Tin khắp nơi – 28/04/2018
Dù nồng ấm, Merkel và Trump
nêu ra khác biệt về thương mại, NATO
Thủ tướng Đức Angela Merkel và Tổng thống Mỹ Donald Trump nêu ra những khác biệt về thương mại và NATO hôm thứ Sáu tại một cuộc hội kiến tại Nhà Trắng, nơi họ cố gắng thể hiện sự nồng ấm và tình hữu nghị dù có những căng thẳng giữa hai nước đồng minh.
Với việc ông Trump sắp sửa áp thuế nhập khẩu lên thép và nhôm mà sẽ sớm ảnh hưởng tới xuất khẩu của Châu Âu, bà Merkel nói quyết định giờ nằm trong tay của ông Trump về liệu có miễn trừ cho các quốc gia Liên minh Châu Âu hay không.
“Chúng tôi đã trao đổi quan điểm. Quyết định này nằm ở tổng thống,” bà Merkel nói tại một cuộc họp báo chung sau khi ông Trump phàn nàn về sự mất cân bằng thương mại giữa Mỹ và Châu Âu, đặc biệt là đối với ô tô.
Chuyến đi chóng vánh của bà Merkel diễn ra trong cùng một tuần mà Tổng thống Pháp Emmanuel Macron có chuyến thăm cấp nhà nước tại Washington. Cũng như bà Merkel, ông Macron đã hối thúc ông Trump về thương mại và kêu gọi ông giữ Mỹ lại trong một thỏa thuận hạt nhân đa quốc gia với Iran. Dường như cả hai nhà lãnh đạo đều không đạt được tiến bộ đáng kể trong việc thuyết phục ông Trump về cả hai vấn đề.
Bà Merkel nói bà có thể hình dung tới việc thương lượng một thỏa thuận thương mại song phương giữa EU và Mỹ, nói rằng Tổ chức Thương mại Thế giới đã không thể đưa tới các thỏa thuận đa phương.
Ông Trump nói ông muốn có một mối quan hệ thương mại “đối ứng” với Đức và các quốc gia Châu Âu khác và muốn Đức và các đồng minh NATO khác chi trả thêm cho việc phòng thủ chung của khối, một vấn đề mà ông đã nhiều lần nêu lên.
“Chúng tôi cần một mối quan hệ đối ứng, mà chúng tôi không có … Chúng tôi đang nỗ lực cho việc đó và chúng tôi muốn làm cho nó công bằng hơn và thủ tướng muốn làm cho nó công bằng hơn,” ông Trump nói.
Sau khi cuộc hội kiến gần đây nhất của họ tại Nhà Trắng thu hút sự chú ý khi hai nhà lãnh đạo không bắt tay trong Phòng Bầu dục, ông Trump đã chủ động bắt tay bà Merkel, hai lần, trong khi chúc mừng thủ tướng Đức về việc bà đắc cử hồi gần đây. Họ hôn lên má nhau khi bà tới Nhà Trắng.
“Chúng tôi có một mối quan hệ thực sự tuyệt vời, và chúng tôi thực sự có mối quan hệ tốt đẹp ngay từ đầu, nhưng một số người đã không hiểu điều đó,” ông Trump nói trong Phòng Bầu dục, gọi bà Merkel là “người phụ nữ phi thường.”
Bà Merkel, một người tính tình thận trọng, chưa tạo lập được một mối quan hệ cá nhân đặc biệt mạnh mẽ với ông Trump, và không khí của chuyến thăm làm việc một ngày của bà tương phản mạnh mẽ với tình cảm dào dạt giữa ông Trump và ông Macron.
Truyền thông Bắc Hàn ca ngợi ‘cuộc gặp gỡ lịch sử’
Hội nghị thượng đỉnh liên Triều hôm 27/4 là một ‘cuộc gặp gỡ lịch sử’ mở đường cho sự khởi đầu kỷ nguyên mới, theo truyền thông Bắc Hàn.
Lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong-un và tổng thống Nam Hàn Moon Jae-in đã thỏa thuận cùng hợp tác để phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên.
Thông tấn xã KCNA chính thức ca ngợi đây là một “mốc mới” trên con đường dẫn tới sự thịnh vượng chung. Hãng này cũng đăng toàn văn tuyên bố chung giữa hai nước.
Trung Quốc và Hoa Kỳ đều hoan nghênh tin này.
Kỷ nguyên hòa bình cho bán đảo Triều Tiên?
Bắc Hàn ‘ngưng thử nghiệm tên lửa và hạt nhân’
Tuy nhiên, ông Trump cho biết sẽ tiếp tục gây áp lực tối đa lên Bắc Hàn, khi ông chuẩn bị gặp ông Kim trong những tuần tới.
Sau các cuộc đàm phán hôm 27/4, ông Kim và ông Moon cũng đã thỏa thuận thúc đẩy biến hiệp định đình chiến 1953 thành một hiệp ước hòa bình trong năm nay.
Có gì trong thỏa thuận chung?
Thông tin chi tiết làm thế nào để đạt được phi hạt nhân hóa không rõ ràng, và nhiều nhà phân tích vẫn hoài nghi về hứa hẹn có vẻ nhiệt tình của Bắc Hàn.
Một vấn đề đối với miền Bắc là việc đảm bảo an ninh được tăng cường bởi Hoa Kỳ, một cường quốc hạt nhân, tới Hàn Quốc và Nhật Bản và sự hiện diện quân sự ở cả hai nước này.
Các hiệp định liên Triều trước đó bao gồm các cam kết tương tự đã bị hủy bỏ sau khi miền Bắc tái thử nghiệm hạt nhân và tên lửa và miền Nam bầu tổng thống bảo thủ hơn.
Ông Kim cho biết hai nhà lãnh đạo cam kết hợp tác để ngăn chặn lặp lại ‘lịch sử bất hạnh’ của khu vực, trong đó sự tiến bộ đã ‘thất bại’.
“Có thể có phản ứng dữ dội, khó khăn và thất vọng”, ông nói thêm: “Một chiến thắng không thể đạt được mà không có đau đớn.”
Hai lãnh đạo nói gì với nhau?
Ông Kim và ông Moon đã trò chuyện trong một buổi phát sóng trực tiếp trên truyền hình Nam Hàn.
Ông Kim nói đùa xin lỗi ông Moon do đã liên tục buộc ông dậy sớm vì các vụ thử nghiệm tên lửa và hạt nhân của Bắc Hàn.
“Tôi nghe nói giấc ngủ buổi sớm của ông [tổng thống Moon] bị xáo trộn nhiều lần do phải tham dự các cuộc họp Hội đồng Bảo an Quốc gia”, ông nói. “Tôi đảm bảo rằng giấc ngủ buổi sớm của ông sẽ không còn bị quấy rầy.”
“Bây giờ tôi có thể ngủ yên bình”, ông Moon trả lời.
Ông Kim cũng thừa nhận cơ sở hạ tầng của miền Bắc tụt hậu hơn miền Nam.
http://www.bbc.com/vietnamese/world-43932540
Trung – Ấn: Hợp tác quan trọng hơn
mâu thuẫn ‘cục bộ’
Ấn Độ và Trung Quốc đã đồng ý cải thiện quan hệ hợp tác, trong đó có trao đổi giữa quân đội hai bên, để duy trì hòa bình ở biên giới, ngoại trưởng Ấn Độ nói vào ngày thứ Bảy, vào lúc kết thúc chuyến thăm tới Trung Quốc được cho là cuộc giao tiếp cấp cao ‘làm tan băng giá’ và ‘cải thiện lòng tin’ của Thủ tướng Ấn Độ, Narendra Modi, theo kênh tin tức CNBC của Hoa Kỳ.
Ông Modi đã dành 24 tiếng đồng hồ vừa qua để thăm thành phố Vũ Hán ở miền Trung của Trung Quốc để tham dự các cuộc gặp không chính thức với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, nhiều tháng sau khi diễn ra một tranh chấp trên tại dải đất trên biên giới ở khu vực cao nguyên Himalaya giữa hai nước, sự kiện từng gây quan ngại về xảy ra chiến tranh giữa hai láng giềng ở châu Á.
Ngoại trưởng Ấn Độ Vijay Gokhale nói với các phóng viên, sau khi hai ông Modi và Tập kết thúc các cuộc gặp của họ, rằng cả hai nhà lãnh đạo đều nhất trí là hai nước đều có ‘sự chín chắn và thông minh’ để xử lý các khác biệt một cách hòa bình thông qua các cuộc đàm phán, vẫn theo bài báo trên chuyên mục chính trị của CNBC hôm 28/4/2018.
Và hai nhà lãnh đạo cũng nhấn mạnh rằng đồng thời, việc duy trì hòa bình và yên bình trên tất cả các khu vực ở vùng biên giới Ấn Độ – Trung Quốc là điều quan trọngNgoại trưởng Ấn Độ Vijay Gokhale
Trung Ấn đụng độ ở biên giới Himalaya
“Ấn Độ – TQ giành ảnh hưởng ở Ấn Độ Dương
Trump nói ‘Ấn Độ-Thái Bình Dương’ có nghĩa gì?
Singapore, Ấn Độ tập trận chung ở Biển Đông
Về vấn đề biên giới giữa Ấn Độ và Trung Quốc, các nhà lãnh đạo đã ủng hộ công việc của các đại diện đặc biệt của hai bên trong các nỗ lực tìm kiếm giải quyết vấn đề một cách ‘công bằng, hợp lý’ và có thể ‘chấp nhận lẫn nhau’; ông Gokhale được dẫn ý nói.
“Và hai nhà lãnh đạo cũng nhấn mạnh rằng đồng thời, việc duy trì hòa bình và yên bình trên tất cả các khu vực ở vùng biên giới Ấn Độ – Trung Quốc là điều quan trọng,” Ngoại trưởng Ấn Độ nói.
‘Hợp tác quan trọng hơn mâu thuẫn’
Theo CNBC, cuộc gặp được hai phía miêu tả như một cuộc họp không chính thức mà không phải như một hội nghị thượng đỉnh, vốn thường được đánh dấu bằng các nghi lễ chuyến thăm nhà nước với 21 loạt đại bác chào mừng, song hai nhà lãnh đạo đã thảo luận lâu hơn dự kiến vào hôm thứ Sáu.
Truyền thông nhà nước Trung Quốc đề cao ý nghĩa chuyến thăm ‘giao tiếp cấp cao’ của ông Modi và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường hợp tác hơn là những mâu thuẫn, xung đột ‘cục bộ,’ vẫn theo CNBC.
Ấn Độ muốn tăng cường hợp tác với ASEAN
Cuộc căng thẳng năm ngoái đánh dấu một giai đoạn nguy hiểm trong quan hệ song phương và các căng thẳng cần được đưa vào tầm kiểm soát, đặc biệt hướng tới kỳ bầu cử năm 2019 tới đây ở Ấn ĐộNhà phân tích Shashank Joshi
TQ đưa quân sang căn cứ quân sự Djibouti
‘Hạm đội Nam Hải ‘cực kỳ nguy hiểm’ cho VN
Tàu hải quân TQ cập cảng Cam Ranh
Một phiên bản bằng tiếng nước ngoài của tờ Nhân Dân Nhật Báo thuộc Đảng Cộng sản Trung Quốc nói trên một mục bình luận trang nhất hôm 28/4 rằng “hai quốc gia lớn nên có sự hợp tác lớn” và đăng một bức hình lớn với hai nhà lãnh đạo bắt tay nhau.
“Có lý do để tin rằng cuộc họp ở Vũ Hán này sẽ làm tăng lòng tin lẫn nhau, quản lý và kiểm soát các tranh chấp, làm sâu sắc thêm hợp tác và dẫn đến một giai đoạn mới trong quan hệ Trung Quốc-Ấn Độ”, bài bình luận nói.
“Rõ ràng rằng sự nhất trí chiến lược giữa hai nước đã vượt xa các khác biệt cụ thể và nhu cầu hợp tác vượt xa những va chạm địa phương,” kênh CNBC trích bài báo trên Nhân Dân Nhật Báo cho hay.
Còn theo nhà phân tích Shashank Joshi nói với BBC News hôm thứ Sáu, các cuộc trao đổi không chính thức giữa lãnh đạo cấp cao Trung – Ấn đã đánh dấu ‘một sự cải thiện’ trong quan hệ song phương.
“Cuộc căng thẳng năm ngoái đánh dấu một giai đoạn nguy hiểm trong quan hệ song phương và các căng thẳng cần được đưa vào tầm kiểm soát, đặc biệt hướng tới kỳ bầu cử năm 2019 tới đây,” nhà phân tích này nêu quan sát về phía Ấn Độ và cho rằng trong lúc kinh tế của Trung Quốc lớn gấp năm lần kinh tế Ấn Độ, chi phí quốc phòng của Trung Quốc cũng lớn gấp ba lần, Ấn Độ đang cần cả phát triển kinh tế lẫn điều phối thực lực để củng cố quốc phòng.
http://www.bbc.com/vietnamese/world-43934785
TQ: Nhiều học sinh thiệt mạng trong vụ đâm dao
Ít nhất bảy học sinh thiệt mạng và 12 em bị thương trong vụ tấn công bằng dao bên ngoài một trường học ở Thiểm Tây, Trung Quốc chiều tối 27/4.
Người đàn ông cầm dao tấn công các học sinh ở gần trường Trung học số ba Mizhi, Thiểm Tây khi các em trên đường về nhà.
Cảnh sát cho biết năm học sinh nữ và hai học sinh nam tử vong. Các học sinh bị thương hiện đang được điều trị trong bệnh viện.
Một nghi can đã bị cảnh sát bắt giữ. Cảnh sát Trung Quốc xác định người này họ Triệu, 28 tuổi, là một cựu học sinh của trường.
Phần Lan: Cảnh sát bắn kẻ đâm người
Nghi phạm vụ Toronto khen hung thủ vụ California
Barcelona: Truy tìm nghi phạm lái xe đâm người
Đánh giá bước đầu của cảnh sát cho hay động cơ trả thù của nghi phạm là do từng bị bắt nạt khi đang là học sinh năm thứ ba (khoảng 13-14 tuổi), phóng viên McDaniel McDonell của BBC tường thuật.
Ảnh đăng trên mạng xã hội cho thấy vài học sinh nằm dưới đất, vây quanh bởi những người đang bị sốc.
Vụ tấn công xảy ra vào khoảng 16:10 ngày 27/4.
Hiện chưa rõ tuổi chính xác của nạn nhân, nhưng thông cáo của giới chức địa phương cho hay các em khoảng từ 12-15 tuổi.
Các vụ tấn công bằng dao ở Trung Quốc trong những năm gần đây:
2010-2012: Một loạt các vụ đâm dao không có mối liên quan với nhau xảy ra tại các trường học làm ít nhất 25 người chết và hơn 100 người bị thương.
3/2015: Ba người đàn ông bị kết tội tấn công bằng dao dã man tại nhà ga Kunming làm 29 người chết và hơn 100 người khác bị thương. Bộ ba bị kết tội giết người và khủng bố.
7/2017: Hai người chết và chín người bị thương trong một vụ đâm dao tại siêu thị Wal-Mart ở Thâm Quyến.
2/2018: Một kẻ đâm dao giết chết một phụ nữ và làm bị thương 12 người khác tại một trung tâm mua sắm ở Bắc Kinh.
http://www.bbc.com/vietnamese/world-43932539
Vị trí địa lý cũng phải thua…
Phi Cảnh
Vị trí địa lý có quan trọng không? Chắc chắn ai cũng trả lời là có, nhưng nó quan trọng đến mức nào thì không phải ai cũng rõ.
Nhìn vị trí địa lý có thể đoán được nhiều điều
Người Việt Nam hay thấy trên báo chí nhà nước rằng chúng ta đang “đẩy mạnh hợp tác Nam – Nam”, nghe oách lắm, nhưng không biết là gì. Sau này tìm hiểu hóa ra là hợp tác giữa các nước nghèo với nhau, hay có những cách gọi khác là “nước đang phát triển”, “nước chậm phát triển”, “nước kém phát triển”, các nước thuộc “thế giới thứ ba”…
Đấy, vị trí phía Nam Bán cầu được mặc định là nước nghèo, thì vị trí địa lý chả quan trọng là gì.
Tại sao phía Nam lại nghèo?
Có nhiều lý giải được đưa ra, hợp lý nhất là phía Nam ấm áp hơn, nắng ấm thì người ta thích chơi; vì thế làm việc ít hơn. Các nước phía Bắc thì ngược lại, lạnh hơn, khắc nghiệt hơn nên luôn phải suy nghĩ làm sao để chống đỡ qua mùa đông dài giá rét; vì thế đương nhiên họ chăm chỉ hơn.
Phía Nam nóng ẩm làm cây cối dễ sinh trưởng, phù hợp phát triển Nông nghiệp. Phía Bắc điều kiện tự nhiên ít ưu đãi hơn, bắt buộc phải phát triển Công nghiệp để bù lại.
Không chỉ Bắc Bán cầu và Nam Bán cầu có sự khác biệt, tình trạng này còn diễn ra ở cùng một khu vực.
Ví dụ ở Tây Âu – một khu vực giàu có: Những nước nằm ở phía Bắc lạnh lẽo như Nauy, Thụy Điển, Phần Lan đều rất ổn định. Anh và Pháp chỉ cách nhau qua eo biển Manche, nhưng Anh nằm chếch về phía Bắc hơn, lạnh, nhiều sương mù hơn, thời tiết u ám hơn, và kinh tế cũng tốt hơn.
Các nước chếch xuống phía Nam như Pháp, Ý, Tây Ban Nha, Hy Lạp nghèo hơn; có lẽ họ tiếc cảnh đẹp của Địa Trung Hải, họ mất thời gian chăm chút cho nấu nướng hơn, món ăn của họ rất ngon, chắc chắn phải ngon hơn món ăn của Anh rồi.
Chưa hết. Không chỉ khác biệt trong một khu vực, trong cùng một quốc gia thôi cũng có sự khác nhau đáng kể.
Miền Bắc nước Pháp có kinh tế trù phú còn miền Nam kém hơn hẳn, có người giải thích rằng miền Nam nước Pháp trì trệ do có thêm thói quen ngủ trưa.
Miền Bắc Tây Ban Nha có xứ Catalan với thành phố Barcelona là một khu vực giàu có. Chỉ với dân số 7,5 triệu người, Catalan có tổng sản phẩm quốc nội (GDP) hơn 300 tỷ USD. Nếu đứng riêng một mình, kinh tế Catalan xếp hạng 34 thế giới, cao hơn cả Hong Kong hay nước Bồ Đào Nha.
Với thu nhập bình quân đầu người khoảng 35.000 USD/năm, thu nhập của người Catalan cao hơn cả thu nhập của người dân Ý hay Hàn Quốc. Người Catalan muốn tách ra khỏi Tây Ban Nha cũng là vì đang phải đóng góp quá nhiều để nuôi các khu vực khác.
Ngay tại Mỹ – nền kinh tế số 1 thế giới, cũng không phải là ngoại lệ. Nguyên nhân của cuộc chiến Nam – Bắc trước đây là do miền Nam với kinh tế chủ yếu dựa vào nông nghiệp cần nhiều lao động da màu nên cố gắng duy trì chế độ nô lệ, tất nhiên họ đã thua miền Bắc với công nghiệp phát triển. Ai xem phim “Cuốn theo chiều gió” chắc còn nhớ miền Nam Hoa Kỳ ngày đó cũng ngủ trưa, các quý cô “có đạo đức” đều phải ngủ trưa!
Nhưng trên thế giới vẫn còn ngoại lệ
Ở bán đảo Triều Tiên, mọi thứ đi ngược lại 180 độ. Nam Triều Tiên là một trong những nước giàu có nhất thế giới với GDP đứng thứ 11 toàn cầu. Trong khi đó Bắc Triều Tiên lại gần như vô địch về khoản nghèo đói. Có giai đoạn mà người dân nước này còn phải ăn cả vỏ cây, rễ cỏ để sống sót.
Món bánh rẻ tiền Choco Pie của Nam Triều Tiên khi sang phía bên kia lại là thứ xa xỉ phẩm mà không phải người dân miền Bắc nào cũng được ăn. Ở đất nước này không có ai béo cả, đơn giản vì tất cả đều gầy (có lẽ trừ lãnh tụ Kim Jong Un).
Cũng còn một ngoại lệ nữa, đấy chính là Việt Nam. Trước năm 1975, Bắc Việt Nam rất nghèo, còn Nam Việt Nam giàu có. Sau khi miền Bắc chiếm được miền Nam, hay nói cho dễ nghe hơn là bắt miền Nam phải hòa cùng với mình làm một, bắt miền Nam phải đi theo con đường của mình, thì cả 2 miền đều nghèo, hay nói cách khác là miền Nam cũng nghèo theo miền Bắc.
Ấy thế mà sau bao nhiêu năm, ảnh hưởng của “đế quốc Mỹ” vẫn còn sót lại ở miền Nam. Sài Gòn (nay gọi là thành phố Hồ Chí Minh) đóng góp gần 1 phần 3 tổng thu ngân sách cả nước, số đóng góp của 1 thành phố này cao hơn nhiều so với 46 tỉnh thành cộng lại (cả nước có 63 tỉnh). Cả nước có 1 triệu doanh nghiệp, thì thành phố Hồ Chí Minh góp tới 500 ngàn.
Ngoài ra, ở phương Bắc cũng còn một số trường hợp đặc biệt, đó là nước Nga, và kể cả Trung Quốc.
Đất nước có thủ đô Bắc Kinh tuy có tổng GDP lớn (do đông dân) nhưng hoàn toàn không phải là vùng đất giàu có, văn minh và đáng sống như phần lãnh thổ của họ ở phía Nam như Hồng Kông hay Đài Loan.
Còn về nước Nga, Cựu Tổng thống Israel Shimon Peres trong cuộc gặp cuối cùng với Vladimir Putin đã nói thẳng rằng: nước Nga chẳng có gì cả, ngoài St. Petersburg và Moscow chỉ như một cái tủ kính trưng bày, những phần còn lại của Nga chẳng khác nào đất nước Nigeria, nhưng phủ đầy tuyết.
Những ngoại lệ kể trên đều là những nước Cộng sản hoặc cựu Cộng sản nhưng vẫn độc tài. Vì sao Cộng sản kéo tụt người ta lại, xin để vào một bài khác. Còn bây giờ tóm lại: vị trí địa lý quan trọng thật, nhưng hóa ra vẫn thua thể chế chính trị!
* Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á Châu Tự Do
Thẩm phán bác đơn kiện của Manafort
liên quan tới cuộc điều tra Nga
Một thẩm phán liên bang hôm 27/4 bác bỏ vụ kiện dân sự do cựu quản lý chiến dịch tranh cử của Tổng thống Mỹ Donald Trump, Paul Manafort, đệ đơn phản đối cuộc điều tra của Công tố viên đặc biệt Robert Mueller, nói rằng những lo ngại của ông có thể được giải quyết trong quá trình tố tụng hình sự.
Theo lệnh của tòa án, Thẩm phán Tòa án địa hạt Hoa Kỳ Amy Berman Jackson nói nguyên tắc pháp lý đã chỉ rõ rằng bị đơn không thể đệ đơn kiện kiểu này để nhằm phá vỡ các thủ tục hình sự.
Ông Manafort đang phải đối mặt với hai cáo buộc âm mưu chống lại Hoa Kỳ và các tội khác. Không có tội trạng nào liên quan trực tiếp đến công việc mà ông đã làm trong chiến dịch của ông Trump, và ông đã tìm cách để họ bị sa thải.
Ông là một trong 22 cá nhân và tổ chức bị ông Mueller buộc tội cho đến nay, và ông không nhận tội. Vụ kiện dân sự của ông trực tiếp thách thức thẩm quyền đã được trao cho ông Mueller.
“Một vụ kiện dân sự không phải là cách thích hợp để giải quyết vấn đề về những gì mà công tố viên đã làm trong quá khứ hoặc hướng tới trong tương lai”, thẩm phán Berman viết, và thêm rằng ông Manafort sẽ có “cơ hội để phản đối bất kỳ khiếm khuyết nào trong quá trình truy tố tại phiên tòa xét xử, hoặc kháng cáo trực tiếp”.
Phe Cộng hòa Hạ viện: Nga can thiệp bầu cử,
Trump không thông đồng
Nga đã tiến hành một chiến dịch tác chiến thông tin để phá rối cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016, nhưng không có bằng chứng cho thấy ban vận động tranh cử của Tổng thống Donald Trump thông đồng với Moscow, các nghị sĩ Đảng Cộng hòa thuộc một ủy ban của Quốc hội nói trong một bản báo cáo công bố hôm thứ Sáu.
Những kết luận của phe Cộng hòa chiếm đa số trong Ủy ban Tình báo Hạ viện Hoa Kỳ đã ngay lập tức bị phe Dân chủ thiểu số phản bác sau một năm tranh cãi gay gắt trong một ủy ban có nhiệm vụ giám sát các cơ quan tình báo trong tinh thần lưỡng đảng. Bất chấp sự phản đối của phe Dân chủ, phe Cộng hòa đã biểu quyết vào tháng 3 chấm dứt cuộc điều tra của ủy ban về can thiệp bầu cử.
Ông Trump, người theo Đảng Cộng hòa, đã chớp lấy bản báo cáo 253 trang này và đăng các kết luận của nó lên Twitter. Ông nhắc lại quan điểm của ông rằng cuộc điều tra của Nga là một sự truy bức chính trị và phải chấm dứt ngay, mặc dù vẫn đang có các cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt Hoa Kỳ và các ủy ban Quốc hội khác.
Ông Trump đã nhiều lần phủ nhận chiến dịch tranh cử của ông nhận sự trợ giúp từ Moscow. Điện Kremlin thì phủ nhận can thiệp vào cuộc bầu cử.
Báo cáo bị bôi đen nhiều chỗ của phe Cộng hòa chứa rất ít thông tin mới về sự can thiệp bầu cử của Nga hoặc những liên lạc của đội ngũ của ông Trump với Nga.
Nhưng nó chỉ trích một loạt những cá nhân và cơ quan về phản ứng của họ đối với vụ can thiệp bầu cử.
Phản ứng của tổng thống Mỹ khi đó là Barack Obama đối với hành động của Nga là chưa thỏa đáng, báo cáo nói, trong khi thông báo của FBI gửi cho các nạn nhân bị tấn công tin tặc là “không đầy đủ.”
Báo cáo nói rằng ban vận động Trump lẽ ra không nên tổ chức một cuộc gặp mặt vào tháng 6 năm 2016 tại tòa nhà Trump Tower với những người Nga tuyên bố họ có thông tin gây tổn hại về ứng cử viên Đảng Dân chủ Hillary Clinton, và cũng không nên ca ngợi và giao tiếp với WikiLeaks, tổ chức đã công bố những tài liệu bị Nga đánh cắp.
Tương tác với WikiLeaks là “hết sức phản cảm và không nhất quán với lợi ích an ninh quốc gia của Hoa Kỳ,” báo cáo nói.
Trong một tin tức riêng biệt, luật sư người Nga tham dự cuộc gặp gỡ tại tòa nhà Trump Tower, Natalia Veselnitskaya, cho biết trong một cuộc phỏng vấn được phát sóng hôm thứ Sáu với NBC News rằng bà có quan hệ với chính phủ Nga, báo The New York Times đưa tin.
“Tôi là một luật sư, và tôi là một người mật báo,” bà được dẫn lời nói trong cuộc phỏng vấn của NBC.
Nga từ nhiều năm qua đã tiến hành chiến tranh thông tin ở Châu Âu, điều hành các hoạt động trên mạng, ủng hộ các đảng chính trị ngoài rìa và nhắm mục tiêu vào những nhóm dân chúng bất mãn để gieo rắc bất hòa, ủy ban của Hạ viện nói.
Trong chiến dịch tranh cử ở Mỹ, báo cáo cho biết Twitter đã xác định 36.746 tài khoản tự động và 2.752 tài khoản do con người điều hành liên quan đến các nỗ lực của Nga. Các hoạt vụ người Nga đã sử dụng quảng cáo được trả tiền trên Facebook để tiếp cận 5 triệu người Mỹ.
Các nghị sĩ Dân chủ trong Ủy ban Tình báo Hạ viện công bố một báo cáo dài 98 trang của riêng họ, cáo buộc báo cáo của phe Cộng hòa “phản ánh sự thiếu nghiêm túc và thiếu quan tâm tới việc truy tìm sự thật.”
“Trong suốt cuộc điều tra này, các thành viên Cộng hòa của ủy ban đã chọn không điều tra nghiêm túc – hoặc thậm chí không xem những bằng chứng về sự thông đồng sờ sờ trước mắt,” nghị sĩ Dân chủ hàng đầu của ủy ban, Adam Schiff, nói trong một phát biểu hôm thứ Sáu.
Ông Schiff nói rằng phe Dân chủ sẽ tiếp tục cuộc điều tra riêng của họ và tuần này “đã nhận những tài liệu mới từ một nhân chứng quan trọng khác.” Ông không cung cấp thêm chi tiết.
Ủy ban Tình báo Thượng viện đang tiến hành cuộc điều tra riêng của họ về Nga và cuộc bầu cử năm 2016.
Dự luật Thượng viện bảo vệ công tố viên đặc biệt
Ủy ban Tư pháp Thượng viện Hoa Kỳ vừa thông qua một dự luật nhằm bảo vệ công tố viên đặc biệt Robert Mueller, để tránh trường hợp ông bị sa thải một cách tùy tiện. Ông Mueller đang điều tra về vai trò của Nga, can thiệp vào cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016.
Được sự hậu thuẫn của đảng Dân chủ và bốn đảng viên đảng Cộng hòa, dự luật thông qua hôm 26/4 sẽ luật hóa các quy định của Bộ Tư pháp, xác định chỉ Bộ trưởng tư pháp hoặc người được bộ trưởng ủy quyền mới có thể sa thải công tố viên đặc biệt, nếu chứng minh được là công tố viên đặc biệt có “hành vi sai trái, không hoàn thành nhiệm vụ, mất năng lực, có xung đột lợi ích hoặc các nguyên nhân cụ thể khác”.
Thượng nghị sĩ Orrin Hatch (đảng Cộng hòa) phát biểu: “Sa thải ông Mueller sẽ gây sóng gió và làm cho nghị trình của chính quyền khựng lại. Sa thải ông thậm chí có thể dẫn đến việc luận tội người chịu trách nhiệm. Tôi nghĩ chúng ta hoàn toàn đúng đắn khi đánh đi một thông điệp mạnh mẽ tới Tổng thống, khuyến cáo ông chớ có sa thải ông Robert Mueller”.
Tuy thể hiện lập trường mạnh mẽ ủng hộcông tố viên đặc biệt Robert Mueller, người thường xuyên bị Tổng thống Donald Trump và một số đảng viên Cộng hòa công kích, dự luật này khó có thể trở thành luật trước sự chống đối của đảng Cộng hòa.
Những người ủng hộ dự luật bảo vệ công tố viên đặc biệt ca ngợi quyết định đó như một chiến thắng của pháp quyền, nói rằng dự luật đó sẽ gửi đi thông điệp nhắc nhở rằng tổng thống không có quyền vô hạn.
https://www.voatiengviet.com/a/du-luat-thuong-vien-bao-ve-cong-to-vien-dac-biet/4367635.html
Úc, Canada
điều máy bay quân sự theo dõi tàu Triều Tiên
Thủ tướng Úc Malcolm Turnbull hôm thứ Bảy cho biết nước này sẽ điều một máy bay tuần tra quân sự để theo dõi các tàu của Triều Tiên bị nghi chuyển hàng cấm thách thức các chế tài của Liên Hiệp Quốc.
Canada cũng dự định điều máy bay tuần tra cho các hoạt động như vậy, và các máy bay do thám từ cả hai nước này sẽ được đặt tại căn cứ không quân Kadena của quân đội Mỹ trên đảo Okinawa của Nhật Bản, chính phủ Nhật Bản cho biết trong một thông cáo riêng.
Các thông báo này được đưa ra một ngày sau khi hai nhà lãnh đạo của Triều Tiên và Hàn Quốc cam kết tại một hội nghị thượng đỉnh lịch sử rằng hai nước sẽ nỗ lực hoàn toàn giải trừ hạt nhân bán đảo Triều Tiên.
Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ Donald Trump, người cũng sắp hội kiến lãnh tụ Triều Tiên Kim Jong Un, nói ông sẽ duy trì áp lực đối với Bình Nhưỡng thông qua các chế tài trong một nỗ lực nhằm kiềm chế các chương trình phi đạn và hạt nhân của Triều Tiên.
Úc, một đồng minh trung thành của Mỹ, cũng hứa sẽ duy trì áp lực kinh tế và ngoại giao đối với Triều Tiên.
“Chúng tôi có các máy bay do thám P-8A sẽ hoạt động trong khu vực này để theo dõi sự tuân hành các chế tài, và đó là một phần trong sự hợp tác của chúng tôi với các đối tác trong việc thực thi các chế tài đó của Liên Hiệp Quốc,” ông Turnbull nói trong một cuộc họp báo.
“Chuyện đang xảy ra là các chế tài đã bị né tránh bằng cách chuyển vật liệu từ tàu này sang tàu kia… Tăng cường giám sát thêm khu vực này tạo điện kiện phát hiện ra hoạt động này và, tất nhiên, những ai tham gia làm việc này để buộc họ chịu trách nhiệm.”
Ông Turnbull và Ngoại trưởng Julie Bishop cho biết áp lực phải được duy trì đối với Triều Tiên để đảm bảo bán đảo Triều Tiên được giải trừ hạt nhân.
Hành động của Úc và Canada điều máy bay tuần tra được đưa ra sau khi một tàu chiến của Anh đến Nhật Bản trong tháng này để tham gia các nỗ lực giám sát việc thi hành các chế tài Liên Hiệp Quốc đối với Triều Tiên liên quan tới các chương trình hạt nhân và phi đạn của nước này.
https://www.voatiengviet.com/a/uc-canada-dieu-may-bay-quan-su-theo-doi-tau-trieu-tien/4369015.html
Cuộc chiến tình báo Đông-Tây lại quyết liệt
Le Courrier International tuần này chạy tựa « Đông-Tây, sự quay lại ồ ạt của các điệp viên ». Cuộc chiến tình báo đang ác liệt giữa Matxcơva, Luân Đôn và Washington, và vụ đầu độc điệp viên hai mang Skripal chứng tỏ mọi chuyện đều có thể xảy ra. Vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh ngay tại Berlin vào mùa hè năm ngoái chẳng hạn, cho thấy tình báo các nước toàn trị, mà đứng đầu là Nga, hiếm khi tôn trọng Nhà nước pháp quyền.
Bị phương Tây xao lãng sau chiến tranh lạnh
Theo báo Süddeutsche Zeitung của Đức được Le Courrier International dịch lại, chiến tranh lạnh kết thúc và Hồi Giáo cực đoan trỗi dậy, lâu nay đã làm châu Âu và Hoa Kỳ quên mất hình ảnh các điệp viên Nga lạnh lùng. Hình ảnh tượng trưng cho cái Ác không còn là lãnh đạo già nua Bộ Chính trị sẵn sàng nhấn nút nguyên tử, mà là giáo sĩ đạo Hồi dưới túp lều ở Afghanistan, với những lời lẽ đe dọa thế giới. Hồi Giáo hiểu rõ sức mạnh của hình ảnh hơn là cộng sản.
Thực tế đã vượt xa hơn cả tưởng tượng vào hôm 11 tháng Chín năm 2001, khi Al Qaida tấn công ngoạn mục vào nước Mỹ ngay trước các ống kính truyền hình. Tình báo Mỹ sau đó đã chiến đấu với mối nguy này với các phương cách mà phương Tây vẫn chỉ trích Liên Xô : bắt cóc, tra tấn, giam cầm.
Vào thời đó, nước Nga hậu xô-viết vẫn không ngưng dọ thám phương Tây, nhưng cũng không gây lo ngại mấy. Chẳng hạn năm 2010, một mạng lưới 10 điệp viên Nga bị phát hiện tại Hoa Kỳ. Những người này đóng vai công dân bình thường, nhưng từ nhiều năm qua vẫn thu thập tin tức cho Matxcơva. Mỹ chỉ nhẹ nhàng cho trao đổi tù nhân, và một trong số các điệp viên Nga được trao trả là Anna Chapman sau đó rất thành công trên truyền hình Nga.
Nhưng từ khi ông Vladimir Putin dùng vũ lực sáp nhập Crimée và liên kết với nhà độc tài Syria, Bachar Al Assad, phương Tây cho rằng Nga có thể làm mọi thứ. Chính phủ Anh tin rằng chính ông Putin đã ra lệnh hạ độc điệp viên hai mang Skripal, nhất là ông còn tuyên bố « tất cả những kẻ phản bội sẽ nhận được kết cuộc đáng buồn ».
Những vụ ám sát như trong xi-nê
Đã có rất nhiều ví dụ ra tay tàn độc trong lịch sử. Năm 1959, nhà hoạt động chống cộng người Ukraina, Stepan Bandera đã bị ám sát tại Munich bằng một khẩu súng đặc biệt, phun chất độc cyanure vào mặt. Năm 1978, KGB và tình báo Bungari ám sát nhà ly khai Georgi Markov, bằng cách dùng một cây dù có chứa chất độc ricine chích vào bắp chân ông này, trên một chiếc cầu ở Luân Đôn. Năm 1981, mật vụ Đức Stasi tìm cách ám hại nhà đối lập Wolgang Welsch, với việc rắc chất thallium lên món thịt bò viên của ông.
Thật ra các cơ quan tình báo khác như Mossad đã từng trừ khử hàng trăm nghi can khủng bố, còn chiến dịch tiêu diệt Osama Bin Laden ở Pakistan cũng đi vào huyền thoại, được dựng thành phim (Zero Dark Thirty). Tuy nhiên khác với phương Tây, tình báo ở phương Đông chủ yếu được dùng đến để diệt đối lập.
Sau thời kỳ Stalin, ban lãnh đạo Liên Xô đã đặt cơ quan tình báo dưới quyền kiểm soát của Đảng và Bộ Chính trị, nhằm tránh khả năng một cá nhân sử dụng bừa bãi. Nhưng đến thời Putin, nhà độc tài xuất thân từ KGB, thì chẳng ai có quyền giám sát ông.
Tại Hoa Kỳ, sau khi thất bại trong âm mưu ám sát Fidel Castro thập niên 50, CIA đã từ bỏ phương cách này. Nhưng tất cả trở lại như cũ sau sự kiện ngày 11 tháng Chín. Tổng thống Barack Obama bắt đầu mở rộng cuộc chiến máy bay không người lái, tuy vẫn giới hạn ở việc trừ khử những tên khủng bố là mối nguy hiểm trước mắt.
Tình báo thế kỷ 21 và vai trò điệp viên
Tính chất bất nhân của cơ quan tình báo thuộc các Nhà nước toàn trị còn nằm ở những « chiếc bẫy êm ái » – quyến rũ đối tác và chấp nhận quan hệ tình dục – mà Nga đang giữ chức vô địch. Frederick Hitz, một cựu thanh tra CIA giải thích : « Có rất ít cơ quan tình báo phương Tây có thể nói với các công dân rằng thân thể của họ thuộc về Nhà nước ».
Ngày nay có nhất thiết phải ngủ với kẻ thù để moi thông tin hay không ? Đối với các cơ quan tình báo, những đảo lộn lớn nhất liên quan đến công nghệ hơn là ý thức hệ. Tại sao phải dụ dỗ ai đó lên giường, khi có thể đánh cắp được các bí mật của người đó trong điện thoại ? Sao lại phải gây nguy hiểm cho tính mạng điệp viên, khi có thể tiêu diệt kẻ địch bằng máy bay không người lái ?
Theo tờ báo Đức, hai nhiệm vụ chính của tình báo : thu thập thông tin và ám sát, ngày càng ít cần đến con người. Nếu robot và các máy bay không người lái được huy động mạnh mẽ, thì những bộ phim trinh thám sắp tới có nguy cơ bị mất đi nhân tố quan trọng nhất : đó là bản thân điệp viên.
Bungari, con cờ của Nga tại châu Âu
Cũng liên quan đến Nga, tuần báo L’Obs có bài điều tra « Bulgari, con tốt của Matxcơva ». Đặc phái viên của tờ báo tại Sofia cho biết Nga đang âm thầm dệt nên mạng lưới của mình tại đất nước nhỏ bé vùng Balkan, năm nay là chủ tịch luân phiên Liên Hiệp Châu Âu.
Năm 2007 khi Bulgari, quốc gia bị bỏ quên suốt nửa thế kỷ sau bức màn sắt, gia nhập vào Liên Hiệp Châu Âu (EU), đại sứ Nga ở Bruxelles đã thốt lên : « Đây sẽ là con ngựa thành Troie của chúng ta tại châu Âu ». Nhà báo điều tra Hristo Hristov than thở : « Một trong những mục tiêu chiến lược của Putin là chia rẽ, làm yếu đi và sau đó phá hủy EU, chủ yếu dựa vào Bulgari. Nếu Nga thành công, và không loại trừ giả thiết này, thì đất nước chúng tôi sẽ lại rơi vào tay Matxcơva ».
Liên Xô từ lâu đã nhúng tay vào chính trị Bulgari, hy vọng nước này sẽ trở thành nước cộng hòa thứ 16 thuộc Liên Xô. Sau khi Liên Xô sụp đổ 1989, những người của Nga trong hậu trường vẫn còn đó, đóng vai doanh nhân, giựt dây các hoạt động chính trường. Một câu nói phổ biến tại Bulgari : « Tại nhiều Nhà nước, có sự hiện diện của mafia, nhưng ở Bulgari, chính mafia sở hữu Nhà nước ».
Hồi kết của Mùa Xuân Miến Điện
Về châu Á, Le Monde Diplomatique thất vọng trước « Hồi kết của Mùa Xuân Miến Điện ». Hai năm sau khi đảng của bà Aung San Suu Kyi lên nắm quyền, tự do ngôn luận đang bị bóp nghẹt ở Miến Điện ; đặc biệt cấm kỵ là chủ đề bang Arakan, nơi quân đội đang bị cáo buộc là thanh lọc chủng tộc đối với người Rohingya.
Theo tờ báo, vụ xử hai nhà báo Reuters là cảnh báo cho giới báo chí. Tháng 6/2017, tổng biên tập nhật báo The Voice và một nhà bình luận của báo này bị bắt giam vì chế giễu giới quân đội, bốn tháng sau mới được thả. Cùng thời kỳ này, ba nhà báo khác bị bắt giam hai tháng ở bang Shan sau khi tiếp xúc một nhóm thiểu số nổi dậy. Tháng 10/2017, hai phóng viên kênh truyền hình Thổ Nhĩ Kỳ TRT cùng với người thông dịch và tài xế phải ngồi tù hai tháng, chỉ vì dùng thiết bị bay để làm phóng sự gần trụ sở Quốc Hội.
Một làn gió lạnh giá đã thổi vào « Mùa Xuân Miến Điện ». Hồi thời ông Thein Sein, hàng loạt tù nhân chính trị được trả tự do, kiểm duyệt được bãi bỏ, chính quyền cho phép ra báo tư nhân độc lập. Rẩt nhiều tờ báo của người Miến Điện lưu vong như The Irrawaddy đã trở về đặt trụ sở trong nước. Việc cựu lãnh tụ đối lập Aung San Suu Kyi lên nắm quyền đã mang lại rất nhiều hy vọng. Lawi Weng, phóng viên chuyên viết về xung đột sắc tộc của The Irrawaddy cho biết : « Điều mà tôi không hề chờ đợi là bị bắt khi về nước ». Năm ngoái, nhà báo từng ủng hộ đảng của bà Suu Kyi ngay từ đầu, đã bị tống giam hai tháng vì một bài phóng sự ở bang Shan.
Mỹ cố chận bước Trung Quốc trong chiến tranh công nghệ
Cũng liên quan đến châu Á, Le Point nhận xét « Hoa Kỳ và Trung Quốc đang tiến đến chiến tranh công nghệ », mà vị trí hàng đầu về trí thông minh nhân tạo, vũ khí kỹ thuật số được coi trọng hơn là khía cạnh thương mại.
Khi được gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) năm 2001, Trung Quốc đã tận dụng mọi thuận lợi được dành cho, nhưng lại từ chối mở cửa thị trường nội địa, đánh cáp công nghệ nước ngoài, đặt đồng nhân dân tệ dưới giá trị thật. Donald Trump đã trả đũa qua việc tìm cách chặn đứng tham vọng ngoi lên đứng đầu về công nghệ : 1339 mặt hàng bị đánh thuế hải quan cao chủ yếu mang lại giá trị tăng thêm, và 40-90% là công nghệ cao.
Tuy chậm, nhưng phản đòn của Mỹ là đúng đắn. Các tập đoàn Baidu, Alibaba, Tencent, Huawei và ZTE đang đe dọa nghiêm trọng GAFAM (Google, Apple, Facebook, Amazon, Microsoft), nhất là trong các nghiên cứu về trí tuệ nhân tạo. Vũ khí Trung Quốc đang cạnh tranh với phương Tây, không chỉ nhờ điều kiện chính trị dễ dãi và tín dụng, mà đang hướng về các công nghệ cao phức tạp như hỏa tiễn, chiến đấu cơ JF-17, máy bay vũ trang không người lái, và tiềm thủy đĩnh tấn công.
Cách mạng Syria : Chẳng đặng đừng
Nhìn sang Trung Đông, Le Courrier International trích dịch bài báo của Syria TV, đặt vấn đề « Nếu đừng có cuộc cách mạng Syria… ». Người dân Syria đã kiên nhẫn chờ đợi suốt 40 năm qua, chịu đựng đàn áp chưa từng thấy trước khi nổi dậy. Theo tờ báo, trách móc họ về hậu quả cuộc chiến có nghĩa là miễn xá cho những tội ác của chế độ Damas.
« Lẽ ra đừng nên có cuộc cách mạng », hàng triệu người Syria và Ả Rập đều nói như thế. Nửa triệu người Syria đã chết, hai triệu người bị thương, 11 triệu người sơ tán và di tản…sau bảy năm chiến tranh. Lý lẽ này dựa trên tình cảm, nhưng chế độ Assad và những kẻ ủng hộ cũng dựa vào đó để đổ lỗi cho người dân Syria đã khơi dậy cuộc cách mạng.
Những người trách cứ quên rằng từ khi Hafez Al Assad (cha của tổng thống đương nhiệm Bachar Al Assad) lên nắm quyền năm 1970, người Syria đã cân nhắc rất nhiều lần. Hơn 40 năm qua, họ đã chấp nhận « chịu nhục còn hơn xuống mồ ». Dân Syria đã kềm chế không nổi dậy vào lúc ông Hafez chết năm 2000, rồi năm 2005 khi quân Syria rút khỏi Liban. Chính vì sự ức hiếp quá mức (bắn xối xả vào dân thường) ở Deraa, rồi Homs và ngoại ô Damas, đã làm giọt nước tràn ly. Nói cách khác, chính chế độ Damas đã « sản xuất » ra cuộc cách mạng Syria.
Israel hùng mạnh sau 70 năm lập quốc
Cũng tại Trung Đông, Le Point trong chuyên đề « Một Israel mới » nhấn mạnh, mặc cho môi trường thù địch bao quanh, và vấn đề Palestine chưa được giải quyết, chỉ trong vòng 70 năm qua, Nhà nước Do Thái đã trở thành một cường quốc kinh tế và quân sự, và là thung lũng Silicon của vùng Cận Đông.
Dù khi lập quốc, CIA dự báo Nhà nước non trẻ theo kiểu xã hội chủ nghĩa này chỉ tồn tại được hai năm, nhưng nay Israel lại trở thành hình mẫu tư bản, với quân đội tinh nhuệ được trang bị tận răng. Từ 650.000 người Do Thái ban đầu, nay dân số lên đến 8,84 triệu người. Nhà nước không có nguồn lợi thiên nhiên, không tiền, nay đứng hàng đầu về công nghệ cao, tăng trưởng kinh tế năm ngoái lên đến 3,3%, thất nghiệp chỉ gần 4,3%.
Về chỉ số phát triển con người theo Liên Hiệp Quốc, Nhà nước Do Thái nằm trong số 20 quốc gia hàng đầu, trước cả Pháp, Bỉ, Ý. Chưa có Nhà nước nào thành lập từ phong trào phi thực dân hóa trong thế kỷ 20 lại trở thành một quốc gia phát triển đồng thời lại dân chủ như thế. Tuy nhiên, kẻ thù của Israel rất nhiều, và 70 năm tới không phải là lúc Tel Aviv ngủ quên trên thắng lợi.
Xã hội Trung Quốc : Phản đề của chủ nghĩa Marx 200 năm sau
Về lịch sử, tác giả Nicolas Bouzou trên L’Express bàn về « Karl Marx, hai thế kỷ sau ».
Karl Marx sinh ra cách đây đúng hai trăm năm, vào ngày 05/05/1818 ở Trèves, một thành phố xinh đẹp và sạch sẽ đúng kiểu Đức. Khi tác giả Bouzou đến thăm ngôi nhà cũ nơi Marx sinh ra, ông gặp nhiều khách du lịch Trung Quốc. Họ nói rằng muốn chứng tỏ với chính quyền là mình gắn bó với chủ nghĩa mác-xít, trong trường hợp bị Nhà nước giám sát Nhưng theo ông Bouzou, chính Trung Quốc mới là đất nước đi ngược lại với lý thuyết của ông tổ cộng sản.
Cho dù xuất hiện nhiều người giàu, chính những người vô sản được hưởng lợi từ cải cách của Đặng Tiểu Bình : tỉ lệ người cực nghèo từ 80% trong thập niên 80 chỉ còn 10%. Chủ nghĩa tư bản Trung Quốc đã gây ra nhiều bất bình đẳng, nhưng không hề dẫn đến một xã hội không giai cấp. Còn Nhà nước không hề biến mất như dự báo của Marx, mà chưa bao giờ mạnh mẽ như thế, thậm chí toàn trị.
Chinh phục Hỏa tinh ?
L’Express nhìn lên không gian đăng ảnh hành tinh đỏ với dòng tựa « Mục tiêu Hỏa tinh ! », với kịch bản chinh phục vào năm 2024, và vấn đề làm thế nào có thể sống được trên hành tinh này.
Hơn một chục phi hành gia đã đặt chân lên Mặt Trăng, Nga và Mỹ sau đó nhìn sang Hỏa tinh. Những hình ảnh đầu tiên của hành tinh đỏ được tàu thăm dò Viking gởi về từ năm 1976, tức là cách đây hơn 40 năm ! Nhưng ngày nay những người dưới 50 tuổi chủ yếu biết được các cuộc chinh phục không gian thông qua các bộ phim viễn tưởng.
Pháp : Emmanuel Macron, một năm sau
Về nước Pháp, « Đã một năm qua, Macron trị vì với những ai », đó là tựa chính của tuần san L’Obs. Chỉ trong vòng một năm, tân tổng thống Pháp đã thiết lập được uy quyền thực sự, hầu như một mình quyết định các chính sách. Nhưng bên cạnh các cố vấn thân cận của Emmanuel Macron, còn những ai có thể gây ảnh hưởng, ai được ơn mưa móc, mạng lưới của Macron là gì ? Tờ báo dành nhiều trang cho chủ đề này.
Trên lãnh vực đối ngoại, L’Express chú ý chuyến thăm Hoa Kỳ vừa qua của tổng thống Pháp – chuyến công du cấp nhà nước đầu tiên kể từ khi ông Donald Trump bước vào Nhà Trắng – với bài viết « Macron rất Mỹ ». Emmanuel Macron từng tu nghiệp nhiều lần tại Hoa Kỳ, hiểu biết về nước Mỹ hơn nhiều người tưởng. Quan hệ giữa hai nhà lãnh đạo Pháp-Mỹ thắm thiết chưa từng thấy, nhưng theo nhà báo Chris Whipple cảnh báo : « Trump rất dễ chán người khác ».
Tờ báo cũng ghi nhận, trong cuộc họp báo sau khi không kích Syria, tổng tham mưu trưởng quân đội Hoa Kỳ Joseph Dunford đứng ngay bên phải bộ trưởng Quốc Phòng James Mattis, còn bên trái là tướng Pháp Jean-Pierre Montégu, tùy viên quân sự ở Washington. Đồng nhiệm Anh đứng xa hơn một chút. Bộ trưởng Mỹ khi phát biểu cũng đặt Pháp đứng trước Anh. Luân Đôn, đồng minh bao nhiêu năm qua của Hoa Kỳ có lẽ cũng chạnh lòng. Nhưng rõ ràng là sự tham gia tích cực của Pháp đã khiến người Mỹ nhìn Paris bằng cặp mắt khác hẳn.
http://vi.rfi.fr/quoc-te/20180428-cuoc-chien-tinh-bao-dong-tay-lai-quyet-liet
“Cháy hàng” món mì lạnh
phục vụ thượng đỉnh Liên Triều
Ông chủ tiệm mì Nampo Myeonok ở Seoul, Hàn Quốc, liên tục thông báo với khách hàng là « hết món mì Pyongyang naengmyeon », đặc sản của Bắc Triều Tiên được phục vụ trong thượng đỉnh Liên Triều ngày 27/04/2018.
Đoàn người vẫn rồng rắn, kiên nhẫn chờ trước cửa tiệm mì vì « phải chờ khoảng 40 phút » mới chuẩn bị xong món mì lạnh, được ăn kèm với rau xanh và thịt. Người ta phải dùng kéo để cắt những sợi mì dài làm từ hạt kiều mạch để dễ ăn hơn.
Được bếp trưởng Okryu-gwan của một nhà hàng nổi tiếng ở Bình Nhưỡng chuẩn bị theo yêu cầu của Kim Jong Un, món đặc sản « đã gây ấn tượng cho những người tham gia » thượng đỉnh, theo cơ quan thông tấn KCNA của Bắc Triều Tiên.
Thực ra, món mì lạnh Pyongyang naengmyeon đã được biết đến ở Hàn Quốc nhưng nhờ thượng đỉnh Liên Triều lại nổi lên như cồn và nhờ những bức ảnh đăng trên Instagram với hashtags #summit và #peacenaengmyeon.
Tại tiệm mì Nampo Myeonok, Kim Tae Hun, một khách hàng, giải thích món ăn này khiến anh cảm thấy « gần gũi hơn » với người dân Triều Tiên sống bên kia đường phân định chia rẽ hai miền từ năm 1953. Tuy nhiên, với anh, dung hòa về ẩm thực không có nghĩa là « thống nhất » : « Cá nhân tôi nghĩ rằng miền Nam và Bắc Triều Tiên nên cùng tồn tại, hơn là thống nhất, với điều kiện là sống trong hòa bình và công nhận nhau ».
Tại thượng đỉnh diễn ra ngày 27/04 tại khu vực phi quân sự Bàn Môn Điếm, lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un và tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In đã cam kết duy trì hòa bình và phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên.
http://vi.rfi.fr/chau-a/20180428-chay-hang-mon-my-lanh-phuc-vu-thuong-dinh-lien-trieu
Miến Điện: Bạo lực tái phát ở miền Bắc,
hàng nghìn người chạy lánh nạn
Các cuộc đối đầu giữa quân đội Miến Điện và lực lượng nổi dậy lại bùng phát ngày 27/04/2018 ở miền bắc xa xôi của nước này. Một nhân viên của Liên Hiệp Quốc cho biết vài nghìn người dân đã phải chạy lánh nạn.
Phát biểu với AFP, ông Mark Cutts, giám đốc Văn phòng Điều phối Hoạt động Nhân đạo của Liên Hiệp Quốc (OCHA), cho biết có thêm hơn 4.000 người đã phải sơ tán trong vòng ba tuần nay ở bang Kachin và rất nhiều người vẫn bị kẹt lại trong vùng xảy ra xung đột nằm ở cực bắc Miến Điện, giáp biên giới với Trung Quốc.
Văn phòng OCHA chưa kiểm chứng được thông tin cho rằng một số thường dân có thể bị thiệt mạng trong những cuộc giao tranh gần đây.
Ngoài hơn 4.000 phải sơ tán, còn phải kể đến 15.000 người bỏ xứ từ đầu năm 2018 và hơn 90.000 người đang sống trong các lán trại được dựng tại bang Kachin và Shan từ khi thỏa thuận ngừng bắn giữa quân đội chính phủ và Phong trào Kachin độc lập bị cắt đứt năm 2011. Các nhóm vũ trang thuộc tộc người thiểu số luôn đòi có thêm quyền tự trị và kiểm soát khu vực này.
Phái đoàn Liên Hiệp Quốc đến Bangladesh gặp người Rohingya
Ngày 28/04/2018, một phái đoàn của 15 nước thành viên Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc đã đến Cox Bazar, Bangladesh, nơi có khoảng 700.000 người tị nạn Rohingya đang lánh nạn. Theo dự kiến, phái đoàn Liên Hiệp Quốc sẽ thảo luận với chính quyền địa phương về cuộc khủng hoảng và thăm một số trại tị nạn ở đây vào Chủ Nhật 29/04.
Theo AP, ngoại trưởng Bangladesh Khurshed Alam đánh giá chuyến thăm của phái đoàn Liên Hiệp Quốc « rất quan trọng » để gia tăng sức ép đối với chính sách hồi hương người Rohingya của chính quyền Miến Điện.
Vào tháng 12/2017, Bangladesh và Miến Điện đã thống nhất về chương trình hồi hương của người Rohingya, bắt đầu từ tháng 01/2018, tuy nhiên quá trình này vẫn bị trì hoãn.
Nga-Iran-Thổ Nhĩ Kỳ
tìm giải pháp cho Syria ở Matxcơva
Ngoại trưởng ba nước Nga, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ họp tại Matxcơva ngày 28/04/2018 nhằm tái khởi động việc tìm ra giải pháp cho cuộc xung đột ở Syria.
Cả ba nước đều đóng vai trò quan trọng trên chiến trường Syria, kiêm các nước bảo trợ cho tiến trình Astana. Nga và Iran ủng hộ chế độ Damas, còn Thổ Nhĩ Kỳ ủng hộ lực lượng nổi dậy Syria.
Theo thông cáo của bộ Ngoại Giao Thổ Nhĩ Kỳ, được AFP trích dẫn, cuộc gặp tại Matxcơva sẽ « tập trung trên mọi phương diện hợp tác được thực hiện trong khuôn khổ tiến trình Astana và nêu rõ các chặng có thể được quyết định ngay từ bây giờ ».
Ngoài đề cập đến tình hình nhân đạo tại Syria, bộ Ngoại Giao Nga cũng nhấn mạnh : « Cung cấp hỗ trợ cho dân tộc Syria không được đi kèm với mục đích chính trị ».
Thượng đỉnh Nga, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ lần gần đây nhất diễn ra vào đầu tháng 04/2018 tại Ankara. Nguyên thủ ba nước đã cam kết hợp tác để đạt được « một thỏa thuận ngừng bắn lâu dài » tại Syria.
Trong khi đó, tiến trình đàm phán tái lập hòa bình cho Syria do Liên Hiệp Quốc bảo trợ đã bị đình chỉ từ nhiều tháng nay và không đạt được nhiều kết quả trong những lần họp trước đó.
http://vi.rfi.fr/quoc-te/20180428-nga-iran-tho-nhi-ky-tim-giai-phap-cho-syria-o-matxcova
Đức-Mỹ: Donald Trump không khoan nhượng
trước Angela Merkel
Chuyến thăm Mỹ chớp nhoáng của thủ tướng Đức Angela Merkel, đến Washington vào ngày 27/04/2018, đã không cho phép đạt tiến bộ nào trên các vấn đề gây bất đồng giữa Mỹ và Châu Âu : hồ sơ hạt nhân Iran và thương mại. Cuộc tiếp đón mà tổng thống Mỹ Donald Trump dành cho bà Merkel cũng lạnh nhạt hơn khi đón tổng thống Pháp, trong lúc kết quả chuyến thăm thì không hề khác, tức là ông Trump không tạo ra bất kỳ hy vọng nào về khả năng ông sẽ mềm dẻo hơn.
Thông tín viên RFI tại Washington, Anne Corpet, tường thuật :
Không ôm hôn, không thảm đỏ, Donald Trump đã chọn cách đơn giản để tiếp đón thủ tướng Đức, đến Mỹ để làm việc. Tổng thống Mỹ vẫn cứng rắn trên hồ sơ Iran, và cũng không thỏa hiệp trên hồ sơ thương mại, một hồ sơ gây lo ngại cho Châu Âu. Trên hồ sơ quốc phòng ông càng dứt khoát hơn.
Ông Trump cho rằng các đối tác NATO không cố gắng đúng mức : « Chúng tôi phải gánh vác nặng hơn nhiều so với mức phải làm. Tôi không nói riêng nước Đức, mà các nước khác phải chi trả thêm. Chúng tôi bảo vệ Châu Âu và phải chi nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào khác. NATO là một định chế tuyệt diệu, nhưng lại giúp Châu Âu nhiều hơn giúp chúng tôi. Tại sao chúng tôi phải trả phần lớn chi phí ? »
Thủ tướng Đức đã cố trấn an tổng thống Mỹ : « Chúng tôi đã làm rất nhiều trong những năm qua, có lẽ không nhanh như theo đánh giá của tổng thống Mỹ. Nhưng với tư cách thủ tướng Đức, tôi xin nói là chúng tôi đã có những bước quan trọng trong chiều hướng tốt và chúng tôi sẽ tiếp tục nỗ lực. Nếu có một cuộc chiến bùng lên trước cửa chúng tôi, chúng tôi không thể dựa vào người khác mà không có đóng góp của chính mình. Phần đóng góp này sẽ tăng trong những năm tới đây. »
Phần mà Đức dành cho chí phí quân sự sẽ đạt 1,3% GDP vào năm 2019, một tỷ lệ có tăng, nhưng vẫn còn xa mục tiêu 2% mà NATO quy định.
Thỏa thuận hạt nhân Iran
Về hồ sơ Iran, thủ tướng Đức đánh giá là thỏa thuận hiện nay « chưa đủ » để kềm hãm tham vọng của Iran.
Phát biểu trong cuộc họp báo chung với tổng thống Mỹ, bà cho rằng thỏa thuận JCPOA là một giai đoạn đầu góp phần làm chậm lại hoạt đông hạt nhân của Iran, nhưng trên quan điểm của Đức, thì thỏa thuận đó chưa đủ để kềm hãm tham vọng hạt nhân của Iran. Theo thủ tướng Đức, Châu Âu và Mỹ phải đồng quan điểm trên vấn đề này.
http://vi.rfi.fr/quoc-te/20180428-duc-my-donald-trump-khong-khoan-nhuong-truoc-angela-merkel
Thượng đỉnh ASEAN
nhấn mạnh đến đe dọa thánh chiến và thương mại
Thượng đỉnh ASEAN lần thứ 32 diễn ra ngày 28/04/2018 tại Singapore. Trong bài diễn văn khai mạc, thủ tướng nước chủ tịch luân phiên Lý Hiển Long nhấn mạnh đến mối đe dọa thật sự của tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo mà Đông Nam Á đang phải đối mặt, dù lực lượng thánh chiến này thất bại ở Trung Đông.
Trước lãnh đạo 10 nước thành viên ASEAN, thủ tướng Lý Hiển Long phát biểu : « Đông Nam Á là một khu vực hòa bình, nhưng những mối đe dọa này là có thực. Chúng ta vừa phải kháng cự những mối đe dọa truyền thống, vừa phải đối phó những mối đe dọa không theo quy ước như khủng bố và tấn công mạng ».
Chính vì vậy, trong bữa tối 27/04, trước phiên khai mạc chính thức, lãnh đạo của ASEAN đã quyết định tăng cường phối hợp trong lĩnh vực tấn công mạng. Theo AFP, lo ngại về các vụ tấn công tin học ngày càng tăng tại khu vực có nền kinh tế phát triển và công nghệ số tác động không ngừng trong cuộc sống hàng ngày của người dân.
Tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo thực hiện những vụ khủng bố đầu tiên tại Đông Nam Á vào năm 2016 bằng loạt tấn công ở Jakarta (4 người chết). Năm 2017, quân đội Philippines phải đối đầu với lực lượng thánh chiến thề trung thành với Daech ở Marawi.
Thủ tướng Singapore cũng cảnh báo về những rủi ro của bảo hộ mậu dịch và đánh giá căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc là « đáng quan ngại ». Vì vậy, theo ông Lý Hiển Long, ASEAN phải tăng cường hội nhập nền kinh tế của các nước thành viên và gia tăng hợp tác vì « nếu hành động đơn lẻ, các nước ASEAN sẽ khó có nhiều ảnh hưởng. Nhưng khi có tiếng nói chung, chúng ta có thể sẽ hiệu quả hơn ».
http://vi.rfi.fr/chau-a/20180428-thuong-dinh-asean-nhan-manh-den-de-doa-thanh-chien-va-thuong-mai