Thuế quan của Trump đe dọa phá hoại đồng nhân dân tệ
Đồng tiền Trung Quốc đã suy yếu kể từ khi Trump đắc cử và nếu ông thực sự thực hiện lời đe dọa áp thuế 60% thì mức giảm có thể rất lớn
William Pesek Ngày 11 tháng 11 năm 2024Ngày 11 tháng 11 năm 2024
Đồng nhân dân tệ của Trung Quốc đã suy yếu kể từ khi Donald Trump tái đắc cử vào ngày 5 tháng 11. Ảnh: X Screengrab
Kể từ chiến thắng trong cuộc bầu cử ngày 5 tháng 11 của Donald Trump, đồng nhân dân tệ của Trung Quốc đã giao dịch dưới mức tỷ giá cố định của ngân hàng trung ương. Điều đó cho thấy thị trường đang chuẩn bị cho đồng nhân dân tệ yếu hơn khi cựu và tương lai tổng thống Hoa Kỳ chuẩn bị châm ngòi cho các cuộc chiến thương mại mới lớn.
Một giả định hợp lý? – Không, nếu Thống đốc Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc Gongsheng có bất cứ điều gì để nói về nó. Có nhiều lý do tại sao Pan – và, hiện tại, Chủ tịch Tập Cận Bình – muốn tỷ giá hối đoái ổn định so với đô la.
Yếu tố chủ đạo là sự tự tin. Sự sụt giảm lớn của đồng nhân dân tệ có thể báo hiệu cho các nhà đầu tư toàn cầu rằng có một vấn đề lớn chưa từng thấy ở nền kinh tế lớn nhất châu Á bên cạnh cuộc khủng hoảng bất động sản đang tàn phá, tình trạng giảm phát trầm trọng và dòng vốn tháo chạy ồ ạt.
Tuy nhiên, ẩn ý ở đây là cuộc chiến thương mại sắp tới của Trump có thể khiến Nhóm Tập phải vội vã đưa việc phá giá tiền tệ trở lại mức tuyệt vời.
Wei He, một nhà phân tích tại Gavekal Research, cho biết: “Chiến thắng của Donald Trump … đang mở ra một giai đoạn căng thẳng mới đối với đồng tiền Trung Quốc”.
“Câu hỏi chính là điều gì sẽ xảy ra nếu Trump bắt đầu thực hiện lời đe dọa áp thuế mới sau khi nhậm chức vào tháng 1. Trong kịch bản này, rất khó có khả năng đồng nhân dân tệ sẽ duy trì ở mức hiện tại”, ông nói.
Sau khi Trump bắt đầu áp thuế vào năm 2018, PBOC đã cho phép đồng nhân dân tệ mất giá 13% để “khôi phục một phần sức cạnh tranh xuất khẩu”, ông nói. “Do đó, khả năng họ sẽ cho phép đồng nhân dân tệ mất giá một lần nữa là rất cao, đặc biệt là khi chính sách tập trung trở lại vào việc hỗ trợ nhu cầu trong nước”.
Một lần nữa, đây không phải là kịch bản có khả năng xảy ra nhất vì quốc tế hóa đồng nhân dân tệ là ưu tiên hàng đầu của Tập Cận Bình. Tỷ giá hối đoái yếu hơn sẽ cản trở kế hoạch của Tập Cận Bình nhằm tăng cường sử dụng đồng nhân dân tệ trên toàn cầu trong thương mại và tài chính.
Năm 2016, Trung Quốc đã giành được một vị trí cho đồng nhân dân tệ trong rổ “quyền rút vốn đặc biệt” của Quỹ Tiền tệ Quốc tế, cùng với đô la, yên, euro và bảng Anh. Trong những năm kể từ đó, việc sử dụng đồng tiền này đã tăng vọt. Việc can thiệp quá mức vào tỷ giá hối đoái hiện nay có thể làm giảm lòng tin vào đồng nhân dân tệ, làm chậm quá trình chuyển hướng của đồng tiền này sang trạng thái tiền tệ dự trữ.
Đồng thời, đồng nhân dân tệ giảm giá có thể làm tăng khả năng các công ty Trung Quốc mắc nợ nhiều, bao gồm cả các công ty phát triển bất động sản lớn, vỡ nợ nước ngoài bằng ngoại tệ. Điều đó sẽ làm tăng nguy cơ xảy ra nhiều cuộc khủng hoảng giống như China Evergrande Group và lý do mới để bán tháo tài sản Trung Quốc.
Điều này có nghĩa là việc nới lỏng tiền tệ cần thiết để duy trì sự sụt giảm của đồng nhân dân tệ — đặc biệt là khi Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ cắt giảm lãi suất — có thể gây tổn hại đến nỗ lực giảm đòn bẩy của Bắc Kinh. Trong vài năm qua, nhóm thân cận của Tập Cận Bình đã có những bước tiến lớn trong việc loại bỏ tình trạng dư thừa tài chính.
Điều đó giải thích lý do tại sao Tập Cận Bình và Thủ tướng Lý Cường vẫn chưa muốn trao cho PBOC quyền tự do cắt giảm lãi suất mạnh tay hơn, ngay cả khi áp lực giảm phát đang gia tăng.
Không có gì ngạc nhiên khi “PBOC dường như đang âm thầm đổi mới chính sách bảo vệ đồng tiền thông qua các ngân hàng thương mại nhà nước lớn”, Wei He của Gavekal cho biết.
Tuy nhiên, nếu Tập thay đổi hướng đi, điều này sẽ tạo ra hai động lực khó lườn
Thứ nhất, nó có thể khiến đầu Trump nổ tung, theo cách nói khoa trương. Ông có thể trả đũa bằng mức thuế ngày càng cao hơn đối với hàng hóa đại lục, thậm chí còn cao hơn mức thuế ban đầu 60% mà ông đã điện tín và mức thuế 20% cho tất cả hàng hóa nhập vào bờ biển Hoa Kỳ.
“Nếu Trump thực sự bắt đầu một cuộc chiến thương mại lớn, Trung Quốc vẫn sẽ đáp trả, nhắm vào các công ty Mỹ có lợi ích tại Trung Quốc, bán trái phiếu kho bạc Mỹ, phá giá đồng nhân dân tệ và nhắm vào các mặt hàng nông sản xuất khẩu của Mỹ”, Evie Aspinalla, giám đốc của tổ chức nghiên cứu British Foreign Policy Group, cho biết. “Tác động đến thương mại toàn cầu sẽ rất lớn. Trung Quốc, nếu có thể, muốn tránh điều này, nhưng nếu Trump thực hiện lời lẽ thương mại của mình, một cuộc chiến thương mại ăn miếng trả miếng dường như là điều không thể tránh khỏi”.
Aspinalla nói thêm rằng Trump đã “cực kỳ thẳng thắn trong suốt chiến dịch tranh cử về quan điểm của ông đối với Trung Quốc, đặc biệt là trong các mối đe dọa áp thuế 60% đối với Trung Quốc. Trong khi đó, Trung Quốc đã cam kết tiếp tục hợp tác với Hoa Kỳ dựa trên các nguyên tắc tôn trọng lẫn nhau, cùng tồn tại hòa bình và hợp tác cùng có lợi, tuyên bố rằng ‘không có người chiến thắng’ trong một cuộc chiến thương mại. Với nền kinh tế Trung Quốc đang gặp khó khăn, mức thuế 60% sẽ làm tê liệt và Trung Quốc sẽ bị hạn chế khả năng ứng phó của mình”.
Chỉ riêng động thái đe dọa 60% đó, UBS Group ước tính, sẽ cắt giảm hơn một nửa mức tăng trưởng hàng năm của Trung Quốc – cắt giảm 2,5 điểm phần trăm khỏi tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của quốc gia thương mại hàng đầu thế giới. Trung Quốc chỉ tăng trưởng 4,6% trong quý 3 so với cùng kỳ năm ngoái trong bối cảnh chi tiêu bán lẻ, đầu tư bất động sản và doanh số bán nhà mới yếu.
Thứ hai, đồng nhân dân tệ yếu hơn sẽ tác động đến một khu vực vẫn còn quá phụ thuộc vào xuất khẩu để có thể thoải mái. Như nhà kinh tế học Wang Tao của UBS cảnh báo, có “nguy cơ các quốc gia khác cũng sẽ tăng thuế đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc”, gây ra một làn sóng hạn chế thương mại trả đũa mới. Tuy nhiên, đồng nhân dân tệ yếu hơn cũng có thể thúc đẩy các chính phủ trên khắp châu Á tham gia vào cuộc đua xuống đáy.
Trong quá khứ, khuynh hướng “bần cùng hóa láng giềng” của Bắc Kinh đã khiến các quan chức từ Tokyo đến Jakarta phải vào thế khó. Trung Quốc là điểm đến hàng đầu cho hàng hóa châu Á. Đồng nhân dân tệ yếu hơn có thể khuyến khích các chính phủ trong khu vực thực hiện các đợt phá giá lớn nhất kể từ cuộc khủng hoảng châu Á 1997-98.
Stephen Innes, chiến lược gia tại SPI Asset Management, lưu ý rằng “mức độ rủi ro sẽ rất cao” nếu Trump áp dụng thuế quan toàn diện. Ông cho biết “Đối với Trung Quốc, nền kinh tế lớn trong khu vực, các lựa chọn rất rõ ràng: hoặc phá giá đồng nhân dân tệ để bảo vệ xuất khẩu hoặc tung ra một gói kích thích tài khóa lớn để kích thích nhu cầu trong nước. Mức thuế 60% có thể gây ra mức phá giá đồng nhân dân tệ đáng kinh ngạc là 30%-45%, đẩy tỷ giá đô la-yen lên cao ngất ngưởng, thậm chí có thể vượt qua mốc 175”.
Đối với châu Á, Innes nói thêm, “một đồng đô la tăng mạnh có thể gây ra thảm họa. Các đợt tăng giá đô la trước đó đã xóa sạch lợi nhuận từ nợ bằng nội tệ – mạch máu của các thị trường mới nổi ở châu Á. Với các khoản nợ nước ngoài lớn bằng đô la Mỹ, một số nền kinh tế có thể cảm thấy sự kìm kẹp trở thành một cái siết cổ. Chiến thắng của Trump có thể đã khiến Phố Wall bùng cháy, nhưng đối với châu Á, hiệu ứng Trump là một canh bạc có rủi ro cao có thể định hình lại bối cảnh tài chính trong nhiều năm tới.”
Tất nhiên, bối cảnh rất quan trọng và hầu hết các nền kinh tế châu Á đều không tiếp cận cơn bão Trumpian để đến từ vị thế mạnh mẽ. GDP của Nhật Bản tiếp tục gây thất vọng qua từng quý trong bối cảnh doanh số bán lẻ chậm chạp, đầu tư kinh doanh yếu và sản xuất công nghiệp yếu. Do đó, Ngân hàng Nhật Bản miễn cưỡng tăng lãi suất ngắn hạn lên trên 0,25%.
Nhật Bản cũng đang trong cơn hỗn loạn chính trị. Cuối tháng trước, Đảng Dân chủ Tự do đã mất quyền lực hoàn toàn lần thứ ba kể từ năm 1955. LDP và Thủ tướng Shigeru Ishiba đã xoay xở để giữ được quyền lực và chức thủ tướng với sự giúp đỡ của các đối tác liên minh. Vào thứ Hai, quốc hội đã bỏ phiếu để Ishiba tiếp tục làm lãnh đạo Nhật Bản. Bây giờ ông sẽ lãnh đạo một chính phủ thiểu số của Nhật Bản.
Tại Seoul, Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol đang vật lộn với tỷ lệ ủng hộ 19% . Cùng với tăng trưởng chậm lại, Hàn Quốc đang vật lộn dưới sức nặng của nợ hộ gia đình kỷ lục. Đáng chú ý, nền kinh tế Hàn Quốc bị chi phối bởi một số ít các tập đoàn gia đình khổng lồ, hướng đến xuất khẩu, có lợi nhuận dễ bị tổn thương trước một cuộc chiến thương mại mới.
Đài Loan đang vật lộn với bong bóng nhà đất thách thức các quan chức ngân hàng trung ương. Indonesia đang vật lộn với sự tăng trưởng chậm lại. Philippines phải đối mặt với mối đe dọa gia tăng nhanh chóng từ trí tuệ nhân tạo đang đe dọa ngành công nghiệp tổng đài quan trọng của nước này. Singapore đang gặp khủng hoảng chi phí sinh hoạt. Thái Lan đang ở giữa cuộc đấu đá chính trị đang gạt bỏ các cải cách kinh tế.
Tất cả những điều này có nghĩa là nhiều nền kinh tế châu Á đang mang những điều kiện hiện có vào loạt thuế quan tiếp theo của Trump. Trung Quốc cũng vậy, khi cuộc khủng hoảng bất động sản lớn kéo dài và làm tăng nguy cơ giảm phát.
Jeremy Zook, một nhà phân tích tại Fitch Ratings, cho biết, “khả năng gia tăng xu hướng cung cầu hiện tại, cùng với những thách thức về nhân khẩu học và nợ nần, gây ra nguy cơ giá cả giảm liên tục”.
Zook lưu ý rằng “nhu cầu trong nước của Trung Quốc yếu và sự suy thoái bất động sản kéo dài hơn dự kiến là một rủi ro đáng kể đối với dự báo tăng trưởng của chúng tôi”. “Chi tiêu vốn đang tăng nhanh hơn trong các lĩnh vực hướng đến xuất khẩu. Nhu cầu bên ngoài mạnh mẽ, nhưng nền kinh tế toàn cầu chậm lại vào năm 2025 có thể sẽ hạn chế tăng trưởng xuất khẩu”.
Có một lập luận rằng Đảng Cộng sản của Tập Cận Bình sẽ phải mất rất nhiều công sức để phá giá đồng nhân dân tệ. Xây dựng một chế độ tiền tệ ổn định và đáng tin cậy là một trong những chính sách cải cách nhất quán nhất trong hơn 11 năm ông nắm quyền.
“Đây là chủ đề được thảo luận phổ biến trong suốt cả năm và mặc dù không thể chắc chắn, chúng tôi không nghĩ đây là kết quả có thể xảy ra”, Lynn Song, chuyên gia kinh tế tại Ngân hàng ING, cho biết. “Ưu tiên của Trung Quốc về ổn định tiền tệ không gắn liền với dòng chảy thương mại ngắn hạn, nhưng có khả năng hạn chế áp lực dòng vốn chảy ra trong ngắn hạn và tạo điều kiện thuận lợi cho việc thanh toán thương mại và quốc tế hóa RMB trong dài hạn”.
Do đó, Song cho biết, “chúng tôi kỳ vọng PBOC sẽ tiếp tục chống lại những biến động lớn theo cả hai hướng đối với đồng Nhân dân tệ… chính sách này có vẻ sẽ không thay đổi đáng kể”.
Ken Cheung, chiến lược gia FX Châu Á tại Ngân hàng Mizuho, cho biết “PBOC có thể cố gắng thiết lập lại đồng nhân dân tệ ở trạng thái cân bằng mới sau khi kết hợp rủi ro thuế quan. Bằng cách tải trước đồng nhân dân tệ mất giá trong nước, nó có thể làm phẳng sự biến động trong thông báo thuế quan của Hoa Kỳ, nếu có.”
Chuyên gia kinh tế Robin Xing tại Morgan Stanley lưu ý rằng “chúng tôi tin rằng chiến lược của PBOC có thể là chấp nhận một số đồng nhân dân tệ mất giá trong nước so với đồng đô la, nhưng vẫn giữ cho đồng tiền này hoạt động tốt hơn các loại tiền tệ khác của thị trường mới nổi bằng sự can thiệp”.
Tất nhiên, mọi cược đều không có giá trị nếu Trump cố gắng phá giá châu Á. Những người đại diện của Trump đã ám chỉ đến một chiến lược làm suy yếu đồng đô la một cách đơn phương để có lợi cho các nhà xuất khẩu Hoa Kỳ. Trumpworld đã tranh luận về một sự thay đổi giống như Argentina theo yêu cầu của các cố vấn như Robert Lighthizer, cựu đại diện thương mại quốc tế và có khả năng là tương lai của Trump.
Hoặc nếu Bộ Tài chính tiếp theo của Trump cố gắng đảo ngược hệ thống “Bretton Woods” sau Thế chiến II theo cách mà Trump 1.0 đã không làm. Cũng có khả năng là các kế hoạch cắt giảm thuế của Trump có thể đẩy nợ quốc gia của Hoa Kỳ đang tiến gần đến 36 nghìn tỷ đô la vào lãnh thổ thậm chí còn rủi ro hơn và gây ra việc hạ cấp tín dụng khiến đồng đô la giảm mạnh.
Tuy nhiên, hiện tại, ” thương vụ Trump ” đang đẩy đồng đô la lên cao hơn và kéo làn sóng vốn đổ vào tài sản của Hoa Kỳ. Điều đó đang gây áp lực giảm giá lên đồng nhân dân tệ và làm dấy lên nỗi lo rằng Bắc Kinh có thể coi cuộc đua xuống đáy là hành động tốt nhất của mình.
Theo dõi William Pesek trên X tại @WilliamPesek.
Hoàng Đìh Khuê – Chuyển ngữ
Ngày 11/11/2024
Top of Form
Bottom of Form
Bottom of Form