Ngờ vực trong vụ ám sát ông Nemtsov

“Người nổ súng phải chịu tội, trong lúc những người thực sự ra lệnh giết vẫn sẽ tự do,” Ilya Yashin, đồng sáng lập đảng của ông Nemtsov, nói hôm Chủ nhật 08/03. Phát biểu của ông Yashin được đưa ra sau khi hai người đàn ông gốc Chechnya bị buộc tội ám sát và ba người khác bị bắt giữ. Ông Yashin phủ nhận ý kiến cho rằng phần tử Hồi giáo cực đoan đứng sau vụ giết hại. “Giả thuyết phi lý của các nhà điều tra về động cơ của những người Hồi giáo chỉ phù hợp với điện Kremlin và đưa [Tổng thống] Putin ra khỏi tầm ngắm,” ông Yashin viết trên Twitter bằng tiếng Nga. Những người đứng sau vụ giết hại là người Nga, và thậm chí là từ trong chính phủ, ông nói trong một cuộc phỏng vấn riêng với BBC. Hôm Chủ nhật một tòa án ở Moscow truy tố Zaur Dadayev và Anzor Gubashev bắn ông Nemtsov trên một chiếc cầu gần Kremlin ngày 27/01. Ông Dadayev đã thừa nhận có liên quan, theo tòa án. Ba nghi phạm khác vẫn đang bị tạm giữ điều tra. Một người thứ sáu được cho là đã tự vẫn trong lúc đối mặt với cảnh sát ở thủ đô Grozny, Chechen.

Đe dọa

Lãnh đạo Chechnya, ông Ramzan Kadyrov, đồng minh của Tổng thống Putin, miêu tả ông Dadayev là người Hồi giáo sùng đạo, sửng sốt trước những bức tranh biếm họa đấng Tiên tri Muhammad đăng trên tạp chí Charlie Hebdo của Pháp. “Tất cả những người biết Zaur [Dadayev] đều xác nhận rằng anh ta là người có niềm tin sâu sắc và, cũng giống như hầu hết những người Hồi giáo khác, bị shock trước hoạt động của Charlie và những bình luận ủng hộ các bức tranh.” Cùng với nhiều chính trị gia và các nhà hoạt động người Nga, ông Nemtsov lên án vụ giết hại 12 nhà báo của tạp chí châm biếm Pháp do những người Hồi giáo cực đoan gây ra. Ông cũng chỉ trích đe dọa từ lãnh đạo Chechnya đối với những người không lên án tranh biếm họa của tạp chí. Ông Kadyrov tuyên bố cựu tài phiệt dầu khí Mikhail Khodorkovsky là “kẻ thù riêng” của mình do thúc giục những tờ báo khác cho đăng lại tranh của Charlie Hebdo. Ông nói tổng biên tập Alexei Venediktov của báo Ekho Mosvky “sẽ phải chịu trách nhiệm” sau khi trang này thực hiện cuộc trưng cầu dân ý về việc liệu truyền thông có nên cho đăng những bức tranh tương tự. Điều này khiến ông Nemtsov cáo buộc ông Kadyrov vi phạm luật hình sự của Nga do xâm phạm hoạt động của báo chí. “Tất cả mọi người đều đã chán và mệt mỏi với các đe dọa của Ramzan, nhưng ông ta chắc chắn rằng [Tổng thống] Putin sẽ không để bất kỳ ai động vào ông, nên ông ta ngày càng trở nên vô liêm sỉ,” ông Nemtsov viết trên Facbook hồi tháng Một.

‘Bằng chứng’

Ông Yashin nói với BBC rằng ông Nemtsov vốn vẫn là nhà chỉ trích mạnh mẽ Hồi giáo cực đoan và hướng mũi dùi về phía Tổng thống Vladimir Putin và chính quyền của ông. Ông nói không tin những kẻ giết ông Nemtsov đến từ bên ngoài nước Nga, và gọi vụ sát hại là “hành động khủng bố nhằm khiến xã hội sợ hãi”. Nếu chính quyền Nga có bất kỳ chứng cứ nào cho thấy hai người đàn ông kia là hung thủ, chứng cớ này nên được đưa ra công chúng, ông nói. “Tôi tin rằng người tổ chức vụ ám sát đang ở Nga và tôi tin rằng họ ở bên trong chính quyền Nga,” ông nói thêm. Địa điểm xảy ra án mạng ở ngay gần điện Kremlin, khiến ông cho rằng sát thủ không thể hành động mà không có sự hỗ trợ từ phía chính quyền. Ông tin rằng, những người bị ông Nemtsov chỉ trích trong năm qua nên bị điều tra. Ba nghi phạm đang bị tạm giữ điều tra là Shagid Gubashev – em trai ông Gubashev, Ramzan Bakhayev và Tamerlan Eskerkhanov. Thông tin cho biết cả ba người trên phủ nhận mọi liên quan tới vụ ám sát. Bốn trong số năm người bị tạm giữ ở Inghushetia, có biên giới với Chechnya, đến từ vùng Caucasus, theo truyền thông Nga. Ủy ban Điều tra Nga hiện coi vụ án là “giết thuê”, hãng Interfax đưa tin. Tổng thống Vladimir Putin đã lên án vụ ám sát ông Nemtsov và kêu gọi kết thúc các vụ sát hại chính trị gia “đáng xấu hổ” ở Nga. Ông Nemtsov bị giết chỉ vài ngày trước khi tham dự cuộc diễu hành do ông tổ chức nhằm phản đối xung đột ở Ukraine. Ông cũng đang soạn bản báo cáo được cho là sẽ phơi bày vai trò của quân đội Nga trong cuộc xung đột.