Nhật và Úc chuẩn bị mở rộng quan hệ quốc phòng quân sự
Bộ trưởng Quốc phòng Úc David Johnston (T) và Ngoại trượng Nhật Fumio Kishida (P) trong cuộc họp báo tại Tokyo ngày 11/06/2014, sau cuộc Đối thoại 2+2. Reuters
Theo RFI – Trọng Nghĩa – Chủ Nhật 6/7/2014
Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe vào hôm nay, 06/07/2014 đã lên đường công du ba nước vùng châu Đại Dương, với trọng tâm là chuyến thăm Úc (07-10/07). Tại Canberra, Thủ tướng Nhật Bản và đồng nhiệm Úc sẽ thông qua một số quyết định nhằm củng cố thêm quan hệ quốc phòng giữa hai bên, trong đó có việc Úc tìm mua vũ khí của Nhật.
Tầm quan trọng của chuyến công du nước Úc của ông Shinzo Abe phản ánh qua sự kiện ông là Thủ tướng Nhật Bản đầu tiên tiến hành một chuyến thăm chính thức nước Úc từ năm 2002 đến nay. Chuyến thăm lại diễn ra chỉ vài ngày sau khi ông Abe tuyên bố là quân đội Nhật Bản phải có quyền tham chiến để bảo vệ đồng minh, một động thái đã được Canberra hoan nghênh, nhưng bị Bắc Kinh lên án là mang nặng ý nghĩa bành trướng.
Theo nhận định của hãng tin Pháp AFP, từ ngày lên nắm quyền ở Úc vào tháng Chín năm ngoái, Thủ tướng Tony Abbott đã tìm cách ve vãn Nhật Bản về các vấn đề an ninh và thương mại, nhấn mạnh đến tính chất «đặc biệt» của quan hệ Úc-Nhật, vào lúc toàn châu Á đang rà lại chính sách trước thái độ quyết đoán ngày càng mạnh của Trung Quốc trong khu vực.
Mong muốn của Thủ tướng Úc đi theo cùng một chiều hướng với chuyển biến chiến lược mới của Tokyo từ ngày ông Abe lên cầm quyền, và Thủ tướng Nhật cũng rất muốn tăng cường và củng cố quan hệ với Úc trong bối cảnh căng thẳng leo thang giữa Bắc Kinh và các nước láng giềng về vấn đề Biển Đông và Biển Hoa Đông.
Một cách cụ thể, theo hãng AFP, lãnh đạo Úc và Nhật – vốn đều là đồng minh then chốt của Mỹ trong vùng Châu Á – Thái Bình Dương, sẽ loan báo quyết định họp thượng đỉnh thường niên. Ngoài ra, các chủ đề an ninh từng được ông Abbott nêu lên trong chuyến thăm Tokyo hồi tháng Tư sẽ tiếp tục được bàn bạc. Thỏa thuận về tàu ngầm cho phép Úc tiếp cận công nghệ quốc phòng Nhật Bản có khả năng sẽ được đúc kết.
Ông Abe cũng sẽ tham dự một cuộc họp của Ủy ban An ninh Quốc gia, và sẽ là Thủ tướng Nhật đầu tiên đọc diễn văn tại Nghị viện Úc, một cử chỉ mang ý nghĩa biểu tượng rất cao.
Việc Úc tăng cường quan hệ an ninh, quốc phòng với Nhật Bản tuy nhiên cũng tạo ra một số phản ứng dè dặt nơi các nhà quan sát. Trả lời hãng tin Pháp AFP, ông Hugh White một chuyên gia phân tích quốc phòng lưu ý rằng mọi động thái của Canberra nhằm củng cố thêm quan hệ an ninh với Tokyo sẽ bị Trung Quốc – đối tác kinh tế chủ chốt của Úc – xem là trái với lợi ích chiến lược của họ trong bối cảnh quan hệ Nhật-Trung đang căng thẳng.