Lý do chính đã khiến cho nước Ý và Iran trở thành ổ dịch lớn nhứt sau Trung Cộng
Phụ đính 1:
Tại sao Ý lại trở thành ổ dịch với tỷ lệ tử vong cao bất thường?
Tính đến ngày 10/3, Ý đã phải đặt toàn bộ đất nước vào tình trạng phong toả cách ly. Số người nhiễm tại đây đã là 9172 trong đó có 463 người chết, tỷ lệ tử vong là 5%.
Nhà thờ chính tòa Milano trên Quảng trường Duomo (Piazza del Doumo), Milan, Italy, ngày 28/2/2020. (Ảnh: AndreasPinacci/Shutterstock)
Tại sao một quốc gia Châu Âu với trình độ và cơ sở hạ tầng y tế tương đối tốt hơn nhiều nước khác lại có tỉ lệ tử vong cao như thế? Nên nhớ rằng tỉ lệ tử vong trong lúc dịch bệnh đang diễn ra tại nhiều quốc gia khác trên thế giới là rất thấp, điển hình là Hàn Quốc đang có tỉ lệ tử vong 0,4%, Tây Ban Nha và Pháp là 2%. [1]
Có 5 lý do chính dẫn đến việc này, cả khách quan và chủ quan:
Lý do đầu tiên chính là Ý chỉ phát hiện người bệnh một cách bị động.
Con số 9172 ca nhiễm chỉ đại diện cho số người được phát hiện dương tính với COVID-19, số người đang thực sự nhiễm bệnh hay có một số triệu chứng nhẹ và đã tự khỏi chắc chắn là cao hơn. Sáng ngày 19 tháng 2 Ý vẫn chưa có ca nhiễm được ghi nhận nào thì chỉ trong 24h, sáu bệnh nhân đã nhập viện và tất cả đều trong trường hợp nguy kịch [2]. Những con số người bệnh và tử vong tại đất nước hình chiếc ủng từ đó tăng lên nhanh chóng.
Những trường hợp sau đó ghi nhận là dương tính với Corona Virus chủng mới hầu hết chỉ được phát hiện khi đã phát triệu chứng và đến bệnh viện kiểm tra, có nghĩa là họ đều ở trong giai đoạn phát bệnh. Điều này là khác biệt rõ ràng khi được so sánh với Hàn Quốc. Hàn Quốc tìm và xét nghiệm chủ động nên rất nhiều ca dương tính của họ được phát hiện ngay trong thời gian ủ bệnh. Nói cách khác, Ý chỉ phát hiện được người bệnh ở giai đoạn sau còn Hàn Quốc đã phát hiện từ giai đoạn đầu khi nồng độ virus còn thấp và ít nguy cơ tử vong.
Nếu tính cả những ca bệnh chưa được phát hiện thì tổng số ca nhiễm tại Ý phải cao hơn rất nhiều, điều đó dẫn đến chuyện tỷ lệ tử vong hiện tại khi được tính toán lại cao như vậy.
Lý do thứ hai là Ý đã xảy ra tình trạng quá tải hệ thống y tế.
Ở Ý có sự phân hoá phát triển rất lớn ở miền Bắc và miền Nam và kéo theo đó là hệ thống y tế không đồng đều. Tuy nhiên ở Lombardy, vùng giàu nhất quốc gia với thành phố Milan thì các bệnh viện cũng đã quá tải. Bác sĩ Christian Salaroli là một trong những người đang chiến đấu trên tuyến đầu với COVID-19 tại tâm dịch cho biết “Sau một vài ngày bệnh nhân nhập viện, chúng tôi phải lựa chọn. Thật không may là có một sự bất cân xứng giữa các nguồn lực của bệnh viện, số giường hồi sức với số lượng bệnh nhân nguy kịch. Không phải ai cũng có thể được đặt nội khí quản. Chúng tôi quyết định dựa trên tuổi và tình trạng sức khỏe, nếu một người từ 80 đến 95 tuổi bị suy hô hấp nặng, có khả năng chúng tôi sẽ không chữa trị tiếp cho họ.” [3]
Như vậy, Ý đang chấp nhận bỏ các ca có tiên lượng xấu như người cao tuổi có tiền sử bệnh án để tập trung nguồn lực cứu những người trẻ hơn. Thảm kịch này còn trở nên trầm trọng hơn khi từ ngày 4 tháng 3, tờ Washington Post đã cho biết nhiều bác sĩ Ý đã trở thành bệnh nhân và các phòng hồi sức của bệnh viện đã chật kín [4] .
Khi các bệnh viện quá tải thì tỉ lệ tử vong sẽ tăng một cách chóng mặt vì 20% số người bị nhiễm sẽ cần trợ giúp y tế tối thiểu là trợ thở, điều này đã được ghi rõ trong nhiều báo cáo [5]. Tỉ lệ tử vong lên đến 5% của Ý là trùng khớp với tỉ lệ tử vong tại Vũ Hán, khi thành phố này cũng gặp tình trạng quá tải y tế tương tự và tỷ lệ tử vong tại đây chắc chắn cao hơn nhiều con số được Trung Quốc công bố [6].
Lý do thứ ba thuộc về văn hoá mà cụ thể là ngôn ngữ và phong cách giao tiếp của người Ý.
Tiếng Ý là một trong những ngôn ngữ đòi hỏi nhiều sự biểu cảm và đặc biệt là sử dụng tay để diễn tả rất nhiều. Thực tế, người Ý có riêng một quy ước để sử dụng các cử chỉ bằng tay [7], bao gồm múa tay liên tục trong khoảng cách giữa bản thân và người đối diện trong giao tiếp. Từ đó dẫn đến nguy cơ cao các giọt bắn li ti từ miệng người này bắn sang tay người kia rồi lây nhiễm, hoặc từ tay chuyển sang đồ vật trung gian và ngược lại. Trong khi đó, lây nhiễm qua giọt bắn li ti (droplets) và qua đồ vật bám virus (formites) được cho là 2 cách truyền nhiễm chính của dịch bệnh lần này [8].
Người Ý theo văn hoá lại là một trong những dân tộc chuộng đứng gần nhau hoặc thân thiết thì đứng sát vào nhau khi giao tiếp [9][10]. Như vậy, yếu tố văn hoá giao tiếp đã vô tình khiến người Ý nhạy cảm hơn với dịch bệnh lần này.
Lý do thứ tư lại thuộc về yếu tố chính trị và chính sách của chính phủ Ý, bao gồm trước và sau khi bùng dịch tại Lombardy.
Ý là quốc gia đi đầu ở Châu Âu trong việc tham gia vào sáng kiến “vành đai – con đường” của Trung Quốc. Từ đó, họ đã nới lỏng chính sách nhập cư và xin VISA du lịch của người Trung Quốc từ năm 2014 [11]. Quê hương của rất nhiều công trình cổ điển và là một trong những cái nôi văn hoá Tây Âu cũng là điểm đến yêu thích của khách du lịch Trung Quốc. Ý luôn nằm trong top các quốc gia khách du lịch Trung Quốc đến tham quan và chi nhiều tiền để mua sắm [12][13].
Một nhóm khách du lịch chụp ảnh trước Nhà thờ ở Quảng trường Duomo (Piazza del Doumo), với khẩu trang ngừa dịch, ngày 28/2/2020. (Ảnh: AndreasPinacci/Shutterstock)
Bằng việc tích cực tham gia vào sáng kiến “vành đai – con đường”, Ý đã mở rộng cửa cho nạn buôn người và nhập cư trái phép lao động Trung Quốc vào nước này, trở thành cửa ngõ đến Châu Âu cho nhiều người Trung Quốc. Từ 1995 đến 2011, cộng đồng người Hoa ở Ý tăng gấp 5 lần từ 60.000 lên 330.000 người. Lao động giá rẻ gốc Hoa là xương sống của ngành công nghiệp may mặc tại Ý và có mặt ở các tỉnh thành lớn như Florence, Turin, Naples và nhiều nhất là tại tâm dịch lần này, Milan của vùng Lombardy [14]. Đường dây “buôn” lao động Trung Quốc là ngành béo bở của các tổ chức Mafia tại Ý, vốn đóng góp đến 14,6% GDP cho đất nước [15].
Khi đã bùng dịch, chính phủ Ý cũng lúng túng và không dứt khoát trong cách xử lý. Tại tâm dịch Lombardy, Ý cấm tụ tập nơi công cộng bao gồm các buổi đám cưới, đám ma, hoà nhạc, các hoạt động thể thao, vv…nhưng vẫn cho phép sân bay và ga tàu lửa hoạt động, các chuyến bay và chuyến tàu lửa vẫn đến và đi đúng giờ. Các quán cà phê được phép mở cửa từ 6 giờ sáng đến 6 giờ chiều nhưng giữa những chỗ ngồi phải có khoảng cách nhất định (?). Các biện pháp không rõ ràng của chính phủ Ý đã tiếp thêm dầu vào lửa và càng làm người dân hoang mang hơn [16].
Như vậy để dẫn đến sự bùng dịch lần này, yếu tố chính trị và quan hệ ngoại giao của Ý với Trung Quốc đóng vai trò không nhỏ. Tuy Ý đã ngưng các chuyến bay đến từ Trung Quốc, nhưng người Trung Quốc đã đến Ý từ trước và ngay cả sau khi lệnh này được ban hành qua một nước thứ ba.
Lý do cuối cùng để dịch bệnh bùng phát rất nhanh tại Ý là do khí hậu.
Ý đang nằm trong dải nhiệt độ lí tưởng cho COVID-19. Theo một nghiên cứu mới đây của các nhà khoa học Trung Quốc, Corona Virus chủng mới rất nhạy cảm với nhiệt độ và lây lan tốt nhất ở môi trường 9 độ C [17]. Ý vừa bước qua mùa Đông từ tháng 12 đến tháng 2 và đang có nhiệt độ trung bình từ 7 đến 14 độ C.
Cho dù giới khoa học vẫn còn nhiều tranh cãi về sự ảnh hưởng của nhiệt độ môi trường đối với SARS-CoV-2, thì khi quan sát và đối chiều tính hình dịch bệnh tại các nước ôn đới như Hàn Quốc, Nhật Bản, Ý, Đức, vv… với các nước nằm trong vùng nhiệt đới như Việt Nam, Ấn Độ, Indonesia, Philippines ta có thể nhận thấy rằng Corona virus chủng mới không chuộng nhiệt độ môi trường cao.
Điều này là may mắn rất lớn cho hàng tỉ người vì nói chung các nước ở vùng nhiệt đới có trình độ và hạ tầng y tế không cao. Nếu dịch bệnh lần này không bị kềm chế bởi khí hậu nhiệt đới, có lẽ nhiều thảm hoạ y tế và khủng hoảng nhân đạo đã xảy ra tại các nước này.
Như vậy, 5 nguyên nhân chính dẫn đến bùng dịch tại Ý với tỷ lệ tử vong cao lần lượt là: Chính sách phòng dịch thụ động, Quá tải và thiếu chiều sâu hệ thống y tế, Văn hoá giao tiếp của người Ý, quan hệ chính trị của Ý đối với Trung Quốc và Khí hậu.
Trong đó, lý do thứ 2, 3, và 4 là nguyên nhân dẫn đến sự khác biệt nổi bật giữa tình hình dịch bệnh tại Ý và Đức. Theo phân tích di truyền học, bên cạnh Trung Quốc thì biến thể của Corona virus tại Ý cũng xuất phát từ Đức, có nghĩa là có nguồn lây nhiễm từ Đức sang [18]. Thế nhưng trong khi Đức vẫn đang phần nào kiểm soát được dịch bệnh với 1307 ca nhiễm và 2 ca tử vong tính đến ngày 10/3, thì Ý đã rơi vào hỗn loạn.
Nhìn Ý, Việt Nam học được điều gì?
Ngô Trường Anh Vũ (Doanh nhân) / Trí Thức VN
Chú thích:
1. Số ca tử vong/ Tổng số ca nhiễm tại Hàn Quốc (54/7513), Tân Ban Nha (35/7512), Pháp (30/1412). Số liệu tính đến ngày 10/3 theo Worldometers.info
2. Theo BNO News và Hãng thông tấn Ý ANSA.
3. https://www.corriere.it/cronache/20_marzo_09/coronavirus-scegliamo-chi-curare-chi-no-come-ogni-guerra-196f7d34-617d-11ea-8f33-90c941af0f23.shtml
4. https://www.washingtonpost.com/world/europe/coronavirus-in-italy-fills-hospital-beds-and-turns-doctors-into-patients/2020/03/03/60a723a2-5c9e-11ea-ac50-18701e14e06d_story.html
5. Toàn văn báo cáo của WHO khi thị sát tình hình Trung Quốc bằng file PDF https://reliefweb.int/report/china/report-who-china-joint-mission-coronavirus-disease-2019-covid-19
6. “Mortality rate in Wuhan was 4.9%” https://www.worldometers.info/coronavirus/coronavirus-death-rate/
7. Xem video rất thú vị về bộ tay của người Ý tại đây https://www.youtube.com/watch?v=_8hAOxsTpVY
8. Cũng theo báo cáo của WHO khi thị sát tình hình Trung Quốc.
9. https://www.travelandleisure.com/travel-tips/offbeat/study-global-personal-space-preferences
10. https://www.telegraph.co.uk/travel/news/the-nationalities-most-likely-to-invade-your-personal-space/
11. http://www.welcomechinese.com.cn/italy-eases-visa-restrictions-for-chinese-tourists/
12. https://jingdaily.com/europe-still-winning-chinese-travelers-hearts-wallets/
13. https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Tourism_statistics_-_EU_and_China
14. Báo cáo được tài trợ bởi liên minh Châu Âu về tình trạng nhập cư người Trung Quốc vào Châu Âu https://www.chathamhouse.org/sites/default/files/public/Research/Asia/0313ecran_lathamwu.pdf
15. https://www.theguardian.com/world/2009/oct/01/mafia-influence-hovers-over-italians
16. Tham khảo bài viết miêu tả về sự hỗn loạn do các chính sách của chính phủ Ý https://www.theatlantic.com/international/archive/2020/03/italy-coronavirus-covid19-west-europe-future/607660/
17. https://www.scmp.com/news/china/science/article/3074131/coronavirus-highly-sensitive-high-temperatures-dont-bank-summer
18. https://www.sciencemag.org/news/2020/03/mutations-can-reveal-how-coronavirus-moves-they-re-easy-overinterpret?
…………..
Phụ đính 2:
Virus corona: Quy mô ổ dịch Iran to lớn mức nào ?
Iran – dịch Covid-19: Khử trùng trước lăng mộ giáo sĩ Reza tại Mashhadj, nơi thu hút hàng năm hơn 20 triệu người đến viếng. Ảnh 27/02/2020. WANA via REUTERS
Tính đến hôm qua, Iran như vậy đã bám chắc vị trí không ai mong muốn là ổ dịch lớn thứ tư của thế giới, chỉ thua ba nước: Trung Quốc, ổ phát tán dịch bệnh ra toàn thế giới, đứng đầu danh sách đen của các nước bị dịch nặng nhất, kế đến là Hàn Quốc, đứng thứ hai và Ý thứ ba.
Chức sắc cao cấp bị nhiễm bệnh, thậm chí tử vong !
Mức tăng của các ca lây nhiễm hơn 800 người trong vòng một ngày ghi nhận vào hôm 03/03 phải nói là rất lớn, trong lúc số 11 trường hợp tử vong cũng rất cao. Cho dù vậy, câu hỏi mà giới quan sát vẫn đặt ra là quy mô thực thụ của dịch Covid-19 tại Iran ra sao, đặc biệt trong bối cảnh tỷ lệ tử vong, tức là số người chết so với số người nhiễm virus corona cao bất thường.
Giống như tại Trung Quốc, khi có thông tin về việc dịch Covid-19 xuất hiện tại Iran, giới lãnh đạo tối cao của nước này đã vội khẳng định đó chỉ là một “âm mưu của kẻ thù” nhằm phá hoại lễ kỷ niệm cuộc Cách Mạng Hồi Giáo 1979, rơi vào ngày 11/02, cũng như làm người dân sợ không dám tham gia cuộc bầu cử Quốc Hội ngày 21/02.
Thế nhưng thực tế đã buộc giới lãnh đạo Iran phải công nhận là dịch bệnh đang lây lan, nhất là khi nhiều chức sắc cao cấp hay nhân vật quyền thế trong chế độ lần lượt mắc bệnh, trong đó có cả phó tổng thống Iran, thứ trưởng bộ Y Tế, người phụ trách chống dịch, và gần đây nhất là người đứng đầu cơ quan y tế khẩn cấp Iran! Bên cạnh đó, theo đài CNN, Quốc Hội nước này cũng xác nhận là có đến 23 dân biểu bị nhiễm bệnh, con số này chắc chắn sẽ còn lên cao.
Trong số chức sắc bị nhiễm virus corona, thậm chí có người đã chết như ông Mohammad Mirmohammadi, một thành viên của Hội đồng cố vấn cho lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei, hay Hadi Khosrowshahi, một cựu đại sứ, hoặc là nghị sĩ Mohammad Ali Ramazani Dastak.
Trong những ngày gần đây, chính quyền Iran đã thay đổi thái độ, thông tin thường xuyên hơn và nhiều hơn về diễn biến của dịch Covid-19 tại nước này. Tuy nhiên, chế độ vẫn bị tố cáo là cố gắng giảm thiểu quy mô dịch bệnh.
Hơn chục ngàn người đã bị nhiễm virus ?
Hãng tin Pháp AFP ngày 29/02 vừa qua, đã nêu bật sự chênh lệch to lớn giữa số liệu do chính quyền Iran cung cấp với những con số do các nguồn không phải là chính phủ đưa ra.
Theo chính quyền Teheran, thì tính đến hôm đó, theo số liệu chính thức thì Iran có 43 ca tử vong được xác nhận và 593 người lây nhiễm. Tuy nhiên, theo ban tiếng Iran của đài BBC Anh Quốc, trong thực tế, số trường hợp tử vong vì dịch Covid-19 tính đến cuối tuần qua lên đến hơn 200 ca, một con số mà bộ trưởng Y Tế Iran đã phản bác ngay vào hôm thứ Bảy 29/02
Một nguồn tin khác là tổ chức đối lập lưu vong Những người Moudjahidin của Nhân Dân, bị chính quyền Iran liệt vào diện tổ chức khủng bố, cũng cho rằng đã có hơn 300 người chết tại Iran vì dịch Covid-19, trong lúc số trường hợp bị nhiễm lên đến 15 000 người.
Những tuyên bố về tính chất nghiêm trọng của tình hình dịch bệnh tại Iran như đã được giới khoa học công nhận.
Theo AFP, trong một bản nghiên cứu công bố hôm 25/02 trên trang tin về y học MedRxiv, 6 nhà dịch tễ học tại Canada đã dựa trên một mô hình toán học để cho rằng có thể đã có hơn 18.000 người bị lây nhiễm virus trên lãnh thổ Iran.
Tính toán của họ, chưa được các đồng nghiệp khác xác nhận, đã đưa ra số liệu trên dựa trên các ca được Iran loan báo, cũng như các ca lây nhiễm ở những người ngoại quốc đã từng đến Iran trong thời gian có dịch.
Trả lời hãng tin Pháp AFP, ông Isaac Bogoch, chuyên gia nghiên cứu bệnh truyền nhiễm tại đại học Toronto, đồng tác giả bài nghiên cứu đã được công bố, giải thích: “Khi một quốc gia bắt đầu xuất khẩu các ca nhiễm sang những nơi khác, rất có khả năng là tình trạng lây nhiễm trong nước đó rất quan trọng”.
Chủ trương che giấu thông tin
Báo Le Monde trong số ghi ngày hôm nay, 04/03/2020, đã tiếp tục tìm hiểu thực hư trong các số liệu về dịch Covid-19 mà chính quyền Iran loan báo, và đã nêu bật lời chứng của giới chuyên môn ngay tại Iran cho rằng chính quyền đã nói dối.
Theo Le Monde, bộ Y Tế Iran hôm thứ Hai 02/03 đã xác nhận 523 trường hợp lây nhiễm và 12 trường hợp tử vong mới, đưa tổng số người chết kể từ khi dịch bắt đầu lên thành 66. Một bác sĩ làm việc ở miền bắc Iran đã không ngần ngại phản bác: “Số liệu của họ là sai. Tôi không một chút nghi ngờ về điều đó. Chúng tôi hiện có những bệnh nhân bị nhiễm bệnh trong bệnh viện của chúng tôi, những người này không hề được thống kê trong các số liệu chính thức”.
Ông Gholam-Ali Jafarzadeh Imenabadi, dân biểu thành phố Rasht, thủ phủ tỉnh Gilan, ở miền bắc Iran sát biển Caspi, đã khẳng định rằng tình hình tại đấy đặc biệt nghiêm trọng. Đối với ông, số liệu chính quyền đưa ra là “một trò đùa”, vì ở tỉnh ông, các bệnh viện và trạm xá đều “đầy những bệnh nhân khả nghi”.
Một bác sĩ ở miền nam Iran cũng cho biết là toàn bộ đất nước Iran đã bị dịch bệnh. Tại bệnh viện của ông, tất cả các ca phẫu thuật bị cho là không khẩn cấp đều đã bị hủy bỏ.
Giải thích về nguyên nhân khiến cho dịch bệnh hoành hành dữ dội tại Iran, giới y khoa nước này đã nêu lên trước tiên chủ trương che giấu thông tin của chính quyền vào lúc đầu, không cho làm bất kỳ cái gì để ngăn ngừa dịch bệnh lây lan.
Phát biểu với Le Monde, một sinh viên y khoa nội trú ở thủ đô Teheran đã tố cáo: “Khi phủ nhận trong hơn mười ngày rằng dịch Covid-19 đã xuất hiện, chính quyền đã biến nhân viên y tế thành phương tiện truyền bệnh… Chúng tôi bị bệnh nhân lây bệnh, sau đó chúng tôi trở về với gia đình, với bạn bè và như vậy đã có thể lây nhiễm cho hàng chục người khác”.
Các bác sĩ Iran cũng cho rằng tình hình nghiêm trọng hiện nay còn là hậu quả của việc chính quyền từ chối cách ly thánh địa Qom, tâm chấn của dịch Covid-19 tại Iran. Chính ở thành phố thánh này mà các trường hợp nhiễm virus corona đầu tiên đã xuất hiện. Qom lại là một địa điểm hành hương, luôn thu hút đông đảo tín đồ thuộc hệ phái Hồi Giáo Shia ở Iran và nước ngoài.
Các giáo sĩ và các thành phần bảo thủ rất có thế lực đã thành công trong việc không cho đóng cửa các lăng mộ ở Qom và cách ly thành phố này.
Trước sự hoành hành càng lúc càng dữ dội của dịch Covid-19, chính quyền Iran đã bắt đầu đưa ra biện pháp ngăn ngừa đà lây lan của dịch bệnh : Hủy bỏ buổi cầu nguyện lớn ngày thứ Sáu tại nhiều thành phố, đóng cửa trường học, đóng cửa Quốc Hội cho đến khi có lệnh mới, hạn chế đi lại.
Thế nhưng câu hỏi được nêu lên là phải chăng đã quá muộn ?
………
Phụ đính 3:
Vì sao Iran lại trở thành điểm nóng Covid-19?
Virus corona đã đến Iran thế nào?
Ông Hossein Sheikholeslam, nhà ngoại giao làm cố vấn cho Ngoại trưởng Mohammad Javad Zarif là quan chức cấp cao mới nhất tại Iran tử vong vì Covid-19.
Reuters
Ông Asif Shuja, nhà nghiên cứu cao cấp tại Viện Trung Đông của Đại học Quốc gia Singapore (NUS), nhận định: “Trong lịch sử gần đây, Iran chưa hề có kinh nghiệm đối phó với sự bùng phát nào có quy mô như Covid-19. Đáng lưu ý là hội chứng hô hấp cấp ở Trung Đông (MERS) gần đây có ảnh hưởng không đáng kể lên Iran.”
Người này đã bay các chuyến bay gián tiếp để tránh các lệnh cấm bay được ban hành vào cuối tháng 1, và hiện nay đã tử vong vì virus.
Tại sao dịch bệnh bùng phát ở Iran lại gây lo ngại đặc biệt?
Reuters
Nhiều nước như Azerbaijan, Iraq, Canada, Georgia, Li Băng, New Zealand và Qatar đã xác nhận những ca nhiễm mới là người đến từ Iran.
Tuy nhiên, Bộ Y tế Iran đã bác bỏ thông tin này và cáo buộc truyền thông nước ngoài lan truyền tin giả.
Iran và các nước lân cận phản ứng ra sao?
Tại Tehran, chính quyền cho khử trùng tàu điện ngầm và xe buýt hàng ngày.
Các nước lân cận với Iran như Thổ Nhĩ Kỳ, Pakistan, Afghanistan, Armenia, Jordan, Iraq… đã đóng cửa biên giới với Iran, cấm công dân Iran nhập cảnh, còn Ả Rập Xê Út đã bắt đầu hạn chế việc đi lại của người dân đến Iran vì lo ngại rằng virus có thể lây lan đến các địa điểm hành hương của người Hồi Giáo tại Mecca và Medina.
Dịch bệnh này có ảnh hưởng đến giới lãnh đạo Iran?
Ông Shuja đánh giá: “Không thể khẳng định chắc chắn, nhưng sự bùng phát mạnh mẽ của dịch bệnh có thể khiến người ta tin rằng chính quyền hoặc đang rất bận rộn với bầu cử [quốc hội vào tháng 2], hoặc đã đoán được dịch bệnh đã lây lan sang đất nước họ nhưng lại bỏ qua vấn đề này”
Reuters
Chính phủ vẫn đang thực hiện các chương trình thời sự hàng ngày trên kênh truyền hình quốc gia, họ đã bào chữa việc đương đầu với tình hình này, khẳng định luôn trung thực và minh bạch về dịch bệnh.
“Dịch bệnh Covid-19 này tại Iran có thể sẽ là một thử thách khó khăn cho chính quyền Iran, đặc biệt do hệ thống chăm sóc sức khỏe suy yếu do lệnh cấm vận của Mỹ lên Iran trong hàng chục năm, và càng trở nên nghiêm trọng hơn sau khi Mỹ rút khỏi Thỏa thuận hạt nhân Iran.” / Yến My