Tin Thế Giới – 31/1/2015
Trung Cộng (TC) yêu cầu Mỹ ngưng gây căng thẳng ở Biển Đông — Tân Hoa Xã nói Philippines là ‘đứa trẻ khóc nhè’ đòi quốc tế ủng hộ
TC hôm thứ Sáu kêu gọi tất cả các nước không gây thêm căng thẳng sau khi một sĩ quan cao cấp của Hải quân Mỹ cho biết Mỹ sẽ hoan nghênh Nhật Bản mở rộng tuần tra trên không ở Biển Đông.
Trong một cuộc phỏng vấn hôm thứ Năm, Đô đốc Robert Thomas, chỉ huy Hạm đội thứ Bảy và sĩ quan hải quân hàng đầu của Mỹ ở châu Á, nói rằng Mỹ sẽ hoan nghênh những hoạt động tuần tra như vậy như một đối trọng với hạm đội tàu ngày càng đông đảo của TC làm nhiệm vụ thúc đẩy chủ quyền của nước này trong khu vực.
“Tôi nghĩ các nước đồng minh, đối tác và bạn bè trong khu vực sẽ hướng về Nhật Bản càng lúc càng nhiều như một nước có chức năng bình ổn,” Đô đốc Robert Thomas nói với hãng tin Reuters.
Khi được hỏi về phát biểu của Đô đốc Thomas trong một cuộc họp báo thường kỳ, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao TC Hoa Xuân Doanh kêu gọi tất cả các nước tránh gây căng thẳng.
“Trung Quốc duy trì quan hệ láng giềng hữu hảo với các nước thành viên ASEAN. Như mọi người có thể thấy, tình hình ở Nam Hải [Biển Đông] đang ổn định. Chúng tôi có sự sẵn lòng và có khả năng cùng duy trì hòa bình và ổn định ở Nam Hải. Các nước ngoài vùng nên tôn trọng những nỗ lực của các nước trong vùng giữ gìn hòa bình và ổn định, và không làm những điều mà sẽ gây chia rẽ giữa các nước khác, và tạo nên căng thẳng,” Hoa nói.
Phát biểu của Đô đốc Thomas thể hiện sự ủng hộ của Ngũ Giác Đài đối với một số yếu tố quan trọng trong nỗ lực của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe muốn nước này có một vai trò quân sự tích cực hơn trong khu vực. Điều này đặc biệt hệ trọng vì các giới chức Mỹ và Nhật Bản đang thương thảo những chỉ dẫn an ninh song phương mới sẽ cho Nhật Bản vai trò lớn hơn trong liên minh giữa hai nước, 70 năm sau khi Thế chiến thứ hai kết thúc.
Những cuộc tuần tra thường xuyên trên không của Nhật Bản chỉ giới hạn ở Biển Hoa Đông, nơi Nhật Bản và TC đang tranh chấp một nhóm quần đảo. Mở rộng những chuyến bay tuần tra xuống Biển Đông gần như chắc chắn sẽ gia tăng căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn thứ hai và thứ ba của thế giới.
Cũng liên quan Biển Đông, Tân Hoa Xã, cơ quan thông tấn chính thức của TC, hôm thứ Sáu đã ví Philippines như một “đứa trẻ khóc nhè” đòi quốc tế ủng hộ lập trường của mình phản đối hoạt động xây cất của TC trong vùng biển tranh chấp. Tân Hoa Xã lên án những nỗ lực của Philippines là “thảm hại.”
Bài bình luận với lời lẽ mỉa mai được đăng tải hai ngày sau khi bộ trưởng ngoại giao các nước trong khối ASEAN lên tiếng bày tỏ lo ngại về những nỗ lực cải tạo đất của Bắc Kinh ở Biển Đông, dù thông cáo của các bộ trưởng không nêu tên những nước cụ thể.
Thông cáo được đưa ra hôm thứ Tư sau khi Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Albert del Rosario hối thúc cộng đồng quốc tế “nói với TC rằng những gì nước này đang làm là sai trái, rằng họ phải ngừng ngay những hoạt động cải tạo này.”
Bài bình luận của Tân Hoa Xã viết rằng “Manila cần phải nhận thức đầy đủ rằng hành động như một đứa trẻ khóc nhè và cầu xin cho lòng thương hại của cộng đồng quốc tế sẽ không bao giờ giúp biện minh cho những tuyên bố chủ quyền của mình trong tranh chấp Biển Đông.”
Tranh chấp “nên và có thể được xử lý thỏa đáng chỉ bằng những bên trực tiếp có liên quan,” bài báo viết.
Tân Hoa Xã lên án những nỗ lực mà cơ quan thông tấn này gọi là “vị kỷ, vô ích” của Philippines nhằm “đầu độc” quan hệ TC-ASEAN.
“Chia rẽ ASEAN và Trung Quốc – nước láng giềng và đối tác gần nhất của ASEAN – vào một thời điểm hệ trọng như thế này sẽ là cực kỳ kém khôn ngoan và ích kỷ,” Tân Hoa Xã viết.
Manila năm ngoái cáo buộc Bắc Kinh tiến hành công tác cải tạo đất ở những bãi san hô biệt lập ở Quần đảo Trường Sa để có thể xây cất những vị trí được gia cố hoặc thậm chí những đường băng.
Bắc Kinh liên tục bác bỏ kháng nghị của Philippines, nói rằng những dự án này được thực hiện trong lãnh thổ có chủ quyền của TC. – Theo VOA
Tư lệnh tối cao Quân đội Hoa Kỳ ở châu Âu chỉ trích Nga về Ukraine – 15 binh sĩ Ukraine thiệt mạng trong vụ giao tranh hôm thứ Sáu
Sau khi chiến cuộc trở nên ác liệt hơn ở miền đông Ukraine trong tuần này, tư lệnh tối cao quân đội Hoa Kỳ ở châu Âu nói Nga có 2 mục tiêu ở Ukraine, trong đó có việc làm suy yếu liên minh NATO.
Trung tướng Ben Hodges nói Tổng thống Nga Vladimir Putin có hai mục tiêu chính khi giúp các phần tử đòi ly khai ở Ukraine.
Ông nói: “Thứ nhất là dời chuyển các đường ranh và thay đổi biên giới, và đây chỉ là một biểu hiện mới nhất của sự kiện đó. Mục tiêu thứ hai, theo tôi, là nhằm gây rạn nứt trong liên minh. Bởi vì Ukraine không phải là một nước trong khối NATO, sự mơ hồ về những gì đang xảy diễn và ai đang làm việc ấy đặt rất nhiều áp lực lên các thành viên của liên minh về việc họ phải làm gì.”
Tướng Hodges nói phía Nga đã tăng gấp đôi hỗ trợ quân sự dành cho các phần tử đòi ly khai ở Ukraine trong mấy tháng vừa qua, trong khi tiếp tục gửi binh sĩ băng qua biên giới Ukraine.
Ông nói tiếp: “Khi ta thấy cảnh được gọi là những người đàn ông màu xanh nhỏ bé, nếu ta không nghĩ đó là binh sĩ Nga, thì trong thâm tâm ta không muốn tin đó là binh sĩ Nga. Ý tôi muốn nói là, ta biết được sự khác biệt giữa dân quân và quân đội chuyên nghiệp qua cách thức họ hành sử, qua cách thức họ mang vũ khí, những thiết bị trông ra sao… ta có thể biết được sự khác biệt.”
Tướng Hodges nói người Ukraine cần phải có khả năng tốt hơn để chống lại trọng pháo của phe nổi dậy, nhưng Hoa Kỳ sẽ không cung cấp viện trợ sát thương cho Ukraine.
‘Bắt nạt láng giềng’
Tướng Hodges cũng chỉ trích Nga là bắt nạt các nước láng giềng trong khối NATO bằng những luật lệ có ý bóp nghẹt nền kinh tế của họ. Ông viện dẫn một bộ luật của Nga, thông qua năm ngoái, đề nghị dẫn độ những người được gọi là trốn thi hành nghĩa vụ trong đội Hồng Quân ở Lithuania. Lithuania đã không có liên hệ với quân đội Nga kể từ khi liên bang Sô viết sụp đổ cách đây hơn 2 thập niên.
Vị tư lệnh Hoa Kỳ nói bộ luật mới này gây sợ hãi cho thanh niên Lithuania bị nhắm làm mục tiêu rằng họ sẽ bị bỏ tù nếu họ đi làm việc ở các thành phố của Nga gần đó.
Tướng Hodges nói sự kiện này, cùng với các sóng phát thanh ồ ạt những tin tức sai lạc về tình hình ở Ukraine đã gây áp lực cho các nước đồng minh NATO. Ông nói thêm rằng Hoa Kỳ lúc này có ít khả năng hơn trong việc chống lại áp lực này so với trước kia.
Ông nói: “Mật độ chuyên gia về Nga, các nhà ngôn ngữ học, các khả năng chúng ta từng có trước đây, các ưu tiên đó đã thay đổi. Như quý vị biết, khi chúng ta thu hẹp lại, thì khả năng bớt đi. Ý tôi muốn nói là ta không thể cắt giảm chi phí quốc phòng mà lại trông đợi sẽ có cùng một khả năng.”
Tổng thống Barack Obama sẽ đề nghị ngân sách liên bang năm 2016 vào thứ hai. Toà Bạch Ốc nói ngân sách sẽ bao gồm 561 tỷ đôla dự chi cho quốc phòng, tức là tăng 37 tỷ đôla so với mức giới hạn hiện nay.
Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Ukraine cho biết giao tranh trong ngày hôm qua 30/1 tại một thành phố chiến lược ở miền đông đã gây tử vong cho 15 binh sĩ.
Ông Stepan Poltorak hôm nay nói rằng còn có 30 binh sĩ bị thương trong vụ giao tranh ác liệt giữa binh sĩ chính phủ và phiến quân đòi ly khai do Nga hậu thuẫn tại thành phố Debaltseve. Thành phố đang do chính phủ kiểm soát này là nơi có tuyến đường sắt nối liền hai cứ địa của phiến quân.
Giới hữu trách Ukraine cho biết 7 thường dân thiệt mạng hôm thứ Sáu trong vụ pháo kích của phiến quân vào thành phố này. Những người mục kích nói rằng binh sĩ chính phủ và phiến quân thân Nga giao chiến với nhau bằng xe tăng và đại pháo.
Phiến quân nói rằng họ đang bao vây các đồn bót của chính phủ trong thành phố và đã chiếm được thành phố Vuhlehirsk ở kế bên. Tuyên bố đó chưa thể kiểm chứng độc lập.
Cũng trong ngày thứ Sáu, chính quyền thành phố Donetsk do phiến quân kiểm soát nói rằng 5 người thiệt mạng vì đạn pháo khi họ chờ nhận hàng cứu trợ bên ngoài một trung tâm văn hóa, và có hai người khác thiệt mạng khi đạn pháo rơi trúng một chiếc xe buýt trong thành phố.
Họ nói rằng thủ phạm của những vụ tấn công đó là lực lượng chính phủ. Hội đồng An ninh và Quốc phòng Ukraine nói rằng vụ pháo kích bên ngoài trung tâm văn hóa là do phiến quân thực hiện và số tử vong của vụ này là 7 người.
Trong khi đó, cuộc hòa đàm dự trù diễn ra hôm thứ Sáu ở Minsk đã không được thực hiện sau khi hai đại biểu của phe đòi ly khai nói rằng cuộc đàm phán bị hủy bỏ và họ chuẩn bị đáp máy bay về Moscow. – VOA
Hy Lạp tuyên bố không thương thuyết với ‘Bộ Ba’ cho vay
Tân chính phủ cánh tả của Hy Lạp hôm thứ Sáu tỏ rõ bất đồng với những chủ nợ châu Âu của họ, nói rằng họ sẽ không thương thuyết với các giới chức Liên minh châu Âu và Quỹ Tiền tệ Quốc tế về điều kiện cho khoản cứu nguy tài chính của Hy Lạp và từ chối những khoản vay mới được đề nghị cho tháng Hai.
Bộ trưởng Tài chính Hy Lạp Yanis Varoufakis nói Hy Lạp không có ý định tiếp xúc với các nhà thương thuyết từ “Bộ Ba” cho vay gồm Liên minh châu Âu, Ngân hàng Trung ương châu Âu và Quỹ Tiền tệ Quốc tế để triển hạn khoản cứu nguy hiện thời, và thay vào đó nói ông thà gặp những nhà lãnh đạo của khu vực đồng euro.
“Chúng tôi tuyệt đối có ý chí hợp tác và ý định của chúng tôi là thuyết phục các đối tác của chúng tôi … rằng lợi ích chung của chúng ta ở châu Âu được thỏa mãn tốt nhất bằng một thỏa thuận mới sẽ xuất hiện sau những cuộc thương thuyết giữa tất cả các nước châu Âu,” ông nói.
Trong chiến dịch tranh cử, chính phủ mới của Hy Lạp hứa hẹn họ sẽ tìm cách xin giảm nợ để làm nhẹ tác động của những biện pháp thắt lưng buộc bụng mà các chủ nợ đòi Hy Lap phải thực thi vào năm 2010 để đổi lấy những khoản vay.
Đức từ chối thẳng thừng đề nghị xóa nợ và cảnh báo Athens chớ ”hăm dọa.”
”Không tranh cãi gì hết với chúng tôi về điều này, và hơn nữa không dễ hăm dọa chúng tôi,” Bộ trưởng Tài chính Đức Wolfgang Schaeuble được dẫn lời nói ở Berlin. ”Chúng tôi sẵn sàng hợp tác và đoàn kết,” ông nói, nhưng chỉ nếu Hy Lạp tuân thủ những thỏa thuận của mình, theo đó nước này nhận được những khoản cho vay giải cứu trị giá 240 tỉ euro (270 tỉ đôla).
Nếu không có những khoản cho vay từ các nước thuộc khu vực đồng euro và Qũy Tiền tệ Quốc tế, Hy Lạp sẽ phải đối mặt với những khó khăn rất lớn để thanh toán những khoản nợ của mình và tránh phá sản. – VOA
Tin Hoa Kỳ – Ngoại trưởng Mỹ công du Ukraine, Đức – TT Obama và Đức Đạt Lai Lạt Ma sẽ cùng xuất hiện trước công chúng
Ngoại trưởng Mỹ John Kerry sẽ tới Ukraine và Đức vào tuần sau để thảo luận với các quan chức, trong đó có Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov.
Nữ phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Jen Psaki hôm thứ Sáu nói rằng ông Kerry sẽ tới Kiev, nơi ông sẽ gặp gỡ Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko, Thủ tướng Arseniy Yatsenyuk, Bộ trưởng Ngoại giao Pavlo Klimkin, và các thành viên quốc hội Ukraine.
Trước đó đã có đồn đoán nói rằng ông Kerry cũng sẽ tới Moscow vào tuần sau nhưng các quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ nói không có thêm điểm dừng chân nào được lên kế hoạch.
Bà Psaki có nói rằng ông Kerry dự kiến sẽ gặp gỡ ông Lavrov bên lề Hội nghị An ninh Munich. Bà nói ông Kerry và ông Lavrov có thể sẽ thảo luận về “một loạt vấn đề.”
Trong khi ở Đức, Ngoại trưởng Kerry sẽ tổ chức các cuộc họp song phương và đa phương.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg định sẽ gặp gỡ Bộ trưởng Ngoại giao Nga bên lề hội nghị Munich.
NATO đã ngỏ ý muốn nối lại hợp tác quân sự với Nga.
Các cuộc gặp gỡ diễn ra giữa lúc căng thẳng tăng cao giữa Mỹ và Nga về những gì mà Mỹ và các đồng minh phương Tây nói là sự can thiệp của Nga ở Ukraine.
Ngoài ra, hôm qua 30/01/2015, Nhà trắng thông báo Tổng thống Mỹ Barack Obama và lãnh tụ tinh thần của người Tây Tạng sẽ cùng tham gia vào một sự kiện dự kiến tổ chức tại Washington vào ngày 05/02/2015 tới đây. Sáng kiến để hai ông cùng xuất hiện trước công chúng Mỹ này sẽ khiến Bắc Kinh nổi đóa.
Phát ngôn viên của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ cho biết: tại sự kiện “bữa ăn sáng và cầu nguyện quốc gia, Tổng thống Obama sẽ phát biểu về tầm quan trọng của tôn trọng tự do tôn giáo”. Năm nay, các nhà tổ chức sự kiện đã mời Đạt Lai Lạt Ma tới tham dự.
Nhà trắng nhấn mạnh là không dự trù cuộc tiếp xúc nào giữa hai người. Phát ngôn viên hội đồng An ninh Quốc gia nói: “Cũng như ông từng làm trước đây, Tổng thống sẽ gặp nhiều lãnh đạo tôn giáo trong sự kiện này nhưng chúng tôi không dự kiến có cuộc tiếp xúc riêng nào với Đạt Lai Lạt Ma”.
Tuy vậy, đại diện chính quyền Mỹ cũng cho biết thêm là ông Obama ủng hộ những thuyết pháp cũng như những mối quan tâm giữ gìn “truyền thống tôn giáo, văn hóa và ngôn ngữ” Tây Tạng của Đức Đạt Lai Lạt Ma.
Tổng thống Obama đã từng hai lần tiếp lãnh tụ tinh thần Tây Tạng. Những cuộc tiếp xúc đó đều đã khiến TC bực tức khó chịu.
Lần tiếp gần đây nhất là vào hồi tháng 2 năm 2014. Khi đó Nhà trắng đã phải nhấn mạnh Tổng thống Mỹ tiếp Đạt Lai lạt Ma trên tư cách là một lãnh tụ tinh thần được thế giới trân trọng chứ không phải là lãnh đạo chính trị. Nhà trắng còn tế nhị để buổi tiếp không diễn ra ở phòng Bầu dục và hạn chế báo chí đưa tin về cuộc gặp.
Động thái của Washington được cho là nhằm xoa dịu Bắc Kinh, tuy nhiên TC thời điểm đó đã lên tiếng phản đối gay gắt cuộc gặp giữa ông Obama và Đạt Lai Lạt Ma, đồng thời cho rằng đó là sự can thiệp của Mỹ vào công việc nội bộ của họ. – Theo VOA, RFI
Học thuyết quân sự mới của Nga và nỗi sợ Phương Tây
Quan hệ Nga và Phương Tây trở nên đặc biệt căng thẳng, sau biến cố một thành phố cảng chiến lược miền Đông Ukraina bị phe nổi dậy thân Nga tấn công cuối tuần trước. Báo Pháp dành nhiều chú ý cho chủ đề nước Nga. Le Monde hôm nay, 29/01/2015, có bài xã luận «Ukraina: Putin và chính sách của điều tồi tệ nhất», bình luận về thái độ cần phải có của Phương Tây trước khả năng «chiến tranh có thể bùng nổ tại miền Tây của Châu Âu» do lập trường ngày càng cứng rắn hơn của nước Nga. Cũng trong số báo này có bài phân tích đáng chú ý: «Học thuyết quân sự mới của Nga và thuyết âm mưu», ghi nhận «nỗi ám ảnh» về mối đe dọa Phương Tây khiến chính quyền Nga gia tăng các biện pháp đối đầu, chống lại mọi hoạt động mà họ cho là «đối lập».
Phân tích của thông tín viên Le Monde tại Matxcơva nhắc trước hết đến học thuyết quốc phòng mới, hay «Sách trắng Quốc phòng» của Nga vừa được công bố. Chính quyền Matxcơva khẳng định nỗi lo ngại chế độ bị lật đổ, như phát biểu của người phát ngôn điện Kremlin trên tờ Argumenti i Fakty, ngày 20/01.
Theo phóng viên Le Monde, hành động cụ thể để đối phó với lo sợ trên là việc các nghị sĩ Nga bước đầu thông qua một dự luật cho phép phong tỏa các cổ phiếu và tài sản của bất cứ tổ chức nước ngoài nào được xếp vào loại «không được hoan nghênh», thậm chí cản trở họ giao thiệp với báo giới, một khi các tổ chức này bị nghi ngờ là «phát tán các tư tưởng không được chính thống». Dự luật này được coi là «tập hai» của điều luật buộc hàng loạt tổ chức phi chính phủ Nga phải khai nhận là các «nhân viên ngoại quốc» năm 2012. «Nhân viên ngoại quốc» là một cụm từ vốn dùng để chỉ những người bị tình nghi làm gián điệp cho nước ngoài dưới chế độ Liên Xô trước đây.
Trong dự luật mới nhắm vào các tổ chức dân sự nói trên có đoạn: «Xung đột chính trị bên trong, xung đột quân sự và xung đột quốc tế, ngày càng lôi cuốn nhiều quốc gia trong thời gian gần đây, các tổ chức hủy diệt đã được lập ra trên lãnh thổ các nước này, Các tổ chức đó phát tán những tư tưởng khủng bố, cực đoan và dân tộc chủ nghĩa». Cho dù không nhắc tới «các cuộc cách mạng màu», nhưng xuất phát điểm của dự thảo nói trên không phải là các tổ chức khủng bố như mô tả ở trên, mà chính là «nỗi lo hãi» các phong trào đối lập phát triển tại Nga.
Nhìn đâu cũng thấy kẻ thù
Điểm đặc biệt trong «học thuyết quốc phòng mới» của Nga khiến các lãnh đạo Phương Tây lo ngại là chính quyền đang nhắm vào « một kẻ thù bên trong», đặc biệt trên phương diện truyền thông. Thuyết an ninh Nga lên án ảnh hưởng của truyền thông khiến giới trẻ xa rời truyền thống, và tố cáo điều mà họ gọi là «đội quân nằm vùng của Phương Tây» tại Nga.
Lập trường đối kháng với Phương Tây, coi những người đối lập trong nước là kẻ thù, của chính quyền Putin vừa có thêm một lực lượng ủng hộ mới. Một phong trào «chống Maidan», do chủ tịch câu lạc bộ môtô Loups, một bạn thân của Tổng thống Putin, bắt đầu khởi sự ngày 15/01. Những người tham gia phong trào này sẵn sàng xuống đường để ngăn cản mọi cuộc tập hợp ủng hộ nhà đối lập Alexei Navalny, vừa bị kết án tù treo 3 năm rưỡi hồi cuối năm 2014.
Cũng trong hồ sơ nước Nga, Le Monde còn có bài «Matxcơva cáo buộc phương Tây ‘‘lên cơn chống Nga». Để mô tả nỗi ảm ảnh về «âm mưu» lật đổ chế độ từ bên ngoài khiến truyền thống chính thức Nga nhìn đâu cũng thấy kẻ thù. Le Monde dẫn lại hàng tít trang nhất trên nhật báo Komsomolskaia Pravda, vài ngày sau vụ khủng bố Charlie Hebdo: «Tấn công khủng bố (tại Paris) phải chăng do Hoa Kỳ đạo diễn?». Le Monde cho biết thêm, ngày 27/01 vừa qua, nhà đối lập Nga Alexei Navalny kêu gọi dân chúng thủ đô tham gia cuộc tuần hành ôn hòa «chống khủng hoảng» ngày 01/03 tới, lên án chính quyền Putin đang đưa nước Nga vào ngõ cụt. Theo nhà đối lập, Matxcơva cần chấm dứt mọi hành động gây hấn nhắm vào Ukraina và «từ bỏ cơn lên đồng (chống Phương Tây) trên truyền thông».
Bài «Điện Kremlin tung chương trình chống khủng hoảng, đúng vào lúc Nga khó huy động vốn» trên Les Echos ghi nhận việc Matxcơva gấp rút đưa ra chương trình chống khủng hoảng, với 60 biện pháp nhằm trấn an dư luận trong nước, sau khi bị công ty thẩm định tài chính Standard&Poor’s đánh tụt hạng.
Apple – doanh nghiệp có lãi nhất mọi thời đại
Về thời sự quốc tế, Le Figaro đặc biệt chú ý đến thành công của «Apple, doanh nghiệp có lãi nhất mọi thời đại», sau kết quả 18 tỷ đô la lãi ròng của hãng tin học trong quý vừa qua. Le Figaro, nhân dịp này, ca ngợi chủ nghĩa tự do kinh tế Mỹ và chỉ trích người Pháp: «Tại Hoa Kỳ, thường không ai lên án các ‘‘siêu lợi nhuận’’ của Apple, trong khi đó tập đoàn Total, với lời lãi ít hơn đến sáu lần, lại liên tục bị kiện tụng». Xã luận Le Figaro phê phán «Người Mỹ không vặt lông các con chim bồ câu – ngầm chỉ những doanh nghiệp mạo hiểm -, … từ lâu họ đã hiểu rằng những hạt kim cương quý giá như Apple chắc chắn không thể nào nổi lên được trong một xã hội thuế khóa nặng nề mang tính tước đoạt và hết sức vô lý…».
Cũng về kinh tế, trang nhất Le Figaro hôm nay giới thiệu cuộc phỏng vấn với Chủ tịch Ủy ban Châu Âu với tựa đề «Juncker: Không có việc xóa nợ cho Hy Lạp».
Nhân chuyến công du của Thủ tướng Pháp tại Trung Cộng, báo kinh tế Les Echos có điều tra, với hàng tựa «Trung Quốc, mảnh đất chinh phục của công nghệ Pháp?», điểm lại những thách thức đối với các nhà đầu tư Pháp, với việc chỉ ra những đặc thù của xã hội TC, nơi Nhà nước hiện diện khắp nơi, nơi nạn đánh cắp bản quyền là chuyện phổ biến.
Xã hội Pháp ít ngờ vực đạo Hồi hơn và tin tưởng vào truyền thông hơn
Dư luận trong nước cũng là một chủ đề khác được báo Pháp rất quan tâm hôm nay. Trang nhất Le Monde cho biết, theo kết quả điều tra dư luận của Ipsos, số người Pháp cho rằng đạo Hồi không thể đi được với nền dân chủ, giảm xuống từ 74% năm 2013 xuống còn 51% năm nay. Đây là thông tin được chú ý, trong bối cảnh sau hai cuộc khủng bố kép tại Paris, mà thủ phạm là các phần tử cực đoan Hồi giáo. Bên cạnh đó, 90% người Pháp muốn chính quyền tăng cường biện pháp chống lực lượng thánh chiến.
Cũng liên quan đến dư luận, nhưng đối với báo giới, trang nhất tờ La Croix chạy trên trang nhất «Tin tưởng vào truyền thông phục hồi», sau kết quả thăm dò dư luận hàng năm của hãng TNT Sofres. Tờ Công giáo bình luận: «Nỗi thèm thông tin cũng như sự tin tưởng vào báo chí đã gia tăng đáng kể. Hiển nhiên, nỗi nghi ngờ về tính độc lập của các nhà báo, về tính khách quan của các bài viết không thể ngay lập tức biến mất. Nhưng trước các biến cố nghiêm trọng vừa qua, người Pháp đọc báo, xem truyền hình, nghe đài, xem mạng, đặc biệt là báo viết…. Cho dù độc giả có thể có những quan điểm khác biệt với các nội dung được đăng tải trên một tờ báo, cuộc tấn công vào một tờ tạp chí đã đặt lại giá trị của các nền tảng căn bản của một đời sống dân chủ: đó là quyền tự do ngôn luận và tính đa nguyên của truyền thông. Các phản ứng của công chúng mang lại niềm tin cho một nền truyền thông, đang lo ngại về tương lai của mình».
Cụ thể theo cuộc điều tra dư luận, mức độ «hài lòng» và «rất hài lòng» đạt khoảng 65%. Về quyền tự do ngôn luận, 59% cho rằng hiện tại quyền này được luật pháp bảo đảm. Nhìn chung, hơn 80% nhận thấy các phương tiện truyền thông Pháp đã bảo vệ quyền tự do ngôn luận, và cho phép công chúng hiểu rõ về các biến cố xảy ra.
Truyền thông Pháp phản đối dự luật Macron ngăn cản tự do báo chí
Cũng liên quan đến tự do ngôn luận, Le Monde giới thiệu một hồi chuông cảnh báo của tập thể nhiều phóng viên và phương tiện truyền thông trong bài “Bí mật doanh nghiệp: thông tin không phải là phạm tội!”.
Khuyến nghị nói trên lên án một điều luật trong dự luật Macro, có tên chính thức là «luật tăng trưởng và hoạt động», đang được thảo luận tại Quốc hội, dự kiến phạt tới ba năm tù và 375.000 euro đối với những nhà báo nào xâm phạm «bí mật doanh nghiệp».
Tham gia ký tên vào khuyến nghị này có hầu hết các phương tiện truyền thông Pháp : hãng tin AFP, các hãng truyền hình TF 1, France 24, France 2.., các đài Radio France, RFI, France Inter, các nhật báo Le Monde, Le Figaro, Libération …
Về chủ đề này, báo l’Humanité chạy tít «Luật của giới chủ lớn chống tự do thông tin».
«Không gì khó chia sẻ hơn nụ cười»
Thông tin truyền thông cũng là chủ đề chính của Libération. Nhân dịp khai mạc liên hoan truyện tranh quốc tế Angoulême lần thứ 42, Libération dành phần lớn nội dung số báo cho các tranh hoạt hình, biếm họa. Liên hoan hoạt hình nổi tiếng của nước Pháp năm nay mang chủ đề chính Charlie Hebdo. Đây là một dịp để tờ báo điểm lại lịch sử và những thách thức đối với nghệ thuật biếm họa Pháp, một loại hình nghệ thuật đang ngày càng ít được thực hành.
Tờ báo đưa ra một con số gợi suy nghĩ : hiện tại, trong số gần 37.000 phóng viên, nhà báo tại Pháp, chỉ có 77 người vẽ tranh, so với hơn 100 người 5 năm về trước.
Nếu như một bức họa tốt còn đáng giá hơn một bài báo thì khó khăn mà báo chí trào phúng phải đối mặt là môn nghệ thuật-báo chí này không dễ cảm thụ. Trong một cuộc phỏng vấn với Libération, một họa sĩ, nhà nghiên cứu-giảng viên trường Nghệ thuật và truyền thông Caen-Cherbourg, bà Sarah Fouquet, nhận xét: «Không có gì khó chia sẻ hơn cái cười».
Libération giải thích: «Hiện nay, hài hước – đòi hỏi sự đồng cảm và sự luận giải – dường như là việc ngày càng khó hơn. Có hai nguyên nhân chính: do xu hướng phủ nhận văn hóa gia tăng, và do – trong một thế giới toàn cầu hóa – mỗi nền văn hóa thường đánh giá nền văn hóa láng giềng qua thước đo của mình thay vì đối thoại với nhau và tương đối hóa các góc nhìn của mỗi bên».
Tựa lớn trang nhất của Libération là câu hỏi «Charlie: Đâu là những người tiếp nối?». Trả lời cho câu hỏi này, họa sĩ giảng viên về truyền thông và nghệ thuật Sarah Fouquet lo ngại về vị trí ngày càng bị thu hẹp của báo chí biếm họa trong xã hội Pháp hiện nay. «Sở dĩ tờ Charlie dễ dàng trở thành mục tiêu tấn công, vì tờ báo quá đơn độc, các không gian dành cho tranh báo ngày càng trở nên hiếm hoi». «Tương lai của báo biếm họa không phụ thuộc vào các họa sĩ, mà trước hết vào công chúng», bà Sarah Fouquet kết luận.
Sarah Fouquet là người tổ chức cuộc trưng bày tranh biếm họa mang tên «Charlie je crie ton nom» (Charlie tôi thét vang tên bạn) tại nhà văn hóa Maison Heinrich Heine, Cité Universitaire, Paris. Triễn lãm tập trung tranh của các nghệ sĩ, sinh viên, giảng viên vinh danh các nạn nhân vụ khủng bố. «Charlie je crie ton nom» sẽ mở cửa đến 23/02/2014.