Tin khắp nơi – 03/02/2017
Thượng đỉnh Malta : Châu Âu tìm cách
chặn dòng người vượt Địa Trung Hải
Hôm nay 03/02/2017, lãnh đạo 28 nước châu Âu có cuộc họp không chính thức tại Malta, nhằm tìm kiếm sự đoàn kết, trong viễn cảnh hậu Brexit và thay đổi lớn trong chính sách quốc tế của Mỹ với tân tổng thống Donald Trump. Tuy nhiên, khủng hoảng nhập cư vẫn là chủ đề nổi trội nhất.
Theo đặc phái viên của RFI Tudor Tepeneag tại Valette, các nỗ lực của các nước châu Âu sẽ tập trung vào Libya, nơi xuất phát của đa số người vượt biển Địa Trung Hải sang nước Ý. Hơn 180.000 người châu Phi tới Ý năm ngoái, trong đó có 25.000 trẻ em đi một mình. Hơn 4.500 người thiệt mạng trên đường vượt biển. Đối với người châu Âu, những con số nói trên tự nó đã cho thấy mức độ khẩn thiết của vấn đề.
Sau thỏa thuận với Thổ Nhĩ Kỳ về việc tiếp nhận trở lại người tị nạn vượt biển Aegean vào Hy Lạp, một số nước châu Âu cũng nghĩ đến một giải pháp tương tự với Libya. Tuy nhiên, điểm khác biệt rất lớn là tình hình bất ổn an ninh và chính trị tại Libya không cho phép làm điều này. Các nỗ lực của Liên Âu tập trung một phần chính vào việc huấn luyện lực lượng tuần duyên Libya, và tài trợ cho các tổ chức phi chính phủ hoạt động tại các trại tị nạn ở châu Phi.
Thủ tướng chính quyền Libya được cộng đồng quốc tế công nhận, ông Fayez al-Sarraij, mới đây tới Bruxelles, để yêu cầu được trợ giúp nhiều hơn trong cuộc chiến chống lại nạn đưa người vượt biên lậu. Trước đó, cuối tháng Giêng 2017, Ủy Ban Châu Âu đã quyết định cấp cho Libya khoảng 250.000 triệu euro.
Một ưu tiên khác của các nước châu Âu họp tại Malta là ngăn chặn tận gốc dòng người nhập cư bằng cách hỗ trợ phát triển kinh tế của các nước châu Phi – nơi xuất phát người di cư. Tuy nhiên, các trợ giúp sẽ kèm theo nhiều điều kiện hơn trước đây : Các quốc gia được tài trợ phải nỗ lực thực sự để làm giảm dòng di cư và tự động nhận trở lại những người bị từ chối cho tị nạn.
Phiên họp chiều nay tại Malta cũng sẽ dành cho việc chuẩn bị kỷ niệm 60 năm hiệp ước Roma. Đây cũng là dịp để các nước châu Âu nhấn mạnh trở lại các nguyên tắc và giá trị nền tảng của các nước Liên Âu, hiện đang phải đối mặt với các làn sóng dân túy trong nước, và những thách thức mới trên trường quốc tế, đặc biệt là các chính sách mới của tân tổng thống Mỹ.
Mỹ không hưởng ứng Israel mở rộng
khu định cư trên đất Palestine
Chính quyền Trump vừa có một phản ứng được cho là khá bất ngờ. Trong một thông điệp gửi đến báo giới hôm qua, 02/02/2017, tổng thống tân cử Donald Trump tuyên bố không ủng hộ Tel Aviv trong các nỗ lực xây thêm khoảng 6.000 nơi ở của người Do Thái tại vùng Cisjordani và Đông Jerusalem từ hai tuần nay.
Thông tín viên Anne-Marie Capomaccio tường trình từ Washington,
« “Sự tồn tại của các khu định cư không phải là trở ngại cho hòa bình. Nhưng việc xây dựng thêm những khu mới, hay việc mở rộng các khu bên ngoài các giới hạn đã có, có thể sẽ không giúp ích cho việc đạt được mục tiêu nói trên”. Trên đây là nội dung thông cáo của Nhà Trắng.
Một vài dòng thông cáo cho thấy thái độ bất đồng của tổng thống Donald Trump với Israel. Theo thông tin của báo chí Mỹ, thủ tướng Israel Netanyahu đã phạm một sai lầm khi không thông báo với Washington, trước khi đưa ra quyết định xây dựng các nơi ở mới.
Thông cáo của Nhà Trắng cũng cho biết, chính quyền Trump hiện vẫn chưa có một quan điểm chính thức về ‘‘hoạt động xung quanh các khu định cư”. Dự án di chuyển sứ quán Mỹ tới Jerusalem cũng bị dời lại.
Động thái nói trên là một cách cảnh báo hữu nghị của chính quyền Trump, muốn nhắc lại với Tel Aviv về những ràng buộc trong quan hệ của Israel với Hoa Kỳ. Ngày 15/02 tới, tổng thống Mỹ có kế hoạch tiếp thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại Washington ».
http://vi.rfi.fr/quoc-te/20170203-my-khong-huong-ung-israel-mo-rong-khu-dinh-cu-tren-dat-palestine
Thủ tướng Đức kêu gọi Thổ Nhĩ Kỳ tôn trọng tự do ngôn luận
Hôm qua, 02/02/2017, thủ tướng Đức Angela Merkel có chuyến công du Thổ Nhĩ Kỳ. Trong cuộc gặp với tổng thống Recep Erdogan, thủ tướng Đức lưu ý nguyên thủ Thổ Nhĩ Kỳ về hàng loạt xâm phạm nhân quyền nghiêm trọng trong thời gian gần đây tại quốc gia này.
Thông tín viên Alexandre Billette tường trình từ Istanbul,
« Chuyến công du của thủ tướng Đức lần này ít thân thiện hơn nhiều so với chuyến viếng thăm của thủ tướng Anh Theresa May thứ Bảy tuần trước. Lãnh đạo Đức và Thổ Nhĩ Kỳ đã thảo luận về nhiều vấn đề như người tị nạn, khủng hoảng Syria hay các trao đổi thương mại giữa hai nước, tuy nhiên nhân quyền mới là vấn đề mà thủ tướng Angela Merkel nhấn mạnh trước công luận.
Thủ tướng Đức “rất quan ngại” về việc tự do báo chí bị xâm phạm hay tình trạng đối lập chính trị bị đàn áp, đặc biệt do cuộc cải cách Hiến Pháp, sẽ được đưa ra trưng cầu dân ý vào mùa xuân tới. Bà Angela Merkel nhấn mạnh là : Cần phải bảo đảm quyền tự do ngôn luận và thể chế tam quyền phân lập.
Tức giận vì bị chỉ trích, tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan một lần nữa khẳng định những ưu điểm của chế độ quyền hành tập trung vào tổng thống trong tương lai sau cải cách Hiến Pháp.
Một dấu hiệu cho thấy sự lo ngại của thủ tướng Đức. Bà Angela Merkel đã có một cuộc gặp phái đoàn hai đảng chính trị đối lập, đảng Cộng Hòa của Nhân Dân (CHP) thuộc cánh trung tả và đảng HDP, thân người Kurdistan. Hiện có 12 nghị sĩ đảng HDP đang bị giam cầm. Trong các chuyến công du trước, thủ tướng Đức không gặp gỡ đối lập chính trị Thổ Nhĩ Kỳ ».
Sau cuộc đảo chính hụt, chính quyền Ankara đã bắt giam hơn 43.000 người và hơn 100.000 người bị sa thải. Thổ Nhĩ Kỳ cũng kêu gọi Berlin cho dẫn độ những quân nhân bị tình nghi tham gia đảo chính, chạy trốn sang Đức. Theo truyền thông Đức hồi tuần trước, 40 quân nhân Thổ Nhĩ Kỳ phục vụ trong khối NATO đã đệ đơn xin tị nạn tại Đức.
Về chủ đề nhập cư, Ankara đã nhiều lần đe dọa hủy bỏ thỏa thuận về đón tiếp trở lại người tị nạn chạy sang châu Âu, nếu công dân Thổ Nhĩ Kỳ không được miễn thị thực nhập cảnh Schengen, và tiến trình gia nhập Liên Hiệp Châu Âu của nước này không có tiến triển. Thủ tướng Đức, hôm qua, đã nhấn mạnh rằng « vấn đề người tị nạn là rất quan trọng đối với Thổ Nhĩ Kỳ, cũng như với Liên Âu và Đức », và thỏa thuận người tị nạn là dựa trên « lợi ích chung ». Bà Merkel cho biết Berlin đã cam kết tiếp nhận « 500 người tị nạn mỗi tháng », trong khuôn khổ kế hoạch tái định cư người xin tị nạn của châu Âu.
http://vi.rfi.fr/quoc-te/20170203-thu-tuong-duc-keu-goi-tho-nhi-ky-ton-trong-tu-do-ngon-luan
Nga – Hungary : Quan hệ hữu hảo chỉ là “bề nổi”
Tổng thống Nga Vladimir Putin vừa có chuyến công du Hungary vào ngày hôm qua, 02/02/2017. Báo chí Hungary bình luận là ông Putin “sang Hungary như đi chợ”, ám chỉ tần suất tương đối dày của những chuyến thăm này.
Phỏng vấn – Hoàng Nguyễn 3.02.1703/02/2017Nghe
Trong buổi trao đổi với RFI, thông tín viên Hoàng Nguyễn từ Budapest cho biết :
An ninh ở thủ đô Budapest đã được tăng cường một cách hiếm có, hầu như tất cả các tuyến đường chính đều bị chặn. Một cuộc biểu tình phản đối ông Putin của đảng đối lập “Cùng Nhau”, cho dù đã được cấp phép từ cảnh sát trước đó, nhưng rốt cục cũng bị ngăn cản và chỉ tiến hành được ở một địa điểm khác cách Nhà Quốc Hội Hungary hơn 1km.
Nhất trí toàn diện. Có thể nhận xét bằng một từ như thế, về những phát biểu của ông Putin và chủ nhà Orbán, trong cuộc họp báo sau khi hai vị lãnh đạo này có cuộc hội đàm tại Budapest. Đáng chú ý là trong cuộc họp báo này, chỉ các cơ quan truyền thông thân Nga và thân chính quyền mới được đặt câu hỏi, báo chí đối lập của Hung hoặc có chiều hướng thân Phương Tây đều phải im lặng.
Tổng thống Nga Putin cho hay chuyến công du đối với ông quan trọng là vì Hungary là thành viên Liên Âu và NATO, và ở Châu Âu, nước này ngày càng được quan tâm vì quan điểm khác biệt trong vấn đề tỵ nạn. Ngược lại, với chính phủ Hungary, nước Nga là một siêu cường và ông Orbán hy vọng có thể trở thành đồng minh và có những lợi ích kinh tế trong mối quan hệ này.
Do đó, trong họp báo ông Putin chủ yếu nói về các sự kiện quốc tế, còn Orbán thì tập trung vào các mối quan hệ kinh tế. Thủ tướng Hungary đã rất “thiếu tế nhị” khi nói về nước láng giềng Ukraine, theo báo chí Hung, vì ông chỉ nhắc tới Hiệp ước Minsk thứ 2 ký kết năm 2015, mà theo đó nước Nga không có bất cứ trách nhiệm gì, và không có một lời nào về tương lai Ukraine.
“Không thể xử lý một vấn đề chính trị bằng công cụ kinh tế”, đó là ý kiến của ông Orbán về những biện pháp trừng trị Nga của Phương Tây, và cũng là quan điểm mà lâu này chính phủ Hung vẫn hay nhấn mạnh. Tuy nhiên, Châu Âu không muốn chiến tranh và không còn công cụ nào khác để chế ngự mối hiểm nguy đến từ nước Nga, là theo chiều hướng mà Đức và Pháp đề xướng.
Thủ tướng Hung cũng nói thêm rằng theo ông, chính sách đối đầu với Nga đã trở nên một cái mốt ở Phương Tây, còn nước Hung cần biết vị trí của mình trong các vấn đề địa chính trị. “Chúng ta ai cũng cảm thấy rằng thế giới đang có một biến chuyển”, ông Orbán nói, và cho rằng biến chuyển đó đặt tiền đề thuận lợi cho quan hệ Nga – Châu Âu và quan hệ Nga – Hung.
Ông Orbán khẳng định, một mối quan hệ cân bằng giữa Nga và Châu Âu là điều kiện tiên quyết cho nền hòa bình ở châu lục này. Quan hệ Hung – Nga sẽ được đôi bên gìn giữ và bảo vệ tất cả những gì có thể, vì nó ở “một tầm kích khác”, và nếu thế giới trở lại bình thường (tức là khi những trừng phạt kinh tế với Nga được hủy nỏ) thì Hung sẽ có khởi động tốt ở thị trường Nga.
RFI : Tâm điểm của cuộc hội đàm giữa hai nhà lãnh đạo là gì ?
Thông tín viên Hoàng Nguyễn : Những vấn đề kinh tế là tâm điểm của cuộc hội đàm giữa lãnh đạo Hungary và Nga, và tất nhiên chủ đề chính vẫn là “thương vụ thế kỷ” của Hungary, khi nước này muốn xây thêm hai tổ máy tại Nhà máy điện nguyên tử ở TP Paks bằng nguồn vốn tín dụng 10 tỷ Euro của Nga và công nghệ Nga, với một hợp đồng được ký tắt trước khi đưa ra Quốc hội, và được mật hóa trong mấy thập kỷ.
Đây chính là nguồn cơn chính của những phản đối dữ dội của nhiều tổ chức dân sự, cùng phe đối lập Hungary, rằng nó sẽ khiến Hung phụ thuộc vào Moscow cả về tài chính lẫn chính trị, chưa kể, việc thiếu minh bạch sẽ khiến trị giá thực của hợp đồng sẽ bị đội giá lên đáng kể. Việc Nga có thể độc quyền trong một thương vụ lớn về năng lượng tại một nước thành viên EU cũng đang bị Liên Âu xem xét.
Thủ tướng Orbán Viktor cho hay, Hungary tiếp tục muốn sử dụng nguồn tín dụng Nga chứ không hợp tác với Phương Tây trong vấn đề này, thậm chí ông Putin còn đề nghị có thể cho mượn thêm 2 tỷ Euro cần thiết còn lại. Theo ông Orbán, Hungary sẽ được cung cấp đủ khí đốt cho tới năm 2021, và hiện đang chuẩn bị cho một thỏa thuận với Liên bang Nga về thời kỳ sau năm 2021.
Bình luận về vấn đề này, báo chí Hung cho rằng, hiện tại Hung phụ thuộc 60% về năng lượng với Nga, và những thỏa thuận tiếp tới, cùng việc hợp tác với Nga trong thương vụ xây nhà máy điện nguyên tử chỉ khiến nước này càng lệ thuộc vào Moscow. Điều mà khi còn là đảng đối lập, phe ông Orbán gọi là “phản quốc”, thì hiện tại lại được khẳng định là “lợi ích quốc gia”.
Bên cạnh đó, lãnh đạo Nga cũng sẵn sàng để Hung tham gia những dự án khí đốt của Nga, chẳng hạn Hungary có thể nhận khí đốt qua Thổ Nhĩ Kỳ và vùng Balkans, hoặc theo hệ thống Hải Lưu Phía Bắc, tức là không còn liên quan tới hệ thống khí đốt qua Ukraine, vẫn bị Nga coi là rủi ro. Nếu điều này diễn ra, Hungary có thể mất thêm một láng giềng là Ukraine, trong trận chiến với Nga.
RFI : Liệu có phải tổng thống Nga và thủ tướng Hungary đã thiết lập được một quan hệ hữu hảo ?
Thông tín viên Hoàng Nguyễn : Quan hệ hữu hảo chỉ là trên bề nổi. Đó là ý kiến đồng nhất của bốn chuyên gia nghiên cứu về Nga, phát biểu ngay sau cuộc gặp gỡ Orbán – Putin. Theo đó, hai vị lãnh đạo này thực chất cũng chẳng tin cậy nhau và câu hỏi lớn nhất là khi nào nước Nga cảm thấy rằng đã “đầu tư” đủ vào Hungary, để quyết định là đã tới lúc gặt hái thành quả của “thương vụ đầu tư” chính trị đó.
Từng là một điệp viên KGB trung thành, Putin không bao giờ quên, Thủ tướng Hung Orbán Viktor khởi nghiệp chính trị thời trẻ bằng hoạt động chống Liên Xô, và cả sự nghiệp của ông được xây dựng trên căn bản đó, nên không thể có chuyện tin tưởng.
Một bình luận viên khác đặt vấn đề, Orbán có thể đấu trí kịch liệt với Thủ tướng Đức Merkel, nhưng vẫn có thể tin tưởng vào bà. Là bởi, ở Merkel không có quan niệm “một mất một còn” kiểu thời Chiến tranh lạnh, như ở Putin. Đôi bên có thể bắt tay nhau, cười nói và phát biểu hữu hảo, nhưng khó mà có được lòng tin tưởng tương hỗ. Những trang mạng thân Nga, mà đứng sau có thể là chính quyền Nga, vẫn thường xuyên loan những tin giả mạo có lợi cho Nga, và khó có thể nói là “hữu nghị” đối với Hung.
Đó là chưa kể, cơ quan mật vụ Nga có quan hệ mật thiết với một tổ chức bán vũ trang của Hungary, và chưa thể biết cụ thể là họ muốn gì. Tuy nhiên, việc Nga muốn bao trùm các tổ chức dân tộc cực đoan thân Nga – hiện đã trở thành một mạng lưới trong vùng Trung Âu – để một khi nào đó có thể sử dụng, gây bất ổn, là điều hết sức nguy hiểm đối với Hungary, theo các nhà phân tích.
Ở một góc độ khác, nội các Orbán bấy lâu nay chủ trương đường lối ngoại giao “Hướng Đông”, tìm mối quan hệ thân thiết với Trung Quốc và Nga để kiếm lợi về kinh tế, nhưng Putin thì không nghĩ như vậy. Một nhà bình luận cho rằng, Putin quan niệm mối tương giao với Hung là một sự đầu tư chính trị, và khi Hung đã đủ rời xa Mỹ và Phương Tây, thì Nga sẽ phải “tiếp quản”.
Bởi lẽ, thứ văn hóa KGB chỉ biết một khái niệm trắng đen rõ rệt, “của anh hay của tôi”, kể cả trong vấn đề kinh tế, chẳng hạn, Hungary sẽ không thể rút khỏi sự phụ thuộc Nga trong hồ sơ nhà máy điện nguyên tử Paks. Thêm nữa, “có hàng tỉ những vụ việc nho nhỏ mà mật vụ Nga biết về Ban lãnh đạo Hung, và do đó, tới giờ lãnh đạo Hung vẫn phải sợ lãnh đạo Nga”.
Về mặt hình thức, chuyến thăm Hungary của Putin có lợi cho nước Nga, vì nó cho thấy dù bị tẩy chay nhưng Moscow vẫn có đồng minh trong Liên Âu và NATO, cho dù sự đánh giá Hungary ở Châu Âu không mấy tốt đẹp. Chính quyền Hung cũng đạt được một số thỏa thuận kinh tế, nhưng câu hỏi lớn nhất vẫn là, có bõ hay không, kể cả về kinh tế và chính trị, khi thân Nga và đối đầu Liên Âu?
http://vi.rfi.fr/quoc-te/20170203-nga-hungary-quan-he-huu-hao-chi-la-be-noi
Mỹ tỏ thái độ cứng rắn với Nga trên hồ sơ Ukraina
Đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc, bà Nikki Haley, vào hôm qua, 02/02, Hoa kỳ đã cứng giọng với Nga trên hồ sơ Ukraina : Trừng phạt vẫn được duy trì chừng nào Nga chưa trả lại Crimée cho Ukraina.
Thông tín viên RFI, Anne Marie Capomaccio tường thuật từ Washington :
Hoa Kỳ đã sửa đổi trừng phạt đối với Nga, nhưng ông Trump đã đính chính ngay rằng đó không phải là giảm nhẹ mà theo Nhà Trắng, chỉ là để cho phép các công ty xí nghiệp Mỹ tiếp tục xuất khẩu sang Nga các sản phẩm công nghệ thông tin. Và những trao đổi này được thực hiện thông qua cơ quan tình báo Nga FSB.
Trong phát biểu đầu tiên trước Hội Đồng Bảo An, đại sứ Mỹ Haley nói rõ : Hoa Kỳ vẫn lên án và kêu gọi chấm dứt ngay việc chiếm đóng Crimée. Bán đảo này thuộc về Ukraina. Và trừng phạt của Mỹ trên hồ sơ này vẫn được duy trì cho đến khi nào Nga trả lại quyền kiểm soát Crimée cho Ukraina.
Ông Trump phải chăng đã thay đổi quan điểm đối với Matxcơva ? Darrell Issa, đại diện đảng Cộng Hòa, giải thích : Phải kềm chế Nga, không để họ phớt lờ chủ quyền của những quốc gia ‘chư hầu’ trước kia. Putin vẫn có ý muốn tiếp tục hành động. Tôi nghĩ là ông Trump đã cảm thấy trách nhiệm này trên vai và do đó đã hành động.
Phe diều hâu ở Quốc Hội và trong chính quyền Mỹ cảm thấy an tâm. Donald Trump như thế đã trấn an những người vốn hoàn toàn đi theo đường lối đối nội của ông, nhưng tỏ vẻ lo ngại về chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ.
http://vi.rfi.fr/quoc-te/20170203-my-to-thai-do-cung-ran-voi-nga-tren-ho-so-ukraina
Tổng thống Mỹ Donald Trump làm bốn phương bốc lửa
Trong 48 giờ qua, tân tổng thống Mỹ Donald Trump liên tục quạt gió vào các lò lửa quốc tế nhất là với Iran và Nga. Cùng lúc đó, từ Seoul, bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ James Mattis đe dọa giáng trả « vùi dập » Bắc Triều Tiên nếu Bình Nhưỡng dùng vũ khí nguyên tử tấn công Hàn Quốc hay lãnh thổ Hoa Kỳ.
Donald Trump có vẻ ưa thích thái độ khó lường cho dù đã khoác áo lãnh đạo siêu cường kinh tế và quân sự. Hai tuần sau ngày tuyên thệ nhậm chức, tổng thống theo xu hướng « quốc gia trước đã », và chính phủ của ông, đã liên tục đưa ra những tuyên bố bốc lửa. Không những đối thủ của Hoa Kỳ mà ngay các quốc gia đối tác hay đồng minh như Mêhicô, Úc và Israel cũng bị Donald Trump dằn mặt, theo phân tích của AFP.
Đối với Iran, sau lời « cảnh báo » của Nhà Trắng, Washington dự trù tăng cường các biện pháp mới trừng phạt chế độ Hồi giáo vì Teheran thử tên lửa đạn đạo bị xem là vi phạm thỏa hiệp hạt nhân ký kết với các đại cường vào tháng 7/2015.
Chống Iran, « không trừ một giải pháp nào »
Tổng thống Barack Obama trước đây sử dụng hiệp định hạt nhân này để làm giảm căng thẳng với Iran, tạo ra một bước ngoặt trong quan hệ song phương. Trái lại, tân tổng thống Donald Trump thẳng thừng đe dọa « không loại trừ một biện pháp nào » kể cả biện pháp quân sự. Teheran lập tức lên án tổng thống Mỹ « liên tục vu khống để khiêu khích».
Tiếp tục trừng phạt Nga
Điều ngạc nhiên hơn hết là Washington cũng lên giọng với Matxcơva. Trong khi Donald Trump, từ lúc vận động tranh cử đã chủ trương thắt chặt quan hệ với tổng thống Nga Vladimir Putin, thì tân đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc Nikki Haley « lên án hành động gây hấn của Nga tại Ukraina ». Tại Hội Đồng Bảo An, nữ đại sứ Mỹ khẳng định lệnh trừng phạt « sẽ được duy trì cho đến khi nào Nga trả bán đảo Crimée lại cho Ukraina ».
Nhà Trắng cũng tỏ thái độ lạnh nhạt với Israel trong hồ sơ lập khu định cư người Do Thái trên lãnh thổ lấn chiếm của Palestine. Cho dù Donald Trump nhiều lần ca ngợi mối quan hệ với đồng minh truyền thống tại Trung Đông kể cả ý định dời sứ quán Mỹ từ Tel-Aviv về Jerusalem, nhưng phát ngôn viên Nhà Trắng Sean Spicer thẩm định việc « xây thêm khu định cư không giúp giải quyết xung đột Israel-Palestine ».
Nhưng rồi sau đó, có tin tân ngoại trưởng Rex Tillerson gọi điện trấn an thủ tướng Benyamin Netanyahu, cam kết một sự ủng hộ « toàn diện ».
Xem thường Úc
Donald Trump cũng làm cho đồng minh quân sự Úc ở Thái Bình Dương choáng váng. Trong cuộc điện đàm bị cắt giữa chừng, tổng thống Mỹ cho rằng ông sẽ xét lại thỏa thuận « ngu ngốc » giữa Washington và Canberra về việc Mỹ nhận di dân bất hợp pháp bị cô lập trong các trại tạm cư ngoài nước Úc.
Vùi dập Bắc Triều Tiên
Còn tại Bắc Á, trong chuyến công du trấn an hai đồng minh Hàn Quốc và Nhật Bản, tân bộ trưởng Quốc Phòng James Mattis tuyên bố sẵn sàng « vùi dập » Bắc Triều Tiên nếu Bình Những dùng hạt nhân tấn công một trong các đồng minh của Mỹ. Chủ nhân Lầu Năm Góc là bộ trưởng đầu tiên của chính quyền Trump thăm nước ngoài và với chủ đề an ninh quốc phòng.
Trong hồ sơ kinh tế, tuần trước, vị tổng thống thứ 45 của Mỹ thực hiện ngay chủ trương bảo hộ thị trường, thúc giục Canada và Mêhicô thương thuyết lại hiệp định tự do mậu dịch Bắc Mỹ.
Những lời tuyên bố bốc lửa trong những ngày qua làm cho công việc của tân ngoại trưởng Rex Tillerson khó khăn thêm. Ngày thứ năm 02/02/2017, ông chính thức nhậm chức vào lúc bộ Ngoại Giao trong tình trạng « nổi loạn », với khoảng « 1000 nhà ly khai » làm lung lay. Chính sách ngoại giao « thiển cận và nghiệp dư » của tổng thống Donald Trump bị chống đối công khai.
Thật ra, giới phân tích không rõ là tổng thống doanh nhân toan tính gì ? Phải chăng ông sử dụng chiến thuật đấu trí mà người Mỹ gọi là « ván bài lừa dối » mà cứu cánh duy nhất cần đạt được là phục vụ quyền lợi nước Mỹ trước đã, đồng minh lịch sử hay kẻ thù truyền thống không đáng kể.
Theo AFP, vị khách quốc tế đầu tiên của tân ngoại trưởng Mỹ là đồng nhiệm Đức Sigmar Gabriel. Ngoại trưởng Đức đã nhắc nhở phía Mỹ là trong giai đoạn đầy bất trắc này, mối quan hệ đồng minh xuyên Đại Tây Dương, từ kinh tế đến quân sự, vô cùng cần thiết.
http://vi.rfi.fr/quoc-te/20170203-tong-thong-my-donald-trump-lam-bon-phuong-boc-lua
Paris: Lính Pháp bắn kẻ dùng mã tấu tấn công
gần bảo tàng Louvre
Theo AFP, sáng nay 03/02/2017, một binh sĩ Pháp tăng cường bảo vệ an ninh cạnh viện bảo tàng Louvre bị một người đàn ông cầm mã tấu chém vào đầu gây thương tích nhẹ. Hung thủ bị một binh sĩ bắn trọng thương. Thủ tướng Pháp gọi đây là một vụ « khủng bố ».
Theo tin từ bộ Nội Vụ Pháp, toàn khu vực chung quanh viện bảo tàng Louvre đang bị phong tỏa sau khi một binh sĩ trong lực lượng tăng cường chống khủng bố bị tấn công. Hung thủ, lưng đeo ba-lô, tay cầm mã tấu, hô lớn « Allah Akba » (Thượng đế bao la) trước khi ra tay. Người lính bị thương nhẹ ở đầu, đồng đội đứng gần nổ súng vào bụng hung thủ.
Theo giám đốc cảnh sát Paris, Michel Cadot, đây là một vụ tấn công « mang tính khủng bố » vì thủ phạm « trực tiếp hành động và đe dọa với lời lẽ cho phép suy đoán » như thế.
Đang viếng thăm miền tây nam nước Pháp, thủ tướng Bernard Cazeneuve cũng tuyên bố tương tự.
Hung thủ được lực lượng cứu hộ săn sóc. Trong người và ba-lô không có chất nổ.
Khoảng 250 du khách đang viếng thăm viện bảo tàng lúc xảy ra vụ tấn công đã được sơ tán an toàn.
Tư pháp mở điều tra với tội danh âm mưu sát hại nghiêm trọng có liên quan đến hành động khủng bố.
http://vi.rfi.fr/phap/20170203-paris-binh-si-bao-ve-vien-bao-tang-louvre-bi-tan-cong
Mỹ : Nếu tấn công hạt nhân,
Bắc Triều Tiên sẽ bị giáng trả “vùi dập”
Trong chuyến công du Seoul, bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ hôm nay, 03/02/2017, có một tuyên bố mạnh mẽ để trấn an đồng minh Hàn Quốc : Hoa Kỳ sẽ có các phản ứng « hữu hiệu », nếu Bình Nhưỡng có động thái gây hấn. Lãnh đạo bộ Quốc Phòng hai nước cũng nhất trí thúc đẩy chương trình lá chắn tên lửa THAAD, để đối phó với Bắc Triều Tiên.
Theo AFP, phát biểu với báo giới tại bộ Quốc Phòng Hàn Quốc, trước cuộc gặp đồng nhiệm Han Min-Koo, bộ trưởng Mỹ James Mattis nhấn mạnh : « Bất cứ cuộc tấn công nào nhắm vào Mỹ, hay các đồng minh sẽ bị đánh bại, và bất cứ hành động sử dụng vũ khí hạt nhân nào cũng sẽ bị giáng trả một cách hữu hiệu và áp đảo ».
Bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ khẳng định : Bảo vệ đồng minh Seoul là « ưu tiên » của Washington, và Hoa Kỳ cam kết « triệt để hậu thuẫn » nền dân chủ Hàn Quốc.
Bộ trưởng Quốc Phòng James Mattis là lãnh đạo đầu tiên của chính quyền Trump công du nước ngoài. Theo giới quan sát, mục tiêu chủ yếu của chuyến đi này là nhằm trấn an các quốc gia Đông Bắc Á. Hàn Quốc lo ngại về tương lai của liên minh quân sự lâu đời với Hoa Kỳ, sau khi ông Donald Trump tuyên bố sẽ rút quân Mỹ khỏi bán đảo Triều Tiên và Nhật Bản nếu các đối tác không tăng mạnh các đóng góp tài chính. Các phát biểu của bộ trưởng James Mattis trong chuyến công du Hàn Quốc vừa qua được đánh giá là tiếp nối chính sách ngoại giao truyền thống của Mỹ với các đồng minh châu Á.
Hôm qua 02/02/2017, bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ và thủ tướng Hàn Quốc Hwang Kyo Ahn đã đồng ý thúc đẩy triển khai hệ thống lá chắn tên lửa THAAD trên lãnh thổ Hàn Quốc, nhằm bảo vệ Hàn Quốc trước các đe dọa hạt nhân của Bắc Triều Tiên. Theo kế hoạch, dự án sẽ được hoàn thành trong năm 2017.
Theo các chuyên gia, trong thời gian gần đây, chế độ Kim Jong Un đã có những tiến bộ đáng kể trong chương trình tên lửa đạn đạo mang đầu đạn hạt nhân, có thể tấn công đến Hoa Kỳ. Trong năm 2016, Bình Nhưỡng đã thử bom nguyên tử hai lần và thử tên lửa hàng chục lần. Trong một phát biểu đầu năm mới 2017, Kim Jong Un tuyên bố Bình Nhưỡng sắp thử tiếp hỏa tiễn xuyên lục địa.
Tháng 02/2016, sau khi Bình Nhưỡng thử nguyên tử, chính quyền Seoul đã chấp nhận kế hoạch triển khai THAAD trên lãnh thổ Hàn Quốc, tuy nhiên địa điểm cụ thể lắp đặt dự án này còn chưa được quyết định. Bắc Kinh – đồng minh số một của Bắc Triều Tiên – phản ứng rất mạnh với dự án hệ thống lá chắn tên lửa THAAD, với lý do hệ thống này có thể ảnh hưởng đến an ninh của Trung Quốc.
Trước khi rời Hàn Quốc tới Nhật Bản hôm nay, bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ đã tới đặt hoa tại tượng đài chiến sĩ vô danh tại Seoul, và gặp gỡ hàng trăm cựu chiến binh Hàn Quốc, từng tham gia cuộc chiến tranh Triều Tiên 1950-1953, cùng những người ủng hộ.
Tại Tokyo, ông James Mattis sẽ gặp thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và đồng nhiệm Tomomi Inada.
Bắc Triều Tiên cách chức bộ trưởng An Ninh,
hành quyết nhiều sĩ quan
Bình Nhưỡng lại tiến hành thêm một vụ thanh trừng. Lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un đã cách chức đại tướng Kim Wong Hong, đưa nhân vật thân cận này đi lao động cải tạo và xử bắn nhiều sĩ quan tình báo. Tin này do bộ Thống Nhất Hàn Quốc loan báo ngày 03/02/2017.
Bộ trưởng An Ninh Quốc Gia Bắc Triều Tiên và cũng là cánh tay mặt của Kim Jong Un là nạn nhân mới trong chính sách thanh trừng đẫm máu. Phát ngôn viên bộ Thống Nhất Hàn Quốc Jeong Joon Hee cho biết đại tướng Bắc Triều Tiên Kim Wong Hong bị mất chức bộ trưởng An Ninh, bị giáng cấp xuống thiếu tướng và bị đưa đi cải tạo từ giữa tháng 01/2017 vì tội « lạm quyền ». Một số sĩ quan và cán bộ của sở tình báo, thuộc quyền của Kim Wong Hong cũng bị hành quyết theo lệnh của Kim Jong Un.
Theo AFP, trong chế độ Bình Nhưỡng, bộ An Ninh là cơ quan cốt lõi có vai trò tình báo, theo dõi kềm kẹp dân chúng, trấn áp những người chống đối và quản lý các nhà tù chính trị.
Sự kiện Kim Wong Hong bị thanh trừng cho thấy chế độ Bắc Triều Tiên có nguy cơ bất ổn thêm, thành phần có ưu quyền hoang mang hơn vì không biết ngày mai số phận ra sao.
Đại tướng Kim Wong Hong nắm quyền trong suốt các đợt thanh trừng từ khi Kim Jong Un lên cầm quyền từ năm 2011. Bốn trong số năm tướng lãnh cao cấp nhất cha Kim Jong Un để lại cùng với hơn một trăm sĩ quan và đảng viên khác đã bị hành quyết. Đứng đầu bộ An Ninh và Tình báo từ năm 2012, Kim Wong Hong đóng vai trò then chốt trong vụ hành quyết Jang Song Thaek, chú dượng của lãnh đạo Kim Jong Un, và cũng là nhân vật số hai của chế độ vào năm 2013.
Theo AFP, trong diễn văn đầu năm 2017, Kim Jong Un « nhận lỗi » đã không phục vụ « nhân dân » một cách tốt đẹp. Rất có thể hàng loạt quan chức chính quyền sẽ bị đưa ra làm « vật tế thần » trong năm nay để nhà độc tài trẻ tuổi chạy tội, theo báo cáo của Viện Chiến Lược và An Ninh Quốc Gia tại Seoul.
Trung Quốc muốn kết thân với Úc dưới thời Trump
Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị sẽ đến thăm Australia vào tuần tới với hy vọng Bắc Kinh thắt chặt mối bang giao song phương với Canberra trong bối cảnh tân Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump bị cho đang gây xáo trộn tình hình ngoại giao toàn cầu.
Phát ngôn nhân Lục Khảng của Bộ Ngoại Giao Trung Quốc cho biết thông tin vừa nêu trong cuộc họp báo vào ngày 3 tháng 2. Ông Lục Khảng nói rõ chuyến công du đến Australia và New Zealand của ngoại trưởng Vương Nghị sẽ diễn ra từ thứ Ba đến thứ Sáu tuần tới.
Trung Quốc thông báo chuyến viếng thăm của Ngoại trưởng Vương Nghị ngay sau cuộc điện đàm giữa Tổng thống Donald Trump với Thủ tướng Malcolm Turbull mà chủ đề chính được cho biết là thỏa thuận Mỹ nhận người tị nạn từ Úc.
Về phía Úc, Canberra đang cân nhắc tham gia vào một hiệp định thương mại khác, được Bắc Kinh hậu thuẫn sau khi tân Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump quyết định Mỹ rút khỏi Hiệp định Đối tác Kinh tế xuyên Thái Bình Dương-TPP.
Trung Quốc và Australia, sau một thời gian đàm phán kéo dài, đã ký kết một hiệp định thương mại tự do hồi năm 2005.
Mỹ – Nhật duy trì hiệp ước phòng thủ
Tổng trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ James Mattis tái khẳng định cam kết của Mỹ về hiệp ước phòng thủ chung với Nhật Bản.
Tin cho biết tại cuộc gặp với thủ tướng Nhật bản Shinzo Abe vào chiều thứ Sáu, ngày 3 tháng 2 tại Tokyo, tổng trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ nói ông muốn bảo đảm Điều 5 trong Hiệp ước Phòng thủ chung, qui định Hoa Kỳ giúp Nhật bảo vệ lãnh thổ, vẫn tiếp tục hiệu lực như trong quá khứ cho đến tương lai 5 năm hay 10 năm nữa.
Một nguồn tin ẩn danh từ chính phủ Nhật Bản do hãng Kyodo loan đi cũng cho biết thêm ông James Mattis khẳng định cam kết vừa nêu của Hoa Kỳ còn áp dụng đối với những đảo do Nhật đang quản lý tại biển Hoa Đông mà Trung Quốc đòi hỏi chủ quyền.
Dịp này, ngoại trưởng Nhật Fumio Kishida cũng nhắc lại phát biểu của thủ tướng Abe là Hoa Kỳ và Nhật bản có thể chứng minh cho thế giới thấy hai nước là một liên minh vững chãi.
Ông Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản nói thêm hoạt động củng cố thêm nữa liên minh Mỹ- Nhật thật quan trọng trong tình hình phải đối mặt với môi trường an ninh trong khu vực “ngày càng trở nên nghiêm trọng”.
Đã có bằng chứng quân đội Miến đàn áp người Rohingya
Văn Phòng Cao Ủy Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc vừa đưa ra những bằng chứng mới, cáo buộc quân đội và an ninh Miến Điện đàn áp người Hồi Giáo Rohingya.
Dựa theo lời khai của 220 nạn nhân và nhân chứng, bản phúc trình mới được Cao Ủy Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc công bố sáng nay ở Geneve viết rằng từ tháng Mười năm ngoái tới nay, binh sĩ và an ninh Miến có những hành động dã man như hãm hiếp tập thể, nổi lửa đốt làng, , giết người kể cả trẻ em, phụ nữ, người già, cũng như bắt giữ, giam cầm và bỏ đói người Hồi Giáo Rohingya.
Bản phúc trình cũng cho rằng những hành động tàn bạo này gần như chắc chắn nhắm vào mục đích thanh lọc sắc tộc, là tội ác chống nhân loại.
Phúc trình cũng nói việc làm của binh sĩ và an ninh Miến đã buộc 69,000 người Hồi Giáo Rohingya cư ngụ ở bang Rakhine phải bỏ nhà cửa chạy sang Bangladesh xin tỵ nạn.
Chính phủ Miến chưa lên tiếng nói gì về bản phúc trình của Cao ủy Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc, nhưng trong quá khứ, chính phủ Miến Điện thường xuyên lên tiếng bác bỏ mọi cáo buộc, nói rằng quân đội và an ninh chỉ thực hiện những cuộc tảo thanh truy lùng khủng bố, không hề có hành động vi phạm nhân quyền.
Philippines: Tiếp tục cuộc chiến với phiến quân cộng sản
Tức khắc đình chỉ ngưng bắn, ra lệnh cho quân đội mở những cuộc hành quân bài trừ phiến quân cộng sản, là những điều mới được Tổng Thống Rodrigo Duterte của Philippine đưa ra ngày hôm nay trong bài nói chuyện đọc tại North Cotabato, một thành phố thuộc vùng Mindanao.
Tổng Thống Phi nhắc lại ngay sau khi nhậm chức hồi cuối tháng Sáu năm ngoái, ông đã ra lệnh ngưng bắn, trả tự do cho một số thủ lãnh của phiến quân cộng sản với mục đích xây dựng hòa bình. Tuy nhiên, ông nói tiếp, thiện chí của chính phủ Phi không được phe phiến quân đáp ứng đúng mức, do đó ông bắt buộc phải hủy bỏ lệnh ngưng bắn và quân đội sẽ tiếp tục cuộc chiến chống phiến quân cộng sản.
Quyết định này được Tổng Thống Phi đưa ra sau khi phía phiến quân đưa yêu sách, đòi chính phủ phải trả tự do tức khắc và vô điều kiện 400 tay súng đang bị Manila giam giữ. Tổng Thống Duterte gọi đây là đòi hỏi quá đáng, chứng tỏ phiến quân cộng sản Phi không muốn nói chuyện hòa bình.
Bắc Kinh bác bỏ cáo buộc trục lợi khi buôn bán với Mỹ
Phát ngôn viên Lục Khảng của Bộ Ngoại Giao Trung Quốc nói rằng Bắc Kinh không hề cố ý hạ giá đồng nhân dân tệ để trục lợi khi bán hàng sang Mỹ.
Phát biểu này được đưa ra sau khi Tổng Thống Mỹ Donald Trump cáo buộc Trung Quốc hạ giá đồng bạc để bán hàng sang Mỹ với giá rẻ, khiến Hoa Kỳ bị thiệt hại.
Ngoài Trung Quốc, Tổng Thống Trump cũng chỉ trích Nhật Bản cố ý hạ giá đồng Yen cũng với mục đích tương tự.
Thứ Tư vừa rồi khi ra điều trần trước Quốc Hội, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe cũng bác bỏ chỉ trích của Tổng thống Trump, nói rằng mọi quốc gia đều phải điều chỉnh giá đồng bạc để phát triển kinh tế, ổn định giá cả và ổn định lạm phát.
Thủ Tướng Nhật cũng cho biết thứ Sáu tuần tới khi sang Washington gặp Tổng thống Trump, ông sẽ trình bày chuyện này với vị tân lãnh đạo của nước Mỹ.
Tân Ngoại trưởng Mỹ Tillerson gặp Ngoại trưởng Đức
Tân Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson đã điện đàm với người tương nhiệm Mexico và Canada, cũng như với Thủ tướng Israel. Ngoài ra, ông đã tiếp Ngoại trưởng Đức Sigmar Gabriel tại Bộ Ngoại giao Mỹ ở Washington hôm thứ Năm, trong ngày đầu tiên đảm nhận nhiệm vụ lãnh đạo ngành ngoại giao Hoa Kỳ.
Không có chi tiết chính thức về nội dung cuộc họp giữa ông Tillerson với Ngoại trưởng Đức Sigmar Gabriel, mặc dù trọng tâm của các cuộc thảo luận có thể xoay quanh Liên minh Bắc Đại Tây Dương, NATO, tương lai của thỏa thuận hạt nhân với Iran, và vấn đề thương mại.
Trao đổi với các nhà báo tại Đại sứ quán Đức ở thủ đô nước Mỹ, ông Gabriel nói ông “rất vinh hạnh được mời đến thủ đô Washington trong giai đoạn khởi đầu của một chính quyền mới.”
Ngoại trưởng Đức Sigmar Gabriel nói:
“Tôi cấp tốc đến đây không chỉ để làm quen với ông Rex Tillerson, mà còn để chứng minh rằng quan hệ đối tác xuyên Đại Tây Dương thiết yếu như thế nào trong giai đoạn có nhiều biến động như hiện nay, đối với chúng tôi, ở Đức và châu Âu cũng như đối với các bạn Mỹ. Tầm quan trọng của mối quan hệ này thể hiện sự hợp tác lâu dài của chúng ta trong lĩnh vực an ninh. Đối với chúng tôi, NATO là một liên minh thiết yếu đảm bảo hòa bình, ổn định và an ninh cho châu Âu và xa hơn nữa. Sự hợp tác giữa chúng ta là thiết yếu về các vấn đề có trong chương trình nghị sự quốc tế, ví dụ như các nỗ lực nhằm kết thúc cuộc nội chiến khủng khiếp tại Syria, và trách nhiệm chung của chúng ta đối với tiến trình hòa bình Trung Đông, cũng như nỗ lực mưu tìm một giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột ở miền đông Ukraine.”
Ca tụng mối quan hệ vững bền giữa Hoa Kỳ và nước Đức, Ngoại trưởng Gabriel nói:
“Đã có những thời kỳ trong quá khứ khi chúng ta vấp phải những khó khăn chính trị, và tranh cãi với nhau về các vấn đề chính trị. Tuy nhiên, chúng ta luôn luôn nhận thức được rằng chúng ta, tình hữu nghị và hợp tác của chúng ta được đặt trên những giá trị chung.”
Cuộc gặp giữa hai vị Ngoại trưởng diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Mỹ vừa ban hành lệnh cấm nhập cảnh áp dụng cho công dân 7 nước, nơi đa số theo Hồi giáo, gây làn sóng phẫn nộ trên trường quốc tế.
Thủ tướng Đức Angela Merkel đã nêu lên vấn đề này lại trong một chuyến đi thăm Ankara ngày hôm qua, thứ Năm 2/1. Bà nói rằng chiến đấu chống chủ nghĩa khủng bố không thể biện minh cho việc vơ đũa cả nắm, nghi ngờ tất cả các tín đồ Hồi giáo.
http://www.voatiengviet.com/a/tan-ngoai-truong-my-tillerson-gap-ngoai-truong-duc/3705149.html
Phe Dân chủ Mỹ
yêu cầu TT Trump chấm dứt lệnh cấm nhập cư
ĐIỆN CAPITOL —
Gần một tuần sau khi Tổng thống Donald Trump ký sắc lệnh hành pháp tạm cấm nhập cảnh Hoa Kỳ đối với bảy nước có đa số người Hồi giáo, các đại biểu Dân chủ ở Quốc hội một lần nữa yêu cầu tân tổng thống Mỹ chấm dứt chính sách di trú gây nhiều tranh cãi này.
Từ các cuộc phản đối ở các phi trường cho đến một cuộc tụ tập biểu tình trước Tối cao Pháp viện, rồi một cố gắng bất thành ở hội trường Hạ viện, các đại biểu Dân chủ bất mãn kết thúc tuần lễ làm việc với cáo buộc cho rằng tân tổng thống đã phá vỡ những nguyên tắc mà ông hứa sẽ bảo đảm khi tuyên thệ nhậm chức.
Dân biểu Nancy Pelosi, lãnh tụ khối thiểu số Dân chủ ở Hạ viện, phát biểu:
“Chính quyền của ông Trump đã vi phạm tuyên thệ nhậm chức với những hành động không những vi hiến mà còn phương hại tới sự an toàn của người dân Mỹ.”
Bất chấp lệnh cấm nhập cư gây ra biểu tình phản đối trên cả nước, chính quyền của Tổng thống Trump vẫn lập luận rằng công chúng đứng về phía họ.
Phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc Sean Spicer nói:
“Rõ ràng là đa số cử tri Mỹ đều ủng hộ lệnh tạm cấm nhập cảnh đối với người tị nạn từ các nước Syria, Iraq, Iran, Libya, Somalia, Sudan, và Yemen, cho đến khi nào chính phủ cải thiện tiến trình thanh lọc, để loại những phần tử xấu có thể đặt ra một mối đe doạ cho nước Mỹ.”
http://www.voatiengviet.com/a/phe-dan-chu-my-yeu-cau-tt-trump-cham-dut-lenh-cam-nhap-cu/3704900.html
Rex Tillerson là ai?
Sau hơn 40 năm làm việc cho tập đoàn dầu khí Exxon, ông Rex Tillerson đã được chuẩn thuận vào vị trí Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ. Với 56 phiếu thuận và 43 phiếu chống, Thượng viện Hoa Kỳ hôm 1/2 đã chuẩn thuận người được Tổng thống Trump đề cử ra lãnh đạo Bộ Ngoại giao, có tiếng nói quyết định trong các chính sách đối ngoại của Mỹ. Ai cũng biết ông Rex Tillerson là cựu CEO của tập đoàn ExxonMobil, nhưng thực sự ông là ai? Mời quý vị cùng VOA tìm hiểu những thành tích của ông trong sự nghiệp với Exxon và lý do vì sao ông gặp sự chống đối khá đáng kể tại quốc hội trong tiến trình chuẩn thuận.
Vào buổi tối 1 tháng Hai vừa qua, ông Tillerson 64 tuổi, tuyên thệ để trở thành Ngoại trưởng thứ 69 của Hoa Kỳ tại Phòng Bầu dục, Tòa Bạch Ốc.
Tại lễ tuyên thệ, Tổng thống Donald Trump ca ngợi ông Tillerson là người hiểu rõ “tầm quan trọng của việc củng cố quan hệ với các đồng minh và hình thành các mối quan hệ đồng minh mới hầu có thể bảo đảm các lợi ích chiến lược của Hoa Kỳ và sự an toàn của người dân Mỹ.”
Sứ mệnh của ông Tillerson
Ông Trump nêu rõ mục tiêu của ngành ngoại giao trong giai đoạn tới như sau:
“Đã đến lúc chúng ta phải đề ra mục tiêu rõ ràng về mặt đối ngoại, để có một cái nhìn mới về thế giới xung quanh, để tìm kiếm giải pháp mới dựa vào sự thật có từ xa xưa.”
Tại buổi lễ tuyên thệ, ông Tillerson cam kết sẽ “đại diện cho các lợi ích của tất cả người dân Mỹ, trong mọi hoàn cảnh.”
Ông Tillerson đã được tạp chí Forbes bình chọn vào danh sách những người quyền lực nhất thế giới vào năm 2015.
Phát biểu trước khi chuẩn thuận ông Tillerson, Thượng nghị sĩ Bob Corker thuộc đảng Cộng hòa, đại diện cho bang Tennessee và đồng thời là Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện, nói ông tin chắc ông Tillerson sẽ là một nhà lãnh đạo hiệu quả khi phục vụ Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ:
“Ông Tillerson lãnh đạo một tập đoàn toàn cầu với 75.000 nhân viên, có các mối quan hệ sâu sắc trên toàn thế giới, và hiểu được vai trò quan trọng của lãnh đạo Mỹ. Ông ấy đã cam kết bảo vệ các giá trị Mỹ và phục hồi uy tín quốc gia bằng cách củng cố các quan hệ đồng minh đã có và xây dựng quan hệ với các đồng minh mới.”
Hôm thứ Năm 2/2, ông Tillerson đã đến gặp nhân viên Bộ Ngoại giao, nơi mà nhiệm vụ đầu tiên của ông có lẽ là tìm cách ‘hạ nhiệt’ bầu không khí đang trở nên căng thẳng, sau khi gần 1.000 nhà ngoại giao đồng ký tên vào một văn thư nội bộ, bày tỏ quan điểm bất đồng và phản đối sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Trump. Sắc lệnh này ra lệnh tạm thời đình chỉ chương trình tị nạn, đồng thời cấm cửa di dân đến từ 7 nước Trung Đông và Châu Phi, nơi đa số dân theo Hồi giáo, không được nhập cảnh vào Mỹ. Phát biểu trước các nhân viên ở Bộ Ngoại giao, ông Tillerson không trực tiếp đề cập đến bức thư bày tỏ ý kiến bất đồng, nhưng ông khuyên nhủ nhân viên hãy “thích nghi với những sự thay đổi.”
Đối đầu với Trung Quốc
Ngay sau khi được ông Donald Trump đề cử vào chức vụ ngoại trưởng, ông Rex Tillerson nói tại một cuộc điều trần ở Washington hôm 11/1 rằng Mỹ sẽ ngăn chặn Trung Quốc lui tới các đảo nhân tạo mà Bắc Kinh đã xây trên biển Đông.
Ngay từ đầu, ông đã thể hiện quan điểm cứng rắn trong vấn đề Biển Đông, như Hoa Kỳ phải ngăn cản Trung Quốc xây dựng trái phép trên Biển Đông, cản Trung Quốc tiếp cận các đảo nhân tạo mà nước này đã bồi đắp và xây dựng một cách phi pháp. Lên tiếng tại Quốc hội Mỹ, ông Tillerson nói:
“Chúng ta sẽ phải gửi đi một tín hiệu rõ ràng tới Trung Quốc rằng thứ nhất, họ phải ngưng chỉ việc xây đảo, và thứ hai, các ông không được cho phép tiếp cận các đảo đó”.
Là một đồng minh thân cận của Mỹ ở Đông Nam Á, Philippines lên tiếng ủng hộ ông Tillerson ngay khi ông còn là ứng viên ngoại trưởng Mỹ. Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay hôm 14/1 nói với báo chí rằng Manila sẽ không ngăn Hoa Kỳ nếu nước này tính chặn, không cho Trung Quốc tiếp cận các đảo nhân tạo trên biển Đông. Ông Yasay nói:
“Nếu quyền lợi quốc gia của Mỹ là ngăn chặn Trung Quốc chiếm đóng các cấu trúc đang bị tranh cãi ở biển Đông, họ có quyền tự do làm điều đó bởi vì đây là các vùng biển quốc tế.”
Tuy nhiên, cựu chủ tịch kiêm tổng giám đốc điều hành của tập đoàn ExxonMobil không nêu cụ thể ông sẽ làm gì để chặn Trung Quốc, không cho tiếp cận các đảo mà nước này đã xây và gia cố, trang bị vũ khí, và xây các đường băng trên đó.
Phát biểu của ông Tillerson lập tức làm Bắc Kinh nổi giận, mở đường cho khả năng xảy ra đối đầu nghiêm trọng giữa Washington và Bắc Kinh.
Hôm 13/1, tờ Hoàn cầu thời báo của nhà nước Trung Quốc cảnh cáo Hoa Kỳ rằng chiến tranh sẽ bùng nổ nếu Washington chặn Bắc Kinh tiếp cận các đảo nhân tạo trên vùng biển tranh chấp. Bắc Kinh tuyên bố họ có quyền tiến hành các hoạt động gọi là ‘bình thường trong lãnh thổ của mình’.
Trong phiên điều trần hồi tháng trước, ông Tillerson tránh lên án những vụ vi phạm nhân quyền ở Trung Quốc và Philippines.
Và khác với quan điểm của ông Trump về vấn đề biến đổi khí hậu, ông Tillerson thừa nhận biến đổi khí hậu là một vấn đề.
Tillerson và Việt Nam
Ngày 2/2, Phó Thủ tướng Việt Nam kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã gửi điện chúc mừng ông Rex Tillerson nhân dịp ông được Thượng viện Hoa Kỳ chính thức thông qua đề cử trở thành Ngoại trưởng Hoa Kỳ.
Ngày 13/1, tập đoàn dầu khí ExxonMobil và tập đoàn PetroVietnam ký kết một hợp đồng khai thác dầu khí trên biển Đông trị giá 10 tỷ đô la.
Trả lời VOA Việt ngữ vào thời điểm ông Tillerson được đề cử làm Ngoại trưởng, tập đoàn ExxonMobil cho biết:
“ExxonMobil đang tiến hành các hoạt động phát triển mỏ Cá Voi Xanh theo một hợp đồng phân chia sản phẩm dầu khí thực hiện với tập đoàn PetroVietnam vào tháng 6, năm 2009. Khu vực này, theo Hà Nội, là thuộc lãnh thổ không thể tranh cãi của Việt Nam. ExxonMobil tin rằng vấn đề chủ quyền là những vấn đề mà chỉ có các chính phủ mới có thể quyết định. Những vấn đề này không ảnh hưởng tới kế hoạch kinh doanh của chúng tôi.”
Công ty ExxonMobil từng thăm dò và hợp tác với Việt Nam trong việc khai thác mỏ khí đốt Cá Voi Xanh ở ngoài khơi tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi, mỏ này có trữ lượng khoảng 150 tỷ mét khối. Theo giáo sư Thayer, ông Tillerson có thể đã biết về việc Trung Quốc đe dọa các công ty Mỹ nếu tham gia khai thác dầu khí trên các vùng biển mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền.
Về phía Việt Nam, khi được hỏi về tuyên bố của ông Tillerson về vấn đề Biển Đông, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình hôm 12/1 nói “duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải và hàng không ở khu vực là mục tiêu và lợi ích chung của các nước trong và ngoài khu vực”.
Ông Bình nói: “Chúng tôi cho rằng các bên đều có trách nhiệm đóng góp mang tính xây dựng cho mục tiêu chung, cũng như đảm bảo lợi ích chung”.
Luật sư Vũ Đức Khanh ở Canada, nhà quan sát tình hình chính trị Việt Nam và các quan hệ quốc tế, nhận định với VOA rằng chính quyền của ông Trump, cũng như những phát biểu về vụ tranh chấp Biển Đông của ông Tillerson, cho thấy Hoa Kỳ sẽ tiếp tục đẩy mạnh chính sách xoay trục sang châu Á, làm cho khu vực và Việt Nam có thể trở thành một điểm nóng.
Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Trường, Chủ tịch Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Phát triển Quan hệ Quốc tế ở Hà Nội, nói với VOA rằng cả Tổng thống Trump lẫn Ngoại trưởng Tillerson đều “nắm rất chắc” những vấn đề liên quan đến Việt Nam, khu vực và Biển Đông. Ông Trường tin rằng họ sẽ “kế thừa, phát triển và đảm bảo những lợi ích của nước Mỹ, trong đó có quan hệ với Việt Nam”.
Ứng viên giờ chót
Ông Tillerson nổi lên như một ứng viên cho vị trí Ngoại trưởng trong một danh sách dài, luôn mở rộng và luôn thay đổi của ông Trump. Ông Tillerson từ lâu là một trong các nhà tài trợ cho đảng Cộng Hòa.
Theo hồ sơ của Ủy ban Bầu cử Liên bang, ông đã tặng 50.000 đô la cho Quỹ tranh cử tổng thống của ông Mitt Romney vào năm 2012, và 5.000 đô la cho Quỹ Right to Rise, một ủy ban hành động chính trị ủng hộ ông Jeb Bush, vào năm 2015.
Tuy nhiên, hồ sơ của Ủy ban Bầu cử Liên bang không hiển thị bất kỳ khoản đóng góp nào của ông Tillerson cho ông Trump trong chiến dịch tranh cử 2016.
Quan hệ với Nga
Ông Rex Tillerson giữ chức vụ Tổng giám đốc tập đoàn ExxonMobil từ năm 2006. Ông được cho là không có kinh nghiệm ngoại giao, nhưng có quan hệ kinh doanh với nhiều nước, đáng chú ý nhất là Nga. Ông Tillerson nói ông đã quen biết ông Putin từ rất lâu:
“Tôi quen biết ông Putin từ năm 1999. Tôi có quan hệ thân thiết với ông Putin.”
Khi đề cử ông Tillerson, ông Trump nói: “Đối với tôi, điểm mạnh của ông Tillerson là ông ấy có quan hệ rộng lớn, và ông ấy quen biết rất nhiều người. Ông Tillerson có nhiều hợp đồng làm ăn khổng lồ ở Nga.
ExxonMobil và công ty dầu khí nhà nước lớn nhất của Nga, Rosneft, đã lập 10 liên doanh ở Nga kể từ năm 2011. Năm 2013, ông Tillerson đã được đích thân Tổng thống Vladimir Putin trao Huân chương Hữu nghị.
Mối quan hệ có vẻ thân tình của ông Tillerson với Tổng thống Nga đã làm nhiều nước đồng minh truyền thống của Mỹ trong Liên minh Bắc Đại Tây Dương, tức NATO, lo ngại, trong bối cảnh Nga đang ráo riết vận động để quốc tế công nhận việc Moscow sáp nhập bán đảo Crimea của Ukraine gần đây.
http://www.voatiengviet.com/a/rex-tillerson-la-ai/3704837.html
Mỹ nới lỏng chế tài cơ quan an ninh Nga
Bộ Tài chính Mỹ hôm thứ Năm loan báo họ đang nới lỏng một số hạn chế về giao dịch kinh doanh với Tổng cục An ninh Liên bang Nga (FSB), dù có những chế tài về không gian mạng do cựu Tổng thống Barack Obama áp đặt.
Lệnh được công bố trên website của Bộ Tài chính dường như nới lỏng hạn chế đối với một số sản phẩm công nghệ thông tin, và cho phép các công ty trả tới 5.000 đôla một năm cho những giấy phép mà FSB cấp.
Phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc Sean Spicer nói hành động này không có nghĩa là Mỹ đang nới lỏng những chế tài nhắm vào Nga.
“Chúng tôi không nới lỏng những chế tài. Theo tôi hiểu thì có một tập tục khá phổ biến là Bộ Tài chính, sau khi chế tài được áp đặt, quay trở lại và xem xét liệu có cần một số biện pháp nới lỏng cụ thể cho những ngành hoặc những sản phẩm hay những dịch vụ khác nhau hay không. Nhưng bạn nên hỏi Bộ Tài chính về vấn đề này,” ông nói.
Tổng thống Donald Trump cũng được hỏi về diễn biến này và nói rằng ông “không nới lỏng bất cứ cái gì.”
Cựu Tổng thống Barack Obama tăng cường những chế tài nhắm vào Nga vào tháng 12 sau khi các cơ quan tình báo Mỹ cáo buộc Nga tấn công tin tặc những máy tính của Ủy ban Đảng Dân chủ Toàn Quốc trong một chiến dịch rộng lớn nhằm làm suy yếu ứng cử viên tổng thống Hillary Clinton.
Các cơ quan tình báo Mỹ vẫn đang điều tra vụ xâm nhập này.
TT Trump và quân đội Mỹ bất đồng về biến đổi khí hậu
NORFOLK, VIRGINIA —
Tổng thống Mỹ Donald Trump là một người luôn bày tỏ hoài nghi về khoa học khí hậu, ông chất vấn ý kiến cho rằng các hoạt động của con người là nguyên nhân chính gây ra hiện tượng tăng nhiệt địa cầu. Tổng thống Trump từng đe dọa sẽ rút Hoa Kỳ ra khỏi hiệp định Paris, một hiệp định quốc tế để hạn chế khí thải gây hiệu ứng nhà kính. Nhưng trong khi ông Trump không coi biến đổi khí hậu là một mối đe dọa, thì ngược lại quân đội Mỹ, mà giờ ông là Tổng tư lệnh, lại tin là có mối đe dọa đó.
Căn cứ hải quân Norfolk, là căn cứ hải quân lớn nhất thế giới, đang ở tuyến đầu của biến đổi khí hậu.
Các thiết bị đo lường mực nước biển ngày càng lên cao đã được đưa vào hoạt động ngay tại căn cứ này trong suốt 9 thập niên qua, theo sĩ quan chỉ huy đội kỹ sư của Hải quân Hoa Kỳ Dean Vanderley. Đại tá Vanderly nói:
“Chúng ta đã chứng kiến một sự thay đổi về mực nước biển, nói chung mực nước dâng cao khoảng 45 cm. Dự kiến trong tương lai, mực nước biển sẽ tiếp tục dâng cao theo mức tương đương như hiện nay.”
Đại tá Vanderley nói hiện tượng này đã khiến các cầu tàu của Norfolk dễ bị hư hại trong thời tiết xấu.
“Trong một sự cố thời tiết đáng kể, các phương tiện như đường dây điện, hệ thống nước rất dễ bị tổn hại. Điều đó xảy ra khi nước biển dâng cao bên dưới cầu tàu. Các đợt sóng tràn vào liên tiếp làm hư hại các hệ thống cung cấp điện nước. Chuyện đó đôi khi xảy ra.”
Các cơn lụt thường xuyên hơn cũng gây khó khăn cho thủy thủ và nhân viên đến cơ quan thi hành phận sự.
Quân đội và các cộng đồng xung quanh hiện đã bắt tay vào việc để đưa ra một kế hoạch ứng phó với biến đổi khí hậu.
Ông Dennis McGinn từng là Trợ lý Bộ trưởng Hải quân khi ông loan báo kế hoạch ấy hồi tháng 10 năm ngoái tại Viện Tài nguyên Thế giới. Ông nói tình trạng sẵn sàng ứng chiến của quân đội Mỹ tùy thuộc vào sự thành công của kế hoạch đó.
“Hiện tượng biến đổi khí hậu là có thật, và nó đang diễn ra. Đây là một hiện tượng mà chúng ta công nhận và đã thừa nhận trong nhiều năm qua, và phải trực diện đối phó.”
Ông McGinn nói không chỉ có các căn cứ hải quân lâm vào tình trạng rủi ro, mà Ngũ Giác Đài đã miêu tả biến đổi khí hậu là một “mối đe dọa cấp số nhân” tại các khu vực bất ổn của thế giới.
Ông nói: “Nếu các xã hội mong manh và các chính quyền không ổn định đó phải chịu thêm sức ép của các biến cố thời tiết khắc nghiệt, liên tục xảy ra vì tác động của hiện tượng tăng nhiệt địa cầu, thì chúng ta phải đối mặt với sự hội tụ của đầy đủ các yếu tố dẫn các xã hội và các chính quyền ấy tới thất bại, tạo ra một khoảng trống nơi mà mọi điều xấu xa có thể diễn ra.”
Tổng tư lệnh quân đội Hoa Kỳ, là Tổng thống Trump, đã miêu tả biến đổi khí hậu là một sự lường gạt, một mối đe dọa không có thực.
Nhưng đối với người được ông đề cử vào chức Bộ trưởng Quốc phòng, ông James Mattis, thì vấn đề này được xét đến một cách nghiêm túc hơn.
Trong cương vị là người đứng đầu Bộ Chỉ huy Liên quân Hoa Kỳ, Tướng Mattis coi biến đổi khí hậu là một mối đe dọa đang nổi lên trong một phúc trình công bố vào năm 2010.
Trở lại căn cứ hải quân Norfolk, các cầu tàu mới đã được xây ở độ cao hơn, và các cơ sở cung cấp dịch vụ điện nước được bảo vệ trên tầng dưới của cầu tàu.
Đại tá Vanderly nói: “Khi xây các cơ sở này, chúng tôi xây trong khi hướng nhìn về tương lai, như vẫn thường làm. Một trong những điều mà chúng ta sẽ chứng kiến trong tương lai, là mực nước biển sẽ dâng cao.”
Trong khi các vấn đề chính trị liên quan tới biến đổi khí hậu không thuộc trách nhiệm của Đại tá Vanderley, khía cạnh kỹ thuật của nó rõ ràng nằm trong phạm vi trách nhiệm của ông.
Ông nói: “Chúng tôi chỉ tìm cách làm tốt nhiệm vụ trong tư cách là một kỹ sư giỏi, thông minh. Công tác của chúng tôi đã được ủng hộ hoàn toàn. Tôi không tưởng tượng được có bất cứ ai không muốn là một kỹ sư giỏi, thông minh.”
Làm kỹ sư hay chính trị? Đó là một trong các câu hỏi về biến đổi khí hậu mà tân Tổng Tư lệnh quân đội Hoa Kỳ sẽ phải đối phó.
http://www.voatiengviet.com/a/tt-trump-va-quan-doi-my-bat-dong-ve-bien-doi-khi-hau/3703811.html
Mỹ, Mexico phủ nhận TT Trump doạ điều quân sang Mexico
Hoa Kỳ và Mexico đều phủ nhận tin nói rằng Tổng thống Mỹ Donald Trump đã cảnh cáo rằng ông sẵn sàng đưa quân sang Mexico.
Hãng tin AP và một phóng viên Mexico ở Washington tường thuật rằng trong một cuộc điện đàm hồi tuần trước, Tổng thống Trump nói với Tổng thống Mexico Enrique Pena Nieto rằng ông sẽ triển khai các lực lượng Mỹ để đối phó với “những phần tử xấu”, trừ phi Mexico đề ra những bước quyết liệt hơn để kiểm soát các phần tử này.
Bản tin AP được dựa một phần trên nội dung cuộc điện đàm do một người giấu tên cung cấp, nguồn tin này đã được xem văn bản ghi chép cuộc điện đàm. AP không thể kiểm chứng được giọng điệu trong lời phát biểu của ông Trump.
Báo The New York Times cho biết một quan chức Mỹ cấp cao tối hôm thứ Tư nói rằng phát biểu của ông Trump chỉ là lời nói đùa, và ý ông là Mỹ đề nghị giúp Mexico trong cuộc chiến chống các băng đảng ma túy, và trong công tác kiểm soát biên giới.
Phát ngôn viên của Tổng thống Mexico Eduardo Sanchez khẳng định ông Trump không hề đề nghị đưa binh sĩ Mỹ sang Mexico, nói như vậy là “hoàn toàn sai”.
Ông Sanchez cho biết ông Trump và ông Pena Nieto thừa nhận có quan điểm khác biệt giữa hai ông về nhiều chủ đề khác nhau, nhưng cả hai bày tỏ mong muốn duy trì đối thoại để đạt một thỏa thuận song phương.
http://www.voatiengviet.com/a/my-mexico-phu-nhan-tt-trump-doa-dieu-quan-sang-mexico/3703482.html