Tin khắp nơi – 06/11/2017
Donald Trump liệu có thất thế trước Tập Cận Bình ở châu Á?
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đến Nhật Bản, mở đầu vòng công du châu Á đầu tiên của ông. Ngoài hồ sơ nóng bỏng là vấn đề hạt nhân-tên lửa Bắc Triều Tiên, hầu hết các nhà phân tích đều cho rằng điều mà chủ nhân Nhà Trắng muốn đạt được là thuyết phục được các đồng minh và đối tác về quyết tâm và thực lực của Mỹ trong việc mang lại cho khu vực một đối trọng đáng tin cậy trước ảnh hưởng của Trung Quốc, đồng thời gây sức ép trên Bắc Kinh để tác động tốt trên hồ sơ Bắc Triều Tiên, và giành được một số lợi ích kinh tế.
Liệu ông Trump có được toại nguyện hay không? Đối với tờ báo có uy tín tại Anh Quốc, The Observer, câu trả lời nêu lên trong bài xã luận ngày 05/11/2017 rất rõ ràng : « Vừa thiếu kiến thức về quan hệ quốc tế, vừa hay phát biểu nóng vội, lại chủ trương « Nước Mỹ Trên Hết », tổng thống Mỹ khó gặt hái thành công trước một Tập Cận Bình thực tế. »
Theo tờ báo, hình ảnh « Con bò mộng trong một cửa hiệu đồ sứ » có lẽ rất phù hợp để mô tả chuyến đi Châu Á của Donald Trump.
Trong cuộc vận động tranh cử tổng thống vào năm ngoái, ông Trump đã lên giọng tỏ vẻ rất giận dữ đối với Trung Quốc, gọi Bắc Kinh là « kẻ thù », và tố cáo Trung Quốc « cướp đoạt »’ nước Mỹ với cung cách thương mại ăn cướp.
Một cách rất thản nhiên, ông còn gợi ý với Nhật Bản là nên trang bị vũ khí hạt nhân và nói với Hàn Quốc là nên trả thêm tiền công bảo vệ cho Mỹ. Ông đã cam kết xé bỏ thỏa thuận thương mại TPP, một lời hứa mà ông đã thực hiện. Ông cũng muốn diệt trừ mối đe dọa mà Bắc Triều Tiên đặt ra bằng mọi giá, kể cả bằng hành động quân sự.
Bất an trong khu vực do bất động tại Mỹ…
Đối với The Observer, cách hành xử của ông Trump tại Nhà Trắng đã làm cho vùng Châu Á Thái Bình Dương cảm thấy bất an, một phần có lẽ vì những gì ông không làm. Nhà Trắng một cách rất lạ lùng đã không đưa ra được một tầm nhìn và một chính sách cho một khu vực mà tất cả đều đồng thanh đánh giá là then chốt cho sự trù phú, an ninh của Mỹ ở thế kỷ 21 này.
Trump cho rằng chính sách ‘xoay trục sang Châu Á’ của Obama đã thất bại trong mục tiêu căn bản là quản lý và đóng khung ảnh hưởng địa chính trị đang bành trướng của Trung Quốc. Thế nhưng ông Trump đã không đưa ra được cái gì khác để thay thế. Những đồng minh lâu đời không còn biết một cách chắc chắn Mỹ đứng ở đâu nữa.
Điều mà ông Trump đã làm là gây thêm lo sợ và rối loạn. Cuộc đấu khẩu ngày càng leo thang giữa ông và lãnh đạo độc tài Bắc Triều Tiên đã thúc đẩy Bình Nhưỡng gia tăng nỗ lực trang bị hỏa tiễn mang đầu đạn hạt nhân và có khả năng bắn đến lãnh thổ Mỹ. Ông Trump đe dọa « hủy diệt hoàn toàn » quốc gia này, gợi lên bóng ma chiến tranh hạt nhân và gây lo ngại cho các bạn bè và đồng minh.
Hơn nữa, quan điểm cấp bách cần đến sự giúp đỡ của Trung Quốc trong việc trừng phạt Kim Jong Un đã đẩy ông Trump vào một mối quan hệ nhún nhường không bình thường với Tập Cận Bình, lãnh đạo hùng mạnh của Trung Quốc mà ông Trump sẽ gặp.
Lời cam kết trước đây của ông là lái quan hệ song phương Mỹ-Trung theo chiều hướng có lợi cho Mỹ một cách triệt để, đã bị thay thế bằng sự ve vuốt không lành mạnh. Gần đây ông gọi Tập Cận Bình là ‘Vua Trung Quốc’.
Trung Quốc sẽ nhượng bộ hình thức?
Tờ báo Anh chỉ trích không nể nang : Việc ông Trump thiếu tầm nhìn rõ ràng, tính huênh hoang, kiêu căng, cả tin, cùng với xu hướng dễ mất bình tĩnh của ông, đặt ra vấn đề cho phía chủ nhà Trung Quốc sẽ đón tiếp ông.
Đối với một người khách nhiều khiếm khuyết như thế, trên phương diện ngoại giao, sẽ không khó để đạt được những mong muốn tốt nhất. Nhưng mặt khác, nếu để ông Trump trở về tay trắng thì sẽ có nguy cơ gây thêm những vụ bùng nổ khó lường.
Cho nên các nhà quan sát dự đoán là ông Tập Cận Bình sẽ có một số nhượng bộ về thương mại có vẻ to tát, nhưng chủ yếu là mang tính chất hình thức, để thỏa mãn chương trình « Nước Mỹ Trên Hết » của ông Trump, cho phép ông khoe khoang một thành công lớn. Trung Quốc cũng có thể hứa giúp gây sức ép lên Bắc Triều Tiên, nhưng Bắc Kinh sẽ không đi xa hơn những biện pháp hiện hành.
Đây chính là kịch bản kết quả hạn hẹp mà các cố vấn của ông Trump đã ngầm đồng ý.
Trump: Thất bại cả về kinh tế lẫn chiến lược?
Theo The Observer, một kết quả như thế sẽ gác qua một bên, những vấn đề nhạy cảm, những vấn đề mà nếu không giải quyết, có thể biến thành ung nhọt và biến quan hệ cạnh tranh thành sự đối đầu.
Một vấn đề là thực tế không chút thoải mái đối với nền kinh tế Mỹ và người lao động Mỹ : Đó là Trung Quốc sẽ vẫn tiếp tục xuất khẩu sang Mỹ lượng hàng nhiều gấp 3 lần hàng nhập tư Mỹ. Tình trạng mậu dịch mất cân đối nặng nề đó là biểu tượng rõ nhất về đà vươn lên của Trung Quốc, và sự thụt lùi tương đối của Mỹ.
Một vấn đề nổi cộm khác là như vậy ông Trump đã thất bại trong việc xử lý nghiêm túc sự bành trướng quân sự của Trung Quốc ở Biển Hoa Đông và Biển Đông, cũng như không hiểu được hệ quả tiêu cực trên sự tin tưởng của Nhật Bản, Đài Loan, Indonesia và những nước khác vào cam kết hỗ trợ của Mỹ.
Trung Quốc thời Tập Cận Bình, người vừa được Đại Hội Đảng Cộng Sản mới đây mặc nhiên tôn lên thành lãnh đạo suốt đời, còn đặt ra một thách thức cơ bản hơn nữa : Việc Trung Quốc xem thường cung cách điều hành dân chủ, bầu cử tự do, quyền con người, quyền công dân, tư pháp độc lập đang phá hoại sâu sác những giá trị phương Tây. Cách triệt hạ những người chủ trương dân chủ ở Hồng Kông, truy bức nhà văn ly khai là những ví dụ điển hình.
Việc Bắc Kinh xem thường nhân quyền vốn mang tính phổ quát là một thách thức nhắm vào hệ thống chuẩn mực phổ quát được xây dựng thông qua Liên Hiệp Quốc từ năm 1945. Đấy không chỉ là vấn đề nội bộ Trung Quốc. Trên đà vươn lên, Trung Quốc gia tăng sử dụng quyền lực mềm, với những công cụ như đầu tư, xây dựng hòa bình ở Nam Sudan, vùng Sừng Phi Châu, và đang thực thụ xuất khẩu mô hình điều hành của mình ra thế giới.
« Thế Kỷ Xuyên Thái Bình Dương đã bắt đầu »
Một nghiên cứu của Atlantic Council, nhóm chuyên gia cố vấn tại Washington, ghi nhận là vùng Châu Á Thái Bình Dương sẽ là vùng kinh tế năng động nhất thế giới vào khoảng 2050, và các quốc gia trong vùng đang chi tiêu cho quốc phòng nhiều hơn cả Châu Âu. Một xu thế chuyển dịch quyền lực căn bản đang diễn ra và trật tự quốc tế dựa trên luật pháp đang bị thách thức gay go.
Câu trả lời của Mỹ phải là thắt chặt liên minh an ninh hiện hữu, lôi kéo Trung Quốc nhập cuộc nhưng phải cứng rắn. Mỹ phải cổ vũ « các giá trị cơ bản », trong toàn vùng, đồng thời phải luôn luôn tìm kiếm mẫu số chung, nếu được, với Trung Quốc. Theo bản nghiên cứu này, Washington không thể hoài nghi về thực tế là « Thế Kỷ Xuyên Thái Bình Dương đã bắt đầu ».
Câu hỏi mà The Observer đặt ra là liệu một người như Donald Trump có thể lắng nghe những lời khuyên này hay không ? Liệu ông có thể chấp nhận ý nghĩ là thời đại thống trị của Mỹ đang kết thúc hay không ? Có lẽ là không. Điều tốt nhất mà người ta có thể hy vọng là ông Trump giảm bớt các phát biểu hung hăng trong tuần này và theo sát chương trình đã được vạch ra.
Tờ báo còn hóm hỉnh cho là : « Nếu đúng như dự đoán của một số người, Bắc Triều Tiên có thể khiêu khích, bắn thử tên lửa gọi là để chào đón ông, thì điều mà những người chung quanh ông có thể làm là cột ông lại. »
http://vi.rfi.fr/chau-a/20171106-donald-trump-lieu-co-that-the-truoc-tap-can-binh-o-chau-a
Vụ xả súng Texas: Ít nhất 26 người thiệt mạng
Ít nhất 26 người thiệt mạng trong vụ xả súng ở nhà thờ tại buổi hành lễ hôm Chủ Nhật.
Vụ tấn công xảy ra tại nhà thờ First Baptist ở Sutherland Springs, một thị trấn nhỏ ở Hạt Wilson, Texas.
Tay súng, được cho là bị giết chết sau đó, bước vào nhà thờ và nổ súng vào khoảng 11 giờ 30 giờ địa phương (17:30 GMT).
Xả súng tại Philippines: ít nhất 36 thi thể
Xả súng ở Las Vegas: Phụ nữ gốc Việt thiệt mạng
Một số nét về văn hóa dùng súng ở Mỹ
Thống đốc Greg Abbott xác nhận số người chết và nói đó là vụ xả súng hàng loạt tồi tệ nhất trong lịch sử Texas.
Giám đốc khu vực Sở Công Chính của bang Texas, Freeman Martin cho biết các nạn nhân có độ tuổi từ 5 đến 72. Giới chức nói ít nhất 20 người bị thương đã được đưa tới bệnh viện.
Ông Martin mô tả kẻ bị tình nghi là một người da trắng khoảng ngoài 20 tuổi, mặc bộ đồ đen và áo gi lê, cầm theo một khẩu súng trường.
Ông ta đã bắn từ lúc còn bên ngoài nhà thờ, rồi bước vào trong và xả đạn, Martin nói.
Một cư dân địa phương “đã giằng lấy khẩu súng trường bắt đầu bắn” về phía nghi phạm, trước khi tay súng lái xe bỏ trốn.
Người này tiếp tục lái xe đuổi theo và đâm vào xe nghi phạm tại tuyến đường thuộc quận Guadalupe.
Cảnh sát tìm thấy nghi can đã chết trong xe, nhưng không rõ do tự sát bằng súng hay do bị bắn, ông Martin nói thêm.
Tay súng được xác định là Devin P Kelley, 26 tuổi, theo tường thuật của truyền thông Mỹ. Cảnh sát chưa xác nhận danh tính của kẻ tình nghi.
Mục sư Frank Pomeroy của nhà thờ First Baptist nói với ABC News rằng con gái ông, Annabelle, 14 tuổi, chết trong vụ bắn súng.
Ông Pomeroy, người không có mặt ở thị trấn Oklahoma vào thời điểm đó, mô tả cô là “một bé rất xinh đẹp và đặc biệt” trong một cuộc điện thoại với một tờ báo địa phương.
Ít nhất 10 nạn nhân, trong đó có 4 trẻ em, được điều trị tại Hệ thống Y tế Đại học ở San Antonio gần đó.
Xả súng ở Washington- Nghi phạm ‘nhận tội’ – BBC Tiếng Việt
Bắt nghi phạm xả súng ở bang Washington – BBC Tiếng Việt
Xả súng ở Las Vegas: Phụ nữ gốc Việt thiệt mạng
Cảnh sát trưởng Joe Tackitt cho biết chính quyền không biết tên của bất kỳ nạn nhân nào khi họ khám nghiệm tại hiện trường vụ án.
Các quan chức cho biết 23 người thiệt mạng tại chỗ, bên trong nhà thờ, và có hai người bị bắn chết bên ngoài. Một người tử vong tại bệnh viện.
Nhân chứng Carrie Matula nói với NBC News: “Chúng tôi nghe tiếng súng bán tự động… chúng tôi chỉ cách nhà thờ khoảng 50 mét.”
“Đây là một cộng đồng rất nhỏ, vì vậy mọi người đều rất tò mò về những gì đang xảy ra.”
Sutherland Springs là một cộng đồng nông thôn nhỏ chỉ với vài trăm cư dân, nằm khoảng 30 dặm (50km) về phía Đông Nam thành phố Texas thuộc San Antonio.
Các nhân viên FBI tại San Antonio được điều động. Hiện chưa rõ động cơ của tay súng.
Tay súng Munich ‘ám ảnh bởi xả súng’ – BBC Tiếng Việt
Vụ xả súng Orlando- Tấn công người LGBT – BBC Tiếng Việt
Tiết lộ chi tiết vụ xả súng ở Orlando – BBC Tiếng Việt
Xả súng chết người tại Pennsylvania – BBC Tiếng Việt
FBI cũng cho biết, mặc dù chỉ có một tay súng được nhắc tới nhưng các nhân viên đang tìm kiếm khả năng có thêm các nghi phạm khác.
Hình ảnh và video từ hiện trường cho thấy khu vực xảy ra vụ xả súng đang bị niêm phong.
Một số máy bay trực thăng đã đến để vận chuyển người bị thương, phóng viên Max Massey của APMM 12 nói.
Tổng thống Donald Trump, hiện đang trong chuyến công du châu Á, đã lên án “hành động tội ác” và nói rằng người Mỹ sẽ sát cánh bên nhau.
“Và qua những giọt nước mắt và qua nỗi buồn, chúng ta đứng dậy mạnh mẽ hơn,” ông Trump nói thêm.
Vụ việc xảy ra chỉ một tháng sau khi 58 người chết và hàng trăm người bị thương tại một lễ hội âm nhạc ngoài trời ở Las Vegas trong vụ xả súng hàng loạt tồi tệ nhất lịch sử nước Mỹ.
http://www.bbc.com/vietnamese/world-41882373
Trump thăm châu Á: Những điều cần biết
Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ có chuyến công du chính thức đầu tiên tới châu Á, qua Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Việt Nam và Philippines.
Nhà Trắng đã nhấn mạnh đây là chuyến đi nước ngoài dài nhất từ khi ông Donald Trump làm tổng thống Mỹ, và cũng là chuyến thăm châu Á dài nhất của một tổng thống Mỹ sau hơn 25 năm.
Nhà Trắng nói ông Trump có ba mục tiêu:
Củng cố nỗ lực quốc tế để bãi bỏ chương trình hạt nhân của Bắc Hàn
Thúc đẩy khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do, cởi mở
Giúp Hoa Kỳ phồn thịnh nhờ thương mại công bằng
Chuyến đi bắt đầu với bóng dáng của Triều Tiên
Ông Trump sẽ bắt đầu chuyến đi với hai người bạn châu Á thân nhất của Washington: Nhật Bản và Hàn Quốc.
Nhưng Triều Tiên lại là nội dung sẽ được thảo luận. Bình Nhưỡng đã phóng hai tên lửa qua Nhật Bản và thực hiện vụ thử hạt nhân thứ 6, cũng là vụ thử lớn nhất.
Mặc dù đã có những lệnh cấm vận gay gắt hơn, lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un vẫn không cho thấy bất kì biểu hiện làm chậm lại tiến trình phát triển vũ khí. Giới quan sát đặt dấu hỏi về việc liệu chuyến đi này có thúc đẩy Bình Nhưỡng làm điều gì thiếu suy nghĩ.
Nhưng nếu các lãnh đạo đều bàn về việc đối phó với Bắc Hàn, sẽ khó có khả năng đi đến một sự nhất trí.
Dưới dây là một số câu hỏi liên quan đến vấn đề này:
Trump có thể hỗ trợ bảo đảm an toàn như thế nào? Trong khi người dân Nhật Bản đã tham gia diễn tập trú ẩn trong trường hợp có tấn công hạt nhân, Tokyo có thể sẽ muốn biết liệu Mỹ có muốn hợp tác quân sự. Seoul, đang trong tình trạng sẵn sàng chiến đấu đối với người hàng xóm phương Bắc với hàng pháo binh dọc biên giới, cũng sẽ muốn biết điều tương tự.
Nhật lo Bắc Hàn dùng vũ khí nguyên tử
Bắc Hàn: ‘Tên lửa bắn qua Nhật là bước đầu’
Trump có đăng bài trên Twitter khi đang ở rất gần với Bắc Hàn? Sau khi Kim Jong-un đưa ra lời cảnh cáo chưa từng thấy với ông Trump, Seoul sẽ muốn ông kiềm chế phát ngôn của mình và mở rộng các phương án đối thoại. Bất kì lời đe dọa nào được đưa ra khi ông ở bên kia biên giới sẽ không đem lại kết quả tốt đẹp.
Trump: Bắc Hàn ‘rắc rối to’ nếu tấn công Guam
Tổng thống Trump ‘úp mở’ về Bắc Hàn
Ông Trump liệu có thích bài hát nổi tiếng mạng xã hội Pen Pineapple? Tại Tokyo, Tổng thống sẽ có lịch gặp danh hài Piko Taro, người hát bài Pen-Pineapple-Apple-Pen nổi tiếng toàn cầu.
Còn cái bắt tay ngượng nghịu đó? Ông Trump và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe được cho là có mối quan hệ thân thiết, nhưng điều này sẽ được công chúng xem xét kĩ hơn sau cái bắt tay kéo dài 19 giây trong lần gặp gần nhất.
Điểm đến tiếp theo: Bắc Kinh
Trung Quốc là nhà hỗ trợ kinh tế chủ yếu của Triều Tiên và ông Trump có khả năng sẽ tiếp tục tìm kiếm sự ủng hộ những cấm vận của mình. Nhưng việc lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình mới tái đắc cử sau Đại hội Đảng Cộng sản cho thấy sức mạnh của ông đã đạt tới mức chưa từng có, vì vậy có thể ông sẽ không cần thỏa hiệp. Một số quan sát viên cho rằng sẽ có sự chuyển biến căn bản trong quan hệ Mỹ – Trung, nhưng họ cũng sẽ theo sát xem có bất kì dấu hiệu nào của sự chuyển dịch cán cân quyền lực thế giới. Trung Quốc đầu năm nay đã công bố sẽ đẩy mạnh thực hiện sáng kiến “Vành đai và Con đường” năm 2013, xây dựng một mạng lưới thương mại toàn cầu mà Trung Quốc nằm ở vị trí trung tâm. Dưới đây là một số điều đáng lưu ý:
Ông Trump có khẳng định thế thống trị của quân đội Mỹ? Tranh chấp tại biển Đông có thể đã lắng xuống trong vài tháng khi sự chú ý được dồn vào Triều Tiên, dù vậy Trung Quốc vẫn đang tiếp tục mở rộng và phát triển tại khu vực biển tranh chấp.
Tàu sân bay Mỹ ‘tái xuất’ ở Biển Đông
Chiến đấu cơ TQ ‘cắt đầu máy bay Mỹ’
Ông có cứng rắn trong vấn đề thương mại? Ông Trump được biết tới do những ác cảm với Trung Quốc qua những cáo buộc như đưa ra chính sách thương mại thiếu công bằng, thao túng tiền tệ và tranh giành công việc với người Mỹ. Ông vừa coi sự nhập siêu của Mỹ với Trung Quốc là “đáng xấu hổ”, nhưng thực tế ông có thể làm gì?
Mỹ-Trung ký thỏa thuận thương mại
Hội đàm Trump – Tập: Nói gì về thương mại?
Mạng xã hội Trung Quốc có chế ảnh cuộc gặp mặt? Cư dân mạng Trung Quốc được biết đến với những ảnh chế đầy sáng tạo (như ảnh chế Tập Cận Bình và Barack Obama được ví với hình ảnh gấu Pooh và người bạn Tigger) Liệu lần này họ có nhanh tay hơn chế độ kiểm duyệt của Trung Quốc?
Tại trung tâm của Đông Nam Á
Tại thời điểm ông Trump tới Việt Nam và Philippines, chắc chúng ta đã có thêm thông tin về việc Mỹ khẳng định vị thế của mình như thế nào tại châu Á. Thương mại có thể sẽ là chìa khóa. Ông Trump đã rút khỏi Hiệp định Thương mại xuyên Thái Bình Dương (TPP), làm vỡ mộng nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam, nước chủ nhà của Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) lần này.
Tổng thống Trump và vợ tới VN dự APEC
Đà Nẵng trang hoàng lại APEC ‘từ số không’?
Kể cả Nhật Bản và Hàn Quốc cũng đang lo ngại rằng Mỹ sẽ rút khỏi hiệp ước thương mại tự do song phương với những nước này. Khẩu hiệu “Nước Mỹ trước tiên!” của ông nhắm chủ yếu tới người dân trong nước chứ không hiệu quả với các đối tác thương mại nước ngoài. Những câu hỏi được đặt ra ở đây là:
Ông sẽ nói gì về vấn đề nhân quyền? Cả Việt Nam, nơi vừa tống giam những blogger bất đồng quan điểm, và Philippines, nơi diễn ra cuộc chiến ma túy gây tranh cãi, đều có hồ sơ nhân quyền nhiều vấn đề, nhưng liệu Trump có nhắc đến việc này?
RSF: ‘VN là nhà tù lớn cho các blogger’
Philippines: Một đêm ‘đẫm máu’
Chuyện gì sẽ xảy ra khi Trump gặp Duterte? Hai nhà lãnh đạo thẳng tính nhất thế giới sẽ gặp nhau, vì vậy có thể sẽ có một cuộc đối thoại nhiều màu sắc. Nhưng tổng thống Philippines Rodrigo Duterte cho thấy ông có thể cũng sẽ ve vãn Trung Quốc như đối với Mỹ, nước đồng minh truyền thống của Philippines.
Quốc gia ‘mắc kẹt’ giữa Mỹ và Trung Quốc
http://www.bbc.com/vietnamese/world-41889243
Bộ trưởng Mỹ giải thích liên hệ với Nga
Bộ trưởng Thương mại của Mỹ, Wilbur Ross, cho rằng “không có gì sai trái” về liên hệ làm ăn của ông với những nhân vật người Nga đang chịu lệnh trừng phạt từ Mỹ.
Thủ tướng Pakistan từ chức sau khi bị tòa bãi nhiệm
Panama cắt quan hệ với Đài Loan vì Trung Quốc
Ông Wilbur Ross bị cáo buộc đã đánh lạc hướng các thượng nghị sỹ sau khi hồ sơ rò rỉ cho thấy ông này có lợi ích trong một công ty, trong đó một số cổ đông có liên hệ chặt chẽ với điện Kremlin.
Ông nói với BBC rằng Mỹ không trừng phạt công ty Sibur, vì vậy “chuyện này không có gì sai trái”.
Ông Ross cũng phủ nhận việc mình đã không cung cấp thông tin.
Trước đó, Thượng nghị sỹ đảng Dân chủ, Richard Blumenthal đã gọi sự phát giác về những liên hệ với Kremlin là “không thể bào chữa”.
Những thông tin trên được phát hiện qua vụ rò rỉ hồ sơ tài chính, được gọi là Hồ sơ Thiên đường, trong đó tiết lộ khối lượng tài sản được đầu tư bí mật vào các thiên đường thuế trên thế giới của giới quyền lực và siêu giàu, bao gồm cả tài sản riêng của Nữ hoàng Anh.
Wilbur Ross đã làm gì?
Thông tin rò rỉ cho thấy ông đã đầu tư vào công ty tàu thủy Navigator Holdings, có doanh thu hàng triệu đôla mỗi năm nhờ vận chuyển dầu khí cho tập đoàn Sibur. Hai cổ đông của Sibur đã nhận lệnh trừng phạt của Mỹ gồm:
•Tỉ phú Nga Gennady Timchenko, có quan hệ với ít nhất 12 công ty.
•Công ty khí tự nhiên Nga, Novatek, sở hữu bởi Leonid Mikhelson.
Một cổ đông quan trọng khác của Sibur là con rể của Tổng thống Vladimir Putin, Kirill Shamalov, người nắm 3,9% cổ phần của công ty. Tuy ông này không nhận lệnh trừng phạt, cha của ông là Nikolai Shamalov lại nằm trong danh sách trừng phạt.
Ông Ross không phản đối những thông tin này và nói với BBC: “Không có điều gì không đúng đắn về việc Navigator có quan hệ với Sibur.”
“Nếu chính phủ của chúng tôi quyết định trừng phạt họ, đó lại là câu chuyện hoàn toàn khác,” ông tiếp lời.
Ông cho biết mình đã trình bày tất cả liên hệ kinh doanh với văn phòng đạo đức chính phủ, và phủ nhận việc đánh lạc hướng Ủy ban Điều trần xác nhận khi nhậm chức.
Ông nói ông chưa bao giờ gặp những nhân vật được nhắc đến.
Mỹ đã ban hành một số lệnh trừng phạt sau khi Crimea sáp nhập vào Nga năm 2014. Một số khác đã được ban hành năm ngoái do cáo buộc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ.
Bộ Thương mại trước đó cho biết ông Ross đã “ủng hộ việc thi hành lệnh trừng phạt đối với Nga và những nhân vật liên quan”.
Vấn đề cuối cùng là gì?
Trước khi được bổ nhiệm vào vị trí Bộ trưởng Ngân khố, Wilbur Ross không công khai trước Quốc hội đầy đủ chi tiết về tài sản công ty của ông.
Theo thông tin rò rỉ, ông giữ lợi tức tài chính từ Navigator Holdings thông qua hàng loạt công ty tại Quần đảo Cayman, một số trong đó ông đã được ông công bố.
Tuy nhiên, theo luật công khai, ông không phải kê khai lợi tức từ công ty Navigator Holdings.
Nhiều câu hỏi được đặt ra về xung đột lợi ích của ông Ross và việc liệu mắt xích ông nắm giữ có phá hoại các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Nga.
“Chúng tôi đã bị đánh lạc hướng, người Mỹ đã bị đánh lạc hướng bởi sự che đậy của các công ty đó,” Thượng nghị sỹ Đảng Dân chủ Richard Blumenthal nói với NBC News sau khi các thông tin được đưa ra ánh sáng.
Ông Blumenthal đã kêu gọi một cuộc điều tra về liên hệ của Bộ trưởng Ngân khố với con rể của Tổng thống Putin.
Vụ rò rỉ thông tin xảy ra khi cuộc điều tra dưới sự chỉ đạo đặc biệt của Robert Mueller về liên hệ của Nga với đội chiến dịch 2016 của Donald Trump đang tiếp diễn.
Việc ông Trump làm Tổng thống gặp nhiều rắc rối bởi những cáo buộc cấu kết với Nga gây ảnh hưởng đến kết quả cuộc bầu cử. Ông coi đây là một “tin giả”.
Ross thân thiết với Trump như thế nào?
Hai người đã biết nhau hơn 25 năm. Ông Ross là nhân vật quan trọng trong thỏa thuận thủ tục tái cơ cấu sau phá sản của một công ty với bên cho vay, đối với sòng bạc Taj Mahal tại thành phố Atlantic của Trump, vào những năm 1990.
Ở thời điểm đó ông là người đại diện của bên cho vay đang rất nóng giận, nhưng lại thích phong cách của Donald Trump.
Ông Ross, theo người viết tiểu sử cho Trump, David Cay Johnston, là nhà thương thuyết đã giúp Donald Trump tránh khỏi việc “bị quét vào thùng rác của lịch sử vì ông nhìn thấy giá trị của cái tên Trump”.
“Nếu không có Wilbur Ross, Donald Trump sẽ không thể tới được Nhà Trắng.”
Quan hệ của Ross với Navigator Holdings?
WL Ross & Co, sáng lập bởi Wilbur Ross, có vẻ đã có một mối quan hệ thân thiết với công ty tàu thủy.
Vào đêm mà ông được đề cử trở thành Bộ trưởng Thương mại, ông Ross đã được các quản lý cấp cao của Navigator Holdings chúc mừng tại một nhà hàng ở New York, Bloomberg cho biết.
Ông Ross được cho là đã nói với Tổng giám đốc của Navigator rằng: “Lợi ích của anh cũng là lợi ích của tôi. Nếu kinh tế Mỹ phát triển thì Navigator cũng sẽ hưởng lợi.”
Một khách hàng quan trọng khác của Navigator là PDVSA, công ty dầu khí nhà nước Venezuela. Công ty này là một trong những mục tiêu của lệnh trừng phạt từ Mỹ trong năm nay.
Những mốc thời gian về liên hệ của Wilbur Ross với Sibur
Tháng 11/2012: Navigator kí thỏa thuận với Sibur. Ông Ross trở thành thành viên hội đồng quản trị của Navigator.
Tháng 3 – 4/2014: Ông giữ vị trí thành viên hội đồng quản trị khi Mỹ ban hành lệnh trừng phạt với Nga do sáp nhập Crimea.
Tháng 11/2014: Ông Ross rời hội đồng quản trị công ty Navigator. Cộng sự của ông là Wendy Teramoto thay thế vị trí này đến năm 2017.
2015: Navigator tăng cường hợp tác với Sibur, với doanh thu từ công ty năng lượng này chiếm tới 9,1% tổng doanh thu (so với 5,3% năm 2014).
2016: Thông tin cho thấy Sibur vẫn là một trong 5 khách hàng lớn nhất của Navigator, chiếm ưu thế trong việc xuất khẩu khí đốt từ Nga sang châu Âu và có khả năng là nguồn cung cấp thu nhập lớn cho các đồng minh bị trừng phạt của Putin.
2017: Navigator tăng gấp đôi số đội tàu sử dụng để vận chuyển dầu khí xuất khẩu bởi Sibur lên 4 đội.
Những thông tin khác bị phát giác từ Hồ sơ Thiên đường
•Khoảng 10 triệu bảng Anh (13 triệu USD) tiền riêng của Nữ hoàng Anh đã được đầu tư vào các tài khoản tại Quần đảo Cayman và Bermuda.
•Một phụ tá đắc lực của Thủ tướng Canada cũng có liên hệ với kế hoạch đầu tư ra nước ngoài có khả năng đã làm thất thoát hàng triệu đôla từ tiền thuế của đất nước, đe dọa sẽ gây khó khăn cho Justin Trudeau, người đã kêu gọi xóa bỏ các thiên đường thuế.
•Cựu phó chủ tịch Đảng Bảo thủ Anh, Lord Ashcroft có thể đã phớt lờ luật lệ liên quan đến việc quản lý những khoản đầu tư hải ngoại.
•Nhiều câu hỏi được đặt ra về việc hùn vốn cho câu lạc bộ bóng đá Everton.
•Đầu sỏ chính trị có mối quan hệ thân thiết với Kremlin, Alisher Usmanov, có thể cũng đã bí mật sở hữu một công ty chuyên kiểm tra hoạt động chống rửa tiền với tiền mặt từ Nga.
Thiên đường thuế: Rò rỉ bí mật tài chính giới siêu giàu
Hồ sơ Thiên đường là gì?
Đây là một khối lượng lớn hồ sơ bị rò rỉ chủ yếu từ công ty luật hải ngoại Appleby, cùng hồ sơ đăng kí kinh doanh tại 19 cơ quan thuế, công bố những giao dịch tài chính của các chính trị gia, người nổi tiếng, các tập đoàn và lãnh đạo kinh doanh lớn.
13,4 triệu văn bản được thu thập bởi tờ báo Đức Suddeutsche Zeitung, sau đó được chia sẻ với Hiệp hội Phóng viên điều tra Quốc tế (ICIJ).
Ekip chương trình Panorama đại diện cho BBC tham gia cuộc điều tra quốc tế cùng với gần 100 tổ chức truyền thông khác tại 67 quốc gia. BBC không biết về nguồn gốc của thông tin.
http://www.bbc.com/vietnamese/world-41892634
Thiên tai ‘ngày càng làm khổ nhân loại’
Navin Singh Khadka
Gần 200 triệu người trên thế giới phải sơ tán do ảnh hưởng của thiên tai trong vòng 9 năm qua, theo báo cáo của một tổ chức từ thiện.
Oxfam cho biết gần 2/3 số người đến từ các quốc gia nghèo, và chỉ trong năm nay đã có hơn 3 triệu người dân từ các nước trên phải sơ tán do thiên tai.
VN: Bão Damrey làm ít nhất 27 người chết
Lũ lụt: Thủ tướng VN thăm Ninh Bình
Đà Nẵng trang hoàng lại APEC ‘từ số không’?
Lũ Thanh Hóa: 700 tù nhân ‘cô lập nhưng an toàn’
Dự vào những số liệu trên, Oxfam ước lượng số người phải sơ tán do thiên tai tại các nước có thu nhập thấp và trung bình trên thế giới cao hơn khoảng 5 lần so với các nước thu nhập cao.
Tổ chức này cho rằng số liệu trên sẽ còn tăng cao hơn khi cân nhắc những vấn đề môi trường khác như hiện tượng nước biển dâng và sa mạc hóa.
Những thiên tai xảy ra gần đây được bao gồm trong thống kê của Oxfam bao gồm lốc xoáy tại khu vực Thái Bình Dương, hạn hán tại châu Phi, bão tại khu vực Caribe, lũ lụt tại châu Á bên cạnh những thảm họa khác.
Báo cáo cũng trích dẫn số liệu từ Trung tâm Kiểm soát Di cư trong nước, một tổ chức quốc tế theo dõi quy mô di cư quốc tế.
Tác giả chính của báo cáo Oxfam, ông Simon Bradshaw nói rằng sơ tán là một vấn đề lớn vì thế giới vẫn chưa công nhận những người dân sơ tán là người tị nạn do thảm họa thời tiết, bao gồm cả những ảnh hưởng từ biến đổi khí hậu.
Các nhà khoa học cho rằng biến đổi khí hậu đang làm những hiện tượng thời tiết khắc nghiệt trên thế giới ngày càng biến đổi mạnh hơn và những cộng đồng nghèo chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.
Những cộng đồng dễ bị tổn thương trên thế giới, chủ yếu tới từ các quốc đảo, lo sợ rằng những mảnh đất họ sinh sống có thể nhanh chóng bị chìm xuống biển và họ có thể sẽ cùng nhau phải đi sơ tán.
Mặc dù Hội nghị khí hậu của Liên Hợp Quốc năm nay sẽ diễn ra tại thành phố Bonn, Đức vào tuần sau, nhưng quốc đảo Fiji sẽ là người chủ trì.
Theo chính phủ Fiji, cơn lốc xoáy Winston năm ngoái đã khiến hơn 55 ngàn người dân nước này phải đi sơ tán.
http://www.bbc.com/vietnamese/world-41887524
‘Tấn công là cách duy nhất giải giáp Bắc Hàn’
Một đánh giá của Lầu Năm Góc tuyên bố cách duy nhất để loại trừ toàn bộ chương trình vũ khí hạt nhân của Bắc Hàn là tấn công thực địa.
Chuẩn đô đốc Michael Dumont nêu ý kiến thay mặt cho Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hoa Kỳ trong bức thư gửi Nghị sĩ Ted Lieu.
Ông Dumont cho biết việc ước lượng số liệu nguy cơ tổn thất nhân mạng sẽ vô cùng khó khăn.
Bắc Hàn và Mỹ có ‘tiếp xúc trực tiếp’
Mỹ ‘đã hết kiên nhẫn với Bắc Hàn’
Bắc Hàn: Mỹ nằm trong tầm bắn tên lửa
‘Hệ lụy’
Ông cũng cho biết chi tiết về những giờ đầu tiên của cuộc chiến tranh sẽ dẫn đến những hệ lụy gì.
“Cách duy nhất để định vị và tiêu diệt toàn bộ tất cả các cơ sở của chương trình vũ khí hạt nhân tại Bắc Hàn là tấn công thực địa,” ông hồi đáp câu hỏi của Nghị sĩ Lieu về nguy cơ xảy ra xung đột quân sự.
Những hệ lụy gồm nguy cơ Bắc Hàn đánh trả bằng vũ khí hạt nhân trong khi quân đội Hoa Kỳ cố gắng vô hiệu hóa “các cơ sở hạt nhân ngầm”, ông nói.
Ông nói thêm: “Một cuộc họp tối mật là cách tốt nhất để bàn thảo chi tiết về việc này.”
Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hoa Kỳ trực tiếp cố vấn cho Tổng thống Hoa Kỳ về các vấn đề quân sự.
Trump: Bắc Hàn ‘rắc rối to’ nếu tấn công Guam
Trong một tuyên bố chung với hơn mười dân biểu từng là cựu chiến binh, ông Lieu, một người phe Dân chủ, nói rằng đánh giá nêu trên “gây quan ngại sâu sắc” và cảnh báo rằng một cuộc xung đột quân sự “có thể dẫn đến hàng trăm ngàn, thậm chí hàng triệu người thiệt mạng chỉ trong vài ngày đầu của cuộc chiến”.
“Đánh giá của họ nhấn mạnh những gì chúng ta đã biết từ lâu: không có lựa chọn quân sự nào tốt cho vấn đề Bắc Hàn,” nội dung tuyên bố viết.
Lá thư được công bố trong lúc Tổng thống Mỹ Donald Trump bắt đầu có chuyến công du châu Á dài ngày, trong đó mối đe dọa của Bắc Hàn được trông đợi sẽ là chủ đề chính của các cuộc thảo luận.
Tổng thống Trump trước đó nói rằng nếu Mỹ buộc phải tự vệ hoặc bảo vệ các đồng minh, ông “sẽ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc hủy diệt Bắc Hàn hoàn toàn.”
“Tổng thống cần ngừng đưa ra những tuyên bố khiêu khích gây khó cho các lựa chọn giải pháp ngoại giao và đặt quân đội Hoa Kỳ vào tình trạng nguy hiểm hơn,” tuyên bố chung của ông Lieu và các dân biểu khác nói.
Nhật: Abe hứa giải quyết mối đe dọa Bắc Hàn
Trump: Mỹ đã ‘lên nòng’ trước Bắc Hàn
Bản đánh giá tình hình do Hội đồng Tham mưu trưởng đưa ra sau việc công bố một phúc trình từ một cơ quan nghiên cứu phi đảng phái trong Quốc hội trong đó cảnh báo rằng ngay cả khi xảy ra một cuộc xung đột ngắn không dùng đến các loại vũ khi bị cấm thì nó cũng đã có thể cướp đi hàng chục ngàn sinh mạng.
http://www.bbc.com/vietnamese/world-41868443
Abe mượn lời Trump cảnh báo
‘mọi lựa chọn được cân nhắc’ với Triều Tiên
TOKYO — Thủ tướng Nhật Bản, đứng bên cạnh Tổng thống Mỹ, hôm thứ Hai mượn một câu nói mà ông Donald Trump hay dùng khi nhắc tới Triều Tiên, nhất trí rằng “mọi lựa chọn đều được cân nhắc” để ứng phó với việc nước này phát triển vũ khí hạt nhân và phi đạn.
Ông Shinzo Abe, trong một cuộc họp báo với ông Trump tại Cung điện Akasaka ở Tokyo, nói rằng “đối thoại chỉ để cho có với Triều Tiên chẳng được gì cả” và đã đến lúc gây áp lực tối đa lên Bình Nhưỡng.
Ông Abe và ông Trump, sau những buổi hội kiến trong ngày thứ hai tổng thống Mỹ công du Nhật Bản, xác nhận Triều Tiên là chủ đề quan trọng bậc nhất trong các cuộc thảo luận của họ.
Tổng thống Mỹ gọi việc Bình Nhưỡng theo đuổi khả năng lắp đặt đầu đạn hạt nhân lên một phi đạn đạn đạo liên lục địa là “một mối đe dọa đối với thế giới văn minh và hòa bình và ổn định quốc tế.”
Ông Trump nhắc lại rằng kỷ nguyên của sự kiên nhẫn chiến lược, trong nỗ lực đối phó với Bình Nhưỡng, đã kết thúc.
“Một số người nói rằng luận điệu của tôi mạnh quá, nhưng hãy nhìn chuyện gì đã xảy ra với luận điệu yếu ớt suốt 25 năm qua mà xem,” tổng thống nói trong khi chỉ trích phương sách của những chính quyền Mỹ trước đây. Nhưng ông từ chối trả lời câu hỏi của một phóng viên Nhật Bản về việc liệu ông có chuẩn bị gây chiến với Triều Tiên hay không.
Ông Trump cũng nói rằng lãnh tụ Triều Tiên Kim Jong Un, người mà ông gán biệt danh “Ông Hỏa tiễn,” nên cho hồi hương những bất kỳ người Nhật còn lại nào bị các điệp viên Triều Tiên bắt cóc trong những thập niên qua.
“Nó sẽ là một tín hiệu hết sức to lớn,” ông Trump nói. “Sự khởi đầu của một cái gì đó rất đặc biệt.”
Ông Abe tiết lộ trong cuộc họp báo chung rằng vào ngày thứ Ba, ông sẽ tuyên bố phong tỏa tất cả tài sản của gần ba chục đoàn thể và cá nhân Triều Tiên.
Các biện pháp đơn phương theo sau các biện pháp chế tài tăng cường nhắm vào Triều Tiên được áp đặt bởi Bộ Tài chính Mỹ và Liên Hiệp Quốc.
Ông Trump, trong hai tuyên bố công khai tại Tokyo hôm thứ Hai, nói rằng ông hy vọng Nhật Bản sẽ mua “số lượng cực lớn” thiết bị quân sự của Mỹ và một số trong số đó sẽ cho phép Nhật Bản bắn hạ phi đạn của Triều Tiên.
Ông Trump sẽ đến Hàn Quốc vào ngày thứ Ba và sẽ phát biểu trước Quốc hội nước này, nơi ông dự kiến sẽ tái khẳng định lại cam kết của Mỹ phòng vệ đồng minh miền Nam chống lại Bình Nhưỡng.
Thẳng thừng về thương mại
Ông Trump hôm thứ Hai cũng đưa ra những lời chỉ trích thẳng thừng nhắm vào các nhà lãnh đạo doanh nghiệp Nhật Bản, kêu gọi họ sản xuất thêm ở Mỹ và than phiền rằng “Nhật Bản đang thắng” Mỹ trong lĩnh vực thương mại suốt nhiều thập niên qua.
“Ngay bây giờ, thương mại của chúng tôi với Nhật Bản không công bằng hay cởi mở,” tổng thống nói trong một bữa sáng với sự tham dự của các nhà lãnh đạo 18 tập đoàn lớn của Nhật Bản và 9 công ty Mỹ. “Nhưng tôi biết nó sẽ công bằng và cởi mở.”
Ông Trump dự đoán rằng không có thỏa thuận Quan hệ Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) “chúng tôi sẽ có nhiều thương mại hơn bất cứ ai từng nghĩ.”
Ông Trump, trong ngày làm việc trọn vẹn chính thức đầu tiên trên cương vị tổng thống, đã rút Mỹ ra khỏi TPP. Thỏa thuận này được đàm phán bởi chính quyền Obama với 11 nước khác và được coi là một thỏa thuận chiến lược then chốt gắn kết Mỹ với khu vực Đông Á chặt chẽ hơn trước sự trỗi dậy của Trung Quốc.
Ông Trump hôm thứ Hai cũng kêu gọi các công ty sản xuất ô tô của Nhật Bản gia tăng sản xuất ở nước ngoài.
“Hãy thử lắp ráp xe của các bạn tại Mỹ thay vì vận chuyển chúng sang đây xem,” ông nói.
Honda đã mở nhà máy sản xuất ô tô đầu tiên của họ trên đất Mỹ vào năm 1982 ở bang Ohio. Hai năm sau Toyota mở một nhà máy liên doanh với General Motors ở bang California mà hoạt động đến năm 2010.
Nhật Bản có sự hiện diện to lớn trong lĩnh vực sản xuất ô tô ở Bắc Mỹ. Sản lượng ô tô mà ba nhà sản xuất ô tô lớn nhất của Nhật Bản sản xuất tại Mỹ trong vài năm đã vượt qua sản lượng của ba nhà sản xuất ô tô lớn của Mỹ. Tổng cộng, các công ty Nhật Bản chế tạo khoảng 4 triệu chiếc xe mỗi năm ở Bắc Mỹ – khoảng 75 phần trăm số xe hơi Nhật Bản bán tại Mỹ.
Cựu chủ tịch Catalunya và bốn cộng sự
được tự do có điều kiện tại Bỉ
Theo quyết định của tư pháp Bỉ, đêm khuya hôm qua, 05/11/2017, ông Carles Puigdemont, nguyên là chủ tịch và bốn cựu bộ trưởng vùng Catalunya đã được tự do có điều kiện sau khi họ ra trình diện cảnh sát Bỉ. Trước đó, tư pháp Tây Ban Nha đã cáo buộc những người này với tội danh ly khai.
Từ Bruxelles, thông tín viên Pierre Benazet cho biết thêm thông tin :
« Carles Puigdemont và bốn cựu bộ trưởng của chính phủ Catalunya đã được tự do ra khỏi trụ sở tòa án Bruxelles. Sáng hôm qua, họ đã ra trình diện tại trụ sở cảnh sát tư pháp liên bang và chiều qua, thẩm phán điều tra Bỉ đã lần lượt thẩm vấn 5 người.
Carles Puigdemont và bốn cựu bộ trưởng Catalunya phải tuân thủ ba điều kiện để tránh bị bắt giam ngay lập tức. Thứ nhất là họ phải có địa chỉ cố định và có thể xác định được ; thứ hai là họ phải có mặt ở tất cả các giai đoạn trong quá trình tố tụng hoặc phải ra trình diện khi có lệnh triệu tập và cuối cùng là họ không được phép rời khỏi Bỉ nếu không có sự chấp thuận của thẩm phán điều tra.
Như vậy, cả năm người này chưa thể sớm quay lại Tây Ban Nha, hơn nữa, Viện Công Tố Bỉ cho biết bước một trong thủ tục tố tụng sẽ bắt đầu trong khoảng hai tuần nữa tại cơ quan tư pháp có tên gọi là « tòa án hội đồng » trực thuộc tòa sơ thẩm liên bang. Viện Công Tố Bỉ cũng nói rõ là cả 5 người đã không chấp nhận bị chuyển cho tư pháp Tây Ban Nha, theo như yêu cầu của lệnh truy nã châu Âu, bởi vì thời gian để thực hiện việc giao chuyển này chỉ tối đa là 10 ngày ».
Chống Bình Nhưỡng,
Donald Trump biểu dương đồng thuận với Shinzo Abe
Trong cuộc họp báo chung với thủ tướng Shinzo Abe tại Tokyo ngày 06/11/2017, tổng thống Mỹ Donald Trump xác định tinh thần liên đới với Nhật Bản, trên tuyến đầu đối phó với Bắc Triều Tiên. Nhưng với « văn hóa » doanh nhân, chủ nhân Nhà Trắng không quên mục tiêu chính « nước Mỹ trước đã ».
Tại Nhật Bản, chặng công du đầu tiên qua năm nước châu Á, tổng thống Mỹ Donald Trump đã làm hai động tác gây nhiều phê phán : một là chỉ hơi cuối đầu chào hoàng đế và hoàng hậu Nhật Bản khác với thái độ tôn kính của người tiền nhiệm Barack Obama. Thứ hai, ông đã tỏ ra thiếu kiên nhẫn khi cùng thủ tướng Nhật rải thức ăn cho cá chép.
Ngược lại, trong lãnh vực an ninh quốc phòng, tổng thống Mỹ hoàn toàn ủng hộ đồng minh trước sự đe dọa hạt nhân của Bắc Triều Tiên. Trong cuộc họp báo chung, Donald Trump nhấn mạnh đến nhu cầu siết vòng vây « cô lập » Bình Nhưỡng : « giai đoạn kiên nhẫn chiến lược đã sang trang, các vụ thử hạt nhân và tên lửa của Bắc Triều Tiên đe dọa hoà bình và ổn định quốc tế ».
Tổng thống Mỹ không quên xác quyết bảo vệ an ninh của đồng minh trước mối đe dọa của Trung Quốc và trong bối cảnh Bắc Triều Tiên hai lần phóng tên lửa bay ngang đảo Hokkaido kèm theo lời hăm dọa « đánh đắm » quần đảo Phù tang. Donald Trump cũng dành thời giờ trao đổi với thân nhân của những công dân Nhật bị Bình Nhưỡng bắt cóc từ thập niên 1970.
Về phần Nhật Bản, thủ tướng Shinzo Abe tuyên bố ủng hộ « không chút do dự » những biện pháp của Mỹ « đã được chọn » và từ nay, Nhật « sẵn sàng » bắn hạ tên lửa của Bắc Triều Tiên.
Giới phân tích một lần nữa cho rằng Donald Trump « tháu cáy » Bình Nhưỡng bằng lá bài xung đột vũ trang.
Tuy nhiên, những lời tuyên bố kế tiếp cho thấy chủ nhân Nhà Trắng không quên thông số « nước Mỹ trước đã » trong các phương trình đối ngoại từ quân sự cho đến kinh tế. Sau khi ca ngợi « liên minh bền vững Mỹ Nhật », thân mật gọi ông Shinzo Abe « là bạn», tổng thống Mỹ thúc giục Tokyo phải nghĩ đến quyền lợi của Mỹ trong trao đổi thương mại. Mức thâm thủng vào khỏang 69 tỷ đôla hàng năm, mà phần lớn là từ xe hơi và hàng điện tử « made in Japan ».
Bằng cách nào ? Donald Trump đề nghị Tokyo mua thêm vũ khí của Mỹ từ chiến đấu cơ F-35, tên lửa và hệ thống lá chắn chống tên lửa, vừa « bảo vệ an ninh cho Nhật Bản vừa tạo công ăn việc làm cho Hoa Kỳ ».
Thủ tướng Nhật không phải là tay vừa. Ông cho biết hải quân Nhật sẽ trang bị thêm tên lửa Aegis nhưng lưu ý tổng thống Trump là phần lớn xe Nhật bán trên thị trường Hoa Kỳ được sản xuất từ các hãng ở nước Mỹ và sử dụng 850.000 lao động Mỹ. Toyota và Mazda cũng đang gây sức ép để được Mỹ trợ giúp 1 tỷ đôla nhằm mở thêm hãng tại Mỹ, theo lời hứa lúc tranh cử của…Donald Trump.
Cũng trong lãnh vực thương mại, Hiệp Định Tự Do Mậu Dịch Xuyên Thái Bình Dương TPP một lần nữa bị ông Trump chỉ trích là « không có lợi ». Tuy nhiên, cho dù Hoa Kỳ rút chân và trong khi tổng thống Mỹ chê bai ở Tokyo, thì tại Chiba, 11 thành viên còn lại của TPP với cường quốc Nhật Bản đầu đàn, tiếp tục hoàn chỉnh hiệp định tự do thương mại đa phương này, từ hôm nay cho đến thứ Tư.
Nếu dự tính của Nhật thành tựu thì ngày thứ Sáu tới tại Đà Nẵng, nhân thượng đỉnh APEC, tổng thống Trump sẽ được mời xét lại quyết định để trở lại TPP. Giới lãnh đạo Nhật Bản cho biết là họ đặt Washington trước hai lựa chọn : hoặc trở lại hiệp định thương mại đa phương hoặc thương thuyết lại hiệp định song phương.
Nếu tại Tokyo, tổng thống Mỹ cư xử như một doanh nhân đối với đồng minh thân thiết, thì trong những ngày tới, khi đến Bắc Kinh, không rõ nhà tỷ phú địa ốc sẽ sử dụng chiến thuật con buôn như thế nào với Tập Cận Bình để làm giảm nhập siêu lên đến 347 tỷ trong năm 2016 ?
http://vi.rfi.fr/chau-a/20171106-chong-binh-nhuong-donald-trump-bieu-duong-dong-thuan-voi-shinzo-abe
Châu Á : Sàn đấu tay ba cho « Trump – Tập – Kim » ?
Sau chuyến ghé thăm Hawai vào cuối tuần này, tổng thống Mỹ ngày Chủ Nhật 05/11/2017, chính thức bắt đầu vòng công du châu Á đầy tế nhị. Ngoài thương mại, hồ sơ hạt nhân Bắc Triều Tiên là mối bận tâm lớn của Hoa Kỳ. Le Figaro số ra cuối tuần ngày 04/11/2017 có ba bài viết trình bày quan điểm từ phía Mỹ, Trung Quốc và Bắc Triều Tiên về chuyến đi này của ông Donald Trump.
Hoa Kỳ phô trương sức mạnh để uy hiếp Bắc Triều Tiên ?
Nhìn từ phía Hoa Kỳ, Le Figaro cho rằng « Tại châu Á, Trump triển khai ‘chính sách ngoại giao cưỡng bức’ đối phó với Kim ». Ông Donald Trump không đơn độc công du châu Á. Mỹ triển khai cả một đạo quân hùng hậu hiếm thấy tháp tùng cùng tổng thống Mỹ. Trong suốt 10 ngày công du châu Á, ba tầu sân bay – Nimitz, Theodore Roosevelt và Ronald Reagan tiến hành tuần tra khu vực giữa Nhật Bản và bán đảo Triều Tiên.
Ba tổ hợp tác chiến này huy động cả một đại hạm đội 17 tầu chiến, 200 chiến đấu cơ và chừng 20 000 binh sĩ. Theo nhận định của ông Jerry Hendrix, cựu đại tá Hải Quân và là nhà nghiên cứu tại Center For A New American Security, điều này cho thấy thông điệp được gởi đi, nếu không phải là chuẩn bị cho cuộc chiến thì chí ít cũng cho thấy một « chính sách ngoại giao cưỡng chế ».
Dĩ nhiên Washington, thông qua lời tướng H.R. McMaster, cố vấn an ninh quốc gia, phải giải thích rằng lo cho an ninh của tổng thống trước mối đe dọa đến từ Bình Nhưỡng. Không đi thăm vùng phi quân sự DMZ nằm giữa hai miền Bắc và Nam Triều Tiên có lẽ cũng chẳng phải do lo sợ an ninh, thế nhưng các chiến lược gia Nhà Trắng vẫn lo rằng một sự đối đầu trực diện có thể dẫn đến một sự khiêu khích.
Thay vào đó, tổng thống Trump sẽ đến thăm khu căn cứ quân sự mới Humphrey, do Hàn Quốc tài trợ, cho phép đồn trú một bộ phận của khoảng 28 500 binh sĩ Mỹ đang được triển khai tại đây. Một biểu tượng cho việc « chia sẻ gánh nặng » như mong muốn của ông Trump.
Theo nhận xét của Le Figaro, thách thức « hạt nhân và tên lửa Bắc Triều Tiên » sẽ đeo bám tổng thống Mỹ tại mỗi điểm dừng chân trong chuyến công du đưa ông đến Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Việt Nam và Philippines. Trước đó, tướng McMaster đặt ra ba mục tiêu chính cho chuyến công du này : « Gia tăng giải pháp quốc tế cho việc phi hạt nhân hóa hoàn toàn và có thể kiểm soát được bán đảo Triều Tiên. Một khu vực ‘Ấn Độ – Thái Bình Dương tự do và cởi mở. Và trao đổi mậu dịch cân bằng và có qua có lại ».
Le Figaro lưu ý là cụm từ « Ấn Độ – Thái Bình Dương » được đưa ra ở đây cho phép Washington mời New Dehli tham gia vào « chiến lược khu vực » của mình, với ý định kềm chế Bắc Kinh, bởi đà bành trướng của Trung Quốc trong khu vực đang gây quan ngại cho Mỹ và các đồng minh của nước này.
Thế nhưng, hồ sơ Bắc Triều Tiên đang trói tay tổng thống Mỹ. Một nhà ngoại giao Mỹ nhìn nhận đây là một trong những hồ sơ Hoa Kỳ có đề ra một chiến lược nhưng bất thành. « Tổng thống Trump có ý định dùng thương mại để bẻ quặt tay Trung Quốc với hy vọng đến lượt mình, họ sẽ trói tay Bắc Triều Tiên trên hồ sơ hạt nhân ».
Nếu như ông Trump đã không kiệm lời chỉ trích « chính sách kiên nhẫn » và từ bỏ « chính sách xoay trục sang châu Á » qua việc lên án Hiệp Định Đối Tác Xuyên Thái Bình Dương TPP của người tiền nhiệm Barack Obama, thì những gì ông đang làm hiện nay chẳng khác nào là một « chiến lược Obama cộng », theo như đánh giá của ông Michael Auslin, chuyên gia tại Hoover Institution. Giờ đến lượt tướng McMaster cũng phải kêu gọi nên « có chút kiên nhẫn ».
Trung Quốc cũng như các quốc gia đồng minh của Mỹ là Nhật Bản và Hàn Quốc ủng hộ việc gây áp lực lên Bắc Triều Tiên, nhưng lo lắng cho hậu quả của một thất bại. Không một quốc gia nào mong muốn nổ ra xung đột cho dù là hữu ý hay vô tình.
Những tuyên bố trái ngược, lời nói không đi đôi với việc làm của tổng thống Mỹ càng làm cho các đồng minh thêm lo lắng. Một mặt ông khuyên bảo ngoại trưởng Rex Tillerson không nên phí thời gian với đối thoại, nhưng mặt khác tổng thống Mỹ vẫn để cho đặc sứ Joseph Yun khai thác « kênh New York » với các đại diện của Bắc Triều Tiên tại Liên Hiệp Quốc. Những dòng tweet bốc lửa của tổng thống Trump lần lượt khép dần các cánh cửa ngoại giao.
Đến mức, một nhà phân tích của bộ Ngoại Giao Mỹ phải thốt lên rằng : « Giải pháp mang đến cho Kim Jong-Un đó là buông vũ khí không cần chiến đấu hoặc biến họ thành những chiến binh ». Vấn đề là chỉ có một phần tư dân Mỹ ủng hộ hành động quân sự nhắm vào Bắc Triều Tiên theo như một thăm dò của CBS News. Đối với tổng thống Mỹ, lắng nghe người dân là một chuyện, nhưng hành động thế nào là một chuyện khác. Ông khẳng định chỉ nghe theo « bản năng » của ông mà thôi.
Tình hình đáng lo đến mức ba nghị sĩ đảng Dân Chủ đề xuất một dự thảo luật nhằm đặt quyền phát động chiến tranh dưới tay Quốc Hội. Tuy đề nghị đã không được phe đa số ủng hộ, nhưng nghị sĩ đảng Cộng Hòa Bob Corker, chủ tịch ủy ban đối ngoại đã phải tổ chức một buổi điều trần về quyền hạn chiến tranh của tổng thống.
Giờ đây để củng cố cho chính sách « ngoại giao cưỡng chế », Washington tìm cách không những« cô lập Bình Nhưỡng về mặt kinh tế và chính trị », gia tăng sức mạnh quân sự cho phía Nam mà còn có thể đưa Bắc Triều Tiên trở vào danh sách các quốc gia tài trợ khủng bố. Chính quyền Donald Trump còn đang nghiền ngẫm ý tưởng tổ chức một hội nghị tập hợp các nước đã từng tham gia vào cuộc chiến Triều Tiên 1950-1953. Thế nhưng, những nước đó dường như không mấy hồ hởi tìm lại những hồi ức không mấy đẹp đẽ gì.
Quan hệ Trung – Mỹ : Sao đổi ngôi ?
Nhìn từ Bắc Kinh, « Tập Cận Bình trên đỉnh cao quyền lực đợi đón Trump », là nhận định của thông tín viên Le Figaro tại Trung Quốc. Chuyến thăm Trung Quốc lần này của nguyên thủ Mỹ lộ rõ một nét tương phản về vị thế giữa hai nguyên thủ cường quốc hàng đầu thế giới. Một bên là Tập Cận Bình đầy quyền lực sau kỳ Đại Hội Đảng Cộng Sản lần thứ 19. Và bên kia là một Donald Trump, uy tín đang bị suy yếu trong các cuộc thăm dò sau một năm lên nắm quyền vì những tiến triển cuộc điều tra Nga can dự vào bầu cử tổng thống Mỹ.
Đến thăm chính thức Trung Quốc lần này, tổng thống Mỹ Donald Trump muốn thuyết phục Bắc Kinh chấp nhận tăng thêm các biện pháp trừng phạt Bắc Triều Tiên, nhất là cấm vận xuất khẩu dầu hỏa sang « vương quốc khép kín » này. Thế nhưng, theo đánh giá của ông Triệu Thông (Zhao Tong), chuyên gia tại viện Carnegie-Thanh Hoa, ở Bắc Kinh, « khó có cơ may Trung Quốc thay đổi nghiêm túc lập trường chỉ vì Hoa Kỳ gia tăng áp lực ».
Bắc Kinh không mong muốn sự sụp đổ của chế độ Bình Nhưỡng có khả năng dẫn đến sự thống nhất bán đảo Triều Tiên có lợi cho Hàn Quốc và đồng minh Hoa Kỳ của nước này. Nhất là, vào thời điểm Tập Cận Bình hứa hẹn một « thời đại mới » cho đế chế Trung Hoa sau một thời gian dài bị sỉ nhục.
Đương nhiên, Trung Quốc dù không ưa gì những vụ thử hạt nhân và bắn thử tên lửa của nhà lãnh đạo độc tài trẻ tuổi nhưng cho đến giờ vẫn chưa thể áp đặt uy quyền của mình lên quốc gia láng giềng « khó bảo ». Từ một thời gian nay, dường như chính quyền Bắc Kinh vẫn chưa có ý định có những cuộc thảo luận cấp cao với Bình Nhưỡng.
Tuy nhiên, Le Figaro lưu ý đến một sự kiện bất ngờ đã diễn ra trong tuần này. Trước chuyến công du châu Á của ông Donald Trump, ông Tập Cận Bình từ hơn một năm nay không viết thư cho lãnh đạo Bắc Triều Tiên, đã phúc đáp thông điệp chúc mừng từ lãnh đạo nước này sau kỳ đại hội Đảng.
Lãnh đạo Trung Quốc bày tỏ ý định « xúc tiến hơn nữa các mối quan hệ » giữa hai nước. Cuộc trao đổi này lại do hãng thông tấn Bắc Triều Tiên KCNA công bố. Theo nhận định của chuyên gia Jean-Pierre Cabestan, nhà nghiên cứu Trung Quốc học trường Đại học Baptiste Hồng Kông, điều đó « rất có thể là một tín hiệu cho thấy Bình Nhưỡng sẵn sàng nối lại liên lạc với Bắc Kinh ».
Vế kinh tế là một thách thức lớn khác trong chuyến đi châu Á của ông Donald Trump. Theo Le Figaro, tổng thống Mỹ đến gặp đồng nhiệm Trung Quốc lần này trong một vị thế hết sức tế nhị vì phải đưa ra được những cam kết rõ ràng với các cử tri. Để giải quyết vấn đề thâm hụt thương mại mà ông Trump từng đánh giá là « đáng lo » và « đáng sợ hãi », tổng thống Mỹ rất có thể cố gắng dàn xếp với Tập Cận Bình nhằm bảo đảm một sự hợp tác của Mỹ trong hồ sơ hạt nhân Bắc Triều Tiên.
Giới quan sát cho rằng rất có thể Bắc Kinh sẽ có một số nhượng bộ trên hồ sơ này cho phép tổng thống Mỹ giữ được thể diện. Dấu hiện thiện chí là chính quyền Trung Quốc tuần này thông báo giảm bớt hàng rào thuế quan nhưng không nêu rõ chi tiết.
Có một điều chắc chắn là « vị hoàng đế đỏ », ngoài việc tiếp đón một cách long trọng đồng nhiệm Mỹ tới đây, sẽ còn tìm cách đặt mình ngang hàng với lãnh đạo cường quốc số một thế giới, đồng thời tìm cách thể hiện một sự đối lập về mặt phong thái, tạo dựng cho mình hình ảnh một lãnh đạo có trách nhiệm với địa cầu.
Lần lượt thông qua các bài diễn văn, ông Tập Cận Bình năm nay đã tự vẽ mình trước bàn dân thiên hạ như là một hình mẫu lý tưởng kêu gọi ủng hộ toàn cầu hóa hay như bảo vệ môi trường, hoàn toàn trái ngược với Donald Trump, được bầu lên nhờ vào một chương trình cô lập và « hoài nghi biến đổi khí hậu ». Ở bên ngoài, vị tổng bí thư đảng Cộng sản bí hiểm liên tục đưa ra những đề nghị rất hợp lòng người, trong khi mà cả thế giới lại quá quen thuộc với những dòng tweet nảy lửa và gay gắt từ nhà tỷ phú Mỹ.
Dù vậy, thông tín viên của Le Figaro tại Bắc Kinh nhận thấy cùng còn có một điểm tương đồng giữa hai vị nguyên thủ. Trước mặt các cử tọa của mình, cả hai lãnh đạo đều hứa hẹn mang lại « uy thế » cho đất nước. Cả hai « gần như đều nói cùng một giọng điệu » như nhận xét của ông Philippe Le Corre, chuyên gia tại Belfer Center for Science and International Affairs.
Giờ đây sự đối đầu giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc ngày càng đáng quan ngại. Lo lắng trước việc Trung Quốc gia tăng ảnh hưởng và sự hiện diện trên vùng Biển Đông và Hoa Đông, cũng như là tầm ảnh hưởng kinh tế ngày càng lớn mạnh, Hoa Kỳ lại muốn tìm cách chống lại ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực qua việc bảo vệ vùng « Ấn Độ – Thái Bình Dương tự do và cởi mở ».
Hành động tái định vị chiến lược này mà ông donald Trump sẽ phải nêu rõ chi tiết càng làm cho các quan chức chính phủ Trung Quốc thêm bực bội. Đại sứ Trung Quốc tại Washington, ông Thôi Thiên Khải (Cui Tiankai) gần đây đã có phản ứng mạnh mẽ nhắc rằng : « Tôi không tin là việc tìm cách cản trở Trung Quốc là sẽ có lợi cho bất kỳ quốc gia nào ». Như vậy là lại có thêm một bài toán hóc búa dành cho ông Donald Trump, Le Figaro kết luận.
Trump và Kim : Một cuộc đấu cân não ?
Cuối cùng là góc nhìn từ Bình Nhưỡng cho rằng « Bắc Triều Tiên muốn bắn thử tên lửa chống Trump, găng-tơ đế quốc ». Chuyến công du châu Á đầu tiên của tổng thống Mỹ, dưới cái bóng của hồ sơ hạt nhân Bắc Triều Tiên đang đặt cả khu vực trong trạng thái báo động. « Lãnh đạo tối cao » Kim Jong Un có thể có một hành động « khiêu khích » cho bắn thử tên lửa đạn đạo hay thử bom nguyên tử.
Một nguồn tin quân sự phương Tây tại Seoul phân tích : « Chuyến viếng thăm này là một giai đoạn mang tính rủi ro ». Theo khẳng định của tình báo Hàn Quốc, rất có khả năng Bình Nhưỡng lại cho thực hiện một vụ thử nguyên tử ngay tại hầm số 3 điểm thử Punggye-ri, bất chấp vụ sập hầm số 4 sau vụ thử « bom nhiệt hạch » lần thứ 6 hôm 03/09/2017.
Câu hỏi đặt ra: Liệu rằng lãnh đạo họ Kim có dám làm một cú phát nổ ngay vào lúc vị tổng tư lệnh Hoa Kỳ đến thăm Seoul hay không ? Một quyết định mà giới quan sát cho rằng đẩy rủi ro. Điều đáng chú ý kể từ sau vụ thử nguyên tử mới đây nhất, Kim Jong-Un tỏ ra im hơi lặng tiếng trên trường quốc tế, đặc biệt trong suốt thời kỳ diễn ra Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc cũng như kỳ đại hội Đảng Cộng Sản Trung Quốc.
Vẫn theo phân tích của nguồn tin quân sự trên, « Kim Jong-Un không phải là một người phi lý, mà thậm chí rất ư là thực tế. Ông đợi xem các tín hiệu được đưa ra trong suốt chuyến đi này, để rồi tùy theo đó mà ông điều chỉnh cách đáp trả. Ông ấy đương nhiên đã chuẩn bị sẵn nhiều phương án ».
Hiện tại, Washington đơn phương đe dọa Bình Nhưỡng thông qua một chuỗi các biện pháp trừng phạt kinh tế và đang tìm cách thuyết phục Seoul hành động tương tự. Hoa Kỳ còn dọa đưa trở lại Bắc Triều Tiên vào trong « danh sách đen » về « các quốc gia khủng bố ».
Nếu như Donald Trump từ chối thách thức Kim Jong Un tại vùng phi quân sự DMZ như hai vị tiền nhiệm, chuyến công du Hàn Quốc và Nhật Bản của ông lại được tháp tùng bằng một cuộc biểu dương sức mạnh qua việc điều hai oanh tạc cơ B-1B đến từ đảo Guam quần đảo trên không phận bán đảo Triều Tiên. Sự việc đã khiến Bình Nhưỡng phẫn nộ, gọi đó là « những tên găng-tơ đế quốc », quy trách nhiệm cho Washington về mọi hành động leo thang trong khu vực.
Tuy chưa chắc chắn về ngày giờ cụ thể, các chuyên gia dự đoán sắp tới sẽ có những vụ thử tên lửa đạn đạo liên lục địa ICBM, một điều không thể thiếu trên bình diện công nghệ cho phép Bắc Triều Tiên tự trang bị một sức mạnh tấn công đáng tin có khả năng đe dọa lãnh thổ Hoa Kỳ.
Về điểm này, giáo sư Andrei Lankov, trường đại học Kookmin, tại Seoul nhận định như sau : « Kim chỉ mới hơn 30 tuổi, nhưng ông ấy đã có tầm nhìn dài hạn. Ông không muốn bị Mỹ « đánh đuổi » như trường hợp của Saddam hay Kadhafi. Chương trình nguyên tử là một vấn đề sống còn».
Theo quan điểm của chuyên gia David Wright, các nhà khoa học của Bình Nhưỡng giờ còn phải vượt qua nhiều trở ngại quan trọng, nhất là làm thế nào đưa được đầu đạn hạt nhân đang chịu một nhiệt năng lên đến hàng ngàn độ C vào tầng khí quyển.