Tin Thế Giới – 04/11/2015
Tranh chấp Biển Đông nhận chìm tuyên bố chung ASEAN — Lãnh đạo Quốc phòng Mỹ-Malaysia sẽ lên tàu sân bay Mỹ trên Biển Đông
Hội nghị bộ trưởng quốc phòng ASEAN hôm thứ Tư tại Malaysia không đưa ra bất cứ tuyên bố chung nào, sau khi Trung Quốc vận động ngăn cản bất cứ nội dung nào đề cập đến Biển Đông đầy tranh chấp.
Hội nghị bao gồm 10 thành viên ASEAN cộng với Trung Quốc, Hoa Kỳ, Australia, Ấn Ðộ và Nhật Bản.
Một giới chức quốc phòng Mỹ nói rằng hội nghị không ra một tuyên cáo chung nào tốt hơn là có tuyên cáo mà trong đó không đề cập đến Biển Đông.
Bộ Quốc phòng Trung Quốc nói rằng họ cảm thấy tiếc là không có tuyên bố chung được đưa ra, và quy lỗi cho “một số nước” bên ngoài Ðông Nam Á phải chịu trách nhiệm về việc bãi bỏ tuyên cáo đó.
Nhiều năm qua, các nước trong khu vực, nhất là Philippines và Việt Nam, mạnh mẽ tuyên bố những chủ quyền chồng chéo nhau ở Biển Đông, nhưng căng thẳng gia tăng trong thời gian gần đây khi Trung Quốc xây những đảo nhân tạo trong khu vực tranh chấp.
Hoa Kỳ kêu gọi Trung Quốc ngưng hoạt động xây dựng trên Biển Đông, với giải thích rằng hoạt động đó gây bất ổn trong khu vực. Ngược lại, các giới chức Trung Quốc nói hoạt động xây dựng đó là một nỗ lực hòa bình, nhằm hỗ trợ cho tàu bè qua lại thủy lộ này.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter và người đồng cấp Malaysia, ông Hishammuddin Hussein, sẽ lên hàng không mẫu hạm USS Theodore Roosevelt ngày mai khi chiếc hạm này rời khỏi vùng biển của Malaysia. Hàng không mẫu hạm USS Theodore Roosevelt làm nhiệm vụ tuần tra trên Biển Đông.
Tuần trước, Hoa Kỳ đã đưa một khu trục hạm có phi đạn hướng dẫn vào vùng biển thuộc phạm vi 22 kilômét của bãi đá Subi thuộc quần đảo Trường Sa, trong một động thái mà Tư lệnh Thái Bình Dương của Mỹ gọi là một cuộc thao dượt thường lệ nhằm bảo vệ “quyền sử dụng tự do và hợp pháp hải phận và không phận được bảo đảm cho tất cả các nước theo luật quốc tế”. – VOA
***
Trong một động thái được cho là sẽ khiến Trung Quốc thêm tức tối, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cùng đồng nhiệm Malaysia sẽ lên thăm tàu sân bay Mỹ USS Theodore Roosevelt vào ngày mai 05/11/2015, khi con tàu này đi qua Biển Đông. Một quan chức quốc phòng Mỹ cao cấp đã tiết lộ thông tin trên vào hôm nay 04/11 tại Kuala Lumpur.
Chi tiết về chuyến thăm tàu sân bay Mỹ của Bộ trưởng Mỹ Ashton Carter và đồng nhiệm Malaysia Hishammuddin Hussein không được tiết lộ, và nhất là vị trí cụ thể và hướng đi của chiếc hàng không mẫu hạm Roosevelt trên Biển Đông khi hai vị khách có mặt trên tàu.
Tuy nhiên, theo đánh giá của hãng tin Anh Reuters, vào lúc Bắc Kinh đang tức tối trước việc Washington khởi động chiến dịch tuần tra Trường Sa để bảo vệ quyền tự do hàng hải, việc hai Bộ trưởng Mỹ-Malaysia lên thăm một chiếc hàng không mẫu hạm Mỹ ngay trên Biển Đông chắc chắn sẽ khiến Trung Quốc bất bình thêm.
Một bản tin trên mạng của tờ báo Quân đội Mỹ Star and Stripes xác định rằng chuyến thăm tàu sân bay USS Theodore Roosevelt mang một ý nghĩa biểu tượng rất lớn, vì nó tiếp nối theo một tuần lễ tranh cãi gay gắt giữa Mỹ và Trung Quốc về các hòn đảo nhân tạo mà Bắc Kinh cho bồi đắp ở Biển Đông.
Theo tờ báo, sự hiện diện của ông Carter trên tàu sân bay nhằm mục đích nhấn mạnh quan điểm của Mỹ theo đó Trung Quốc không có quyền cấm Mỹ – hoặc bất kỳ quốc gia nào khác – qua lại bên trong vùng 12 hải lý xung quanh các hòn đảo nhân tạo trong vùng mà Bắc Kinh tự nhận là lãnh thổ của mình bất chấp tuyên bố ngược lại của các nước khác.
Mỹ đã chứng tỏ quan điểm bằng một biện pháp được cho là mạnh khi tung khu trục hạm Lassen tiến vào tuần tra bên trong vùng 12 hải lý quanh đảo nhân tạo Xu Bi ở Trường Sa.
Tại một cuộc họp báo tối thứ tư 04/11/2015 tại Kuala Lumpur, nơi ông vừa kết thúc cuộc họp với các đồng nhiệm trong cơ chế Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng, ông Ashton Carter đã bác bỏ lập luận cho rằng Mỹ đã quá nặng tay trong hồ sơ Biển Đông.
Đối với ông Carter, chính hoạt động bồi đắp và xây dựng đảo nhân tạo của Trung Quốc mới là nguyên nhân khiến cho tình hình căng thẳng, vì đó là “yếu tố mới”, trong lúc việc chiếc Lassen áp sát đá Xu Bi, hay sự kiện ông lên tàu sân bay USS Theodore Roosevelt ngày mai chẳng có gì là lạ vì lẽ “Sự hiện diện của tàu Hải quân Mỹ ở Biển Đông không phải là mới”. – RFI
Nguyên thủ Đài Loan-TQ sắp gặp nhau lần đầu tiên trong hơn 60 năm
Tổng thống Đài Loan Mã Anh Cửu sẽ gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Singapore vào thứ bảy tuần này. Đây sẽ là cuộc gặp gỡ đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo của Đài Loan và Trung Quốc kể từ khi đôi bên tách khỏi nhau trong cuộc nội chiến kết thúc năm 1949. Theo tường thuật của thông tín viên Bill Ide của đài VOA tại Bắc Kinh, cuộc họp lịch sử này diễn ra trong lúc chỉ hơn hai tháng nữa là tới ngày bầu cử tổng thống ở Đài Loan.
Trung Quốc cho rằng cuộc hội đàm sắp diễn ra ở Singapore là “một dấu mốc lịch sử” trong sự phát triển của các mối quan hệ giữa hai bờ eo biển Đài Loan.
Một thông cáo chính thức được tuyên đọc trên các cơ quan truyền thông nhà nước Trung Quốc cho biết tại cuộc họp này “các nhà lãnh đạo ở hai bờ eo biển sẽ trao đổi ý kiến với nhau về việc thúc đẩy sự phát triển hoà bình của các mối quan hệ xuyên eo biển Đài Loan và làm sâu sắc thêm nữa các mối liên hệ hiện có.”
Truyền thông Trung Quốc nói rằng tại cuộc gặp gỡ hai nhà lãnh đạo này sẽ không dùng chức vụ để xưng hô với nhau, mà thay vào đó, họ chỉ gọi nhau là “tiên sinh” hay “ông.” Hai chính phủ này không chính thức công nhận nhau. Tin tức từ Bắc Kinh cho biết sau cuộc họp vào buổi chiều, hai nhà lãnh đạo sẽ tổ chức những cuộc họp báo riêng rẽ và sẽ tham dự một dạ tiệc.
Từ khi ông Mã Anh Cửu lên nắm quyền năm 2008 tới nay, Đài Loan và Trung Quốc đã ký kết 23 hiệp định. Các hoạt động thương mại và du lịch đã gia tăng đáng kể, làm bùng ra những mối lo ngại về sự lệ thuộc quá độ của Đài Loan đối với kinh tế Trung Quốc và về những ảnh hưởng chính trị của Bắc Kinh đối với Đài Bắc.
Trung Quốc cho rằng đảo quốc Đài Loan theo thể chế dân chủ là một phần lãnh thổ của họ và đòi đôi bên phải tái thống nhất. Tuy nhiên, sự ủng hộ của người dân Đài Loan đối với việc thống nhất với Hoa Lục nằm ở mức rất thấp.
Chính quyền Quốc Dân Đảng của ông Tưởng Giới Thạch đã chạy sang Đài Loan sau khi bị phe Cộng Sản của ông Mao Trạch Đông đánh bại trong cuộc nội chiến kết thúc năm 1949. Tại Đài Loan, Quốc Dân Đảng cai trị đảo quốc này với bàn tay sắt trong nhiều thập niên, bóp nghẹt những tiếng nói bất đồng, giống như những gì mà Đảng Cộng Sản làm ở Hoa Lục. Nhưng không giống như những nhà lãnh đạo Hoa Lục, Đài Loan đã dần dà mở rộng không gian chính trị và cho phép sự tồn tại của các đảng đối lập. Đảo quốc này tổ chức cuộc bầu cử dân chủ đầu tiên vào năm 1996.
Các chính khách đối lập ở Đài Loan đã bày tỏ lo ngại về cuộc họp kín ở Singapore và đã bắt đầu biểu tình ở thủ đô Đài Bắc.
Các biện pháp an ninh đã được tăng cường bên ngoài Phủ Tổng thống và trụ sở của Viện Lập pháp, nơi một số người biểu tình đòi ông Mã Anh Cửu huỷ bỏ cuộc họp với ông Tập Cận Bình. Một số người đòi luận tội để truất nhiệm ông Mã Anh Cửu vì khi đắc cử cho nhiệm kỳ thứ nhì ông đã cam kết không gặp các nhà lãnh đạo Trung Quốc hay thương thuyết về vấn đề thống nhất. Những người khác tỏ ý lo ngại về những thoả thuận bí mật có thể đạt được tại cuộc họp kín.
Một người phát ngôn của ông Mã Anh Cửu cho biết sẽ không có hiệp định nào được ký kết tại cuộc họp và khẳng định là cuộc gặp gỡ này chỉ có mục đích củng cố các mối quan hệ song phương và “duy trì hiện trạng ở hai bờ eo biển Đài Loan.”
Ông Trịnh Vận Bằng, phát ngôn viên của Đảng Dân Tiến đối lập, sáng nay tố cáo Quốc Dân Đảng đương quyền của Tổng thống Mã Anh Cửu dùng cuộc họp ở Singapore như một thủ đoạn để giành phần thắng trong cuộc bầu cử vào ngày 16 tháng giêng sang năm.
Bà Thái Anh Văn, Chủ tịch Đảng Dân Tiến và là ứng cử viên tổng thống của đảng này trong cuộc bầu cử sắp tới, cho biết cũng giống như những người khác, bà cảm thấy ngạc nhiên khi nghe loan báo đó. Bà nói “Một cuộc họp giữa các nhà lãnh đạo của hai bên của eo biển Đài Loan là một sự kiện rất lớn, có liên hệ tới phẩm giá và lợi ích quốc gia của Đài Loan. Nhưng để cho dân chúng biết tới cuộc họp với một cách thức vội vã và hỗn loạn như vậy là gây phương hại cho nền dân chủ của Đài Loan.”
Các cuộc thăm dò ý kiến cử tri ở Đài Loan cho thấy bà Thái Anh Văn, dẫn đầu khá xa so với ứng cử viên Chu Lập Luân của Quốc Dân Đảng.
Cuộc họp giữa ông Mã Anh Cửu với ông Tập Cận Bình sẽ ảnh hưởng như thế nào tới cuộc bầu cử là một vấn đề chưa có giải đáp rõ ràng. Ông Bruce Jacobs, giáo sư danh dự của Đại học Monash ở Australia, cho rằng ảnh hưởng có lẽ sẽ không nhiều, nhưng nếu có, thì nó sẽ có lợi cho bà Thái Anh Văn. Ông nói thêm rằng điều đáng chú ý là tại sao ông Tập Cận Bình lại đồng ý gặp ông Mã vào lúc này? Theo giáo sư Jacobs, có lẽ ông Tập cảm thấy chính sách về Đài Loan của ông sắp bị thất bại: người dân Đài Loan không hề muốn thống nhất với Hoa Lục và bất luận là ông làm điều gì thì chính sách đó cũng thất bại.
Tại Washington, phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc Josh Earnest cho báo chí biết rằng “Mối quan hệ ổn định và hoà bình giữa hai bờ eo biển Đài Loan phù hợp với những lợi ích cơ bản của nước Mỹ.” – VOA
Chính phủ Romania từ chức vì vụ cháy hộp đêm
Thủ tướng Romania Victor Ponta tuyên bố chính phủ của ông xin từ chức thể theo yêu cầu của những người phản đối đòi ông và các giới chức hàng đầu khác thôi chức tiếp theo sau vụ một hộp đêm bị cháy hồi tuần trước làm 32 người thiệt mạng.
Thủ tướng Ponta ra thông báo sáng thứ Tư. Ông bày tỏ hy vọng rằng sự đáp ứng yêu cầu của ông sẽ làm hài lòng hàng ngàn người biểu tình tuần hành qua khu vực trung tâm thủ đô Bucharest hôm thứ Ba.
Những người biểu tình cáo buộc rằng nhiều giới chức cấp cao ăn hối lộ để cấp phép cho những sô diễn tại các hộp đêm đông đúc và thiếu an toàn.
32 thanh niên thiếu nữ đi xem nhạc ở hộp đêm bị thiệt mạng hôm thứ Sáu và 200 người khác bị thương nặng, sau khi pháo phát nổ giữa một sô diễn tại hộp đêm Colectiv, khiến đám đông khoảng 400 người tháo chạy hỗn loạn về phía một cửa thoát hiểm duy nhất.
Mang theo những biểu ngữ với nội dung như “tham nhũng giết người,” những người biểu tình đòi Thủ tướng Ponta, phó thủ tướng Gabriel Oprea và thị trưởng của thành phố nơi có hộp đêm bị hỏa hoạn, từ chức.
Các công tố viên Romania ra lệnh câu lưu 3 chủ nhân của hộp đêm để thẩm vấn.
Trong lúc hàng ngàn người tuần hành phản đối ở Bucharest hôm thứ Ba, Romania biểu dương hai người được những người bạn tôn vinh là anh hùng trong thảm kịch hôm thứ Sáu.
Tổng thống Klaus Iohannis tuyên dương nhà nhiếp ảnh Claudiu Petre và tay trống Adrian Rugina. Cả hai đã thiệt mạng vì đã xông vào hộp đêm đang cháy để cứu người.
Tổng thống Iohannis nói rằng cả hai sẽ được vinh danh vì “lòng quả cảm và vị tha để cứu người bằng sự hy sinh mạng sống của chính mình.” – VOA
Quốc hội Mỹ chờ văn bản của thỏa thuận TPP
Văn bản của hiệp định tự do thương mại Vành đai Thái Bình Dương chưa được công bố, nhưng các nhà lập pháp Mỹ thuộc cả hai đảng đã lên tiếng hoài nghi về cơ hội Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương TPP sẽ được Quốc hội Hoa Kỳ thông qua vào năm sau. Thông tín viên Michael Bowman của đài VOA trao đổi với các thượng nghị sĩ trong hội trường trụ sở Quốc hội và tường trình như sau.
Là chủ đề thương lượng giữa Mỹ và 11 nước khác và chiếm tổng cộng khoảng 40% sản lượng kinh tế toàn cầu, Hiệp định TPP sẽ tạo ra khối tự do thương mại lớn nhất thế giới và cũng là thành tựu đỉnh cao của Tổng thống Barack Obama trong lĩnh vực thương mại quốc tế.
Khi được hỏi về cơ hội TPP sẽ được Quốc hội Mỹ thông qua, Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Chuck Grassley thẳng thắn phát biểu:
“Rất khó, không phải là không thể được thông qua, nhưng sẽ rất khó khăn.”
Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ, Maria Cantwell, tán đồng nhận định này:
“Năm tới là năm bầu cử, và trong năm bầu cử, khó mà làm bất cứ điều gì có kết cục lớn.”
Trước đây trong năm, Quốc hội Mỹ chuẩn y ‘quyền đàm phán nhanh’ nghĩa là các hiệp ước thương mại chỉ cần chiếm được đa số phiếu thuận tại lưỡng viện và Quốc hội không được sửa đổi các điều khoản đã ký kết với các đối tác. Tuy nhiên, ngay cả khi những rào cản pháp lý đã được giảm đi rất nhiều, chưa rõ là đa số đó có thực tiễn hóa sự chấp thuận ấy để thông qua TPP hay không.
Hiện giờ, Thượng nghị sĩ Dân chủ Ben Cardin nằm trong số các Thượng nghị sĩ chưa cho biết quyết định cho tới khi nào đọc được văn bản của thỏa thuận TPP, vốn đã được công bố từ đầu tháng 10.
“Dĩ nhiên phải dựa vào văn bản thỏa thuận đó xem nội dung bao hàm những gì. Phản ứng tự nhiên của phía công đoàn là chống lại TPP và phản ứng tự nhiên của cộng đồng doanh nghiệp là ủng hộ TPP. “
Thượng nghị sĩ Cộng hòa Joni Ernst nhìn thấy những lợi ích từ TPP đối với nông dân trong tiểu bang quê nhà của bà.
“Nhìn chung, bang Iowa chúng tôi xuất khẩu nhiều mặt hàng nông sản, do đó, TPP là một điều tốt cho Iowa.”
Nhưng ngay chính Thượng nghị sĩ Ernst cũng không đoan chắc là sẽ dành phiếu thuận cho TPP cho tới khi nào bà được điều nghiên văn bản của hiệp định. – VOA