NATO cảnh cáo Nga không can thiệp vào Ukraina
Tổng thư ký NATO Anders Fogh Rasmussen (phải) và Tổng thống Ukraina Petro Porochenko (trái) tại Kiev ngày 07/08/2014 – REUTERS/ Mikhail Palinchak
Hôm nay 08/08/2014 trong chuyến công du tại Kiev, Tổng thư ký NATO khẳng định sự ủng hộ đối với chính quyền Ukraina và cảnh cáo Nga không được « lấy cớ duy trì hòa bình để gây chiến ». Trong khi đó, lần đầu tiên chiến sự diễn ra tại trung tâm Donetsk, thành trì của lực lượng nổi dậy thân Nga.
Trong những ngày gần đây, Liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương đã báo động về sự hiện diện quân sự ngày càng gia tăng của Nga tại vùng biên giới với Ukraina, từ 12.000 binh sĩ hồi giữa tháng 7/2014 lên 20.000 người hiện nay. NATO lo ngại Matxcơva viện cớ cần phải có các biện pháp khẩn cấp nhằm trợ giúp thường dân tại miền Đông Ukraina, để can thiệp với lý do nhân đạo. Theo lãnh đạo NATO, sự hỗ trợ mà Matxcơva dành cho phe nổi dậy đang ngày càng trở nên « mạnh mẽ và tinh vi ». Tổng thư ký NATO Anders Fogh Rasmussen kêu gọi Nga « rút khỏi bờ vực thẳm, rút khỏi vùng biên giới. Không lấy cớ duy trì hòa bình để gây chiến » với cảnh báo : « Tự do và tương lai của Ukraina đang bị tấn công »
Tổng thư ký NATO cam kết khối này sẵn sàng gia tăng hợp tác với Kiev trên phương diện xây dựng kế hoạch tác chiến và cải cách quân đội. Một thông cáo của chính phủ Ukraina cho biết Tổng thư ký NATO và Thủ tướng Ukraina Arseni Iatseniouk đã thảo luận về khả năng NATO tài trợ Ukraina trong các lĩnh vực như chỉ huy, truyền thông liên lạc, phòng vệ mạng….
Trong những ngày gần đây, chính quyền Ukraina liên tục kêu gọi các đồng minh phương Tây gia tăng hậu thuẫn quân sự, vì lo ngại Nga can thiệp vào lúc quân đội Kiev đang chiếm lại các thành trì của phe nổi dậy. Canada đã tuyên bố bắt đầu gửi các thiết bị quân sự không sát thương cho quân đội Ukraina, như mũ, áo chống đạn, kính nhìn ban đêm, lều bạt hay các dụng cụ sơ cứu….
Trung tâm Donetsk, thành phố lớn nhất nằm trong tay quân nổi dậy, với khoảng một triệu dân (trước các đụng độ), lần đầu tiên chịu các đợt oanh kích dữ dội. Chính quyền địa phương cho biết một trái đạn pháo đã rơi vào một bệnh viện khiến một người chết và hai người bị thương. Tòa thị chính cũng ghi nhận trụ sở của cơ quan an ninh Ukraina, mà phe ly khai dùng làm căn cứ chính, bị pháo kích. Thị trưởng Donetsk yêu cầu dân chúng « không ra đường và tìm nơi trú ấn ». Nhiều thành phố trong tay quân nổi dậy, bị quân chính phủ vây hãm, như Lugansk, đang phải sống trong một tình trạng ngày càng khó khăn với nước và điện bị cắt, vận tải nhu yếu phẩm bị trở ngại. Liên Hiệp Quốc lên án cả hai bên, phe nổi dậy và quân chính phủ sử dụng vũ khí hạng nặng chống lại thường dân, nhưng hai bên thường đổ lỗi cho nhau.
Quân đội Ukraina liên tục gia tăng chiến dịch tấn công giành lại miền Đông, khởi sự gần 4 tháng nay. Theo Liên Hiệp Quốc, các đụng độ khiến hơn 1.300 người chết, gần 300.000 người phải đi sơ tán. Riêng trong 24 giờ qua, quân chính phủ đã bị mất 7 binh sĩ cùng 19 người bị thương. Thêm một máy bay chiến đấu Mig-29 của Ukraina bị trúng tên lửa tại vùng do quân nổi dậy kiểm soát.
Về phía phe nổi dậy, « Thủ tướng » phe ly khai tại Donetsk, Alexandre Borodai, gốc Nga, tuyên bố từ chức (nhưng vẫn ở lại vị trí « Phó thủ tướng ») và tuyên bố muốn nhường quyền cho lãnh đạo người miền Đông Ukraina, ông Alexandre Zakhartchenko, 40 tuổi. Alexandre Zakhartchenko là một trong những người ly khai đầu tiên chiếm lĩnh tòa nhà của chính quyền khu vực tại Donestsk vào tháng 3/2014, sau khi Tổng thống thân Nga Viktor Ianoukovitch bị lật đổ.