Tin Việt Nam – 21/02/2017
Lần đầu tiên Công An ‘nghĩ về cuộc đổi mới’
Giữa lúc Ban Kinh tế Trung ương và Hội đồng Lý luận Trung ương bàn về việc “hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và phát triển kinh tế tư nhân” định hướng đến năm 2025, thì ngày 19/2, báo Công An Nhân dân (CAND) có bài viết của Tiến sĩ Lê Kiên Thành, con trai của cố Tổng Bí thư Lê Duẩn với tựa đề “nghĩ về cuộc đổi mới lần thứ hai” được coi là một bước thay đổi về “quan điểm cải cách và dân chủ”, lần đầu tiên xuất hiện trên cơ quan ngôn luận của ngành công an.
Theo nhà báo độc lập và blogger nổi tiếng Nguyễn An Dân, báo Công An Nhân dân trước nay luôn có nhiều bài viết phê bình, chỉ trích các quan điểm cải cách và dân chủ từ trong Đảng ra đến nhân dân, “thế mà hôm nay cũng đã đăng 1 bài viết thúc đẩy ‘đổi mới 2’.” Nhà báo Nguyễn An Dân nói với VOA rằng bài báo của ông Lê Kiên Thành cho thấy “lực lượng công an đang kêu gọi đổi mới.”
“Bài báo này đưa ra trong tình hình hiện nay thì, thứ nhất, nó chỉ rõ lực lượng nào là lực lượng kêu gọi đổi mới, trong đó là có lực lượng công an. Vì tờ báo Công an Nhân dân là cơ quan ngôn luận của ngành công an. Thứ hai, đối với xã hội, thì nó cho thấy xu hướng đề kháng lại ảnh hưởng của Trung Quốc đối với Việt Nam, đó là xu hướng cần phải được thúc đẩy ở trong Đảng.”
Cũng theo ông Dân, đứng đầu ngành công an hiện nay là tướng Tô Lâm, đứng đầu lực lượng vũ trang hiện nay là chủ tịch nước Trần Đại Quang, là 2 người có xu hướng “thân Mỹ” bên cạnh một số ủy viên Bộ Chính trị khác, thế nên việc ngành công an “bắt đầu chuyển hóa là điều tôi không ngạc nhiên.” Ông Dân lý giải vì sao có xu hướng này:
“Vì rõ ràng rằng ông Lê Kiên Thành là con của ông Lê Duẩn. Bản thân ông Lê Duẩn chỉ vì chống lại một số sách lược bành trướng của Trung Quốc nên sau khi ông Lê Duẩn mất thì những người con của ông ta không được lên cao trong hàng ngũ của Đảng. Thành ra khi ông Lê Kiên Thành được cất lên lại tiếng nói thì chúng ta phải hiểu rằng đây là tiếng nói đại diện cho một xu hướng trong Đảng, chứ không phải cho cá nhân ông Lê Kiên Thành.”
Trên trang Facebook, nhà báo độc lập Nguyễn An Dân viết: “Việc báo CAND đăng bài này của ông cũng không có gì lạ, vì một người em của ông là thiếu tướng Lê Kiên Trung cũng đang là Tổng cục phó Tổng cục an ninh II”, còn gọi là tổng cục an ninh bảo vệ Đảng.
Trong bài “Sau 30 năm, nghĩ về cuộc đổi mới lần hai”, ông Lê Kiên Thành cho rằng cuộc đổi mới lần 1 năm 1986 không phải là đổi mới, “những việc chúng ta làm không phải là đổi mới…mà chỉ là tự cho phép mình làm những điều mà vì lý do gì đó mình đã không dám làm, vì lý do gì đó, mình đã tự cấm đoán mình.”
Ông Thành cũng nhìn nhận rằng “chủ nghĩa tư hữu hàng ngày hàng giờ đẻ ra Chủ nghĩa Tư bản” (CNTB) và “hiểu theo cách đó, thì thừa nhận kinh tế thị trường và cho phép nó tồn tại cũng có nghĩa là chúng ta cho phép sự tư hữu, nghĩa là cho phép CNTB hàng ngày hàng giờ nảy sinh trong lòng đất nước XHCN này.”
Nhận định về vai trò của doanh nghiệp nhà nước (DNNN), ông Thành viết: “qua năm tháng, thay vì biến thành trụ cột, thì chính những DNNN này lại đã và đang trở thành khối ung nhọt đáng sợ nhất cuả nền kinh tế, nơi mà thất thoát, lãng phí, sự tha hóa và tham ô đều là lớn nhất…DNNN lại là gánh nặng khủng khiếp của nền kinh tế và làm nền kinh tế thị trường của chúng ta bị méo mó, biến dạng vì tư duy kinh tế độc quyền, không lành mạnh.”
Về con đường tiến lên xã hội chủ nghĩa, ông Thành thừa nhận một sự thật mà ít đảng viên nào dám nói công khai trước đây: “trong khi nhiều nước CNTB đang tự hoàn thiện mình và thay đổi được những gì vốn thuộc về bản chất xấu xí nhất của họ, thì đất nước chúng ta giờ lại đang giữ trong lòng mình những gì xấu xí nhất của CNTB trước đây, cộng hưởng với những tiêu cực do định hướng XHCN chưa rõ ràng đưa lại.”
Ông Thành đánh giá rằng chính nhóm lợi ích là rào cản của cuộc đổi mới lần 2: “Nhưng đến hôm nay, chính một bộ phận trong lực lượng này có lẽ sẽ không sẵn sàng cho đổi mới nữa, vì với những cơ chế đang tồn tại này, nhờ sự bất cập của họ mà họ đã có trong tay rất nhiều lợi ích. Và tôi e rằng họ chính là những người sẽ ngăn cản đổi mới, vì đổi mới sẽ khiến cho nhóm lợi ích của họ bị thiệt thòi. Đổi mới sẽ khiến những lợi ích mà họ có được nhờ những kẽ hở của xã hội sẽ vì thế mà mất đi.”
“Đổi mới lần này, chúng ta sẽ phải đứng về một phía chống lại 1/3 chúng ta, mà 1/3 này là những người vừa có tiền vừa có quyền, những người đang được hưởng lợi từ cơ chế quản lý hiện giờ. Vì lẽ đó, lực lượng hưởng ứng tích cực cuộc đổi mới lần 2, tôi tin là sẽ ít hơn 30 năm trước, sẽ khó khăn hơn 30 năm trước, nhưng bằng cách này hay cách khác, họ sẽ được ủng hộ.”
Theo cách lý giải của nhà báo Nguyễn An Dân, con số 1/3 mà ông Thành đề cập là một bộ phận bảo thủ trong đảng, chiếm tỷ lệ chừng 1/3 tổng số đảng viên. Ông An Dân nói nhóm bảo thủ chiếm giữ lợi ích chính trị và kinh tế, đã và đang chống lại nhóm đổi mới 2, một nhóm có lực lượng kém hơn nhóm bảo thủ về cả thế và quyền.
Rõ ràng bài viết của ông Thành mang một thông điệp đổi mới: “đây là thời điểm mà chúng ta phải nghiêm túc nghĩ về cuộc đổi mới lần thứ 2 – và cuộc đổi mới này – giống như 30 năm trước cũng sẽ phải là mệnh lệnh!..Tôi mơ ước rằng, tôi sẽ được chứng kiến cuộc đổi mới lần thứ hai của đất nước trước khi quá muộn, với cả cá nhân tôi và với cả dân tộc này.”
Ngoài ra ông Thành còn đề cập vấn đề “không dân chủ” trong bầu cử và chậm thông qua luật biểu tình. Nhà báo An Dân đánh giá vấn đề này như sau:
“ Nhưng mà lần này một tờ báo của ngành công an mà đưa nội dung này vô thì chúng ta có thể hiểu rằng là rất nhiều khả năng là 3 năm sau, chính ngang công an họ sẽ thúc đẩy luật biểu tình. Luật biểu tình này ra đời sẽ có lợi cho phe chuyển hóa ở trong Đảng, cũng như nó có lợi cho xu hướng dân chủ trong xã hội.”
Nhà báo An Dân cho VOA biết khả thành thành công của cuộc chuyển hóa trong Đảng lần này theo quan điểm của ông như sau:
“Bản thân ông Lê Kiên Thành là một đảng viên, em trai của ông là thiếu tướng Lê Kiên Trung, đang là phó tổng cục trưởng cục 2. Tôi không nghĩ tờ CADN dám đăng bài này nếu không có sự bật đèn xanh từ phía ông Trần Đại Quang hoặc ông Tô Lâm. Chúng ta thấy rõ là bây giờ xu hướng diễn biến và chuyển hóa là xu hướng diễn ra theo quy luật. Đảng vẫn lo lắng vấn đề đó, nhưng Đảng phải chấp nhận. Như ông Thành nói: hiện giờ có 1/3 chống đổi mới, nó ít, nhưng nó ở thượng tầng. Ông Thành nói dù có trả giá, dù có hy sinh thì cũng phải đưa cuộc đổi mới này thành công.”
Nhà báo An Dân nhận định trên Facebook rằng khi bài báo “Sau 30 năm, nghĩ về cuộc đổi mới lần 2” xuất hiện trên báo CAND chính là lúc “trận chiến trong Đảng đã bắt đầu.”
http://www.voatiengviet.com/a/keu-goi-doi-moi-lan-2-moi-man-cho-tran-chien-trong-dang/3733481.html
Hàng xóm: Hương ‘không giết nổi một con gà’
Chính quyền cũng như người nhà nghi can Đoàn Thị Hương ở Nam Định xác nhận thân nhân của cô, nhưng cho rằng “cô bị lừa” trong khi hàng xóm nói cô còn không thể “giết một con gà”.
Sau nhiều ngày im lặng về nữ nghi can mang hộ chiếu Việt Nam, báo chí trong nước hôm 20/2 đồng loạt đăng tải các thông tin liên quan tới nữ nghi can người Việt bị Malaysia bắt giữ trong vụ giết hại anh trai cùng cha khác mẹ của lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong Un.
Cùng ngày, Bộ Ngoại giao Việt Nam cũng lần đầu tiên đề cập tới cái tên Đoàn Thị Hương trong thông cáo tiếp theo liên quan tới vụ việc hiện tiếp tục gây căng thẳng trong quan hệ giữa Malaysia và Bắc Hàn.
Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao Việt Nam, cho biết vẫn chưa thể tiếp cận cô Hương, vì “phía Malaysia cho biết do đây là vụ án nghiêm trọng nên trong vòng 7 ngày chưa cho tiếp xúc lãnh sự đối với các nghi phạm bị bắt giữ” nên “quá trình xác minh chưa có tiến triển”. Tin cho hay, phía Indonesia cũng nhận được thông tin tương tự như vậy khi tìm cách tiếp cận nữ nghi can là công dân của nước này.
Trước đó, cảnh sát quốc gia Malaysia công bố bức ảnh chụp cô Hương sau khi bị bắt cũng như số hộ chiếu cùng ngày nhập cảnh và xuất cảnh khỏi quốc gia Đông Nam Á này. Nghề nghiệp của cô được nêu là “nhân viên giải trí”. Cô Hương bị tạm giam trong bảy ngày, từ 16 tới 22/2, theo cảnh sát Malaysia.
Trong khi nhiều cơ quan báo chí quốc tế dẫn các nguồn tin khác nhau nói rằng ông Kim Jong Nam có thể bị đầu độc trong cuộc tấn công chớp nhoáng của điệp viên Bắc Hàn ở sân bay quốc tế Kuala Lumpur khi ông chuẩn bị bắt chuyến bay tới Macau nơi ông sinh sống, theo tin mới nhất, chính quyền Malaysia được Reuters dẫn lời hôm 21/2 cho biết rằng vẫn chưa xác định được nguyên nhân dẫn tới cái chết của ông Kim Jong Nam, cũng như “chưa chính thức xác nhận thi thể”, được cho là người anh trai của lãnh tụ Bắc Hàn vì người thân của ông này chưa xuất hiện.
Anh Bùi Văn Hoàn, một người hàng xóm của cô Hương, cho VOA Việt Ngữ biết rằng vụ việc đang thu hút dư luận địa phương, cũng như dẫn tới nhiều đồn đoán về động cơ thật sự của nữ nghi can đồng hương Nam Định.
Anh Hoàn nói thêm: “Có mà cả xã, cả làng, cả huyện quan tâm. Ở đây họ đang nghi là vì một mục đích nào đấy. Một tổ chức lớn đứng lên thuê để ám sát ông ấy. Có thể một tổ chức khủng bố nào hoặc là một đội hình nào đó thuê cô ấy để tiêu diệt [ông Kim Jong Nam]. Mọi người muốn biết nguyên nhân, mục đích, động cơ ám sát. Có nhiều uẩn khúc. Rất nhiều là khác”.
Có mà cả xã, cả làng, cả huyện quan tâm. Ở đây họ đang nghi là vì một mục đích nào đấy. Một tổ chức lớn đứng lên thuê để ám sát ông ấy. Có thể một tổ chức khủng bố nào hoặc là một đội hình nào đó thuê cô ấy để tiêu diệt [ông Kim Jong Nam]. Mọi người muốn biết nguyên nhân, mục đích, động cơ ám sát. Có nhiều uẩn khúc. Rất nhiều là khác.
Người hàng xóm Bùi Văn Hoàn nói.
Hãng tin Kyodo của Nhật Bản hôm 20/2 dẫn lời ông Đoàn Văn Thạnh, 64 tuổi, cha của cô Hương nói tại nhà ở huyện Nghĩa Hưng, Nam Định, rằng con mình là “người yếu đuối” và rằng ông không tin là con mình có thể “giết bất kỳ ai”.
Ông cũng được trích lời nói rằng “có thể cô đã bị ai đó lừa”. Hãng tin của Nhật còn dẫn lời một người hàng xóm nói rằng cô Hương là “người tốt, tuýp người không thể giết chết một con gà”.
Người hàng xóm tên Hoàn nói rằng vụ ám sát “giống như cốt truyện của một bộ phim”.
Anh nói thêm: “Cô này cô ấy đi đâu ấy, ít khi về lắm. Cô này cô ấy sống ẩn dật lắm. Ngay cả bố mẹ, bạn bè, người thân, cô cũng ít chia sẻ. Cô ấy sống rất nội tâm”.
Tờ báo của Nhật Bản Yomiuri Shimbun hôm 20/2 dẫn lời tờ China Press bằng tiếng Hoa của Malaysia đưa tin rằng “một người đàn ông châu Á dường như là điệp viên của Bắc Hàn” tiếp xúc với hai nữ nghi can Indonesia và Việt Nam khoảng “ba tháng trước vụ ám sát”.
Tờ báo đưa tin rằng người đàn ông này lần đầu gặp cô Hương ở Malaysia ba tháng trước, và để “gây dựng lòng tin với cô, người đàn ông đã đi thăm Việt Nam cùng cô rồi đi mua sắm ở Hàn Quốc”. Người này sau đó giới thiệu công dân Indonesia và Việt Nam với nhau rồi nói là họ sẽ tham gia vào một trò chơi khăm trên truyền hình. VOA Việt Ngữ không thể kiểm chứng độc lập thông tin này.
“Mong cô ấy vô tội”
Các hãng tin trên thế giới hôm 21/2 cho đăng tải các đoạn video do máy quay an ninh ghi lại cho thấy người phụ nữ mặc áo trắng, được tin là công dân Việt Nam Đoàn Thị Hương, đã tiếp cận ông Kim Jong Nam từ phía sau, ném một thứ gì đó qua đầu ông này, rồi nhanh chóng tẩu thoát. Nữ nghi phạm thứ hai cũng được nhìn thấy nhanh chóng rời khỏi hiện trường theo một hướng khác. Hiện vẫn chưa rõ vai trò của người này trong vụ ám sát, theo Reuters.
Về các thông tin dồn dập liên quan tới người cùng xã, chị Quỳnh, một người hàng xóm của cô Đoàn Thị Hương, nói với VOA Việt Ngữ rằng “dân thường ở xã này chỉ nghe loáng thoáng qua đài báo, chứ còn chưa có tin tức chính thức gì”.
Chị nói thêm: “Xã hội hay chính quyền cũng chưa công bố chính thức như thế nào. Cái này còn phụ thuộc vào nhiều vấn đề. Còn liên quan tới chính trị rồi các thứ, chứ không phải đơn giản. Mới nghi ngờ thôi, chứ chưa có cái gì là kết án hay như thế nào cả. Không nói được trước cái gì cả. Chỉ nghĩ là đáng tiếc nếu chuyện này nó là sự thật. Cô ấy còn quá trẻ như thế”.
Chị Quỳnh nói thêm rằng “bọn em cùng quê, cùng là người Việt Nam thì chỉ mong là cô ấy vô tội hoặc là bị người ta lợi dụng thôi”.
VN ‘chưa trao đổi trực tiếp’ với Malaysia về vụ Kim Jong-nam
Bộ trưởng Công an Tô Lâm vừa cho BBC Tiếng Việt hay hiện giờ phía Việt Nam vẫn chưa trao đổi trực tiếp được với phía Malaysia để xác minh đối chứng nghi phạm có tên Đoàn Thị Hương trong vụ ám sát ông Kim Jong-nam.
Ông Lâm cho biết do quy định của phía Malaysia, Việt Nam vẫn chưa được tiếp xúc lãnh sự với cô Đoàn Thị Hương.
Về chuyện một gia đình ở xã Nghĩa Bình, huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định nhận con gái họ chính là nghi phạm Đoàn Thị Hương trong vụ án này, ông Lâm nói Bộ Công an chưa kiểm chứng xác minh được hai người này có là một không.
“Chúng tôi đang phối hợp với phía Malaysia để xem xét xử lý”, Bộ trưởng Tô Lâm nói.
Trong khi đó Malaysia cho hay chưa có thân nhân nào tới nhận thi thể anh trai lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong-un, ông Kim Jong-nam, trái với đồn đoán.
Nhà chức trách Malaysia chưa thể chính thức công bố danh tính nạn nhân vì lý do này.
Anh trai cùng cha khác mẹ của lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong-un chết hồi tuần trước trong khi chờ lên máy bay tại sân bay Kuala Lumpur.
Có tin đồn rằng con trai của ông, Kim Han-sol, đã tới Malaysia để nhận thi thể cha.
Malaysia nói nguyên nhân gây ra cái chết của ông Kim còn chưa rõ.
Bộ Y tế nước này nói còn đang chờ kết quả xét nghiệm.
http://www.bbc.com/vietnamese/world-39039936
Ô nhiễm môi trường ‘đe dọa ổn định ở VN’
Chính phủ Việt Nam đang phải đối mặt ngày càng nhiều với những vấn đề về môi trường, một bài báo với tựa đề “Xanh và đỏ ở Việt Nam” của tạp chí hàng tuần The Economist viết hôm 16/2.
Theo bài này, thảm họa môi trường biển do việc xả thải của Formosa đứng đầu danh sách và những người bị ảnh hưởng nhiều nhất là ngư dân. Nhiều người dân địa phương giờ đây không muốn mua hải sản họ đánh bắt , vì sợ vẫn còn bị nhiễm độc. Ngành du lịch cũng bị ảnh hưởng nặng nề, với rất nhiều đoàn khách du lịch đã hủy các kỳ nghỉ của họ vì không muốn tắm biển ở những bãi cát ô nhiễm.
Bài báo này còn kể đến các tình trạng ô nhiễm khác đang phá vỡ phong cảnh tuyệt vời của Việt Nam. Chẳng hạn, việc xây đập, đào giếng khơi và canh tác chuyên sâu đang làm hủy hoại vùng đồng bằng sông Mekong, khói bụi làm ô nhiễm bầu trời Hà Nội, các nguồn nước thải công nghiệp của Việt Nam chảy xuống sông hồ hay một số làng mạc có tỷ lệ ung thư cao bất thường, mà nguyên nhân có thể là do nguồn nước bị nhiễm chì.
Biến đổi khí hậu cũng là một vấn đề môi trường khác mà Việt Nam phải đương đầu. Một số ý kiến cho rằng 1/5 địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh có thể sẽ bị chìm vào cuối thế kỷ này. Khí hậu ngày càng khắc nghiệt và ngập lụt có thể sẽ đánh vào các khu dân cư ven biển.
Môi trường và chính trị
Những vấn đề môi trường kể trên đặt ra nhiều thử thách cho Đảng Cộng sản Việt Nam. Nhiều người dân miền Trung đã tham gia các cuộc biểu tình đòi được Formosa và chính phủ bồi thường quyền lợi thích đáng. Kể cả nhiều người không bị ảnh hưởng vì thảm họa này cũng bày tỏ sự bất bình.
“Hầu hết người Việt Nam nghĩ các vị lãnh đạo của mình nương nhẹ Trung Quốc, và bất bình với việc Đảng Cộng sản đã cho phép một công ty gần như là Trung Quốc xả độc ra biển,” tờ The Economist viết tiếp.
Điều này là đáng sợ đối với Đảng Cộng sản Việt Nam. Họ đã thấy phong trào về môi trường ở Đông Âu làm vùi dập những người cộng sản ở đó, và họ đã mạnh tay xử lý những người lãnh đạo các cuộc biểu tình.
Đảng Cộng sản muốn người nước ngoài coi Việt Nam là đối tác đáng tin cậy về những vấn đề toàn cầu như thay đổi khí hậu, không phải là một nước lạc hậu.
Các quan chức ở các tỉnh phớt lờ luật lệ do Hà Nội đưa ra, và các doanh nghiệp nhà nước lớn thường không thể chạm tới được. Hệ thống pháp lý xử lý những kẻ đối đầu một cách nhanh chóng và tàn nhẫn nhưng lại thất bại thảm hại trong việc thực thi các quy định thường ngày.
Trong khi Bắc Kinh đã bắt đầu đóng cửa nhà máy và hạn chế việc sử dụng xe hơi để làm giảm khói bụi, các quan chức ở Việt Nam vẫn lúng túng tìm cách ngăn chặn xe máy đỗ trên vỉa hè.
The Economist là tờ báo nổi tiếng thế giới. Số lượng bản in trung bình của họ toàn thế giới là hơn 1 triệu bản mỗi tuần, và hơn 10 triệu người đọc trang web mỗi tháng.
http://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-39043257
Thủ phạm tấn công tàu Giang Hải có thể là Abu Sayyaf
Nhóm Abu Sayyaf có thể là thủ phạm vụ tấn công chiếc tàu Việt Nam, MV Giang Hải, ngoài khơi vùng quần đảo Sulu của Philippines giết chết một thủy thủ và bắt giữ 6 người khác hôm chủ nhật vừa qua.
Ngoại trưởng Perfecto Yasay hôm nay đưa ra nhận định như vừa nêu, tuy nhiên ông nhắc lại đó cũng chỉ mới là suy luận cần phải xác minh cho chắc chắn.
Ông Perfecto Yasay cho biết vụ việc được chính bộ trưởng ngoại giao Việt Nam nêu ra tại cuộc họp của những người tương nhiệm ASEAN ở Boracay, Philippines.
Ngoài số nạn nhân mới nhất thì vào tháng 11 năm ngoái có ít nhất 6 thủy thủ và một chiếc tàu hàng khác của Việt Nam cũng bị bắt trong vùng biển ở khu vực nam Philippines và Malaysia.
Nga sẽ giao 2 tàu khu trục cho Việt Nam năm nay
Nga sẽ bàn giao thêm 2 tàu khu trục “Gerpard-3.9” cho Việt Nam vào giữa năm nay.
Thông tin vừa nêu được Giám đốc nhà máy đóng tàu Zelenodolsk cho biết tại triễn lãm vũ khí INDEX-2017.
Giám đốc nhà máy đóng tàu Zelenodolsk, ông Renat Mistahov cho biết thêm đã có kế hoạch để hoàn tất các thử nghiệm cho 2 chiếc tàu khu trục và sẵn sàng cho việc giao hàng vào giữa năm 2017.
Tàu khu trục “Gerpard-3.9” do Nga sản xuất được trang bị tên lửa hiện đại và vũ khí phòng không, chống tàu ngầm…
Theo hợp đồng ký kết với Việt Nam, Nga đã giao 2 tàu khu trục đầu tiên hồi năm 2011 và 2012.
Hàng trăm doanh nghiệp
không tuân theo chỉ thị của Thủ tướng
Gần 200 doanh nghiệp không muốn chuyển giao vốn Nhà nước theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết thông tin vừa nêu tại Hội thảo Chuyển giao doanh nghiệp Nhà nước về Tổng Công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước (gọi tắt là SCIC) diễn ra vào sáng hôm nay, ngày 21 tháng 2.
Theo chỉ đạo của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc có 234 doanh nghiệp thuộc diện chuyển giao vốn Nhà nước cho SCIC, nhưng từ năm 2013 cho đến nay chỉ có 61 doanh nghiệp thực hiện chuyển vốn.
Báo cáo của SCIC nói rằng nhiều tập đoàn, tổng công ty công khai chống lại lệnh của Thủ tướng Chính phủ, tiến hành bán vốn trước khi hoàn vốn về cho SCIC.
Báo cáo của Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) cho thấy số vốn Nhà nước tại 173 doanh nghiệp vào khỏang 82.600 tỷ đồng vẫn “nằm trên giấy” và nhiều bộ, ngành cùng địa phương được cho là cố tình trì hoãn để giữ vốn đặc biệt.
Chưa tìm ra nguyên nhân ô nhiễm bờ biển Quảng Nam
Sở Tài nguyên-Môi trường tỉnh Quảng Nam chưa thể xác định nguyên nhân của khoảng 9 tấn rác thải và dầu vón cục dạt vào bờ biển địa phương nên phải nhờ Bộ chủ quản ở Hà Nội giúp.
Sở Tài nguyên-Môi trường tỉnh Quảng Nam hôm nay, ngày 21 tháng 2 cho báo giới trong nước biết Công ty CP Môi trường- Đô thị Quảng Nam đã thu gom khoảng 9 tấn rác thải lẫn dầu vón cục trôi dạt dọc 7 km bãi biển Núi Thành tính đến thời điểm ngày 18 tháng 2.
Số lượng chất thải thu gom này được cho là nguy hại và đã được bỏ vào bao chuyên dụng và tiêu hủy tại khu xử lý chất thải nguy hại Tam Xuân 2. Ước tính 80% lượng rác thải nguy hại đã được thu gom và làm sạch trong khu vực 5km.
Sở Tài nguyên-Môi trường Quảng Nam đã gửi báo cáo lên Ủy ban Nhân dân tỉnh về kết quả xử lý; đồng thời đề nghị Bộ Tài nguyên-Môi trường hỗ trợ vì hiện tại chưa xác định được nguyên nhân và nguồn phát thải.
Ngày 6 tháng 2 vừa qua, Sở Tài nguyên-Môi trường Quảng Nam cho biết nhận được thông báo dầu hắc ín dạt vào đầy bãi tắm từ xã Tam Quang đến xã Tam Nghĩa, huyện Núi Thành từ ngày 6 tháng 2. Tuy nhiên theo phản ảnh của dân chúng địa phương thì tình trạng này xảy ra từ trước tết âm lịch tức trong tháng Giêng.
Ân xá Quốc tế yêu cầu bảo vệ nạn nhân kiện Formosa
Tổ chức Ân xá Quốc tế, Amnesty International kêu gọi có hành động khẩn cấp bảo vệ những nạn nhân tham gia tuần hành khiếu kiện Formosa hồi ngày 14 tháng 2 vừa qua.
Tổ chức Ân xá Quốc tế hôm qua, ngày 20 tháng 2, ra thông cáo báo chí kêu gọi dân chúng tại Việt Nam và những ai quan tâm đến vụ việc gần 1000 ngư dân và giáo dân thuộc Giáo xứ Song Ngọc tuần hành khiếu kiện Formosa bị hành hung đổ máu hôm 14 tháng 2/ nhanh chóng gửi thỉnh nguyện thư đến Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Bộ trưởng Ngoại Giao kiêm Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh và Bộ trưởng Công An Tô Lâm yêu cầu chính phủ khẩn cấp điều tra vụ việc hành hung đoàn người khiếu kiện cũng như tiến hành xét xử những thủ phạm gây ra thương tích cho các nạn nhân và tạo điều kiện cho người dân khiếu kiện về những thiệt hại của họ do Formosa gây nên từ hồi tháng 4 năm 2016.
Tổ chức Ân xá Quốc tế cũng kêu gọi chính phủ Việt Nam phải chấm dứt mọi hình thức sách nhiễu đối với người dân khi họ có tiếng nói phản biện ôn hòa và phải tôn trọng, bảo vệ quyền tự do biểu đạt và tự do hội họp của người dân.
Vào ngày 14 tháng 2, Linh mục Gioan Baotixita Nguyễn Đình Thục cùng hơn 1000 ngư dân và cũng là giáo dân thuộc Giáo xứ Song Ngọc, giáo phận Vinh khởi hành từ Nghệ An đến Tòa án Nhân dân thị xã Kỳ Anh để nộp đơn khởi kiện Công ty Hưng nghiệp Formosa.
Nhà máy của công ty này là thủ phạm gây ra thiệt hại đến đời sống của họ với số tiền tương ứng lên đến khoảng 20 triệu Mỹ kim. Tuy nhiên đoàn người đã bị lực lượng cảnh sát cơ động đàn áp và bị nhân viên an ninh mặc thường mục hành hung đến đổ máu.
Tổ chức Ân xá Quốc tế cho biết đã tiếp xúc với các nhân chứng và được họ cho biết có ít nhất 15 người bị bắt đưa đến đồn công an và những người này bị đánh trước khi được thả về nhà. Và qua hình ảnh trên mạng xã hội cho thấy có 5 người bị thương nặng ở đầu.
Ô nhiễm môi trường và sự minh bạch của nhà nước
Kính Hòa, phóng viên RFA
Ngày 17/2 một vệt nước màu đỏ xuất hiện tại vùng biển Hà Tĩnh. Hầu như cùng lúc, trên các trang mạng xã hội xuất hiện bức ảnh một ống xả thải ra biển một dòng nước đỏ ngầu. Lời chú thích cạnh bức ảnh cho biết đó là một ống xả của nhà máy luyện thép Formosa ở Hà Tĩnh.
Ngày 19/2 báo chí Việt Nam cho biết cơ quan chức năng Hà Tĩnh đã lấy mẩu nước màu đỏ để thử nghiệm. Ngày 20 tháng 2 báo mạng Hà Tĩnh nói rằng bức ảnh chiếc cống xả thải không phải là ở Formosa Hà Tĩnh.
Nhiễu loạn xung quanh chiếc cống xả thải
Một nhà hoạt động môi trường trẻ tuổi là dược sĩ Nguyễn Anh Tuấn, hiện sống ở Hà Nội, nói rằng khi mới thấy bức ảnh anh cũng cho rằng đó là cống xả thải của Formosa, nhưng sau đó thì ngờ vực vì thấy có nhiều điều không hợp lý, nhưng cho đến thời điểm trả lời phỏng vấn của chúng tôi, anh Tuấn nói rằng cơ quan chức năng Việt Nam vẫn chưa cho biết cái cống xả nằm ở đâu:
“Tôi cho rằng việc định ra cổng xả đó nằm ở đâu trên lãnh thổ Việt Nam là việc mà cơ quan chức năng Việt Nam phải xác định. Và phải xác định luôn cổng xả đó nó xả như thế, vậy thì việc xả đó có thường xuyên hay không, chất thải đó có nguy hại hay không?”
Anh Nguyễn Anh Tuấn là một trong những người soạn thảo các trang tài liệu tố cáo việc gây ô nhiễm của công ty Formosa trong thảm họa Vũng Áng, tháng tư năm 2016, gửi đến Quốc hội Việt Nam.
Vụ nàyTôi thấy chả có gì cả, đáng lý các nhà báo phải đi điều tra, phải lên tiếng ngay, chứ đâu có gì. Báo chí về vụ này hầu như im lặng, và đặc biệt đụng đến vấn đề Formosa nữa.
-Nhà báo độc lập Trương Duy Nhất
Cho đến ngày 20 tháng hai thì chưa có cơ quan chức năng nào của Việt Nam trả lời bức ảnh về cống xả thải có phải là ở Việt Nam hay không.
Nhà báo tự do Trương Duy Nhất ở Đà Nẵng nói rằng khi ông thấy bức ảnh cùng với những thông tin xung quanh nó, ông cảm thấy một sự nhiễu loạn lớn, không biết tin vào đâu. Và nguyên nhân của sự nhiễu loạn đó là do bởi truyền thống tự kiểm duyệt của báo chí Việt Nam:
“Cái nhiểu đấy là đáng lo, vì lâu nay có vấn đề gì nhạy cảm thì truyền thông coi như im lặng hết, họ lấy băng keo bịt miệng hết. Chỉ may ra có các nhà báo độc lập có đi điều tra thôi chứ báo chí chính thống thì không có. Vụ này tôi thấy chả có gì cả, đáng lý các nhà báo phải đi điều tra, phải lên tiếng ngay, chứ đâu có gì. Báo chí về vụ này hầu như im lặng, và đặc biệt đụng đến vấn đề Formosa nữa. Cũng như cái vụ biểu tình (chống) Formosa thì báo có bao giờ nêu lên đâu.”
Ô nhiễm và bất ổn xã hội
Cuộc biểu tình chống Formosa mà ông Trương Duy Nhất nêu lên xảy ra vào ngày 14 tháng hai năm nay, khi có hàng ngàn người dân Nghệ An đi bộ vào Hà Tĩnh để đưa đơn kiện công ty này gây thiệt hại đời sống của họ. Cuộc biểu tình đã bị đàn áp. Trên mạng xã hội người ta thấy hàng trăm bức ảnh người dân bị đánh đổ máu.
Vài ngày sau báo chí chính thống Việt Nam đưa ra hình ảnh một chiếc xe của cảnh sát bị bể kính, cùng những lời tố cáo các vị lãnh đạo tôn giáo ở Nghệ An sách động chống chính quyền.
Cuộc biểu tình ngày 14 tháng 2 năm 2017 không phải là cuộc biểu tình đầu tiên về vấn đề môi trường tại Việt Nam. Sau thảm họa môi trường Formosa bùng nổ vào tháng tư năm 2016, một cuộc biểu tình lớn nổ ra vào ngày 1 tháng 5, sau đó có nhiều cuộc biểu tình khác có khi lên đến 10 ngàn người.
Dược sĩ Nguyễn Anh Tuấn, người từng tham gia vào cuộc tuần hành bảo vệ cây xanh ở Hà Nội vào năm 2015 nói với chúng tôi:
“Có vẻ vấn đề môi trường đang nổi lên thành một vấn đề gây bất ổn xã hội hơn, và tôi cho rằng đảng cộng sản cũng như là nhà nước mà nó đang kiểm soát, phải chú ý hơn đến vấn đề này, đặc biệt là các bên phải tuân thủ tốt hơn các định chế về môi trường của mình.”
Trong một lần trao đổi với chúng tôi, Tiến sĩ Lê Đăng Doanh, một chuyên gia kinh tế hiện sống ở Hà Nội dẫn số liệu của Ngân hàng thế giới cho rằng ô nhiễm môi trường ở Việt Nam làm tổn hại đến 5,2% tổng sản lượng quốc dân của Việt Nam.
Nhưng con số 5,2% dù lớn vẫn là con số trên giấy tờ. Những tai họa môi trường đã dần dần ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của người dân. Và họ đã phải lên tiếng, bằng những vụ thưa kiện không thành công, dẫn đến những cuộc biểu tình rất đông người, dẫn tới xung đột với cơ quan chức năng.
Nhà báo Trương Duy Nhất nhận định:
“Sự lên tiếng đó anh không thể bịt được. Môi trường nó ảnh hưởng một diện rộng như thế thì người ta lên tiếng như thế, anh lại không giải quyết, chính quyền lại lấp lửng, chậm trễ trong việc điều tra việc lên tiếng, tạo thành những làn sóng biểu tình, kéo theo nhiều vấn đề về mặt xã hội khác mà chính quyền phải đối chọi.”
Từ vụ ô nhiễm môi trường do nhà máy Vedan gây ra tại vùng ngoại ô Sài Gòn vào năm 2008 đến tại họa Formosa năm 2016, ý thức của dân chúng Việt nam về môi trường đã cao hơn rất nhiều. Nhưng cách thức giải quyết các vụ khủng hoảng môi trường của cơ quan chức năng vẫn dường như không có gì thay đổi. Trong cuộc khủng hoảng Vũng Áng Formosa, người ta thấy một số quan chức đi tắm biển và ăn cá để chứng minh rằng nước biển đã sạch. Tuy nhiên điều đó vẫn không đánh tan đi sự ngờ vực trong lòng người dân, mà nói như nhà báo Trương Duy Nhất, đó là một sự nhiễu loạn.
Dược sĩ Nguyễn Anh Tuấn cho rằng nguyên nhân của vấn đề đó nằm ở định chế nhà nước hiện nay của Việt nam:
Các cơ quan nhà nước và doanh nghiệp luôn có xu hướng mua chuộc lẫn nhau. Doanh nghiệp luôn có xu hướng mua chuộc các cơ quan công quyền, kiếm lời từ việc xử lý thải không đạt chuẩn.
-Dược sĩ Nguyễn Anh Tuấn
“Xét cho đến cùng thì nó vẫn là vấn đề của một thể chế đơn nguyên không có tam quyền phân lập. Cho nên không có khả năng kiểm soát, không có khả năng chống tham nhũng. Vấn đề tham nhũng trong môi trường liên quan đến khía cạnh minh bạch. Tức là không có ai giám sát các cơ quan nhà nước. Các cơ quan nhà nước và doanh nghiệp luôn có xu hướng mua chuộc lẫn nhau. Doanh nghiệp luôn có xu hướng mua chuộc các cơ quan công quyền, kiếm lời từ việc xử lý thải không đạt chuẩn. Đại diện cho người dân là các hội đồng nhân dân các cấp thì chỉ là những diễn viên đang diễn cái vở kịch chính trị thôi. Họ không thực sự đại diện cho người dân. Một lực lượng nữa là xã hội dân sự thì còn tương đối yếu, lại còn bị đàn áp nặng nề. Đây là một thực trạng rất khó khăn.”
Trong một vụ ô nhiễm gần đây xảy ra do một nhà máy dệt tại tỉnh Hải Dương, những người dân mà chúng tôi tiếp xúc cho rằng cơ quan chức năng đã bao che cho việc làm phạm pháp của doanh nghiệp, trong khi các viên chức nhà nước thì lại cho rằng họ đã xử lý việc phạm pháp đó.
Kết thúc buổi nói chuyện với chúng tôi, dược sĩ Nguyễn Anh Tuấn nói rằng anh chẳng phải là một nhà hoạt động, hay đang hoạt động chính trị gì cả, mà những việc làm của anh là nhằm bảo vệ cuộc sống cho những người dân thường Việt Nam, trong tư cách là một công dân Việt Nam.
http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/environment-transparency-02212017102028.html
Môi trường ô nhiễm, dân kêu cứu
Lan Hương, phóng viên RFA
Theo những thông tin loan tải trên báo chí, truyền hình, chúng tôi tìm hiểu, liên lạc với bà con xã Lai Vu, huyện Kim Thảnh, tỉnh Hải Dương nơi đã mấy năm nay người dân phải chịu đựng thảm cảnh nguồn nước ô nhiễm và mùi hôi thối bốc lên hàng ngày do nước thải công ty TNHH Pacific Crystal xả vào sông Rạng – nơi cung cấp nguồn nước sinh hoạt cho bà con thuộc 3 xã Cộng Hòa, Lai Vu và Ái Quốc.
Xả thải gây ô nhiễm
Công ty Trách nhiệm hữu hạn Pacific Crystal là một thành viên của Tập đoàn Crystal Hồng Kông, với nhà máy đang hoạt động tại Khu Công nghiệp Lai Vu, Kim Thành, Hải Dương, hoạt động trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh dệt vải, và phụ liệu ngành dệt.
Tuy nhiên, người dân địa phương tố cáo từ khi được đưa vào hoạt động năm 2014, công ty này liên tục xả nước thải ra hồ điều hòa Khu công nghiệp Lai Vu và ra con sông Rạng khiến người dân vô cùng bức xúc. RFA trao đổi với ông Bùi Duy Tôn, một người dân xã Lai Vu thì được cho biết:
Từ khi Pacific mà dân bọn tôi gọi là bọn nhuộm đó, thời kỳ mới về thì không có nhà xử lý nước thải. Bây giờ bắt đầu mới đang làm chứ thời mới về cách đây chừng 2, 3 năm xả thải lung tung ra các đường rãnh thoát nước của khu công nghiệp đó, và đổ ra hồ. Hồ cách đây 2,3 năm về trước người ta cho thả cá, vừa rồi có hiện tượng cá chết thì họ mới đuổi không cho xả ra đó nữa.
Một người dân khác, bà Tăng Thị Tân, cũng là người con xã Lai Vu, lên tiếng bất bình khi thấy môi trường nơi bà sinh ra và lớn lên bị ô nhiễm nghiêm trọng:
Họ biết là nhiều lần rồi nhưng hôm đó họ bắt được quả tang họ mới gọi phóng viên VTC14 về. Nó cứ xả ra là dòng sông đen ngòm. Từ hôm kia đến nay thì nó lại xả ra cống ngầm chìm hôi thối lắm.
Nó cứ xả ra là dòng sông đen ngòm. Từ hôm kia đến nay thì nó lại xả ra cống ngầm chìm hôi thối lắm.
– Một người dân
Theo báo cáo của Sở TN&MT tỉnh Hải Dương về kết quả phân tích mẫu nước xả thải của Công ty Pacific có 5/10 thông số của các hóa chất pH, TSS, COD đều vượt chuẩn nhiều lần với lưu lượng xả thải từ 1.500 cho tới 2000m3/ngày
Nhưng đó vẫn chưa phải là tất cả, theo tìm hiểu của chúng tôi bà con nơi đây không những phải chịu đựng nguồn nước sinh hoạt bị ô nhiễm, mà giấc ngủ hàng ngày cũng không được trọn vẹn vì công ty hoạt động ban đêm gây ra tiếng ồn lớn. Ngay cả bầu không khí họ hít thở cũng nặng mùi khét:
Công ty đó hiện giờ vẫn hoạt động, nó xả ra không những nước thải mà còn cả ô nhiễm không khí. Có thời kỳ 4 rưỡi, 5 giờ có mùi hắt vào trong dân như đốt ny-lông. Có những hôm cảm tưởng như có màn sương mù.
Tai họa ập đến vùng quê vốn yên bình bao năm nay, người dân lên tiếng cầu cứu với chính quyền nhưng xã nhưng xã cho biết họ không đủ thẩm quyền giải quyết. Con giun xéo lắm cũng quằn, người dân tiếp tục báo cáo lên chính quyền huyện và tỉnh nhưng anh Tôn cho biết vấn đề đâu vẫn hoàn đó. Anh chia sẻ thêm với chúng tôi:
Chúng tôi cũng lên chính quyền xã nhiều lần rồi nhưng xã người ta cũng không để ý đến việc này. Bên cạnh đó thì kể cả là tỉnh, huyện, rồi trên trung ương chúng tôi cũng có đề xuất nhưng thực chất ra người ta vẫn cho là dân chúng tôi chưa lấy được tiền ruộng nên muốn gây khó khăn cho người ta. Bây giờ các cơ quan pháp luật ngươì ta không giải quyết, chúng tôi chả biết kêu vào đâu.
Chính quyền nói gì?
Cũng trong cuộc trao đổi với anh Tôn, chúng tôi được biết mấy năm về trước có đội ngũ công an từ trên huyện, tỉnh về làm việc nhưng kết quả ra sao người dân không hề hay biết, thậm chí lãnh đạo của thôn, xã có đi giám sát cùng với nhóm công an đó nhưng cũng không lên tiếng báo cáo cho dân. Trước tình hình đó chúng tôi có liên lạc với ông Bùi Duy Hường – Chủ tịch UBND xã Lai Vu thì chỉ được cho biết ngắn gọn như sau:
Có một chút vụ việc xảy ra, địa phương phản ảnh báo cáo với huyện với tỉnh và các cơ quan chức năng tỉnh đã xử lý xong rồi, xử phạt rồi. Bây giờ tỉnh chỉ đạo cho công ty phải khắc phục ngay.
Liên hệ tiếp với Phó Chủ tịch Huyện Kim Thành, ông Nguyễn Văn Hán, chúng tôi cũng chỉ nhận được câu trả lời chóng vánh:
Cái đấy huyện và tỉnh đã phối hợp xử lý rồi, bây giờ nó đang khắc phục rồi, khắc phục ngay rồi!
Theo nguồn tin chúng tôi ghi nhận được, Uỷ Ban Nhân dân tỉnh Hải Dương đã xử phạt gần 700 triệu đồng với hành vi vi phạm của Công ty này và yêu cầu Công ty phải dừng ngay việc xả thải vào nguồn nước của bà con người dân. Tuy nhiên theo bà Tân hiện tại Công ty này vẫn đang tiếp tục xả xuống sông Rạng. Bà cho biết suy nghĩ của mình về cách hành xử của Chính quyền như sau:
Có một chút vụ việc xảy ra, địa phương phản ảnh báo cáo với huyện với tỉnh và các cơ quan chức năng tỉnh đã xử lý xong rồi, xử phạt rồi.
– Chủ tịch UBND xã Lai Vu
Xã bây giờ vào hùa với bọn đấy ăn hối lộ, đút lót, không làm việc đâu. Vừa rồi tỉnh có phạt 700 triệu nhưng nó vẫn xả. Bây giờ nó không có chỗ xả thì nó biết làm cách nào. Vẫn xả ra cống ngầm, xong rồi ra sông cái gọi là sông Rạng hay sông Kinh Thầy gì đó, nhưng mà nước vào nó lại chảy vào dân. Nguồn nước sinh hoạt bây giờ lấy từ sông đó vào mà. Chỗ mà nó xả ra là bây giờ có cá chết.
Đáp lại email của RFA hỏi về nguyên nhân vì sao sau khi thảm họa Formosa xảy ra, dấy lên một lời cảnh tỉnh cho các doanh nghiệp về vấn đề xả thải gây ô nhiễm môi trường nhưng hiện tượng này vẫn chưa dừng lại, tiến sĩ Tô Văn Trường, Viện trưởng Viện Quy hoạch thủy lợi cho biết vấn đề nằm ở hệ thống pháp luật – hành lang chưa đáp ứng thực tế. Đội ngũ thực thi pháp luật chưa nghiêm do nhiều lý do, song lý do lớn nhất vẫn là đồng tiền:
Còn nguyên nhân tại sao đồng tiền nó lại chi phối được nhiều thế thì nhiều người đã biết rõ và đã phản ánh trên công luận.
Thực tế trong thời gian qua, nhiều nơi trong cả nước vẫn ưu tiên FDI để phát triển kinh tế nên việc chưa nghiêm khắc trong các giải pháp phòng ngừa bảo vệ môi trường, thường là phạt cho tồn tại. Các nhà máy thép, dệt, giấy, nhiệt điện vv…là các nguồn ô nhiễm hóa chất không gian rộng. Việc đánh giá tác động môi trường tới xã hội, con người (sinh nở và bệnh tật – thường hậu họa dài hạn) chưa được coi trọng đúng mức.
Vấn đề thực tế hiện nay là “lực bất tòng tâm” vì nhân lực và nguồn lực yếu cả về số lượng lẫn chất lượng. Tuy nhiên, yếu tố bất khả kháng này không phải là nguyên nhân chính dẫn đến “nhiều công ty vẫn xả thải vào nguồn nước của người dân”, mà là do cơ quan quản lý không làm tròn trách nhiệm đã quy định trong luật pháp (nói mạnh là không có “tâm” để mà tòng).
Nguyên nhân thứ 3 không kém quan trọng là bình diện kinh tế, văn hóa và xã hội ở ta mới chỉ ở mức đó, không thể có một thể chế văn minh vượt lên trên nó được trong hoàn cảnh hiện nay.
Ô nhiễm môi trường, không khí, nguồn nước gây ra những tổn thương nghiêm trọng đến sức khỏe của con người mà có thể chưa thể hiện ra một sớm một chiều. Hôm 16/2 vừa qua, một nhóm nhà khoa học ở Mỹ đã công bố kết quả nghiên cứu cho thấy mỗi năm có đến hàng triệu ca sinh non ở các nước Đông Nam Á liên quan đến ô nhiễm không khí.
Những công ty như Pacific Crystal quả thực mang lại nguồn việc làm cho hàng ngàn lao động địa phương, nhưng nếu người dân phải đánh đổi cả sức khỏe, sinh mạng của mình thì liệu có xứng đáng hay không?