Nhật thay đổi lớn về quốc phòng
Thủ Tướng Nhật Shinzo Abe đã thúc đẩy thay đổi trong chính sách an ninh.
Theo BBC – 10:23 GMT – thứ Ba, 1 tháng 7, 2014
Nội các Nhật Bản hôm 1/7 thông qua thay đổi lớn trong chính sách an ninh của nước này, mở đường cho việc quân đội Nhật tham chiến ở nước ngoài.
Theo hiến pháp của Nhật, Tokyo bị cấm sử dụng vũ lực để giải quyết xung đột, trừ trường hợp phòng vệ.
Nhưng việc diễn giải lại luật sẽ cho phép “phòng vệ tập thể” – dùng vũ lực để bảo vệ các đồng minh bị tấn công.
Các nhà lập pháp của liên minh cầm quyền thông qua thay đổi trên vào sáng thứ Ba và nội các sau đó cũng có bước đi tương tự trong cùng ngày.
Thủ tướng Shinzo Abe đã thúc đẩy mạnh mẽ cho thay đổi này, ông lập luận rằng Nhật cần phải thích nghi với môi trường an ninh đang thay đổi ở vùng châu Á – Thái Bình Dương.
Hoa Kỳ – quốc gia mà Nhật Bản có quan hệ đồng minh về an ninh từ hàng chục năm qua – cũng sẽ hoan nghênh bước đi này, tuy nhiên, Trung Quốc, nước vốn đang có quan hệ căng thẳng với Tokyo, sẽ rất tức giận.
Quyết định này cũng gây nhiều tranh cãi ở ngay trong nước Nhật.
Hôm Chủ Nhật, một người đàn ông tự thiêu ở trung tâm Tokyo để phản đối.
‘Không cứu vãn’
Một người đàn ông đã tự thiêu tại trung tâm Tokyo hôm Chủ Nhật phản đối việc thay đổi chính sách quân sự.
Ông Abe hồi tháng Năm đã hậu thuẫn cho thay đổi, sau khi ban cố vấn của ông ra bản phúc trình khuyến nghị thay đổi luật quốc phòng.
Nhật thông qua bản hiến pháp hòa bình sau khi đầu hàng hồi Thế chiến II. Kể từ đó, binh lính Nhật không tham gia vào các hoạt động chiến đấu, dẫu cho có một nhóm nhỏ tham gia các hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên Hiệp Quốc.
Nhật lâu nay giữ quan điểm rằng theo luật quốc tế, Nhật có quyền phòng vệ chung, nhưng cũng cho rằng không thể thực thi được quyền đó do những hạn chế trong hiến pháp.
Ban cố vấn của ông Abe khuyến nghị rằng nếu Nhật diễn giải lại hiến pháp để cho phép được phòng vệ chung, thì các điều kiện sẽ được áp dụng nhằm đảm bảo sức mạnh sẽ không bị lạm dụng.
Hôm thứ Hai, hàng ngàn người đã tham gia biểu tình phản đối tại Tokyo.
Những người chỉ trích ông Abe sợ rằng đây sẽ là bước đi đầu tiên tiến tới việc sửa đổi chính thức hoặc xóa bỏ Điều 9 Hiến pháp, là điều khoản tuyên bố từ bỏ chiến tranh.
“Tôi nghĩ rằng nếu chúng tôi bây giờ không chặn chính phủ ông Abe thì sẽ không thể cứu vãn được,” Étuo Nakashima, 32 tuổi, nói với hãng tin Reuters.
Nhưng những người khác tin rằng bản hiến pháp là di tích hậu chiến mà Hoa Kỳ áp đặt lên Nhật Bản, hạn chế việc Tokyo được có các hoạt động bình thường của một quốc gia hiện đại.
Trung Quốc, nước hiện đang có tranh chấp lãnh thổ gay gắt với Nhật, lên tiêng phản đối thay đổi, cáo buộc Nhật “tái quân sự hóa” trong thời ông Abe.
Nay, nội các đã chuẩn thuận bước đi; các sửa đổi pháp lý sẽ phải được quốc hội thông qua. Nhưng với việc diễn giải lại thay vì sửa đổi hiến pháp, ông Abe tránh được việc cần có trưng cầu dân ý.