Obama ‘giúp’ người nhập cư trái phép

Gần 5 triệu người nhập cư trái phép tại Hoa Kỳ có thể tránh bị trục xuất sau khi chính phủ công bố những thay đổi sâu rộng trong chính sách nhập cư. “Hãy thôi lẩn tránh và tuân thủ pháp luật,” Tổng thống Obama kêu gọi trong một bài phát biểu được phát trên sóng truyền hình. Phe Cộng hòa nói ông Obama đã vượt quá quyền hạn khi hành động không có sự phê chuẩn của Quốc hội và cảnh báo điều này sẽ ảnh hưởng đến quan hệ giữa hai đảng trong các vấn đề khác. Hiện có khoảng 11 triệu người nhập cư bất hợp pháp tại Hoa Kỳ và khủng hoảng đã nổ ra trong năm nay trước tình trạng trẻ em được ồ ạt đưa sang biên giới. Quyết định của ông Obama chủ yếu ảnh hưởng đến cha mẹ của những đứa trẻ nhập cư hợp pháp hoặc hiện là công dân Mỹ. Tổng thống Hoa Kỳ khẳng định trước toàn quốc rằng đề xuất của ông không phải là một hình thức ân xá. “Điều mà tôi nói tới là trách nhiệm – sự nhận thức, hiểu biết chung,” ông nói. Kế hoạch này, dù sẽ cho phép hàng triệu người tiếp tục ở lại làm việc, nhưng sẽ không giúp họ có được quốc tịch hoặc hưởng những quyền lợi giống như người Mỹ, ông nói. “Những ai là tội phạm sẽ bị trục xuất. Những ai đang có kế hoạch nhập cảnh trái phép sẽ đối mặt với nguy cơ bị bắt và gửi trả về nước lớn hơn trước”. Ông cũng tuyên bố sẽ tăng cường trấn áp tình trạng vượt biên trái phép ở khu vực biên giới, đồng thời buộc một số đối tượng nhập cư không có giấy tờ phải vượt qua kỳ kiểm tra lý lịch phạm tội và đóng thuế để có thể đăng ký tạm trú ở Mỹ. Ông Obama nói những đối tượng bị trục xuất chủ yếu sẽ là “kẻ xấu, chứ không phải cả gia đình, tội phạm, chứ không phải trẻ em, thành viên của các băng đảng, chứ không phải một người mẹ đang tìm cách nuôi nấng con mình”.

Kế hoạch cũng bao gồm các điểm khác như:

• Thắt chặt tiêu chuẩn cần thiết để tránh bị trục xuất đối với những cá nhân nhập cảnh vào Mỹ khi còn là trẻ em.
• Đảm bảo các đối tượng nhập cư không có giấy phép, hiện là cha mẹ của những người nhập cư hợp pháp hoặc là công dân Mỹ, có thể tạm thời tránh bị trục xuất.
• Tăng cường nguồn lực ở vùng biên giới với Mexico để ngăn chặn tình trạng vượt biên trái phép.
• Giản lược các thủ tục pháp lý về nhập cư tại tòa án để giảm tình trạng ứ đọng.
• Đẩy mạnh nỗ lực hành pháp để đối phó với các mối đe dọa an ninh quốc gia. Những đối tượng phạm tội nghiêm trọng hoặc nhập cư bất hợp pháp trong thời gian gần đây sự bị ưu tiên trục xuất.

Về tổng thể, quyết định của ông Obama có thể giúp khoảng 5 triệu người nhập cư trái phép tránh bị trục xuất. Kế hoạch phản ánh “những gì Bộ trưởng An ninh Nội đia và Bộ trưởng Tư pháp đã cố vấn cho ông [Obama] về các sự lựa chọn của ông dưới luật pháp hiện hành,” một quan chức cao cấp của chính phủ nói hôm 20/11. “Điều này hoàn toàn phù hợp với cách sử dụng quyền hành pháp của những tổng thống trước đây”. Ông Obama đã hứa sẽ đẩy mạnh nỗ lực cải thiện hệ thống nhập cư từ nhiều tháng nay, sau khi Hạ viện chặn một dự luật lưỡng đảng do Thượng viện thông qua hồi năm 2013. Tuy nhiên Phe Công hòa nói họ sẽ phản đối bất cứ động thái sử dụng quyền hành pháp nào của ông Obama và cảnh cáo rằng điều này có thể ảnh hưởng đến nỗ lực giải quyết nhiều vấn đề khác. Thượng Nghị sỹ Cộng hòa đại diện cho bang Arizona, John McCain, nói quyết định của ông Obama “không giải quyết tận gốc những nguyên nhân khiến hệ thống nhập cư không phát huy tính năng”. “Quốc hội có trách nhiệm phản ứng và đáp trả trước hành động lộng quyền bất hợp pháp của ông ta,” ông McCain nói. Trong khi đó, ông Rick Perry, thống đốc bang Texas – một bang giáp biên giới, nói động thái này sẽ “chỉ làm gia tăng lượng người nhập cư bất hợp pháp”.

Kế hoạch của ông Obama không bao gồm việc cấp quốc tịch cho hàng triệu người nhập cư bất hợp pháp như dự luật của Thượng viện. Dự luật này cũng chưa bao giờ được Hạ viện, vốn do Đảng Cộng hòa kiểm soát, thông qua. Tổng thống Hoa Kỳ nói ông sẽ ký một dự luật thỏa hiệp nếu Quốc hội chịu thông qua. Hôm 20/11, ông Obama nói những ai đặt nghi vấn về quyền hạn của ông trong việc “cải thiện hệ thống nhập cư, hay liệu ông có khôn ngoan khi hành động trong lúc Quốc hội án binh bất động, thì đây là câu trả lời của tôi – Hãy phê chuẩn một dự luật”.