Tin Biển Đông – 11/10/2019
Bãi Tư Chính: Tàu Trung Quốc “tiếp tục quần đảo”
Quốc PhươngBBC News Tiếng Việt
Hàng chục tàu của Trung Quốc, trong đó có lực lượng hải cảnh vừa tiếp tục ‘quấy’ giàn khoan của nước ngoài hợp tác với Việt Nam ở vùng biển Bãi Tư Chính, đồng thời ngăn cản hoạt động của các tàu dịch vụ thuộc ngành công nghiệp dầu khí của Việt Nam, một nhà phân tích chính trị và an ninh khu vực nói với BBC News Tiếng Việt.
Đã xuất hiện khả năng là Việt Nam sẽ khởi kiện Trung Quốc, vẫn nguồn quan sát này chia sẻ ngay trước một chương trình hội luận thời sự hàng tuần của BBC.
“Cho đến hôm nay, ở khu vực Bãi Tư Chính vẫn có mấy sự kiện như thế này. Thứ nhất là tàu Hải Dương Địa chất 8 sau một thời gian mấy hôm chạy dọc Bắc – Nam, thì bây giờ bắt đầu chạy Đông – Tây,” Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp, nhà nghiên cứu cao cấp khách mời thuộc Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (Iseas của Singapore) trả lời Chương trình Bàn tròn thứ Năm hôm 10/10/2019 từ Hà Nội.
“Thế rồi tàu này ‘đan lưới’ ở chỗ mà mấy hôm trước, nó chạy Bắc – Nam. Việc gần nhất với Việt Nam, như chúng ta đều biết, nó vào khoảng hơn 100 km, 150 km. Đó là chuyện của cái tàu.
Bàn tròn BBC: Bãi Tư Chính, ứng phó, giải pháp và Hội nghị TƯ11
Bãi Tư Chính: “Tình hình cực kỳ nguy hiểm với chủ quyền của VN”
Quốc phòng Việt Nam: ‘Ba Không’ còn phù hợp?
Bãi Tư Chính: Nhiều trí thức muốn Việt Nam kiện Trung Quốc
“Còn chuyện khác là các tàu hải cảnh có hơn 30 chiếc, nó quấy giàn khoan Hakuryu số 5 của Nhật Bản ở chỗ Lô 06-1, quấy trực tiếp vào giàn khoan và nó ngăn cản hai tàu dịch vụ dầu khí của PTSC (Tổng công ty Cổ phần Dịch vụ Kỹ thuật Dầu khí Việt Nam). Chuyện này nó làm liên tục từ 06/6/2019 cho đến bây giờ.
“Ngắt quãng thì nó có một vài ngày không quấy, nhưng kể như là từ đó là nó quấy suốt.”
Ứng phó và đối sách của Việt Nam?
Hiện tại, từ ngày 7/10 đến ngày 13/10/2019, đang diễn ra Hội nghị Ban chấp hành Trung ương lần thứ 11 khóa 12 của Đảng Cộng sản Việt Nam, khi được hỏi về phản ứng và ứng phó của phía Việt Nam trước các sự kiện, diễn biến trên, nhà nghiên cứu Hà Hoàng Hợp nói:
“Cho đến nay đối sách của Việt Nam vẫn là điều tàu ra để xua họ đi thôi, nhưng mà không xua được. Họ chặn, họ không cho vào sát tàu Hải Dương 08. Với việc quấy phá xung quanh giàn khoan của Nhật Bản, phía Việt Nam chặn được, không để cho tàu Hải cảnh của Trung Quốc đến gần và họ cũng phá được sự khiêu khích từ các tàu hải cảnh và tàu dân binh của Trung Quốc.
“Còn về mặt bên ngoài thực địa, như chúng ta biết, căng thẳng căng nhất và mạnh mẽ là mấy lần nói thẳng tên Trung Quốc ra và yêu cầu Trung Quốc phải rút. Nhưng Trung Quốc không rút. Rồi nhân chuyện có họp Hội đồng Liên Hợp quốc, thì Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam cũng đặt vấn đề ở Biển Đông, Bãi Tư Chính, nhưng không nói tên là Trung Quốc.
“Nhưng sắp tới định làm gì, thì chúng ta chưa biết, nhưng cũng có khả năng là sẽ khởi kiện Trung Quốc.”
Trả lời câu hỏi về kịch bản cụ thể và khả dĩ trong trường hợp Việt Nam quyết định và khởi kiện Trung Quốc, ông Hà Hoàng Hợp nói:
“Nếu mà người ta cứ như bây giờ, chần chừ, chưa khởi kiện vội, thì nếu Giàn khoan 982 hay một giàn khoan nào đó của Trung Quốc kéo vào khoan ở chỗ bẩy lô kia c với hai lô vừa nói, hoặc là ở phía gần sát bãi Tư Chính, thì lúc ấy bắt buộc là sẽ phải kiện.
“Và có thể sẽ xảy ra chuyện đụng chạm vì giàn khoan ấy vào, lúc ấy là lúc tạo ra một cái cớ để họ gây rủi ro lớn, gây ra xung đột, nên Việt Nam bắt buộc phải khởi kiện. Còn nếu không có chuyện ấy thì cũng vẫn phải khởi kiện, vẫn nên, người ta vẫn có ý định khởi kiện.
“Bởi vì chuyện nghiêm trọng nhất là ngày 18/9/2019, Trung Quốc tuyên bố, gần như là lần đầu tiên Trung Quốc tuyên bố, rằng bãi Tư Chính là của họ. Đó là một chuyện chưa bao giờ họ nói cả. Cái đấy rất nghiêm vì nó phá bỏ mọi nền tảng pháp lý quốc tế ở đó, nó là một chuyện nghiêm trọng và họ yêu cầu Việt Nam phải rút.
“Thì đấy là chuyện nghiêm trọng sẽ dẫn đến chuyện kia, tức là chuyện kiện, nếu như để họ khẳng định trên thực địa mạnh mẽ hơn, bằng các biện pháp không phải như bây giờ nữa, mà khoan, hoặc đưa tàu chiến vào, lúc ấy bắt buộc, chẳng có cách nào khác là phải kiện.”
Trách nhiệm của người lãnh đạo?
Ngay tại Bàn tròn thứ Năm, hôm 10/10, nhà văn Võ Thị Hảo, khách mời đến từ Berlin, CHLB Đức và tham dự tại Studio London của chương trình, bình luận ý kiến của Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp:
“Ý kiến của Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp, tôi nghĩ là đã nói lên tất cả sự nguy ngập đến mức nào và rõ ràng tôi không rõ rằng nhà cầm quyền Việt Nam có rất nhiều quan chức được đào tạo từ Trung Quốc về, họ đã thỏa thuận với Trung Quốc những gì, nhưng rõ ràng về mặt nội dung và hình thức, cũng như hành động của Trung Quốc hiện nay, rõ ràng là ‘một cuộc xâm lấn’, không còn có thể nói một từ nào khác được.
“Và chúng ta (Việt Nam) cũng đừng chỉ chú ý đến Biển Đông, mà cần chú ý đến hành động của Trung Quốc ‘xâm lấn’ dọc vùng biên giới với Việt Nam và xâm lấn về kinh tế, xâm lấn về thương mại, cũng là độc hại về môi trường.
“Tất cả những cái đó tạo nên một cuộc xâm lấn, thực ra đó là một cuộc ‘chiến tranh’ rồi, nhưng bây giờ vấn đề là giải pháp của Việt Nam như thế nào? Tôi nghĩ hiện nay, ông Nguyễn Phú Trọng có một trách nhiệm hết sức nặng nề, ông ấy không những là một Tổng Bí thư của Đảng mà cầm quyền duy nhất ở Việt Nam, mà ông còn là một Chủ tịch nước, khi ông đã kiêm hai chức đó sau cái chết bất ngờ của ông Trần Đại Quang, thì ông phải, nhất là Chủ tịch nước, cần phải lên tiếng.
“Ông cần phải lên tiếng vì Chủ tịch nước là người đứng ra bảo vệ đất nước và có những tuyên bố chiến tranh hay là không chiến tranh, hành xử của quân đội. Ông ấy nắm lực lượng quân đội, rồi lực lượng an ninh và mọi thứ, thì ông cần phải có, nếu ông không hành động đúng và kịp thời, thì rõ ràng là ông ấy sẽ bị người dân Việt Nam phản ứng.
Hệ thống lãnh đạo sẽ bị chỉ trích nặng nề và chịu trách nhiệm với lịch sử ‘nếu không làm một điều gì để bảo vệ đất nước”, nhà văn Võ Thị Hảo nói thêm:
“Không phê phán thì mới là điều lạ, nếu thực là công dân Việt Nam, không ai không đau lòng vì xảy ra những chuyện này mà chúng ta không phản ứng gì cả. Bởi vậy tôi nghĩ một hành động mà kiện Trung Quốc ra tòa thì đáng lẽ phải làm lâu rồi và bây giờ vẫn cần phải làm. Thứ hai nữa là những giải pháp, chúng ta quan tâm đến giải pháp nào để bảo vệ Việt Nam hiện nay mà không đổ máu.
“Tôi nghĩ là có giải pháp. Giải pháp ấy luôn luôn để ngỏ, mà tại sao lại không làm? Vấn đề là những người lãnh đạo, những người đứng đầu đất nước hiện nay họ đang suy tính điều gì?”
Nguồn gốc không khởi kiện?
Từ Houston, Texas, Hoa Kỳ, blogger Mẹ Nấm, Nguyễn Ngọc Như Quỳnh bình luận vấn đề khiếu kiện này và đề cập một tọa đàm mới đây, hôm 06/10/2019 ở Hà Nội về vùng Biển bãi Tư Chính và pháp luật quốc tế:
“Thực ra thì chuyện kiện hay không kiện đã được đem ra bàn từ năm 2014, chứ không phải là mới đây. Và khi nói về chuyện kiện hay không kiện, thì tôi chính là một trong những người làm việc với an ninh Việt Nam.
“Và ở thời đó, họ dỗ những người lên tiếng về Trung Quốc từ năm 2014 rằng là sẽ kiện, nhưng đến đây 5 năm rồi, chúng ta vẫn chưa thấy kết quả mà mình muốn thấy.
“Trong khi đó một điều mà tôi rất quan tâm, chính là chia sẻ trong Hội thảo về Biển Đông, Thiếu tướng Lê Văn Cương, cựu Viện trưởng Viện chiến lược của Bộ Công an, có nói sau phán quyết PCA (Tòa trọng tài thường trực quốc tế) về Philippines công nhận là Philippines thắng, thì Trung Quốc đã cử người sang phía Việt Nam để đưa ra 5 không, trong đó có yêu cầu, Việt Nam không được đưa ra phán quyết về PCA và điều thứ năm là ‘các đồng chí’ không được kiện Trung Quốc.
“Nhìn lại những chia sẻ từ hội thảo này về bãi Tư Chính, chúng ta có thể thấy, đặc bi tôi thấy rất rõ, nó giải thích cho tôi thấy là tại làm sao mà an ninh Việt Nam trong năm 2014 và báo chí bắt đầu tuyên truyền rằng phán quyết PCA là ‘bất lợi’ cho Việt Nam, để từ đó tránh dần con đường đưa vụ biển Đông ra, trước sự kiện bãi Tư Chính.
“Và thực ra, nếu như ai đó nói rằng ủng hộ chính phủ kiện từ năm 2014 mà chúng ta đến giờ vẫn còn chờ đợi, ở thời điểm hiện tại, điều mà chúng ta có thể thấy là chính phủ Việt Nam đang đi trên thế ‘đu dây’, đu dây trong đối ngoại với các nước và đu dây với cả người dân.
“Quan sát tất cả các việc, thì tôi thấy ngoài việc ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch nước, xuất hiện, thì phát ngôn đầu tiên không liên quan gì tới chủ quyền hết, mà phát ngôn đầu tiên là phải yêu cầu không được để cho các thế lực thù địch lợi dụng lòng yêu nước.
“Nếu nhìn tất cả các tuyên bố và phản ứng, sẽ thấy cái mà Đảng Cộng sản lo sợ trước thềm Đại hội, đó chính là ổn định nhân sự và chủ quyền không phải là vấn đề quan trọng ở thời điểm này,” blogger Mẹ Nấm, Nguyễn Ngọc Như Quỳnh nói với BBC.
Từ Hà Nội, nhà nghiên cứu Trung Quốc, cựu Trung tá quân đội Việt Nam, Nguyễn Nguyên Bình đưa ra ý kiến:
“Thực ra tôi thấy từ năm mà Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng còn làm, thì cũng đã có dư luận nói đã chuẩn bị sẵn sàng tất cả hồ sơ để có thể đưa vấn đề Biển Đông của Việt Nam ra quốc tế.
“Thế nhưng từ hồi đó đến bây giờ, bao nhiêu năm rồi vẫn rục rịch như thế và tôi nghe đài VOV5 nói tiếng Trung Quốc, thì gần như tuần nào cũng có cái họ thông báo rằng có những cuộc triển lãm về chứng cứ chủ quyền biển đảo Việt Nam ở tỉnh này, tỉnh kia.
“Việc ấy bao nhiêu năm nay, tôi thấy vẫn làm, nhưng tất cả những cái đấy chỉ để cho nhân dân Việt Nam xem thôi, chứ còn chính thức đưa ra quốc tế thì chưa, mà như theo tôi biết, thì nhà nghiên cứu Hoàng Ngọc Giao có nói rằng, đã kiện thì có rất nhiều nội dung có thể kiện, chứ không phải có một nội dung là kiện về chủ quyền biển đảo của Việt Nam, tức là hai quần đảo Trường Sa, Hoàng Sa là của Việt Nam.
Trung Quốc hay đe dọa dùng vũ lực. Và việc đe dọa dùng vũ lực cũng là cái ta (Việt Nam) phải kiện mới đúngNhà nghiên cứu, Trung tá Nguyễn Nguyên Bình
“Cái đấy nhiều người trong dư luận, những người hay sợ hãi thì cứ nói là mình không kiện được đâu, cái đấy là phải để con cháu mình giải quyết. Nhưng chưa cần phải kiện đến cái đấy, ngay hiện diện Trung Quốc ở bãi Tư Chính này, thì có kiện họ về chuyện mà họ xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Việt Nam, mà vi phạm Công ước về Luật biển Quốc tế (UNCLOS) 1982.
“Thế thì những việc ngay trước mắt và cũng không có gì trở ngại khó khăn, nhưng mà vẫn cứ không dám kiện, mà nếu theo tinh thần của Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh nói, mình không dùng vũ lực, mình dùng biện pháp hòa bình để giải quyết, thì tôi nghĩ kiện cũng là một biện pháp hòa bình chứ đâu có gì mà vũ lực.
“Có lẽ là sự hay nói lớn và hay đe dọa của Trung Quốc, hình như nó cũng có tác động đến các vị lãnh đạo của Việt Nam hay sao đó. Ở đây tôi có tài liệu là lá thư của Chủ tịch Hội luật Quốc tế của Trung Quốc trả lời Chủ tịch Hội luật quốc tế của Việt Nam là ông Nguyễn Bá Sơn, trong này họ nhấn mạnh là tàu Địa chất Hải dương 8 của Trung Quốc đã “luôn luôn hoạt động tại vùng biển thuộc chủ quyền và quyền tài phán của Trung Quốc và tuân thủ tuyệt đối luật pháp quốc tế, bao gồm UNCLOS.”
“Họ nói như thế, nhưng mà tài sao họ lại sợ kiện? Như chị Như Quỳnh vừa nói, ông Lê Văn Cương nói Trung Quốc “đe dọa” Việt Nam 5 điểm ấy, họ nói là không được kiện, tại sao một mặt Trung Quốc nói là tuân thủ tuyệt đối luật pháp quốc tế và không có gì vi phạm UNCLOS cả, thế nhưng cuối cùng lại bảo Việt Nam không được kiện.
“Như thế, thực chất là Trung Quốc rất đuối lý! Thế nhưng âm mưu của họ là họ muốn độc chiếm Biển Đông, cho nên họ cứ nói đại ngôn như thế, rồi họ dọa là sẽ nổ súng, chiến tranh, bao nhiêu việc khác, rồi họ mang máy bay và bao nhiêu tàu chiến. Vừa rồi duyệt binh kỷ niệm quốc khánh nước của họ, họ đem ra bao nhiêu vũ khí, rồi họ nói là có thể bắn đến tận nước Mỹ v.v…, thế thì tức là Trung Quốc hay đe dọa dùng vũ lực.
“Và việc đe dọa dùng vũ lực cũng là cái ta (Việt Nam) phải kiện mới đúng,” nhà nghiên cứu Nguyễn Nguyên Bình nêu bình luận với hội luận của BBC từ Hà Nội.
Mời quý vị bấm vào đường dẫn sau đây để theo dõi toàn văn cuộc hội luận tại Bàn tròn Thứ Năm từ London của BBC Tiếng Việt hôm 10/10/2019 về bãi Tư Chính, hội nghị TƯ11 và ứng phó, đối sách.
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-50012721
Chuyên gia luật hàng hải quốc tế lên án
các hành động đơn phương của TQ ở Biển Đông
Những yêu sách chủ quyền của Trung Quốc đối với phần lớn diện tích Biển Đông là không có giá trị pháp lý và những hành động đơn phương của nước này tại Biển Đông là không chính đáng.
Đó là khẳng định của chuyên gia luật hàng hải quốc tế, đồng thời là luật sư người Bỉ Bernard Insel trong cuộc trả lời phỏng vấn của phóng viên TTXVN tại Brussels ngày 8/10.
Theo luật sư Insel, Tòa trọng tài tại La Haye (Hà Lan) năm 2016 đã bác bỏ yêu sách chủ quyền của Trung Quốc đối với cái gọi là “đường 9 đoạn” ở Biển Đông và những yêu sách phi lý của Trung Quốc không có khả năng làm thay đổi bản chất khu vực hàng hải này căn cứ theo Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982. Ông nhấn mạnh Biển Đông là vùng biển có tuyến hàng hải nhộn nhịp nhất thế giới nên vùng biển này có vai trò chiến lược với nhiều quốc gia và khu vực. Các hoạt động ở Biển Đông phải dựa trên các nguyên tắc tự do hàng hải cũng như các nguyên tắc của Luật pháp quốc tế về biển.
Nhận định của luật sư Insel được đưa ra trong bối cảnh nhiều nước trên thế giới đã bày tỏ quan ngại sâu sắc về tình trạng gia tăng căng thẳng trên Biển Đông thời gian gần đây do Trung Quốc có các hành động vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế; vi phạm quyền chủ quyền và quyền tài phán cũng như cản trở các hoạt động dầu khí hợp pháp trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Việt Nam và một số quốc gia ven biển khác, đặc biệt là việc Trung Quốc đưa tàu khảo sát Hải Dương 8 cùng các tàu hộ tống vào EEZ của Việt Nam tại khu vực Bãi Tư Chính.
Ba cường quốc dùng sức mạnh áp đảo
để cảnh cáo TQ ở Biển Đông
Hải quân Mỹ hồi cuối tuần vừa rồi xác nhận họ đã tổ chức “một cuộc tập trận chiến đấu chất lượng cao” ở Biển Đông cùng với Hải quân Ấn Độ và Nhật Bản.
Cuộc tập trận nói trên là nhằm để phát đi một thông điệp rõ ràng với Trung Quốc – nước đang ngày càng quyết liệt và hung hăng trong các cuộc tranh chấp lãnh thổ, lãnh hải ở Biển Đông với các nước láng giềng nhỏ hơn ở trong khu vực.
Cuộc tập trận chung giữa Mỹ, Ấn Độ và Nhật Bản có sự tham gia của các chiến hạm đến từ Hạm đội Số 7 của Mỹ và nó bao gồm các chiến dịch tấn công hàng hải, phòng không và chiến tranh chống tàu ngầm. Chuẩn Đô đốc George Wikoff – Chỉ huy Lực lượng Đặc nhiệm 70, cho các phóng viên biết: “chiến dịch của chúng tôi ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tập trung vào sự ổn định và an ninh khu vực”.
Ông Wikoff cho biết thêm: “Sự hiện diện của chúng tôi phản ánh cam kết của chúng tôi đối với các giá trị mà chúng tôi chia sẻ với nhiều đối tác và đồng minh trong khu vực. Chúng tôi luôn sẵn sàng ngăn chặn các lực lượng thách thức những giá trị chung đó bằng sức mạnh áp đảo của các nhóm tàu sân bay tấn công và tàu tấn công đổ bộ”.
Cuộc tập trận chung nói trên có tên gọi là Malabar 2019. Nó được tổ chức bởi Nhật Bản và nó đã đưa các đối thủ chính của Trung Quốc kết hợp lại với nhau trong một màn phô trương sức mạnh nhằm răn đe Bắc Kinh.
Cuộc tập trận chung giữa Mỹ, Ấn Độ và Nhật Bản được thiết kế để tăng cường sự liên lạc và phối hợp giữa hải quân ba nước đồng thời nhằm để phát đi một thông điệp thách thức đối với đòi hỏi chủ quyền tham lam, phi lý của Trung Quốc ở Biển Đông.
Trung Quốc đang có tranh chấp lãnh thổ, lãnh hải ở Biển Đông với 4 nước láng giềng Đông Nam Á gồm Philippines, Việt Nam, Brunei, Malaysia và Vùng lãnh thổ Đài Loan. Trung Quốc đang ngang nhiên đòi chủ quyền đến 90% Biển Đông – một khu vực biển có những tuyến đường hàng hải chiến lược có tính sống còn đồng thời chứa các nguồn tài nguyên thiên nhiên vô cùng phong phú.
Trung Quốc đang gây ra một làn sóng phản đối dữ dội và quyết liệt chưa từng có của các nước láng giềng trong khu vực cũng như của cộng đồng thế giới vì việc nước này đang tích cực đẩy mạnh các hoạt động bồi đắp, cải tạo, xây dựng trái phép và quân sự hóa ở Biển Đông. Trong một động thái làm đẩy cao căng thẳng ở Biển Đông, Trung Quốc gần đây liên tiếp có những động thái xâm phạm chủ quyền của nước khác và gây hấn với các nước có tranh chấp trong khu vực. Những hành động của Trung Quốc đã leo thang đến mức ngay cả Manila cũng đã phải lên tiếng kêu gọi Mỹ đưa tàu chiến vào Biển Đông để bảo vệ Philippines bất chấp việc chính quyền của Tổng thống Rodrigo Duterte lâu nay vẫn ra sức vun đắp cho mối quan hệ giữa Trung Quốc và Philippines.
Cụ thể, theo lời tố cáo của phía Philippines, một tàu của Trung Quốc đã đâm vào một con tàu đang neo đậu của họ vào đêm ngày 9/6. Sau khi đâm tàu của Philippines, Trung Quốc đã bỏ mặc các ngư dân của Philippines khi con tàu đang chìm dần ở Bãi Cỏ Rong (Reed Bank). Rất may, con tàu này cùng các ngư dân trên tàu đã được tàu của Việt Nam cứu giúp và thoát nạn.
Sau vụ việc với Philippines, Trung Quốc tiếp tục gây bất bình bằng hành động xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam khi cho nhóm tàu khảo sát Hải Dương 8 của Trung Quốc vi phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam ở khu vực phía Nam Biển Đông. Đây là vùng biển hoàn toàn của Việt Nam, được xác định theo đúng các quy định của Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 mà Việt Nam và Trung Quốc đều là thành viên.
Những hành động của Trung Quốc đã khiến cộng đồng quốc tế phải lên tiếng bằng nhiều hình thức khác nhau. Ngoài những lời chỉ trích, lên án và kêu gọi Bắc Kinh chấm dứt các hành động gây quan ngại ở Biển Đông, một số cường quốc đã có các bước đi quân sự nhằm cảnh cáo Trung Quốc. Cuộc tập trận chung giữa Mỹ, Ấn Độ và Nhật Bản là một trong những bước đi như vậy.
Biển Đông: Việt Nam tăng hợp tác quốc phòng
vì căng thẳng leo thang
Việt Nam tăng cường hợp tác quốc phòng. Nhưng liệu điều đó có thực sự mang lại hiệu quả cho Hà Nội giữa bối cảnh căng thẳng gia tăng ở biển Đông?
Bàn tròn BBC: Bãi Tư chính, hội nghị Trung ương 11 và ứng phó?
Bennet Murray: Việt Nam có ‘đồng minh’ mới trên Biển Đông?
Quốc phòng Việt Nam: ‘Ba Không’ còn phù hợp?
Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Mark Esper sẽ đến thăm Việt Nam trong thời gian tới, theo một thông tin được Thông tấn xã Việt Nam loan hôm 9/10.
Thông tin trên được ông Randall Schriver, Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ phụ trách các vấn đề an ninh Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, người đang có chuyến thăm Việt Nam, đưa ra trong cuộc gặp ông Nguyễn Chí Vịnh, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam.
Một chuyến thăm Việt Nam của Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ, nếu được thực hiện, sẽ mang đến nhiều kết quả tích cực trong hợp tác quốc phòng giữa hai nước, giữa bối cảnh Việt Nam đang ngày càng chịu nhiều sức ép từ Trung Quốc ở biển Đông.
Theo tin trên, thông qua chuyến thăm, hai nước sẽ đề ra các hoạt động, hợp tác cụ thể, nhằm thúc đẩy hợp tác quốc phòng song phương.
Trước đó, Hoa Kỳ cũng xác nhận rằng, họ đã tổ chức các cuộc tập trận thường niên với hải quân Ấn Độ và Nhật Bản.
Theo báo Express của Anh, cuộc tập trận mang tên Malabar 2019 này nhằm gửi thông điệp rõ ràng tới Trung Quốc, quốc gia đang gia tăng sự chèn ép lên các nước nhỏ trong khu vực.
Cuộc tập trận có sự tham gia của các tàu từ hạm đội 7 của Hoa Kỳ, gồm các hoạt động tập dược tấn công trên biển, phòng không và các hoạt động tác chiến chống ngầm.
Chuẩn đô đốc George Wikoff, chỉ huy Lực lượng đặc nhiệm 70, 0, nhóm tác chiến thuộc Hạm đội 7, nói với các phóng viên rằng, “Sự hiện diện của chúng tôi phản ánh cam kết của chúng tôi với các giá trị mà chúng tôi và các đối tác và đồng minh trong khu vực cùng chia sẻ. Chúng tôi sẵn sàng ngăn chặn những thế lực thách thức các giá trị chung này.”
Việt Nam thúc đẩy hợp tác quốc phòng
Không chỉ Hoa Kỳ, gần đây, ViệtNam tăng cường hợp tác quốc phòng với nhiều quốc gia khác, nhất là Liên minh Châu Âu và Nhật Bản.
Carl Thayer: ‘Tam giác ngoại giao VN, TQ và Mỹ sẽ còn căng’
VN đã sẵn sàng nâng tầm đối tác chiến lược với Mỹ?
Việt Nam và Liên minh châu Âu sẽ sớm ký Hiệp định hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh (FPA) vì hòa bình, hợp tác và phát triển, theo thông cáo chung đưa ra nhân dịp bà Federica Mogherini, Phó chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) và đại diện cấp cao của EU về chính sách đối ngoại và an ninh đến thăm chính thức Việt Nam từ ngày 3 đến 5/8.
Còn mới tuần đây trước thôi, Nhật Bản và Việt Nam cũng đã tổ chức cuộc tham vấn quốc phòng.
Theo tờ The Diplomat, cuộc tham vấn đã nhấn mạnh một số hoạt động hợp tác giữa hải quân hai nước.
Nhà báo Prashanth Parameswaran, trong bài viết nói trên, nhận xét rằng, “từ lâu, Nhật Bản và Việt Nam đã duy trì việc hợp tác quốc phòng như một phần trong mối quan hệ song phương ngày càng mở rộng.
Bên cạnh đó, vài năm qua, hai nước cũng tăng cường quan hệ an ninh như một phần trong quan hệ đối tác chiến lược.
Điều này là do cả hai bên đều tìm thấy lợi ích qua sự hợp tác.
Việt Nam đang tìm cách tăng cường quan hệ với một loạt các cường quốc như một phần trong chính sách đối ngoại đa phương. Còn Nhật Bản thì muốn thúc đẩy quan hệ với các quốc gia Đông Nam Á, kể cả trong lĩnh vực quốc phòng.
Đáng chú ý, những tiến triển trong quan hệ hợp tác quốc phòng giữa Nhật Bản – Việt Nam cũng gồm nâng cao năng lực trong lĩnh vực hàng hải, giữa khi hai quốc gia đang có cùng mối lo chung liên quan đến những leo thang của Trung Quốc trong các đòi hỏi chủ quyền ở biển Hoa Đông và biển Đông.
Cũng theo bài báo trên, gần đây, những lợi ích này không chỉ còn bao gồm các mục tiêu như hỗ trợ an ninh hàng hải định kỳ, mà còn gồm những động thái khác như tập trận hải quân, thỏa thuận hợp tác bảo vệ bờ biển và thảo luận về việc chuyển giao nhiều hơn các thiết bị quốc phòng.
Theo tác giả Prashanth Parameswaran, trong cuộc họp, phái đoàn Nhật Bản đã cập nhật thông tin cụ thể về các chương trình hợp tác từ năm 2019 đến năm 2022, trong đó có các hoạt động hợp tác đã được hai bên thống nhất từ trước.
Điển hình là vào tháng 12 tới, Nhật Bản sẽ cử tàu rà phá bom mìn dưới nước sang thăm Đà Nẵng; hai bên dự kiến cũng sẽ tổ chức hội thảo cũng như có các chương trình đào tạo và hợp tác trong lĩnh vực này.
Tuy nhiên nhiều dấu hiệu cho thấy có lẽ Việt Nam chưa dám bước sang “lằn ranh” để đưa quan hệ Mỹ-Việt trở thành “đối tác chiến lược” khiến Việt Nam chưa thể xây dựng lòng tin với các đối tác và cũng không khiến Trung Quốc chùn tay ở biển Đông.
Viết trên Asia Times, nhà báo Mỹ David Hutt từng cho rằng. một trong những lý do khiến lần này Việt Nam cứng rắn hơn trước Trung Quốc là do Việt Nam đã có các đồng minh mạnh hơn. Ngoài Mỹ, Nhật, Pháp, Liên minh châu Âu, Việt Nam còn có Nga.
Phillipines muốn kéo Nga vào thăm dò dầu khí
Cá Voi Xanh: Hai cách Trung Quốc gây sức ép
TQ, Nga và VN nói gì về dự án khí của Rosneft?
Liên quan đến biển Đông, Phillipines gần đây cũng muốn hợp tác với Nga trong thăm dò dầu khí ở biển Đông, giữa bối cảnh tình hình tại vùng biển này đang căng thẳng.
Cụ thể, theo báo Express của Anh, sau chuyến thăm gần đây của Tổng thống Philipines, ông Rodrigo Duterte tới Nga, người phát ngôn của ông Duterte xác nhận rằng, ông đã gặp các giám đốc và giám đốc điều hành của tập đoàn Rosneft, Igor Sechin.
Tại cuộc gặp, ông Duterte đã mời ông Sechin thiết lập quan hệ đối tác với Philippines để khai thác dầu ở Biển Đông.
Ông Duterte được nói rằng, đã trấn an các tập đoàn dầu khí Nga là các khoản đầu tư của họ sẽ được an toàn bất kể có sự can thiệp của Trung Quốc cũng như trước nạn tham nhũng.
Còn Đại sứ Philippines tại Nga, Carlos Sorreta, tuyên bố trong cuộc họp hồi tuần trước rằng, các công ty năng lượng của Nga rất muốn đầu tư vào lĩnh vực dầu khí ở biển Đông.
Biển Đông mang đến những cơ hội lớn cho ngành dầu khí Nga, và lời mời này xem ra khá hấp dẫn.
Vai trò của các công ty dầu khí của Nga được chú ý sau khi Trung Quốc đưa tàu khảo sát Hải Dương Địa Chất 8 và các tàu hộ vệ xâm nhập vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, cản trở hoạt động của giàn khoan của Việt Nam và tập đoàn Rosneft ở Bãi Tư Chính.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm 17/5 từng tuyên bố là không đối tượng nào được tiến hành khai thác dầu khí hoặc các tài nguyên khác “ở vùng biển của Trung Quốc” khi chưa được sự đồng ý của Bắc Kinh.
Rosneft, trong một tuyên bố đưa ra cùng ngày 17/5, nói hoạt động khoan thăm dò của hãng diễn ra trong vùng lãnh hải của Việt Nam.
Bennet Murray, nhà báo Mỹ hiện đang làm việc cho Thông tấn xã Đức tại Việt Nam, từng viết trên Foreign Policy rằng,”Dẫu rằng Nga chưa bao giờ chính thức đứng về phía Việt Nam trong vấn đề Biển Đông, và thậm chí ông Putin từng tuyên bố ủng hộ quan điểm của Trung Quốc, hiện chỉ có Nga đang vận hành [hoạt động dầu khí] tại khu vực Việt Nam khẳng định chủ quyền và nằm trong Đường Chín Đoạn của Trung Quốc.”