Nhật – Ấn thúc đẩy hợp tác an ninh
Đây là chuyến đi nước ngoài quan trọng nhất từ khi ông Modi thắng cử thủ tướng
Hai nhà lãnh đạo được trông đợi sẽ thúc đẩy đàm phán một thỏa thuận về năng lượng hạt nhân và ký một hiệp định về đất hiếm.
Chuyến đi của ông Modu được xem như một phần trong nỗ lực của hai nước Ấn Độ và Nhật Bản trong việc cân bằng quyền lực đang lên của Trung Quốc tại Á châu. Ông thủ tướng tới Nhật hôm thứ Bảy 30/8 và đã thăm cố đô Kyoto trong dịp cuối tuần. Trước chuyến đi, ông Modi nói rằng ông “tự tin là chuyến thăm sẽ mở ra chương mới trong quan hệ giữa hai nền dân chủ lâu đời nhất châu Á và đưa quan hệ hợp tác chiến lược và toàn cầu giữa hai bên lên tầm cao mới”. Tin cho hay ông Abe sẽ nói với ông Modi trong cuộc hội đàm thứ Hai này rằng Nhật Bản muốn tăng gấp đôi lượng đầu tư trực tiếp vào Ấn Độ từ con số 2 tỷ đôla năm 2013.
Cân bằng quan hệ
Hai vị thủ tướng theo kế hoạch cũng sẽ thảo luận một thỏa thuận năng lượng hạt nhân dân sự, tuy Nhật muốn Ấn Độ giảm các vụ thử hạt nhân và cho phép thanh tra các cơ sở của mình để bảo đảm không chế tạo bom nguyên tử. Tokyo và Delhi cũng sẽ ký một hiệp định về nhập khẩu đất hiếm từ Ấ́n Độ để thay thế cho nguồn hàng từ Trung Quốc. Khoảng 2.000-2.300 tấn đất hiếm – tương đương 15% lượng tiêu thụ mỗi năm của các công ty Nhật – sẽ được nhập từ Ấn Độ, có thể bắt đầu ngay từ tháng 2/2015. Nhật Bản thường xuyên cáo buộc Trung Quốc, nước sản xuất đất hiếm lớn nhất thế giới, là tìm cách o ép bạn hàng vì mục tiêu chính trị. Bắc Kinh thì biện hộ rằng nước này hạn chế xuất khẩu để bảo vệ nguồn lợi thiên nhiên và giảm ô nhiễm vì khai thác. Các báo cho hay Nhật Bản và Ấn Độ có thể sẽ thống nhất việc thường xuyên diễn tập chung trên biển, có thể mời Hoa Kỳ tham gia. Ông Modi đã mời nước ngoài tham gia một số dự án đường sắt của Ấn Độ và cũng muốn khuyến khích đầu tư Nhật vào một hành lang công nghiệp giữa Delhi và Mumbai. Trong dịp cuối tuần rồi tại Kyoto, ông Modi đã chứng kiến lễ ký thỏa thuận, theo đó thành phố nơi ông làm dân biểu đại diện – Varanasi, sẽ được phát triển thành “thành phố thông minh” trong một dự án hợp tác với một thành phố của Nhật Bản. Các phóng viên nói chuyến đi của ông Modi phản ánh mong muốn của Ấn Độ trong việc cân bằng qua hệ với các cường quốc trên thế giới và đẩy mạnh vị thế của nước này trên trường quốc tế. Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc, nước vốn có căng thẳng lịch sử với cả Ấn Độ và Nhật Bản, đang ngày càng mở rộng ảnh hưởng ở châu Á.