Tin Biển Đông – 21/03/2017
Nhật Bản tham gia cuộc chơi tranh chấp chủ quyền
ở biển Đông
Nhật Bản đang tìm cách gia tăng ảnh hưởng ở biển Đông, vùng biển có nhiều tranh chấp chủ quyền nhất châu Á, để kiềm chế sự bành chướng của Trung Quốc và mưu tìm sự ủng hộ cho kế hoạch tăng cường quân sự và củng cố các lợi ích kinh tế kinh tế của Tokyo. Trong khi đó, Trung Quốc khuyến cáo Nhật Bản phải tôn trọng luật quốc tế khi Tokyo phái một chiến hạm vào biển Đông.
Tàu chiến Nhật Bản
Theo trang tin tức của Viện Hải quân Hoa Kỳ, vào tháng 5, Nhật sẽ phái hàng không mẫu hạm trực thăng Izumo tới Biển Đông trong ba tháng, sẽ ghé thăm các cảng biển ở Đông Nam Á trước khi hướng đến Ấn Độ Dương tham gia các cuộc tập trận chung với Hoa Kỳ.
Ông Collin Koh, nhà nghiên cứu về an ninh hàng hải tại Đại học Công nghệ Nanyang ở Singapore, cho biết: “Bạn sẽ thấy sự đa năng của chiến hạm này. Nó có thể làm công tác cứu trợ nhân đạo và thiên tai, nó có khả năng chống tàu ngầm, vì vậy đó là những tín hiệu mà Nhật Bản muốn gửi đi thông qua việc phái chiến hạm này đi.”
Phản ứng của Trung Quốc
Hôm thứ 5, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã phản ứng với quốc tế về chiến hạm này bằng cách lời kêu gọi Tokyo “tránh gây phiền nhiễu trong khu vực” và “tôn trọng nỗ lực của các nước có liên quan trong việc duy trì hòa bình và ổn định”, theo hãng thông tấn nhà nước Trung Quốc Tân Hoa Xã.
“Giống Trung Quốc và Mỹ, Nhật Bản đang tìm cách củng cố vai trò của một nước lãnh đạo trong khu vực. Một phần của nỗ lực này bao gồm việc chứng tỏ rằng họ có khả năng và sự can đảm để hoạt động ở các khu vực ở xa biên giới của họ.”
Joanathan Spangler, Viện nghiên cứu biển Đông Think Tank
Nhật Bản không có tuyên bố chủ quyền ở biển Đông, một vùng biển rộng khoảng 3,5 triệu km2 có giá trị cao về thủy sản và tiềm năng trữ lượng nhiên liệu dưới đáy biển.
Sáu chính phủ khác có tuyên bố chủ quyền toàn bộ hoặc một phần trên vùng biển này, gây ra nhiều tranh chấp từ những năm 1960. Trong hơn 1 thập kỷ qua, Trung Quốc đã khiến các nước khác giận dữ bằng cách bồi đắp đất để mở rộng các đảo nhỏ và xây dựng các cơ sở quân sự trên một số đảo này để củng cố tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh trên khoảng 95% vùng biển.
2 mục tiêu song song của Nhật Bản
Theo các nhà phân tích, Nhật Bản, nước có tranh chấp lãnh hải với Bắc Kinh ở biển Hoa Đông, sẽ đưa chiến hạm này tới Biển Đông trong một nỗ lực dài hạn để chống lại sự ảnh hưởng của Trung Quốc tới các quốc gia ven biển Đông Nam Á trong khi cùng lúc hợp tác với Hoa Kỳ để tăng cường sức mạnh rộng lớn hơn ở châu Á.
Ông Jonathan Spangler, Giám đốc Viện nghiên cứu biển Đông Think Tank có trụ sở ở Đài Loan nhận định: “Giống Trung Quốc và Mỹ, Nhật Bản đang tìm cách củng cố vai trò của một nước lãnh đạo trong khu vực. Một phần của nỗ lực này bao gồm việc chứng tỏ rằng họ có khả năng và sự can đảm để hoạt động ở các khu vực ở xa biên giới của họ.”
Lợi ích tương đồng của Nhật và Mỹ
Hoa Kỳ hy vọng sẽ chấm dứt hành động xây dựng đảo nhận tạo của Trung Quốc trên biển Đông và đảm bảo tự do hàng hải, một kế hoạch đã khiến Bắc Kinh phẫn nộ nhưng được Tokyo hoan nghênh.
Nhà nghiên cứu về an ninh hàng hải của đại học Công nghệ Nanyang Collin Koh nói Nhật Bản cũng quan tâm đến sự an toàn của cơ sở hạ tầng thông tin dưới đáy biển và việc tuân thủ luật pháp quốc tế của Trung Quốc.
Nhật Bản và Trung Quốc tranh chấp 8 đảo Senkaku/Điếu Ngư không có người ở trên biển Hoa Đông. Các nhà phân tích nói rằng ảnh hưởng của Tokyo ở Đông Nam Á, cùng với mối quan hệ an ninh chặt chẽ giữa Mỹ, có thể nhận được sự đồng cảm rộng rãi hơn đối với tuyên bố chủ quyền trên các đảo Senkaku/Điếu Ngư.
Tokyo kiểm soát các hòn đảo mà Trung Quốc gọi là Điếu Ngư này, nằm cách Okinawa 200 hải lý (370km). Nhật Bản thường xuyên loan báo thấy máy bay quân sự Trung Quốc bay qua vùng biển gần đó.
Nhật Bản tìm kiếm đối tác
Carl Thayer, giáo sư về chính trị học tại Đại học New South Wales, Australia, nói rằng Nhật Bản muốn hình thành một “mặt trận thống nhất” với các nước Đông Nam Á. Brunei, Malaysia, Việt Nam và Philippines đã có tranh chấp đối với với các yêu sách hàng hải của Trung Quốc trên biển Đông.
Ông nói: “Nhật Bản không muốn Senkaku chỉ là một tranh chấp riêng lẻ. Bối cảnh rộng hơn là thái độ quyết liệt và sức mạnh ngày càng tăng của Trung Quốc ở Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương. Họ muốn cuối cùng phải có sự ổn định và buộc Trung Quốc phải giảm bớt những hành động tranh chấp quyết liệt đối với quần đảo Senkaku”.
Trung Quốc và Nhật Bản đang tranh giành ảnh hưởng về kinh tế ở Đông Nam Á, một điểm nóng cho đầu tư và là một thị trường tiêu dùng sôi động của khoảng 600 triệu người.
Nhật Bản đã viện trợ phát triển cho khu vực này từ những năm 1950. Năm ngoái, Nhật đã cam kết tăng số tiền viện trợ. Sự viện trợ này đang giúp Nhật xây dựng các mối quan hệ chính trị trong khi cùng lúc giữ được các cánh cửa rộng mở cho đầu tư của các nhà máy Nhật Bản tận dụng môi trường sản xuất có chi phí thấp.
Việt Nam và Philippines đang tìm cách hợp tác với Trung Quốc trên vùng biển tranh chấp này, càng làm cho Nhật cảm thấy phải nhanh chóng vào cuộc. Trung Quốc cũng cung cấp viện trợ và đầu tư vào phần lớn các nước Đông Nam Á.
Bộ Ngoại giao Nhật Bản cho biết năm ngoái họ hy vọng Trung Quốc sẽ “tuân thủ” phán quyết của toà án trọng tài quốc tế vào tháng 7 năm 2016 bác bỏ các yêu sách của Trung Quốc đối với khoảng 95% diện tích vùng biển Đông. Philippines đã đệ đơn kiện lên tòa trọng tài quốc tế. Trung Quốc đã bác bỏ phán quyết đó.
Ông Andrew Yang, tổng thư ký của trung tâm Nghiên cứu Chính sách Cao cấp của Trung Quốc ở Đài Loan cho biết “Nhật Bản liên tục tích cực chủ động hỗ trợ các nước ASEAN (Hiệp hội các nước Đông Nam Á) trong việc tiến hành các cuộc tuần tra trong khu vực, đồng thời phái tàu chiến đến các nước ASEAN, rất phù hợp với sự tập trung của họ đối với các quy tắc dựa trên luật pháp.”
Theo Tân Hoa Xã, các cuộc đối thoại của Trung Quốc với các nước khác đã “cải thiện” các mối quan hệ trong khu vực.
Bắc Kinh không tin tưởng vào Nhật Bản đối với những gì mà họ cho là thái độ không hối cải về hành động xâm lăng Hoa Lục trước Chiến tranh Thế giới thứ 2. Trung Quốc cũng khó chịu về liên minh quân sự Nhật Bản-Hoa Kỳ. Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis đã tái khẳng định điều này vào tháng 2.
Còn theo các nhà phân tích, Trung Quốc đã quen với sự ảnh hưởng của Nhật Bản trong khu vực ĐNÁ.
Nhật Bản đã điều 3 tàu chiến đổ bộ tới Philippines vào năm 2013 để giúp cứu trợ sau trận bão Haiyan làm chết hơn 6.300 người ở quốc gia ĐNÁ này.
Năm ngoái, Nhật đã cung cấp cho Philippines 2 tàu tuần tra và nói rằng họ sẽ cho nước này mượn chiến đấu cơ. Trước đó Nhật đã cung cấp 10 tàu tuần duyên cho quốc gia còn đang yếu kém về mặt quân sự này. Nhật Bản đã đồng ý vào năm 2014 sẽ bán cho Việt Nam 6 tàu tuần dương đã qua sử dụng và cách đây 2 tháng cam kết sẽ bán 6 tàu tuần dương mới.
Người phát ngôn Bộ ngoại giao Trung Quốc nói Nhật Bản “gần đây đã làm nóng lên vấn đề (biển Đông), làm nhiều người Trung Quốc thất vọng,” theo Tân Hoa Xã. Hãng thông tấn của nhà nước Trung Quốc cho biết, nếu Nhật không chuyển hướng thì “Trung Quốc chắc chắn sẽ đáp trả bất kỳ hành động nào làm tổn hại tới chủ quyền và an ninh của Trung Quốc.”
Giáo sư Thayer của Đại học New South Wales nói rằng hãy chờ đón sự “tiếp tục” hợp tác giữa quân đội Nhật và các nước Đông Nam Á./.
Malaysia nâng cấp hải quân giữa tranh chấp Biển Đông
Malaysia chuẩn bị nâng cấp đội tàu hải quân trong lúc sửa soạn đối mặt với đe dọa từ làn sóng IS chạy khỏi Iraq và trước các nguy cơ từ căng thẳng Biển Đông.
Chi tiêu quốc phòng ở Châu Á-Thái Bình Dương dự kiến lên tới 250 tỷ đô la từ năm 2016 đến 2020, theo ước tính của tuần san quốc phòng IHS Janes hồi tháng 12.
Malaysia định cải thiện khả năng cùng với các nước khác trong vụ tranh chấp Biển Đông dù ngân sách quốc phòng của nước này thu hẹp.
Hải quân Malaysia nhắm thay thế toàn bộ 50 chiếc tàu trong lúc quốc gia cắt giảm ngân sách quốc phòng chung 12,7%, khởi đầu bằng 4 tàu tác chiến ven biển (LMS) hợp tác cùng Trung Quốc sản xuất.
“Các tàu LMS này được thiết kế phục vụ nhiều khía cạnh của anh ninh hàng hải như tội phạm xuyên biên giới, hải tặc, chống khủng bố, tìm kiếm cứu nạn,” tư lệnh hải quân Malaysia cho biết.
Ông Kamarulzaman Ahmad Badaruddin cũng nói thêm rằng các tàu này sẽ có khả năng đương đầu với đe dọa từ IS và các quan ngại về an ninh hàng hải khác.
Trong tuần này, Malaysia dự kiến sẽ chính thức hóa hợp đồng đóng 4 tàu LMS với Trung Quốc tại Cuộc triển lãm hàng không-hàng hải quốc tế Langkawi cũng như tậu về kỹ thuật để đóng thêm tàu kiểu này ở nội địa.
Hải quân Malaysia hy vọng chung cuộc sẽ có trong tay 18 tàu tác chiến ven biển.
Malaysia cho hay hiện đang trong giai đoạn cuối thương lượng với hãng đóng tàu DCNS của Pháp để mở ra chương trình xây loại tàu tác chiến ven biển cỡ lớn hơn.
Hải quân Malaysia cũng đang tìm mua 3 tàu hỗ trợ đa chức năng (MRSS) và tăng cường thêm 2 tàu ngầm nữa.
http://www.voatiengviet.com/a/malaysia-nang-cap-hai-quan-giua-tranh-chap-bien-dong/3774430.html
Pháp, Nhật Bản
ủng hộ tự do hàng hải ở châu Á-Thái Bình Dương
Pháp và Nhật Bản đều ủng hộ “một trật tự hàng hải tự do và cởi mở” trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe phát biểu sau cuộc hội đàm với Tổng thống Pháp Francois Hollande hôm thứ Hai.
Thông điệp có vẻ như nhằm vào Trung Quốc, nước tuyên bố chủ quyền trên hầu như toàn bộ Biển Đông và đang khiến Nhật Bản và phương Tây lo ngại với sự hiện diện quân sự ngày càng tăng trong thủy lộ quan trọng này.
Phát biểu sau cuộc hội đàm, Thủ tướng Abe nói:
“Ông Francois và tôi đã đồng thuận về tầm quan trọng của việc bảo đảm một trật tự hàng hải tự do và cởi mở trong khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (và) tiếp tục ủng hộ sự ổn định và thịnh vượng của khu vực này”.
Nhật Bản có kế hoạch đưa chiến hạm lớn nhất của mình tham gia vào một chuyến đi kéo dài 3 tháng ngang qua Biển Đông, bắt đầu vào tháng 5. Đây được xem cuộc biểu dương lực lượng hải quân lớn nhất của Nhật trong khu vực kể từ Đệ nhị Thế chiến. Ngay sau đó, Trung Quốc thề sẽ có phản ứng mạnh nếu Nhật Bản quấy rối ở Biển Đông.
Thủ tướng Abe nhấn mạnh tầm quan trọng của các cuộc tập trận hải quân có sự tham gia của nhân sự hoặc thiết bị của Nhật, Pháp, Anh và Mỹ sẽ được tổ chức quanh đảo Tinian ở tây Thái Bình Dương vào tháng 5.
Trong khi đó, Tổng thống Hollande nói Pháp tái khẳng định sự ủng hộ đối với vai trò gia tăng của Nhật Bản trong việc gìn giữ hòa bình và cho biết hai nước sẽ cùng tìm cách nâng cao khả năng hợp tác giữa các lực lượng.
Ông bảo đảm với ông Abe về sự ủng hộ của Pháp sau khi Bắc Hàn trong tháng này đã bắn bốn phi đạn đạn đạo vào khu vực biển ngoài khơi phía tây bắc Nhật Bản. Ông cũng tố cáo việc phát triển các chương trình hạt nhân và đạn đạo của Bắc Triều Tiên, điều mà ông nói là vi phạm tất cả các nghĩa vụ quốc tế của nước này.
Trước nỗi lo về cảm tính chủ nghĩa bảo hộ đang gia tăng tại Mỹ, ông Abe nói Nhật Bản và Pháp muốn tiếp tục là “những quán quân về tự do thương mại” và cho biết một thỏa thuận về một hiệp định tự do thương mại với Liên minh châu Âu sẽ gửi đi một thông điệp quan trọng.
Ông Hollande cũng lên tiếng ủng hộ đề xuất hiệp định thương mại EU-Nhật Bản đang được đàm phán.
Pháp và Nhật Bản cũng ký một thỏa thuận tăng cường hợp tác về năng lượng hạt nhân.
Tháng trước, hai công ty Nhật Bản, Japan Nuclear Fuel Limited và Mitsubishi Heavy Industries, đã đồng ý mua lại tổng cộng 10% cổ phần trong một công ty mới được tách ra từ Areva với giá 500 triệu euro (537 triệu USD), giúp cứu nguy cho tập đoàn hạt nhân của Pháp.
Trước đó, ông Abe có cuộc gặp với Thủ tướng Đức Angela Merkel tại Hanover.
http://www.voatiengviet.com/a/phap-nhat-ung-ho-tu-do-hang-hai-o-chau-a-thai-binh-duong/3775306.html