Tin Tổng Hợp – 19/02/23: Mỹ cảnh báo nếu TC tiếp sức Nga ở Ukraina; Pháp muốn chứng kiến Nga bị bại; CSVN quay lại chuyên chế “toàn trị” báo hiệu tăng trưởng kinh tế khó khăn; Israel không kích Syria
Mỹ cảnh báo ”hậu quả” nếu Trung Quốc tiếp sức Nga trong chiến tranh Ukraina
19/02/2023 – Thanh Hà – Ukraina và vụ khinh khí cầu Trung Quốc thâm nhập lãnh thổ Mỹ là hai trọng tâm cuộc họp giữa ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và lãnh đạo ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị chiều ngày 18/2/23 tại Munich, Đức. Washington cảnh cáo Bắc Kinh trước ý định cung cấp trang thiết bị quân sự cho Nga trong cuộc chiến Ukraina. Quan hệ Mỹ Trung thêm căng thẳng vì trục Bắc Kinh – Matxcơva và nhất là sau vụ khinh khí cầu Trung Quốc thâm nhập không phận Mỹ.
Trả lời đài truyền hình Mỹ NBC sau khi kết thúc buổi làm việc với Vương Nghị, chủ nhiệm Văn Phòng Ủy Ban Công Tác Đối Ngoại Trung Ương Trung Quốc, ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken khẳng định Washington có một số thông tin về « khả năng Bắc Kinh hỗ trợ nước Nga trong cuộc chiến (…) kể cả việc cung cấp vũ khí sát thương ». Ông Blinken cho biết thêm sẽ cung cấp thêm thông tin về vụ này trong những ngày tới.
Một quan chức cao cấp của bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ được Reuters trích dẫn ghi nhận, bên lề Hội nghị an ninh quốc tế ở Munich, các ông Vương Nghị và Antony Blinken đã trao đổi một cách «thẳng thắn và trực tiếp». Phía Mỹ đã «không ngần ngại cảnh cáo Bắc Kinh về hệ lụy và hậu quả trong trường hợp Trung Quốc yểm trợ Nga về mặt vật chất hay giúp Matxcơva lách lệnh trừng phạt quốc tế». Phó tổng thống Hoa Kỳ Kamala Harris, cũng có mặt tại Munich, bày tỏ «quan ngại trước việc từ đầu chiến tranh Ukraina, Bắc Kinh thắt chặt quan hệ với Matxcơva».
Mỹ, Trung muốn quan hệ song phương ổn định
Bắc Kinh chú ý nhiều hơn đến quan hệ đang bị xuống cấp đáng kể giữa hai siêu cường trên thế giới. Ông Vương Nghị quy trách nhiệm cho Washignton làm xấu đi quan hệ song phương, phản ứng thái quá khi bắn hạ khinh khí cầu dân sự của Trung Quốc hôm 4/2/23. Nhưng theo thông tín viên Stéphane Lagarde từ Bắc Kinh, lời lẽ cứng rắn của đôi bên về vụ quả khinh khí cầu chỉ là phần nổi, Ukraina và chính sách của Trung Quốc đối với Nga mới là trọng tâm căng thẳng trong quan hệ giữa Washignton và Bắc Kinh.
Thông tín viên Stéphane Lagarde tường trình từ Bắc Kinh:
«Cuộc họp diễn ra thể theo yêu cầu của phía Mỹ. Tân Hoa Xã cho biết như trên. Hãng thông tấn Trung Quốc sáng nay không cung cấp thêm thông tin chi tiết về nội dung cuộc họp song phương, kéo dài trong hai giờ đồng hồ và địa điểm được giữ bí mật, nhưng cho biết là ông Vương Nghị đã nhắc lại lập trường chính thức của Trung Quốc. Hôm qua, lãnh đạo ngoại giao Trung Quốc đã mạnh mẽ lên án Washington, phản ứng một cách ‘vô lý và cuồng loạn’ về vụ quả bóng Trung Quốc bay vào không phận của Hoa Kỳ. Về phía Mỹ, ngoại trưởng Antony Blinken một lần nữa nhắc lại là Washignton không dung thứ cho bất kỳ một hành vi nào xâm phạm chủ quyền của nước Mỹ.
Ngoài những tuyên bố chính thức, đối thoại giữa lãnh đạo ngoại giao Mỹ và Trung Quốc là dấu hiệu cho thấy đôi bên cùng muốn quan hệ song phương được ổn định. Bởi vì bên cạnh vụ khinh khí cầu, hồ sơ Ukraina mới là điểm gây căng thẳng giữa hai siêu cường trên thế giới. Mỹ muốn giới hạn việc Trung Quốc hỗ trợ về vật chất cho đồng minh của Bắc Kinh là Nga. Sau hội nghị an ninh Munich, Vương Nghị lên đường đến Matxcơva để chuẩn bị cho thượng đỉnh Tập Cận Bình – Vladimir Putin. Rất có thể sự kiện này diễn ra sau khóa họp Quốc Hội Trung Quốc vào tháng 3 sắp tới».
TT Pháp muốn chứng kiến Nga bị đánh bại ở Ukraine nhưng không bị nghiền nát
19/02/2023 – VOA News
Nga không hài lòng với những bình luận mà Tổng thống Pháp đưa ra trong một cuộc phỏng vấn trên báo.
Ông Emmanuel Macron nói với tờ Le Journal du Dimanche rằng Pháp muốn thấy Nga bị đánh bại ở Ukraine, nhưng không bị nghiền nát.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova nói rằng bình luận
của nhà lãnh đạo Pháp là “vô giá trị” và cho thấy phương Tây đang nói về
sự thay đổi chế độ ở Nga.
Ông Macron cũng nói với tờ báo rằng ông không thấy một sự thay thế nào cho nhà lãnh đạo hiện tại của Nga.
Nhà lãnh đạo Pháp nói với tờ báo: “Tất cả các lựa chọn khác ngoài Vladimir Putin trong hệ thống hiện tại đối với tôi đều tồi tệ hơn”.
Nga, do ông Putin lãnh đạo, đã xâm chiếm Ukraine một năm trước.
Quay lại chế độ chuyên chế “toàn trị” báo hiệu thời kỳ tăng trưởng kinh tế khó khăn
Bài bình luận của ông Phạm Quý Thọ- PGS,TS nguyên Trưởng Khoa Chính sách Công, Học Viện Chính sách & Phát triển, Bộ Kế hoạch- Đầu tư, Việt Nam – 2023.02.18
Các uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương ĐCS Việt Nam khoá 13 chụp hình chung tại Đại hội 13 ở Hà Nội hôm 1/2/2021 (minh hoạ) – AFP
Thách thức cải cách thể chế có nguồn gốc từ việc
đặt ý thức hệ lên trên tư duy thị trường thay vì chỉ giới hạn ở “trò
chơi quyền lực chính trị cấp cao” của chế độ.
“Trò chơi quyền lực chính trị cấp cao” tác động đến kinh doanh
Sự kiện bị buộc phải từ chức của nguyên Chủ tịch nước
(CTN) Nguyễn Xuân Phúc và hai Phó thủ tướng Phạm Bình Minh và Vũ Đức Đam
không những chỉ là một “trò chơi quyền lực chính trị cấp cao”, trong
đó “phe” ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng loại bỏ các “đối thủ” chính
trị mà còn gây ra bất ổn thể chế gây ra những hiệu ứng ngược, trong đó
có các tác động tiêu cực đến hoạt động kinh doanh, đầu tư.
Đó là: Một, sẽ hình thành một môi trường thận trọng hơn về
mặt chính trị khi các chính trị gia rút ra bài học từ những diễn biến
vụ việc và giao dịch kinh doanh có liên quan, chẳng hạn việc phê duyệt
các giấy phép của chính quyền sẽ chậm hơn; Hai, các doanh nghiệp cần
chuẩn bị để tránh xa và/hoặc tăng cường các phương án giảm thiểu rủi ro
trước làn sóng điều tra chống tham nhũng có thể bị chính trị hóa trong
thời gian trong và sau sự kiện; Ba, các doanh nghiệp cũng cần cảnh giác
với xu hướng rủi ro dài hạn có thể xảy ra là Đảng vẫn sẽ tăng cường và
mở rộng kiểm soát nội bộ trong nhiều lĩnh vực để tiếp tục thanh trừng
các đối thủ chính trị hay siết chặt các quy định hạn chế tự do kinh
doanh.
Tuy nhiên, nếu hiểu trò chơi quyền lực “cung đình” này,
trong đó chiến dịch chống tham nhũng “không vùng cấm” được sử dụng đồng
thời như một phương tiện thanh lọc nội bộ để tập trung quyền lực tuyệt
đối, phản ánh quyết tâm của Đảng Cộng sản và ông Tổng bí thư bảo vệ nền
tảng tư tưởng Mác – Lênin và ý thức hệ chủ nghĩa xã hội (CNXH) và, như
một động thái quyết liệt trong quá trình củng cố mô hình Đảng – Nhà nước
mạnh kiểu chế độ chuyên chế toàn trị, thì phía trước được cảnh báo là
thời kỳ khó khăn tăng trưởng kinh tế.
ĐCS VN ở Hà Nội hôm 1/2/2021. Ông Trọng là người đứng đầu công cuộc
chống tham nhũng rộng khắp trong Đảng ở Việt Nam. AFP
“Ý thức hệ đặt trên tư duy thị trường”
Tái lập chế độ chuyên chế toàn trị đã thay đổi những đặc
điểm từng mang lại sự tồn tại “dẻo dai” đồng thời với thúc đẩy kinh tế
thị trưởng để tăng trưởng kinh tế đảm bảo tính chính danh cho sự lãnh
đạo của Đảng CS. Sự chuyển giao quyền lực giữa các thế hệ lãnh đạo ngày
càng khó khăn và không dựa trên các chuẩn chuẩn mực, việc đề bạt cán bộ
lãnh đạo ngày càng dựa trên “tính đảng” hơn là thành tích, và sự kiện
“hạ bệ” phe chính phủ nêu trên là cú giáng mạnh huỷ hoại sự phân công và
chuyên môn hoá về chức năng điều hành nền kinh tế của Chính phủ. Đây là
sự thay đổi bước ngoặt, ý thức hệ đã được đặt lên trên tư duy lý tính
về kinh tế là đặc trưng nổi bật của mô hình toàn trị “mới”. Giờ đây Đảng
trở lại thâm nhập, can thiệp sâu vào tất cả các thể chế khác – lập
pháp, tư pháp và hành pháp, hoạch định chính sách cho mọi lĩnh vực hành
động, trong đó Đảng tăng cường lãnh đạo bằng nghị quyết đối với sự vận
hành kinh tế, và Chính phủ chỉ là bộ máy thực thi đơn thuần nằm trong
tầm kiểm soát của Đảng.
Thực tế cho thấy khoảng trống “tính kế thừa” ngày càng nới
rộng giữa hai nhiệm kỳ Chính phủ của nguyên Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc
và Thủ tướng đương nhiệm Phạm Minh Chính. “Chính phủ kiến tạo” do ông
Phúc đề xướng đã không khi nào được nhắc đến mặc dù về mặt tăng trưởng
là thành công. Trước hết là sự vươn lên từ giai đoạn bất ổn kinh tế vĩ
mô để đạt mức tăng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) bình quân năm trong
nhiệm kỳ năm năm trên 7%, khởi sắc với dự trữ ngoại tệ hơn 100 tỷ, đầu
tư nước ngoài tăng nhanh và mở rộng quan hệ kinh tế đa dạng với nhiều
quốc gia… Hơn thế, tư tưởng “kiến tạo” tập trung tạo lập môi trường kinh
doanh thuận lợi cho khởi nghiệp và kinh doanh, cởi mở hơn với khuyến
khích kinh doanh tạo ra động lực tăng trưởng. Tuy nhiên, cách điều hành
như mang xu hướng “tư bản” để “kiến tạo” đã làm nảy sinh nhu cầu cải
cách theo hướng dân chủ hoá khiến giới lãnh đạo chính trị trong Đảng
không hài lòng, và mối lo ngại “sự mất kiểm soát” lớn dần khi bộ máy
điều hành do thiếu cơ chế kiểm soát quyền lực thích hợp đã suy thoái
nghiêm trọng, trục lợi lan rộng và tham nhũng.
Ông Phạm Minh Chính hiện nắm giữ chức Thủ tướng, được cho
là người của Đảng bởi quá trình khởi nghiệp và thăng tiến chính trị từng
là Thứ trưởng Bộ Công An, Bí thư tỉnh Quảng Ninh và Trưởng ban Tổ chức
Trung ương. Ông đương kim Thủ tướng nhiều lần phát biểu về một nền kinh
tế “độc lập tự chủ” nhưng không thể được coi là tư tưởng điều hành.
Chính phủ dưới sự chỉ đạo của ông đang “vất vả” tìm bản sắc trong cơ chế
“toàn trị mới” của Đảng để vận hành nền kinh tế. Đó là “rừng” nghị
quyết mà Đảng sửa đổi, bổ sung và ban hành mới để thể hiện sự lãnh đạo
toàn diện với mục đích huy động “cả hệ thống chính trị vào cuộc, tăng
cường hành chính hoá, thậm chí hình sự hoá như bắt giữ các đại gia, các
quan hệ kinh tế, thúc đẩy yếu tố kinh tế nhà nước như đầu tư công và các
hình thức tổ chức kinh doanh… Ngoài ra, việc vận dụng các yếu tố thị
trường đã trở nên “thận trọng” khiến nhiều chính sách cải cách trở thành
“nửa vời” như quyền tự chủ với các đơn vị sự nghiệp công lập… Sau nhiều
lần sửa đổi và, việc sửa Luật Đất đai 2013 tới đây, trong đó điều kiện
tiên quyết “đất đai thuộc sở hữu toàn dân do nhà nước quản lý” vẫn được
giữ nguyên cho thấy thị trường bất động sản sẽ tiếp tục không lành
mạnh khi bị ràng buộc bởi ý thức hệ.
“Thời kỳ tăng trưởng kinh tế khó khăn”
Những động thái chống tham nhũng và củng cố quyền lực, một
mặt, cho thấy Đảng quyết tâm và nỗ lực quay lại với chế độ chuyên chế
toàn trị nhưng, mặt khác, đã bộc lộ sự “bế tắc” tạo ra một mô hình kinh
tế phù hợp. Một sự thật không thể phủ nhận là nền kinh tế kế hoạch hoá
tập trung đã lụi tàn và lùi xa, và sự thay thế nó là các công cụ thị
trường đang thúc đẩy kinh tế tư bản chủ nghĩa, không chỉ cứu chế độ khỏi
sụp đổ mà còn đảm bảo tính chính danh cho Đảng, là một thực tế khó có
thể đảo ngược. Liệu có mô hình kinh tế để giải quyết mâu thuẫn từ thực
tế trên?
Trước mặt, thách thức hiện hữu là mô hình Đảng – Nhà nước
vận hành nền kinh tế thế nào? Nền kinh tế Việt Nam hiện nay dựa vào hai
động lực trụ cột chủ yếu, một là đầu tư nước ngoài và hai là bất động
sản. Hai lĩnh vực kinh tế này và những ngành và lĩnh vực “ăn theo” như
tài chính, ngân hàng, công nghệ… chiếm hơn nửa GDP và tập trung phần lớn
các nguồn lực quốc gia. Tuy nhiên, cả hai trụ cột đều đang bị “lung
lay” trước những tác động các yếu tố trong và ngoài nước, trong đó có
việc tái lập mô hình toàn trị.
Các nhà phân tích chính trị đều có chung nhận định rằng cuộc chống tham nhũng kết hợp thanh trừng trong nội bộ Đảng của ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng cho thấy Việt Nam đang đi theo hướng nặng về ý thức hệ hơn, thân Trung Quốc hơn và bớt thân phương Tây hơn. “Đàn anh” Đảng CS Trung Quốc định hướng mục tiêu phát triển kinh tế để trở thành “một cường quốc xã hội chủ nghĩa hiện đại”, nhưng những vấn đề thực tế điều hành hiện tại đang báo hiệu hồi kết của thời kỳ hoàng kim kéo dài 30 năm của nền kinh tế nước này. Mặc dù ĐCS Việt Nam cố gắng không để việc chống tham nhũng “trên thượng tầng” tác động đến lực hút đầu tư nước ngoài, nhưng các nhà đầu tư phương Tây vẫn phải cân nhắc về sự ổn định chính trị và môi trường luật pháp, thể chế khi ý thức hệ đặt lên trên tư duy thị trường. Ngoài ra, sự trùng lặp “kỳ lạ” về khủng hoảng lĩnh vực bất động sản trong cả hai nền kinh tế có chế độ chính trị tương đồng đang đe dọa bất ổn kinh tế vĩ mô, như từng thấy trong giai đoạn hơn 10 năm trước ở Việt Nam, có thể lặp lại.
Rõ ràng, những chính sách và sự vận hành kinh tế khi dựa trên khi ý thức hệ đặt lên trên, áp đảo tư duy thị trường – tư duy duy lý về kinh tế gây ra, tất cả tác động ngắn hạn và rủi ro dài hạn, cảnh báo về thời kỳ tăng trưởng kinh tế khó khăn ở phía trước mà mọi người nói chung và chủ trương cải cách thể chế nói riêng đang và sẽ phải đối diện.
Bài bình luận của Phạm Quý Thọ- PGS, TS nguyên Trưởng Khoa Chính sách Công, Học Viện Chính sách & Phát triển, Bộ Kế hoạch- Đầu tư, Việt Nam – 2023.02.18
* Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á Châu Tự Do.
Israel không kích thủ đô Syria
19/02/2023 – VOA News
Israel đã tiến hành một cuộc không kích vào thủ đô của Syria hôm Chủ nhật, theo SANA, hãng thông tấn của Syria.
SANA đưa tin rằng có 5 người thiệt mạng và 15 người bị thương.
Cuộc tấn công bằng rocket đã đánh trúng khu phố Kafr Sousa của Damascus, gần một khu phức hợp an ninh.
Một số tòa nhà dân cư đã bị đánh trúng trong cuộc không kích.
Israel chưa bình luận về vụ tấn công.
https://www.voatiengviet.com/a/syria-the-lay-lai-cao-nguyen-golan-/6969499.html
(AFP) – Trung Quốc, Nga là đe dọa lớn nhất của Mỹ trong lĩnh vực không gian. Trả lời phỏng vấn của ba cơ quan truyền thông, trong đó có AFP, ngày 19/02/2023, tướng Bradley Chance Saltzman, đứng đầu các chiến dịch không gian của Không Quân Mỹ, nhận thấy không gian «đã hoàn toàn thay đổi» trong những năm gần đây. Ông cũng nhấn mạnh: «Chúng ta thấy rất nhiều loại vũ khí do các đối thủ chiến lược của chúng ta (Mỹ) đã sản xuất» cho nên cách hoạt động của Washington cũng phải thay đổi.
(AFP) – Vương Nghị: Mỹ cấm xuất khẩu chip cho Trung Quốc là hành vi «bảo hộ». Hôm 18/02/202 trước buổi làm việc với ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken bên lề hội nghị an ninh quốc tế Munich, lãnh đạo Ngoại Giao Trung Quốc chỉ trích Mỹ cấm xuất khẩu chip điện tử cho Trung Quốc là hành vi, «100% ích kỷ và hoàn toàn là quyết định đơn phương»
(SCMP) – Trung Quốc đưa máy bay ném bom H-6K tập trận ở Biển Đông. Theo báo cáo ngày 14/02/23 của quân đội Trung Quốc, được báo mạng Hồng Kông South China Morning Post trích dẫn ngày 19/02, oanh tạc cơ H-6K, có khả năng mang vũ khí hạt nhân, phối hợp với nhiều chiến đấu cơ khác và máy bay cảnh báo sớm trong đợt tập trận tấn công giả định ở Biển Đông. Cuộc tập trận kéo dài hơn 7 giờ và máy bay ném bom H-6K đã bay hơn 5.000 km. Đại úy Chen Jiale, kiêm phi đội trưởng của một trung đoànkhông quân thuộc Bộ Tư lệnh Chiến khu miền Nam, nêu trong báo cáo là có thể thấy «quần đảo Nam Sa xinh đẹp» dưới cánh của H-6K. Nam Sa là tên Trung Quốc gọi quần đảo Trường Sa.
(AFP) – Nhật Bản –Trung Quốc khép lại giai đoạn «ngoại giao gấu trúc». Ngày 19/02/2023 hàng ngàn người dân Nhật Bản tiễn bốn con gấu trúc của Trung Quốc lên đường về nước. Dân Nhật đặc biệt gắn bó với gấu trúc Xiang Xiang, sinh ra tại sở thú Ueno tại Tokyo năm 2017. Chỉ có 2.600 quan khách được chính thức mời đến sở thú chia tay với gấu trúc Xiang Xiang. Ba mẹ con gấu trúc Eimei tại khu bách thú Wakayama –miền tây Nhật Bản hôm nay cũng lên đường về Trung Quốc. Nhẽ ra Nhật Bản phải hoàn trả lại cho Trung Quốc bốn con gấu trúc nói trên từ năm 2021, nhưng do Covid, gấu trúc Trung Quốc đã ở lại Nhật Bản thêm gần 2 năm.
(RFI) – Thượng đỉnh Liên Hiệp Châu Phi: Liên Hiệp Quốc ủng hộ thành lập «một lực lượng thực thi hòa bình». Ngày 18/2/23, phát biểu tại lễ khai mạc thượng đỉnh Liên Hiệp Châu Phi lần thứ 36 tại Addis Abeba (Ethiopia), tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Gueterres nhắc đến nhiều thách thức mà châu Phi đang phải đối mặt, nhất là gìn giữ hòa bình và bày tỏ «quan ngại sâu sắc» về tình hình ở Congo và vùng Sahel.
(Reuters) – Pháp sẽ giao xe tăng hạng nhẹ AMX-10 cho Ukraina «ngay tuần tới». Trả lời nhật báo Pháp Le Parisien ngày 18/02/2023, bộ trưởng Quân Lực Sébastien Lecornu cho biết tin trên. Ông Lecornu tiếp tục nhấn mạnh đến việc phải «giao phương tiện cho Ukraina tự vệ trước một nước Nga đang huy động rầm rộ lực lượng quân sự».
(AFP) – Nga tuyên bố chiếm được một làng Hrianykivka ở vùng Kharkiv. Trên chiến trường, Nga tuyên bố đã chiếm được làng Hrianykivka ở vùng Kharkiv, miền đông Ukraina, sau loạt oanh kích hôm 18/02, khiến một người chết và hai người bị thương.
(AFP)- Tổng thống Pháp: Nga phải thất bại trong cuộc xâm lược Ukraina, nhưng «đè bẹp» Nga không phải là lập trường của Pháp. Sau phát biểu cách nay hai ngày với lời lẽ cứng rắn lên án Matxcơva xâm chiếm Ukraina, trả lời báo Le Journal du Dimanche, ấn bản ngày Chủ Nhật 19/2/23, tổng thống Emmanuel Macron đánh giá: tấn công nước Nga trên lãnh thổ Nga «không là một giải pháp», Paris «chưa bao giờ quan niệm như vậy». Nhưng Nga không thể thắng khi đem quân xâm chiếm một quốc gia có chủ quyền là Ukraina. Tại Matxcơva, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Maria Zakharova đáp trả: hoàng đế Pháp Napoléon xưa kia từng đem quân xâm chiếm Nga, giờ đây, lời nói của tổng thống Macron «không có giá trị»
https://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20230219-tin-t%E1%BB%95ng-h%E1%BB%A3p