Đọc báo Pháp – 24/03/2020
Virus corona : Bổn phận khiêm tốn của người trách nhiệm
Tú Anh
Donald Trump khoác áo tư lệnh đánh siêu vi corona. Trước làn sóng lây nhiễm (32.000 ca ngày 23/03/2020) tổng thống Mỹ phải thay đổi cách ứng phó không còn ngạo mạn. Chính phủ Pháp bị đối lập tả hữu công kích, giới y tế và nỗi sợ gục ngã như rạ, trong siêu thị, những người thu ngân tuy sợ bị lây nhưng vẫn trung thành với nhiệm vụ. Sau một loạt tựa phác hoạ một phần toàn cảnh dịch Covid-19 Le Monde đúc kết bằng một bài xã luận : Bổn phận khiêm tốn.
Sau Trung Quốc, châu Âu, Israel bây giờ tới Ấn Độ lao vào cuộc chiến chống Covid-19. Hơn một tỷ người (1,7 tỷ) trên thế giới sống trong chế độ hạn chế tự do đi lại, danh sách các quốc gia áp dụng biện pháp cách ly ngày càng dài ra. Trước qui mô tấn công và vận tốc của đại dịch, chính quyền các nước phản ứng thường khi không toàn hảo, họ bước vào chiến địa xa lạ bất trắc. Điều chắc chắn duy nhất là khi dịch nổ ra, tình hình sẽ nguy kịch hơn .
Người đầu tiên đấu với siêu vi Vũ Hán là Tập Cận Bình.
Chủ tịch Trung Quốc giả điếc trước những lời báo động của giới y sĩ. Thế mà giờ đây, ông Tập tự nhận là kẻ có công khống chế Covid-19 với biệp pháp thô bạo mà xã hội phương Tây khó có thể chấp nhận được. Donald Trump, lúc đầu cũng ngạo mạn phủ nhận nguy cơ, sau đó phải công nhận sự thật và đối phó với khủng hoảng một cách nghiêm túc hơn. Thủ tướng Anh Boris Johnson cũng thế, lúc đầu định cho dân tự miễn nhiễm nhưng thấy nguy cơ lớn quá, vội vàng đổi hướng.
Tại Pháp, tổng thống Emmanuel Macron tiếp cận khủng hoảng rất bài bản, từng bước đối đầu, chận đà lây lan bằng biện pháp hạn chế tự do đi lại và nhóm họp. Tuy nhiên, tiết lộ của cựu bộ trưởng Y tế Agnès Buzyn và tình trạng thiếu dụng cụ y khoa cho thấy tổng thống Pháp phản ứng chậm và do đó ông bị đối lập chỉ trích.
Theo Le Monde, chiến lược khác nhau ở mỗi nước, nhất là ở châu Á rõ ràng là tuỳ thuộc vào văn hoá, tập quán của người dân và phương tiện y tế của đất nước đó. Cho đến thời điểm này, không một ai có thể khẳng định mình nắm trong tay công thức nhiệm mầu chống Covid-19. Do vậy, cần phải có một thái độ khiêm nhường trước khi phê phán.
Một nhà chính trị lắng nghe ý kiến của chuyên gia y tế nhưng phải lấy quyết định một mình. Mà chuyên gia không phải là chính trị gia. Chính trị và y khoa cũng không phải là bộ môn khoa học chính xác. Chỉ cần nghe các bác sĩ được mời lên các đài truyền hình, mỗi người mỗi ý dự đoán tương lai là đủ hiểu. Phải có thời gian nhìn lại mới thấy đâu là hay đâu là kém của các chiến lược toàn cầu chống đại dịch hiện nay.
Để bảo vệ xã hội chúng ta trong cơn đại biến, giải pháp hữu hiệu nhất là phải nói thật, phải minh bạch trong lựa chọn và khiêm tốn trong phê phán.
Ý kiến đối lập : Đảng Xã Hội đòi ban hành chính sách kinh tế thời chiến
Trong bài “Hành pháp bị công kích”, Le Monde cho biết đảng Xã Hội đòi phải ban hành kinh tế chiến tranh theo nghĩa phải huy động ít nhất 10 tỷ euro để bảo vệ lực lượng cột sống quốc gia là nhân viên y tế, bệnh viện, cảnh sát, hiến binh, quân đội, công nhân đổ rác, đầu tư ồ ạt vào y tế.
Phe hữu thì chê Nhà nước phản ứng chậm, đòi thành lập ủy ban điều tra truy tìm nguyên nhân và trách nhiệm. Nhưng trong lúc kinh tế toàn cầu ngưng trệ thậm chí suy thoái thì Trung Quốc sẽ bị tác hại ra sao?
Theo Le Monde, dịch siêu vi Vũ Hán đặt Trung Quốc trước hai hệ luỵ có quan hệ nhân quả. Trong bối cảnh nhiều công ty Hoa lục sắp phá sản, buôn bán ế ẩm, Bắc Kinh tiến thoái đều gặp khó khăn. Thống kê kinh tế quý một xấu hơn nhiều so với dự báo đã bi quan : tăng trưởng số âm.Thế mà Trung Quốc vẫn muốn duy trì tỷ lệ 6%. Nếu không kích cầu thì kinh tế suy thoái. Nếu tung tiền kích cầu thì vỡ nợ.
Trong bối cảnh mọi chỉ số đều xấu, kinh tế toàn cầu ngưng trệ là ngọn gió trái mùa sẽ làm hỏng mọi kế hoạch gia tăng sản xuất của Bắc Kinh.
Khác với Le Monde, nhật báo La Croix đem đến cho độc giả những thông tin khích lệ từ châu Á và ở Venitia, sát cạnh tâm dịch của Ý là Lombardia. Trong bài “Những nước mà cuộc sống hồi sinh”, nhật báo Công giáo thu thập các nhân chứng tại Hoa lục và Hàn Quốc. Tấm ảnh hoa đào đua sắc, Bắc Kinh, Thượng Hải, Hàng Châu, đời sống bình thường trở lại theo các nhân chứng địa phương.
Tại châu Á, Hàn Quốc đươc xem là mô hình gương mẫu, không dùng biện pháp cách ly phong toả thô bạo như Trung Quốc nhưng đã thành công chận đứng làn sóng Covid-19. Tuy nhiên, dân Hàn Quốc lại giảm bớt cảnh giác quá sớm làm chính phủ lo ngại. Bắc Kinh cũng đang lo đợt dịch thứ hai tái diễn và do người Trung Quốc hoặc du khách đem siêu vi từ Vũ Hán đi rồi lại về Vũ Hán.
Cũng lạc quan hơn Le Monde, La Croix, dựa theo một vài chuyên gia kinh tế Mỹ cho rằng Trung Quốc chấp nhận nợ nần để kích cầu vực dậy kinh tế mà không bị vỡ nợ. Cũng như Pháp, chính quyền Trung Quốc triển hạn thời hạn nộp thuế lợi tức và đóng góp quỹ an sinh xã hội của các công ty là một trong những biện pháp giảm gánh nặng cứu nguy phương tiện sản xuất. Giới doanh nghiệp Trung Quốc tin vào tấm gương của tập đoàn Alibaba, thành lập vào nam 2008 trong khi thế giới bị khủng hoảng tại chính. Chờ xem.
Covid-19, một chút hy vọng
Trong khi Le Figaro và Libération loan báo “chính phủ siết chặt biện pháp phong tỏa, hạn chế di chuyển” thì nhật báo công giáo cho rằng có một tia hy vọng, với điều kiện là con người phải biết suy ngẫm chuyện hôm nay.
“Chân trời”, tựa của bài xã luận kuyến cáo độc giả suy nghĩ về tương lai trong ngắn hạn, trung hạn và dài hạn. Trước mắt là lệnh hạn chế tự do đi lại sẽ nghiêm ngặt hơn vì dân Pháp còn có nhiều người không tôn trọng. Trung hạn là chuẩn bị sinh hoạt tái phục hồi. Và xa hơn nữa là suy nghĩ xem kinh tế phục vụ xã hội hay trái lại ? Cuộc khủng hoảng này có làm thay đổi quan điểm tất cả cho sản xuất hay không ?
Trang chân dung, La Croix dành cho chuyên gia miễn dịch học Anthony Fauci, cố vấn dịch tễ học của tổng thống Donald Trump. 17 năm trưóc, năm 2003, Anthony Fauci làm cố vấn cho tổng thống George Bush chống SIDA/HIV. Trong vai trò cố vấn Nhà Trắng, Anthony Fauci là người “cảnh tỉnh” và làm Donald Trump đổi hướng 180°, lúc đầu phủ nhận nguy cơ siêu vi Vũ Hán lây đến Mỹ nay tổng thống phải nhìn nhận đại dịch và đối phó tận tình bất chấp tốn kém ngân sách. Khi biết tin báo động từ Vũ Hán, ngay lập tức cố vấn Anthony Fauci thành lập ủy ban chuyên gia nghiên cứu vac-xin chống siêu vi không để mất thời gian.
Les Echos cũng đưa nhiều thông tin về hoạt động của các “hãng xưởng trong cơn bão tố” : các đại tập đoàn kêu gọi nhân viên đi làm trở lại trong điều kiện tôn trọng an toàn y tế . Airbus đi tiên phong mở cửa tất cả các nhà máy lắp ráp. Không cần khuyến khích, các công ty chế tạo khẩu trang, găng tay bảo hộ và gel sát trùng hoạt động hết công suất.
Về y tế, Les Echos không tin chiến lược mới của chính phủ Pháp truy tìm corona gặp trở ngại vì thiếu dụng cụ. Một thí dụ điển hình và trớ trêu là công ty Copan cung cấp que bông gòn, phải ngưng hoạt động vì nằm ngay tâm dịch ở…Ý.
Khủng hoảng y tế vì corona không ngờ giúp không ít người Trung Quốc tạm thoát camera nhận diện. Phép lạ đó chính là chiếc khẩu trang. Tuy nhiên, cũng có người thay vì vui mừng thì lại lo xa : camera nhìn lầm người khác với mình hoăc nhìn không ra mặt của mình.
Trở lại Libération với đề tài gây tranh cãi : liệu Chloroquine có hiệu quả 75% chống siêu vi Vũ Hán như giáo sư y khoa Pháp Didier Raoult ở Marseille và một nhóm bác sĩ Trung Quốc khẳng định hay không ? Nhật báo thiên tả nửa tin nửa ngờ : Hy vọng hay ảo vọng.
Tin tổng hợp
(AFP) – Thế Vận Hội Tokyo bị dời lại đến năm 2021.
Thông cáo ngày 24/03/2020 của Ủy Ban Thế Vận CIO cho biết “với những thông tin do Tổ Chức Y Tế Thế Giới cung cấp, chủ tịch CIO và thủ tướng Nhật Bản đồng ý hoãn Thế Vận Hội Tokyo đến mùa hè 2021”. Bảo đảm sức khỏe của các vận động viên, cho các bên tham gia là ưu tiên hàng đầu trong bối cảnh khủng hoảng dịch Covid-19.
(AFP) – Hai chàng Gaulois Astérix và Obélix thực sự mồ côi.
Cha đẻ thứ nhì của tập truyện tranh Astérix, họa sĩ Albert Uderzo vừa từ trần, thọ 92 tuổi tại nhà riêng ở Neuilly, ngoại ô Paris. Năm 1959 cùng với họa sĩ René Goscinny, Albert Uderzo đã trình làng tập truyện tranh đầu tiên với Astérix và Obélix. Goscinny qua đời năm 1977. Uderzo tiếp tục sáng tác và đã tìm người để tiếp nối sự nghiệp. Tới nay,38 tập truyện Astérix lần lượt ra đời và mỗi tác phẩm đều được xem như một sự kiện văn hóa của Pháp.
(AFP) – Nhạc sĩ kèn saxo, Manu Dibango qua đời vì Covid-19 hôm 24/03/2020, thọ 86 tuổi.
Là một gương mặt hàng đầu của dòng nhạc Jazz châu Phi, Manu Dibango, người Cameroun, từng du học tại Pháp, ông được xem là nhịp cầu âm nhạc giữa châu Phi và châu Âu. Tại Pháp, ông là nhân vật nổi tiếng đầu tiên ngã gục vì virus corona.
(Reuters) – Virus corona : G20 họp thượng đỉnh bất thường.
Ngày 26/03/2020, lãnh đạo các quốc gia thuộc nhóm G20 sẽ họp từ xa qua video để bàn cách đối phó với các hậu quả kinh tế của dịch Covid-19. Trong cuộc họp qua video hôm 23/03/2020, các bộ trưởng Tài Chính và thống đốc ngân hàng trung ương của G20 đã hứa sẽ đề ra một “kế hoạch hành động” để đối phó với dịch bệnh mà theo Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế sẽ khiến kinh tế thế giới lâm vào suy thoái.
(AFP) – Hoa Kỳ cắt giảm viện trợ cho Afghanistan.
Hôm qua, 23/03/2020, Hoa Kỳ đã cắt giảm mạnh viện trợ cho Afghanistan và xác nhận sẽ triệt thoái dần dần lực lượng Mỹ sau khi ngoại trưởng Mike Pompeo thất bại trong nỗ lực làm trung gian hòa giải giữa các lãnh đạo chế độ Kaboul với các lãnh đạo của phe taliban nhằm giải tỏa bế tắc chính trị hiện nay.
(AFP) – Cuba cách ly toàn bộ du khách còn ở lại trên đảo để ngăn ngừa Covid-19.
Theo thủ tướng Manuel Marrero ngày 23/03/2020, La Habana sẽ áp dụng biện pháp cách ly với 32.000 du khách du lịch vẫn đang hiện diện trên lãnh thổ Cuba. Họ sẽ bị cách ngay tại khách sạn. Hơn 9.400 du khách đang thuê nhà tư nhân (homestay). Số này sẽ được vận chuyển miễn phí tới các khách sạn do các chính quyền địa phương chỉ định. Biện pháp này được ban hành trong bối cảnh Cuba đã ghi nhận 40 ca nhiễm Covid-19 và 1 ca tử vong, tất cả đều được xác định là người đến từ nước ngoài, hay người tiếp xúc trực tiếp với các đối tượng trên.
(Reuters) – Cam Bốt : Chính quyền bị tố lợi dụng dịch Covid-19 để bắt giữ 17 nhà đối lập.
Theo tổ chức bảo vệ nhân quyền HRW ngày 24/03/2020, chính quyền Phnom Penh đã viện cớ dịch bệnh do virus corona gây ra để bắt giữ các nhà hoạt động đối lập và những người dám lên tiếng chỉ trích cách chính quyền đối phó với dịch Covid-19. Kể từ cuối tháng Giêng, đã có 17 người bị bắt vì chia sẻ thông tin về dịch bệnh ở Cam Bốt, trong số đó có 4 thành viên hay cảm tình viên của Đảng Cứu Nguy Dân Tộc đối lập.
http://www.rfi.fr/vi/t%E1%BB%95ng-h%E1%BB%A3p/20200324-tin-t%E1%BB%95ng-h%E1%BB%A3p
Điểm tin thế giới sáng 24/3:
Tin tặc tấn công Tổ chức Y tế Thế giới (WHO)
Lục Du
Sáng nay, thứ Ba (24/3), Đại Kỷ Nguyên xin gửi tới quý độc giả nội dung tóm lược của những tin thế giới nổi bật đêm qua:
Reuters dẫn nguồn tin riêng cho biết hôm thứ Hai (23/3) rằng, các tin tặc đã cố gắng đột nhập vào Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) hồi đầu tháng này, trong khi đó, một quan chức WHO thông tin rằng số trường hợp tổ chức này bị tấn công mạng đã tăng gấp hơn hai lần.
Giám đốc cơ quan an ninh thông tin của WHO, ông Flavio Aggio, cho hay, các tin tặc chưa thành công trong các cuộc tấn công và cơ quan ông chưa nắm được nhiều thông tin về họ. Ông cho biết thêm, các cuộc tấn công mạng nhắm vào WHO đã tăng vọt kể từ khi đại dịch COVID-19 bắt đầu.
WHO đã công bố một cảnh báo vào tháng trước nói rằng tin tặc đang tấn công cơ quan này để đánh cắp tiền và thông tin nhạy cảm.
Số người nhiễm mới virus Vũ Hán ở Ý có xu hướng giảm
Vào thứ Hai (23/3), số người nhiễm mới virus Vũ Hán ở Ý đã giảm xuống mức thấp nhất trong năm ngày qua, làm dịu bớt căng thẳng cho các bệnh viện quá tải và mang đến ít nhiều hy vọng cho quốc gia có số người chết vì COVID-19 cao nhất thế giới tính tới thời điểm này, theo SCMP.
Cơ quan y tế Ý hôm thứ Hai đã công bố 4.789 trường hợp nhiễm mới virus Vũ Hán sau 24 giờ, giảm từ mức 5.560 ca nhiễm mới vào Chủ nhật và mức 6.557 ca nhiễm nhiễm mới vào thứ Bảy.
Số ca nhập viện vì virus Vũ Hán thuộc vùng Lombardy, vùng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của đại dịch COVID-19 ở Ý, cũng đã lần đầu tiên giảm.
“Hôm nay có lẽ là ngày đầu tiên có tín hiệu tích cực mà chúng tôi có trong tháng khó khăn và hết sức vất vả này”, ông Giulio Gallera, quan chức cấp cao của ngành y tế Lombardy, nói. “Đây chưa phải là lúc ca khúc khải hoàn, nhưng chúng tôi đã nhìn thấy tia sáng cuối đường hầm”.
Chống COVID-19, Pháp gia tăng biện pháp hạn chế đi lại
Thủ tướng Pháp, Edouard Philippe, nói rằng việc phong tỏa nước Pháp để ức chế sự lây lan của virus Vũ Hán có thể kéo dài thêm vài tuần nữa và chính phủ của ông đang thắt chặt hơn nữa các biện pháp kiểm soát sự đi lại của người dân, theo Reuters.
Ông Edouard cho biết người dân Pháp từ thứ Ba (24/3) sẽ chỉ có thể tập thể dục một mình hoặc với con cái mỗi ngày một lần, trong thời gian không quá một giờ và di chuyển trong vòng chỉ 1 km tính từ nhà của họ. Các chợ họp ngoài trời sẽ phải đóng cửa, thủ tướng Pháp cho biết thêm.
“Nhiều người dân muốn bình thường trở lại, nhưng điều này không xảy ra sớm được”, ông Philip nói với kênh tin tức TF1. “Chúng tôi cảm nhận được các biện pháp phong tỏa mà chúng tôi đã thực hiện, và chúng tôi sẽ thắt chặt thêm một lần nữa, có thể kéo dài thêm vài tuần”.
Mỹ: Bang Texas và Ohio cấm phá thai
Bang Texas sẽ cấm hầu hết các trường hợp phá thai. Tổng chưởng lý bang, ông Ken Paxton, hôm thứ Hai (23/3) nói rằng lệnh ban hành vào cuối tuần qua của Thống đốc Greg Abbott cấm bất kỳ “hình thức phá thai nào không cần thiết về mặt y tế để bảo vệ tính mạng hoặc sức khỏe của người mẹ”.
Nếu ai không tuân thủ lệnh này có thể bị phạt tới 1.000 USD hoặc ngồi tù 180 ngày, ông Paxton nói. “Không ai được miễn trừ khỏi lệnh điều hành của thống đốc đối với các ca phẫu thuật và thủ tục không cần thiết về mặt y tế, bao gồm cả các nhà cung cấp dịch vụ phá thai”, ông Paxton nói. “Những người vi phạm lệnh của thống đốc sẽ bị xử lý theo luật”.
Ở bang Ohio cũng đã thực hiện điều tương tự. Hôm thứ Sáu, Tổng chưởng lý Dave Yost của bang, một người Cộng hòa, đã gửi công văn tới các dịch vụ phá thai để yêu cầu chấm dứt hành động bị lên án trong văn hóa truyền thống phương Tây.
Myanmar đã có người nhiễm virus Vũ Hán
Myanmar đã xác nhận các trường hợp đầu tiên nhiễm virus Vũ Hán vào cuối ngày thứ Hai (23/3), sau nhiều tuần quốc gia có 2.100 km đường biên giới với Trung Quốc, nơi khởi phát của loại virus gây chết người, không bị COVID-19 tấn công, theo AFP.
Bộ Y tế Myanmar cho biết, hai ca được xác nhận dương tính với nCoV là những người ở nước ngoài về. Trường hợp thứ nhất là một người đàn ông 36 tuổi trở về từ Mỹ, trường hợp thứ hai là một nam thanh niên 26 tuổi trở về từ Anh.
Trước khi ghi nhận các ca nhiễm virus Vũ Hán, chính phủ Myanmar từng nói rằng “lối sống và chế độ ăn uống” của người dân, bao gồm việc ít tiếp xúc thân thể và sử dụng tiền mặt thay vì thẻ tín dụng, đã bảo vệ quốc gia trước đại dịch COVID-19.
Điểm tin thế giới chiều 24/3:
Lào ghi nhận 2 ca nhiễm virus Vũ Hán đầu tiên
Hải Lam
Mục Điểm tin thế giới chiều thứ Ba (24/3) của Đại Kỷ Nguyên xin gửi tới bạn đọc những tin sau:
Lào ghi nhận 2 ca nhiễm virus Vũ Hán đầu tiên
Laotian Times đưa tin, Thứ trưởng Y tế Lào Phouthone Muongpak hôm nay xác nhận hai ca nhiễm virus Vũ Hán đầu tiên tại nước này trong một cuộc họp báo khẩn. Hai bệnh nhân gồm một nam nhân viên khách sạn 28 tuổi và một nữ hướng dẫn viên du lịch 36 tuổi, đều ở thủ đô Vientiane.
Ông Muongpak thông tin thêm, hai người này từng ra nước ngoài, làm việc với người ngoại quốc và hiện được điều trị tại bệnh viện.
Thái Lan ban bố tình trạng khẩn cấp từ 26/3
Thủ tướng Prayuth Chan-ocha hôm nay thông báo, Thái Lan sẽ chuyển sang tình trạng khẩn cấp quốc gia trong vòng 1 tháng kể từ ngày 26/3, trong bối cảnh số ca nhiễm virus Vũ Hán tại quốc gia đang tăng nhanh.
Việc ban bố tình trạng khẩn cấp cho phép Thủ tướng Prayuth có quyền hành pháp để công bố thêm các biện pháp nhằm ứng phó dịch viêm phổi Vũ Hán, trong đó có trao thêm thẩm quyền cho các quan chức phụ trách, cho phép lập các chốt kiểm tra nhằm hạn chế hoạt động di chuyển của người dân trong giai đoạn dịch bùng phát. Chi tiết về các biện pháp sẽ được công bố sau.
Giới chức Thái Lan hôm nay thông báo có thêm 106 ca nhiễm bệnh và 3 ca tử vong mới, nâng tổng số ca lên lần lượt là 822 và 4.
Số ca nhiễm ở Đài Loan vượt 200
Reuters đưa tin, Chính phủ Đài Loan hôm nay ghi nhận thêm 20 trường hợp nhiễm virus Vũ Hán, nâng tổng số ca nhiễm lên 215. Tất cả các ca nhiễm mới này đều là “ngoại nhập”, người bệnh đã đi tới các quốc gia bao gồm Anh, Ireland, Thổ Nhĩ Kỳ và Indonesia. Hiện đã có 2 người ở Đài Loan tử vong vì dịch bệnh.
Đức tuyên bố ‘thắt lưng buộc bụng’ hậu COVID-19
Phát biểu trên đài truyền hình ZDF ngày 24/3, Bộ trưởng Kinh tế Đức Peter Altmaier phát biểu trên đài truyền hình ZDF ngày 24/3 rằng, Đức sẽ tiếp tục duy trì chính sách tiết kiệm sau khi vượt qua dịch bệnh.
“Khi khủng hoảng COVID-19 đi qua, chúng tôi hy vọng điều này xảy ra trong vài tháng nữa, chúng ta sẽ trở lại chính sách thắt lưng buộc bụng và càng sớm càng tốt, trở lại chính sách ngân sách cân bằng”, Reuters dẫn lời ông Altmaier, thêm rằng nước Đức đang sử dụng tiền dựa trên những “điều kiện thuận lợi của thị trường vốn”.
“Điều kiện chỉ thuận lợi khi người dân tin tưởng vào chúng tôi, tin tưởng rằng chúng tôi sẽ chỉ làm điều cần thiết”, ông nói.