Đọc báo Pháp – 28/03/2020
Lợi dụng khủng hoảng khẩu trang,
Trung Quốc « thi ân » cho nhân loại
Thụy My
Chỉ mới cách đây sáu tuần, Bắc Kinh phải hứng chịu trận sóng thần phẫn nộ của người dân trong nước, và làn sóng chỉ trích của quốc tế. Giờ đây đến lượt lãnh đạo các nước mà đại dịch corona tràn sang đang bị đả kích. Đối với Bắc Kinh, đây là cơ hội tuyệt vời để khỏa lấp trách nhiệm, và thủ vai « ân nhân của nhân loại », chủ yếu qua việc cung cấp khẩu trang.
Đại dịch toàn cầu do con virus từ Vũ Hán gây ra là đề tài bao trùm trang nhất đồng thời là hồ sơ của tất cả các tuần báo Pháp kỳ này. Trang bìa của L’Express là hình vẽ một bác sĩ đang ôm đầu, bao quanh là những bệnh nhân đang hôn mê được cho thở máy, với hàng tít « Trên tuyến đầu ». L’Obs giới thiệu những « Suy nghĩ về tình trạng phong tỏa » với bức ảnh một cặp vợ chồng sau khung cửa sổ sáng đèn, trong bóng đêm đen.
Le Point nhìn về « Một thế giới sau này », đăng ảnh một chàng trai và một thiếu nữ châu Á đeo khẩu trang, nắm tay nhau đi dưới bóng một rừng hoa đào. Courrier International chạy tựa « Suy nghĩ lại về thế giới », đặt vấn đề phải chăng cuộc khủng hoảng virus corona là cơ hội cho một sự khởi đầu mới, qua ý kiến của một số triết gia, nhà thơ, nhà báo các nước.
Trong địa ngục Mulhouse
Bài phóng sự «Trong địa ngục Mulhouse » của tuần báo L’Obs đưa người đọc đến với vùng tâm dịch, giờ đây là phòng thí nghiệm cho cuộc chiến đấu tại Pháp chống con virus corona chủng mới. Bệnh viện bị quá tải, những ca bệnh đưa đến ngày càng nặng hơn, phải điều quân đội đến hỗ trợ thành phố đang thoi thóp trong tình trạng giới nghiêm…
Bác sĩ Yves Passadori là một người kiệm lời, ông do dự trước khi kể ra thực trạng với các nhà báo từ Paris. Những đợt bệnh nhân nhập viện có thể trạng ngày càng trầm trọng, nhân viên y tế ngã gục, thiếu thốn khẩu trang, thiết bị, giường bệnh, những ray rứt khi phải chọn bệnh nhân để cứu…Ông thận trọng nói : « Tôi không muốn làm ai hoảng sợ, nhưng những gì đang diễn ra ở chỗ chúng tôi, một tuần nữa sẽ đến phiên các bạn. Hãy chuẩn bị đi ».
Vị trưởng khoa của bệnh viện Emile Muller ở Mulhouse đã trải qua nhiều cuộc khủng hoảng, như đợt nóng thế kỷ năm 2003 và nhiều trận dịch do virus, nhưng chưa bao giờ tưởng tượng được tình cảnh như hiện giờ. Toàn bộ bệnh viện phải tổ chức lại để dành 200 giường cho các bệnh nhân mới. Ở khoa Lão, tất cả các phòng bệnh đều trở thành « Covid » với các biện pháp vệ sinh đặc thù và đội ngũ riêng, tuy vậy một phần ba nhân viên y tế đã bị lây bệnh.
Thành phố chết
Trong sự im lặng nặng nề, các hộ lý chuyển đi những người bệnh đang thở oxy. Họ suy sụp rất nhanh, hiếm có ai lành bệnh trở về. Số lượng tử vong hàng ngày bằng cả một tháng trong thời gian bình thường, mỗi ngày tờ báo địa phương L’Alsace đăng khoảng 50 cáo phó. Đáng thương nhất là các nạn nhân phải giã từ cõi đời một cách cô độc vì thân nhân chỉ được nhân nhượng cho nhìn thoáng qua lần cuối. Khi đưa người thân đến nhập viện, nhiều khi cũng là lúc chia tay vĩnh viễn.
Tại Mulhouse, « Bergame của nước Pháp », người ta đều quen một ai đó bị dương tính, con virus đã tràn vào một phần ba các viện dưỡng lão. Người báo động về loại virus siêu lây nhiễm và có thời gian ủ bệnh rất ngắn là bác sĩ Patrick Vogt : ngày 3/3, khi trực cấp cứu y tế từ 18 giờ cho đến 1 giờ sáng, ông nhận được đến 1.500 cuộc gọi.
Mulhouse im lìm như thành phố chết, chẳng có ai trên đường phố kể cả người vô gia cư. Những hàng cây anh đào đang nở hoa, chưa bao giờ tiếng chim hót lại nghe rõ đến thế. Nhưng bây giờ đang là thời chiến. Một tấm băng-rôn treo trên một tòa nhà ghi hàng chữ « Mulhouse kháng chiến ». Trên tuyến đầu này, không thiếu những hành động tương trợ : nhiều công ty dệt may lao vào may khẩu trang, các nhà sản xuất rượu vang tặng cồn để chế ra gel kháng khuẩn.
Pháp thiếu khẩu trang trầm trọng
Pháp, cường quốc kinh tế thứ 6 thế giới đã phải gởi những chiến sĩ áo trắng ra mặt trận mà không có trang bị bảo hộ. Mỹ, nơi chế tạo các xe tự hành Google Car cũng không khá hơn, CDC (Center of Disease Control) phải khuyến cáo dùng tạm loại khăn bandana mà phụ nữ thường diện.
Trong bài « Xì-căng-đan thiếu hụt khẩu trang », L’Obs kể lại câu chuyện một doanh nghiệp sản xuất quần jean bằng coton bio đã tận dụng vải may túi và vải chần được tặng để may khẩu trang cho bệnh viện Grenoble, nhiều người tình nguyện trong vùng cũng góp sức. Tương tự đối với các bệnh viện ở Lille, Bretagne…Dù khẩu trang vải bảo vệ được ít hơn so với loại FFP2, nhưng có còn hơn không.
Hồi dịch cúm A (H1N1) năm 2009, Pháp đã trữ đến 1 tỉ khẩu trang y tế và 700 triệu khẩu trang FFP2, nhưng sau đó ngân sách giảm dần, từ 285 triệu euro chỉ còn 25 triệu vì cho rằng không cần dự trữ nhiều. Hàn Quốc sau dịch MERS và Đài Loan, Singapore sau dịch SARS đã gia tăng năng lực xét nghiệm, theo dõi chặt những người dương tính, kiểm tra thân nhiệt tại sân bay. Hơn nữa tại châu Á việc đeo khẩu trang đã trở thành phổ biến, trong khi Pháp cho là vô ích. Làm thế nào tránh được nạn dịch tái sinh sau thời kỳ phong tỏa ? L’Obs nhận định luôn cần đến khẩu trang.
Trung Quốc, « ân nhân của nhân loại » ?
Nhưng trong vấn đề này, Pháp đang trở thành tù nhân của Trung Quốc. Bị lên án về trách nhiệm gây ra đại dịch, Bắc Kinh lợi dụng khó khăn của các nước khác để đóng vai « ân nhân của nhân loại », chủ yếu qua việc cung cấp khẩu trang.
Chỉ mới cách đây sáu tuần, Bắc Kinh phải thu mình lại hứng chịu trận sóng thần phẫn nộ của người dân trong nước, và làn sóng chỉ trích của quốc tế. Giờ đây gió đã đổi chiều, nay đến lượt lãnh đạo các nước mà đại dịch corona tràn sang đang bị đả kích. Đối với Bắc Kinh, đây là cơ hội tuyệt vời để khỏa lấp trách nhiệm, và còn hơn thế nữa, thủ vai « ân nhân », hào hiệp chia sẻ kinh nghiệm – và nhất là khẩu trang.
Trung Quốc vốn chiếm đến 80% năng lực sản xuất thế giới, chỉ cung cấp nhỏ giọt : 250 ngàn chiếc cho Iran, 200 ngàn cho Philippines, 2 triệu chiếc cho Ý, 1 triệu cho Pháp…Báo chí Hoa lục rầm rộ tuyên truyền, nhưng cố tình lờ đi đó là việc mua bán tiền trao cháo múc (đối với Ý), và « bánh ít đi bánh quy lại » sau khi đã nhận lượng viện trợ y tế không nhỏ của Pháp cách đây một tháng.
Sở dĩ Bắc Kinh có thể đánh bóng chân dung tự họa của mình, đó là nhờ một mình một chợ. Sau dịch, Trung Quốc đã huy động nhiều ngành để tăng sản lượng lên gấp 12 lần, sản xuất được 200 triệu khẩu trang một ngày, so với Pháp cao lắm là 300 triệu một…năm.
« Ngoại giao khẩu trang » để chuyển bại thành thắng
Đây là công cụ để gây áp lực : các nhà lãnh đạo nước ngoài khi nhận được những mẩu bánh vụn này đã phải cảm ơn Trung Quốc. Theo các tin tức ở Bruxelles, Trung Quốc đã ra điều kiện khi cũng cấp trang thiết bị y tế cho bốn nước châu Âu, là phải thay đổi chủ trương về Hoa Vi (Huawei).
New York Times cho biết thêm, Trung Quốc cấm triệt để việc xuất khẩu trang, kể cả đối với các công ty ngoại quốc có nhà máy tại Hoa lục, đồng thời càn quét hầu hết lượng khẩu trang trên thị trường thế giới. Ngay từ tháng Giêng, Bắc Kinh tung người đi lùng sục những pharmacie của tất cả các nước để mua gom khẩu trang gởi về Trung Quốc, tạo ra nạn khan hiếm hiện nay.
Điều này tuy có thể hiểu được khi Vũ Hán bị dịch bệnh hoành hành, nhưng vấn đề là nay Trung Quốc lại dùng làm công cụ để bắt chẹt. Một nhà quan sát nhận xét : « Chế độ Bắc Kinh vừa không ngần ngại đàn áp công dân, vừa đòi hỏi người dân phải cám ơn mình, và nay đến lượt thế giới. Sau khi làm cho cả hành tinh bị nhiễm con virus giết người, Trung Quốc lại muốn được ca ngợi như một đại ca, cả về đạo đức lẫn công nghệ ».
Trong cuộc điện đàm với thủ tướng Ý Giuseppe Conte, ông Tập Cận Bình nêu ra dự án « Con đường tơ lụa y tế » : Trung Quốc đã chiến thắng con virus, sẽ hướng dẫn các đối tác. Cả một nghệ thuật chuyển bại thành thắng !
Minh bạch và tự do thông tin để chống dịch
Trên Le Point, tác giả Luc de Barochez trong bài « Con dê, chó sói và virus corona » nhắc lại câu chuyện con dê của ông Seguin – đã chọn lựa tự do rồi bị chó sói ăn thịt – trong truyện ngụ ngôn của Alphonse Daudet viết năm 1866.
Bài viết bày tỏ sự kinh ngạc khi một số người ca tụng việc chống dịch hiệu quả của Trung Quốc, trong khi chế độ độc tài này đã bưng bít nạn dịch ở Vũ Hán suốt nhiều tuần lễ, bắt nhốt các bác sĩ muốn cảnh báo, trục xuất các nhà báo ngoại quốc chỉ vì tội đã đưa tin trung thực.
Theo tác giả, minh bạch và tự do thông tin là cần thiết để đấu tranh chống dịch bệnh. Không Nhà nước nào được cưỡng bức công dân phải chọn lựa giữa sức khỏe và tự do, lại càng không nên núp sau cái cớ y tế để tước đoạt tự do của người dân. Duy nhất Nhà nước pháp quyền mới có thể bảo đảm được cả hai, và chỉ có những công dân tự do mới có thể chấp nhận những rủi ro.
Virus corona và Nhà nước pháp quyền
Cũng trên Le Point, tác giả Nicolas Baverez nhận định, trận đại dịch này buộc các Nhà nước phải củng cố lại quyền lực, toàn cầu hóa một cách hợp lý hơn và tăng cường sự hợp tác.
Cuộc khủng hoảng virus corona đánh dấu hồi kết của ảo tưởng cho rằng sau sự sụp đổ của Liên Xô sẽ là thời đại vàng son cho an ninh. Trước đó, các vụ khủng bố ngày 11/9, cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 hay làn sóng khủng bố những năm 2010 đã gieo rắc nỗi sợ, làm các chính phủ lúng túng. Về mặt địa chính trị, con virus từ Vũ Hán làm gay gắt thêm cuộc xung đột Mỹ-Trung và đại dịch này không cho phép người ta quay lại với thế giới cũ.
Công dân và chính quyền các nước phải chọn lựa giữa hai mô hình. Hoặc Trung Quốc chứng tỏ được chỉ có độc tài mới đáp ứng thách thức của thế kỷ 21, hoặc các nền dân chủ khẳng định được một sự thăng bằng mới giữa Nhà nước và thị trường, tự do và an ninh, khả năng phục hồi của các quốc gia và việc xây dựng trật tự quốc tế. Như Đài Loan, Nhật, Hàn đã chứng tỏ phối hợp hiệu quả giữa xử lý khủng hoảng và tôn trọng Nhà nước pháp quyền.
Độc tài & Dân chủ : 0-0
Về chủ đề này, cây bút bình luận Pierre Haski trên L’Obs cũng lưu ý đến việc không ít người ở phương Tây ca ngợi thành công của Trung Quốc độc tài, trong khi các nền dân chủ lúng túng khi con virus từ Vũ Hán tràn sang. Độc tài đã thắng Dân chủ 1-0 chăng ?
Tác giả cho rằng như vậy là quá vội vã gỡ bỏ trách nhiệm gây ra đại dịch toàn cầu của chế độ Bắc Kinh. Cuối tháng 12/2019, Trung Quốc đã biết chắc rằng con virus hung dữ lây từ người sang người, nhưng hai tuần sau Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vẫn tuyên bố ngược lại, dựa theo thông tin dối trá của Bắc Kinh. Sau đó chế độ toàn trị này tỏ ra hiệu quả với biện pháp từ thời Trung Cổ : buộc cách ly, cộng thêm công nghệ giám sát. Dù thành công, nhưng vế sau không khỏa lấp được vế trước.
Tự do thông tin chính là sự bảo đảm để tránh những thảm họa mới mà như chúng ta đã thấy, không dừng lại bên trong biên giới của một quốc gia. Tất nhiên cũng phải xem lại việc giao phó an ninh y tế cho chuỗi cung ứng toàn cầu, làm ngơ trước lời cảnh báo của các nhà khoa học. Tác giả từng sống ở Bắc Kinh trong thời kỳ dịch SARS năm 2003, đã nghe các nhà dịch tễ học dự báo sẽ có ngày con virus xâm lăng khắp thế giới.
Tóm lại, tỉ số thực tế nhất giữa Độc tài và Dân chủ là 0-0. Đại dịch corona sẽ để lại những dấu ấn trong từng xã hội và trong tương quan quốc tế, điều quan trọng là chú ý không để cho lịch sử bị Bắc Kinh viết lại.
Tập Cận Bình múa gậy vườn hoang
L’ Express cũng có cùng ý kiến, qua bài « Nhờ khủng hoảng, Trung Quốc muốn khoác vào chiếc áo lãnh đạo thế giới », với bức vẽ minh họa Tập Cận Bình mặc áo siêu nhân màu đỏ có những ngôi sao vàng.
Bộ máy tuyên truyền Bắc Kinh hoạt động tối đa, đề cao sự « ưu việt » của chế độ chính trị Trung Quốc trước đại dịch so với phương Tây. Nhiệm vụ quan trọng là thoái thác mọi trách nhiệm của Bắc Kinh, thông qua việc gieo rắc nghi ngờ : dù con virus xuất phát từ Vũ Hán nhưng bộ Ngoại Giao Trung Quốc lại nêu ra khả năng các quân nhân Mỹ là nguyên nhân gây dịch bệnh ! Người khổng lồ châu Á còn gây sức ép lên các tổ chức quốc tế. Tổng giám đốc WHO, Tedros Ghebreyesus được bầu lên nhờ sự vận động của Trung Quốc, không bỏ lỡ một cơ hội nào để ca ngợi Bắc Kinh.
Theo L’Express, dù ghi điểm nhưng « quyền lực mềm » Trung Quốc vẫn chưa thắng được cuộc chiến truyền thông. Bắc Kinh vẫn lo sợ dịch bùng lên trở lại, khi dân chúng vẫn chưa quên việc xử lý khủng hoảng một cách tệ hại của chính quyền trong thời gian đầu. Việc bóp méo thông tin cũng làm xấu đi hẳn hình ảnh Trung Quốc trước dư luận quốc tế, tuy nhiên tờ báo cho rằng đối với Mỹ, nếu để mặc cho Tập Cận Bình múa gậy vườn hoang thì cũng nguy hiểm không kém con virus Covid-19.
Tin tổng hợp
(AFP) – Lần đầu tiên trong lịch sử, giáo hoàng một mình cầu nguyện tại quảng trường Thánh Phêrô.
Hôm 27/03/2020, giáo hoàng Phanxicô đã cầu nguyện cho toàn thế giới trước một quảng trường không một bóng người, một mình đối diện với « cơn bão táp » đại dịch Covid-19. Trong buổi cầu nguyện này, Ngài kêu gọi thế giới « đang sợ hãi và mất phương hướng » hãy xét lại những ưu tiên của mình và trở lại với đức tin. Buổi cầu nguyện của giáo hoàng Phanxicô được truyền trực tiếp trên mạng bằng 8 thứ tiếng, và lần đầu tiên có thêm ngôn ngữ kí hiệu cho người câm điếc.
(Reuters) – Virus corona: Hủy Đối thoại Shangri-La.
Theo thông báo của ban tổ chức, tức là Viện Quốc tế về Nghiên cứu Chiến lược IISS, hôm nay, 28/03/2020, hội nghi an ninh châu Á Đối thoại Shangri-La, trên nguyên tắc diễn ra từ 05 đến 07/06 tới đã bị hủy, tức là sẽ không diễn ra trong năm nay, do tình hình dịch Covid-19. Bắt đầu được tổ chức từ năm 2002, Đối thoại Shangri-La mỗi năm vẫn có sự tham dự của đại diện từ hơn 40 quốc gia.
(AFP) – Virus corona: Kêu gọi ngừng bắn ở Syria.
Hôm nay, 28/03/2020, các nhà điều tra của Liên Hiệp Quốc kêu gọi ngừng bắn ở nước này nhằm « tránh thảm họa thêm trầm trọng », vào lúc đã có những ca lây nhiễm đầu tiên tại quốc gia bị tàn phá nặng nề sau 9 năm chiến tranh. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, tại Syria chỉ có 64% bệnh viện có trước năm 1991 là còn hoạt động và có đến 70% nhân viên y tế đã bỏ ra nước ngoài.
(Reuters) – Nhật Bản xác nhận thêm 50 ca nhiễm mới tại thủ đô Tokyo.
Thống đốc Tokyo Yuriki Koike ngày 28/03/2020 một lần nữa kêu gọi dân chúng “ở trong nhà”, giới hạn tối đa mọi sinh hoạt “không cần thiết” và “không cấp bách” cho tới ngày 12/04/2020. Trong khi đó thủ tướng Abe cam kết “sẽ thông qua” một kế hoạch hỗ trợ kinh tế quy mô chưa từng thấy.
(AFP)-Paris hủy hai sự kiện lớn trong tuần lễ thời trang.
Fashion Week dành cho nam giới dự trù diễn ra từ ngày 23 đến 28/03/2020 và Tuần Lễ Thời Trang dành cho các nhà may hạng sang vào đầu tháng 7/2020 đều bị hủy bỏ. Lý do “điều kiện không cho phép” trong tình hình dịch Covid-19 đang lan nhanh trên toàn cầu. Thông báo nói trên được đưa ra vào hôm qua (27/03/2020).
(AFP)- Tháp Eiffel với hàng chữ Merci cảm ơn nhân viên y tế trên tuyến đầu chống dịch Covid-19.
Kể từ tối 27/03/2020, vào lúc 20 giờ, tháp Eiffel thắp sáng với hàng chữ “Cảm ơn” để gửi đến từ nhân viên bệnh viên, đến cảnh sát, hiến binh, nhân viên cứu hỏa … tất cả những người đang lao vào cuộc chiến chống virus corona. Sau đó từ 20 giờ 30 đến 23 giờ, ngọn tháp nổi tiếng này liên tục phát đi những thông điệp bằng nhiều thứ tiếng kêu gọi mọi người “ở trong nhà” “Restez chez vous” hay “Stay at home”.
(AFP) – Đài Loan sẵn sàng đón nhận các nhà báo Mỹ bị trục xuất khỏi Trung Quốc.
Trên mạng Twitter ngày 28/03/2020, ngoại trưởng Đài Loan Ngô Chiêu Tiếp (Joseph Wu) cho biết Đài Bắc sẵn sàng đón nhận 13 phóng viên của các tờ báo New York Times, Washington Post và Wall Street Journal bị Bắc Kinh trục xuất hồi đầu tháng 3. Những người này bị cấm hoạt động luôn cả tại Hồng Kông. Trên tin nhắn, ông Ngô Chiêu Tiếp không quên nhấn mạnh : Là một ngọn hải đăng về tự do và dân chủ, Đài Loan “mở rộng vòng tay và với những nụ cười chân thật chào mừng” các nhà báo Mỹ nếu họ đến xứ Đài Loàn hành nghề.
http://www.rfi.fr/vi/t%E1%BB%95ng-h%E1%BB%A3p/20200328-tin-t%E1%BB%95ng-h%E1%BB%A3p
Điểm tin thế giới sáng 28/3:
Giám đốc CDC nói Trung Quốc
ban đầu ‘khá chắc chắn’
virus Vũ Hán không lây truyền giữa người
Băng Thanh
Mục Điểm tin thế giới sáng thứ Bảy (28/3) của Đại Kỷ Nguyên xin gửi tới bạn đọc những tin sau:
Giám đốc CDC nói Trung Quốc ban đầu ‘khá chắc chắn’ virus Vũ Hán không lây truyền giữa người
Theo Fox News, vào hôm thứ Sáu (27/3), ông Robert Redfield, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) cho biết Trung Quốc ban đầu tuyên bố rằng, virus Vũ Hán không truyền từ người sang người trước khi virus này gây ra đại dịch toàn cầu.
“[Họ] ban đầu khá chắc chắn rằng điều này không được truyền từ người sang người. Rõ ràng điều đó đã trở thành sự trừng phạt như họ đã thấy trong ba, bốn tuần đầu tiên của tháng một, rằng sự lây lan từ người sang người không chỉ xảy ra, mà hiện tại theo tôi nó còn lan truyền rộng hơn”, ông Redfield nói với chương trình “The Brian Kilmeade Show” của Fox News.
“Điều đó dẫn đến tình trạng của chúng ta hôm nay. Không ai có thể đoán được mức độ lây truyền, mức độ lây nhiễm của virus này thực sự như thế nào”, ông cho biết.
Trước đó, vào hôm 21/3, ông John Bolton, cựu Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ đã lên án chính quyền Trung Quốc trong việc xử lý dịch bệnh và kêu gọi phần còn lại của thế giới hãy “hành động” trong việc buộc chính quyền này phải chịu trách nhiệm, theo hãng Fox News.
Tổng thống Trump ký ban hành gói cứu nguy kinh tế trên 2 ngàn tỷ đô
Theo VOA, vào ngày 27/3, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký ban hành gói cứu nguy kinh tế trị giá 2,2 ngàn tỷ đô la, được cho là con số lớn nhất trong lịch sử Hoa Kỳ từ trước tới nay, sau khi lưỡng viện Quốc hội nhanh chóng chấp thuận biện pháp này nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp, các cơ sở y tế, và giúp dân chúng vượt qua khó khăn tài chính trong đại dịch viêm phổi Vũ Hán.
Luật chi tiêu 2,2 ngàn tỷ đô la sẽ giúp chính phủ xúc tiến việc gửi cho người dân ngân phiếu 1.200 USD, tăng cường phúc lợi thất nghiệp cho hàng triệu người bị mất việc làm vì dịch viêm phổi Vũ Hán. Các doanh nghiệp lớn, nhỏ sẽ nhận được các khoản vay, hỗ trợ, miễn giảm thuế. Ngoài ra, chính phủ cũng sẽ gửi hàng tỷ đô la chưa từng có từ trước đến nay tới các tiểu bang, các chính quyền địa phương cũng như hệ thống y tế trên toàn quốc.
Người Trung Quốc đến Hoa Kỳ giảm mạnh vào tháng 2 do virus Vũ Hán
Theo dữ liệu từ một cơ quan của Bộ Thương mại Hoa Kỳ, số lượng khách du lịch bay từ Trung Quốc đến Hoa Kỳ đã giảm 84,1% trong tháng Hai so với một năm trước đó, theo Reuters.
Dữ liệu của Cơ quan Thương mại Quốc tế (ITA) cũng cho biết số lượng khách du lịch Trung Quốc trong hai tháng đầu năm 2020 đã giảm 35,4% xuống 353.911 người so với một năm trước đó.
Theo ITA, người Trung Quốc chỉ chiếm 1,4% trong số hơn 2,4 triệu khách du lịch toàn cầu đến Hoa Kỳ vào tháng Hai. Tổng số khách đến nước ngoài trong suốt tháng 1 và tháng 2 cũng giảm 3,8% xuống 5,29 triệu, trong đó châu Á chiếm tỷ lệ giảm mạnh nhất do sự bùng phát của virus Vũ Hán. Tuy nhiên, số lượng người Ấn Độ đến Mỹ trong cùng kỳ tăng 7,3% lên 196.505 người.
Bác sĩ làm việc với bộ lạc Amazon dương tính với virus Vũ Hán
Theo Reuters, vào thứ Sáu (27/3), Bộ Y tế Brazil cho biết, một bác sĩ làm việc với bộ lạc lớn nhất ở Amazon đã cho kết quả dương tính với virus Vũ Hán, gióng lên hồi chuông cảnh báo rằng dịch bệnh có thể lan sang các cộng đồng bản địa dễ bị tổn thương.
Bác sĩ, người chưa được nêu tên, đã trở về vào ngày 18/3 sau khi điều trị cho bộ tộc Tikunas, một bộ tộc gồm hơn 30.000 người sống ở thượng lưu Amazon gần biên giới với Colombia và Peru. Ông bị sốt sau ngày hôm đó, và được cách ly, cho kết quả dương tính với viêm phổi Vũ Hán một tuần sau đó, Bộ cho biết.
Những quốc gia chưa tuyên bố có ca nhiễm virus Vũ Hán
Theo Fox News, vào ngày 26/3, có 19 quốc gia trên thế giới chưa tuyên bố có ca nhiễm virus Vũ Hán, bao gồm: Botswana, Burundi, Carbo Verte, Comoros, Kiribati, Lesotho, Malawi, Palau, Samoa….
Tuy nhiên, các quan chức y tế công cộng và các chuyên gia toàn cầu cảnh báo rằng, những quốc gia chưa báo cáo ca nhiễm virus Vũ Hán không có nghĩa là nó không tồn tại trong đất nước của họ. Đối với một số quốc gia, đơn giản là thiếu các dụng cụ y tế để xét nghiệm, và đối với các quốc gia khác, là vấn đề đàn áp.
Triều Tiên, quốc gia giáp Trung Quốc, thậm chí vẫn chưa công bố các ca nhiễm virus Vũ Hán ở nước này. Tuy nhiên, theo các tin tức tình báo, nước này đang phải chiến đấu với hàng ngàn ca viêm phổi Vũ Hán.
Điểm tin thế giới chiều 28/3:
Việt Nam khuyến cáo công dân không về nước;
Mỹ có thể huy động 1 triệu lính chống dịch
Hải Lam
Mục Điểm tin thế giới chiều thứ Bảy (28/3) của Đại Kỷ Nguyên xin gửi tới bạn đọc những tin sau:
Việt Nam khuyến cáo công dân không về nước
Theo VnExpress, Bộ Ngoại giao khuyến cáo công dân không di chuyển và không về Việt Nam trong thời điểm hiện nay, đồng thời cần tuân thủ các biện pháp phòng chống dịch của nước sở tại.
Trong trường hợp bắt buộc di chuyển, công dân cần thường xuyên cập nhật quy định của nước sở tại và các hãng hàng không, đảm bảo có đủ các giấy tờ cần thiết theo yêu cầu để thực hiện chuyến đi. Người không có đầy đủ giấy tờ cần thiết có thể bị nước ngoài từ chối cho quá cảnh hoặc xuất nhập cảnh.
Công dân Việt Nam về nước phải tuân thủ quy trình kiểm tra y tế và thực hiện cách ly theo quy định.
Mỹ có thể huy động 1 triệu lính chống dịch
Politico đưa tin, Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 27/3 ký sắc lệnh bổ sung quyền lực khẩn cấp cho Bộ Quốc phòng và Bộ An ninh Nội địa, cho phép hai cơ quan này kích hoạt các đơn vị và triển khai khoảng 1 triệu binh sĩ dự bị của lực lượng vũ trang Mỹ. Tuy nhiên, Tổng thống Trump chưa ra lệnh áp dụng biện pháp này. Sắc lệnh cũng cho phép các quân binh chủng Mỹ điều động quân y và những đội ứng phó thảm họa khẩn cấp nhằm tăng khả năng chống dịch.
Hiện Mỹ ghi nhận hơn 104.000 ca nhiễm vius Vũ Hán, trong đó 1.708 người đã tử vong.
Malaysia ghi nhận thêm 159 ca nhiễm virus Vũ Hán
Reuters đưa tin, Bộ Y tế Malaysia thông báo nước này ghi nhận thêm 159 ca nhiễm virus Vũ Hán, nâng tổng số lên 2.320. Số ca tử vong tăng thêm 1 ca, lên tổng cộng 27. Hiện Malaysia vẫn là vùng dịch lớn nhất Đông Nam Á.
Philippines báo cáo số ca nhiễm và tử vong vì virus Vũ Hán tăng kỷ lục
Bộ Y tế Philippines hôm nay ghi nhận thêm 272 trường hợp nhiễm và 14 trường hợp tử vong vì virus Vũ Hán, đánh dấu sự gia tăng lớn nhất trong một ngày kể từ khi dịch bệnh xuất hiện tại nước này.
Với những số liệu trên, hiện tổng số ca nhiễm virus Vũ Hán và tử vong ở Philippines lần lượt là 1.075 và 68. Bộ Y tế Philippines cho biết thêm, thêm 4 bệnh nhân đã hồi phục, nâng tổng số lên 35.
Đức: Số ca nhiễm virus Vũ Hán tăng lên 48.582, không nới lỏng hạn chế trước 20/4
Reuters cho hay, Viện Robert Koch – cơ quan kiểm soát bệnh truyền nhiễm của Đức hôm nay cho biết, trong 24 giờ qua nước này ghi nhận thêm 6.294 ca nhiễm virus Vũ Hán, nâng tổng số lên 48.582. 325 người đã thiệt mạng vì dịch bệnh, tăng 55 người so với 1 ngày trước đó.
Chánh văn phòng Thủ tướng Đức, ông Helge Braun nói với báo Tagesspiegel rằng, nước này sẽ không nới lỏng các biện pháp để ngăn chặn sự lây lan của virus Vũ Hán trước ngày 20/4. Tuy nhiên, trước ngày 20/4, chính phủ sẽ xem xét những hạn chế nào có thể được nới lỏng.
Vào giữa tháng 3, Đức đã đóng cửa các trường học, cửa hàng, sân chơi, địa điểm thể thao và nhiều công ty tạm ngừng hoạt động.
Hơn 2.500 người ở Iran chết vì virus Vũ Hán
AFP cho biết, ông Kianoush Jahanpour, người phát ngôn Bộ Y tế Iran cho biết, nước này ghi nhận thêm 3.076 ca nhiễm virus Vũ Hán và 139 ca tử vong trong 24 giờ qua, nâng tổng số lên lần lượt là 35.408 và 2.517. Iran hiện là vùng dịch lớn thứ 2 châu Á, sau Trung Quốc và thứ 6 thế giới.
Theo Reuters, Tổng thống Hassan Rouhani hôm nay tuyên bố, cơ sở hạ tầng y tế của Iran mạnh và sẵn sàng ứng phó với tình hình xấu hơn.
Tạp chí đặc biệt
Khi Covid-19
làm cho con người gần gũi với thiên nhiên hơn…
Minh Anh
Lệnh phong tỏa làm cho không khí trong lành và con người được gần gũi với thiên nhiên hơn ; Covid-19, hàn thử biểu đo tình liên đới Liên Hiệp Châu Âu ; Tại Hà Lan, hoa Tulip còn là nạn nhân của dịch virus corona và Bất chấp dịch bệnh, người dân Nhật Bản vẫn mừng lễ hội hoa anh đào… Trên đây là những chủ đề chính mục Tạp chí Thế Giới Đó Đây tuần này.
Tiếng chim hót ban mai, lời thì thầm của gió, bầu không khí trong lành… là những gì người dân Paris được tận hưởng trong mười ngày qua. Lệnh phong tỏa toàn quốc, yêu cầu người dân hạn chế đi lại, các hoạt động kinh doanh bị đình trệ, nhằm ngăn chận dịch bệnh khiến thành phố Paris và các vùng phụ cận như chìm vào tĩnh lặng.
Khi không còn tiếng xe là tiếng líu lo của những đàn chim ban mai, tiếng kêu của các loài động vật lại vang lên. Với ông Jerôme Sueur, nhà nghiên cứu âm học – sinh thái tại Bảo tàng Lịch sử Thiên nhiên Quốc gia, đó là một sự « giải độc » âm thanh. Lúc bình thường, khi chưa phải bị « tự giam lỏng » ở nhà, những tiếng ồn do các hoạt động con người gây ra lấn át ở những tiếng ồn của muôn thú.
Bởi vì, tiếng kêu của loài vật thường có những chức năng sinh tồn, hàm ý rằng chúng sẵn sàng cho mùa sinh sản, hay báo động một mối nguy hiểm… Để lấp đi những tiếng ồn do con người gây ra, các loài thú buộc phải kêu to hơn hay thường xuyên hơn và điều đó làm cho chúng mau mệt mỏi.
Đổi lại, sự yên tĩnh tương đối có lẽ giúp cho chúng cảm thấy có nhiều sức lực hơn và sinh sản dễ dàng hơn. Thế nên, ông Jerôme Sueur cho rằng « với cuộc khủng hoảng Covid-19, mật độ lưu thông giảm mạnh mang lại những điều kiện hy hữu cho một khảo sát khoa học quy mô lớn. Xóa bỏ một phần tiếng ồn trên cả nước – cú sốc ngoại sinh không thể thiếu đối với một nghiên cứu khoa học – cho phép thử nghiệm ảnh hưởng của những âm thanh từ các hoạt động của con người đối với hành vi và hệ sinh thái động vật ».
Có lẽ siêu vi corona đến cũng để nói rằng con người nên nhường chỗ nhiều hơn cho thiên nhiên. Sự trở về của muôn thú những ngày gần đây được thấy rõ tại khu công viên quốc gia Calanques ở Marseille. Khi những khu cảng biển không còn tấp nập các du thuyền do lệnh phong tỏa, nhiều loài sinh vật biển như cá heo, cá ngừ, chim hải âu cánh dài, hay những con ó biển, diệc xám… hiếm khi được nhìn thấy bỗng nhiên xuất hiện.
Chuyện gì sẽ xảy ra một khi dịch bệnh đi qua, lệnh phong tỏa được dỡ bỏ ? Liệu rằng khi tái thiết đất nước, với kế hoạch hỗ trợ kinh tế hàng trăm, hàng ngàn tỷ euro, con người có còn nhớ phải dành chỗ cho thiên nhiên hay không ? Những câu hỏi không ai chắc là sẽ tìm được lời giải đáp thỏa đáng !
Covid-19 : Hàn thử biểu đo tình liên đới Liên Hiệp Châu Âu
Hồ sơ di dân chắc có lẽ chưa đủ để đo tình liên đới của Liên Hiệp Châu Âu. Dịch bệnh viêm phổi do siêu vi corona chủng mới xảy ra đã cho thấy rõ hơn cách ứng xử giữa các nước thành viên với nhau trong khối, mà vụ chính quyền Séc tịch thu trang thiết bị y tế được chính quyền Trung Quốc gởi tặng Ý là một ví dụ điển hình.
Từ Bruxelles, thông tín viên RFI, Pierre Benazet tường thuật:
« Ngoại trưởng Séc cam kết với đồng nhiệm Ý rằng chừng hơn 100 ngàn khẩu trang sẽ được gởi từ Praha sang Roma, chậm nhất là vào ngày 24/03. Đối với ngoại trưởng Ý, chuyện đã sang trang nhưng vẫn còn một số vấn đề chưa ổn thỏa : đầu tiên hết là món hàng và khối lượng gởi đi.
Mọi thiết bị y khoa, tâm điểm của sự rắc rối này, đã bị giữ lại hôm thứ Ba 17/3 tại Lovosice, phía bắc vùng Bohemia. Ngày hôm đó, chính quyền Séc tự hào thông báo đã tịch thu 680 ngàn khẩu trang và nhiều máy trợ thở bị những kẻ đầu cơ biển thủ.
Những con số này cao hơn rất nhiều so với số lượng hàng sẽ được chính quyền Séc gởi sang Ý, vì 380 ngàn khẩu trang đã được phân phát cho các bệnh viện ở Séc và toàn bộ thiết bị tịch thu được không thể gởi đến Ý.
Điều đáng ngạc nhiên nhất trong vụ việc mà bộ trưởng Nội Vụ Séc cho là một sự ‘‘hiểu lầm đáng tiếc’’, chính là những hình ảnh về vụ tịch thu ở hải quan cho thấy trên thùng một số kiện hàng có ghi rõ hàng chữ ‘‘chúng tôi sát cánh cùng các bạn, nước Ý muôn năm’’ và dòng ghi chú bằng tiếng Anh : ‘‘Quà tặng của Chữ Thập Đỏ huyện Thanh Điền’’. Tất cả những hàng chữ này được ghi trên nền ảnh cờ Trung Quốc và Ý, những điều lẽ ra cho phép hải quan Séc phải đoán hiểu là hàng gởi cho ai ».
Áo : Phóng viên truyền hình bị cách ly trong phòng thu
Chuyện hy hữu trong ngành truyền thông Áo. Nhà báo giới thiệu bản tin thời sự nổi tiếng của đài phát thanh – truyền hình nhà nước Áo cùng ba cộng sự khác bị cách ly trong phòng thu từ hôm 24/03/2020 do bị nhiễm Covid-19.
Thông tín viên Isaure Hiace từ Vienna thuật lại :
« Không chút nghi ngờ, Armin Wolf là nhà báo nổi tiếng nhất ở Áo. Ngôi sao giới thiệu bản tin thời sự của đài truyền hình ORF, kể từ thứ Ba, 24/03/2020, đã bị cách ly trong một phòng thu được sắp xếp lại, ngay trong trụ sở đài phát thanh – truyền hình nhà nước, cùng với ba đồng nghiệp nhà báo khác. Họ có thể ở đó ngày và đêm để giới thiệu các bản tin cho hai tuần sắp tới, trong tình trạng bị cách ly hoàn toàn.
Các biện pháp cách ly này còn được mở rộng dần, nhất là cho các phòng thu âm địa phương của ORF từ hôm thứ Tư 25/3 vừa qua rồi sang cả các các đài phát thanh nhà nước, vì có khoảng 180 cộng tác viên có lẽ cũng bị nhiễm bệnh.
Ngành phát thanh truyền hình nhà nước đưa ra các biện pháp triệt để nhằm có thể tiếp tục thông tin đến người dân Áo hằng ngày về cuộc khủng hoảng virus corona. Nhìn vào lượng người xem trong những ngày gần đây tại các kênh nhà nước, nhu cầu này là rất lớn.
Hôm 15/3, ngày mà chính phủ thông báo các biện pháp cách ly nghiêm ngặt nhất, bản tin truyền hình lúc 19 giờ 30 phút thu hút gần 2,8 triệu người xem. Một kỷ lục tuyệt đối cho một chương trình truyền hình của ORF kể từ khi có biện pháp theo dõi số người xem bằng điện tử. »
Hoa Tulip, nạn nhân của Covid-19
Tháng 4-5 mùa hoa tulip nở rộ. Đây cũng là niềm kiêu hãnh của xứ Hà Lan. Rủi thay, dịch Covid-19 lại đến không đúng lúc, khiến các nhà trồng hoa tại Hà Lan năm nay bị lao đao. Mỗi ngày, hàng triệu nhành hoa tulip bị hủy chỉ vì nhu cầu tụt giảm do đại dịch virus corona.
Cùng chung số phận với tulip còn có hồng, cúc và nhiều loại cây kiểng khác buộc phải bị hủy hàng loạt mỗi ngày từ một tuần qua tại khu chợ hoa đầu mối lớn nhất thế giới.
Nguyên nhân là vì không có người mua. Ông Michel van Schie, đại diện của hợp tác xã Royal FloraHolland, cơ sở chuyên cung cấp hoa lớn nhất Hà Lan buồn bã nói với AFP rằng « giải pháp duy nhất là phải hủy chúng ». Vẫn theo ông, « khu chợ hoa này đã có từ một trăm năm nay. Đây là lần đầu tiên chúng tôi đối mặt với một cuộc khủng hoảng như thế ».
Royal FloraHolland ước tính 70 – 80% tổng sản lượng hoa đang bị hủy ở Hà Lan. Các nhà trồng hoa Hà Lan cũng phải dùng đến giải pháp này ngay trong chính trang trại của mình.
Việc đóng cửa chợ và cửa hàng kinh doanh, cũng như là lệnh phong tỏa được áp đặt cho người dân tại nhiều nước châu Âu dẫn đến hậu quả thảm hại cho ngành kinh doanh hoa trồng Hà Lan. Bà Prisca Kleijn, giám đốc Hiệp hội các nhà trồng hoa củ (KAVB) tiếc rằng « lễ các bà mẹ sắp đến và các nhà trồng hoa tulip bắt đầu mùa thu hoạch từ tháng Giêng cho đến tận tháng Tư và Năm. Chúng ta đang giữa mùa hoa, cũng là mùa họ kiếm được tiền ». Theo bà Kleijn, cuộc khủng hoảng dịch tễ rơi « không đúng lúc » cho các nhà trồng hoa tulip.
Hội KAVB đang tìm mọi cách hỗ trợ các nhà nông bán được hoa nhiều nhất có thể, nhất là khuyến khích người tiêu thụ nên mua hoa chứ không phải là giấy vệ sinh.
Covid-19 : Một mùa hội hoa anh đào tĩnh lặng
Tại Nhật Bản, số phận hoa anh đào vẫn còn nhiều may mắn hơn hoa tulip ở Hà Lan. Tuy không bị « vùi dập » như hoa tulip, nhưng mùa hội hoa anh đào năm nay kém phần náo nhiệt do lệnh cấm tụ tập đông người vì dịch bệnh virus corona. Một quyết định của chính quyền Tokyo làm không ít người dân Nhật Bản cảm thấy « đau lòng ».
Bruno Duval, thông tín viên đài RFI tại Tokyo tường thuật :
« Mùa xuân năm rồi, bốn triệu người Nhật đã đến mừng lễ hội dưới 800 gốc cây hoa anh đào tuyệt đẹp tại Ueno, Central Park ở Tokyo. Nhưng năm nay, dân Nhật Bản có thể chỉ được đi dạo vì việc tổ chức ăn uống ngoài trời là không được phép.
Điều này làm cho nhiều người cảm thấy não lòng, như lời một cô gái Nhật, đã chuẩn bị sẵn sàng cho mùa lễ : ‘‘Đương nhiên là nên cẩn thận cấm những trò vui ngày hội. Nhưng với tôi, tôi đã trông đợi mùa hội này từ một năm qua. Lệnh cấm này làm cho tôi thật sự rất buồn’’.
Một năm buồn thảm đối với nhiều người Nhật. Vắng lễ hội hoa anh đào, giờ còn thêm Thế Vận Hội Mùa Hè bị hoãn. Nhiều người tỏ ra thông cảm trong bối cảnh khủng hoảng dịch tễ hiện nay.
Nhưng số khác thì tỏ ra quan ngại nhất là việc hạn chế các quyền tự do cá nhân. Một người qua đường tâm sự : ‘‘Con virus làm tôi sợ ít hơn là những hạn chế ngày càng nhiều đối với việc tự do đi lại của chúng tôi’’.
Cảnh sát canh gác quanh Ueno bảo đảm cho lệnh cấm được tuân thủ. Nhưng họ cũng không thể nào giám sát hết toàn bộ khuôn viên. Nhiều người dân thủ đô vi phạm lệnh cấm. Một người cho biết : ‘‘Đây là thời điểm duy nhất trong năm chúng tôi được phép buông thả, uống như những chiếc thùng rỗng, được nói đủ thứ chuyện tầm phào, vô thưởng vô phạt. Hơn nữa, không gì đẹp bằng được ngắm hoa anh đào lúc chiều tà’’.
Đối với người dân Nhật, ‘‘mừng xuân đến dưới bóng hoa anh đào, đấy mới thật sự là cái hồn văn hóa dân gian Nhật Bản’’. Ngay cả trong Đệ Nhị Thế Chiến, những bữa tiệc điền viên này cũng chưa bao giờ bị cấm. »