Phúc trình về biện pháp tra tấn của CIA khơi lên lời kêu gọi truy tố – NS John McCain bênh vực việc phổ biến – Bình Nhưỡng đòi LHQ lên án Mỹ
Cách nhà tranh đấu cho nhân quyền kêu gọi truy tố các giới chức có dính líu trong việc Cục Tình báo Trung ương Hoa Kỳ, tức CIA, sử dụng những biện pháp khủng khiếp để thẩm vấn các nghi can khủng bố.
Ông Ben Emmerson, Ðặc sứ của Liên hiệp quốc về nhân quyền và chống khủng bố, nói rằng phúc trình của Thượng viện Hoa Kỳ về cách làm của CIA tiếp theo sau các cuộc tấn công khủng bố 11 tháng 9 năm 2001 “nhấn mạnh đến sự cần thiết phải buộc những người vi phạm chịu trách nhiệm về những hành động tội ác của họ.”
Ông Kenneth Roth, giám đốc điều hành của tổ chức Human Rights Watch có trụ sở ở Hoa Kỳ, nói rằng tra tấn “sẽ vẫn là một chính sách mở ngỏ để các tổng thống trong tương lai chọn lựa” trừ phi các giới chức bị truy tố.
Ủy ban Tình báo Thượng viện hôm thứ Ba đã phổ biến tóm tắt một một phúc trình dài hơn rất nhiều, nói về việc CIA ngược đãi các tù nhân bị thẩm vấn.
Phúc trình cáo buộc CIA lừa dối Quốc hội và người dân Mỹ về tính hiệu quả của những cách thức thẩm vấn đó, trong đó có biệt giam vào xà lim, làm mất ngủ, và tra nước cho ngộp như chết đuối.
Thượng nghị sĩ Dân chủ Dianne Feinstein của bang California, Chủ tịch Ủy ban Tình báo Thượng viện, nói rằng “theo bất cứ cách giải thích nào về thuật ngữ này, thì các tù nhân của CIA đã bị tra tấn.” Bà nói hành động của CIA là một vết nhơ trong các giá trị của Mỹ.
Tổng thống Barack Obama nói trên mạng lưới truyền hình tiếng Tây Ban Nha Univision rằng Hoa Kỳ đã nhúng tay vào những hành động tàn bạo. Ông nói đây là một lỗi lầm kinh khủng không thể tái diễn nữa.
Một số người ở Washington nêu lên nghi vấn rằng liệu việc phổ biến phúc trình vào thời điểm này có phải là một việc làm khôn ngoan hay không, khi mà Hoa Kỳ đang lãnh đạo cuộc chiến chống nhóm cực đoan Nhà nước Hồi giáo và nhiều người Mỹ đang bị bắt làm con tin. Họ lo sợ các phần tử cực đoan sẽ phản ứng bạo động.
Tổng thống Obama nói sẽ không bao giờ có một thời điểm hoàn hảo để phố biến phúc trình, nhưng ông nói khi đất nước làm một cái gì đó sai, thì điều quan trọng là phải nhận lỗi.
Tổng thống Obama cấm sử dụng điều được gọi là “các kỹ thuật thẩm vấn tăng cường” khi ông lên nhậm chức năm 2009. Tổng thống tiền nhiệm George W. Bush đã cho phép sử dụng các biện pháp này sau các cuộc tấn công khủng bố năm 2001 để tìm cách ngăn chặn những cuộc tấn công kế tiếp.
Nhưng phúc trình nói rằng Tổng thống Bush không biết chi tiết về cách làm của CIA.
Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa John McCain là một trong số hiếm hoi thành viên trong đảng của ông hoan nghênh việc công bố phúc trình. Từng là một tù binh chiến tranh ở Việt Nam, ông McCain hôm qua đã lên tiếng mạnh mẽ ủng hộ việc công bố bản tóm tắt của phúc trình dài 6.000 trang, báo cáo chi tiết những hành động chỉ có thể được diễn tả là tra tấn các tù nhân trong các nhà tù bí mật của CIA ở nước ngoài.
Phát biểu tại diễn đàn Thượng viện, ông John McCain ca ngợi phúc trình của Ủy ban tình báo Thượng viện Hoa Kỳ về việc thẩm vấn các tù binh al-Qaida và những người tù khác trong thời gian từ năm 2002 tới năm 2009 tại các nhà tù bí mật của CIA ở Afghanistan, Ba Lan, Romania, Cuba và những nơi khác.
Thượng nghị sĩ John McCain thuộc Đảng Cộng Hoà, đại diện cho bang Arizona, phát biểu:
“Tôi tin rằng nhân dân Mỹ có quyền – và vâng, cả trách nhiệm nữa, phải biết những gì đã được thực hiện nhân danh họ, họ cần biết các hoạt động đó có phục vụ các lợi ích của chúng ta, hay là không, và như thế nào, và liệu các hành dộng đó có phù hợp với các giá trị quan trọng nhất của chúng ta hay không.”
Thượng nghị sĩ McCain bày tỏ hy vọng rằng phúc trình vạch chi tiết cách hỏi cung như làm cho phạm nhân cảm thấy như bị chết đuối, không cho ngủ, bơm dinh dưỡng vào trực tràng và hydrat hóa, sẽ ngăn ngừa để không xảy ra những hành động tương tự trong tương lai.
Thượng nghị sĩ John McCain nói:
“Tôi biết việc sử dụng phương pháp tra tấn phương hại tới yếu tố chủ yếu có thể phân biệt chúng ta với những kẻ thù của chúng ta, đó là niềm tin rằng tất cả mọi người, và ngay cả những kẻ thù bị chúng ta bắt, cũng có các quyền cơ bản của con người được bảo vệ bởi các công ước quốc tế mà Hoa Kỳ không chỉ tham gia, mà về phần lớn, còn là tác giả.”
Là một người thường xuyên chỉ trích chính quyền của Tổng Thống Obama, ông McCain đã tách ra khỏi hàng ngũ đảng của ông, để lên tiếng tố cáo những cách thẩm vấn khắc nghiệt, mà theo ông, rốt cuộc đã không giúp dẫn đến việc bắt giữ những kẻ khủng bố.
Thượng nghị sĩ John McCain nói tiếp:
“Rõ ràng chúng ta cần có tin tình báo để đánh bại những kẻ thù của chúng ta, nhưng chúng ta cần những thông tin tình báo đáng tin cậy. Tra tấn dẫn tới những thông tin sai lệch hơn là tin tình báo mà chúng ta có thể dựa vào mà hành động.”
Cá nhân ông John McCain đã bị tra tấn trong thời gian 5 năm rưỡi ông bị giam cầm ở miền Bắc Việt Nam trước khi ông được trả tự do vào năm 1973. Bị ép cung, ông đã ký vào một tuyên bố có tính cách tuyên truyền của cộng sản trước khi trở về nước, mang theo những vết thương vĩnh viễn.
Những thành viên của Đảng Cộng hòa và các cựu quan chức trong chính quyền Tổng Thống Bush tiền nhiệm tiếp tục bênh vực các phương pháp thẩm vấn của CIA, nói rằng những cách này đã giúp ngăn chặn các cuộc tấn công khủng bố khác.
Ông Charlie Allen, nguyên Phụ tá Giám đốc CIA, phát biểu:
“Lúc ấy, có áp lực rất lớn từ chính quyền, quốc hội, và từ công chúng Mỹ – liệu sẽ xảy ra một cuộc tấn công khủng bố khác nữa trong thời gian tới? Bởi vì có rất nhiều thông tin cho rằng nhiều cuộc tấn công khác đang được hoạch định trong thời gian đó.”
Thượng nghị sĩ Saxby Chambliss, thuộc đảng Cộng hòa đại diện bang Georgia thoạt đầu đã phản đối việc phổ biến phúc trình này, nhưng trước đây trong năm, đã bỏ phiếu để công bố tài liệu này. Ông nói:
“Vâng, tôi đã bỏ phiếu để giải mật tài liệu đó, như vậy công chúng có thể đưa ra kết luận cho chính họ về liệu việc đó đã được thực hiện đúng cách hay là không và trên thực tế, như chúng tôi đã nêu ra cụ thể trong phúc trình, rằng đã có những thông tin thu thập được từ chương trình này, không chỉ dẫn đến việc triệt hạ Bin Laden, mà còn gây gián đoạn và phá vỡ các âm mưu khủng bố khác trong một thời gian kéo dài nhiều năm.”
Các đại sứ quán và phái bộ của Mỹ ở nước ngoài đã được đặt trong tình trạng báo động.
Nhân dịp Thượng viện Mỹ ra báo cáo này, Bộ Ngoại giao Bắc Hàn, hôm nay 10/12/2014, ra thông điệp kêu gọi Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc lên án hành động “phi nhân” của tình báo Hoa Kỳ.
Trong thông điệp được hãng tin chính thức của Bắc Hàn trích dẫn, có đoạn: “nếu Hội đồng Bảo an muốn tiếp tục thảo luận về nhân quyền, thì cần (…) quan tâm đến nhiều vi phạm nhân quyền tại Mỹ”. Các phát giác của Thượng viện Mỹ về những tra tấn nhắm vào hàng chục tù nhân, có liên hệ với al-Qaida là một trắc nghiệm thực sự đối với Hội đồng Bảo an, Bắc Hàn khẳng định.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Bắc Hàn cũng đòi hỏi Hội đồng Bảo an chú ý đến những trường hợp nhiều người da đen không mang vũ khí tại Mỹ bị cảnh sát bắn chết mới đây.
Trong tháng 12/2014, Hội đồng Bảo anh sẽ phải xem xét tình trạng nhân quyền tại Bắc Hàn, sau khi Ủy ban Nhân quyền Liên Hiệp Quốc thông qua một nghị quyết, không mang tính cưỡng chế, tố cáo tình trạng vi phạm nhân quyền nghiêm trọng “chưa từng thấy trong xã hội đương đại” tại Bắc Hàn.
Nghị quyết đề nghị Hội đồng Bảo an đưa Bắc Hàn ra Tòa án Hình sự Quốc tế. Nghị quyết của Ủy ban Nhân quyền sẽ được đưa ra thảo luận tại Đại hội đồng cũng trong tháng này. – Theo VOA, RFI