Tin Việt Nam – 16/5/2015
Bộ trưởng QP Việt-Trung gặp nhau trên biên giới — VN thừa nhận có hoạt động xây dựng ở Trường Sa — VN phản đối việc TQ cấm đánh cá — Đòi hỏi lãnh thổ của VN ở Biển Đông bằng 1,9% đòi hỏi của TQ
Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Phùng Quang Thanh và người đồng cấp Trung Quốc Thường Vạn Toàn lần đầu tiên hội đàm tại biên giới trên bộ, trong bối cảnh căng thẳng trên biển Đông vẫn chưa lắng dịu.
Báo chí trong nước dẫn lời ông Thanh nói rằng cuộc giao lưu hữu nghị Việt-Trung trên biên giới lần hai, bắt đầu hôm qua, “thể hiện quyết tâm cao trong hợp tác quốc phòng giữa hai nước, cho thấy Việt Nam và Trung Quốc hết sức coi trọng mối quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện”.
Truyền thông Việt Nam đưa tin, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc đã “bày tỏ sự đồng tình, cho rằng cuộc gặp gỡ góp phần thúc đẩy mối quan hệ hữu nghị, thể hiện quyết tâm của quân đội hai bên trong việc bảo vệ biên giới hòa bình”.
Tin cho hay, ngoài cuộc gặp giữa lãnh đạo quân sự hai phía, lực lượng biên phòng của hai bên cũng tiến hành tuần tra chung.
Cuộc giao lưu hữu nghị Việt-Trung kéo dài từ ngày 15/5 cho tới ngày 18/5 tại tỉnh Lào Cai của Việt Nam và Vân Nam của Trung Quốc.
Các hoạt động tại một phần đường biên giới trên bộ dài khoảng hơn 1 nghìn km diễn ra trong bối cảnh tranh chấp biển Đông nóng lên thời gian qua, với việc Trung Quốc tiếp tục công khai các hoạt động lấn biển tại các khu vực tranh chấp.
Chưa rõ là hai vị lãnh đạo quân đội hai nước có bàn về những tranh chấp trên biển hay không. Báo chí Việt Nam không đề cập tới điều này.
Trong khi đó, hôm nay, 16/5, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị nói với Ngoại trưởng Mỹ John Kerry, hiện ở thăm Bắc Kinh, rằng quyết tâm bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Trung Quốc “chắc như đá” và “không thể lay chuyển.”
Hai ngày trước đó, Trung Quốc bày tỏ “quan ngại sâu sắc” về tin cho rằng Mỹ đang cân nhắc triển khai tàu và máy bay quân sự đến Biển Đông nhằm thách thức tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc.
Liên quan tới giàn khoan dầu gây tranh cãi từng đẩy quan hệ hai nước xuống mức thấp nhất trong nhiều tập kỷ hồi năm ngoái đang hiện diện trên biển Đông, Việt Nam tuyên bố “đang theo dõi chặt chẽ hoạt động của giàn khoan Hải Dương 981 của Trung Quốc và có những hoạt động chuẩn bị để sẵn sàng ứng phó với các tình huống xảy ra trên biển.”
Trong một diễn biến khác, Bộ Ngoại giao Việt Nam mới đây đã hoan nghênh phiên điều trần tại Ủy ban Đối ngoại của Thượng viện Mỹ về chủ đề “Bảo vệ lợi ích của Hoa Kỳ tại Biển Hoa Đông và Biển Đông”.
Trong một hành động khác, Việt Nam lần đầu tiên lên tiếng thừa nhận có tiến hành xây dựng ở quần đảo Trường Sa và khẳng định rằng các hoạt động này không làm thay đổi hiện trạng hoặc khiến gia tăng căng thẳng trong khu vực.
Tại cuộc họp báo ngày 14/5, phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao, Lê Hải Bình, mô tả các hoạt động xây dựng của Việt Nam tại đây là ‘bình thường và hợp pháp’ nhằm đáp ứng nhu cầu căn bản của các cư dân trong khu vực do Việt Nam quản lý.
Những hình ảnh chụp từ 2010 đến cuối tháng 4 năm nay do Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế của Hoa Kỳ CSIS công bố tuần trước cho thấy Việt Nam tiến hành các hoạt động cải tạo đất đai đáng kể tại hai địa điểm là Đảo Sơn Ca và bãi Đá Tây ở Trường Sa.
Theo đánh giá của CSIS, những hoạt động này có bao gồm các đồn quân sự và dường như được khởi sự trước khi Trung Quốc bắt đầu hàng loạt các dự án bồi lắp đất hồi năm ngoái.
Truyền thông Philippines ngày 15/5 dẫn lời đại sứ Việt Nam Trương Triều Dương khẳng định báo cáo của CSIS ‘không hoàn toàn chính xác.’
Trong email phản hồi báo điện tử Rappler, đại sứ Dương nói rằng thật ra Việt Nam đã đôi lần trùng tu một số đảo thuộc quyền tài phán của Việt Nam nhưng với quy mô rất nhỏ, chủ yếu là đắp đất chống xói mòn, xây bến tàu và cung cấp hậu cần cho các dịch vụ đánh bắt cá.
Đại sứ Việt Nam tại Philippines nhấn mạnh không như Trung Quốc, hoạt động của Việt Nam tuân thủ tinh thần Tuyên bố Ứng xử các bên ở Biển Đông và không hề làm thay đổi hiện trạng vùng biển giàu tài nguyên, đầy tranh chấp này.
Ông Dương cũng nhắc lại rằng ‘Việt Nam có chủ quyền không thể tranh cãi tại hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa.’
Hà Nội thời gian gần đây nhiều lần lên án Bắc Kinh vi phạm chủ quyền Việt Nam và kêu gọi các bên liên quan đến tranh chấp Biển Đông không có thêm các hành động đe dọa ổn định khu vực.
Tháng rồi, sau nhiều lần bị chỉ trích về các hoạt động lấn biển, Trung Quốc phản pháo bằng cách tố cáo Việt Nam, Philippines và các nước khác cũng tiến hành xây dựng ‘trái phép’ trên các đảo mà Trung Quốc nói thuộc chủ quyền của họ ở Biển Đông.
Trung tâm CSIS nói các hình ảnh chụp được cho thấy Việt Nam đã cải tạo chừng 65 ngàn mét vuông ở Đá Tây và 21 ngàn mét vuông trên Đảo Sơn Ca so với 900 ngàn mét vuông đất Trung Quốc bồi đắp chỉ tính riêng tại một địa điểm là Đá Chữ Thập.
Việt Nam vừa phản đối Trung Quốc việc cấm hoạt động đánh bắt cá trên biển từ ngày 16/5.
Thành phố Hải Khẩu, tỉnh Hải Nam thông báo cấm toàn bộ các hoạt động đánh bắt cá trên biển từ 12 giờ ngày 16/5 đến 12 giờ ngày 1/8 trong phạm vi vùng biển từ 12 độ vĩ Bắc đến đường giao giới của vùng biển tỉnh Quảng Đông với tỉnh Phúc Kiến (bao gồm vịnh Bắc Bộ).
Ngày 16/5, người phát ngôn của Việt Nam Lê Hải Bình nói: “Chúng tôi kiên quyết phản đối quyết định vô giá trị này.”
“Việt Nam có đầy đủ cơ sở pháp lý và lịch sử khẳng định chủ quyền của mình đối với quần đảo Hoàng Sa, quyền chủ quyền và quyền tài phán quốc gia đối với các vùng biển, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của mình, phù hợp với các quy định trong Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982.”
Ông Bình nhấn mạnh: “Việc phía Trung Quốc ra thông báo phạm vi và thời gian nghỉ đánh bắt cá ở Biển Đông là vi phạm chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa.”
Mới hôm 8/5, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình nói Việt Nam “có đầy đủ cơ sở pháp lý và bằng chứng lịch sử để khẳng định chủ quyền”.
Ông Bình lên án Trung Quốc: “Những hoạt động tôn tạo, mở rộng đảo, đá mà Trung Quốc đang tiến hành đã xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam ở Biển Đông, gây lo ngại sâu sắc trong cộng đồng quốc tế, trong đó có ASEAN.”
Ông nói: “Một lần nữa Việt Nam yêu cầu Trung Quốc chấm dứt ngay các hoạt động này, nghiêm túc tuân thủ và thực thi luật pháp quốc tế.”
Ngoài ra, trong một tài liệu được gửi đến các cơ quan truyền thông quốc tế, ngày 09/05/2015, giáo sư Carlyle A. Thayer, chuyên gia về Châu Á, thuộc học việc Quốc phòng Úc, đã đưa ra những nhận định về báo cáo và ảnh vệ tinh do Trung Tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), có trụ sở tại Washington DC, vừa công bố, liên quan đến các hoạt động bồi đắp, cải tạo đảo, bãi đá của Trung Quốc và Việt Nam tại Biển Đông. RFI xin giới thiệu.
Báo cáo đăng trên website Sáng kiến Minh bạch Hàng hải Châu Âu (AMTI), thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) sẽ thuận nhĩ Trung Quốc bởi vì Trung Quốc và những nước ủng hộ họ khẳng định là Trung Quốc chỉ đang đuổi kịp các quốc gia trong vùng. Trung Quốc đã cáo buộc là những nước trong vùng cũng có đòi hỏi lãnh thổ, xây dựng các cơ sở quân sự và thậm chí đặt cả tên lửa.
Báo cáo của CSIS cung cấp một thông tin mới trong khu vực là việc xây dựng trên đảo Sơn Ca (Sand Cay) và rạn san hô Đá Tây (West London Reef) từ năm 2010. Những bức ảnh mới nhất về đảo Sơn Ca và rạn san hô Đá Tây đã được công bố từ trước. Báo cáo của CSIS có thể nhầm lẫn khi nhấn mạnh rằng các căn cứ quân sự này là “đáng kể”. Việt Nam đã chiếm giữ các thực thể lãnh thổ này từ năm 1956, ban đầu là Việt Nam Cộng hòa, sau đó là Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Các ngọn hải đăng đã được dựng lên trong những năm 1990 (nếu không muốn nói là sớm hơn). Tất cả các đảo, thực thể lãnh thổ mà Việt Nam chiếm giữ đều có nhân viên quân sự. Việt Nam cũng có “các công sự” cho mục đích phòng thủ. Các công sự bằng bê tông mỏng này không chắc chắn, kiên cố lắm.
Có một số điểm cần làm rõ. Trước tiên, phải chăng các hoạt động vừa nói ở trên cho thấy sự thiếu vắng tự kiềm chế có thể làm cho các tranh chấp thêm phức tạp hoặc nghiêm trọng hơn và ảnh hưởng đến hòa bình, ổn định trong vùng Biển Đông này? Có những quy định nêu trong Tuyên bố chung về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) năm 2002. Bằng chứng mà AMTI thuộc CSIS đưa ra liên quan đến đòi hỏi lãnh thổ của Việt Nam cho thấy đó là những hoạt động bình thường mang tính phòng thủ và không đe dọa hòa bình và ổn định khu vực.
Thứ hai, bất chấp các số liệu mà CSIS công bố, đòi hỏi lãnh thổ của Việt Nam chỉ bằng 1,9% diện tích lãnh thổ mà Trung Quốc đòi hỏi (diện tích hai nơi này mà Việt Nam chiếm giữ là 0,03 dặm vuông, đem chia cho diện tích mà Trung Quốc chiếm giữ đòi hỏi ở đây là 1,55 dặm vuông). Hoặc chỉ riêng tại Đá Chữ Thập (Fiery Cross Reef), tổng đòi hỏi lãnh thổ của Việt Nam bằng 9,5% diện tích mà Trung Quốc khẳng định là của mình.
Thứ ba, trong quá khứ, Trung Quốc đã sử dụng sức mạnh quân sự để chiếm giữ các đảo và thực thể lãnh thổ ở Biển Đông (tháng Giêng năm 1974 tại phía tây quần đảo Hoàng Sa và tháng Ba năm 1988 tại Đá Gạc Ma – Johnson South Reef – và các thực thể lãnh thổ lân cận). Trung Quốc đột ngột và không cảnh báo trước, chiếm lĩnh Đá Vành Khăn (Mischief Reef) và tiếp tục xây dựng tại đây từ năm 1995 cho đến nay. Trung Quốc cũng đã thực sự thôn tính Hoàng Nham đảo (Scarborough Shoal) và đầu tư (nhằm mục đích quân sự) vào Bãi Cỏ Mây (Second Thomas Shoal) ở vùng biển Philippines.
Các hành động của Trung Quốc đã làm dấy lên những lo ngại về an ninh tại Philippines bởi vì các quan chức Trung Quốc nhấn mạnh là họ có quyền lập Vùng Nhận diện Phòng Không trên không phận các thực thể lãnh thổ này. Trong sáu tháng qua, các quan chức Trung Quốc đã yêu cầu các máy bay quân sự Philippines ra khỏi không phận mà Manila khẳng định đó là không phận quốc tế.
Thứ tư, tất cả cái gọi là “công sự” và cơ sở xây dựng quân sự trên các hòn đảo nhỏ của Việt Nam đều có tính chất phòng thủ và không đủ lớn để yểm trợ cho bất kỳ một hành động tấn công nào. Các bức ảnh của CSIS cho thấy các “vị trí đặt pháo” nhưng không thấy có súng ống gì.
Trung Quốc cần làm rõ loại tên lửa nào được cho là đặt trên các hòn đảo và thực thể lãnh thổ của Việt Nam. Những cáo buộc theo kiểu này trước tiên là do Đài Loan đưa ra và liên quan đến loại tên lửa phòng không vác vai. Sau đó, Đài Loan đã rút bỏ những cáo buộc này.
Thứ năm, do cách thức bình luận về loạt hình ảnh mới này, CSIS đã làm cho mọi việc trở nên rối ren, không rõ ràng, khi sử dụng các từ như “đáng kể” và “quân sự” mà không xem xét những bức ảnh này trong bối cảnh riêng của nó, theo tinh thần DOC.
Tuy nhiên, CSIS cũng bình luận là các hoạt động đòi hỏi lãnh thổ của Trung Quốc lớn hơn rất nhiều so với hoạt động của Việt Nam. Đòi hỏi lãnh thổ của Việt Nam có thể là “đáng kể” nếu CSIS chứng minh rằng, ví dụ, Việt Nam đã mở rộng một hòn đảo nhỏ đến mức nó chiếm tới 66% tổng diện tích khu vực này.
Thứ sáu, việc công bố toàn bộ những bức ảnh vệ tinh được cho là vì sự minh bạch đối với tất cả các bên liên quan. Vậy tại sao Trung Quốc và Việt Nam lại đưa ra đòi hỏi lãnh thổ? Họ có ý định làm gì để thực hiện đòi hỏi này?
Nhiều năm trước khi có Tuyên bố chung DOC 2002, Việt Nam đã xây dựng đường băng Việt Nam trên đảo Trường Sa. Nhưng các hành động của Trung Quốc trong quá khứ kết hợp với việc xây hai đường băng mới, trong đó có một đường băng dài rộng trên đảo Chữ Thập vào năm 2015, có thể phục vụ cho đủ loại máy bay quân sự, làm dấy lên những lo ngại về các ý đồ của Trung Quốc về lâu dài. Những hành động này có thể làm cho các nước trong vùng có những biện pháp đối phó. Chính vì thế, các hành động của Trung Quốc làm phức tạp tình hình hiện nay và có thể dẫn đến leo thang tranh chấp và ảnh hưởng đến hòa bình, ổn định ở vùng Biển Đông này.
Các nhà thương thuyết ngoại giao của ASEAN và Trung Quốc trong Nhóm Công tác Hỗn hợp về thực hiện DOC nên xác định xem phải chăng các đòi hỏi lãnh thổ của Trung Quốc và Việt Nam có vi phạm điều khoản “tự kiềm chế” hay không và liệu các hành động này có ảnh hưởng đến hòa bình và ổn định trong vùng hay không. Thế nhưng, họ sẽ không làm việc này”. – VOA, BBC, RFI
Chủ tịch nước VN phê phán cán bộ ‘đất, đôla’ — Tham gia TPP: Mỹ đặt điều kiện nhân quyền với Hà Nội
Chủ tịch nước Trương Tấn Sang kêu gọi loại bỏ những đảng viên chỉ biết “đất và đôla”.
Tiếp xúc với cử tri quận 1 (TP. HCM) sáng 16/5, ông Sang trả lời câu hỏi của một người dân về những cán bộ “Hai Đê (đất và đôla)”.
Ông Sang nói: “Các cô bác anh chị có nêu một bộ phận cán bộ hư hỏng, cán bộ ‘Hai Đê’, tức là đất và đôla. Câu chuyện này là có thật.”
“Đây là một điều hết sức day dứt, ai cũng bức xúc cả.”
Trước thềm Đại hội Đảng, dự kiến diễn ra đầu năm 2016, ông Sang kêu gọi không bầu cho những người này.
“Anh em hàng ngày có thể đi uống cà phê chung nhưng chuyện quốc sự là quốc sự, chuyện Tổ quốc là Tổ quốc, chuyện của nhân dân là nhân dân, dứt khoát không suy chuyển, đừng vì tình riêng mà lẫn lộn đến nghĩa vụ của Tổ quốc.”
“Nếu làm được như vậy chắc chắn rằng những ông bà ‘Hai Đê’ này phải đưa ra ngoài.”
“Chúng ta phải sàng lọc để Đảng mạnh lên,” ông Sang nhấn mạnh.
Mới đây tại Hội nghị Trung ương 11 của Đảng Cộng sản, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nói không cho vào Trung ương khóa sau những người có sai phạm như “kê khai tài sản không trung thực, có biểu hiện giàu nhanh, nhiều nhà, nhiều đất”.
Một sự kiện khác về VN gia nhập TPP, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ nói phải cải thiện hơn nữa vấn đề nhân quyền, nếu Việt Nam muốn tham gia Hiệp định thương mại tự do xuyên Thái Bình Dương (TPP), đang được các bên liên quan xúc tiến đàm phán, đó là điều kiện được ông nêu rõ trước báo chí tại Washington hôm qua 15/05/2015.
Ông Tom Malinowski, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ, vừa trở về từ Hà Nội tham dự vòng đối thoại nhân quyền thường niên Mỹ-Việt diễn ra hôm 7/5, đã tuyên bố với báo chí rằng trong quan hệ với Việt Nam, Mỹ luôn coi nhân quyền là vấn đề trọng tâm.
Quan chức ngoại giao Mỹ ghi nhận, sau 20 năm bình thường hóa quan hệ ngoại giao, đã có “những tiến bộ mong manh” trong lĩnh vực nhân quyền tại Việt Nam. Ông Malinowski khẳng định: “Việt Nam vẫn là một Nhà nước độc đảng, vẫn trừng phạt mọi hình thức đối kháng”.
Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ nhấn mạnh đến mối liên hệ giữa vấn đề tự do chính trị và nhân quyền với viễn cảnh Hà Nội tham gia Hiệp định tự do thương mại xuyên Thái Bình Dương (TPP) đang được Washington tích cực đàm phán với các đối tác trong khu vực này. Ông Malinowski nói rõ thêm: hiệp định TPP là đòn bẩy quan trọng của Washington để thúc đẩy Việt Nam tiến hơn nữa theo hướng mở cửa chính trị.
Quan chức Mỹ cho biết: “Tôi đã để lại cho chính phủ Việt Nam một thông điệp rõ ràng là: Những gì họ sẽ làm trên hồ sơ này (nhân quyền), đặc biệt trong những tuần tới, sẽ có tác động rất lớn đối với viễn cảnh cho TPP”.
Ngày 7/5 vừa qua, tại Hà nội, Trợ lý ngoại trưởng Mỹ Tom Malinowski dẫn đầu phái đoàn Mỹ tham gia vòng đối thoại thường niên về nhân quyền với Việt Nam. Trước khi bước vào vòng đàm phán, phái đoàn của ông đã có cuộc tiếp xúc công khai với đại diện của hơn mười tổ chức Xã hội Dân sự độc lập tại Việt Nam, những tổ chức vẫn không được chính quyền thừa nhận về pháp lý. Cuộc gặp với mục đích như phía Mỹ đã nói là để tham khảo thông tin về tình hình nhân quyền tại Việt Nam.
TPP hiện là một ưu tiên trong chính sách kinh tế của Tổng thống Barack Obama. Tổng thống Mỹ hiện đang cố gắng thuyết phục Quốc hội Mỹ ủng hộ. Việt Nam, một trong số 12 nước tham gia đàm phán với Hoa Kỳ về TPP, đang rất hy vọng tham gia hiệp định này. – BBC, RFI