Ngư dân Việt Nam kiện Trung Cộng

Chủ nhân chiếc tàu cá tại Thanh Khê, Đà Nẵng QNa 90152 bị phía Trung Quốc đâm chìm hồi ngày 26 tháng 5 đã nhờ luật sư trợ giúp pháp lý nhằn khởi kiện phía Trung Quốc về hành động bị cho là trái với luật pháp quốc tế như thế.

Chủ tàu cá bị đâm chìm kiện TQ

Luật sư Đỗ Pháp, người đứng ra nhận đảm trách tiến hành thủ tục pháp lý để kiện Trung Quốc phải bồi thường thiệt hại do đã đâm chìm tàu cá của ngư dân Việt Nam trong vùng lãnh hải và thềm lục địa của Việt Nam hồi ngày 25 tháng 6 năm 2014 như thế, cho rằng đây là một vụ việc đầu tiên thuộc lĩnh vực này ở Việt Nam. Ông xác nhận:

Chắc đây là lần đầu tiên tại Việt Nam. Trên thế giới thì không dám nói nhưng đây là lần đầu tiên một ngư dân Việt Nam cùng với Hội Nghề cá đến văn phòng của tôi là luật sư Đỗ Pháp trực tiếp nhờ đứng ra bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của ngư dân trong vụ kiện Trung Quốc để yêu cầu đòi bồi thường thiệt hại do tàu vỏ sát của Trung Quốc đâm vào làm chìm tàu của bà Huỳnh thị Như Hoa. Đây là lần đầu tiên.

Theo ông thì tiến trình của vụ kiện sẽ được tiến hành trước hết là khởi kiện dân sự, gửi đơn kiện lên Tòa án Nhân dân Thành phố Đà Nẵng do nơi xảy ra vụ đâm chìm tàu thuộc khu vực huyện đảo Hoàng Sa, thành phố Đà Nẵng. Luật sư Đỗ Pháp nói về điều này:

Trên thế giới thì không dám nói nhưng đây là lần đầu tiên một ngư dân Việt Nam cùng với Hội Nghề cá đến văn phòng của tôi là luật sư Đỗ Pháp  trực tiếp nhờ đứng ra bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của ngư dân trong vụ kiện Trung Quốc để yêu cầu đòi bồi thường thiệt hại – luật sư Đỗ Pháp

Trước mắt khi đầy đủ hồ sơ, chúng tôi sẽ đi từng bước. Trước hết sẽ khởi kiện tại tòa án có thẩm quyền của Việt Nam, cụ thể là tòa án nhân dân thành phố Đà Nẵng. Lý do vì vùng đặc quyền kinh tế của thành phố Đà Nẵng, gần Hoàng Sa mà Hoàng Sa nằm trong địa giới hành chính của thành phố Đà Nẵng. Khi khởi kiện ở thành phố Đà Nẵng rồi, sẽ phát sinh ra những quan hệ pháp lý khác. Khi khởi kiện mà tòa thụ lý thì đó là một vấn đề, còn nếu không thuộc thẩm quyền thì lúc đó sinh ra những quan hệ pháp lý khác, phát sinh quyền và nghĩa vụ của các bên. Lúc bấ giờ mình sẽ tương kế, tựu kế tính đến những phương án tiếp theo. Chúng tôi có nhiều phương án lắm, không loại trừ khả năng khởi kiện ra tòa án quốc tế. Tòa án quốc tế nào cũng phải căn cứ trên cơ sở ban đầu này đã.

Vấn đề này chúng tôi tính rất nhiều phương án nhưng do chưa hoàn chỉnh một bộ hồ sơ để gửi cho một tòa án nào cụ thể, nên phải tính từng bước. Không thể ‘cầm đèn chạy trước ô tô’ được mà phải có đủ dữ kiệu, đủ căn cứ pháp lý rồi mới tính tiếp những nơi gửi. Tòa án trong nước là đương nhiên và từ đó sẽ sinh ra những quan hệ pháp lý khác, kiện ra tòa án quốc tế thế nào thì sẽ tính tiếp.

Chủ tịch Hội Nghề Cá thành phố Đà Nẵng, ông Trần Văn Lĩnh, cũng nói về tiến trình của vụ kiện mà hội ủng hộ chủ nhân chiếc tàu bị đâm chìm tiến hành:

Họ cũng đã nắm bằng chứng, điều tra bằng chứng về phía ngư dân, nhân chứng là người đi trên tàu rồi. Chuyện Công an và Tòa án Việt Nam có đưa vụ việc ra xử lý hình sự hay không là chuyện của công an – ông Trần Văn Lĩnh

Theo Luật Tố Tụng Dân sự của Việt Nam, chúng tôi gửi văn bản lên tòa, báo cáo bên Công An chuyện xảy ra. Bên Công an có chịu đưa vấn đề ra tòa với tư cách hình sự hay không, đó là của phía Công An. Họ cũng đã nắm bằng chứng, điều tra bằng chứng về phía ngư dân, nhân chứng là người đi trên tàu rồi. Chuyện Công an và Tòa án Việt Nam có đưa vụ việc ra xử lý hình sự hay không là chuyện của công an.

Ách tắc

Sau hơn một tháng từ khi bà Huỳnh thị Như Hoa, chủ nhân chiếc tàu đánh cá mang số hiệu QNa 90152 cùng đại diện lãnh đạo Hội Nghề Cá Thành phố Đà Nẵng chính thức nhờ Văn phòng Luật sư Đỗ Pháp giúp hỗ trợ tư pháp về việc kiện phía Trung Quốc, sự việc gặp trở ngại như trình bày của luật sư Đỗ Pháp sau đây:

Hiện nay hồ sơ của chúng tôi tương đối đầy đủ, chúng tôi chỉ còn chờ một cái duy nhất thôi để hoản chỉnh hồ sơ là chưa nắm được tên, tuổi, địa chỉ cụ thể của chủ sở hữu chiếc tàu vỏ sắt Trung Quốc mà đâm chiếc tàu của bà Hoa. Chúng tôi đã gửi công văn đi khắp nơi rồi mà chưa tìm được tên, tuổi, địa chỉ đó. Khi nào có là hoàn chỉnh hồ sơ.

( Việc có được) tên, tuổi, địa chỉ của ( chủ chiếc tàu đó) cũng tương đối hơi khó. Lý do chắc chắn phía Trung Quốc không chịu cung cấp rồi. bên tôi cũng bằng nghệ thuật riêng, đường đi- nước bước riêng và phối hợp với nhiều cơ quan ban, ngành nữa. Đó là phần phải chờ duy nhất thôi!

Chủ tịch Hội Nghề Cá thành phố Đà Nẵng, ông Trần Văn Lĩnh, cũng nói:

Theo Luật Tố tụng Dân sự Việt Nam, chúng tôi phải báo được cho tòa án Việt Nam tên, tuổi, địa chỉ cụ thể của bị đơn. Như anh biết chiếc tàu đó ở đâu, như thế nào chúng tôi đâu có rõ. Luật sư của chúng tôi đã gửi công văn đến Đại sứ Quán Việt Nam tại Trung Quốc, đến Vụ Quan hệ Quốc tế, Bộ Ngoại giao và một số cơ quan có liên quan khác của Việt Nam. Chúng tôi đề nghị giúp bằng cách cho biết tên, tuổi, địa chỉ của chủ tàu đó.

Hiện nay hồ sơ của chúng tôi tương đối đầy đủ, chúng tôi chỉ còn chờ một cái duy nhất thôi để hoản chỉnh hồ sơ là chưa nắm được tên, tuổi, địa chỉ cụ thể của chủ sở hữu chiếc tàu vỏ sắt Trung Quốc mà đâm chiếc tàu của bà Hoa. -luật sư Đỗ Pháp

Chờ đợi

Theo những người trong cuộc thì vụ kiện chắc hẳn phải kéo dài chứ không thể ‘ngày một ngày hai’ có thể giải quyết nên phải kiên nhẫn chờ đợi.

Bà Huỳnh thị Như Hoa bày tỏ tin tưởng vào luật sư:

Tôi trình bày sự việc với luật sư và Hội Nghề cá để giúp tôi trong việc đó!

Những vụ mới

Trong khi vụ tàu cá QNa 90152 của ngư dân Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng đang mới trong giai đoạn thu thập hồ sơ, tài liệu để khởi kiện với những trắc trở không dễ gì giải quyết được như vừa nêu; thì phía Trung Quốc tiếp tục cho bắt giữ tàu và 6 ngư dân Quảng Ngãi ngay trong vùng Biển Vịnh Bắc bộ đã được phân định thuộc Việt Nam. Và rồi nhiều tàu cá của ngư dân ở Lý Sơn bị Trung Quốc truy đuổi, đâm va gây hư hỏng.

Dân gian Việt Nam có câu ‘con kiến mà kiện củ khoai’ nhằm nói đến thế lực của những kẻ có tiền, có quyền trong xã hội; dù rằng họ vi phạm pháp luật bị kiện cáo nhưng rồi nhờ quan hệ thân quen hay bạc tiền mà cán cân công lý vẫn nghiêng về phía họ.

Trong trường hợp Trung Quốc hành xử ngang ngược như lâu nay trong vùng biển của Việt Nam, thì việc kiện họ cũng chẳng phải đơn giản và dễ dàng gì.

Ngay cả chuyện Nhà nước Việt Nam nói sẵn sàng kiện Trung Quốc ra trước tòa án quốc tế cũng chỉ mới nói đến chứ chưa có động thải gì cụ thể. Dù rằng hành động của Bắc Kinh khi đưa giàn khoan Hải Dương Thạch Du 981 vào khoan thăm dò ngay tại vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam được chứng minh là vi phạm công pháp quốc tế và bị nhiều nước lên án.

Nạn nhân có tàu bị Trung Quốc đâm chìm như bà Huỳnh thị Như Hoa khi được động viên.