Ông John McCain làm gì ở Việt Nam?
Trong hai ngày 27/5-28/5, vị thượng nghị sỹ cựu tù nhân trong cuộc chiến Việt Nam cùng đoàn của ông đã hội kiến Tổng bí thư ̣Đảng CSVN Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, Bộ trưởng Quốc phòng Phùng Quang Thanh và Bộ trưởng Công an Trần Đại Quang. Điều đáng chú ý là ông có cuộc tiếp xúc với đại diện phong trào dân sự ở trong nước tại dinh thự của đại sứ Hoa Kỳ ở Hà Nội trưa ngày thứ Năm 28/5. Cùng đoàn với ông McCain là ba vị thượng nghị sỹ khác, các ông bà Jack Reed, Joni Ernst và Dan Sullivan. Ông Reed là thành viên cao cấp của Ủy ban Quân vụ Thượng viện Hoa Kỳ mà ông McCain làm chủ tịch. Tiếp xúc với các vị thượng nghị sỹ Mỹ là các nhà hoạt động Phạm Đoan Trang, Nguyễn Đình Hà, Nguyễn Chí Tuyến và Luật sư Trần Thu Nam. Ông Nguyễn Chí Tuyến nói với BBC rằng đoàn thượng nghị sỹ Hoa Kỳ đã đặt nhiều câu hỏi về tình hình phát triển dân chủ, nhân quyền ở trong nước. “Ông McCain bày tỏ cảm kích về công việc của chúng tôi và hỏi nước Mỹ có thể giúp được điều gì?” Tuyến nói ông và những nhà đấu tranh có mặt đã bày tỏ mong muốn làm sao để chính quyền Hà Nội phải tôn trọng luật pháp và công ước quốc tế. “Tuy nhiên việc tiến triển về nhân quyền hoàn toàn phụ thuộc vào nỗ lực trong nước và phải do người Việt Nam quyết định.” Ông nói thêm: “Tôi cũng trình bày với phía Mỹ là đối với tôi, quan trọng nhất lúc này là người Việt Nam phải được quyền lập hội nhóm một cách thực tế và hoạt động không bị cản trở, đàn áp, sách nhiễu”.
Vấn đề Biển Đông
Trước đó, chiều thứ Tư 27/5 đoàn của ông John McCain đã hội kiến Tổng Bí thư Đảng CSVN Nguyễn Phú Trọng và tới thăm Bộ Quốc phòng Việt Nam. Nguyễn Phú Trọng, người theo kế hoạch sắp đi thăm Hoa Kỳ, đã dành thời gian đề cập tới chủ đề căng thẳng ở Biển Đông. Báo Việt Nam nói ông “khẳng định lập trường kiên định của Việt Nam bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, trước hết bằng các biện pháp hòa bình, phù hợp với Hiến chương Liên Hiệp Quốc, luật pháp quốc tế… phản đối mọi hành vi coi thường luật pháp quốc tế, phá vỡ hiện trạng, đe dọa hòa bình và ổn định trong khu vực”. Sau khi thăm Việt Nam, ông John McCain sang Singapore để tham dự Diễn đàn an ninh khu vực Shangri-La, nơi ông được trông đợi sẽ chia sẻ quan điểm của mình về chủ đề Biển Đông. Khi thăm Bộ Quốc phòng Việt Nam, ông thượng nghĩ sỹ đã thảo luận với Bộ trưởng Phùng Quang Thanh về đẩy mạnh hợp tác quốc phòng giữa hai nước. Ông John McCain là người lâu nay ủng hộ bình thường hóa quan hệ quân sự Mỹ-Việt và việc bán vũ khí sát thương cho Việt Nam. Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Ash Carter sẽ thăm chính thức Việt Nam trong hai ngày từ 31/5-2/6 tới.