Tin Thế Giới – 17/12/2015
TC tức giận vì Mỹ quyết định bán vũ khí cho Đài Loan — TC nổi giận với hiệp ước Nhật-Ấn về Biển Đông
Chính phủ Mỹ hôm thứ tư loan báo ý định bán các loại vũ khí tối tân cho Đài Loan. Báo cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ cho quốc hội về kế hoạch này đã nhận được sự đón nhận nồng nhiệt ở Đài Bắc, nhưng bị Bắc Kinh đả kích dữ dội. Thông tín viên Ralph Jennings của đài VOA tường thuật từ Đài Bắc.
Mỹ sẽ bán cho Đài Loan hai chiếc khu trục hạm trang bị phi đạn điều hướng, 36 chiếc xe đổ bộ tấn công và hơn 1.200 phi đạn. Những trang thiết bị đó nằm trong thương vụ mua bán vũ khí trị giá 1,83 tỉ đô la. Quốc hội Mỹ có 30 ngày để xét duyệt kế hoạch. Tổng thống Đài Loan Mã Anh Cửu đã bày tỏ sự cảm kích và chấp thuận trong lúc Bộ Ngoại giao ở Đài Bắc ra thông cáo để hoan nghênh kế hoạch của Mỹ. Đảng Dân Tiến thuộc phe đối lập cũng bày tỏ sự ủng hộ.
Tuy nhiên, phó bộ trưởng ngoại giao TC đã triệu một đặc sứ Mỹ tại Bắc Kinh để bày tỏ sự chống đối kịch liệt. TC xem Đài Loan là một phần lãnh thổ của họ và yêu cầu các nước trên thế giới không bán vũ khí cho Đài Loan.
Mặc dầu vậy, nhiều nhà quan sát dự kiến TC sẽ không trả đũa Washington trong dài hạn.
Ông Thái Cẩm Long, một nhà lập pháp cấp cao của Đài Loan cho rằng Bắc Kinh biết rõ là Đài Loan muốn có những mối quan hệ tốt đẹp với TC.
“Ổn định và hoà bình trong mối quan hệ giữa Đài Loan và Trung Quốc Đại lục là một mục tiêu mà hai bên cùng theo đuổi. Đài Loan không muốn gây chiến mà chỉ muốn bảo vệ cho sự an toàn của mình. Tuy Trung Quốc lên tiếng phàn nàn nhưng họ sẽ không có những hành động kịch liệt để đặt nền tảng cho những sự việc nghiêm trọng hơn trong tương lai.”
TC đã tạm ngưng các chương trình hợp tác quân sự và an ninh với Mỹ sau khi Washington đồng ý bán cho Đài Loan 6,4 tỉ đô la vũ khí năm 2010. Và từ đó cho tới mãi tuần này, Washington đã không đồng ý bán thêm vũ khí cho Đài Loan trong lúc Hoa Kỳ mưu tìm sự hợp tác của TC về kinh tế, biến đổi khí hậu và các vấn đề an ninh toàn cầu. Để ứng phó với tình thế đó, Đài Loan đã bắt đầu chế tạo các hệ thống vũ khí của riêng họ. Quân đội Đài Loan hiện nay xếp hạng 15 trên thế giới trong khi TC chiếm vị trí thứ 3.
TC và Đài Loan đã tách khỏi nhau trong cuộc nội chiến hồi thập niên 1940. Phe Quốc Dân Đảng của Tưởng Giới Thạch chạy sang Đài Loan sau khi bị phe Cộng Sản của Mao Trạch Đông đánh bại. Quan hệ giữa đôi bên đã được cải thiện khá nhiều từ năm 2008, nhưng Bắc Kinh chưa rút lại lời đe dọa là sẽ sử dụng vũ lực để tấn công Đài Loan trong trường hợp cần thiết.
Các nhà phân tích chính trị nói rằng chính phủ Mỹ lựa chọn thời điểm này để loan báo kế hoạch bán vũ khí cho Đài Loan để tránh một phản ứng thái quá từ Bắc Kinh. Loan báo được đưa ra sau chuyến viếng thăm chính thức của Chủ tịch TC Tập Cận Bình tới Washington hồi tháng 9 và cuộc gặp gỡ lịch sử giữa Tập Cận Bình với Tổng thống Mã Anh Cửu tại Singapore hồi tháng trước.
Tuy nhiên vụ mua bán này được loan báo trong lúc chưa đầy một tháng nữa là tới ngày bầu cử tổng thống ở Đài Loan. Ông Mã Anh Cửu không được tái tranh cử vì giới hạn nhiệm kỳ, và ứng cử viên của đảng ông đang bị tụt hậu khá xa so với ứng cử viên của đảng Dân Tiến đối lập, là đảng có chủ trương cứng rắn đối với Hoa Lục.
Các nhà phân tích nói rằng chính phủ Mỹ không có ý định dùng vụ mua bán vũ khí này để gia tăng cơ hội đắc cử của đảng đương quyền ở Đài Loan. Hôm thứ tư, Hội đồng Thương nghiệp Hoa Kỳ-Đài Loan nói rằng vụ mua bán nay là một tín hiệu để báo cho TC biết là Washington muốn có một cuộc chuyển giao quyền lực êm thắm ở Đài Loan và Hoa Kỳ hoàn toàn ủng hộ cho nền dân chủ của đảo quốc này. – Theo VOA
***
“Đằng sau quan hệ đối tác đặc biệt này là tham vọng của hai quốc gia muốn trở thành cường quốc khu vực và thậm chí là cường quốc toàn cầu”, bài viết trên báo nhà nước Trung Hoa Hoàn Cầu Thời Báo, nhận định về thỏa thuận “Đối tác Chiếc lược Đặc biệt Toàn cầu” giữa Nhật Bản và Ấn Độ vừa đạt được trong chuyến thăm Ấn Độ của Thủ tướng Nhật Shinzo Abe gần đây.
Hai nước Nhật Bản và Ấn Độ đã ký kết một số thỏa thuận hợp tác, trong đó có việc sử dụng dân sự năng lượng hạt nhân và Nhật Bản tài trợ tàu cao tốc đầu tiên cho Ấn Độ với khoản vay mềm 12 tỷ đôla.
Hai bên cũng đề cập đến bản tuyên bố chung về vấn đề Biển Đông, nhấn mạnh tầm quan trọng của các tuyến hàng hải ở Biển Đông đối với an ninh năng lượng khu vực và thương mại, đồng thời kêu gọi các bên liên quan kiềm chế những hành động có thể gây căng thẳng trong khu vực.
The Economic Times trích nhận định của Hoàn Cầu Thời Báo nói “qua việc hợp tác nói trên, chính quyền của ông Abe hy vọng có quan hệ quốc phòng và an ninh gần gũi với Ấn Độ để thiết lập ‘chuỗi hạt kim cương’ (một nhóm các nước hợp tác về an ninh) mà ông ấy không ngừng theo đuổi”.
Tờ báo nói tiếp: “Ông Modi đã đáp trả. Tuyên bố chung với ông Abe lần đầu tiên đề cập tới Biển Đông cho thấy sự ủng hộ của ông ta đối với sự can dự của ông Abe trong tranh chấp ở Biển Đông”.
Phát biểu trong cuộc họp báo hôm 14/12, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao TC Hồng Lỗi cho thấy sự bất bình sâu sắc về sự hợp tác này: “Chúng tôi hy vọng các quốc gia ngoài khu vực tôn trọng các nỗ lực của các nước trong khu vực trong việc duy trì hòa bình và ổn định tại Biển Đông, thay vì làm ngược lại”.
Người đại diện Bộ ngoại giao TC cũng khẳng định: “Các hoạt động xây dựng mà Trung Quốc thực hiện tại những bãi đá và các đảo ở Biển Đông là thuộc phạm vi chủ quyền của Trung Quốc”.
Cả hai quốc gia Nhật Bản và Ấn Độ đều có tranh chấp lãnh thổ với TC. Những thỏa thuận mới đây được xem là phản ứng chống lại ảnh hưởng ngày càng tăng của TC trong khu vực.
Nhật Bản đã từng tránh hợp tác hạt nhân với Ấn Độ, nước không phê chuẩn Hiệp ước Không phổ biến Hạt nhân, nhưng các nhà phân tích nói Tokyo đã dịu lại trong lập trường của mình.
Việc Nhật Bản tham gia cuộc tập trận hải quân Malabar với Ấn Độ và Mỹ gần đây cũng đã khiến TC tức giận. – Theo VOA
Các nước Hồi giáo nghi ngờ kế hoạch chống khủng bố của Ả rập Xê út
Nhiều nước trên thế giới đã tỏ ý ngạc nhiên và nghi ngờ sau khi Ả rập Xê út loan báo kế hoạch thành lập liên minh 34 nước Hồi giáo để chống khủng bố. Thông tín viên Sirwan Kajjo của đài VOA gửi về bài tường thuật.
Tuy kế hoạch của Ả rập Xê út đã nhận được một số ý kiến thuận lợi từ những thành viên của liên minh mới, vẫn còn nhiều nghi vấn về mức độ của sự hợp tác và vẫn chưa rõ các thành viên có đóng góp về mặt quân sự hay không, và nếu có, thì đóng góp ở mức độ nào.
Bên cạnh đó, một số người vẫn hoài nghi về động cơ của Ả rập Xê út và những mối liên hệ chặt chẽ của vương quốc này với một hệ phái Sunni bảo thủ mà những người chỉ trích nói là làm mạnh thêm những phong trào thánh chiến, như nhóm Nhà nước Hồi giáo. Ả rập Xê út nằm trong liên minh mà đa số thành viên là các nước Tây phương do Hoa Kỳ lãnh đạo, nhưng sự tham gia của nước này trong liên minh rất hạn chế.
Các giới chức Ả rập Xê út cho biết liên minh mà họ loan báo hôm 15/12 có mục đích chống lại chủ nghĩa khủng bố trong khu vực, nhưng họ không cho biết chi tiết liên quan tới những hoạt động của liên minh.
Các cơ quan truyền thông nói rằng loan báo này làm cho các giới chức Mỹ và Nga cảm thấy bất ngờ vì họ chỉ biết được việc này qua báo chí.
Trong cuộc họp báo mới đây tại Moscow với Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry, Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov nói: “Chúng tôi mong nhận được thông tin chi tiết từ những người bảo trợ tiến trình này.”
Một số nước có tên trong danh sách thành viên của liên minh cho biết họ ngạc nhiên khi thấy tên nước họ trong đó.
Thứ trưởng Ngoại giao Pakistan Aizaz Chaudhry nói với các nhà báo rằng ông ngạc nhiên khi đọc những tin tức cho rằng Ả rập Xê út nêu tên Pakistan như một thành viên của liên minh này.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Pakistan, ông Qazi Khalil Ullah, nói với đài VOA rằng nước ông chưa quyết định có tham gia liên minh hay không.
Trong khi đó, các giới chức Pakistan đã xác nhận với nhiều cơ quan truyền thông rằng chính sách của Islamabad là không triển khai binh sĩ ở nước ngoài, ngoại trừ trường hợp tham gia các sứ mạng của Liên Hiệp Quốc.
Tại Indonesia, quốc gia đông người Hồi giáo nhất thế giới, phát ngôn viên bộ ngoại giao Arrmanatha Nasir nói rằng nước ông cũng ngạc nhiên về loan báo của Ả rập Xê út. Ông Nasir cho báo chí biết rằng bộ trưởng ngoại giao Ả rập Xê út đã tiếp xúc với bộ trưởng ngoại giao Indonesia hôm 11/12 để thông báo một quyết định nhằm “thiết lập một trung tâm điều hợp để chống lại chủ nghĩa cực đoan và chủ nghĩa khủng bố, chứ không phải là một liên minh quân sự.” Indonesia đã bày tỏ sự ủng hộ đối với liên minh này, nhưng chưa phải là một thành viên.
Các giới chức Bangladesh cho biết nước họ chưa biết rõ sẽ nắm giữ vai trò như thế nào trong liên minh vừa được đề nghị.
Tại Kabul, các giới chức Afghanistan hoan nghênh việc thành lập một liên minh của các nước Hồi giáo để chống khủng bố. Một phát ngôn viên Bộ Nội vụ hôm 16/12 nói rằng Afghanistan đứng ở tuyến đầu của cuộc chiến chống khủng bố, trong đó có cuộc chiến đấu mới đây chống lại Nhà nước Hồi giáo. Các giới chức Afghanistan cho biết Ả rập Xê út đã mời Kabul tham gia và đang xem xét đề nghị này.
Tại Thổ Nhĩ Kỳ, phát ngôn viên bộ ngoại giao Tanju Bilgic cho biết tại một cuộc họp báo rằng liên minh này muốn điều hợp những nỗ lực về quân sự, tình báo và ý thức hệ trong cuộc chiến đấu chống chống khủng bố. Ông Bilgic nói “Các nước đối mặt với nạn khủng bố có một tiếng nói chung là rất quan trọng,” và “chúng tôi nghĩ rằng hội nghị này là một bước quan trọng để tiến tới theo chiều hướng đúng.”
Tại khu vực người Kurd ở miền bắc Iraq, nơi các chiến binh người Kurd nắm giữ vai trò then chốt trong cuộc chiến chống nhóm Nhà nước Hồi giáo, nhiều người tỏ ý hoài nghi về liên minh mới.
Ông Jabar Qadir, một nhà phân tích ở Irbil, nói với đài VOA rằng “Liên minh này chỉ làm cho tình hình trở nên phức tạp hơn.” Ông cho rằng liên minh Hồi giáo chống nhóm Nhà nước Hồi giáo có phần chắc sẽ không hoạt động hữu hiệu “vì nó được thúc đẩy bởi những động cơ giáo phái và nó là một cách để ứng phó với sự bành trướng của Iran và của những nhóm dân quân của Hồi giáo Shia trong khu vực.”
Liên minh 34 nước chỉ bao gồm những nước Hồi giáo Sunni.
Các nhà phân tích cho biết Iran, một nước Hồi giáo Shia, đã bày tỏ sự nghi ngại đối với sáng kiến của Ả rập Xê út.
Tuy nhiên, tại Ai Cập, Viện al-Azhar, Học viện Hồi giáo có uy tín nhất thế giới, đã hoan nghênh quyết định của Ả rập Xê út và hối thúc tất cả các nước Hồi giáo tham gia liên minh này. – VOA
Mỹ tăng lãi suất, thị trường toàn cầu phản ứng tích cực — CSVN gặp ‘thách thức’ vì Fed tăng lãi suất
Các nhà đầu tư trên toàn cầu hôm 17/12 đã hoan nghênh việc ngân hàng trung ương Mỹ lần đầu tiên nâng lãi suất kể từ khi bùng ra cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008.
Quỹ Dự trữ Liên bang hôm 16/12 đã nâng lãi suất chính lên 0,25%, tức là tăng so với tỷ lệ gần ngưỡng 0 trong suốt 7 năm qua. Bước đi này đã được giới quan sát kỳ vọng từ lâu.
Chủ tịch Quỹ này, bà Janet Yellen, nói rằng các nhà hoạch định chính sách quyết định tăng lãi suất trong khi nền kinh tế Mỹ tăng trưởng với “mức độ vừa phải”. Bà nói rằng việc tăng tỷ lệ lãi suất trong tương lai sẽ được tiến hành “từ từ”.
Nhiều nhà đầu tư ở Á châu, khu vực chứng kiến sự tăng điểm của các thị trường chứng khoán hôm 17/12, nhìn nhận rằng việc tăng lãi suất là dấu hiệu cho thấy lòng tin vào nền kinh tế Mỹ.
Chỉ số Nikkei của Nhật Bản tăng 2% trong khi chỉ số Hằng Sinh tăng gần 1%.
Các thị trường ở Hàn Quốc, Australia, TC, Đài Loan và New Zealand cũng tăng.
Trong khi đó tại châu Âu, các thị trường cũng phản ứng tích cực với bước đi của Ngân hàng Trung ương Mỹ.
Các thị trường ở Paris và Frankfurt đều tăng hơn 2%, trong khi London tăng 1,6% trong phiên giao dịch đầu ngày.
Đồng đôla Mỹ cũng tăng nhẹ so với hầu hết các đồng tiền chính khác. – Theo VOA
***
Việt Nam có thể gặp ‘thách thức’ trong việc điều hành tỷ giá năm 2016 sau khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất lần đầu tiên kể từ năm 2006.
Quyết định của Fed đã khiến lãi suất cho vay liên ngân hàng lên trong khoảng 0,25 -0,5%.
Cổ phiếu Châu Á đều tăng hôm thứ Năm 17/12
Thị trường chứng khoán Úc là nơi đầu tiên trong vùng mở cửa giao dịch sau khi thông tin này được công bố, và các nhà đầu tư đã ăn mừng.
Chỉ số S&P/ASX 200 ở Sydney tăng 1,69% trong phiên giao dịch buổi sáng.
Chỉ số Nikkei 225 của Nhật Bản cũng tăng 2,15% lên 19.460,20 sau khi cũng đã có sự gia tăng cao nhất hai tháng qua vào hôm thứ Tư 16/12.
Đồng đôla cũng mạnh lên so với đồng yen Nhật, tỷ giá hối đoái nay là 1 đôla ăn 122,38 yen trên thị trường châu Á. Đồng yen yếu hơn sẽ tốt cho các nhà xuất khẩu lớn của Nhật.
Ở Hàn Quốc, chỉ số Kospi tăng 0,25% lên 1.974,1.
‘Thách thức’ với Việt Nam
Tại Việt Nam, Nguyễn Xuân Thành – cán bộ giảng dạy chương trình Kinh tế Fulbright tại Việt Nam nhận định việc điều chỉnh lãi suất này “không ảnh hưởng nhiều đến dòng vốn vào Việt Nam’’.
Lý do có thể giải thích cho việc này là: “So với các nước khác Việt Nam không lệ thuộc quá nhiều vào dòng vốn vay ngoại tệ ngắn hạn từ nước ngoài. Dòng vốn đầu tư chứng khoán ngắn hạn từ nước ngoài vào Việt Nam cũng không phải nhiều vì lý do lãi suất thấp trong thời gian qua ở Hoa Kỳ”
Tuy nhiên Thành cũng nói với BBC Tiếng Việt việc điều chỉnh tỷ giá này của Fed có thể sẽ tạo “thách thức cho Việt Nam trong việc điều hành tỷ giá trong năm 2016″ vì đợt điều chỉnh tỷ giá này của Fed có thể “chỉ là đợt đầu tiên trong nhiều đợt điều chỉnh sắp tới.”
Thành cho biết: “Trước mắt Ngân hàng Nhà Nước Việt Nam có thể quản lý tỷ giá theo hướng can thiệp lên thị trường bằng cách sử dụng dự trữ ngoại tệ.
Nhưng nếu định hướng thời gian sắp tới, có thể Ngân hàng nhà nước sẽ phải điều hành tỷ giá linh hoạt hơn, cho tỷ giá biến động theo áp lực cung cầu ngoại tệ trên thị trường.”
Quyết định tăng lãi suất của Fed đã được trông đợi một thời gian và các nhà phân tích nói điều này cho thấy dấu hiệu lạc quan từ nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Shane Oliver, trưởng bộ phận chiến lược đầu tư, kinh tế gia trưởng của Quỹ đầu tư AMP ở Sydney, nói: “Việc tăng lãi suất cho thấy sự tự tin vào nền kinh tế Mỹ trong quá trình hồi phục sau cuộc khủng hoảng tài chính.”
Ông cũng nói thêm: “Với nguy cơ giảm phát và tăng trưởng kinh tế toàn cầu chậm lại, việc tăng lãi suất trong tương lai của Fed nếu có sẽ cẩn trọng và từ từ.”
“Sau quyết định của Fed, cổ phiếu toàn cầu có vẻ như đang tăng trưởng trở lại nhưng cổ phiếu Mỹ tăng chưa nhiều.”
Ban đầu đồng đôla Úc sụt giá trước đồng đôla Mỹ nhưng sau đó đã tăng lại, hiện là 1 đôla Úc ăn 72,12 cent Mỹ. Úc trông đợi đồng nội tệ sẽ yếu đi trong vài tháng tới.
Ông Oliver nói lãi suất của Mỹ tăng sẽ giúp duy trì áp lực kiềm chế đồng đôla Úc trong năm 2016.
Ăn mừng Giáng sinh
Các nhà phân tích nói việc Fed có thể nâng tỷ lệ lãi suất cho thấy nền kinh tế Mỹ cuối cùng cũng đã có thể chịu được ảnh hưởng.
Ông Angus Nicholls từ công ty IG Markets nói: “Rất nhiều nhà đầu tư sẽ đặt câu hỏi là liệu đà tăng trưởng này của thị trường chứng khoán có đi lên đến đỉnh điểm trước lễ Giáng sinh và đến cuối năm hay không?”
“Có lẽ sẽ không có quyết định gây ảnh hưởng gì lớn tới thị trường trong thời gian tới và Fed cũng dè dặt về chính sách trong tương lai nên cơ hội cho đợt tăng đỉnh điểm này là có.”
Thị trường TC cũng tăng trưởng tích cực hôm thứ Năm 17/12. Chỉ số Hang Seng của Hong Kong đã tăng 0,83% lên 21.881,97 và chỉ số Shanghai Composite tăng 0,95% lên 3.549,66.
Sáng thứ Năm, Ngân hàng Trung ương Hong Kong đã tăng lãi suất chiết khấu thêm 0,25 lên mức 0,75%.
“Lãi suất tăng có thể tác động đến giá bất động sản – sẽ trở nên đắt đỏ hơn cho những người vay tiền để mua nhà. Động thái này đến sau khi Fed tăng lãi suất qua đêm,” – phóng viên kinh tế châu Á của BBC Karishma Vaswani giải thích.
Ngân hàng trung ương Philippines và Indonesia có thể sẽ có phản ứng trước quyết định của Fed trong ngày thứ Năm 17/12, tuy giới phân tích không cho rằng sẽ có biến động gì mạnh ở các nước này.
Phóng viên Vaswani nói thêm: “Các nước này đang ở thế khó là phải giảm lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng, nhưng đồng thời cũng không được giảm quá nhanh vì đồng tiền sẽ bị yếu đi.” – Theo BBC
Tổng thống Obama họp với nhóm cố vấn về an ninh quốc gia
Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama hôm nay gặp nhóm cố vấn về an ninh quốc gia tại Trung tâm Chống khủng bố Quốc gia ở ngoại ô Washington để “duyệt xét lại các nỗ lực của toàn chính phủ nhằm ngăn chặn các vụ tấn công và bảo vệ đất nước”. Ông Obama dự kiến sẽ phát biểu sau cuộc gặp này.
Tổng thống Obama gần đây đã nhiều lần phát biểu nhằm trấn an người dân Mỹ sau vụ tấn công chết người ở San Bernardino, California, hồi đầu tháng này, do một cặp vợ chồng nguyện trung thành với Nhà nước Hồi giáo thực hiện, cũng như sau khi xảy ra một vụ tấn công khủng bố đẫm máu ở Paris hồi tháng 11.
Hôm thứ Hai, trong chuyến đi hiếm hoi tới Lầu Năm Góc, Tổng thống Obama nói rằng ông “tự tin” rằng liên minh do Mỹ lãnh đạo sẽ chiến thắng Nhà nước Hồi giáo.
Tổng thống Obama cũng nói thêm rằng nhóm cực đoan này đang mất đi quyền kiểm soát một số khu vực, và lãnh đạo của IS không còn chỗ dung thân.
Trong khi đó, người phụ trách về an ninh nội địa của Mỹ, Jeh Johnson hôm qua đã công bố hệ thống cảnh báo khủng bố mới được cải tiến.
Hoa Kỳ đã chấm dứt sử dụng hệ thống cảnh báo khủng bố bằng việc sử dụng màu sắc năm 2011, và thay vào đó là các thông báo công khai về các mỗi đe dọa “dâng cao” hoặc “sắp xảy ra”.
Hiện giờ chính phủ Mỹ cũng có kế hoạch công bố “các bản tin” định kỳ, theo đó sẽ mô tả “các xu hướng rộng hơn hoặc chung chung hơn” về các mối đe dọa khủng bố, hoặc tình thế mà chính phủ không cho là dâng cao hoặc sắp xảy ra. – VOA