Đọc Báo Pháp – 08/12/2017
Jérusalem: Một mình Trump chống lại tất cả
Biểu tình tại thủ đô Amman, Jordanie ngày 08/12/2017, phản đối quyết định của tổng thống Mỹ công nhận Jérusalem là thủ đô của IsraelREUTERS
Chủ đề ngự trị trang nhất nhiều tờ báo Pháp hôm nay là quyết định của tổng thống Mỹ Donald Trump công nhận Jérusalem là thủ đô của Israel.
Le Monde chạy tựa : « Jérusalem : bước ngoặt ngoại giao của Trump ». Sau khi tổng thống Mỹ tuyên bố chính thức thừa nhận Jérusalem là thủ đô của Israel, Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc nhóm họp khẩn cấp ngày hôm nay, 08/12. Các nước Ả Rập lên án quyết định này và tổ chức Hamas Palestine kêu gọi tiến hành chiến tranh ném đá – Intifada. Theo Le Monde, với quyết định này, « Trump lựa chọn sự cô lập về ngoại giao » và trên thực tế, « Chấm dứt vai trò trung gian hòa giải không thiên vị của Hoa Kỳ » trong cuộc xung đột Israel-Palestine.
Trong bài xã luận « Một mình chống lại tất cả », Le Monde nhận định : Donald Trump đã bỏ ngoài tai tất cả những lời cảnh báo, một cách lịch sự hay thúc ép, tùy theo lãnh đạo của các nước, những lời cầu khẩn, thậm chí của cả giáo hoàng Phanxicô, trước khi tổng thống Mỹ, vào ngày 06/12/2017, thông báo chính thức thừa nhận Jérusalem là thủ đô của Israel. Các phản ứng báo động và phẫn nộ của cộng đồng quốc tế về quyết định này – ngoại trừ thủ tướng Israel Benyamin Nétanyahou vỗ cả hai tay để hoan nghênh – khẳng định, nhất là đối với những ai còn ngờ vực, rằng tổng thống Mỹ không ngần ngại xóa bỏ mọi điều cấm kỵ.
Rõ ràng là cho đến lúc này, Hoa Kỳ của tổng thống Donald Trump không chỉ hài lòng với việc đơn phương ra các quyết định, bất chấp ý kiến của các đối tác gần gũi nhất.
Hoa Kỳ đã tiến hành tháo gỡ hệ thống quan hệ quốc tế mà chính họ đã xây dựng sau đệ nhị thế chiến. Thông báo của ông Trump về Jérusalem thực sự là một sự cưỡng bức xóa bỏ vai trò của ngoại giao như là một cách thức để giải quyết các xung đột.
Theo tinh thần hiệp định Oslo, được ký kết dưới sự bảo trợ của Mỹ năm 1993, Israel đã cam kết đàm phán về quy chế tương lai của Jérusalem trong khuôn khổ hiệp định hòa bình. Vua Jordani, một trong những nhà lãnh đạo ôn hòa nhất trong vùng Trung Đông, đã nhấn mạnh, vấn đề Jérusalem « mang tính quyết định để đạt được hòa bình và ổn định trong khu vực và trên thế giới ». Điều không may là tiến trình hòa bình được khởi động từ sau hiệp định Oslo không tiến triển và cho đến lúc này, không có hòa đàm giữa Irael và Palestine.
Khi nhóm lên tia lửa Jérusalem, tổng thống Mỹ đã công khai chấp nhận nguy cơ làm gia tăng căng thẳng và làm dấy lên các vụ bạo động mới trong một khu vực luôn luôn ở bên bờ vực của sự bùng nổ, và ông cũng không hề nói rõ các dự án của mình nhằm tái thúc đẩy tiến trình hòa bình. Việc cử phó tổng thống Michael Pence tới Cận Đông không hề hàm ý nhắc tới khía cạnh này.
Tệ hại hơn, khi ra quyết định như vậy, ông Trump đã ủng hộ chính sách « việc đã rồi » của thủ tướng Israel Nétanyahou. Chính phủ Israel được dựng lên ở Jérusalem, ngay từ năm 1948, nhưng Đông Jérusalem lại hoàn toàn của người Ả Rập cho đến năm 1967. Từ đó trở đi, tranh thủ việc Israel xây dựng các khu định cư, khoảng 200 ngàn người Israel đã tới sinh cơ lập nghiệp tại đây xen kẽ với người Palestine, và điều này làm cho vấn đề quy chế của thành phố Jérusalem càng trở nên phức tạp. Tổng thống Donald Trump tuyên bố, Jérusalem thủ đô của Israel là một thực tế nhưng ông lại cẩn thận tránh không nói đến Đông Jérusalem có thể trở thành thủ đô của Nhà nước Palestine. Theo lô-gích, lập luận này cũng là một sự thừa nhận các khu định cư tại những vùng lãnh thổ Israel chiếm đóng như là một thực tế, bất chấp luật pháp quốc tế.
Không phải chỉ có nghệ thuật ngoại giao mà rõ ràng là cả luật pháp quốc tế cũng không phải là những tham số trong chính sách đối ngoại của chính quyền Trump. Chính sách này được chỉ đạo bởi mối ám ảnh của ông đoạn tuyệt với những người tiền nhiệm và những đòi hỏi thúc ép về đối nội – cụ thể là mối quan tâm làm hài lòng cộng đồng Tin Lành Phúc Âm và các nhóm vận động hành lang thân Israel.
Kể từ khi nhậm chức, hồi tháng Giêng 2017 đến nay, danh sách các cam kết quốc tế mà Donald Trump xóa bỏ ngày càng dài : hiệp định tự do mậu dịch xuyên Thái Bình Dương – TPP ; hiệp định Paris về khí hậu, thỏa thuận hạt nhân Iran, cùng với Israel rút khỏi UNESCO ; tại Tổ Chức Thương Mại Thế Giới – WTO, các đại diện Mỹ ngày càng tỏ ra ngỗ ngược và gần đây nhất, Hoa Kỳ rút khỏi Thỏa ước Toàn Cầu về di dân và tị nạn đã được Liên Hiệp Quốc thông qua. Đó là chưa nói đến bài diễn văn chỉ trích mạnh mẽ cơ chế đa phương mà ông Trump đọc tại Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc hồi tháng Chín, cũng như việc phá hủy bộ máy ngoại giao của nước Mỹ. Danh sách này đủ dài để cho các đồng minh của Mỹ phải ý thức được rằng thế giới đã đi vào một thời kỳ mới.
Đã đến lúc cần phải ghi nhận thực tế này. Và cũng như điều cần phải làm khi Mỹ rút khỏi hiệp định Paris về khí hậu, cần phải học cách lách tránh chính quyền liên bang Hoa Kỳ đang dấn thân vào con đường gây bất ổn nguy hiểm cho cộng đồng quốc tế.
Trung Đông : Trump chơi trò nguy hiểm
Cũng về tình hình Trung Đông, trang nhất Le Figaro chạy tựa : « Jérusalem : Trump làm dấy lên làn sóng phản đối trên toàn thế giới ». Tờ báo cho rằng « Chỉ với một tuyên bố, Trump giúp người Hồi Giáo, vốn dĩ chia rẽ, nay đoàn kết lại » và nhận định « « Đối với Trump, chính trị thắng thế đối với ngoại giao ».
Xã luận của Le Figaro cảnh báo, đó là « Một trò chơi nguy hiểm ». Bởi vì Donald Trump đã làm dấy lên sấm chớp trên một bầu trời nặng trĩu giông bão. Trước mắt, quyết định của Trump không làm thay đổi gì nhiều, nhưng có tính biểu tượng rất cao. Và theo tờ báo, chỉ có là ông Trump mới không nhận thức được tất cả các ý nghĩa tôn giáo, chính trị của một thành phố thánh biểu tượng của ba tôn giáo.
Quyết định của Donald Trump nhắm vào mục đích đối nội. Khi đoạn tuyệt với nhiều thập kỷ ngoại giao Mỹ, ông muốn làm hài lòng những người ủng hộ, các cử tri của ông và các nhà tài trợ cho ông. Cũng có thể ông muốn đánh lạc hướng dư luận trong nghi án Nga can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống, trong lúc cuộc điều tra đang tập trung vào con rể ông, Jared Kushner, đồng thời cũng là đặc phái viên của tổng thống phụ trách hồ sơ Trung Đông.
Xã luận của Le Figaro cho rằng thật đáng kinh ngạc về việc Donald Trump thiếu vắng tầm nhìn. Quyết định của ông không hề nằm trong khuôn khổ triển vọng một giải pháp chính trị nào cả.
Tờ báo kết luận, ông Trump « tác nhân quậy mạnh nhất » phá bỏ mọi quy ước quốc tế mà không hề xây dựng gì sau đó, như trong cuộc xung đột Israel-Palestine, tại Syria, Libya, hồ sơ Bắc Triều Tiên, Nga. Ông không hề giúp gì cho các hồ sơ nói trên tiến triển. Điều này ngược lại hẳn với Vladimir Putin. Tại Trung Đông, Hoa Kỳ bằng lòng khai thác một cách nguy hiểm các biểu tượng, trong khi đó, Nga lại đi vào cụ thể và đạt được các kết quả.
Chúa trời là nhà ngoại giao ?
Về phần mình, Liberation đưa lên trang nhất hàng tựa : « Jérusalem : Bên bờ vực thẳm ».
Xã luận Liberation mạnh dạn hơn với câu hỏi : « Phải chăng Chúa trời là nhà ngoại giao ? ». Khi đại sứ Israel tại Pháp khẳng định : Jérusalem là thủ đô của chúng tôi từ 3000 năm nay, Liberation cho biết đó là truyền thống Do Thái và cần phải tôn trọng. Thậm chí, điều này còn được ghi trong kinh thánh. Tuy nhiên, liệu kinh thánh có thực sự trở thành sách giáo khoa về địa chính trị đương đại, một tài liệu chỉ dẫn về ngoại giao hay không ? Tờ báo nhấn mạnh, kinh thánh không phải là cuốn sách về lịch sử và theo giới chuyên gia, kể cả các nhà khảo cổ Israel, thì tất cả những sự kiện trước 600 năm trước Công Nguyên nêu trong kinh thánh chỉ là huyền thoại. Không một dấu vết khảo cổ này khẳng định các sự kiện đó, thậm chí còn phản bác. Do vậy, chuyện Jérusalem là thủ đô Israel từ 3000 năm nay cũng chỉ là huyền thoại. Mọi dân tộc đều cần có những huyền thoại thần bí. Nhưng liệu các thần bí huyền thoại này có phải là những điểm tham chiếu chính đáng để tạo ra một lý do chính trị ở đó và vào thời điểm hiện nay hay không ? Liberation cảnh báo : Việc lại đưa yếu tố tinh thần, tâm linh vào chính trị quốc tế có một tên gọi : đó là chiến tranh.
Còn báo La Croix đặt câu hỏi « Israel-Palestine, tương lai có thể sẽ ra sao ? ». Quyết định của tổng thống Mỹ Donald Trump thừa nhận Jérusalem là thủ đô của Israel, đi ngược lại các nguyên tắc của tiến trình hòa đàm, trong khi đó, các phương tiện ngoại giao để cứu vãn tiến trình này thì chỉ có hạn.
Các chủ đề khác
Một số chủ đề thời sự khác cũng được báo chí Pháp nhắc đến như việc tổng thống Nga Vladimir Putin thông báo ra tranh cử, đảng Xã Hội Dân Chủ Đức chấp nhận đàm phán với đảng Dân Chủ Thiên Chúa Giáo để thành lập chính phủ, Pháp ký được nhiều hợp đồng lớn với Qatar.
Kết thúc mục điểm báo hôm nay, xin đề cập đến lĩnh vực năng lượng tái tạo, báo Le Monde cho biết « Liên Minh Quốc Tế Về Năng Lượng Mặt Trời bắt đầu có hiệu lực ».
Hai năm sau khi Ấn Độ và Pháp thông báo, nhân Hội nghị khí hậu Paris COP 21, Liên Minh Quốc Tế Về Năng Lượng Mặt Trời chính thức đi vào hoạt động ngày 06/12. Hiện đã có 46 nước ký trong đó 19 quốc gia đã phê chuẩn. Liên minh này ra đời xuất phát từ một thực tế : mặt trời là nguồn năng lượng tái tạo dồi dào nhất tại những vùng không có công nghệ, tài chính hoặc kinh nghiệm.
Liên minh hy vọng huy động được khoảng 1000 tỷ đô la từ nay đến năm 2030, từ khu vực tư nhân và các nhà tài trợ quốc tế như Ngân Hàng Thế Giới, Ngân Hàng Đầu Tư Châu Âu.
Trong trường hợp thành công, liên minh cũng mang lại cho Ấn Độ những mối lợi về ngoại giao. Ấn Độ muốn giữ vị trí « thủ lĩnh » trong việc phát triển một lĩnh vực mang tính chiến lược đối với nhiều nước đang phát triển, nhất là ở châu Phi, cho dù Trung Quốc hiện là nhà sản xuất số một thế giới các bảng điện năng lượng mặt trời. Liên minh cũng là tổ chức quốc tế đầu tiên mà Ấn Độ đón tiếp trên lãnh thổ của mình.
http://vi.rfi.fr/quoc-te/20171208-jerusalem-mot-minh-trump-chong-lai-tat-ca
Tin đọc nhanh
(AFP) – Danh thủ Ronaldo dành Quả Bóng Vàng 2017 san bằng kỷ lục với Messi. Không có nhiều bất ngờ, danh thủ Cristiano Ronaldo đã dành Quả Bóng Vàng thứ 5 của tuần báo thể thao Pháp France Football cho mùa bóng 2017, trong buổi lễ trao Quả Bóng Vàng tối 07/12/2017, được tổ chức long trọng trên tầng một tháp Eiffel, Paris. Đã nắm giữ 4 Quả Bóng Vàng các năm 2008, 2013, 2014 và 2016. Cristiano Ronaldo đã vượt qua hai tên tuổi lớn của làng bóng tròn thế giới, Lionel Messi người Achentina và Neymar người Brazil, trong cuộc bình chọn của 176 nhà báo thể thao trên thế giới, để ghi thêm dấu ấn thành tích cá nhân trong lịch sử bóng đá thế giới. Tài năng người Bồ Đào Nha, đang chơi cho câu lạc bộ Real Madrid, như vậy đã đuổi kịp kỷ lục 5 Quả Bóng Vàng của Lionel Messi, danh thủ người Achentina chơi cho câu lạc bộ Barcelona.
(AFP) – Trung Quốc : Xuất khẩu gấp đôi so với dự báo. Xuất khẩu của Trung Quốc vào tháng 11/2017 đã tăng hơn gấp đôi so với dự báo : tăng 12,3% so với năm 2016, đạt 217,4 tỷ đô la, theo đánh giá của Bloomberg News. Số liệu chính thức được công bố ngày 08/12/2017 cũng cho thấy hoạt động sản xuất của các nhà máy trong nước đã tăng nhanh hơn dự báo. Nhập khẩu của Trung Quốc cũng tăng 17,7% lên 177,2 tỷ USD, vượt qua dự báo là 13%.
(Reuters) – Bình Nhưỡng muốn thảo luận trực tiếp với Washington về an ninh Bắc Triều Tiên. Ngoại trưởng Nga Serguei Lavrov ngày 07/12/2017 thông báo với đồng nhiệm Mỹ Rex Tillerson là Bình Nhưỡng muốn thảo luận trực tiếp với Washington để đạt được thỏa thuận về an ninh cho Bắc Triều Tiên. Theo Interfax, ngoại trưởng Nga tuyên bố Matxcơva ủng hộ ý tưởng thảo luận và sẵn sàng cùng tham gia cuộc thảo luận giữa Bình Nhưỡng và Washington để tạo điều kiện thuận lợi thúc đẩy thương lượng.
(AFP) – Mỹ : Xung đột tại Ukraina là « chướng ngại vật » lớn nhất cho việc bình thường hóa quan hệ Mỹ – Nga. Ngày 07/12/2017, trong cuộc họp thường niên của Tổ Chức An Ninh Và Hợp Tác Châu Âu OSCE tại Vienna – Áo, ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson phát biểu là cuộc xung đột tại Ukraina là « chướng ngại vật » lớn nhất cho việc bình thường hóa quan hệ Mỹ – Nga, khủng hoảng Ukraina là thách thức khó khăn nhất mà OSCE phải đối mặt. Ông Rex Tillerson khẳng định năm 2017 có nhiều thường dân thiệt mạng ở miền Đông Ukrain hơn năm 2016 và số vụ vi phạm lệnh hưu chiến cũng tăng 60%.
(AFP) – Ủy ban Châu Âu kiện Hungary, Ba Lan và Cộng Hòa Séc ra tòa Tư Pháp Châu Âu. Ủy Ban Châu Âu ngày 07/10/2017 đã kiện Hungary, Ba Lan và Cộng Hòa Séc ra tòa Tư Pháp Châu Âu vì ba nước trên đã từ chối đón tiếp hàng chục ngàn người xin tị nạn theo phân bổ của Ủy Ban Châu Âu trong suốt hai năm qua. Hungary và Ba Lan không tiếp nhận một người tị nạn nào trong hai năm qua. Cộng hòa Séc không tiếp nhận một người nào từ tháng 08/2016. Ngoại trưởng Ba Lan phản đối quyết định của Ủy Ban Châu Âu : Vacxava không đồng ý với quyết định phân bổ năm 2015 của Liên Hiệp.
(AFP) – Đức : Bà Merkel và chủ tịch đảng SPD sẽ thảo luận thành lập chính phủ liên minh. Ông Martin Schulz, chủ tịch đảng Xã Hội-Dân Chủ sẽ có cuộc họp với bà Angela Merkel, người vẫn đang tạm giữ chức thủ tướng, vào thứ Tư 13/12/2017 để thảo luận về việc liên minh thành lập nội các. Ý tưởng tổ chức cuộc thảo luận trên đã được các đại biểu của đảng Xã Hội – Dân Chủ SPD « bật đèn xanh » trong phiên họp ngày 07/12. Ngoài bà Angela Merkel và ông Martin Schulz, còn có ông Horst Sehoofer lãnh đạo đảng Xã Hội Thiên Chúa Giáo CSU Bayern tham gia thảo luận.
(Reuters) – Nhóm quốc tế hỗ trợ Liban họp tại Paris. Cuộc họp của Nhóm Quốc Tế hỗ trợ Liban được tổ chức sáng ngày 08/12/2017 tại Paris, với sự tham dự của thủ tướng Liban Hariri và đại diện của 5 nước thành viên Hội đồng Bảo An để giúp Liban thoát khỏi khủng hoảng. Tổng thống Pháp Macron cảnh báo là Iran và Ả Rập Xê Út không nên can thiệp vào công việc nội bộ của Liban, kêu gọi lực lượng vũ trang Hezbollah Liban tôn trọng nguyên tắc « không can dự » vào các cuộc khủng hoảng trong khu vực. Bên lề cuộc họp, ngoại trưởng Mỹ có buổi trao đổi với thủ tướng Liban và đề xuất « các biện pháp mạnh tay hơn » để hạn chế « các hành động gây bất ổn » trong khu vực của lực lượng Hezbollah.
(AFP) – Pháp tưởng nhớ hai tượng đài văn hóa Jean d’Ormesson và Johnny Hallyday
Lễ truy điệu viện sĩ Hàn Lâm – nhà văn Jean d’Ormesson tại điện Invalides, quận 7, Paris diễn ra chiều ngày 08/12/2017. Tổng thống Pháp vinh danh “tinh hoa” của đất nước. Jean d’Ormesson là tác giả của hơn 40 cuốn sách, là nhà văn hiếm hoi khi sinh thời đã thấy những tác phẩm của ông trong bộ sách La Pléiade.
Còn vào ngày 09/12/2017, tang lễ của danh ca Pháp Johnny Hallyday sẽ được cử hành trọng thể. Đoàn xe tang của thần tượng nhạc rock sẽ đi qua đại lộ đẹp nhất thế giới Champs – Elysées. Tang lễ của nam danh ca Johnny Hallyday sẽ được cử hành tại nhà thờ Madeleine, với sự tham dự của tổng thống Macron và phu nhân, và rất nhiều chính khách Pháp. Đảo Saint Bathélémy trong vùng biển Caribê là nơi ông yên nghỉ cuối cùng. Sinh thời, Johnny Hallyday thường về đây nghỉ mát với gia đình.
http://vi.rfi.fr/quoc-te/20171208-tin-doc-nhanh