Hun Sen và bầu cử Campuchia
Một nhà nghiên cứu chiến lược Campuchia nói Thủ tướng Campuchia Hun Sen sẽ “cứng rắn” về vấn đề biên giới với Việt Nam do cuộc bầu cử sắp tới.
Hôm 23/8, Thủ tướng Campuchia Hun Sen công bố kế hoạch xây một con đường dọc biên giới và yêu cầu quan chức các tỉnh biên giới nỗ lực đưa người dân đến sống tại các khu vực gần phía biên giới Việt Nam, tờ Khmer Times đưa tin.
Tổng tuyển cử ở Campuchia sẽ diễn ra tháng Bảy 2018 và Thủ tướng Hun Sen dự định tranh cử nhiệm kỳ thứ năm.
Tờ này cũng trích lời Hun Sen nói: “Tôi đã chỉ đạo chủ tịch tỉnh Take [tên Lay Vannak] và những lãnh đạo các tỉnh biên giới khác là cách tốt nhất để bảo vệ biên giới là đưa người Campuchia đến sống gần các biên giới phía đông, tây và bắc đất nước”.
Trả lời BBC Tiếng Việt, Chủ tịch Viện nghiên cứu Chiến lược Campuchia (CISS) Vannarith Chheang nhận định: “Có vẻ vấn đề an ninh biên giới lại nổi lên sau khi căng thẳng ở biên giới với Việt Nam ba tuần trước.
“Ba tuần trước, Bộ Ngoại giao Campuchia gửi một công hàm ngoại giao để phản đối Việt Nam trong trường hợp xây dựng mương trong khu vực biên giới mà cả hai nước chưa phân định,” ông nói.
Nhưng ông cũng nhận định việc Campuchia muốn xây đường xá và đưa dân cư tới các tỉnh biên giới giáp Việt Nam không phải “chiến lược mới”.
Ông nói: “Tăng dân cư sống ở khu vực này có nghĩa là cần đưa làng mạc và người dân Campuchia đến đó, vì khu vực gần biên giới Việt Nam có rất ít dân cư sinh sống vì thế nông dân Việt Nam tới thuê đất và thu hoạch trong khu vực. Ông Hun Sen cũng đưa ra chính sách không cho phép công ty Việt Nam hay cộng đồng người Việt thuê đất nông nghiệp dọc theo biên giới.”
Các tỉnh Campuchia giáp Việt Nam hiện chưa có đường xá dọc biên giới là Rattanakiri, Mondulkiri, Kratie và Takeo, mà theo một quan chức từ Ủy ban Biên giới Campuchia nói vì thiếu đường xá mà “bất ổn”.
Nhà nghiên cứu Vannarith cũng nhận định vốn đầu tư xây các hệ thống đường xá và thị trấn dọc biên giới này sẽ đến từ TC với vai trò “có lẽ sẽ là nhà đầu tư chính”.
Ông lý giải: “Trung Quốc cũng sẽ là nhà đầu tư chính ngày càng quan trọng hơn với Campuchia, đặc biệt là với đảng cầm quyền của thủ tướng Hun Sen.”
“Bởi vì ông Hun Sen nhìn nhận Trung Quốc là đối tác chiến lược chính, không chỉ là đối tác kinh tế mà là cả đối tác chiến lược. Bởi vì chính phủ Campuchia hiện tại không có quan hệ tốt với Hoa Kỳ, vì thế Trung Quốc là đối tác thay thế cho sự tồn vong của chế độ và để duy trì sự ổn định. Campuchia cũng cần sự hỗ trợ từ Trung Quốc.”
Ông nói sự đầu tư này là “sống còn với Campuchia”.
“Ông Hun Sen tin rằng Trung Quốc có thể bảo vệ lợi ích của Campuchia hơn. Đó là tính toán chiến lược của thủ tướng Hun Sen và Campuchia dưới chế độ của ông sẽ có quan hệ rất thân cận với Trung Quốc.”
Chủ nghĩa dân tộc
Nhà nghiên cứu Vannarith cũng nói “chủ nghĩa dân tộc” ở Campuchia đang là một “lá bài”.
Ông nhận định: “Quan hệ giữa người Việt Nam và người Campuchia luôn luôn căng thẳng. Quan niệm của đa số người Campuchia về người Việt Nam khá tiêu cực, vì thế sự kiện này cũng bị khơi lên một phần vì chính trị nội bộ của Campuchia về vấn đề chủ nghĩa dân tộc. Tôi nghĩ chủ nghĩa dân tộc là lá bàn quan trọng để có thể thắng cuộc bầu cử.”
“Trong quá khứ, vị trí của đảng lãnh đạo Campuchia rất mạnh, nhưng giờ tôi nghĩ đảng cầm quyền cũng phải dùng đến lá bài chủ nghĩa dân tộc. Bởi vì kỳ bầu cử sắp đến vào năm tới, và cuộc tổng tuyển cử 2018 sắp tới. Vì thế nó cũng thể hiện chiến lược chính trị, bằng cách tăng cường chính sách dân tộc.”
“Ông Hun Sen cần phải chứng minh ông là người bảo vệ lãnh thổ và chủ quyền vì thế bất cứ điều gì mà ông nghĩ xâm phạm chủ quyền Campuchia, ông sẽ phản đối. Lần này ông rất cứng rắn. Trước đây ông thỏa hiệp và xuống giọng khi nói đến vấn đề biên giới với Việt Nam. Nhưng bây giờ tôi nghĩ ông sẽ rất, rất cứng rắn.”
Quan hệ với Việt Nam
Ông Vannarith nhận định quan hệ song phương Việt Nam – Campuchia sẽ phải “đối mặt với nhiều thách thức hơn trong tương lai”.
“Cho tới giờ, ngoại giao trong yên lặng có tác dụng nhưng tôi không biết sự tin tưởng và tự tin của lãnh đạo hai nước với nhau ra sao. Bởi vì đảng lãnh đạo Campuchia có mối quan hệ rất gần gũi với Đảng Cộng sản Việt Nam nên họ vẫn duy trì rất nhiều kênh ngoại giao.
“Tôi nghĩ ngoại giao trong yên lặng có thể có tác dụng.”
Hun Sen công bố thông tin xây đường và đưa dân đến các tỉnh biên giới giáp Việt Nam tại hội nghị bảo vệ và bảo tồn tài nguyên thiên nhiên ở Phnom Penh hôm thứ Hai 22/8. – Theo BBC