Tin Thế Giới – 13/4/2015
Trung Quốc từ chối Đài Loan là thành viên sáng lập của AIIB
Hôm nay, ngày 13/04/2014, chính quyền Trung Quốc thông báo Đài Loan không thể trở thành thành viên sáng lập của ngân hàng Đầu tư Hạ tầng châu Á (AIIB), nhưng vẫn có thể gia nhập với điều kiện phải đổi tên.
Dẫn lại công bố của ông Mã Hiểu Quang, phát ngôn viên của Văn phòng Quốc vụ viện Trung Quốc về sự vụ Đài Loan, Tân Hoa Xã cho biết: “Trung Quốc đại lục sẽ xem xét ý kiến của các bên để giải quyết thỏa đáng vấn đề gia nhập của Đài Loan vào ngân hàng AIIB”. Ông cho biết thêm Đài Loan có thể trở thành thành viên của ngân hàng Đầu tư Hạ tầng châu Á với điều kiện có tên gọi phù hợp.
Chủ tịch Quốc hội Đài Loan, Vương Kim Bình, phát biểu với các nhà báo: “Hy vọng Đài Loan trở thành thành viên sáng lập của AIIB giờ đã tiêu tan. Chúng tôi chỉ còn mong được gia nhập ngân hàng này như một thành viên trong tương lai và sẽ nỗ lực cho công việc này”. Ông cũng cho biết thêm: “Thế nhưng, việc chúng tôi gia nhập dưới tên gọi nào vẫn là vấn đề quan trọng”.
Phần lớn các quốc gia, trong đó có Hoa Kỳ, không công nhận Đài Loan là một quốc gia độc lập do sức ép từ phía Trung Quốc. Bắc Kinh luôn coi hòn đảo này là một tỉnh ly khai từ năm 1949.
Đài Loan không phải là thành viên của nhiều tổ chức quốc tế, như Liên Hiệp Quốc, Ngân hàng Thế giới hay Quỹ Tiền tệ Quốc tế. Tuy nhiên, Đài Loan là thành viên của Ngân hàng Châu Á dưới tên gọi “Đài Bắc, Trung Quốc”.
Hơn 50 quốc gia đã nộp đơn ra nhập AIIB. Đây là một thành công ngoại giao của Bắc Kinh sau khi nhiều đồng minh thân cận của Mỹ quyết định tham gia, cho dù ngay từ đầu đã vấp phải sự phản đối từ phía Washington.
Cùng với việc Đài Loan muốn gia nhập ngân hàng AIIB, việc Trung Quốc mở thêm các đường bay gây tranh cãi trên eo biển Đài Loan, đã làm dấy lên một loạt các cuộc biểu tình trên đảo. – RFI
Thổ Nhĩ Kỳ bác bỏ phát biểu của Đức Giáo Hoàng về vụ diệt chủng người Armernia
Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Ahmed Davutoglu mạnh mẽ chỉ trích việc Đức Giáo Hoàng Benedicto 16 mô tả vụ thảm sát người Armernia năm 1915 là một vụ diệt chủng. Theo tường thuật của thông tín viên Dorian Jones của đài VOA tại Istanbul, chính phủ ở Ankara cũng triệu hồi Đại sứ của họ ở Vatican.
Thủ tướng Ahmed Davutoglu đả kích Đức Giáo Hoàng Benedicto 16 vì nhà lãnh đạo giáo hội Công giáo hôm chủ nhật mô tả những vụ giết hại tập thể người Armenia năm 1915 bởi chính quyền Ottoman, những người cai trị Thổ Nhĩ Kỳ lúc đó, là một vụ diệt chủng. Ông Davutoglu nói rằng những phát biểu đó có tính cách một chiều.
Ông nói rằng việc trình bày những nỗi đau buồn này với một cách thức một chiều như vậy là không thích hợp cho Đức Giáo Hoàng và những quyền hạn của nhà lãnh đạo Toà Thánh Vatican.
Giới hữu trách Ankara cho rằng số người Armenia bị giết hại đã bị thổi phồng và những người đó đã bị thiệt mạng trong một cuộc nội chiến.
Đức Giáo Hoàng đã đưa ra những phát biểu đó tại một Thánh lễ đặc biệt tại Đại giáo đường Thánh Phê Rô, với sự tham dự của các nhà lãnh đạo tinh thần của người Armenia, để kỷ niệm 100 năm ngày xảy ra vụ thảm sát.
Vị thủ tướng của Thổ Nhĩ Kỳ tố cáo Đức Giáo Hoàng có thiên kiến. Ông nói ông trông chờ các nhà lãnh đạo tôn giáo kêu gọi hoà bình. Ông cũng cho rằng việc gợi lại những chuyện trong quá khứ cho những trái tim khép kín là một việc không có ích lợi gì cả.
Nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ cũng cảnh báo rằng phát biểu của Đức Giáo Hoàng có thể làm cho sự bài xích nhắm vào những người Hồi giáo sinh sống ở Âu châu trở nên nghiêm trọng hơn. Ông cũng tố cáo nhà lãnh đạo Toà Thánh Vatican có hành động mâu thuẫn với thông điệp đã đưa ra khi đến thăm Thổ Nhĩ Kỳ hồi tháng 11.
Ankara cũng bày tỏ sự bất bình bằng cách triệu đại diện của Vatican tới trụ sở Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ và sau đó còn triệu hồi đại sứ của họ ở Vatican tham khảo ý kiến.
Các nhà quan sát cho rằng ông Davutoglu có phản ứng kịch liệt như vậy có lẽ vì Thổ Nhĩ Kỳ đang chuẩn bị tổng tuyển cử và những cử tri có xu hướng dân tộc cực đoan là thành phần chính trong số những người ủng hộ đảng ông.
Trong lúc những sự kiện kỷ niệm 100 năm vụ thảm sát người Armenia được tổ chức, chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ đã tiến hành một chiến dịch ngoại giao để chống lại cuộc vận động của chính phủ Armenia và những kiều dân nước này nhằm kêu gọi thế giới thừa nhận vụ diệt chủng. Các nhà phân tích cho rằng sự chỉ trích Đức Giáo Hoàng có phần chắc sẽ tăng cường cho chiến dịch ngoại giao đó.
Hiện giờ có hơn 20 quốc gia công nhận vụ thảm sát người Armenia là một vụ diệt chủng. – VOA
Tin Hoa Kỳ
Bà Clinton tranh cử tổng thống
Sau nhiều tháng với những lời đồn đoán, cựu đệ nhất phu nhân, cựu thượng nghị sĩ và cũng là cựu ngoại trưởng Mỹ, bà Hillary Clinton chính thức loan báo bà sẽ tham gia cuộc đua tranh chức tổng thống năm 2016.
Bà Clinton hôm chủ nhật đưa ra lời loan báo được chờ đợi từ lâu trong một đoạn video đăng trên mạng truyền thông xã hội, với lời hứa làm việc cho thành phần trung lưu. Bà nói:
Những người Mỹ bình thường cần một người mạnh mẽ tranh đấu cho quyền lợi của mình và tôi muốn là người chiến sĩ đó để các bạn có thể làm nhiều hơn là chỉ đủ sống qua ngày. Các bạn có thể tiến lên và tiếp tục thăng tiến. Bởi vì khi gia đình vững mạnh, nước Mỹ sẽ hùng mạnh.
Vài giờ sau loan báo đó, bà Clinton khởi hành từ nhà ở New York đến tiểu bang Iowa ở miền trung, nơi các cuộc bầu cử sơ bộ trong đảng đầu tiên cho cuộc bầu cử năm 2016 sẽ được tổ chức.
Những cuộc thăm dò mới đây cho thấy bà Clinton sẽ đánh bại mọi ứng viên khác của đảng Dân chủ, cũng như sẽ giành được thắng lợi áp đảo trước các ứng cử viên của đảng Cộng hoà trong cuộc bầu cử năm 2016.
Tuy có ưu thế như vậy, bà Clinton đã nhanh chóng gặp phải sự công kích của các ứng viên tổng thống của đảng Cộng hoà, như thượng nghị sĩ Ted Cruz.
“Chúng tôi biết một cách chính xác những gì sẽ xảy ra. Bà Hillary Clinton đại diện cho những chính sách thất bại trong quá khứ. Nước Mỹ có cần một nhiệm kỳ thứ ba của ông Obama hay không? Hay là chúng ta đã sẵn sàng cho một sự lãnh đạo mạnh mẽ của phe bảo thủ để làm cho Hoa Kỳ một lần nữa trở thành một quốc gia vĩ đại.”
Ông Cruz và các chính khách khác của phe Cộng hoà có phần chắc sẽ nêu ra nhiều vụ tranh cãi dính líu tới bà Clinton, kể cả vụ tấn công gây chết người tại lãnh sự quán Mỹ ở thành phố Benghazi của Libya và sử dụng tài khoản email cá nhân cho việc công khi làm bộ trưởng ngoại giao.
Có phần chắc là phe Cộng hoà cũng sẽ nêu ra những vụ tai tiếng của chồng bà, cựu Tổng thống Bill Clinton.
Bà Clinton là chính khách Dân chủ đầu tiên chính thức loan báo cuộc vận động để lên thay Tổng thống Barack Obama, người đã đánh bại bà trong các cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Dân chủ năm 2008. Nếu đắc cử bà sẽ là nữ tổng thống đầu tiên của nước Mỹ.
Về phía đảng Cộng hoà, ông Cruz và thượng nghị sĩ Rand Paul đã loan báo quyết định tranh giành sự đề cử của đảng để làm ứng cử viên tổng thống. – VOA
Nhật Mỹ gia tăng hợp tác quân sự ở Đông Á hay Biển Đông?
Files photos/báo Zhan-TQTrong tháng 4 này, Thủ tướng Nhật Bản sẽ có chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ. Đây là chuyến thăm được trông đợi không chỉ bởi Mỹ và Nhật bản mà còn được theo dõi bởi các nước khác trong khu vực châu Á Thái Bình Dương vì tình hình căng thẳng tại khu vực đang gia tăng giữa các nước với Trung Quốc xung quanh những tranh chấp trên biển. Liệu chuyến đi này có mang đến những thỏa thuận hợp tác về quân sự rộng hơn giữa Nhật Bản và Hoa Kỳ hay không? Việt Hà phỏng vấn bà Yuki Tatsumi, chuyên gia cao cấp về Nhật bản tại Trung tâm nghiên cứu Stimson, Hoa Kỳ. Trước hết dự đoán về những thỏa thuận mà Hoa Kỳ và Nhật bản có thể đạt được trong chuyến thăm của Thủ tướng Nhật Shinzo Abe, bà Tatsumi cho biết:
Yuki Tatsumi: mọi thứ vẫn có thể thay đổi. Hai chính phủ nói là họ hy vọng từ giờ đến lúc mà Thủ tướng Nhật đến Washington thì hai bên sẽ đạt được thỏa thuận song phương về việc Nhật tham gia vào hiệp định đối tác kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP) và đồng thời hoàn tất bản hướng dẫn hợp tác quốc phòng song phương sửa đổi. Tuy nhiên, đến lúc này, những tham vấn và thảo luận giữa hai phía vẫn còn đang tiếp diễn, cho nên chúng ta thực sự không thể biết được sẽ có một thỏa thuận hay không và nếu có thì bản thỏa thuận sẽ như thế nào. Nhưng đó là một hy vọng mà họ đang có liên quan đến chuyến thăm này của Thủ tướng Nhật.
Việt Hà: Giới quan sát mong đợi trong chuyến thăm này, hai bên sẽ đạt được thỏa thuận về bản hướng dẫn hợp tác quốc phòng song phương sửa đổi, nếu bản thỏa thuận được đồng ý bởi hai phía, theo bà thì liệu sẽ có những thay đổi nào đáng kể trong bản hướng dẫn này, nhất là về việc Nhật tham gia rộng hơn vào các hoạt động quân sự tại khu vực châu Á Thái Bình Dương?
Yuki Tatsumi: sẽ không có nhưng thay đổi đáng kể. Điểm tập trung của bản hướng dẫn sửa đổi là để bảo vệ Nhật Bản, cho nên tôi không trông chờ vào sự tham gia rộng hơn của Nhật vào khu vực châu Á Thái Bình Dương vượt quá khu vực chủ quyền của Nhật bản.
Việt Hà: giới chức quân sự Hoa Kỳ gần đây đã nhiều lần lên tiếng kêu gọi Nhật tham gia tích cực hơn và các hoạt động tuần tra tại Thái Bình Dương, bao gồm biển Đông, bà đánh giá thế nào về khả năng này?
Yuki Tatsumi: Tôi biết đó là hy vọng từ phía Mỹ nhưng tất cả còn phụ thuộc vào việc Nhật bản sẽ phê chuẩn cái gì liên quan đến phạm vi của các hoạt động phòng vệ Nhật. Rõ ràng là hoạt động tuần tra ở khu vực biển Đông là vượt quá vùng nước chủ quyền của Nhật và vùng đặc quyền kinh tế của Nhật, cho nên đây chỉ là hoạt động trong thời bình. Vào lúc này không có sự cho phép về luật pháp của Nhật đối với lực lượng phòng vệ Nhật đối với các hoạt động như vậy. Cho nên nếu như lực lượng phòng vệ Nhật được tham gia vào những hoạt động đó thì Nhật phải phê duyệt những thay đổi về mặt luật pháp. Nhưng liệu họ có phê duyệt hay không thì vẫn còn chưa rõ ràng.
Tất cả còn phụ thuộc vào việc Nhật bản sẽ phê chuẩn cái gì liên quan đến phạm vi của các hoạt động phòng vệ Nhật. Rõ ràng là hoạt động tuần tra ở khu vực biển Đông là vượt quá vùng nước chủ quyền của Nhật và vùng đặc quyền kinh tế của Nhật, cho nên đây chỉ là hoạt động trong thời bình
Yuki Tatsumi
Việt Hà: liệu điều này có liên quan đến việc diễn giải lại hiến pháp của Nhật?
Yuki Tatsumi: nó có phần liên quan đến việc diễn giải hiến pháp Nhật, nhưng hoạt động này không có liên quan gì đến hoạt động phòng vệ tập thể mà lực lượng phòng vệ Nhật được quyền làm trong thời bình. Bởi vì câu hỏi về phòng vệ tập thể xuất hiện khi có trường hợp khẩn cấp hoặc có xung đột vũ trang. Việc tuần tra ở biển Đông giống như là trong tình huống của hoạt động gìn giữ hòa bình nhưng họ chưa có cơ sở pháp lý cho tình huống này vào lúc này.
Việt Hà: Phía Nhật dù chưa thể tham gia trực tiếp vào các hoạt động quân sự tại biển Đông nhưng đã giúp Việt Nam và Philippine trong việc chuyển giao các tàu tuần tra dưới dạng vốn ODA. Theo bà thì trong tương lai, Nhật Bản còn có thể làm gì khác nữa nhằm giúp các nước trong khu vực trong lĩnh vực quốc phòng an ninh?
Yuki Tatsumi: Không có nhiều thứ mà Nhật có thể làm hơn nữa ngoài những gì Nhật bản đang làm. Quyết định sử dụng vốn ODA để chuyển giao tàu tuần tra sang Việt nam và Philippines là một bước đột phá vì trước đó Nhật bản chưa từng làm vậy với ODA vì ODA chỉ tập trung vào giúp đỡ kinh tế, đầu tư hạ tầng tại các nước đó. Cho nên việc chuyển giao các thiết bị này không nằm trong kế hoạch trong quá khứ . Đây là một cách khác mà Nhật bản sử dụng khung ODA. Ngoài ra, với thực tế là lực lượng phòng vệ Nhật bản vẫn chưa được phép tham gia nhiều hơn vào các hoạt động rộng lớn hơn ở khu vực châu Á Thái Bình Dương bao gồm biển Đông, thực tế mà nói không còn gì nhiều mà Nhật bản có thể làm hơn nữa ngoài những gì mà họ đang làm. Nói ví dụ như những thảo luận song phương với các nước ở Đông Nam Á, hay Nhật ủng hộ và tham gia mạnh mẽ hơn vào các cơ chế trong khu vực của diễn đàn ASEAN như hội nghị các bộ trưởng quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM +). Cho nên với hệ thống và khuôn khổ hiện tại, không có gì nhiều hơn nữa mà Nhật có thể làm.
Việt Hà: theo bà bản hướng dẫn hợp tác quốc phòng song phương nếu được hoàn tất sẽ không có những thay đổi lớn cho khu vực, vậy thì có những thay đổi nào thực sự trong bản hướng dẫn cần được chú ý?
Họ (Trung Quốc) sẽ luôn lo lắng khi một quan chức nào đó của Mỹ nhắc lại cam kết duy trì điều khoản 5 của hiệp ước an ninh Mỹ Nhật và nó bao gồm cả quần đảo Senkaku trong điều khoản này. Cho nên đó là những điểm chính mà họ sẽ lo ngại
Yuki Tatsumi
Yuki Tatsumi: từ phía Nhật bản, bản hướng dẫn này chủ yếu là về việc Nhật và Mỹ có thể làm gì ở biển Hoa Đông nhưng không vượt quá mức đó. Mỹ đã rất hy vọng sử dụng cơ hội này để khiến Nhật tham gia rộng hơn trong các hoạt động quân sự ở khu vực như đã nói lúc trước. Nhưng đây vẫn là môt khoảng cách biệt giữa hai nước. Theo tôi hai bên đang cố gắng tìm cách để thu hẹp được khoảng cách và hoàn tất quá trình này.
Việt Hà: liệu đây có phải là do ý kiến của người dân Nhật vẫn chưa ủng hộ sự tham gia rộng hơn của quân đội Nhật? liệu Thủ tướng Shinzo Abe có thể làm gì để thay đổi điều này?
Yuki Tatsumi: không có nhiều điều mà Thủ tướng Abe có thể làm. Ý kiến công chúng Nhật khá là chia rẽ ngay cả với các hoạt động tuần tra vượt quá biên giới Nhật. Đặc biệt là ý kiến của người Nhật về hiến pháp và diễn giải lại hiến pháp liên quan đến hoạt động phòng vệ tập thể cũng rất chia rẽ. Theo tôi Thủ tướng Abe khó lòng làm thay đổi được ý kiến của người dân Nhật để có được sự ủng hộ mạnh mẽ cho những tham gia rộng lớn hơn vào các hoạt động quân sự của lực lượng phòng vệ Nhật Bản ra ngoài biên giới Nhật.
Việt Hà: Theo bà, Trung Quốc sẽ có những lo ngại nào liên quan đến chuyến thăm này của Thủ tướng Nhật?
Yuki Tatsumi: tôi nghĩ sẽ không sai nếu dự đoán rằng Trung Quốc sẽ quan ngại về một cam kết rõ ràng hơn của quân đội Mỹ trong các trường hợp khẩn cấp ở vùng biển Đông Á vốn là điểm chính của bản hướng dẫn hợp tác quốc phòng song phương. Họ sẽ luôn lo lắng khi một quan chức nào đó của Mỹ nhắc lại cam kết duy trì điều khoản 5 của hiệp ước an ninh Mỹ Nhật và nó bao gồm cả quần đảo Senkaku trong điều khoản này. Cho nên đó là những điểm chính mà họ sẽ lo ngại.
Việt Hà: theo bà, chuyến thăm này của Thủ tướng Shinzo Abe có ý nghĩa thế nào với Mỹ và Nhật?
Yuki Tatsumi: năm nay là kỷ niệm 70 năm kết thúc cuộc chiến thế giới đẫm máu mà cả Nhật và Mỹ đều tham chiến. đây là dịp để nhìn lại lịch sự quan hệ song phương trong 70 năm qua, sự tiến triển của quan hệ hai nước và hướng tới tương lai. Sẽ rất tốt nếu có được những thành tố bao gồm chính sách về châu Á Thái Bình Dương được nói đến trong chuyến thăm này, nhưng chuyến đi chủ yếu là về mối quan hệ tổng thể giữa hai nước và kỷ niệm 70 năm quan hệ tốt đẹp giữa hai nước.
Việt Hà: Xin cảm ơn bà đã dành cho chúng tôi buổi phỏng vấn