Đọc báo Pháp – 05/07/2017
Hỏa tiễn liên lục địa Bắc Triều Tiên và bẫy rập chiến tranh
Bắc Triều Tiên bắn hỏa tiễn liên lục địa, chương trình hành động của chính phủ Pháp được thủ tướng Edouard Philippe trình bày trước Quốc Hội lưỡng viện hôm qua, đó là hai đề tài được các báo Paris chú ý nhiều nhất hôm nay.
Hỏa tiễn Bắc Triều Tiên nay có thể tấn công đất Mỹ
Les Echos báo động : « Bắc Triều Tiên từ nay có thể tấn công các mục tiêu ở Hoa Kỳ ». Lần đầu tiên Bình Nhưỡng chứng tỏ khả năng bắn đi một hỏa tiễn đạn đạo đi xa gần 7.000 km, làm đảo lộn bàn cờ địa chính trị vì rốt cuộc đã sở hữu được vũ khí răn đe thực sự.
Các nhà chiến lược Mỹ lâu nay vẫn phải bất lực chứng kiến các tiến bộ kỹ thuật của Bắc Triều Tiên, nay với vụ bắn hỏa tiễn đạn đạo liên lục địa (ICBM) này, Donald Trump sẽ buộc phải xem lại cách đối phó. Les Echos nhắc lại, ngay từ đầu năm nay, Kim Jong Un đã tuyên bố sắp sửa phóng đi một ICBM có thể mang theo trọng lượng quy ước, bay xa đến 5.500 km.
Từ nhiều năm qua, các kỹ sư Bắc Triều Tiên đã làm chủ được công nghệ hỏa tiễn đạn đạo tầm ngắn và tầm trung, về lý thuyết có thể bắn đến Hàn Quốc, Nhật Bản và đảo Guam của Mỹ. Theo đài truyền hình Nhà nước KCTV, Bắc Triều Tiên vừa bổ sung vào kho vũ khí này một ICBM loại Hwasong-14, và điều này cũng phù hợp với các dữ liệu của tình báo Hàn Quốc và Nhật Bản. Hỏa tiễn bắn đi từ căn cứ không quân Panghyon ở tây bắc Bình Nhưỡng, 39 phút sau đã rơi xuống biển Nhật Bản.
Ông David Wright, đồng giám đốc UCS Global Security giải thích : « Tầm bắn này chưa đủ để chạm đến 48 tiểu bang Mỹ hoặc đảo Hawai, nhưng có thể bay đến Alaska ». Jeffrey Lewis của Viện nghiên cứu quốc tế Middlebury cảnh báo, Hwasong-14 có thể bay xa 10.000 km với đầu đạn nhỏ.
Việc nắm được công nghệ này là ưu tiên hàng đầu đối với Kim Jong Un, vốn đã giám sát gần 80 vụ bắn tên lửa từ khi lên nắm quyền cuối năm 2011. Nhận định rằng Saddam Hussein ở Irak hay Mouammar Kadhafi ở Libya bị cộng đồng quốc tế trừ khử là do từ bỏ chương trình vũ khí hủy diệt hàng loạt, Kim Jong Un đã thúc giục quân đội phát triển không chỉ hỏa tiễn đạn đạo mà cả các đầu đạn nguyên tử thu nhỏ gắn vào hỏa tiễn, để ngăn chận mọi cuộc tiến công từ nước ngoài.
Trump cứ phản đối trên Twitter, Bình Nhưỡng vẫn bắn tên lửa
« Kim Jong Un thách thức nước Mỹ đúng vào ngày 4 tháng Bảy », mặc cho những lời đe dọa của tổng thống Donald Trump – Le Figaro nhận xét. « Kim bắn hỏa tiễn, Trump bực tức »,Libérationghi nhận.
Bắc Triều Tiên vốn ưa thích các dịp kỷ niệm. Hỏa tiễn Hwansong-14 bắn đi từ một giàn phóng cơ động do Trung Quốc sản xuất, đúng vào dịp Quốc khánh Hoa Kỳ, làm bữa tiệc pháo hoa của ông Trump mất vui và là thách thức cá nhân đối với tổng thống Mỹ, đặt ông vào chân tường. Tổng thống Donald Trump trước đây coi việc phóng hỏa tiễn liên lục địa là « lằn ranh đỏ », nay đành giảm nhẹ sự việc. Ông viết trên Twitter : « Chắc là gã này chẳng có việc gì khác để làm trong đời ? »
Libération nhắc lại, hồi đầu năm khi Kim Jong Un khoe « đang trong giai đoạn cuối cùng trước khi bắn thử nghiệm một hỏa tiễn liên lục địa », đang đêm, tổng thống Mỹ trên Twitter đã khẳng định « điều đó sẽ không xảy ra ». Từ đó đến nay, ông Trump tiếp tục viết Twitter, còn Bình Nhưỡng thì vẫn đều đều thử tên lửa.
Theo Le Figaro, thành công này của Bắc Triều Tiên đã cung cấp đạn dược cho phe diều hâu Mỹ, chủ trương « tấn công phòng vệ » bất chấp rủi ro chiến tranh khu vực. Giáo sư Daniel Pinkston thuộc trường đại học Troy cho rằng : « Trên thực tế, không có giải pháp trước mắt. Khả năng can thiệp quân sự là thiếu thực tiễn, vì sẽ dẫn đến việc các căn cứ Mỹ ở Hàn Quốc và Nhật Bản bị trả đũa ». Còn Libération nhận định, đối với Seoul, sự kiện này làm suy yếu chủ trương của tân tổng thống Hàn Quốc muốn hòa giải với người anh em phương bắc.
Đọc thêm: Chiến tranh giữa Mỹ và Bắc Triều Tiên có thể nổ ra ?
Hỏa tiễn liên lục địa Bắc Triều Tiên thay đổi bàn cờ địa chính trị
Les Echos phân tích các vấn đề địa chính trị đặt ra từ vụ bắn hỏa tiễn liên lục địa của Bình Nhưỡng.
Trước hết, liệu có thể tự vệ trước loại hỏa tiễn này không ? Câu trả lời là chưa. Các nước cảm thấy bị đe dọa trong những năm gần đây đã triển khai nhiều loại lá chắn tên lửa. Hoa Kỳ lắp đặt nhiều hệ thống THAAD (Terminal High Altitude Area Defense) trên lãnh thổ Mỹ và tại Hàn Quốc. Tuy nhiên, hệ thống này không thể bắn hạ hỏa tiễn liên lục địa, và chỉ chận được các loại tầm ngắn hay tầm trung như Nodong hay Musudan. Quân đội Mỹ và Nhật sở hữu các chiến hạm trang bị hệ thống chống hỏa tiễn đạn đạo Aegis, nhưng chủ yếu nhằm bảo vệ các tàu chiến.
Washington đặt hy vọng vào hệ thống bắn chận GMD (Ground Based Midcourse Defense) vừa phức tạp vừa tốn kém. Phối hợp một mạng lưới gồm radar rất mạnh, vệ tinh và hai giàn phóng, hệ thống này nhận ra ICBM và phóng đi một hỏa tiễn sát thủ EKV (Exoatmospheric Kill Vehicle) để phá hủy ICBM ở độ cao 600 km. Tháng Năm vừa rồi quân đội Mỹ loan báo thử nghiệm thành công GMD, tuy nhiên hệ thống này chỉ có thể đi vào hoạt động trong nhiều năm tới.
Thứ hai, Bình Nhưỡng sở hữu những loại vũ khí nào ? Khá đầy đủ, khoảng vài chục hỏa tiễn từ loại Scud (tầm bắn 500 km, có thể bắn tới Hàn Quốc) hay Nodong (chỉ trong 7 phút đã bay đến Tokyo), và cả loại Musudan (tầm bắn 2.500 đến 4.000 km), Hwangsong-12 (4.500 km, bắn đến căn cứ Guam của Mỹ). Trong dịp diễu binh kỷ niệm 105 năm sinh nhật Kim Il Sung hồi mùa xuân, các chuyên gia nhận ra nhiều loại hỏa tiễn thế hệ mới. Bị bất ngờ trước vụ bắn Hwasong-14 hôm qua, các nhà chuyên môn cho rằng Bình Nhưỡng sở hữu nhiều loại hỏa tiễn liên lục địa.
Thứ ba, Bắc Triều Tiên có trang bị được đầu đạn nguyên tử cho hỏa tiễn hay không ? Không chắc lắm, dù Bình Nhưỡng khẳng định điều này. Vụ thử nguyên tử gần đây nhất đạt đến 10 kilotonne, tức tương đương 10.000 tấn TNT. Để so sánh, hai quả bom mà Hoa Kỳ thả xuống nước Nhật trong Đệ nhị Thế chiến có sức mạnh lần lượt là 15 kilotonne (ở Hiroshima) và 17 kilotonne (Nagasaki). Tuy nhiên chưa có bằng chứng nào cho thấy Bình Nhưỡng có thể thu nhỏ được đầu đạn để gắn vào tên lửa, cũng như đủ vững chắc trước độ rung và nhiệt độ trong đường bay xuyên lục địa.
Cuối cùng, liệu có thể ngăn chận được các chương trình đạn đạo và nguyên tử Bắc Triều Tiên hay không ? Câu trả lời là không. Từ 11 năm qua, đất nước khép kín này đã bị nhiều trừng phạt của Liên Hiệp Quốc hoặc trực tiếp từ các quốc gia. Nhưng bất chấp cấm vận, Bắc Triều Tiên sẵn sàng hy sinh việc phát triển kinh tế và mức sống người dân cho các chương trình vũ khí. Đã có nhiều tiếng nói muốn hòa dịu hơn với Bình Nhưỡng, nhưng chính quyền Trump lo sợ đây là một dạng công nhận tư cách cường quốc nguyên tử cho Bắc Triều Tiên. Gần đây Washington hàm ý khả năng can thiệp quân sự, nhưng tiến bộ kỹ thuật mới nhất của Bình Nhưỡng khiến giải pháp này trở nên đầy bất trắc.
Vì sao không ngăn chận được hỏa tiễn Bắc Triều Tiên ?
« Vì sao không ngăn chận được Bắc Triều Tiên ? » Để trả lời câu hỏi này, La Croix đăng tải ý kiến khác nhau của hai chuyên gia.
Nhà nghiên cứu Antoine Bondaz của Quỹ Nghiên cứu Chiến lược cho rằng, đó là do cộng đồng quốc tế không có được một chiến lược chung, trong khi Bình Nhưỡng rất quyết tâm và có phương pháp. Còn theo nhà sử học chuyên về Triều Tiên Juliette Morillot thì vấn đề là do không hiểu tường tận về Bắc Triều Tiên. Vũ khí nguyên tử là một loại bảo hiểm nhân thọ, bảo đảm cho sự sống còn của chế độ.
Bên cạnh đó, mỗi nước có lợi ích khác nhau. Trung Quốc cần một vùng đệm, nên không sẵn sàng bỏ rơi đồng minh Bình Nhưỡng. Đối với Hoa Kỳ, sự hiện diện của Bắc Triều Tiên là cần thiết, chẳng hạn để duy trì sự hiện diện quân sự trong khu vực mà Bắc Kinh đang vươn lên. Hàn Quốc cũng chẳng mong một nước Triều Tiên thống nhất vì cái giá phải trả quá lớn cho nền kinh tế. Tóm lại, tất cả đều tỏ ra nhập nhằng và chừng như không ai muốn thông cảm cho quan điểm của người khác.
Donald Trump trước bẫy rập chiến tranh
Trong bài viết mang tựa đề « Donald Trump, Tập Cận Bình và chiếc bẫy Thucydide », Le Figarocho biết cách đây vài tuần, giáo sư khoa học chính trị Graham Allison, giám đốc Belfer Center của trường đại học Havard đã đến thăm Hội đồng An ninh Quốc gia tại Nhà Trắng.
Ông giới thiệu tác phẩm « Chiếc bẫy Thucydide », với những phân tích rút ra từ cuộc chiến Péloponnèse giữa Sparte (Sparta, một trong hai cường quốc hùng mạnh nhất lục địa Hy Lạp khoảng 110 năm trước Công nguyên) với Athens cách đây 2.500 năm, để đoán định tương lai quan hệ Mỹ-Trung. Nhà sử học cổ đại Thucydide đã viết : « Chính vì sức mạnh đang lên của Athens và nỗi sợ của Sparte đã khiến chiến tranh không thể tránh khỏi ».
Sau khi thấy rằng nỗ lực của Trung Quốc « không hiệu quả », một bộ phận trong ê-kíp ông Trump chủ trương phải cứng rắn hơn. Giọng điệu giữa hai cường quốc bắt đầu gay gắt từ thứ Sáu tuần trước, Bắc Kinh tức tối trước việc Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan và trừng phạt một ngân hàng Trung Quốc có quan hệ với Bắc Triều Tiên.
Giáo sư Allison nhận xét : « Cường quốc đang lên không hề tin tưởng ở cường quốc đang thống trị, và ngược lại ». Theo ông, cả Bắc Kinh lẫn Washington đều ý thức về chiếc bẫy mà ông gọi là Thucydide. Nhưng cả hai nhà lãnh đạo Đức và Anh năm 1914 cũng đều ý thức về mối nguy hiểm, tuy nhiên cả hai đều không thể ngồi vào bàn thương lượng để tránh được cuộc chiến.
Tương tự, trong bài xã luận mang tựa đề « Chiếc bẫy Bắc Triều Tiên »,Les Echos nhận định một cuộc chiến tranh có thể xảy ra do thiếu ý thức hoặc do căng thẳng lên cao giữa hai lãnh đạo thiếu bình tĩnh.
Từ sau hai quả bom nguyên tử của Mỹ thả xuống Hiroshima và Nagasaki, vũ khí hạt nhân không hề được thế giới sử dụng mà chỉ mang tính răn đe. Nhưng ngày nay, đại cường số một thế giới lại được lãnh đạo bởi một tổng thống có tính khí khó đoán định là Donald Trump. Có nguy cơ ông Trump quyết định tấn công phòng vệ, mà theo tờ báo, như vậy là rơi vào chiếc bẫy của Bình Nhưỡng với việc trả đũa vào Hàn Quốc, trừ phi Bắc Kinh hiểu rằng thời gian không còn nhiều để tránh kịch bản này.
Tàu cao tốc made in China
Cũng liên quan đến Trung Quốc nhưng trên lãnh vực kinh tế, Libération cho biết « Trung Quốc đã tự sản xuất tàu cao tốc ». Sau thất bại cay đắng với « China Star » năm 2006, mạng lưới xe lửa của nước này vừa đón nhận chiếc tàu cao tốc nội địa đầu tiên. Tiến bộ này là kết quả của đòi hỏi chuyển giao kỹ thuật từ phương Tây trong nhiều thập kỷ qua.
Trung Quốc hiện có đến trên 1.000 toa tàu cao tốc, nhiều gấp đôi nước Pháp. Tuy nhiên một số được nhập bằng đường biển từ Nhật, Ý, Đức, số khác dưới dạng bán thành phẩm, được lắp ráp tại các công ty liên doanh ở Hoa lục. Đoàn tàu cao tốc ra mắt lần này có các bộ phận chính như thắng, hệ thống kiểm soát…made in China, nhưng với công nghệ không phải do bản thân Trung Quốc sáng tạo ra.
Các nhà sản xuất ngoại quốc muốn vào được thị trường Trung Quốc phải chuyển giao công nghệ cụ thể, đào tạo các kỹ sư tại chỗ. Trong thập niên 80, tập đoàn Alstom của Pháp đã bán các đầu máy diesel cho Trung Quốc, rồi sau đó bị sao chép lại ngay tại các xưởng sản xuất ở Hoa lục.
Tập đoàn CRRC của Bắc Kinh dù có công suất lớn nhất thế giới, nhưng chỉ xuất khẩu được có 8%. Ngay cả tại những nước bạn bè, cũng gặp phải trở ngại. Tại Thái Lan, dự án Bangkok-Nakhon Ratchasima đến cuối năm nay mới khởi động được ; còn tại Mêhicô, tổng thống đành phải từ bỏ dự án tuyến đường cao tốc nối với Querétaro định giao CRRC, vì vấp phải phản ứng của Quốc Hội.
Như thường lệ, lễ khai trương đoàn tàu cao tốc đầu tiên sản xuất trong nước được tổ chức rất tưng bừng – nhiều ống kính truyền hình theo sát và những dải băng cùng với bông hoa to màu đỏ rực trước mũi tàu. Chiếc tàu mang tên « Phục Hưng » – mang hơi hướng chủ trương « làm tái sinh Trung Hoa vĩ đại » của Tập Cận Bình – được cho ra đời lúc này không phải là sự tình cờ : vài tháng nữa là đến Đại hội Đảng, ông Tập sẽ được giao « phục vụ » thêm một nhiệm kỳ 5 năm nữa.
http://vi.rfi.fr/chau-a/20170705-hoa-tien-lien-luc-dia-bac-trieu-tien-va-bay-rap-chien-tranh
Tin đọc nhanh
(AFP) – Indonesia muốn tổ chức Cúp Bóng Đá Thế giới 2034.
Một lãnh đạo Liên Đoàn Bóng Đá Indonesia ngày 05/07/2017 cho biết nhân một hội nghị tại Việt Nam mới đây, Jakarta đề nghị thành lập và chủ trì một nhóm nước Đông Nam Á đăng cai World Cup 2034 và sẽ đưa kế hoạch này ra bàn bạc với Liên Đoàn Bóng Đá Đông Nam Á vào tháng 9. Về lý do vì sao lại là World Cup 2034, nhân vật này giải thích : Theo một quy tắc bất thành văn, sáu châu lục luân phiên.
(AFP) – Miến Điện : Một người sắc tộc Rohingya, theo đạo Hồi, bị đám đông Phật tử ném đá chết.
Sự cố xẩy ra ngày 04/07/2017 ở cảng Sittwe khi 7 người Rohingya đi cùng cảnh sát từ trại của họ đến thủ phủ bang Rakhine. Bạo động bùng sau một vụ cãi cọ giữa nhóm người Rohingya và một doanh nhân địa phương liên quan đến một chiếc thuyền mà họ muốn mua. Theo cảnh sát, trong số người bị thương, hai người vẫn còn nằm bệnh viện.
(Reuters) – Airbus bán 140 máy bay cho Trung Quốc.
Tập đoàn Airbus ngày 05/07/2017 thông báo đã ký một thỏa thuận bán 140 máy bay ( gồm 100 chiếc A320 và 40 chiếc A350) cho tập đoàn Trung Quốc China Aviation Supplies Holding, với tổng trị giá ước tính khoảng 23 tỷ đô la. Thỏa thuận được đúc kết nhân chuyến thăm Đức của chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Theo ông Tom Enders, giám đốc điều hành Airbus, đây là một trong những hợp đồng sáng giá nhất mà tập đoàn ký kết. Khoảng 50% máy bay mua có thể đến từ những dây chuyền lắp ráp của Airbus tại Trung Quốc.
(Reuters) – Canada phải đền hơn 10 triệu đô la cho một cựu tù nhân Guantanamo.
Theo hai nguồn tin trùng hợp, trong tuần này, chính phủ Canada sẽ phải xin lỗi và bồi thường 10,5 triệu đô la Canada (8 triệu đô la Mỹ) cho Omar Khadr, tù nhân trẻ nhất nhà tù Guantanamo từng bị kết án giết một lính Mỹ ở Afghanistan. Là công dân Canada, Omar Khadr đã bị bắt năm 2002 tại Afghanistan khi mới 15 tuổi, sau một vụ chạm súng với lính Mỹ. Anh đã nhận tội giết một quân nhân Mỹ và đã trở thành tù nhân nhỏ tuổi nhất trại giam Guantanamo của Mỹ ở Cuba.
(Reuters) – Ukraina đẩy lùi một cuộc tấn công tin học mới.
Ngày 05/07/2017, bộ trưởng Nội Vụ Ukraina cho biết cảnh sát nước này đã ngăn chặn thành công một vụ tấn công mạng thứ hai, sau vụ tấn công mạng toàn cầu khởi sự từ quốc gia này ngày 27/06 vừa qua, khiến nhiều hệ thống máy tính của các công ty lớn trên toàn cầu bị tê liệt. Nhân vật này tiết lộ vụ tấn công mới nhất xảy ra khoảng 1g40 chiều ngày 04/07, và được thiết kế để hoành hành vào khoảng 4 giờ chiều. Tuy nhiên, vào khoảng 3 giờ chiều, cảnh sát mạng đã chặn đứng đợt tấn công.
(AFP) – Venezuela : Chưởng lý Ortega từ chối trình diện Tòa Án Tối Cao.
Bà Luisa Ortega ngày 04/07/2017 đã từ chối không ra trình diện Tòa Án Tối Cao xét xử bà về « lỗi nghiêm trọng » trong khi thực thi nhiệm vụ. Và nếu bị kết tội, bà sẽ bị bãi nhiệm. Đối với bà Ortega, Tòa Án – mà bà xem là không chính đáng, không hợp hiến – dứt khoát sẽ kết tội và bãi nhiệm bà. Giải thích lý do không ra trước tòa, bà Ortega nhấn mạnh bà không phạm lỗi gì.
(AFP) – Pháp : Simone Veil sẽ được đưa vào điện Panthéon.
Cựu bộ trưởng Y Tế Simone Veil, một gương mặt kỳ cựu của chính trường Pháp, sẽ yên giấc nghìn thu cùng với chồng trong điện Panthéon, nơi chôn cất và tôn vinh những người đã làm rạng danh nước Pháp. Tổng thống Emmanuel Macron đã thông báo như trên trong buổi lễ vinh danh bà Simone Veil, được tổ chức hôm nay, 05/07/2017, tại sân điện Invalides, Paris.
(AFP) – Pháp : Bắt thêm một nghi can khủng bố.
Một người đàn ông 42 tuổi, bị tình nghi dự trù một « hành động bạo lực », đã bị bắt sáng nay, 05/07/2017, tại vùng ngoại ô thành phố Lille, miền bắc nước Pháp, trong một chiến dịch chống khủng bố phối hợp Pháp-Bỉ. Người này bị nghi có quan hệ với một nhóm lái môtô mang tên « Kamikazes Riders », thân cận với phong trào thánh chiến Hồi Giáo. Nhóm này bị nghi có dính líu đến các vụ tấn công khủng bố bị ngăn chận ở Bruxelles cuối năm 2015.
(AFP) – Emirates và Turkish Airlines bỏ lệnh cấm mang máy tính lên máy bay.
Các hành khách của hai hãng Emirates và Turkish Airlines kể từ hôm nay, 05/07/2017, được phép mang máy tính xách tay và máy tính bảng lên máy bay trên các chuyến bay đến Hoa Kỳ. Tháng 3 vừa qua, Hoa Kỳ đã quyết định cấm mang máy tính lên máy bay trên các chuyến bay của 9 hãng hàng không, từ các nước Ả Rập và Thổ Nhĩ Kỳ, với lý do là có nguy cơ khủng bố.
http://vi.rfi.fr/quoc-te/20170705-tin-doc-nhanh