Những người biểu-tình thân Nga chiếm các công-sở ở vùng Đông Ukraine – Nhữ Đình Hùng

Tại Donetsk, toà hành-chánh vùng  đã bị những người tranh-đấu thân Nga chiếm trong ngày chủ nhật, 05.04.2014, sau một cuộc đụng độ ngắn ngủi với các lực-lượng bảo-vệ an-ninh và mặc dù có việc xử dụng vòi phun nước.

Một biểu ngữ ‘Cộng -hoà Donetsk’ đã được căng lên trên toà nhà. Những bảng biểu-ngữ “Donetsk, thành-phố Nga”, “hãy cho chúng-tôi một cuộc trưng-cầu dân ý” [về độc-lập và nối-kết vào Nga] hoặc ‘OTAN  xê ra’ đã được đám đông dương ra.

Sau đó, cũng trong ngày, hơn 2000 người biểu-tình nói tiếng Nga đã tập-trung trước toà hành-chánh vùng ở Kharkov, dương cao các biểu-ngữ thân Nga và đòi mở một cuộc trưng cầu dân ý về việc liên-bang-hoá Ukraine! Một số người đã chiếm đóng địa điểm, hạ cờ Ukraine và kéo cờ Nga. Tại Lougansk, những người biểu tình thân Nga đã gây tổn hại nhỏ cho trụ sở của an-ninh Ukraine (SBU).
Theo thông tấn xã Interfax, những người tranh-đấu đã quyết định tổ chức một cuộc trưng-cầu dân-ý trước ngày 11.05, trong khi đó, thông-tấn-xã địa-phương Ostrov những người biểu-tình đã quyết-định xin gia-nhập vào liên-bang Nga. Một đại-diện của những người biểu tình ở toà hành chánh vùng Donetsk đã tuyên bố với các ký giả là họ đã quyết-định thành lập ‘một cộng-hoà có chủ quyền’ vào trưa ngày thứ  hai 07.04.2014.Trong một vidéo phổ biến trên internet, người ta thấy quang cảnh buổi họp của các người biểu-tình và một người đã nói ‘tôi tuyên cáo thành lập nhà nước chủ quyền của cộng hoà nhân dân Donetsk’. Người ta không rõ những người biểu tình có kiểm soát được hoàn toàn Donetsk hay không, vùng này có trên một triệu dân.

Chánh-quyền Ukraine ở Kiev (thân tây-phương), phát-xuất từ việc lật-đổ chánh-quyền thân Nga của Viktor Ianoukovitch ngày 22.02.2014, đã lên tiếng tố-cáo các biến cố ở đông Ukraine nằm trong một kế hoạch của Nga nhằm chia cắt Ukraine.Thủ tướng Arseni Iatseniouk trong một phiên họp của chánh-phủ đã tuyên-bố ‘Đây là một kế hoạch nhằm tạo bất ổn để một quân-đội ngoại-quốc vượt qua biên-giới và xâm-lăng lãnh-thổ Ukraine, điều mà chúng tôi sẽ không cho phép’..’tấn tuồng này đã được liên-bang Nga viết và mục tiêu duy nhất của nó là chia cắt Ukraine’; ông này đã phát biểu bằng tiếng Nga nhằm gởi tới những người biểu-tình thân Nga ở đông Ukraine!

Theo tổng-trưởng nội-vụ Arsen Avakov đã đế Kharkov để thị sát, các công-sở hiện dưới quyền kiểm-soát của chánh-phủ, các người biểu tình đã rời khỏi các công-sở sau khi có những thương-thuyết. Do các  biến-cố trong ngày chủ nhật, xử lý thường vụ tổng thống Ukraine, Olexandra Tourtchinov đã hoãn việc thăm viếng Lituanie. Cáo buộc Poutine và cựu tổng thống Viktor Ianoukovitch đứng đằng sau các hỗn loạn li khai, Akanov đã húa sẽ có những đáp ứng mạnh mẽ nhưng không gây đổ máu!

Về phiá Nga, tổng thống Poutine đã cam kết sẽ bảôvệ bằng mọi phương tiện nhân dân ói tiếng Nga ở Ukraine. Có tin Nga đã cho  đóng dọc biên-giới Ukraine 40.000 quân.

Trong ngày thứ hai ,Poutine cũng đã yêu cầu cơ-quan an-ninh Nga (FSB) có những phản-ứng đối với các tổ-chức phi chánh phủ (ONG) được dùng ‘vào những mục tiêu phá hoại’. Nga cũng cáo buộc các nước tây-phương đã hỗ-trợ cho việc lật đổ tổng-thống Viktor Ianoukovitch cũng như đã ‘bảo kê’ cho những hoạt động  của phe quá khích theo chủ nghĩa quốc-gia cực-đoan ở Kiev. Theo Poutine, ‘cần phải phân biệt các hoạt động đối lập hợp pháp, có trong mọi quốc gia dân chủ, với chủ nghĩa cực đoan, dựa trên thù hận và khêu gợi sự thù hận… việc từ chối pháp luật và hiến pháp…Cần phải thấy sự khác biệt giữa chống đối quyền hành một cách văn minh và phục vụ cho những lợi ích ngoại-quốc thay vì chính quyền lợi của đất nước họ’. Poutine cũng cho biết, trong cuộc họp với FSB,  46 cán bộ làm việc cho tình báo ngoại quốc đã bị lột mặt nạ, nhờ những hoạt động của sở an-ninh Nga.

Như thế, sau Crimée, có thể còn nhiều ‘cộng hoà có chủ quyền’ ở Ukraine sẽ gia nhập vào liên-bang Nga hoặc Ukraine sẽ trở thành một liên-bang với nhiều cộng hoà có chủ quyền.

Nhữ Đình Hùng/tổng-hợp/07.04.2014

Tham khảo: