Một chính-quyền kiểu doanh-nghiệp – Nhữ Đình Hùng
Thời gian nắm quyền tổng-thống của ông Donald Trump chưa lấy gì làm lâu, mới chỉ có hơn một năm. Thế nhưng đã có những sự thay đổi nhân sự thường xuyên tạo cảm-giác là chánh-quyền của ông không vững vàng, không có hậu-thuẫn, không có sách lược. Trong danh sách những người đã từ nhiệm hoặc bị bãi nhiệm, người ta thấy đây là những nhân vật đã ủng hộ ông Trump mạnh mẽ trong cuộc chạy đua vào Toà Bạch Ốc và ngược lại, ông Trump cũng đã phải tranh-đấu với Quốc-Hội để bổ nhiệm họ. Vậy mà một thời gian sau, họ đã hoặc từ nhiệm hoặc bị bãi nhiệm. Danh sách kể cũng khá dài như sau: Sally Yates, Gerry Lansing, Michael Flynn, Craig Deare, Katie Walsh, K.T. McFarland, Angela Reid, James Comey, Mike Dubke, Walter Shaub, Mark Corallo, Sean Spicer, Derek Harvey, Reince Priebus, Anthony Scaramucci, Steve Bannon, Sebastian Gorka, Keith Schiller, Tom Price, Dina Powell, Omarosa Manigault, Andrew Mccabe, Rob Porter, Hope Hicks, Gary Cohn… Và sẽ còn ai nữa?
Gần đây nhất là bộ-trưởng ngoại giao Rex Tillerson, bị bãi nhiệm ngày 12.03.2018,được ông Mike Pompeo thay thế. Ông Mike Pompeo đang là giám-đốc CIA và là người được ông Trump tin tưởng Nói cho cùng, không chắc là ông Trump tin tưởng ai, bởi không lẽ từng đó người đã từ chức hay bị bãi chức là những người không được ông tin tưởng, không tin họ ông đâu có bổ nhiệm họ Có phải những người từ nhiệm hay bị bãi nhiệm là vì lý do có tranh chấp ảnh hưởng trong toà Bạch Ốc? Điều này cũng có thể vì các người thân cận ông Trump nhất là con trai, con gái và con rể ông ta. Như vậy là ‘gia đình trị’ rồi, cũng giống thời ông Kennedy, những người có ảnh hưởng lớn tới ông là Robert và Edward Kennedy Nhưng chánh quyền của ông Kennedy đâu có xào xáo dữ như chánh quyền ông Trump!
Điều mọi người đều nhìn thấy là ông Trump chưa từng có kinh nghiệm về chánh-trường Mỹ, ông chưa bao giờ đảm nhiệm một chức vụ dân cử hay trong chánh quyền trước khi đắc cử tổng thống. Tổng thống là chức vụ dân cử đầu tiên của ông. Nhưng về việc quản-trị, ông biết nhiều, ông đã từng bị phá sản rồi vực xí-nghiệp phục hồi trở lại, hơn thế, lại còn phát triển.Có thể ông đã điều hành chánh quyền Mỹ như điều hàng một xí nghiệp theo đó người nào không đồng ý với phương cách làm việc của ông hay không đạt tới mục tiêu đưa ra trong một thời hạn ấn định sẽ phải rời chánh-quyền. Ghi nhận rằng ông Rex Tillerson cũng là doanh nhân có tầm vóc ngang ngửa hay hơn ông Trump, từ đó, ông Tillerson đã có những phương cách giải-quyết vấn-đề không giống ông Trump, đưa đến việc ông Tillerson phải ra điNhững thay đổi nhân sự thường xuyên tại toà Bạch Ốc có phải là chỉ dấu cho sự bất ổn trong chánh sách của ông Trump? Có lẽ điều ngược lại đúng hơn, ông Trump có một chánh sách và những cộng sự viên của ông phải thi hành và đạt mục tiêu do chánh sách đó đề ra Ông Trump không đùa bỡn trong công việc làm vì thế có những chuyển động trong toà Bạch Ốc!
Hiện ông Trump không phải chỉ giải quyết những công việc trước mắt nhưng còn để vận động cho nhiệm kỳ tới ( cho năm 2020) và gián-tiếp vận động cho đảng Cộng Hoà trong cuộc bầu cử Quốc Hội giữa nhiệm kỳ. Trong khi tranh cử tổng thống, ông đã cam kết thực hiện các hứa hẹn của mình và chỉ trích những ai, một khi đắc cử, quay lưng lại với những điều đã hứa. Vị tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ đã làm đúng một số các hứa hẹn khi ông ra tranh cử và ông đã làm được một số điều. Ông sẽ phải tiếp tục thực hiện các cam kết đó để cho các cử tri thấy ông là người đáng tin tưởng. Cử tri sẽ bỏ phiếu cho ông vì tin tưởng ông đạt tới mục tiêu, giống như người dân mua cổ phiếu vì tin sẽ được lời vậy. Với cách làm việc như vậy, ông Trump chắc sẽ còn lần lượt loại bỏ nhiều cộng sự viên của mình, điều quan trọng là những người mới để thay thế chỗ người cũ phải ra đi sẽ phải có khả năng hơn và đạt tới hiệu quả cao hơn;Trước mắt là ông Trump đang đặt tin tưởng vào sự sẽ thay đổi qua việc bổ nhiệm ông Mike Pompeo vào chức vụ ngoại trưởng và bà Gina Haspel vào chức vụ giám-đốc CIA.
Khác với Rex Tillerson là người không có kinh-nghiệm chính-trường, Mike Pompeo từng là dân biểu của bang Kansas và biết về guồng máy Quốc Hội. Ông đã được ông Trump bổ nhiệm vào chức vụ giám đốc CIA. Mike Pompeo có một số hậu thuẫn trong đảng cộng-hoà, đặc biệt của anh em nhà Koch, những người đã đóng góp lớn cho đảng cộng hoà và có khuynh hướng bảo-thủ ! Người ta ghi nhận sự hiện diện của Mike Pompeo tại toà Bạch Ốc vào lúc ông Trump tiếp phái đoàn Nam Hàn chuyển đến ông lời mời gặp gỡ của Kim Jung-un.
Các công việc ở CIA chắc cũng không thay đổi, xáo trộn vì Gina Haspel vốn là nhân vật số hai của CIA. Một gương mặt phụ nữ trong chức vụ này, phải chăng ông Trump đang đánh một lá bài sáng giá trong việc thu hút lá phiếu của phụ nữ Mỹ?
Nhữ Đình Hùng/tổng-hợp/17.03.2018
Phụ chú:
*Michael Richard Pompeo thường được gọi là Mike Pompeo, sinh ngày 30 .12. 1963 tại Orange (Californie), đã là một quân-nhân (tốt nghiệp học-viện West Point), luật sư,doanh nhân và chánh-trị gia thuộc đảng Cộng Hoà), từng là dân biểu cho Kansas tại quốc-hội liên-bang (2011-2017), giám đốc CIA và vừa được ông Trump bổ nhiệm làm ngoại-trưởng thay thế cho Rex Tillerson.
*Gina Haspel, sinh ngày 01.10.1956, là một nhân vật của ngành tình báo Mỹ, từng xử lý thường vụ chức Giám Đốc sở National Clandestine Service. Bà được tổng thống Trump bổ nhiệm vào chức vụ giám đốc CIA ngày 13.03.2018 nhưng còn chờ phê-chuẩn của thượng viện