Tin Tổng hợp: Ông Tập Cận Bình đến Hà Nội 05/11/2015
Hà Nội trải thảm đỏ đón Tập Cận Bình vào lúc tranh chấp Biển Đông vẫn căng thẳng
Chủ tịch Tập Cận Bình và phu nhân hôm nay 05/11/2015 đã tới Hà Nội bắt đầu chuyến công du Việt Nam hai ngày. Đây là lần đầu tiên từ 10 năm qua lãnh đạo cao nhất Trung Quốc đến Hà Nội. Chuyến viếng thăm lần này diễn ra trong bối cảnh Việt Nam đang chuẩn bị nhân sự cho Đại hội đảng vào đầu năm 2016, tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông giữa hai nước đang là hồ sơ nóng. Tại Hà Nội và Sài Gòn nhiều cuộc biểu tình phản đối chuyến thăm của chủ tịch Trung Quốc đã diễn ra.
Chủ tịch Trung Quốc được tiếp đón với nghi thức cao nhất dành cho nguyên thủ quốc gia trong chuyến thăm cấp Nhà nước với đại bác bắn chào mừng, thảm đỏ, duyệt đội danh dự cùng ông Nguyễn Phú Trọng, Tổng bí thư đảng Cộng sản Việt Nam. Ngay sau lễ đón, ông Tập Cận Bình đã có các cuộc hội kiến với Tổng bí thư đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng và với Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ngay chiều nay. Sáng mai, ông Tập Cận Bình sẽ phát biểu trước Quốc hội Việt Nam.
Đặt chân đến phi trường Nội bài sáng nay, lãnh đạo Trung Quốc tuyên bố : Bắc Kinh « hết sức coi trọng tình hữu nghị truyền thống giữa Trung Quốc với Việt Nam, kiên trì coi quan hệ Trung-Việt từ tầm cao chiến lược và góc độ lâu dài, nguyện cùng với phía Việt Nam nhìn về đại cục, hướng về lâu dài, tôn trọng lẫn nhau, (…), cùng nhau thúc đẩy quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện phát triển ổn định, lành mạnh và vững bền .»
Nhắc lại căng thẳng trong quan hệ Việt -Trung thời gian gần đây, hãng thông tấn Anh Reuters nhận định : Có nhiều khả năng tại Hà Nội lần này, Chủ tịch Trung Quốc và các lãnh đạo Việt Nam sẽ không để lộ những rạn nứt trong trục Hà Nội-Bắc Kinh. Trong bài diễn văn ngày mai đọc trước Quốc hội Việt Nam, hai tháng trước Đại hội đảng Cộng Sản Việt Nam, lãnh đạo Trung Quốc sẽ nhấn mạnh đến quan hệ thương mại giữa hai nước. Việt Nam là một trong số 12 nền kinh tế tham gia Hiệp định thương mại Xuyên Thái Bình Dương TPP. Trung Quốc không tham gia hiệp định này.
Chiều nay, các lễ ký thỏa thuận hợp tác, từ phát triển hạ tầng đến thương mại, đầu tư đã diễn ra dưới sự chứng kiến của lãnh đạo hai nước. Reuters cũng nhắc lại, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng là lãnh đạo Việt Nam đầu tiên lên tiếng phản đối Bắc Kinh đưa dàn khoan HD981 vào thềm lục địa của Việt Nam hồi tháng 5/2014. Cũng chính từ thời điểm này quan hệ Việt Trung đã xấu đi.
Sứ mệnh ‘hàn gắn quan hệ’ của ông Tập tại Việt Nam
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình được Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng đón tiếp tại Văn phòng Chính phủ ở Hà Nội, ngày 5/11/2015.
05.11.2015
Chuyến đi đầu tiên của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đến Việt Nam giữa bối cảnh căng thẳng đang ngày càng gia tăng ở Biển Đông được quốc tế nhận định là để ‘hàn gắn quan hệ’ giữa hai quốc gia cộng sản.
Đồng thời theo Reuters, động thái này còn nhằm ra hiệu cho Hà Nội biết Bắc Kinh còn có ‘rất nhiều thứ để cho’ Việt Nam.
Trong hai ngày ở Việt Nam (5/11 – 6/11), ông Tập sẽ gặp gỡ các giới chức hàng đầu của Việt Nam, trong đó có Tổng bí thư Đảng Cộng Sản Nguyễn Phú Trọng và Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, và sẽ ký kết nhiều thỏa thuận quan trọng trong nhiều lĩnh vực như tăng cường hợp tác giữa hai đảng cộng sản, các dự án về kinh tế, thương mại, đầu tư và hạ tầng cơ sở.
Kể từ khi Trung Quốc đưa giàn khoan đến thăm dò dầu khí ở Biển Đông mà Việt Nam khẳng định là thuộc khu vực đặc quyền kinh tế của mình vào tháng 7 năm ngoái, quan hệ giữa hai nước láng giềng đã trở nên xấu đi, nhất là khi Hà Nội tố cáo tàu Trung Quốc cố tình đâm vào tàu của Việt Nam trong khu vực này. Thêm vào đó, những hoạt động xây dựng và các động thái nhằm khẳng định chủ quyền của Bắc Kinh trong khu vực tranh chấp đã gặp phải sự phản đối dữ dội từ phía công luận Việt Nam.
Chuyến đi của Chủ tịch Trung Quốc đến Việt Nam lần này được các chuyên gia quốc tế, mà Reuters dẫn nguồn, nói là ‘đúng lúc’ và giúp cho ông Tập có cơ hội xoa dịu Việt Nam và nhắc khéo rằng Bắc Kinh còn có ‘rất nhiều thứ để cho’ Hà Nội.
“Ông Tập đến (Việt Nam) vào giữa thời điểm cuộc tranh cãi (giữa các lãnh đạo Việt Nam) đang diễn ra”.
Ông Murray Hiebert, một chuyện gia về Đông Nam Á tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế được Reuters dẫn lời, nói:
“Ông ấy có thể sẽ cố giành lại thế cân bằng với phe lãnh đạo đang mạnh mẽ phản đối quan hệ gần gũi với Bắc Kinh và cởi mở với việc theo đuổi mối quan hệ gần gũi hơn với Washington.”
Thái độ hung hăng của Bắc Kinh ở Biển Đông cũng khiến Hoa Kỳ phải cảnh giác và can dự, gần đây nhất là sự kiện Washington tuần rồi phái tàu chiến USS Lassen đến tuần tra trong khu vực 12 hải lý của đảo nhân tạo mà Trung Quốc mới xây, để ‘khẳng định tự do hàng hải’ trong vùng biển mà Washington xem là quốc tế.
Bắc Kinh đã nổi giận lên án động thái mới nhất của Hoa Kỳ mà họ cho là ‘bất hợp pháp’ và ‘đe dọa chủ quyền’ của Trung Quốc.
Một chuyên gia về an ninh Đông Nam Á, giáo sư Zachary Abuza của trường Đại học Chiến tranh Quốc gia ở Washington, nói với hãng tin DW về chuyến đi của ông Tập đến Việt Nam:
“Ngoài mặt, Trung Quốc kêu gọi một giải pháp hòa bình cho các tranh chấp lãnh hải – mà không phải từ bỏ gì – cho Việt Nam để ủng hộ cho chương trình nghị sự về kinh tế của Trung Quốc”. Nhưng đằng sau bức màn sẽ có rất nhiều áp lực trên Việt Nam, mà Bắc Kinh xem là chủ động chống Trung Quốc trong chính sách ngoại giao. Nhà bình luận này lập luận “Trung Quốc rất không bằng lòng về mối quan hệ gần gũi của Việt Nam với Hoa Kỳ, bao gồm của chuyến đi chưa từng có của Tổng bí thư Đảng Cộng Sản Việt Nam đến Washinton vào tháng 7 vừa qua.”
Các chuyên gia nhận định chuyến đi của Chủ tịch Trung Quốc là rất quan trọng đối với cả Việt Nam và Trung Quốc. Về phía Việt Nam, DW dẫn nhận xét của chuyên gia Phương Nguyễn của CSIS, chuyến thăm là một ‘biểu tượng mạnh mẽ’ bất chấp những tiến bộ trong quan hệ với Washington, Hà Nội vẫn duy trì chính sách ngoại giao độc lập và cố gắng cân bằng trong các cam kết đối với hai siêu cường.
Còn về phía Trung Quốc, được xem là ‘đánh giá thấp’ về chiến lược của Hà Nội, thì chuyến thăm có thể là một cách điều chỉnh để giúp cho Bắc Kinh hàn gắn mối quan hệ ‘ba chìm bảy nổi’ với Việt Nam.
“Vấn đề quan trọng đối với Chủ tịch Tập là tránh đẩy Việt Nam vào tay Nhật Bản và Mỹ”, ông Moritz Rudolf, một chuyên gia về Trung Quốc nói với DW.
Tuy nhiên, chuyến đi của ông Tập Cận Bình đến Việt Nam đã gặp phải một số chống đối và biểu tình tại Hà Nội. Các chuyên gia cho đây là thực tế phản ánh những bất đồng quan điểm trong giới lãnh đạo hàng đầu Việt Nam.
“Nhưng chúng ta sẽ thấy nhiều hơn về một cuộc tấn công rất hấp dẫn so với những gì đang diễn ra đằng sau cánh cửa khép kín”, Giáo sư Jonathan London của trường đại học Hồng Kông nói với Reuters.
“Quan điểm chung là một nhóm các lãnh đạo tiềm năng mới lên (của Việt Nam) thấy rằng hội nhập kinh tế là một cơ hội hơn là một mối đe dọa, và có một cái nhìn thận trọng hơn về Bắc Kinh.”
Nhưng Giáo sư London lại cho rằng “Việt Nam không có lựa chọn nào khác ngoài việc hình thành các chính sách có hiệu quả đối với Trung Quốc”.
Nguồn: Reuters, DW, Mytechbits
Việt – Trung ‘tăng cường tin cậy chính trị’
Image copyrightHoang Dinh NamTổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nói với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình rằng hai nước cần “duy trì tiếp xúc cấp cao, tăng cường tin cậy chính trị”.
Hai nhà lãnh đạo đã hội đàm tại Trụ sở Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Hà Nội ngày 5/11.
Ông Trọng nói: “Hai bên cần thường xuyên duy trì các chuyến thăm, gặp gỡ, tiếp xúc giữa lãnh đạo cấp cao hai nước với nhiều hình thức linh hoạt để trao đổi tình hình và các biện pháp thúc đẩy hợp tác, tìm biện pháp giải quyết các vấn đề tồn tại và nảy sinh.”
Trước đó, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nói ‘nguyện cùng với phía Việt Nam nhìn về đại cục, hướng về lâu dài, tôn trọng lẫn nhau’
Phát biểu tại sân bay Nội Bài, Hà Nội, ông Tập nói: “Phía Trung Quốc hết sức coi trọng mối tình hữu nghị truyền thống giữa Trung Quốc với Việt Nam, kiên trì coi quan hệ Trung-Việt từ tầm cao chiến lược và góc độ lâu dài, nguyện cùng với phía Việt Nam nhìn về đại cục, hướng về lâu dài, tôn trọng lẫn nhau, hiệp thương hữu nghị, cùng nhau thúc đẩy quan hệ đối tác hợp tác chiến lươc toàn diện phát triển ổn định, lành mạnh và lâu dài.”
Một số kết quả từ chuyến thăm ngày 5/11:
- Hai bên cam kết kiểm soát tốt bất đồng trên biển, duy trì đại cục quan hệ Trung-Việt và hòa bình, ổn định ở Biển Đông.
- Việt Nam hoan nghênh Chính phủ Trung Quốc chuyển khoản vay ưu đãi bên mua 300 triệu USD sang sử dụng cho dự án đường cao tốc Móng Cái-Vân Đồn và bổ sung khoản vay ưu đãi Chính phủ 250 triệu USD cho dự án đường sắt đô thị Cát Linh-Hà Đông
- Việt Nam cảm ơn Trung Quốc tuyên bố cung cấp viện trợ 1 tỷ nhân dân tệ trong 5 năm tới để giúp Việt Nam xây dựng các công trình cải thiện dân sinh như trường học, bệnh viện.
- Hai bên ký kết các văn bản thỏa thuận hợp tác, trong đó có “Kế hoạch hợp tác đào tạo cán bộ giữa Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Cộng sản Trung Quốc giai đoạn 2016-2020,” “Hiệp định về tàu thuyền đi lại tại khu vực đi lại tự do ở cửa sông Bắc Luân giữa Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Chính phủ nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa,” “Hiệp định hợp tác bảo vệ và khai thác tài nguyên du lịch thác Bản Giốc (Đức Thiên)”.
Image copyrightReuters
Ông Tập tới Hà Nội cùng phu nhân Bành Lệ Viện và một đoàn đại biểu, trong đó có hai ủy viên Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc, Bộ trưởng Ngoại giao và Phó Tổng tham mưu trưởng Giải phóng quân Nhân dân Trung Quốc.
Ra đón ông Tập ngoài sân bay Nội Bài là Ủy viên Bộ Chính trị Đảng CSVN, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Đinh Thế Huynh; Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh và Trưởng ban Đối ngoại Trung ương Đảng Hoàng Bình Quân.
Theo lịch trình, lễ đón chính thức ông Tập Cận Bình với nghi thức cao nhất dành cho lãnh đạo cấp cao sẽ diễn ra tại Phủ Chủ tịch lúc 15:15 chiều thứ Năm ngày 5/11.
Image copyrightEPASau đó ông sẽ hội kiến Tổng Bí thư Đảng CSVN Nguyễn Phú Trọng.
17:30 chiều cùng ngày, ông sẽ hội kiến Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng.
Sáng thứ Sáu 6/11, ông Tập Cận Bình sẽ tham dự cuộc gặp gỡ hữu nghị thanh niên Việt-Trung, sau đó viếng thăm và đặt vòng hoa tại Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Ông có cuộc gặp ngắn với Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng trước khi phát biểu khoảng 10 phút tại Quốc hội Việt Nam lúc 10:30 sáng 6/11.
Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc được báo trong nước dẫn lời nói: “Việc đón tiếp ông Tập Cận Bình trong hội trường Quốc hội được tiến hành theo nghi thức, nghi lễ của Quốc hội, đó là các đại biểu sẽ đứng lên chào và vỗ tay”.
Image copyrightFacebook Cafe Dan chu“Sau bài phát biểu của ông Tập Cận Bình, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng sẽ có lời đáp từ.”
Cuộc gặp cuối cùng của Chủ tịch Trung Quốc với lãnh đạo Việt Nam sẽ là vào lúc 11:00 trưa thứ Sáu với Chủ tịch nước Trương Tấn Sang.
Image copyrightReutersTrước khi ông chủ tịch Trung Quốc và đoàn tùy tùng hạ cánh xuống sân bay Nội Bài, đã có một số cuộc biểu tình nhỏ phản đối chuyến đi của ông ở Hà Nội và TP HCM nhưng những cuộc này nhanh chóng bị lực lượng an ninh giải tán.
Tình hữu nghị ‘đồng chí, anh em’
Ngay trước thềm chuyến thăm, báo chí Trung Quốc viết nhiều bài ca ngợi điều mà họ gọi là tình hữu nghị “vừa là đồng chí vừa là anh em” giữa hai nước láng giềng.
Tân Hoa Xã gọi đây là “chuyến thăm dấu mốc cấp nhà nước” và nói “thời điểm đã chín muồi cho hai nước thêm thực chất vào quan hệ hữu nghị lâu nay.
Bài của hãng thông tấn nhà nước Trung Quốc nói: “Sau đợt căng thẳng vì bất đồng ở Nam Hải (Biển Đông), Trung Quốc và Việt Nam đang bước ra khỏi rừng rậm. Chuyến đi của Chủ tịch Tập, chỉ dấu cho sự nhanh nhạy chiến lược của cả Bắc Kinh và Hà Nội, sẽ đem lại động lực và tin tưởng cho quan hệ hợp tác chiến lược toàn diện giữa hai nước”.
Trong chuyến thăm hai ngày của ông Tập, hai bên được trông đợi sẽ ký kết hơn 10 thỏa thuận hợp tác trong nhiều lĩnh vực, từ quan hệ giữa hai đảng, phát triển hạ tầng, nâng cao năng lực sản xuất tới thương mại, đầu tư và trao đổi nhân lực.
Truyền thông Trung Quốc kêu gọi Bắc Kinh và Hà Nội “đừng bao giờ giảm niềm tin trước các nỗ lực gây hiềm khích” của bên ngoài.
“Không thể bỏ qua các quan điểm thiển cận và ác ý, để chúng dẫn dắt dư luận tới hố sâu của đối đầu.”
Báo chí Trung Quốc không nói rõ các thế lực chia rẽ là ai.
Trong khi đó, có ý kiến chuyên gia nói rằng chuyến thăm của Chủ tịch Tập Cận Bình có mục đích ảnh hưởng quan hệ Việt-Trung ở mức chiến lược cao nhất.
Nhà nghiên cứu Carlyle Thayer nói ông Tập sẽ tìm cách nhấn mạnh các điểm tích cực trong hợp tác song phương, hai bên cùng có lợi.
“Thông điệp của ông Tập trước thềm Đại hội XII Đảng Cộng sản Việt Nam là Việt Nam sẽ được lợi rất nhiều nếu hợp tác với Trung Quốc nhưng nếu Việt Nam gây khó thì quan hệ hai bên cũng sẽ gặp khó khăn.”
Theo GS Thayer, Chủ tịch Tập sẽ đưa thông điệp “châu Á là của người châu Á” và “tương lai sẽ phụ thuộc vào sự trỗi dậy của Trung Quốc”.
Image copyrightKham AFP“Tuy không nói ra trực tiếp, ông Tập sẽ đưa ra hàm ý là đừng nên trông chờ vào người Mỹ.”
Giải quyết bất đồng
Trong quá khứ, một số cuộc tiếp xúc cấp cao giữa lãnh đạo hai nước Việt-Trung đã dẫn đến các thỏa thuận có tính bước ngoặt trong giải quyết bất đồng như về biên giới trên bộ hay phân định Vịnh Bắc Bộ.
Tuy nhiên giới quan sát không cho rằng chuyến thăm lần này của ông Tập Cận Bình sẽ dẫn tới một giải pháp chung gì cho vấn đề Biển Đông.
GS Thayer cho rằng hai chính phủ đã có cơ chế để giải quyết từng bước vấn đề này và có lẽ Chủ tịch Tập “sẽ khuyến khích tiếp tục cơ chế” đó.
Image copyrightHoang Dinh Nam AP
Image copyrightKham Reuters“Ông Tập có thể còn thúc đẩy hợp tác khai thác chung. Chuyến thăm của ông nhằm thiết lập một không khí thân thiện và hợp tác hơn để thảo luận chủ đề Biển Đông.”
“Nói cách khác, ông sẽ kêu gọi lãnh đạo Việt Nam hướng tới viễn cảnh trong khi giải quyết rốt ráo tranh chấp biển đảo.”
Đã có quan ngại trong một số giới là ông Tập Cận Bình nhân chuyến đi này sẽ tìm cách ảnh hưởng tới lựa chọn nhân sự của Đại hội XII Đảng CSVN.
Thế nhưng ý kiến của các chuyên gia không đồng nhất về quan ngại này, nhiều người cho rằng ông Tập sẽ không tìm cách can thiệp trực tiếp vào nội bộ Đảng CSVN trong chuyến đi ngắn ngủi 5-6/11.