Tin Tổng Hợp – 5/9/22
(AFP) – Quần đảo Salomon: Tầu chiến nước ngoài có thể sớm cập cảng trở lại. Thủ tướng Manasseh Sogavare, hôm nay, 05/09/2022, trước Nghị Viện thông báo «quá trình xem xét lại lệnh cấm ban hành hồi tuần rồi tiến triển tốt. Lệnh cấm tạm thời này sẽ không kéo dài lâu.» Cách đây hai tuần, một tầu chiến của Mỹ và Anh đã không thể cập cảng để tiếp nhiên liệu và hậu cần. Văn phòng thủ tướng Quần đảo Salomon xác nhận là một lệnh cấm cập cảng đối với các tầu chiến nước ngoài đã được ban hành, thời gian để cập nhật mới các thủ tục nghi thức.
(Reuters) – Lãnh đạo tập đoàn quân sự cầm quyền ở Miến Điện đến Nga hôm nay 05/09/2022. Đây là lần thứ 2, trong vòng chưa đầy 2 tháng, tướng Min Aung Hlaing công du Nga. Matxcơva, nhà cung ứng khí tài quân sự chính cho Miến Điện, là một trong những chính quyền đầu tiên lên tiếng ủng hộ quân đội Miến Điện sau vụ đảo chính lật đổ nhà lãnh đạo dân sự Aung San Suu Kyi. Truyền thông nhà nước Miến Điện cho biết Min Aung Hlaing sẽ tham dự Diễn đàn Kinh tế phương Đông do Nga tổ chức ở Vladivostok. Các bộ trưởng và quan chức quân sự cấp cao của Miến Điện sẽ gặp những người đồng cấp Nga và “tăng cường hợp tác hữu nghị”.
(AFP) – Nhà chức trách Trung Quốc đã phê duyệt vac-xin ngừa Covid dạng hít. Đây là loại vac-xin ngừa Covid dạng hít đầu tiên trên thế giới. Nhà sản xuất có trụ sở tại Thiên Tân, miền Bắc, hôm nay 05/09/2022 cho biết vac-xin CanSino Biologics, sẽ được sử dụng như liều vac-xin tăng cường khẩn cấp. Không cần tiêm và dễ bảo quản hơn, vac-xin sẽ được xịt vào mũi. Các nhà khoa học từ một nước trên thế giới, như Cuba, Canada và Mỹ đều đang nghiên cứu vac-xin xịt vào mũi.
(Le Monde) – Gần 300 ngàn tấn lương thực đã rời cảng Ukraina. Ngành xuất khẩu nông sản Ukraina, bị đình trệ vì chiến tranh đã hoạt động trở lại kể từ ngày đạt được một thỏa thuận giữa các bên tham chiến nhằm tránh xảy ra khan hiếm lương thực. Chính quyền Kiev hôm qua, 04/09/2022, cho biết 13 tầu chở gần 300 ngàn tấn nông sản đã rời các cảng của Ukraina để đến 8 quốc gia khác.
(AFP) – Chiến tranh Ukraina: Tại Kherson, chính quyền thân Nga ngưng chuẩn bị trưng cầu dân ý. Chính quyền do Nga lập nên, hiện đang kiểm soát vùng Kherson, miền nam Ukraina, hôm nay 05/09/2022 thông báo ngưng công tác chuẩn bị cho cuộc trưng cầu dân ý về việc sáp nhập vùng lãnh thổ này của Ukraina vào Nga. Kirill Stremoussov, người đứng đầu chính quyền do Nga lập nên ở Kherson tuyên bố trên kênh truyền hình Nhà nước Nga : « Chúng tôi đã chuẩn bị cho cuộc bỏ phiếu, chúng tôi muốn tổ chức cuộc trưng cầu dân ý thật sớm, nhưng do những sự kiện đang diễn ra, tôi tin rằng chúng tôi sẽ tạm ngưng».
(AFP) – Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga, cựu tổng thống Dmitri Medvedev tố cáo Đức tiến hành «chiến tranh hỗn hợp» chống Nga. Trên Telegram, cựu tổng thống Nga Dmitri Medvedev chỉ trích Đức vừa áp dụng các biện pháp trừng phạt kinh tế nhắm vào Nga, vừa cung cấp vũ khí sát thương cho Ukraina, tức là Đức hành xử như «một kẻ thù của nước Nga». Theo phát biểu hôm 04/09/2022 của Medvedev, chính thái độ «phi bạn hữu» đó của Berlin là lý do khiến Matxcơva ngưng cấp khí đốt cho Đức.
(AFP) – Iran dự tính mua chiến đấu cơ Sukhoï Su-35 của Nga. Từ vài năm nay, Teheran và Matxcơva thảo luận về việc Nga giao Su-30 cho Iran, nhưng bị Mỹ phản đối. Tối Chủ Nhật 04/09/2022, chỉ huy không quân Iran hy vọng sẽ được nhận Su-35 thế hệ 4++ của Nga, chứ việc mua Su-30 không còn nằm trong chương trình. Cho đến nay, Mỹ vẫn dọa trừng phạt nghiêm khắc bất cứ nước nào giao thương với các lực lượng Iran, nhất là Vệ Binh Cách Mạng, vốn bị Washington xếp vào danh sách «các tổ chức khủng bố».
(AFP) – Canada: Hàng loạt vụ tấn công bằng dao khiến ít nhất 10 người thiệt mạng và khoảng 15 người bị thương. Loạt vụ tấn công xảy ra vào Chủ Nhật 04/09/2022 tại hai địa phương hẻo lánh ở tỉnh Saskatchewan. Các nạn nhân chủ yếu thuộc cộng đồng thổ dân. Hai kẻ bị tình nghi tên là Damien Sanderson, 30 tuổi, và Myles Sanderson, 31 tuổi hiện vẫn đang lẩn trốn. Lực lượng cảnh sát Canada đã được triển khai ở mức tối đa để lùng bắt hai người này.
https://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20220905-tin-t%E1%BB%95ng-h%E1%BB%A3p
(AP) – Nhật và Trung Quốc phải hủy các chuyến bay và ngừng hoạt động đường biển vì bão Hinnamnor. Ngày 4/9/22 nhiều thành phố ở miền đông Trung Quốc đã ra lệnh cho các tàu thuyền tạm ngừng hoạt động. Nhật Bản hủy nhiều chuyến bay. Hinnamnor được coi là trận bão lớn nhất trên thế giới từ đầu 2022. Bão đang thổi tới Đài Loan và Hàn Quốc. Thượng Hải huy động 50.000 cảnh sát tiếp tay với dân chống bão. Ôn Châu cho toàn bộ học sinh nghỉ học vào ngày mai 05/09.
(Le Monde) – Chiến tranh Ukraina: Quân Nga phóng rocket ồ ạt nhắm vào Mykolaïv. Các lực lượng Nga đã nhắm bắn vào nhiều mục tiêu là các khu nhà ở tại Mykolaïv, miền trung – nam Ukraina trong đêm 03 sáng 04/09/2022. Vitali Kim, thống đốc vùng Mykolaïv, thông báo trên Telegram, 3 bệnh viện, 2 trường học, 1 khách sạn và 1 bảo tàng bị hư hại nặng, nhiều tòa nhà dân sinh cũng bị hư hại nhưng hiện vẫn chưa có thông tin về số tử vong và người bị thương. Trong khi đó, một tư gia tại làng Vysounsk, Bereznehouvate, đã bị tên lửa của Nga phá hủy, 1 em nhỏ thiệt mạng và 3 người khác bị thương.
(Reuters) – Đức giành 65 tỷ euro chống lạm phát. Thủ tướng Olaf Scholz, ngày 04/09/2022 loan báo khoản tiền nói trên nhằm hỗ trợ người tiêu dùng và các doanh nghiệp đối phó với lạm phát, chủ yếu là giá năng lượng tăng cao kể từ khi Nga xâm chiếm Ukraina. Matxcơva liên tục dọa ngừng cung cấp khí đốt cho Liên Âu. Nga không còn là một “đối tác đáng tin cậy” của Đức.
(Reuters) – CH Séc: Biểu tình lớn chống lạm phát, Liên Âu và NATO. Theo số liệu chiều 03/09/2022 của cảnh sát có tới 70.000 người tuần hành ở thủ đô Praha đòi chính phủ bảo đảm tính trung lập về quân sự, ký kết trực tiếp hợp đồng mua khí đốt với các nước cung ứng, kể cả nước Nga. Chính phủ bị người biểu tình tố cáo quan tâm đến Ukraina hơn là quan tâm đến công dân trong nước. Thủ tướng Séc chỉ trích người biểu tình đi ngược lại lợi ích đất nước và cho rằng cuộc tuần hành cho các lực lượng thân Nga cực đoan tổ chức.
(AFP) – Phóng viên ảnh Ukraina đoạt giải Visa d’or News 2022. Đây là giải thưởng quốc tế cao quý nhất dành cho các phóng viên ảnh. Nhận giải thưởng hôm 03/09/2022 Evgeniy Maloletka, 35 tuổi làm việc cho hãng thông tấn Mỹ AP, tuyên bố đây là phần thưởng của toàn dân Ukraina. Ban giám khảo vinh danh phóng sự của Maloletka tại Mariupol. Anh và một đồng nghiệp đã có mặt tại thành phố này một giờ trước khi quả bom đầu tiên của quân đội Nga dội xuống Mariupol và là những người cuối cùng rời khỏi thành phố ngày 15/03/2022. Trong 20 ngày ở Mariupol, Evgeniy Maloletka đã thu vào ống kính những hình ảnh kinh hoàng của chiến tranh: đó là hình ảnh cái chết của những đứa trẻ vô tội, những người mẹ mang bầu trong những đống gạch đổ nát những hố chôn đào vội dưới các trận mưa bom. Liên hoan dành cho các phóng viên ảnh Perpignan 2022 trao 7 giải thưởng và dành 3 học bổng cho những nhà báo tài hoa nhất. Năm ngoái phần thưởng cao quý nhất đã về tay một nhiếp ảnh gia xin được giấu tên, nói về đề tài cuộc kháng chiến của người dân Miến Điện sau vụ đảo chính.
(AFP) – Cựu tổng thống Mỹ Barack Obama đạt giải Emmy 2022 dành cho người kể chuyện xuất sắc nhất. Viện Hàn Lâm Khoa học và Nghệ thuật Truyền hình Mỹ hôm 03/09/2022 thông báo tác phẩm giúp ông Obama đoạt giải là bộ phim tài liệu Netflix có tên “Our Great National Parks” (tạm dịch là Các công viên quốc gia vĩ đại của chúng ta). Lễ trao giải sẽ được tổ chức vào ngày 13/09. Tổng thống Mỹ nhiệm kỳ 2009-2017 từng 2 lần đoạt giải Grammy ở hạng mục Bản Audio xuất sắc nhất. Ông Obama cũng đã đoạt giải Nobel Hòa Bình hồi năm 2009.
(AFP) – Chilê tổ chức trưng cầu dân ý về một bản Hiến Pháp mới. Ngày 04/09/2022 khoảng 15 triệu cử tri Chilê được kêu gọi bỏ phiếu “ủng hộ” hay “không” bản Hiến Pháp mới, thay thế cho văn bản đã có từ thời nhà độc tài Augusto Pinochet. Hiến Pháp đang hiện hành mặc dù đã nhiều lần được sửa đổi nhưng vẫn bị coi là một trở ngại trong tiến trình cải tổ đất nước. Bản Hiến Pháp mới có một số điểm quan trọng như sau : Nhà nước bảo đảm cho mỗi công dân về phương diện giáo dục, y tế, chế độ hưu bổng, quyền phá thai cho phụ nữ.
https://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20220904-tin-t%E1%BB%95ng-h%E1%BB%A3p
(AFP) – Phóng viên RFI phản đối tổng thống Pháp Macron. Các phóng viên của tập đoàn truyền thông đối ngoại của Pháp France Medias Monde, mà đài RFI là một thành viên, hôm 02/09/2022, đã ra các thông cáo phản đối những tuyên bố của tổng thống Pháp Emmanuel Macron, vì theo họ, ông Macron xem các kênh truyền thông này là “loa phát thanh”của nhà nước. Hôm 01/09, phát biểu tại hội nghị các đại sứ Pháp ở điện Elysée, tổng thống Macron đã kêu gọi sử dụng France Medias Monde làm công cụ chống lại các kênh tuyên truyền của Nga, Trung Quốc hay Thổ Nhĩ Kỳ. Trong một thông cáo, công đoàn của nhà báo SDJ của kênh truyền hình France 24 tuyên bố France Medias Monde là một cơ quan truyền thông công, chứ không là cơ quan truyền thông của chính phủ. Công đoàn SDJ của đài RFI cũng đã ra một thông cáo tương tự, khẳng định France Medias Monde không phải là “loa phóng thanh” của điện Elysée.
(AFP) – Ngoại trưởng Mỹ tố cáo bản án mới của tập đoàn quân sự Miến Điện nhắm vào bà Aung San Suu Kyi. Antony Blinken hôm 02/09/2022 kêu gọi quốc tế gia tăng sức ép đối với tập đoàn quân sự cầm quyền tại Miến Điện. Theo ông, Naypyidaw phải chịu trách nhiệm về căng thẳng leo thang và về việc trấn áp các nhà lãnh đạo đã được bầu lên một cách dân chủ tại Miến Điện.
(AFP) – Miến Điện thắt chặt quan hệ với Nga. Báo Global New Light of Myanmar hôm 03/09/2022 đưa tin lãnh đạo tập đoàn quân sự, tướng Min Aung Hlaing, sẽ dự Diễn đàn kinh tế tại Vladivostok. Theo lịch trình, ông sẽ tiếp xúc với nhiều quan chức Nga. Nga do xâm lược Ukraina và Miến Điện do đảo chính lật đổ chính quyền dân sự đều đang bị phương Tây cô lập về ngoại giao. Diễn đàn kinh tế Vladivostok 2022 mở ra từ ngày 05 đến 08/09 với sự tham gia của nhiều nước như Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản hay Kazakhstan.
(AP) – Thượng đỉnh Mỹ và các quốc đảo ở Thái Bình Dương làm đối trọng với Trung Quốc. Ngày 2/9/22 Nhà Trắng thông báo, tổng thống Joe Biden chủ trì thượng đỉnh tại Washington trong hai ngày 28 và 29/09/2022 quy tụ lãnh đạo các quốc đảo Micronesia, quần đảo Marshall, Palau, Nauru, Kiribati, Papua New Guinea, Salomon, Vanuatu, Samoa, Tuvalu, Tonga và Fiji. Thông báo được đưa ra vào lúc Hoa Kỳ và đồng minh lo ngại trước các hoạt động càng lúc càng dồn dập của Trung Quốc ở Thái Bình Dương. Bắc Kinh có tham vọng đặt căn cứ quân sự tại đảo Salomon.
(AFP) – Sri Lanka: Kêu gọi đưa tổng thống Gotabaya Rajapaksa ra tòa. Sau khi trở về nước hôm 02/09/2022 sau một thời gian sống lưu vong, tổng thống bị lật đổ của Sri Lanka Gotabaya Rajapaksa đã phải đối mặt với những lời kêu gọi của các công đoàn và các tổ chức nhân quyền đòi bắt giữ ông và đưa ông ra tòa. Rajapaksa bị cáo buộc đã điều hành đất nước một cách hỗn loạn trong khi tình hình kinh tế của Sri Lanka ngày càng tồi tệ.
(AFP) – Thêm một dấu hiệu Thụy Điển đang tiến đến gần NATO. Hôm 02/09/2022, oanh tạc cơ B-52 của Mỹ bay ngang bầu trời Stockholm trong khuôn khổ các cuộc thao diễn chung, biểu hiện sự sự xích lại gần giữa Thụy Điển và Liên Minh Bắc Đại Tây Dương. Quân đội Thụy Điển cho biết hai chiếc B-52 của Không Quân Hoa Kỳ đã tháp tùng chiến đấu cơ GRIPEN của Thụy Điển bay qua thủ đô Stockholm vào lúc 12 giờ 15 giờ địa phương.
(AFP) – Achentina: Hàng trăm ngàn người tuần hành phản đối vụ mưu sát phó tổng thống Cristina Kirchner. Hôm 2/9/22, các cuộc tuần hành đã diễn ra tại nhiều thành phố trong cả nước. Vụ mưu sát nữ phó tổng thống Achentina tối thứ Năm ngay trước nhà riêng của bà ở thủ đô Buenos Aires đã làm chấn động dư luận trong nước và bị quốc tế lên án. Hung thủ đã bị bắt. Fernando André Sabag Montiel, 35 tuổi, có quốc tịch Brazil, mẹ là người Achentina, cha là người Chilê, đến sống tại Achentina từ năm 1993 và từng bị bắt hồi năm 2021 vì mang vũ khí trái phép. Cuộc điều tra vẫn đang tiếp diễn.
(AFP) – Phim Mỹ đổ bộ lên Deauville-Pháp. 13 bộ phim tranh giải trong khuôn khổ chương trình liên hoan phim Mỹ ở Deauville, vùng Normandie, mở ra từ ngày 2 đến 11/09/2022. Tám trong số này là phim của các đạo diễn trẻ. Chủ tịch ban giám khảo năm nay là đạo diễn Pháp Arnaud Desplechin. Trong số các tác phẩm ra mắt khán giả Deauville, Hallelujah: Leonard Cohen, A Journey, A Song là bộ phim được mong đợi nhất. Leonard Cohen là một nhà thơ, một nhạc sĩ lớn của Canada quá nổi tiếng với nhạc phẩm Hallelujah. Phim Blonde, nói về huyền thoại minh tinh màn bạc người Mỹ Marilyn Monroe của đạo diễn Andrew Dominik, cũng đã được chọn để tranh giải Sư Tử Vàng của Liên hoan điện ảnh Venise năm nay.
(AFP) – Jane Fonda thông báo bị ung thư. Trên mạng Instagram hôm 02/09/2022, nữ tài tử Mỹ và cũng là một nhà hoạt động, Jane Fonda, 84 tuổi, thông báo bà đang bị ung thư, nhưng tỏ vẻ lạc quan về khả năng khỏi bệnh. Nhân dịp này, bà đã lên án những bất bình đẳng trong việc tiếp cận các dịch vụ y tế ở Hoa Kỳ.
(Reuters) – Cúp bóng đá thế giới 2022: Nước chủ nhà Qatar sẽ cho phép cổ động viên mua bia, nhưng với một số điều kiện. Một số nguồn thạo tin hôm nay 03/09/2022 cho biết các cổ động viên có vé xem thi đấu sẽ được phép mua bia có nồng độ cồn trong thời gian diễn ra trận đấu, trong 3 giờ trước trận bóng và một giờ sau khi trọng tài thổi còi kết thúc trận đấu. Tuy nhiên, giá bia bán ra hiện vẫn chưa được ấn định. Qatar vốn là quốc gia Hồi giáo kiểm soát nghiêm ngặt việc bán rượu bia, đồ uống có cồn.
https://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20220903-tin-t%E1%BB%95ng-h%E1%BB%A3p