Thượng đỉnh Trump-Kim – Singapore: thách thức về hậu cần & Ngoại trưởng Pompeo: Mỹ hy vọng Triều Tiên trở thành ‘đối tác thân cận’
Một người bán báo đếm tiền bên cạnh một chồng báo có đăng ảnh TT Mỹ Donald Trump, phải, và lãnh tụ Triều Tiên Kim Jong Un trên trang nhất hôm 11/5/2018. (AP Photo/Wong Maye-E)
Chuyến đi của lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un tới Singapore để hội đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump đặt ra một số thách thức về mặt hậu cần cho Triều Tiên, kể cả việc sử dụng một máy bay thời Xô viết để chở ông Kim và chiếc xe limousine của ông, cũng như hàng chục nhân viên an ninh và nhân viên khác.
Singapore được chọn làm địa điểm cho cuộc gặp đầu tiên giữa một tổng thống Mỹ với một lãnh đạo Triều Tiên vì thời gian chuyến bay, cũng như khoảng cách từ Bình Nhưỡng tới Singapore tương đối hợp lý, và cũng vì tính trung lập chính trị của Singapore, theo lời một quan chức làm việc tại phủ Tổng thống Hàn Quốc.
Lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong Un bước xuống máy bay tại Đại Liên, trong chuyến đi thăm Trung Quốc để hội đàm với Chủ tịch TQ Tập Cận Bình ngày 9/5/2018. Ảnh của Hãng thông thấn KCNA
Từ khi lên nắm quyền ở Bắc Triều Tiên vào năm 2011, ông Kim chỉ đáp máy bay ra nước ngoài có một lần duy nhất – đó là chuyến đi vào đầu tuần này tới thành phố Đại Liên ở Trung Quốc để hội đàm với Chủ tịch Tập Cận Bình. Trong chuyến đi này, ông Kim dùng chiếc phản lực cơ Ilyushin-62M của ông, với một máy bay vận tải được tin là đã chở chiếc limousine của ông.
Nằm cách sân bay Sunan của Bình Nhưỡng khoảng 4,700 km, máy bay Il-62M của ông Kim có thể tới điểm đến Singapore dễ dàng. Nhưng chiếc máy bay chở hàng Ilyushin-76 không thể bay hơn 3.000 km mà không tiếp nhiên liệu. Do đó, trên đường đến Singapore máy bay cargo sẽ phải hạ cánh tại một địa điểm thân thiện, như Hà nội, để tiếp nhiên liệu. Hoặc, máy bay phải giảm trọng tải.
Chiếc Il-76 được thiết kế để vận chuyển máy móc hạng nặng tới các vùng xa xôi của Liên bang Xô-viết cũ. Máy bay này đã gặp một số vấn đề về mặt an toàn. Trong vụ việc mới nhất hồi tháng trước, một tai nạn đã giết chết 257 người trên tàu sau khi cất cánh từ một căn cứ không quân ở Algiers.
Nói với các phóng viên, một giới chức văn phòng Tổng thống Hàn Quốc cho biết “Hoa Kỳ muốn chọn Geneva, nhưng Singapore được chọn vì đây là địa điểm thích hợp nhất cho lãnh tụ Triều Tiên Kim Jong Un, xét thời gian và khoảng cách bay. ”
Thủ Tướng Singapore Lee Hsien Loong tại cuộc họp báo trong lễ bế mạc Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN ngày 282018, ở Singapore.
Trong một cuộc điện đàm với Tổng thống Trump hôm thứ Sáu 11/5.Thủ Tướng Singapore Lý Hiển Long nói nước ông lấy làm “rất vinh dự được tổ chức cuộc họp thượng đỉnh Mỹ-Triều Tiên, và sẽ cố gắng hết sức để tạo điều kiện thuận lợi cho một cuộc họp diễn ra suôn sẻ và thành công”.
Cuộc họp thượng đỉnh đã được ấn định vào ngày 12 tháng 6, nhưng nếu một trong hai hoặc cả hai nhà lãnh đạo quyết định ở lại qua đêm, thì chỉ có một suite khách sạn duy nhất trên toàn Singapore có thể đáp ứng các điều kiện an ninh cho tổng thống Hoa Kỳ. Đó là Suite Shangri-la rộng 348 m2 của khách sạn Shangri-la, mức giá hiện tại là 10.000 đô la Singapore, tương đương 7.500 USD/một đêm cho ngày 12/6.
Ngoại trưởng Hàn Quốc Kang Kyung-wha (trái) và Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đến dự họp báo tại Bộ Ngoại giao Mỹ, ngày 11 tháng 5, 2018, ở Washington.
Mỹ mong muốn Triều Tiên trở thành một “đối tác thân cận” và không phải kẻ thù, Ngoại trưởng Mike Pompeo nói hôm thứ Sáu, lưu ý rằng Mỹ trong lịch sử thường trở thành bạn tốt với những đối thủ cũ.
Ông Pompeo cho biết ông đã nói với lãnh tụ Triều Tiên Kim Jong Un về hy vọng đó trong chuyến thăm ngắn ngủi của ông tới Bình Nhưỡng trước đó trong tuần này. Trong chuyến thăm, ông đã hoàn tất những chi tiết về hội nghị thượng đỉnh ngày 12 tháng 6 sắp tới giữa ông Kim và Tổng thống Donald Trump và thuyết phục Triều Tiên phóng thích ba người Mỹ bị cầm tù ở nước này.
Ông nói rằng cuộc nói chuyện với ông Kim hôm thứ Tư là “nồng ấm,” “mang tính xây dựng,” và “tốt đẹp” và ông đã nói rõ rằng nếu Triều Tiên loại bỏ vũ khí hạt nhân của mình một cách vĩnh viễn và có thể kiểm chứng được, thì Mỹ sẵn lòng giúp đỡ quốc gia nghèo khổ này vực dậy nền kinh tế và mức sống ngang bằng nước láng giềng Hàn Quốc thịnh vượng.
Ông không nêu tên các nước đối thủ khác, nhưng ông Pompeo và những người khác thường lưu ý rằng Mỹ đã đóng một vai trò quan trọng trong việc tái thiết Nhật Bản và các cường quốc Châu Âu sau Thế chiến thứ hai. Với sự trợ giúp của Mỹ, những quốc gia đó đã phục hồi từ sự tàn phá của cuộc xung đột.
“Nếu Triều Tiên có hành động táo bạo để nhanh chóng giải trừ hạt nhân, Hoa Kỳ sẵn sàng làm việc với Triều Tiên để đạt được sự thịnh vượng ngang bằng với người bạn Hàn Quốc của chúng ta,” ông nói với các phóng viên trong cuộc họp báo với Ngoại trưởng Hàn Quốc Kang Kyung-wha đang thăm Mỹ.
Bà Kang ca ngợi cuộc gặp gỡ sắp tới giữa ông Trump và ông Kim ở Singapore là một cơ hội “lịch sử,” nhưng cũng lưu ý thêm một số hoài nghi. Giữa lo ngại Triều Tiên sẽ đòi Mỹ rút quân khỏi Hàn Quốc, bà Kang nhấn mạnh sự hiện diện của quân đội Mỹ ở đó phải là “một vấn đề đối với liên minh Mỹ-Hàn Quốc trước nhất và trên hết.”
Bà nói sự hiện diện của quân đội Mỹ ở miền Nam trong 65 năm qua đã đóng “một vai trò thiết yếu cho việc răn đe,” cho hòa bình và ổn định trên bán đảo Triều Tiên. Do đó, bà nói bất kỳ thay đổi nào về quy mô của các lực lượng Mỹ tại Hàn Quốc không nên nằm trên bàn đàm phán tại hội nghị thượng đỉnh.
Kể từ khi ông Trump công bố kế hoạch tổ chức một hội nghị thượng đỉnh với ông Kim, nghi vấn đã liên tục được nêu lên về việc liệu hai nhà lãnh đạo có cùng một mục tiêu khi họ nói về chuyện “giải trừ hạt nhân” hay không. Đối với Mỹ, chuyện này có nghĩa là miền Bắc phải từ bỏ vũ khí hạt nhân mà họ đã chế tạo. Nhưng Triều Tiên đã nói rằng họ sẵn sàng đàm phán bây giờ bởi vì họ đã thành công trong việc trở thành một quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân, khơi lên hoài nghi rằng miền Bắc có thực sự sẵn lòng từ bỏ những vũ khí đó hay không.
Ông Pompeo nói sẽ cần một sự giải trừ hạt nhân “hoàn toàn” và “có thể kiểm chứng được” mà sẽ loại trừ Triều Tiên như một mối đe dọa cho miền Nam, Mỹ và phần còn lại của thế giới. Ông nói sẽ cần một chế độ thanh sát và giám sát quy mô lớn để đảm bảo sự tuân thủ của Triều Tiên.
“Tôi nghĩ rằng có sự đồng thuận hoàn toàn về những mục tiêu cuối cùng là gì,” ông Pompeo nói, nhưng từ chối cung cấp thêm chi tiết