Tin Tổng Hợp – 18/09/22
(AFP) – LHQ một lần nữa kêu gọi Taliban «khẩn cấp» để nữ sinh trung học trở lại trường. Chế độ Taliban đã cấm nữ sinh trung học đến trường đúng một năm, tính đến ngày hôm nay, 18/09/2022. AFP dẫn lời của tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres, cho biết việc kéo dài lệnh đóng cửa trường học đối với nữ sinh tại Afghanistan là điều « đáng hổ thẹn », và « không có nơi nào khác trên thế giới làm như vậy ». Theo Liên Hiệp Quốc, hơn một triệu trẻ em gái, chủ yếu ở độ tuổi từ 12 đến 18, đã bị ngăn cản đến trường trong năm qua. Tại Afghanistan, các trường trung học chỉ mở lại cho nam sinh kể từ hôm nay 18/09.
(AFP) – Ủy Ban Châu Âu đề nghị không cấp 7,7 tỉ euro tài trợ của châu Âu cho Hungary, nếu Budapest không tích cực chống tham nhũng. Trong một cuộc họp báo hôm nay, 18/09, ủy viên châu Âu phụ trách Ngân sách Johannes Hahn tuyên bố: «Hungary cam kết sẽ thông báo cho Ủy Ban về việc thực hiện các biện pháp khắc phục tình hình trước ngày 19/11 tới», Ủy Ban sẽ đánh giá lại tình hình và có quyết định hành động phù hợp.
(Liên Hiệp Quốc) – Liên Hiệp Quốc kêu gọi cắt nguồn tài chính và vũ khí cho tập đoàn quân sự Miến Điện. Một báo cáo của Phủ cao ủyNhân quyền Liên Hợp Quốc (HCDH) công bố hôm 16/09/2022 kêu gọi «cần làm nhiều hơn nữa để cắt đứt các nguồn thu và nguồn cung cấp vũ khí cho quân đội Miến Điện, để tập đoàn quân sự chấm dứt đàn áp dân chúng». Phát ngôn viên của HCDH Jeremy Laurence lên án nhiều quốc gia tiếp tục cung cấp vũ khí và hợp tác quân sự với tập đoàn quân sự Miến Điện, nhưng không nêu đích danh.
(Yonhap) – Chủ tịch Quốc Hội Trung Quốc công du Hàn Quốc. Chủ tịch Quốc Hội Trung Quốc Lật Chiến Thư có chuyến công du Hàn Quốc ba ngày, kết thúc hôm qua, 17/09. Đây là chuyến đi Hàn Quốc đầu tiên của lãnh đạo Quốc Hội Trung Quốc kể từ năm 2015. Hôm thứ Sáu 16/09, trong cuộc hội kiến với chủ tịch Quốc Hội Trung Quốc, tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol đã gửi lời mời chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đến Seoul.
(AFP) – Pháp đầu tư 9 tỷ euro thám hiểm không gian. Khai mạc hội nghị quốc tế về công nghệ không gian tại Paris, thủ tướng Elisabeth Borne ngày 18/09/2022 loan báo kế hoạch đầu tư 9 tỷ euro trong ba năm sắp tới. Pháp cần duy trì « khả năng độc lập » trong các lĩnh vực từ nghiên cứu đến kỹ thuật phóng vệ tinh, bởi như thủ tướng Borne ghi nhận đây là một sân chơi càng lúc càng chiếm một vị trí quan trọng cả từ về an ninh đến kinh tế, chiến lược …
(Reuters) – Gần 4 triệu tấn nông phẩm của Ukraina rời khỏi các bến cảng. Kiev thông báo riêng trong ngày 18/9/22 gần 170.000 tấn nông phẩm đã ra khơi và từ đầu thỏa thuận xuất khẩu ngũ cố của Ukraina đạt được dưới sự bảo trợ của Liên Hiệp Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ hôm 22/7, tổng cộng gần 4 triệu tấn nông sản của Ukraina đã rời các hải cảng, qua ngả Biển Đen.
(AFP) – Bão Nanmadol đã đổ bộ vào khu vực tây nam Nhật Bản. Bảy triệu người được kêu gọi tránh bão. Theo các giới chức đảo Kyushu, vào chiều tối ngày 18/09/2022 sức gió có lúc lên tới hơn 230 cây số/giờ. Mưa lớn kéo dài từ hơn một ngày qua. Hơn 200.000 căn hộ bị mất điện. Tình hình đã «xấu đi nhanh chóng». Sau đảo Kyushu bão sẽ thổi đến đảo Honshu và trên nguyên tắc sẽ trụ tại đây trong nhiều ngày.
(Reuters) – Động đất tại Đài Loan. Trận động đất chiều Chủ Nhật 18/9/22 ở cấp 6,4 trên nấc thang Richter diễn ra tại khu vực đông nam Đài Loan, một vùng tương đối ít dân cư. Một chuyến xe lửa bị trật đường rày, hai chung cư sụp đổ nhưng dường như không gây thiệt hại về nhân mạng.
(France 24) – Ngày Di sản Châu Âu: Trụ sở UNESCO tại Paris mở cửa đón công chúng. Trong hai ngày 17 và 18/09/2022, trụ sở của Cơ quan Giáo dục, Văn hóa và Khoa học của Liên Hiệp Quốc mở cửa để công chúng khám phá một địa điểm văn hóa ít được biết đến. Tổ chức có vai trò bảo vệ các di sản của nhân loại sở hữu bộ sưu tập nghệ thuật lớn nhất do Liên Hợp Quốc chủ trì, với hơn 1.000 tác phẩm. Nhiều tác phẩm lớn nhưng rất ít được công chúng trực tiếp tiếp xúc.
(Reuters) – Động đất tại Đài Loan. Trận động đất chiều Chủ Nhật 18/09/2022 ở cấp 6,4 trên nấc thang Richter diễn ra tại khu vực đông nam Đài Loan, một vùng tương đối ít dân cư. Một chuyến xe lửa bị trật đường rày, hai chung cư sụp đổ nhưng dường như không gây thiệt hại về nhân mạng.
https://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20220918-tin-t%E1%BB%95ng-h%E1%BB%A3p
(AP) – Tình báo Mỹ: Nga không đủ lực đạt mục tiêu quân sự tại Ukraina. Giám đốc tình báo của Lầu Năm Góc, Scott Berrier hôm 16/09/2022 tuyên bố, sau những thất bại gần đây trên chiến trường Ukraina, có dấu hiệu cho thấy Nga sẽ phải «xem xét lại» các mục tiêu quân sự trong chiến dịch này. Tuy vậy, các quan chức tại Washington thận trọng, tránh nói đến một «bước ngoặt» trong chiến tranh Ukraina, hay đến «thắng lợi» của Kiev. Phó giám đốc CIA David Cohen cảnh báo: «Cần tránh xem thường quyết tâm của ông Putin trước tham vọng kiểm soát Ukraina». Về khả năng Nga sử dụng vũ khí nguyên tử, ông Cohen tỏ ra lạc quan hơn khi cho rằng chưa có những «chứng cớ cụ thể» về kế hoạch của ông Putin theo hướng này.
(Reuters) – Ba Lan mua chiến đấu cơ FA-50 của Hàn Quốc. Trị giá hợp đồng ước tính gần 14 tỷ đô la. Hôm 16/09/2022, Vacxava thông báo trang bị thêm 48 chiến đấu cơ của Hàn Quốc, tăng cường khả năng phòng thủ trong bối cảnh chiến tranh Ukraina. FA-50 của Hàn Quốc sẽ thay thế chiến đấu cơ MIG-29 do Liên Xô sản xuất. Ba Lan sẽ nhận được lô hàng đầu tiên ngay từ năm 2023. Vacxava giành 3 % GDP cho ngân sách quốc phòng và đề ra mục tiêu trong tương lai là dành 5 % tổng sản phẩm nội địa cho các khoản chi phí quân sự.
(Reuters) – Ủy Ban Châu Âu trình dự luật tăng cường bảo vệ tự do báo chí. Dự luật Media Freedom Act (MFA) được Ủy Ban chính thức đề xuất hôm qua, 16/09/2022, có mục tiêu tránh để cho các tập đoàn kinh tế và chính quyền can thiệp, định hướng truyền thông. Dự luật thúc đẩy sự minh bạch trong quan hệ giữa giới chủ truyền thông với hoạt động báo chí, giữa cơ quan nhà nước và các cơ sở truyền thông có quan hệ với chính quyền, cụ thể như về các quy định liên quan đến tiền quảng cáo. Theo phó chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Vera Jourova, dự luật này nằm trong nỗ lực rộng hơn của Liên Âu ‘‘nhằm bảo vệ nền dân chủ, và thiết lập trật tự trong lĩnh vực thông tin kỹ thuật số’’. Dự luật sẽ phải được các quốc gia thành viên Liên Âu thông qua, và Nghị Viện Châu Âu phê chuẩn, trước khi có hiệu lực, dự kiến trong ít nhất một năm nữa.
(Reuters) – Trung Quốc trừng phạt lãnh đạo 2 tập đoàn Mỹ cấp vũ khí cho Đài Loan. Tổng giám đốc Boeing Defence và Raytheon trong tầm ngắm của Bắc Kinh. Bộ Ngoại Giao Trung Quốc hôm 16/9/22 cho biết hai ông Ted Colbert và Gregory Hayes bị đưa vào danh sách trừng phạt. Đầu tháng 9/2022, bộ Ngoại Giao Mỹ đã đồng ý cho phép Boeing Defence và Raytheon cung cấp 60 tên lửa chống hạm, 100 tên lửa không đối không cho Đài Loan.
(AFP) – Phó chủ tịch Trung Quốc dự lễ tang Nữ hoàng Elizabeth II. Hôm nay, 17/09, bộ Ngoại Giao Trung Quốc thông báo, ‘‘nhận lời mời của chính phủ Anh, đại diện đặc biệt của chủ tịch Tập Cận Bình, phó chủ tịch nước Vương Kỳ Sơn sẽ tham dự lễ tang Nữ hoàng Elizabeth II, được tổ chức tại Luân Đôn ngày 19/09’’. Thông tin được đưa ra sau khi một phái đoàn chính thức của Trung Quốc bị từ chối quyền đến mặc niệm trước linh cữu Nữ hoàng Anh. Chủ tịch Hạ Viện Anh Lindsay Hoyle đã không cho phép một phái đoàn Trung Quốc vào Nghị Viện viếng linh cữu Nữ hoàng. Quyết định được đưa ra để trả đũa việc Trung Quốc trừng phạt nhiều nghị sĩ Anh đã chỉ trích tình trạng nhân quyền ở Trung Quốc.
(Reuters) – Nhật Bản chuẩn bị đối phó với bão. Tỉnh Kagoshima và một số khu vực lân cận trên đảo Kyushu, cực nam Nhật Bản được đặt trong tình trạng «báo động đặc biệt». Chính quyền địa phương ngày 17/09/2022 kêu gọi người dân di tản tránh bão Nanmadol. Tâm bão dự trù đổ vào đảo Kyushu ngày mai.
(AFP) – Starbucks cà phê tại Singapore bị hacker tấn công. Trong thông cáo hôm 16/09/2022, chi nhánh của Starbucks tại Singapore cho biết, kho dữ liệu liên quan đến khoảng 200.000 khách hàng đã bị «thâm nhập trái phép». Những thông tin cá nhân của khách hàng như số điện thoại, địa chỉ, ngày sinh, giới tính đã «bị lộ». Báo The Strait Times cho biết thêm những thông tin bị đánh cắp đó đã được rao bán trên internet hôm 10/09/2022. Chính quyền cho mở điều tra về vụ tin tặc này.
(AFP) – Vụ khám xét tư dinh của Trump: Bộ Tư Pháp Mỹ khiếu nại về quyết định của thẩm phán liên bang. Theo bộ Tư Pháp Mỹ ngày 16/09/2022, thẩm phán Aileen Cannon thuộc Tòa án Tối cao đã ‘‘phạm một sai lầm căn bản khi ra quyết định bổ nhiệm thẩm phán độc lập’’ nhằm xem xét lại các tài liệu bị tịch thu trong vụ khám xét nhà cựu Tổng thống Donald Trump đầu tháng 8/2022. Theo bộ Tư Pháp Mỹ, phán quyết của thẩm phán Cannon ‘‘cản trở các nỗ lực của chính phủ nhằm bảo đảm an ninh quốc gia’’, ‘‘gây tổn thất không thể khắc phục đối với hành pháp, với việc làm tắc ách tiến trình của cuộc điều tra hình sự, đang trong giai đoạn căng thẳng’’. Bộ Tư Pháp yêu cầu các nhà điều tra phải được tiếp tục xử lý các tài liệu ‘‘mật’’, mà cựu Tổng thống bị cáo buộc đã cất giữ. Khiếu nại của bộ Tư Pháp sẽ được một nhóm ba thẩm phán xem xét. Tòa án Tối cao sẽ ra quyết định cuối cùng.
https://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20220917-tin-tong-hop
(Reuters) – Tập Cận Bình từ chối gặp giáo hoàng. Theo một nguồn tin từ Vatican hôm qua, 15/09/2022, Tòa Thánh đã cho phía Trung Quốc biết là giáo hoàng Phanxicô muốn gặp chủ tịch Tập Cận Bình nhân lúc cả hai đang có mặt ở Kazakhstan, nhưng Bắc Kinh đã từ chối, với lý do là lãnh đạo Trung Quốc không có thời gian.
(AFP) – Đường ống dẫn khí đốt sang Trung Quốc sẽ thay thế Nord Stream 2. Hôm qua, 15/09/2022, bộ trưởng Năng Lượng Nga Alexander Novak thông báo là đường ống dẫn khí đốt Sức mạnh Siberi 2, mà Matxcơva và Bắc Kinh đã thảo luận từ nhiều năm qua, sẽ “thay thế” đường ống Nord Stream 2 nối Nga với châu Âu, đã không được đưa vào hoạt động, do cuộc chiến tranh Ukraina.
(AFP) – Hoa Kỳ tăng cường kiểm soát đầu tư nước ngoài. Hôm qua, 15/09/2022, tổng thống Mỹ Joe Biden đã ký một sắc lệnh để tăng cường việc kiểm soát các dự án đầu tư của nước ngoài ở Hoa Kỳ, nhằm “bảo vệ an ninh quốc gia” của Mỹ trước “những mối đe dọa mới”. Khi được các nhà báo hỏi có phải là sắc lệnh nhắm đặc biệt vào Nga và Trung Quốc, một quan chức cao cấp của chính quyền Biden khẳng định văn bản này “không nhắm cụ thể vào nước nào”.
(AFP) – Pháp: Nhân viên kiểm soát không lưu đình công, ít nhất 1.000 chuyến bay bị hủy. Hôm nay, 16/09/2022, ngành hàng không của Pháp bị rối loạn rất nhiều, với ít nhất 1.000 chuyến bay bị hủy, nhiều chuyến bay bị trễ, do cuộc đình công của các nhân viên kiểm soát không lưu. Các nhân viên không lưu đình công để đòi tăng lương trước tình hình lạm phát tăng cao, nhưng cũng để đòi tuyển thêm nhân viên, nhất là cho các chuyến bay nội địa.
(AFP) – Cơ Quan Năng Lượng Nguyên Tử Quốc Tế thông qua nghị quyết đòi Nga rút quân khỏi nhà máy điện hạt nhân Zaporijjia. Hôm 15/09/2022 hội đồng các thống đốc AIEA đã thông qua một nghị quyết theo hướng này. Ba Lan và Canada chủ động đưa ra sáng kiến nói trên và văn bản đã được 26 trong số 35 thành viên của tổ chức này tán đồng. Nga và Trung Quốc đương nhiên bỏ phiếu chống. Bảy nước vắn mặt, trong đó có Việt Nam, Ấn Độ và Pakistan.
(AFP) – Berlin tạm thời tịch biên các chi nhánh của tập doàn dầu khí Nga, Rosneft tại Đức. Quyết định có hiệu lực trong vòng sáu tháng kể từ ngày hôm nay 16/9/22. Cuộc đọ sức giữa Nga và Đức trên mặt trận năng lượng leo thang sau thông báo của bộ Kinh Tế. Các chi nhánh của Rosneft cung cấp 12 % khối lượng dầu lọc cho cả nước Đức.
(AFP) – Kirghizstan và Tadjikistan ban hành lệnh ngừng bắn, chấm dứt giao tranh tại biên giới làm 30 người bị thương. Quyết định có hiệu lực từ 4 giờ chiều ngày 16/09/2022. Xung đột tại biên giới giữa hai nước Trung Á và từng thuộc Liên Xô cũ này thường xuyên xảy ra nhưng sự cố diễn ra lần này vào lúc tổng thống hai nước đang dự thượng đỉnh Tổ Chức Hợp Tác Thượng Hải ở Uzbekistan, cùng với tổng thống Nga Vladimir Putin.
https://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20220916-tin-t%E1%BB%95ng-h%E1%BB%A3p