ tục rườm rà.
Ông Khánh cho hay trên thực tế khi xảy ra tai nạn, có tình trạng chủ xe báo có tai nạn nhưng người của công ty bảo hiểm không đến ngay.
“Thủ tục bồi thường bảo hiểm xe máy đúng là có vấn đề và cần sửa đổi bổ sung. Thực tế việc mua và bồi thường bảo hiểm có khó khăn nên người dân mới phản ảnh” – ông Khánh nhắc lại, theo Tuổi trẻ.
Để khắc phục căn cơ tình trạng này, Bộ Tài chính sẽ kiến nghị sửa đổi Nghị định 103 và sửa đổi Thông tư 22 về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự chủ xe cơ giới. Tăng trách nhiệm của doanh nghiệp bảo hiểm.
Mặt khác, căn cứ vào mức phí bồi thường để quy định thủ tục. Không nhất thiết tất cả các vụ việc phải đủ 5 loại giấy tờ.
Không cần phải có biên bản khám nghiệm hiện trường với những vụ tai nạn có số tiền bồi thường dưới 10 triệu đồng/vụ.
Theo ông Khánh, sửa đổi sắp tới sẽ theo hướng mức phí bảo hiểm tương ứng với rủi ro của xe, chủ xe và người lái xe.
TP.HCM thi công “cuốn chiếu” dự án đường Nguyễn Hữu Cảnh để giảm ngập
Giám đốc Sở Giao thông Vận tải TP.HCM – Trần Quang Lâm vừa yêu cầu các đơn vị liên quan thi công “cuốn chiếu” để đảm bảo tiến độ dự án sửa chữa đường Nguyễn Hữu Cảnh, giảm thiểu tình trạng ngập nước trong mùa mưa sắp tới.
Cụ thể, với đoạn từ đường Tôn Đức Thắng đến hầm chui Nguyễn Hữu Cảnh, Sở Giao thông Vận tải đề nghị chủ đầu tư phải hoàn thành trước ngày 2/9. Trong khi đó, hệ thống thoát nước trên đường Điện Biên Phủ, đường Phú Mỹ, hẻm 23, phải hoàn thành trong tháng 10/2020. Đồng thời đẩy nhanh, hoàn thành thi công gói thầu xây lắp 4 – cầu vượt ống cấp nước D2000 tại giao lộ Nguyễn Văn Thương – Điện Biên Phủ.
Cựu đô đốc Nguyễn Văn Hiến bị tuyên phạt 4 năm tù
Cựu thứ trưởng quốc phòng Nguyễn Văn Hiến bị tuyên 4 năm tù về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” tại phiên tòa sơ thẩm vụ án Đinh Ngọc Hệ (tức ‘Út trọc’) diễn ra hôm 21/5.
Bị cáo Đinh Ngọc Hệ bị tuyên 20 năm tù, tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, Trước đó, bị cáo này đã bị xử phạt 12 năm tù về các tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ và sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức”. Tổng hình phạt là 30 năm tù.