Kinh tế Trump tiếp tục bay bổng

Từ Tháng Ba vừa qua cho đến nay, chỉ số chứng khoán Dow Jones đã tăng xấp xỉ 3.500 điểm, hiện nay đang ở ngưỡng cửa 27.000 điểm, cao nhất lịch sử. Tháng Ba đó là lúc Dow Jones tuột dốc vì lo ngại cuộc chiến mậu dịch Mỹ-Trung Cộng sẽ gây thiệt hại nặng cho kinh tế Mỹ như TTDC và phe cấp tiến la hoảng. Nhưng ngay sau đó, giới kinh tế tài chánh Mỹ đã cân nhắc vấn đề và sự lạc quan đã trở lại.

So với ngày bầu cử tổng thống đầu tháng 11 năm 2016, khi Dow Jones ở mức dưới 18.000, đã tăng gần 9.000 điểm hay 50% trong 22 tháng, chưa tới hai năm.

Trong hai năm cuối của TT Obama, từ 11/2014 đến 11/2016, Dow Jones đã tăng từ 17.500 lên tới 18.000, tăng 500 điểm hay 3% trong hai năm.

Nhìn vào hai tỷ lệ trên mà vẫn có người gân cổ biện giải kinh tế hiện hữu là ‘kinh tế Obama’ thì… không thể nào mang tính chất phe đảng mù quáng hơn.

Thật ra, Dow Jones không phải là chỉ số biểu tượng cho tình trạng kinh tế hiện hữu, mà chỉ phản ảnh cách nhìn vào tương lai của giới kinh doanh. Đây chính là lý do tại sao các chuyên gia tài chánh thường dùng ngày bầu cử làm mốc để nghiên cứu chính sách kinh tế của các tổng thống, chứ không dùng ngày tân tổng thống tuyên thệ nhậm chức, vì có tổng thống mới là biết sẽ có chính sách kinh tế mới. Chỉ trong một tháng sau khi ông Trump đắc cử, Dow Jones đã vọt ngay lên hơn 1.000 điểm, bằng hai lần gia tăng trong hai năm cuối của Obama. Hiểu theo cách này thì ta thấy ngay tại sao trong hai năm cuối của TT Obama, Dow Jones èo uột như vậy. Khi đó, cả thế giới chờ đợi sự đắc cử của bà Hillary để bà tiếp tục chính sách kinh tế ‘tái phân phối lợi tức’ của TT Obama và phe cấp tiến.

Đó là loại kinh tế chú trọng vào cái gọi là ‘công bằng xã hội’, không đặt trọng tâm vào việc phát triển kinh tế để tạo công ăn việc làm cho thiên hạ. Không có công ăn việc làm, người dân sẽ bị lệ thuộc vào trợ cấp của Nhà Nước DC, tức là sẽ trở thành nô lệ của DC, sẽ bắt buộc phải bỏ phiếu cho DC. Lý luận này coi thường tính tự trọng của người dân Mỹ muốn có việc làm chứ không muốn chià tay xin trợ cấp suốt đời, đưa đến chiến thắng của ông Trump và đảng CH, là đảng chủ trương ‘tự lực cánh sinh’.

Sách lược kinh tế của TT Trump mang lại lạc quan trong giới kinh doanh, chẳng những nhờ những biện pháp thân thiện với tăng trưởng kinh tế như giảm thuế suất trên lợi nhuận công ty, giảm thuế suất trên lợi tức cá nhân, thu hồi hàng ngàn luật lệ, thủ tục hành chánh rườm rà trong kinh doanh, mà kết quả đã thể hiện ngay trước mắt, khi tỷ lệ tăng trưởng GDP đã ở mức trên 4% trong 2 tam cá nguyệt liền.

Viễn tượng một cuộc chiến mậu dịch giữa Mỹ và Trung Cộng, Mễ, Canada và cả Âu Châu đã không lay chuyển được tính lạc quan của giới kinh doanh Mỹ. Họ tin rằng kinh tế Mỹ sẽ tiếp tục phát triển mạnh, và việc tăng thuế quan sẽ không ảnh hưởng gì nhiều khi kinh tế Mỹ nói chung lệ thuộc rất ít vào hàng nhập cảng hay xuất cảng. Nước Mỹ dư thừa khả năng sống một mình, không cần thế giới.

TT Trump quyết định tăng thuế quan trên một số mặt hàng Trung Cộng trị giá tổng cộng 200 tỷ đô. Ngay bây giờ, thuế quan tăng lên tới mức 10%, đến tháng Giêng tới, sẽ tăng lên tới 25%. Đây là đợt tăng thuế quan lần thứ nhì, sau đợt đầu tăng thuế quan trên hàng TC trị giá 50 tỷ đô.

TT Trump đe dọa nếu TC trả đũa, tăng thuế quan hàng nông nghiệp Mỹ, ông sẽ thi hành đợt ba, tăng thuế quan trên hàng TC trị giá 267 tỷ. Dù vậy, TC vì thể diện, đã tăng thuế quan trên hàng nhập từ Mỹ trị giá 60 tỷ để phản đòn.

Cuộc chiến không cân đối này sẽ gây thiệt hại nặng cho TC, vì hầu như tất cả hàng nhập cảng từ Mỹ đã bị tăng thuế quan rồi, không còn tăng gì nữa.

Ông Jack Ma, chủ đại tập đoàn Alibaba của TC –giống như Amazon, chuyên bán hàng qua trang mạng- đã viện cớ cuộc chiến của TT Trump để rút lại đề nghị mở cơ sở kinh doanh tại Mỹ giúp tạo một triệu việc làm tại Mỹ. Đề nghị này ngay từ đầu đã chỉ là màn phù phép tiếp thị -marketing- của ông Ma thôi, chứ ít ai nghĩ ông này sẽ có khả năng tạo tới một triệu việc làm tại Mỹ. Giá cổ phiếu của Alibaba đã rớt 25% trong thời gian gần đây. Nói chung, thị trường chứng khoán TC, từ Bắc Kinh đến Thượng Hải đến Thẩm Quyến, đã rớt như sung rụng. Các công ty TC đã mất cỡ 5.000 tỷ đô trị giá từ ngày TT Trump ‘khai chiến’.

Chẳng những vậy, nhiều công ty TC đã ‘di tản chiến thuật’ bỏ TC chạy qua Đài Loan. Ngay cả vài đại tập đoàn Âu Châu cũng bắt đầu chạy loạn, trở về Âu Châu lại hay tìm xứ đang phát triển nào khác. Những diễn biến tai hại này đi xa hơn cuộc chiến hàng xuất nhập cảng và đe dọa đến cả nền tảng của kinh tế TC, khiến các lãnh đạo TC đang bối rối tìm biện pháp đỡ đạn. Quan trọng hơn nữa, những biện pháp của TT Trump đe dọa giết kế hoạch kinh tế dài hạn của Tập Cận Bình trong trứng nước.

Từ trước đến giờ, các chính quyền Mỹ nhất là dưới thời TT Obama, vẫn gờm con rồng ngủ TC, bây giờ TT Trump coi TC như con ruồi ngủ.

Như đã bàn ở trên, cuộc chiến mậu dịch Mỹ -TC mới đầu đã reo nghi ngờ và sợ hãi cho giới kinh doanh. TTDC đã không bỏ lỡ cơ hội nêu ra ít trường hợp thiệt hại cho kinh tế Mỹ, hay chính xác hơn, cho vài ngành kỹ nghệ, đặc biệt là giới nông nghiệp. Sau khi điều nghiên vấn đề, các chuyên gia đều nhận thấy hậu quả bất lợi dĩ nhiên khó tránh, nhưng tương đối rất nhỏ, không phải là mối nguy lâu dài lớn cho Mỹ.

Việt Nam đáng lẽ ra phải là ‘ngư ông thủ lợi’ trong cuộc chiến Mỹ-TC này, có thể hy vọng các nhà đầu tư Mỹ và Âu Châu chuyển một số kinh doanh từ TC qua VN như đang làm với Đài Loan. Nhưng vì cái ngu của các lãnh đạo đại tài của CHXHCNVN khi họ ra luật “An Toàn Mạng” kèm theo tình trạng tham nhũng toàn diện, cũng như những màn biểu diễn tài lệ thuộc TC qua các đặc khu kinh tế, Việt Nam đã không được coi như nơi lý tưởng để làm ăn kinh doanh, chẳng ai thèm dòm ngó tới.

Bài viết dưới đây của chuyên gia Gordon Chang rất đáng đọc để hiểu thêm về hậu quả của cuộc chiến mậu dịch tai hại như thế nào cho TC.