Sẽ không có ‘thỏa thuận tồi’ với Iran

Ngoại trưởng các nước Pháp, Đức, Anh, Mỹ đã gặp nhau ở London trong bối cảnh thời gian không còn nhiều để đạt được thỏa thuận về vấn đề hạt nhân của Iran trước khi hết tháng Ba. Sáu cường quốc muốn đảm bảo rằng Iran không thể phát triển vũ khí hạt nhân – điều mà Tehran luôn bác bỏ.

Triển vọng tích cực?

Trước đó, Tổng thống Iran đã có phát biểu rất tích cực về khả năng đạt được thỏa thuận. “Không có gì không thể giải quyết được mặc dầu vẫn còn tồn tại một số khác biệt,” truyền thông nhà nước Iran dẫn lời Tổng thống Hassan Rouhani nói. Ông Rouhani nói rằng trong vòng đàm phán hiện tại ở Lausanne, Thụy Sỹ, đã xuất hiện điểm chung ở những chỗ còn có ý kiến khác biệt và những điểm chung này có thể ‘là nền tảng để đạt được thỏa thuận cuối cùng’. Phát biểu sau cuộc gặp hôm thứ Bảy ngày 21/3 ở London, Ngoại trưởng Hammond nói: “Chúng tôi sẽ không đi đến một thỏa thuận tồi mà không đáp ứng được lằn ranh đỏ của chúng tôi.”

Thông cáo chính thức của cuộc gặp này cho biết: “Chúng tôi đồng ý rằng đã đạt được tiến bộ lớn với Iran ở những lĩnh vực chủ chốt mặc dù vẫn còn những vấn đề quan trọng mà chưa có khả năng đạt thỏa thuận.” “Giờ đây là lúc để Iran đưa ra những quyết định khó khăn,” thông cáo nói thêm. Bốn cường quốc nhóm họp ở London, cùng với Nga và Trung Quốc, nằm trong nhóm P5+1, tức năm nước ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc cùng với Đức, đang đàm phán với Iran để nước này giảm quy mô các hoạt đông hạt nhân nhạy cảm để đổi lấy việc nới lỏng các lệnh trừng phạt kinh tế của cộng đồng quốc tế. Cả Iran và các cường quốc phương Tây đều đặt ra thời hạn chót là ngày 31/3 để đạt được một thỏa thuận khung về chính trị và thời hạn 30/6 để đạt đạt được thỏa thuận cuối cùng. Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cũng nói rằng cuộc đàm phán ‘đã có tiến bộ đáng kể’ mặc dù vẫn còn ‘khoảng cách lớn’. Ông Kerry bay đến London từ Thụy Sỹ và sẽ quay trở lại Thụy Sỹ để nối lại cuộc đàm phán với Iran vào tuần tới. Nhưng trong một dấu hiệu cho thấy lập trường cứng rắn trong nội bộ giới lãnh đạo Iran, nhà lãnh đạo tối cao của nước này, Đại giáo sỹ Ali Khamenei hôm 21/3 đã cảnh báo về việc nhượng bộ những yêu sách của nước ngoài để có được tăng trưởng kinh tế. Các điểm còn bế tắc trong cuộc đàm phán với Iran được cho là tốc độ dỡ bỏ các lệnh cấm vận, thỏa thuận sẽ kéo dài trong bao lâu và bao nhiêu trong số các cơ sở hạt nhân của Iran được mở cửa cho các thanh sát viên.