The Vietnam war – Trọng Đạt
Cuốn phim đang được nói tới rất nhiều, The most talk about movie of our time….
Cuốn phim này được một nhà báo VN ở Mỹ khen là công phu, đứng đắn, công bằng… nhà đạo diễn cũng là nhà sử gia bỏ ra mấy chục năm thực hiện, tốn kém vài chục triệu gì đó…phỏng vấn ba bề bốn bên ….vân vân và vân vân…
Tôi thì chỉ coi lai rai khi nào nhớ ra thì coi khi nó chiếu trên PBS vì cũng bận linh tinh. Tôi coi được cũng ít thôi, nó giống như phim Vietnam a televison history, phía VC gọi là “Việt Nam thiên sử truyền hình” rất dài, chiếu ở VN giữa thập niên 80 (tôi đã coi hết),
cả hai phim phần nhiều nói vế chiến tranh, những trận nhỏ cấp đại đội, tiểu đoàn thời TT Johnson (1965-68), săn lùng và diệt địch (search and destroy) chưa thấy những trận lớn cấp sư đoàn, quân đoàn như Quảng trị, Bình Long, Kontum.. giữa VNCH và BV, coi những trận nhỏ chán lắm
Tôi thấy có cảnh nói tù binh VC khai bị VNCH nhốt chuồng cọp ở đảo, tra tấn dã man.. hai tù binh Mỹ được BV thả về sớm khai bị Hà nội đối xử mất dậy, dã man, rút hết móng tay…cũng có nói về Mỹ Lai, lính Mỹ bắn giết mấy trăm dân làng vô tội, hãm hiếp phụ nữ…do lệnh của trung úy Kelly, nhưng chúng ta thấy họ chẳng xử tội anh này gì cả, trò hề. Nhà báo VN kể trên cho biết có coi cảnh một cựu cán binh nói đã tàn sát nhiều trăm người tại Huế. Nói chung thì nhà đạo diễn cho thấy cả ba bên đều ác ôn cả, bên nào cũng bắn giết, tra tấn dã man… Như thế là nhà đạo diễn kiêm sử gia rất công bằng!! kết án cả ba đều gian ác, có tội… khiến tôi nhớ chuyện Ông Ba Phải (theo Phạm Duy Khiêm), xưa có ông Quan huyện xử kiện, bên nguyên nói xong Quan huyện cho là phải, bên bị khai xong quan cũng cho là phải, bà Huyện trong nhà ngồi nghe xử tức quá chạy ra bảo: ông xử kiện kiểu gì mà kỳ thế, bên nguyên, bên bị đều phải hết!! ông Huyện bèn bảo: “Ừ bà nói phải đấy !! “
….đó là ông Ba Phải, Monsieur Trois Ouis hay Mr trois fois ouis ….
Chiến tranh tàn ác thì từ xưa đến nay nó cũng vậy, thời xa xưa có màn tùng xẻo, chu di tam tộc… Thế chiến thứ hai phía Đức, Nga nó giết cả triệu tù binh… nhưng vấn đề là ai gây ra chiến tranh thì kẻ ấy người ấy có tội, thí dụ Đức Quốc Xã, Phát xít Nhật.. gây ra chiến tranh tàn khốc là phạm tôi với loài người và chúng đã đền tội.
Còn trong chiến tranh VN ai gây ra chiến tranh, ai gây ra cảnh điêu tàn, tang thương đau khổ là kẻ có tội, thằng nào.. ? nhà đạo diễn phải nói cho rõ chứ, chẳng lẽ mập mờ đánh lận con đen, cá mè một lứa?
Trong phim nhà đạo diễn hay phỏng vấn ông Bảo Ninh, cán binh BV (Ê cờ ri vanh nổi tiếng), ông này được coi là chứng nhân lịch sử, ông ấy nói nhiều bộ đội nhớ nhà ngược đường về Bắc thăm gia đình nhưng không bị tù tội gì, sau lại được đưa vào Nam, ngoài Bắc sướng quá nhỉa? trongNam mà đào ngũ thì đi lao công đào binh !!!
Bảo Ninh là chứng nhân còn chúng tôi là nạn nhân, chúng tôi đang yên đang lành sống trong làng, nước thì người ta từ xa tới vác mã tấu tới khện chúng tôi, rồi dần dần vác đại liên đại bác nã đạn vào làng nước tôi chết như rạ, rồi người ta cướp làng nước chúng tôi, khuân đồ của chúng tôi nào TV, tủ lạnh, đồng, đài… về; họ chiếm nhà chúng tôi, bắt giam chúng tôi lâu năm… thế thì nhà đạo diễn cũng phải phán xét lại cho chúng tôi nhờ chứ nhỉ? chẳng lẽ chúng tôi cũng có tội như bọn ăn cướp, cũng cá mè một lứa như bọn ăn cướp à? Tòa xử phải có kẻ bị kết án tù, kẻ được tha, kẻ murder, người vô tội.. chẳng lẽ ai bên đều có tội?
Ấy thế mà nhà đạo diễn lai được tiếng là nhìn lịch sử một cách công bằng, không nói theo kiểu một chiều… chúng tôi là nạn nhân, rõ ràng là như vậy, chúng tôi chỉ biết nói một chiều, chứ mấy chiều bây giờ? nếu kết án CS thì bị coi là một chiều, kết án Mỹ-Ngụy thì bị coi là khuynh tả…nên nhà đạo diễn cho cả hai ba anh vào một dọ, hết bị chê là thiên vị
Chúng tôi nguyền rủa đứa gậy nên tội ác là đúng rồi nhưng lại bị chê là một chiều. Nhà đạo diễn kết tội cả ba phía, ba anh VC, VNCH, USA đều gian ác, có tội thế là xong, công bằng mà, nói ba thằng cùng gian ác thì chẳng ai than phiền, complain được.. nhà đạo diễn khôn thật !