Tin Tổng Hợp – 20/8/21
Afghanistan: Chiến lợi phẩm để lại cho Taliban, một mối đau đầu khác cho Mỹ
Sự sụp đổ nhanh chóng của lực lượng chính phủ Afghanistan, hầu như chỉ tháo chạy trước đà tiến của Taliban đã khiến cho một khối lượng vũ khí khổng lồ mà Mỹ trang bị cho quân đội nước này rơi vào tay phiến quân Hồi Giáo. Chính cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ Jake Sullivan ngày 17/08/2021 đã thừa nhận rằng một số lượng vũ khí “khá lớn” của Mỹ đã rơi vào tay lực lượng Taliban. Thực tế này đã làm dấy lên nhiều lo ngại về nguy cơ vũ khí tối tân của Mỹ bị các nhóm khủng bố sử dụng hoặc bị Taliban giao cho Trung Quốc hay Nga. Quảng cáo
Hãng tin Anh Reuters ngày 19/08 đã nhắc lại một số sự kiện rất mỉa mai: Chỉ cách nay khoảng một tháng, bộ Quốc Phòng Afghanistan đã đăng trên mạng xã hội những bức ảnh chụp 7 chiếc trực thăng mới tinh vừa được Hoa Kỳ chuyển đến Kabul. Bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ Lloyd Austin vài hôm sau đã khoe với báo chí rằng Afghnistan “sẽ tiếp tục chứng kiến nhịp độ dồn dập” của viện trợ quân sự Mỹ.
Thế nhưng, chỉ trong vài tuần, Taliban đã chiếm được hầu hết lãnh thổ Afghanistan cũng như mọi loại vũ khí và thiết bị quân sự mà quân đội Afghanistan đã bỏ lại khi tháo chạy.
Nhiều đoạn video lưu hành trên mạng cho thấy phiến quân đang kiểm tra hàng dãy xe cơ giới và mở các thùng đựng nào là súng, nào là thiết bị liên lạc, thậm chí cả máy bay quân sự không người lái.
28 tỷ đô la vũ khí, từ Humvee đến Black Hawk
Trả lời Reuters, một quan chức Mỹ cho biết là mặc dù chưa có số chính xác, nhưng các thông tin tình báo hiện tại ước lượng là Taliban đang nắm trong tay hơn 2.000 xe thiết giáp, trong đó có loại Humvee hiện đại của Mỹ, và đến 40 phi cơ bao gồm loại trực thăng UH-60 Black Hawk, trực thăng trinh sát tấn công và máy bay quân sự không người lái ScanEagle.
Từ năm 2002 đến 2017, Hoa Kỳ đã cung cấp cho quân đội Afghanistan ước tính 28 tỷ đô la vũ khí, bao gồm súng, tên lửa, kính nhìn ban đêm và thậm chí cả máy bay không người lái nhỏ để thu thập thông tin tình báo.
Trực thăng Black Hawk là dấu hiệu dễ thấy nhất về hỗ trợ quân sự của Hoa Kỳ và được cho là lợi thế lớn nhất của quân đội Afghanistan trước Taliban. Theo cơ quan chính phủ Mỹ GAO, từ năm 2003 đến năm 2016, Hoa Kỳ đã cung cấp cho các lực lượng Afghanistan 208 máy bay các loại.
Vào tuần trước, theo một quan chức Mỹ, có khoảng từ 40 đến 50 máy bay do các phi công Afghanistan điều khiển đã bay qua Uzbekistan để tìm nơi ẩn náu. Ngoài ra một số khác đã được đưa về Mỹ để đươc bảo trì. Một số đã bảo trì xong và đang trên đường qua Afghanistan sẽ được quân đội Hoa Kỳ sử dụng vào chiến dịch di tản khỏi Kabul.
Vũ khí Mỹ trong tay Taliban: Mối đe dọa cho Mỹ và đồng minh
Các quan chức Mỹ đương nhiệm hay cựu quan chức đều đã lo ngại trước nguy cơ các loại vũ khí này có thể được Taliban sử dụng để giết dân thường, hay là bị các nhóm chiến binh khác như tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo chiếm giữ để tấn công vào các lợi ích của Hoa Kỳ trong khu vực.
Trả lời Reuters bằng email, dân biểu đảng Cộng Hòa Michael McCaul thuộc Ủy Ban Đối Ngoại Hạ Viện Mỹ cho biết: “Chúng tôi đã thấy chiến binh Taliban dùng vũ khí do Mỹ sản xuất mà họ chiếm được từ tay lực lượng Afghanistan. Điều này gây ra mối đe dọa đáng kể đối với Mỹ và các đồng minh”.
Chính quyền của tổng thống Joe Biden đang cân nhắc một số phương án đối phó trong đó có việc tấn công phá hủy các loại thiết bị lớn, chẳng hạn như máy bay trực thăng. Tuy nhiên khả năng này tạo ra lo ngại là điều đó sẽ chọc giận phe Taliban vào thời điểm và mục tiêu chính của Hoa Kỳ là sơ tán người của mình ra khỏi Afghanistan.
Các quan chức Mỹ tuy nhiên nói rằng mặc dù họ lo ngại về việc Taliban có thể sử dụng trực thăng, nhưng loại phương tiện này đòi hỏi phải được bảo trì thường xuyên và nhiều loại không thể dùng được nếu không được đào tạo chuyên sâu.
Nguy cơ đến từ khối lượng vũ khí cá nhân khổng lồ dễ sử dụng
Tuy vậy có một mối lo ngại trước mắt về một số vũ khí và thiết bị dễ sử dụng hơn, chẳng hạn như vũ khí hạng nhẹ và các thiết bị như kính nhìn ban đêm.
Kể từ năm 2003, Hoa Kỳ đã cung cấp cho lực lượng Afghanistan ít nhất 600.000 vũ khí dùng cho bộ binh, bao gồm súng trường tấn công M16, 162.000 thiết bị liên lạc và 16.000 thiết bị kính nhìn ban đêm.
Một số chuyên gia cho rằng các loại súng mà Taliban chiếm được như đại liên, súng cối, cũng như các loại pháo bao gồm cả pháo tự hành, có thể mang lại lợi thế cho Taliban khi phải đánh vào các thành trì nổi tiếng là chống Taliban trong lịch sử như vùng Thung Lũng Panshir ở phía đông bắc Kabul.
Theo trang mạng thông tin The Hill ngày 19/08, Elias Yousif, phó giám đốc Trung Tâm Chính Sách Quốc tế (Center for International Policy’s Security Assistance Monitor), đặc biệt lo ngại trước khối lượng vũ khí cá nhân khổng lồ mà Taliban tịch thu được.
Trả lời phóng viên của The Hill, ông Yousif giải thích: “Chúng dễ bảo trì, dễ sử dụng, dễ vận chuyển. Điều đáng lo trong trường hợp các loại vũ khí nhẹ này là chúng là mặt hàng lâu bền và dễ chuyển nhượng hay bán đi. Chúng tôi đã thấy điều này trước đây mỗi khi một cuộc xung đột kết thúc và những vũ khí đã dùng ở đó được đưa đến mọi nơi trên thế giới.”
Theo tạp chí Mỹ Politico ngày 19/08, Colin Clarke, giám đốc chính sách và nghiên cứu của The Soufan Group cho biết: “Tôi tin chắc rằng một số vũ khí sẽ rơi vào tay Al Qaeda và những thành phần xấu khác, đây là điều không thể tránh khỏi”. Nguy cơ này lại càng cao khi lực lượng Taliban đang rất cần tiền để có thể điều hành đất nước Afghanistan.
Taliban sẽ cho Trung Quốc tiếp cận vũ khí Mỹ?
Một trong những mối lo ngại khác được gợi lên là nguy cơ Taliban chia sẻ thiết bị quân sự Mỹ mà họ tịch thu được với các quốc gia đối thủ của Hoa Kỳ như Trung Quốc, nước bị tình nghi là đã từng đánh cắp công nghệ vũ khí của Mỹ.
Andrew Small, một chuyên gia về chính sách đối ngoại Trung Quốc tại Quỹ Marshall của Hoa Kỳ, cho biết Taliban có khả năng cho Bắc Kinh quyền tiếp cận bất kỳ vũ khí nào của Hoa Kỳ mà họ nắm được trong tay.
Tuy nhiên, theo Reuters, một quan chức Mỹ cho biết Trung Quốc có lẽ không cần đến điều này vì Bắc Kinh có thể đã tiếp cận được các loại vũ khí và thiết bị từ trước.
Tướng Lục Quân Hoa Kỳ đã nghỉ hưu Joseph Votel, người từng giám sát các hoạt động quân sự của Hoa Kỳ tại Afghanistan khi còn là Tư lệnh Bộ Chỉ Huy Trung Tâm Hoa Kỳ CentCom từ năm 2016 đến năm 2019, cho biết là hầu hết các thiết bị cao cấp lọt vào tay Taliban, bao gồm cả máy bay, đều không được trang bị công nghệ nhạy cảm của Hoa Kỳ.
Theo ông Votel: “Trong một số trường hợp, nhiều loại vũ khí chỉ là chiến lợi phẩm để trưng bày mà thôi”.
Trọng Nghĩa
Châu Á tăng cường biện pháp, gia hạn phong tỏa vì biến thể Delta
Reuters – Các nước, từ Úc đến Việt Nam, ngày 20/8 loan báo các biện pháp quyết liệt hơn và gia hạn phong toả lâu hơn trong lúc vất vả chế ngự sự bùng phát của biến thể Delta.
Hai triệu dân tại Sydney, thành phố lớn nhất của Úc, từ tuần sau bị lệnh giới nghiêm từ 9 giờ tối đến 5 giờ sáng.
Lệnh phong tỏa toàn thành phố, hiện trong tuần lễ thứ 8, cũng được nới rộng cho đến cuối tháng 9. Mọi người phải mang khẩu trang khi ra đường, trừ khi tập thể dục.
Tiểu bang đông dân nhất nước Úc ngày 20/8 báo cáo thêm 644 ca nhiễm trong khi bang Victoria ở miền đông nam, nơi có thành phố Melbourne, ghi nhận 55 ca. Nhà cầm quyền tại đây cảnh báo nguy cơ dịch bệnh có thể vượt tầm kiểm soát.
Tại nước láng giềng New Zealand, ổ dịch bùng phát trong tuần này lan rộng từ thành phố lớn nhất Auckland đến thủ đô Wellington, khiến Thủ tướng Jacinda Arden nới rộng phong tỏa trên toàn quốc cho đến này 24/8.
Dù ngày 20/8 chỉ có 11 ca nhiễm, tương đối ít, nhưng những người chỉ trích bà Arden nghi rằng bà khó lập lại thành tích gần như chế ngự được COVID hồi năm ngoái vì tính lây nhiễm cao của biến thể Delta.
Việt Nam áp đặt lệnh cấm gắt gao nhất từ trước tới nay, cấm cư dân thành phố Hồ Chí Minh ra khỏi nhà, bắt đầu từ thứ Hai.
Như Úc và New Zealand, Việt Nam từng được ca ngợi thành công trong việc chế ngự virus, nhưng các biện pháp trước đây hiện không ăn thua.
Việt Nam hiện báo cáo hơn 312.000 ca nhiễm và 7.150 người chết vì COVID, tăng từ con số dưới 3.000 ca nhiễm và 35 người chết hồi đầu tháng 5.
Nhật có kế hoạch tăng gấp ba số lượng xét nghiệm COVID hàng ngày lên thành 320.000, cho thấy chiến lược phá vỡ các chuỗi lây nhiễm không còn thành công tại những thành phố lớn như thủ đô Tokyo.
Động thái này diễn ra sau khi số ca nhiễm mới hàng ngày lần đầu tiên vượt quá 25.000 hôm 19/8.
Hàn Quốc gia hạn lệnh giãn cách xã hội thêm hai tuần, bao gồm lệnh cấm tụ tập trên 2 người sau 6 giờ chiều.
Thái Lan trước khi biến thể Delta hoành hành đã kiềm được số ca nhiễm, nhưng nay số người nhiễm đã vượt mốc một triệu, hôm 20/8.
Apple kiểm duyệt chữ khắc lên sản phẩm ở Đài Loan và Hồng Kông nhằm xoa dịu Bắc Kinh
Theo một báo cáo gần đây của CitizenLab, gã khổng lồ công nghệ Apple đã bắt đầu kiểm duyệt một số cụm từ được yêu cầu khắc trên các sản phẩm của họ ở Trung Quốc, Hồng Kông và Đài Loan. Một trong những cụm bị kiểm duyệt ở Trung Quốc là “8964”, ám chỉ đến vụ Thảm sát Quảng trường Thiên An Môn, trang Breitbart cho hay.
Apple cung cấp dịch vụ khắc và bọc quà cho những ai mua AirPods, Apple Pencil, iPad và iPod Touch. Doanh số bán hàng tăng lên đáng kể, đặc biệt là sau khi các tùy chọn khắc biểu tượng cảm xúc có sẵn.
Trước đây, Apple đã kiểm duyệt một số điều khoản nhất định nhằm cố gắng tránh các cụm từ phân biệt chủng tộc hoặc từ ngữ thô tục, nhưng các báo cáo mới cho biết công ty hiện đang hạn chế các từ và cụm từ liên quan đến vụ việc chính trị nhạy cảm ở Hồng Kông và Đài Loan.
CitizenLab viết: “Chúng tôi nhận thấy rằng hoạt động kiểm duyệt chính trị ở Trung Quốc đại lục của Apple phần nào đã tràn sang cả Hồng Kông và Đài Loan. Phần lớn hoạt động kiểm duyệt này vượt quá các nghĩa vụ pháp lý của Apple tại Hồng Kông và chúng tôi biết được rằng không có lý do pháp lý nào cho việc kiểm duyệt nội dung chính trị ở Đài Loan”.
Mặc dù Apple không cung cấp danh sách tất cả các cụm từ bị cấm theo khu vực địa lý, nhưng CitizenLab đã thực hiện phân tích của riêng mình và phát hiện ra rằng Apple lọc 1.045 từ khóa ở Trung Quốc trong khi lọc 542 cụm từ ở Hồng Kông, 397 cụm từ ở Đài Loan, 206 ở Canada, 192 ở Nhật Bản và 170 ở Hoa Kỳ.
Ở Hoa Kỳ, Canada và Nhật Bản không có cụm từ chính trị nào bị lọc nhưng gần một nửa số từ khóa bị hạn chế ở Trung Quốc và Hồng Kông là liên quan tới chính trị ở một mức độ nào đó. Phân tích chủ yếu tập trung vào các yêu cầu khắc được thực hiện cho iPad và Apple AirTags, nhưng lưu ý rằng sự khác biệt duy nhất về hạn chế giữa các sản phẩm liên quan đến độ dài từ khóa và các từ viết thường.
Một số từ khóa bị kiểm duyệt ở Trung Quốc bao gồm chính trị, phản kháng, làn sóng dân chủ và nhân quyền. Các bản khắc trên AirTag được giới hạn trong bốn ký tự và bản khắc bốn số 8964 bị kiểm duyệt vì chúng đề cập đến Thảm sát Quảng trường Thiên An Môn xảy ra vào ngày 4/6/1989.
Ở Hồng Kông, các từ khóa bị kiểm duyệt bao gồm phổ thông đầu phiếu, Cách mạng ô dù và tự do báo chí. Ở Đài Loan, các từ khóa bị cấm bao gồm bất kỳ cụm từ nào đến các Thành viên cấp cao của ĐCSTQ như Tôn Xuân Lan hoặc môn tu luyện theo trường phái Phật gia Pháp Luân Công.
CitizenLab nhấn mạnh rằng Apple không có lý do gì để kiểm duyệt chính trị ở Đài Loan nhưng họ đã làm như vậy, có khả năng là để xoa dịu chính quyền Trung Quốc vì doanh thu ở Trung Quốc chiếm gần 1/5 tổng doanh thu của công ty.
Phụng Minh
(AFP) – Malaysia có thủ tướng mới. Hôm nay, ông Ismail Sabri Yaakob, thuộc đảng UMNO đã cầm quyền ở Malaysia trong suốt 6 thập niên, vừa được chỉ định làm tân thủ tướng. Năm nay 61 tuổi, chính khách kỳ cựu này đã nhận được ủng hộ của đa số tuyệt đối tại Quốc Hội, cho nên đã được quốc vương Malaysia bổ nhiệm làm thủ tướng. Ông sẽ tuyên thệ nhậm chức ngày mai, thay thế ông Muhyiddin Yassin, vừa từ chức hôm thứ hai tuần này.
(AFP) – Hoa Kỳ: Đầu hàng sau khi dọa nổ bom gần Capitol. Hôm qua, 19/08/2021, một người đàn ông dọa cho nổ bom gần tòa nhà Quốc Hội Mỹ Capitol đã đầu hàng và đã bị bắt giữ mà không gây sự cố nào. Hiện giờ các nhà điều tra chưa biết nghi can 49 tuổi, người da trắng, đầu cạo trọc, có những đồng lõa nào không. Sự việc khiến người ta nhớ lại vụ những người ủng hộ cựu tổng thống Trump tấn công Capitol ngày 06/01.
(AFP) – Covid-19 tại Pháp: Vẫn có hơn 2000 bệnh nhân trong các khoa hồi sức. Theo các số liệu do cơ quan y tế công bố hôm qua, con số bệnh nhân Covid-19 trong các khoa hồi sức tại Pháp vẫn trên 2.000, cụ thể là vẫn còn 2.049 người cần được chăm sóc trong các khoa hồi sức cấp cứu. Số bệnh nhân nhập viện vẫn tăng, tính đến hôm qua là 10.392 người. Và trong ngày hôm qua đã có thêm 127 người chết vì Covid-19 tại Pháp. Tuy nhiên, số ca nhiễm mới vẫn ổn định, cụ thể là có thêm gần 24.000 ca nhiễm được phát hiện.
(AFP) – Covid-19: New-Zealand kéo dài lệnh phong tỏa. Hôm nay, 20/08/2021, thủ tướng New Zealand Jacinda Arden thông báo kéo dài thêm 4 ngày lệnh phong tỏa trên nguyên tắc sẽ chấm dứt đêm nay. Lệnh phong tỏa đã được ban hành nhằm chặn đứng đà lây lan của dịch Covid-19 do tác động của biến thể Delta tại thủ đô Aukland. Trong tuần này, cơ quan y tế đã phát hiện ca nhiễm trong cộng đồng đầu tiên từ 6 tháng qua.
(AFP) – Biến thể Delta : Pfizer mất hiệu lực nhanh hơn AstraZeneca. Theo một nghiên cứu Anh công bố hôm qua 19/08/2021, vac-xin Mỹ – Đức Pfizer/BioNtech hiệu quả hơn AstraZeneca trong việc phòng Covid-19, nhưng hiệu quả suy giảm theo thời gian nhanh hơn là AstraZeneca. Theo nghiên cứu, một người tiêm chủng đủ hai liều Pfizer có khả năng 90% kháng cự lại biến thể Delta so với người không tiêm, trong khoảng thời gian một tháng sau khi tiêm. Bước sang tháng thứ hai, mức độ miễn dịch chỉ còn 85%, rồi giảm xuống 78% sau ba tháng. Trong khi đó, tỉ lệ này với AstraZeneca lần lượt là 67%, 65% và 61%. Cuối tháng 4, chính phủ Anh tuyên bố đã nhận được 60 triệu liều Pfizer mới, để chuẩn bị cho kế hoạch tiêm mũi thứ ba với những nhóm dễ tổn thương nhất vào mùa thu này.
(AFP) – Ba thượng nghị sĩ Mỹ đồng loạt nhiễm virus gây bệnh COVID-19, dù đã tiêm chủng. Ba thượng nghị sĩ nói trên cùng cho biết hôm qua, 19/08/2021. Cả ba đều chỉ có triệu chứng nhẹ. Thượng Viện đang nghỉ hè từ ngày 11/08. Ba thượng nghị sĩ đều ở tuổi 69 trở lên.
(AFP) – Covid : Syndey tiếp tục phong tỏa đến cuối tháng 9. Thủ hiến bang New South Wales, Gladys Berejiklian, hôm nay, 20/08/2021, thừa nhận quyết định triển hạn thêm một tháng phong tỏa là « điều khó khăn », nhưng không có cách nào khác, do số ca nhiễm mới tiếp tục tăng. Thành phố lớn nhất nước Úc phong tỏa từ hai tháng nay. Hiện tại, mỗi ngày Sydney ghi nhận thêm trung bình 600 ca nhiễm mới.
(NHK) – Quốc tế hỗ trợ Miến Điện 8 triệu đô la chống dịch. Tổng cộng 19 nước và tổ chức quốc tế bao gồm nhiều thành viên ASEAN, Nhật, Liên Âu, Trung Quốc, hôm thứ Tư 18/08/2021, tham gia hội nghị trực tuyến nhằm huy động các nguồn trợ giúp ASEAN trong đại dịch. Đóng góp tài chính, và thiết bị y tế có tổng giá trị tương đương 8 triệu đô la.
https://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20210820-tin-t%E1%BB%95ng-h%E1%BB%A3p