Sự trỗi dậy của Trung Cộng được theo dõi sát

BẮC KINH— Vai trò của Trung Cộ (TC) chủ trì APEC trong tuần này đem lại một cơ hội hiếm có để Bắc Kinh khoa trương viễn tưởng về nền kinh tế toàn cầu và khu vực. Nhưng trong khi tầm quan trọng của TC gia tăng, thì căng thẳng với các nước khác cũng gia tăng, kể cả với Hoa Kỳ. Thông tín viên VOA Bill Ide tại Bắc Kinh ghi nhận các ý kiến trong giới người Mỹ và người Trung Hoa về sự trỗi dậy của TC trong tư thế một cường quốc trên toàn cầu. Đối với TC, các cuộc họp APEC là một dịp phô trương thanh thế và uy tín được dàn dựng rất cẩn thận. Để bảo đảm màn trình diễn đầy màu sắc xúc tiến theo đúng kế hoạch, Bắc Kinh đã có các biện pháp nghiêm túc. Các nhà máy đóng cửa để giữ cho bầu trời trong sáng, và nhà hoạt động Trung Hoa như ông Hồ Giai, một người thường chỉ trích chính phủ nói rằng các hạn chế mà ông phải đối mặt trong khi bị quản thúc tại gia trong thời gian APEC còn tệ hơn khi ông ngồi tù. “Tập Cận Bình đã tiến hành các biện pháp để bảo vệ sự ổn định với hy vọng là trước sự hấp dẫn của nền kinh tế, không có nhà hoạt động trong hay ngoài nước nào sẽ lên tiếng hay đề cập đến mặt đen tối của sự phát triển TC.” Không phải mọi người dân Trung Hoa đều bi quan về chế độ của Bắc Kinh. Thực ra nhiều người ở đây coi những mối quan ngại mà các nước láng giềng của TC bày tỏ về những khẳng định chủ quyền ngày càng nhiều là một phản ứng không thể tránh khỏi trước sự trỗi dậy của Bắc Kinh. Một nữ giáo viên nói rằng trong khi TC trỗi dậy, thì có lẽ sẽ có thêm áp lực đè lên các nước khác, và các nước ấy muốn đè nén TC. Một kỹ sư Trung Hoa nói TC không theo đuổi sự bành trướng quân sự mà là sự hợp tác. Các nước khác không nên lo lắng như vậy. Thế giới cần đến sự hỗ trợ của nhiều nền kinh tế vững mạnh và là một trong các nước đó, TC có trách nhiệm làm phần vụ của mình. Tại thủ đô Hoa Kỳ, thế lực đang lên của TC cũng khiến người Mỹ bận tâm. Và đối với một số người, đó là một nguồn gây quan ngại. Một thanh niên Mỹ cho rằng trong 20 năm nữa, TC sẽ làm chủ chúng ta cũng như Nhật Bản trước kia… họ mua tất cả những gì chúng ta có ở trong nước Mỹ này. Một phụ nữ ở thành phố Seattle thuộc bang Washington nói chúng ta lệ thuộc quá nhiều vào họ. Bà này làm trong ngành ngân hàng và nhận thấy hầu hết các công ty Mỹ đều phải dùng nguồn lực từ bên ngoài, những món hàng mua quá rẻ. Người đàn ông này ở Wilmington, Delaware, nói rằng xét về bối cảnh tiền tệ, chính trị và quân sự phong phú thì TC sẽ là nước dẫn đầu. Do đó mà dù tốt hay xấu cũng phải xác định điều đó. Đây vẫn mới chỉ là những ngày đầu TC nổi lên với tư cách cường quốc thế giới. Đối với các nước láng giềng, danh tiếng của TC sẽ tuỳ thuộc nhiều hơn vào hành động so với những gì Hoa Kỳ mà Hoa Kỳ nghĩ về nước này, theo nhận định của chuyên gia về Châu Á, Bonnie Glaser. Bà Glaser cho rằng những nước xung quanh TC thường hay dựa các phán xét trên các ý đồ của TC và những lãnh vực mà họ cần hoặc không nên hợp tác với TC. Và vì lẽ đó, hình ảnh của Bắc Kinh hoặc như một thế lực kinh tế hữu dụng đang lên hay một mối đe dọa độc tài vẫn còn chưa ngã ngũ.