Tin Biển Đông – 16/06/2019
Biển Đông: Ngoại trưởng Philippines
kêu gọi Mỹ giúp bảo toàn chủ quyền
Philippines kêu gọi Hoa Kỳ sử dụng uy lực để chủ quyền của các nước trong vùng Biển Đông được tôn trọng. Lời kêu gọi được ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin Jr. đưa ra ngày 15/06/2019, sau khi đại sứ quán Mỹ tại Manila lên tiếng về vụ tàu Trung Quốc đâm tàu của Philippines rồi bỏ chạy.
Theo thông tấn xã Philippines PNA, ngoại trưởng Locsin so sánh : « Quyền tự do lưu thông ở Biển Đông không chỉ là quyền được đi lại trong sở thú, nơi đặt những chiếc lồng nhốt thú. Tự do hàng hải phải bao hàm mọi ý nghĩa, kể cả việc sẵn sàng sử dụng uy lực của Hoa Kỳ để bảo toàn chủ quyền của các nước Đông Nam Á ven Biển Đông trong vùng biển, bằng không thì đó là điều vô nghĩa ».
Phát biểu của ngoại trưởng Philippines được cho là nhằm đáp lại thông cáo ngày 14/06 mang tính chung chung của đại sứ quán Mỹ ở Manila về vụ đụng tàu Trung Quốc đâm chìm tàu Philippines ở Bãi Cỏ Rong (Reed Bank), gần quần đảo Trường Sa.
Trong thông cáo, Mỹ tái khẳng định « lập trường rõ ràng về Biển Đông… ủng hộ việc sử dụng nguồn tài nguyên biển một cách hợp pháp, tôn trọng luật pháp quốc tế, thương mại hợp pháp không bị cản trở, hòa bình và ổn định ».
Ngoại trưởng Locsin không ngần ngại nhắc lại vụ chính quyền Obama kêu gọi Philippines và Trung Quốc rút khỏi bãi cạn Scarborough trước đây : « Philippines đã rút. Trung Quốc thì ở lại. Còn Hoa Kỳ im lặng. Sự im lặng đó có nghĩa là đồng ý. Chúng ta đã mất (Scarborough). Dưới thời tổng thống Trump, điều này được cho là thay đổi. Các nhà ngoại giao hèn nhát của (chính quyền)Obama phải bị loại khỏi chính quyền Mỹ ».
Ngoài việc kêu gọi Mỹ ủng hộ chủ quyền của Philippines ở Biển Đông, trên Twitter vào hôm nay 16/06, ngoại trưởng Locsin thông báo đã cho phép đại sứ quán Philippines ở Luân Đôn gửi văn kiện « phản đối » đến Liên Hiệp Quốc và Tổ Chức Hàng Hải Quốc Tế.
Theo hãng tin Mỹ Bloomberg, ông Locsin cũng công bố một văn bản của chính phủ Manila gửi đến Tổ Chức Hàng Hải Quốc Tế khẳng định rằng các ngư dân Philippines « đã bị (tầu Trung Quốc) bỏ rơi một cách tàn nhẫn » và có thể đã bị thiệt mạng ngoài khơi nếu không được tàu cá của Việt Nam giúp đỡ.
Cảnh báo TQ, Philippines tuyên bố
không chấp nhận bị bắt nạt
Philippines hôm thứ Năm đưa ra một tuyên bố rằng nước này sẽ không cho phép mình bị bắt nạt bởi bất kỳ quốc gia nào.
Động thái này của chính phủ Philippines được đưa ra như một lời cam đoan với người dân sau việc tàu Trung Quốc đánh chìm một tàu đánh cá Philippines trong một vụ va chạm ở Biển Đông vào tối 9/6.
Các thủy thủ gặp nạn may mắn được tàu Việt Nam giải cứu. Manila đã gửi lời cảm ơn tàu Việt Nam và lên án hành vi “hèn nhát” của Trung Quốc trong vụ việc.
Ông Salvador Panelo, người phát ngôn của Tổng thống Philippines khẳng định rằng Manila sẽ không để chủ quyền của mình bị “quật ngã” bởi bất kỳ quốc gia nào, và rằng họ đang yêu cầu Bắc Kinh giải thích về vụ va chạm.
“Chúng tôi sẽ không cho phép mình bị tấn công, bị bắt nạt, trở thành đối tượng của những hành động dã man, thiếu văn minh và thái quá từ bất kỳ nguồn nào”, ông Panelo nói trong cuộc họp báo hôm thứ Năm. “Cho dù đó là một hình thức bắt nạt hay không, điều đó là thái quá, thật man rợ, thiếu văn minh và chúng tôi đang lên án nó”, ông nói.
Vụ tàu TQ đâm chìm rồi bỏ mặc ngư dân Philippines:
Thử lửa quan hệ Manila-Bắc Kinh
Căng thẳng liên quan tới vụ tàu Trung Quốc đâm chìm tàu Philippines là một đòn giáng nặng nề vào “tình bạn nồng ấm” giữa Tổng thống Rodrigo Duterte và Bắc Kinh.
Quần đảo Trường Sa của Việt Nam trên Biển Đông. Vụ va chạm khiến tàu Philippines bị chìm, còn tàu Trung Quốc rời hiện trường ngay lập tức, bỏ mặc 22 ngư dân Philippines trên chiếc tàu đắm. Nhóm ngư dân này phải bơ vơ giữa biển trong nhiều giờ trước khi được một tàu Việt Nam cứu hộ.
Hôm 12/6, Bộ Quốc phòng Philippines lên án hành động “đáng khinh bỉ và hèn nhát” của tàu cá Trung Quốc. 1 ngày sau, Manila cảnh báo cắt quan hệ với Bắc Kinh nếu xác minh vụ đâm tàu là hành động có chủ đích.
Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Teddy Locsin trong dòng tweet đăng tải hôm 13/6 cho biết ông đã trao công hàm phản đối tới Trung Quốc liên quan tới vụ việc.
Trung tá Stephen Penetrante, phát ngôn viên của quân đội tại khu vực nói quân đội có lý do để tin rằng đây không phải là một vụ tai nạn.
Tuy nhiên, trong buổi họp báo chiều 13/6, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng cho rằng vụ việc chỉ là tai nạn hàng hải thông thường, đồng thời cáo buộc Philippines “vô trách nhiệm” khi “chính trị hóa vụ việc mà không xác minh”.
Theo Lmtonline, vụ việc mới đây là một phép thử cho quan hệ giữa Tổng thống Duterte và Bắc Kinh, đối tác chính trong chương trình xây dựng cơ sở hạ tầng và chính sách của ông.
Kể từ khi lên nắm quyền, nhà lãnh đạo Philippines theo đuổi chính sách rời xa Mỹ, xích lại gần Trung Quốc.
Tổng thống Duterte nổi tiếng mạnh tay với cuộc chiến ma túy khiến hàng nghìn người thiệt mạng, không dưới một lần chỉ trích Mỹ và sẵn sàng tuyên chiến với Canada vì vấn đề rác thải.
Nhưng ông lại có vẻ ít kiên quyết hơn với Trung Quốc khi nhiều lần nhấn mạnh rằng Philippines không đủ khả năng cho một cuộc tranh chấp trên biển.
Tháng 11/2018, ông gây tranh cãi khi tuyên bố “Trung Quốc khống chế biển Đông”. 4 tháng sau, ông thừa nhận Manila không đủ năng lực chống lại Trung Quốc nếu xảy ra chiến tranh bởi Bắc Kinh là “giàu” và có “rất nhiều vũ khí chất lượng”.
Những tuyên bố này cùng các phản ứng được đánh giá là hời hợt trước các hành động quân sự hóa trái phép liên tục của Trung Quốc trên Biển Đông cũng như việc không gây sức ép buộc Bắc Kinh tuân thủ phán quyết về Biển Đông mà Tòa trọng tài quốc tế đưa ra hồi năm 2016 khiến ông Duterte bị chính các chính trị gia trong nước chỉ trích.
Các nhà phê bình thì cho rằng cách tiếp cận của ông Duterte đang khiến Bắc Kinh dễ thở hơn trong “dã tâm” quân sự hóa khu vực trong bối cảnh Việt Nam và nhiều nước khác đang đưa ra các tuyên bố phản bác mạnh mẽ.
Theo ông Jay Batongbacal – Giám đốc Viện Các vấn đề Hàng hải và Luật Biển, Đại học Philippines, vụ việc mới đây cho thấy ông Duterte không nên mong chờ quá nhiều vào mối quan hệ cá nhân với Chủ tịch Tập Cận Bình.
“Nó chỉ cho thấy rằng bất chấp tình bạn đó, hành vi của Trung Quốc vẫn sẽ không thay đổi. Có thể nói rằng Trung Quốc đang lợi dụng việc chính phủ Philiippines không hành động mạnh tay. Đó là lý do tại sao vụ việc mới đây xảy ra rất gần bờ biển của chúng ta, chống lại chính công dân của chúng ta”, ông Batongbacal phân tích.
Phát ngôn viên của Tổng thống Philippines Salvador Panelo hôm 13/6 kêu gọi Trung Quốc trừng phạt thích đáng những người có liên quan nhưng không đề cập tới việc liệu vụ va chạm có phải là hành động cố ý hay không. Ông này chỉ khẳng định hành vi đâm rồi bỏ trốn vi phạm các giao thức hàng hải.
Ông Batongbacal tin rằng vụ va chạm mới đây sẽ là hồi chuông cảnh tỉnh cho các thay đổi trong chính sách của ông Duterte.
“Nếu Trung Quốc lờ việc này đi hoặc hạ thấp mức độ nghiêm trọng của nó, kịch bản này rồi sẽ lặp lại trong tương lai”, chuyên gia này cảnh báo.